60096 ? 2006 ? 2006 PADECO « » 2011 , . , . , , - , , , . , . , , , - , - - . : The Social Development Unit Sustainable Development Department Europe and Central Asia Region The World Bank 1818 H Street, N W. Washington, D.C. 20433 Fax: 202-477-3285 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . VI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . VIII 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 1.1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 1.2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 1.3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 1.4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 1.5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 2.1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 2.2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 2.3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 2.4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 2.5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 3. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 3.1 . . . . . . . . . . . . . . 35 3.2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 4. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 4.1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 4.2 , . . . . . . . . . . . . . . . 41 4.3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 4.4 . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 4.5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 1. , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 3. . , 51 4. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 5. . . . . . . 56 6. , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59 7. . . . . . . . . . . . . . . . 65 8. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66 IV ? 9. , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71 A. , , , , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71 B. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72 C. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73 1. ( ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 2. (2007 ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 3. ? ( ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 4. , ( ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 5. ( 2006 2007 ) ó ( ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 6. . . . . . . . 36 7. « » « ». . . . . . . . . . . . . 38 8. « » « » ( ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 1. ( ). . . . . . . . . . 16 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 3. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 4. . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 5. . . . . . 21 6. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 7. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 8. , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 9. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 10. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 11. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 V 12. ( ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 13. , 2007 ( ). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 3. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 4. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 5. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 6. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39 7. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 , - 2005­2008 . : , - . - . , , , , , , . , , , , - . . . . . - : , ( ), ( ), - ( ), , - , , ( ), ( ), , ( ), ( ). , - , , 32 109 , . ( , CAF, ), - ( , ), (- , ), , , - , , ( , ). . . - ( , ) . - ( , ), , ( , ). ( . ), ( - , ), - ( , - ), ( , . .. , --), ( VII , , ). , , - - . , ( , ) - . , , . - . - - . (LGI) () ( , LGI). PADECO (- ) . , , , , - , , (- 2001­2004, 2004­2007 2007­2010 , 2010 ­ ). . - , . , , , . - , - . , , 2006 , , - ; , , , , - . , , : , , ? , ? , - ( , ), - ? , - . , , . ( , ) , , - . - , - . , - : . . 1 1.1 1. , 2005 2008 - : , ( 1, . A1-4, - ). - - . « ?» (. www.worldbank.org/russia/localgovernance). 2. , : · - , 2006 ; · , - . - - . 3. : , ? - , - , ? , - ? - , ? 4. , - . , - . , , - . - 2. 5. - - 2 ? , 1. - 3. 1.2 6. , - , , ( ­ «»), - 2006 2. - , ( . 3). , 14 , 10 - . , , - ( 3, . A6). - - , , (. 3, . A7). 7. - , . , , - ( ) - ( ) , , , , - , . , (. A2 3, ). , - - . , , - . , , - - . 1 « » - 2005­2007 . 5 www.worldbank.org/russia/ localgovernance. 2 6 2003 131- « - » 1 2006 . http://www. rg.ru/2003/10/08/zakonsamouprav.html. 1. 3 1.3 8. , . , . ­ - . , - - ( . 1). , , - , . 9. , . - . - , , ­ - , . , - . 10. - , , - 1. , - , - , ( . A5 2)2. . 11. - , - . , , - 1 . « - 2020 », 1662- 17 2008 ; http://base.consultant.ru/ cons/cgi/online.cgi?req=doc;base=law;n=82134. 2 « » 2005 , - 1990- , , . , , , , . http://web.worldbank.org/WBSITE/EXTERNAL/COUNTRIES/ECAEXT/RUSSIANFEDERATIONEXTN/0,,contentMD K:20452311~menuPK:989684~pagePK:141137~piPK:217854~theSitePK:305600,00.html. 4 ? , ­ - . . . , , - 1. a , - 109 24 , b. . ( , ), - , . : ( ­ 600 ) ( ­ 2000 ). . - , , , - . . c. , . . - , , . , , - , - - . ( - ). ( ) XIX ­ XX . , - , - - . - 2 , , , . . A7 7. a 30 , 2006 12 58 . - 2 13 ( 4,4). , , ­ 1200 . « », 2005­2007 . 5 www.worldbank.org/ russia/localgovernanc. b , : 6 , , , - ; 7 , - , , . c . . 1. 5 , ( 1, . . A1­4 1). 12. , - , . , - , . - , . , , - , , . , - . ( ) - . - , , - . 13. - (). , « », - 2006 () . , - , - . : i) , ii) , iii) , iv) v) . , - . - . 14. . , - , - , , . , - , . 6 ? 1.4 15. , , , - , - , . , , , - . 16. , , - , , . - . . -, - , -, - . - , , , . , - - . , - , . 17. , - , , , , - . , - ( ). - , , , , ­ , - , ­ . 18. . - , , , - . , - . ( - ) - , 1. 7 . , , - - . , , - , . . , : - , , , . 19. . -, - , - , . - , , , . , -, - - , . - - , . - , . 20. . - , - . , - , (, ), , - . - - , ( . www.worldbank.org/russia/localgovernance). , - , . 1. . 1 . 28 2008 607 « - »; - 11 2008 1313- « - () ». 8 ? 1.5 21. - , - ( . 2). , , , - , - . -1. - . , , , - ( 2). 2. - , (Oates, 1972). , , - b. - , , , - c. Bardhan and Mookherjee (2006) Treisman (2007) , , . - , , . , - , , - , . - . () , , . - (Faguet, 2003, 2004); - (Fiszbein, 1997); (de Oliveira, 2002); (Parry, 1997); - (Petro, 2001), (Jimenez and Sawada, 1999). , (Olken, 2004). , 1 Yilmaz et al (2008), 1987 2006 32 . 89 458 , , . 1. 9 (Shanker and Shah, 2003), (Humplick and Moini-Araghi, 1996), (Fisman and Gatti, 1999) , (Rowland, 2001). . , , - (Alatas, Pritchett, and Wetterberg, 2003). , - (Ellis, Kutengele, and Nyasulu, 2003), (Ellis and Mdoe, 2003) (Ellis and Bahiigwa, 2003), (Bahiigwa, Rigby, and Woodhouse, 2005) (Porter, 2002). . Rondinelli, Cheema, and Nellis (1983) , , - , , , , , . , , Piriou-Sall (1998), Manor (1999) Smoke (2000), , , . Smoke (2000) , , , - . 56 , - 1990- (Shah and Thompson, 2004), , , , , - . a. . Olowu and Wunsch (1990), Putnam (1993), World Bank (1994) UNDP (1993). b. . Larson (2002), McCarthy (2004) Nygren (2005). c. Crook and Sverrisson (1999), Prud'homme (1995), Samoff (1990), Smith (1985) Tanzi (1995). 22. - - , Bardhan Mookherjee (2006): « , , . , - ». , - (. 3), , (- . 1 3 ). 23. , , , - , . - , 1. 1 1 2009 83 . 10 ? 3. a , . XIX XX («») , - . («- »), , . , ( ) (). - , , . - (1914), 1917 , , . ( ) , , , , . 1990- - , , . 1993 - . 1998 , - , . 1995 , . , , : 10 ( - ), ( ) () , - . - . a. . .. : , , . .: , 1996; .. : . .: -; : - , 1997; .. (- 1909­1911, . 1973); The Zemstvo in Russia: an experiment in local self-government / edited by Terence Emmons and Wayne S. Vucinich (Cambridge, 1982); , 1864­1918. . 1­2 [ - : .., .. ( ), .. (., 2005). 24. ( ) 1990- , - . ( ) 1990- , 2006 ( - ). , , ( - ) - . 1. 11 25. , . 2005 2007 . - . . . - , - , . 2 2.1 ... 26. , . . 1, 2005 2007 , , «- » ( 72,9 74,2 ). , , , ( 60 63 ). ( 10 , 75 85 ). , , , - . , : « , , - , , . , ­ . , , . ­ . , . ­ , , , . ­ . ...» , , 2008 .1 27. , , , , , - . , , , , . - , - 10 , , , . , : . , , - , 2. 1 , () - 2006, 2007 2008 . 2 . - ( ), ­ ( 5 ), ( ). 2. 13 28. - , (. 3); , , - . « [ ], , , . , , .» , , 2007 . 29. - - , , , . - - ( . 2 ). 1 ( ) 2005 2007 2005 2007 2005 2007 2005 2007 72,9 74,2 72,2 75,3 64,8 65,5 81,9 84,4 11,9 10,3 16,7 11,2 14,0 12,1 7,3 7,5 15,2 15,5 11,0 13,5 21,1 22,3 10,8 8,1 : ( , 2005, 2007 ). 2 (2007 ), 42,1 35,7 69,6 49,2 2,6 19,0 11,5 13,4 55,3 45,3 18,9 37,4 : ( , 2007 ). 3 ? ( ) 2005 2007 33,2 33,5 4,8 5,4 41,8 38,2 49,6 52,5 6,9 1,2 : ( , 2005, 2007 ). 14 ? ... ... 30. , , - (. 4). , , . , - . - . - ( ), . , , - . 31. - , , , , (. ). , , - . - , , - 1. - , , - . 4 , ( ) 2005 2007 17,2 19,6 38,4 33,5 17,8 21,8 19,6 19,6 3,9 3,8 - 0,3 0,5 1,3 1,3 : ( , 2005, 2007 ). 1 , , - , , ( 70 , ­ 40 ). . http://www.gallup.com/poll/28795/Low-Trust-Federal-Government-Rivals-Watergate-Era-Levels.asp. SOM , ( 1999-2007 ) , , - (SOM Report 2008: 18 `Swedish Trends: 1986­2007', . 21). 2. 15 ... . 32. , , . , - , , (- , - , . 9 2 ). 33. 2005 - , , 0,74 ( 2007 0,73), 0,87 (0,82 2007 ) ( - . . 1). - , , , - , , , , . , , , - - . . 34. , , , , , , . - 0,86 ; 0,69 0,84 . . 2 - , , - , , . 2005 , , , , , - , 2007 . - , , , , (. 2 , )1. , , , - , . 1 , , , . , , ­ , 1907 . , , . 16 ? 1. ( ) 2005 2007 15 20 , , r = 0,87 r = 0,82 15 10 10 5 5 0 0 0 5 10 15 20 0 10 20 30 15 20 , , r = 0,74 r = 0,73 15 10 10 5 5 0 0 0 5 10 15 0 5 10 15 20 : ­ ; ­ ; ­ ; ­ ; ­ ; ­ ; ­ ; ­ ; ­ ; ­ ; ­ ; ­ ; ­ ; ­ ; ­ ; ­ ; ­ , . : ( , 2005, 2007 ; , 2005, 2007 ). 2. 17 2. 20 : r = 0,69 ­ ; ­ ; 15 ­ ; ­ ; ­ ; 10 ­ ; ­ ; 5 ­ ; ­ ; ­ ; 0 ­ ; 0 5 10 15 20 25 ­ ; ­ ; ­ ; ­ ; 20 ­ ; r = 0,86 ­ , . 15 10 5 0 0 10 20 30 : ( , 2005 ; , 2005 ). 35. - 3. , 0,6 ( - ). 0,5 - 0,4 - 0,3 , - 0,2 0,1 (. 3). - 0,22 0,57 0,41 0,57 0,35 0,49 - 0 - 2005 . 2007 . . , - : ( , 2005, 2007 ). , : 0 = , - 1/4 = , 1/2 = , 3/4 = 2-3 , 1 = . . 18 ? 2.2 36. . - , - . 25 - , , 8 , ­ 9 - . . , 2006 2007 , , , , , - (. 5). - . . - . , , - . 37. . , - , , - , . 5 ( 2006 2007 ) ó ( ) , , , , % % % 100 47 64 29 73 79 49 77 44 67 69 43 44 30 23 62 47 51 36 26 72 45 55 29 57 61 48 59 37 63 : ( , 2005, 2007 ). . , , . «» , «» ­ . «» . « » ­ , . 2. 19 ... 38. - : , , ; ( ) , , , - 1. , - , , , . - 65 , 16 , - , - . ... ... 39. ( ), - ó . - (18 ) (23 ), ( - . 9, B, 3 www.worldbank.org/russia/localgovernance). , , , , . ó , , ( . 3 ). , , - , 22 ( ), - . ... . 40. ( 1 , , : i) ( ), - ; ii) , , , iii) - ( , ). , - . 20 ? ) . , 4. - 0,45 2005 . 2007 . 0,4 (. 4). 0,35 , 0,3 0,25 - 0,2 , 18 0,15 10 0,1 . 0,05 0,15 0,39 0,18 0,38 0,06 0,29 - 0 - , : ( , 2005, 2007 ). - . 4. ( - ). , - , - . 41. / . - , , , - , , - . . 2.3 42. 2007 ( ) 29,9% , 10,3 59,8% - (. 5). , - , , . , , , , ­ - (World Bank, 2006). - , - . 2. 21 5. ( ) 100 80 60 40 20 0 : World Bank (2006) . . 43. . , , . , , , - , , , , , - , . , - . 44. - 1. - , . , 1990- . 2006 (. . 6). 2005 , , , - , . , - , , - , . 2005­2006 - . - 1 , , , - . 22 ? 6. * 6 000 5 204 . 5 000 4 175 . . 4 000 , 3 000 2 000 , 1 000 , 0 2005 2006 7 898 . 8 000 5 669 . . 6 000 , 4 000 2 000 , , 0 2005 2006 20 000 7 898 . 16 000 5 669 . . , 12 000 8 000 4 000 , , 0 2005 2006 : , « », 2008 . * 2005 2006 , 2006 , - . 2. 23 , , - . 45. , , , - ( ), 1, - 2, . , - , . - , , , . ( , ), . ... 46. (. 7)3. - ( - 9, - 7. C) (- , 2005 . 2007 . /1000 5 , ) - 4 - 3 - 2 . 1 , , 0,63 0,62 1,80 2,32 4,80 5,17 , 0 : . « 2006 2007 , - », 4 « - », , 2010. . ... . 47. , , (. 8). , , - 1 , , - . 2 , , , 2007 2006 . 3 - , , . 2005 , . 24 ? 8. - , . 48. 60 2005 . 2007 . , - 50 , 40 30 - 20 : 10 35 51 «... - 49 45 32 47 0 , . : ( , , , 2005, 2007 ). . . 4. , , - . , , ». , 2006 . . 49. , - . , . - (. 3, . A4, ). , - , . - , , . , . , , . , - , ( , ..). : ? . . ? - - - , , ( ). . , . 2. 25 : ? : , ­ , - , , . , ? . , , , . , . , , , , . - , , y 100 . , , , , , , . . ­ , . : « ». : - . , . , ? , . : ­ 3 , , - . . , ? , ». , 2006 . 50. , - . ( - ), . , - (, ) - . ... 51. , , . - (- ), . - , - . ... . 52. - , - . , - - , ( . 3, A3). . , - - , , . 26 ? ... 53. , , - . - 2007 , , , , 1. , , , 2. , - . , - 2- - , ( . 4 ). 54. , , . - , , , , , - . , - . « ( . ­ .) . ... , , ­ ­ , . ... - ­ ... . - ...» , 2008 . 55. - , , - . , - , - ( . 4 )3. - 1 2008 , - . 2 , , , 5- , 10- t-. 3 : - 17 , - ; 24 , ; 16 , . 2. 27 , . - , . « ( . ­ .) . - ... . . , , - , . , , , , , . , ». , 2006 . ... . 56. , - . 30% ( ), , . - ( . A5 3). 70%, (, 60%). - , , - , , . 57. , , , - . - , , , . , - , , , , . . 58. , , . 28 ? 4. - , - . , , , , , ( - ). , - , , . , - , . ( ) - . , , ( ) . , . . , - , . ( ) . « , ». , , - , . - «» , . , , , . . «- » , « ». - - «» , . (, ) , . - « », - . . - - , . , , ( ) . - . 2. 29 2.4 59. , 1. - , , - , - (, , ). ( ), , - , , - , ( . A2 3). , , ( ). ... 60. - . 9. - 60 2005 . 2007 . (- 50 , - 40 30 20 - 10 ), 0 , , - : ( , , - 2005, 2007 ). ( . 4. ) (. 9). 61. 2006 . ( , «») , ­ - , , - , , « » . , - ( ), , , , , , - 1 , - (, ). 2006 - , (, , , ). 30 ? ( ). 5 - , . 62. , , - ( ) , - , , - , . 5. , , 2008 66 ( ), 63 2006 . , - . 2008 - « » 1,4% 32,4% ( ) 66,2% « . . ­ , . . . .. , , ... - , , ... , , , , ­ , . - , ... ... .. ­ , . - ... . . ... . - ... . . ­ , , , , . , ... - ­ ( . ­ .) . , ...» , , 2008 . 2. 31 « (. ­ .) - . .... ... , , , - , ». , , , 2006 . 63. - , , - . , , . .... . 64. ( 2006 2007 ) , ­ , ­ . , , . , , , . 65. , , (. 10). ( 2007 ) : , , . - . , - , - (. ), . 10. 50 45 40 35 30 25 20 % 15 10 5 0 (1) (2) (3) (4) (5) : ( , 2005, 2007 ). 1 ( ) 5 ( ). 32 ? 66. , , , (. 11). . , - , - . , . - , . , , , - (. 11). 67. , , , - , , , . , - . , , , . , - . , , - , - 1. 11. 40 40 35 30 30 25 20 20 15 10 10 % % 5 0 0 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 : ( , 2005, 2007 ). 1 ( ) 5 ( ). 1 , , , , , , ( , ) , , - . 2. 33 . 68. , - , ( . 2, . A5). , , . , . - , , - . - , , - . , , - , , . , - , . - (. ), , , . 2.5 69. , . , . , , . ... 70. 2005 2007- (. 12). . 71. - , , . - , , , ( . 13 ). - ( , ), . , - 34 ? 12. , , - ( ) . - 25 «, - 20 » , 15 10 , 5 , - , - 0 2005 . 2007 . - . : ( , 2005, 2007 ). . - ... 8. . 0 ( ) 100 ( - 72. - ). - , , . , - 13. , - , , 2007 , - ( ) ó . 90 - 80 , , 70 ( - 60 - 50 , 40 ). - 30 , 20 10 - 0 , - , . : ( , 2007 ). . - 0 ( ) 100 ( ). - 0 ( ) 100 ( ). 32 33 - , « » 1 4. : (( ­ 1)/4) 100. 3 3.1 73. . , , , . , - () , - () ­ . 74. , , , . - , - - , . , - . - «-». 75. , «- » , - () - (). , - - ( ), / ( ), , . () . - , , , . 76. , - , - , , - 36 ? - . , (- , ..), , (, , //- )1. « ». 77. 22 , - 109 , , . . 6 . 2006 , - . - : , . , « ». - - . 500 - ( « - » . 5). 6 4 9 9 22 4 9 9 22 12 21 26 65 20 45 44 109 : . 78. - , - . , , - . , - . 3.2 79. 109 , . - , 1 : www.worldbank.org/russia/lo- calgovernance. 3. 37 . , , 1. 80. , 2006 2007 . - , , 13­19 ( - ). , , , , . - , - 2. , 2006 2007 . - . 81. , , , ( ). : i) ( , , - , , ) ii) , (, , ). - , ( ) « » « ». ... 82. , - , , , - (. 7). ( 1990- ) - , ( - 1 , , «- », , « ». , « », - , , « ». , , - , « » , - « ». 2 , . 38 ? ). , , « » , , , . 7 « » « » . - (1) (2) (3) A. -0,105 0,236** 0,060 (0,068) (0,103) (0,080) 0,125 0,310*** 0,216*** (0,098) (0,085) (0,076) B. 0,100 -0,022 0,042 (0,107) (0,079) (0,077) -0,129 -0,179 -0,152* (0,096) (0,104) (0,085) . -0,018 -0,022 -0,020 (0,066) (0,058) (0,050) 0,023 -0,115 -0,046 (0,095) (0,075) (0,073) , , . - . * ­ 10 ; ** ­ 5 ; *** ­ 1 . ... . 83. , - . , - ( 6). , , , - . , - . 84. - (. 8). « » - , . , , - , - , , , 3. 39 6. . , : «, . ? ( )». 17 , . Hjs j s. , : «, 10 . 10 . ?»b. . , , , , . , Pjs j s. As , : j=17 As = ­ (Hjs­ Pjs)2. (1) j=1 , . As 50- . , , , 50- . a : ; ; ; ; ; ; - ; ; ; ; - ; ; , ; () ; () ; () . b , . : - , - ( «»). , , , . . , - - ( ). , , . 85. «-» - , , . « - » - , . , ( - ), 40 ? - ( ). 8 « » « » ( ) -- -- : ( , 2005, 2007 , , 2005, 2007 ). . « » , - , , . 86. , , - . - . 87. ? , . , - , . , , - , , - . , - . 88. , . « » - , - . , . , . . 4 4.1 89. , , , - , - , . ( , ) , , - . 90. , - , : · ; · - ; · - . 4.2 , 91. . ( ), - . ó , . , - - , . 4.3 92. , - . , - 42 ? , . - , , - . , - . , . . - , . , , . , . 93. - . - , - . , - ( , , ), . 4.4 94. - . , , - , , - . - , , . 95. - , . , . 4. 43 96. , ( , - , 7). ­ - . (. 7). - , . - . 7. 109 , , . , - 2006 2007 . : i) - , ii) , iii) , iv) , v) , vi) vii) , , , . . 8. 4.5 97. - - , , . , - . , , , , ( , - ). , - . / . 98. , , , - , - , - , , . , - . , , - . - . Alatas, V., Pritchett, L., and Wetterberg, A. 2003. Faguet, J. 2003. "Decentralization and Local Govern- "Voice Lessons: Local Government Organizations, ment on Bolivia. An Overview from the Bottom Social Organizations, and the Quality of Local Go- Up." Crises States Program, Working Paper No. 23, vernance." Working Paper No. 2981, Washington, London: London School of Economics. DC: The World Bank. ­-. 2004. "Does Decentralization Increase Government Bahiigwa, G., Rigby, D., and Woodhouse, P. 2005. Responsiveness to Local Needs? Evidence from Bo- "Right Target, Wrong Mechanism? Agricultural livia." Journal of Public Economics 88 (3­4). Modernization and Poverty Reduction in Uganda." Fisman, R., and Gatti, R. 1999. "Decentralization and World Development, 33: 481­496. Corruption: Cross-Country and Cross-State Evi- Bardhan, Pranab, 2002. Decentralization of Governance dence." http://wbln0018.worldbank.org/eap/eap.nsf/ and Development. Journal of Economic Perspectives Attachments/deccorr3/$File/deccorr3.pdf 16 (4), 185­205. Fiszbein, A. 1997. "The Emergence of Local Capacity: Bardhan, P., and Mookherjee, P. 2007. "Land Reform Lessons from Colombia." World Development, 25: and Farm Productivity in West Bengal." The Insti- 1029-1043. tute for Economic Development Working Papers, Humplick, F., and Moini-Araghi, A. 1996. Is here Boston: Boston University. an ptimal Structure for Decentralized Provision Bardhan, P., & Mookherjee, D. 2006. "The Rise of Local of Roads? World Bank Working Paper No. 1657. Governments: An Overview", in Decentralization Washington, DC: World Bank. and Local Governance in Developing Countries, a Jimenez, E. and Sawada, N.Y. 1999. Do Community- Comparative Perspective. Bardhan, P., & Mookher- Managed Schools Work? An Evaluation of El Sal- jee, D., eds., Cambridge, MA, 1­53. vador's EDUCO Program. World Bank Economic Boyne, G. A., Meier, K. J., O'Toole, L. J., Jr., & Walker, R. Review, 13 (3): 415­441. M. (2005). Where Next? Research Directions on Per- Larson, A. M. 2002. "Natural Resources and Decentral- formance in Public Organizations. Journal of Public ization in Nicaragua: Are Local Governments Up to Administration Research and Theory, 15, 633­639. the Job?" World Development, 30: 17-31. Center for Fiscal Policy, Analytical Report on the Fiscal McCarthy, J. 2004. "Changing to Gray: Decentraliza- Aspects of the Decentralization Reform Prepared tion and the Emergence of Volatile Socio-Legal for the World Bank, Moscow, 2008. Configurations in Central Kalimantan, Indonesia." Crook, R. C., and Sverrisson, A. S. 1999. "To What World Development, 32: 1199­1223. Extent Can Decentralized Forms of Government Manor, J. 1999. "The political Economy of Democratic Enhance the Development of Pro-Poor Policies and Decentralization." Washington, D.C.: World Bank. Improve Poverty-Alleviation Outcomes?" Unpub- lished manuscript. Nygren, A. 2005. "Community-Based Forest Management Within the Context of Institutional Decentralization in Ellis, F., and Bahiigwa, G. 2003. "Livelihoods and Rural Honduras." World Development, 33: 639­655. Poverty Reduction in Uganda." World Development, 31: 997­1013. Oates, W. 1999. "An Essay on Fiscal Federalism." Jour- nal of Economic Literature, 37. September (Sept): Ellis, F., Kutengule, M., and Nyasulu, A. 2003. "Liveli- 1120­49. hoods and Rural Poverty Reduction in Malawi." World Development, 31: 1495­1510. de Oliveira, J. A. P. 2002. "Implementing Environ- mental Policies in Developing Countries Through Ellis, F., and Mdoe, N. 2003. "Livelihoods and Rural Decentralization: The Case of Protected Areas in Poverty Reduction in Tanzania." World Develop- Bahia, Brazil." World Development, 30: 1713­1736. ment, 31: 1367­1384. 45 Olken, B. 2004. "Monitoring Corruption: Evidence Smith, B. C. 1985. Decentralization: The Territorial from a Field Experience in Indonesia." NBER Dimension of the State. London: George Allen & Working Paper. Processed. Unwin. Olowu, D., & Wunsch, J. S. 1990. The failure of the Smoke, P. 2001. "Beyond Normative Models and De- Centralized State: Institutions and Self-Governance velopment Trends: Strategic Design and Implemen- in Africa. Boulder, CO: Westview Press. tation of Decentralization in Developing Countries", prepared for the Management, Governance and De- Parry, G. 1997. "Opposition Questions." Government velopment Division, United Nations Development and Opposition, 32 (4): 457­461. Program, New York. Petro, N. N. 2001. "Creating Social Capital in Russia: The SOM Report 2008: 18 `Swedish Trends: 1986­2007', . 21 Novgorod Model." World Development, 29: 229­244. Tanzi, V. 1995. "Fiscal Federalism and Decentralization: Piriou-Sall, S. 1998. "Decentralization and Rural De- A Review of Some Efficiency and Macroeconomic velopment: A Review of Evidence." Unpublished Aspects." Annual Bank Conference on Development manuscript. Economics Paper. Washington, DC: World Bank. Porter, G. 2002. "Living in a Walking World: Rural Treisman, D. 2007. The Architecture of Government: Mobility and Social Equity Issues in Sub-Saharan Rethinking Political Decentralization, Cambridge Africa." World Development, 30: 285­300. University Press. Prud'homme, R. 1995. "The Dangers of Decentraliza- UNDP (United Nations Development Program). 1993. tion." The World Bank Research Observer 10 (2): Informe Sobre Desarrollo Humano 1993. Madrid: 201­220. CIDEAL. Putnam, R. 1993. Making Democracy Work: Civic Weingast, B., 2005. The Performance and Stability of Traditions in Modern Italy. Princeton: Princeton Federalism: An Institutional Perspective. In: Me- University Press. nard, Claude, Shirley, Mary (Eds.), Handbook of the Rondinelli, D. A., Cheema, G. S., & Nellis, J. 1983. "De- New Institutional Economics. Springer-Verlag. centralization in Developing Countries: A Review of Weingast, B., 2009. Second Generation Fiscal Federal- Recent Experience." World Bank Staff Working Paper ism: The Implications of Fiscal Incentives. Journal of No.581. Washington, DC: World Bank. Urban Economics 65 (2009) 279­293. Rowland, A. M. 2001. "Population as a Determinant World Bank. 2004. "Local Development Framework." of Local Outcomes under Decentralization: Illus- Paper prepared for the International Conference on trations from Small Municipalities in Bolivia and Local Governance, The World Bank, Washington, Mexico." World Development, 29: 1373­1389. DC. Samoff, J. 1990. "Decentralization: The Politics of Inter- World Bank. 2006. "Local Governance in Developing ventionism." Development and Change, 21:513­30. Countries (Public Sector Governance and Account- Shah, A., and T. Thompson. 2004. "Implementing De- ability)", Anwar Shah, ed., The World Bank, Wash- centralized Local Governance: A Treacherous Road ington, DC. with Potholes, Detours, and Road Closures." World World Bank. 2007. "Local Governance Discretion and Bank Working paper No. 3353, Washington, DC: Accountability: A Local Governance Framework", The World Bank. report No. 40153, Social Development Department, Shankar, R., & Shah, A. 2003. "Bridging the Economic The World Bank, Washington, DC. Divide Within Countries: A Scorecard on the Yilmaz, S., Beris, Y., and Rodrigo Serrano-Berthet. Performance of Regional Policies in Reducing Re- 2008. "Local Government Discretion and Account- gional Income Disparities." World Development, 31: ability: A Local Governance Framework." Social 1421­1441. Development Working Paper No. 113.: The World Shingler J., Van Loon M.E., Alter T.R., Bridger J.C. Bank. Washington, DC. (2008): The Importance of Subjective Data for Pub- lic Agency Performance Evaluation. Public Admin- istration Review, 68: 1101­1111. 1 , A1. A1 2004 38 0 0 5 33 431 28 5 22 376 52 33 14 5 0 2007 60 7 2 5 46 430 27 3 24 376 363 42 6 33 282 A2. « » . , , , , - 0 10 20 30 40 50 0 10 20 30 40 50 C 47 IBRD 35388 A3. 48 . , , , , - « . » 0 25 50 0 25 50 ? IBRD 35389 MARCH 2007 49 A4. IBRD 35390 . , , , , « - » 0 25 50 0 25 50 MARCH 2007 50 ? 2 A5. , 100,0 90,0 80,0 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 2002 2003 2004 2005 2006 2007 : , . A2 , 2003­2008 . ( ) 2003 2004 2005 2006 2007 2008 20,3 17,6 17,7 15,2 13,3 13,1 34,9 33,7 33,2 32,9 30,4 24,7 33,2 27,9 26 23,1 17,1 15,5 21,8 20,3 17,1 14,4 13,8 14,5 A3 - 2003 2004 2005 2006 2007 ( ) 5170 6410 8112 11 096 12 601 2549 3080 3880 4707 5755 2765 3421 4386 5659 8002 5257 6371 8202 10 982 13 481 ( ) 8,2 7,8 7,2 7,2 6,1 15,9 17,6 12,9 13,7 10,3 9,0 6,9 6,5 6,5 5,2 7,1 7,0 7,0 6,9 6,5 ( ) 26,6 27,0 27,1 27,0 26,9 47,4 47,4 47,4 47,5 47,5 34,7 34,4 34,2 33,9 33,7 24,9 24,8 25,1 25,1 25,0 : (). http://www.gks.ru/bgd/regl/B08_14p/Main.htm. 5/5/10. 51 3 . , 1. : - ; . : , . : - . A6. 131 ( 2003 2006 ) I (50 ) II (13 ) III (23 ) 52 ? A7. 131 ( 2003 2006 ) A2. * , , : · , - , ; · , , ; · - ( - , 2010 ); · ; · ; · ; · , ; · - ; · ; · . , , : · (, , , , , ) ; · ; · ; · ; · ; · ; · -, , ; · ; · . * , 2008 . 53 A4 , , 2006­2007 , , - - () () 100 100 100 50 100 100 , 27 731 7,3 70 20 10 10 2006:10 5 2007:12 50 50 40 60 ( ) 100 10 , 100 50 , 95 5 - 100 60 40 60 - 100 - 10 90 45 () 10 90 10 30 30 30 30 30 : ( ), , . : = , = , = . 1 17,5%, 13,5%. 54 ? A3. (, , ) . - . : . , - . . () . , , , . - (). - . , . (). . . . - , . . - . . : , 2008 . A5 ( ) 0 10% * > 10% - () , . > 30% , () . > 70% () - . . - . : ( ). * , . 55 4 . 4 78 80: 2005­2006 - ? : = 0; = 0,2; = 0,4; = 0,6; = 0,8; = 1. . 8 62: - ? : 0 = ; 0,33 = - ; 0,67 = ; 1 = . . 9 63: - ? : 0% = ; 33% = ; 67% = ; 100% = . 56 ? 5 « » , 2004 « » (CAF), - . (JSDF), , - ( ­ ) . : 10 2004 30 2007 . « » - , . - , . , - . , , . ­ , , 8 22 . (), - , () ( ) - ( ) /. / , . : · - , - . , , , , - , , , . · . - , - . - , . - 57 : , , - , , . · . , , (, - /, , , ) , - , , . , , , - 2007- . · . ( ) , . , - ( « » « - ») , . · . - - . · 10 8 - , . · 22 / ( /) , - , - . · , , , , , . · 5­6 . - . . · - , - . - . · - - . · . · - 30 , . · . · - ( ). · ( ), ( ) ( - 58 ? ). - . · , , - . , , . 59 6 , , , - (48%, 20% , - , 27% 2002 ). , . ( 24% - ). XIX ( ) - , , ( ), . 77- 88 () 76- . 1 (75- 88 2005 ), 2 - ( 2002­2004 ). 2006 . , : · , ; · ; · ; · - ; · ( - ); · , - 3, . , - . - . 1 , , , , - . . , « » http://atlas.socpol.ru/indexes/index_life.shtml. 2 ( ) , , , , - , , , - , , ; . http://atlas.socpol.ru/indexes/ index_democr.shtml. 3 , . 60 ? 2005 (.. ): · 50% ( - ); · 50% ; · 50% ; · 60% ; · 36% . 2006 , , - : · 10% , ; · 10% ; · 50% ; · 50% ; · 45% , ; · 30% ; · 50% ; · 60% ( )1. , 2006 2007 10% . . , , (20% - , 36% ), - . 69- 88 34- . 1861 . 2005 62- , - . , - 131, , 1995 . - 2004 , 2004 . , - 131 2006 , . , - : 1 « , , - ». 61 · , , , , , ; · -, , , , , , ; · ; · ; · , - 1941­1945 , ; · , - ; · , - , ; · , - , ; · , , , , , , - , ; · - ; · ; · ; · ( 2006 ). , 2007 , : · ( ); · , (- ); · , , - ( ); · - , - , - ( ); · , - ( ); · ( - ); , . , , ( , ) . . 2008 1 : 1 « ». 62 ? · 10% , , - ( 2005 ); · 40% 10% ­ - ; · 90% 10% ­ ; · 2,5% ( 50%) - , , 50% - , 100% , 5% ( ), 50% 100% , . , - , 2,5% , 100% 40% - ( , ). 2006 , , - 1. 50 30% ( 20%, ). 2008 - . « - ». - : · , , - ­ 10%; · ­ 12%; · ­ 3%; · ( ) ­ 3%; · ­ 10%; · , ­ 30%; · ­ 30%; · ­ 30%; · ­ 10%. ( , ) 2,9 . - 99% . , - . , - , , , . 25% , 3,7%. 16- 88 . 1 , 2005 (- , ). , 2005 ( ), - . , . 63 , 2005 , 18- , , - , . , , , - (, ). , 1860- , XX ­ . , 2006 . - : , 2005 . ( ) : · , - ; · ; · , - ; · ; · - ; · - ; · , , - . 2007 ( ) : · ; · - ( - - , , , ) , (), ; · , - , . , 2008 . , - . , , - . 2005 ( ) 50 - . 100 , - , . - . 64 ? ( ) : · 100% , - ; · 5% . ( ) 1. , « », ( ) - . , , . , ( ) - : · , () , - () - ; · , ; · , , - ; · ; · , , ; · ­ 100% ; · ­ 1 2009 , 70% (100% - ) - . 30% - 1. - . - , , . 100 - , - . 1http://budget.perm.ru/files/NIO2009.doc, http://budget.perm.ru/mr, 2009 . 7 12.10.2007 111- « », 13.10.2008 306- « - 2009­2011 ». 65 7 A7 (2007 , ) * 99 16 -. 6 11 99 27 -. 6 13 102 18 -. 6 10 100 24 .-. 6 11 100 26 .-. 6 13 10 27 .-. 6 13 49 24 3 13 50 28 3 13 -- 19 -- 12 50 21 3 12 -- 19 -- 12 -- 27 -- 13 749 276 -- 45 146 82 16 -. 6 7 90 22 -. 6 9 73 18 -. 6 7 88 27 .-. 6 12 68 19 .-. 5 6 74 19 .-. 6 7 35 18 3 6 46 17 3 6 37 24 3 10 -- 14 -- 5 -- 15 -- 5 -- 14 -- 6 -- 11 -- 3 593 234 -- 44 89 56 12 -. 4 5 61 16 -. 4 8 64 12 .-. 4 5 68 8 .-. 4 2 35 14 2 5 32 15 2 5 -- 13 -- 8 316 90 -- 20 38 1658 600 109 273 * -. ­ ; .- ­ ; ­ . 66 ? 8 2006­2007 ( - . 7 ). 109 , ( , ). , . , , - , , , . () , , - 2006 2007 . () (. . 9): i) , ii) , iii) , iv) , v) , vi) vii) - . , , , - . : - , , . , , - . 2006 2007 . , , , . A9. - 67 , (Stigler, 1957). , , , - , - .. 2007 2006 , , - , , , . , . - , . , - , , , . , 2006 2007- , - . , , - . , , , « », . , , - . : - , ( , , , , ..), ( , - ). , : , , . , , , 2005- 2006 . - . , , - . , - , . , Barry Weingast (2009) , - , . ­ . , 2006 2007 68 ? , - . , - , . , - . - , , , , .. , - . , , . , : [15.1] ( ), - ? [15.2] , ? A10. 2006 2007 ( ) 0,6 0,4 ( ) 0,2 0 ( ) ( ) 0,6 0,6 0,4 ( ) 0,4 ( ) 0,2 0,2 0 0 69 [15.4] , ? [15.5] ( , ), ? [15.3] , ? [15.7] , - ? [15.8] , - ? [15.9] , , - ? [15.13] , ? [56] , , ­ , , ? [57] , , , ? [69.2] (, , , - ) / / ? [19.1] , ? / [26] - , ? / [50.9] ? « - » « ». [19.3] , - , ? / [21] ( ), ? , / / / 3 / / . [19] , - / /? [22] , - ­ ? [27] ? [39] ... ? / [44] , , , , , - , , .. [ 2005­2006 ] [ - 2006­2007 ]? / [45] , ? , / , ­ /, . [52] (, , ..), ? / 70 ? [32.1] . « » « ». [34] ? / [42.5] , ( ) - - . ? / [42.6] , ( ) - - . ? / [2] , , [ ­ 3 ] [- ­ ], , ? [3.1] , - / / ? [3.2] , - / / ? [17.1] , - / / ? [20] , « » «». [69.1] / / ? [43] , ? - / / / [46.1] , ? [46.2] , - , ? [46.3] , ? [47] , [ ­ 3 ] [ ­ ] , , ? [49.1] , - ? « » « ». [49.2] , - ? « - » « ». [49.3] , - ? « » « ». [49.6] , , - ? « - » « ». [49.7] , ? « - » « ». 71 9 , , - , , . . , , - , - , - , : -- : , - . ? -- : , ? 17 (), - . . , 14­15 131. , - . , - , ( 17 ). : -- , : , - , , , . -- : , - , , , . -- : /, , . -- : , , , - , / . -- , : - , , . -- , : , , , , . : (), ­ (). -, - . - ( ). - . 72 ? Yi,j,k = f (PSMk , SCk , Hk , DCk , POjk , HHk , Dk , HHPjk) + ijk , Yi,j,k i () j k; PSMk k; SCk ­ k; H(k) ­ k; DCk ­ - k; POjk ­ j k, HHk ­ - , k; Dk ­ , k; HHPjk ­ () j k. - HHPjk (, HHP). , , . : abs (Yjk ­ HHPjk) = f (PSMk, SCk, Hk, DCk, Dk) + jk , abs (Yjk ­ HHPjk) , , () j k; PSMk k; SCk ­ - k; Hk ­ k; DCk ­ - k; Dk ­ , k. : , . « ?», 2 , . []. . , ( , , , ) , ( ) - ( ). , , . , , - , : yds = * + Tgds + Tsds + ds + d (1) . - ­ , : i) - , , , , , , , - , ; ii) - , , , ; iii) , . - , . , , ( , ) ( (1), - , . , - . - , ­ . , - 73 , , , 10 . - , , , - . , , , , . «*» (2). , , (1). , , , - . , , - . , , . yds=*+*+**+Tgds+Tsds+ds+d (2) , , , 1. , ( , ) 2. : , . « . ?», 6 . . , , , , . , - (1), y - , (d), (s) (t)3. 1 , - , , , 2006 . - , , , , , , , , , . 2 - . , -: - , , -, - . 3 2006- - ( 2005 ). - , (), . 6 . , , . , - 2004 2006 2007 , - ( ) . 74 ? . - g p ­ , 1: ydst = * + Tgdst + Tpdst + dst + d (1) s, - , : sdst=*+*+**+Tgdst + Tpdst + dst + d (2) , - , . : . « », 4 . 1 , , : , ( ), , . : ( ), . : - , , , - , , . , , , , , , , , , , , , , , , , , , « » ? 2006 : .. : .. : .. 21.02.2011 . 84×108/16. . . 5,25. . 20/10- « » 117342, , . , . 17 .: (495) 739-09-71; : (495) 334-85-91 Email: info@vesmirbooks.ru http://www.vesmirbooks.ru « » (2005­2008), : , . ­ , , , , , . , ­ , . , . , . . . , , , , , , . www.vesmirbooks.ru