ព្រះរាជាណាចព្ររម្ពជា ុ ជាតិ សាសនា ព្រះម្ហារសព្ត ព្របខ័ណ្ឌ គោលនគោបាយការងារគ ះព្សាយផលបះពាល់ សព្ាប់ ់ រផគត់ផគង់ទឹរសា គគព្ាងគលើររម្ពសកា ា ត និងអនាម្័យ រនងព្បគទសរម្ព ុ ជា ុ សម្រាប់៖ ុ ធនាគារពភ ម្ររម ិ ពលោរ ១៨១៨ H STREET NW WASHINGTON, DC, USA ២០៤៣៣ លោយ៖ ិ សប ម្ររសួងឧសាហរមម នង ិ បរមម លេខ ៤៥ មហាវ ិថីម្រពះនលោត្តម ោជធានីភនំលពញ ១២២០៥ ិ ដរ ម្ររសួងសាធារណការ នង ឹ ជញ្ជូ ន ិ ផ្លូវលេខ១០៦ ោជធានភ ករងមហាវ ិថីម្រពះនលោត្តម នង ី នំលពញ ១២០០០ ន២ កខធនូ ឆ្ ំ ០១៨ ាតិកា ិ ........................................................................................................................................... ២ ាត្កា បញ្ជ ីតាោង....................................................................................................................................... ៥ បញ្ជ ីពារយកាត្់ .................................................................................................................................. ៦ រថាមុខ .......................................................................................................................................... ៨ ិ មន័យ និងពារយបលចេរលេស .......................................................................................................... ៩ នយ ី លងេប ............................................................................................................................... ១២ លសចរតស ិ ណ ១. ការពព ិ ម្ររបខ័ណ ៌ នាគលម្រាង នង ឌ លគាេនលោបាយ ការងារលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់........................ ២៤ ការពិពណ៌ នាគលម្រាង ............................................................................................................... ២៤ វ ិសាេភាពននម្ររបខ័ណឌ លគាេនលោបាយការងារលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ ......................................... ២៨ ២. ការពិនិត្យល ី វ ិញពីម្ររបខ័ណ ង ឌ ចាប់ ........................................................................................... ២៩ ២.១ ម្ររបខ័ណឌ ចាប់រមពុជា ....................................................................................................... ៣០ ិ ពលោរសតព ២.២ លគាេនលោបាយរបស់ធនាគារពភ ី រផ្ល ី កា ី ំលៅលោយមិនសម័ម្រគចត្ ល ស់េេ ិ ត (OP/BP៤.១២) ........................................................................................................................................... ៣៤ ២.៣ គាល ត្រវាងលគាេនលោបាយរបស់រោា ភិបាេ និងធនាគារពិភពលោរ ........................................ ៣៥ ៣. ម្ររបខ័ណឌ លគាេនលោបាយអំពីេេធរមមដី និងសំណងពីផ្េបះពាេ់ ............................................... ៤៣ ៣.១ លគាេបំណង និងលគាេការណ៍ .......................................................................................... ៤៣ ៣ .២ ល ស់េេ ម្របលភេបុគគេកដេម្រត្ូវបានផ្ល ី ំលៅ .......................................................................... ៤៦ ៣.៣ េរេខណឌ វ ិនិចឆ័យននការេេួេបានលគាេនលោបាយសំណង ................................................ ៤៧ ជ រ់សេ ៣.៤ តាោងបញ្ជ ី េពយសមបត្តិ ....................................................................................... ៤៨ ិ ធិលេម្រ ៣.៥ វ ិធីសាស្រសតវាយត្នមលម្រេពយ .................................................................................................... ៥៩ ៣.៦ ការពិចារណាពិលសស ....................................................................................................... ៦០ ៣.៧ យុេធសាស្រសតលយនឌ័រ.......................................................................................................... ៦១ ៤. ដំលណ ី ំលៅ និងការឯរភាព ...................................................................................... ៦២ ី រការតាំងេេ 2 ៤.១ ការម្រត្ួត្ពិនិត្យតាមោនលេីការការពារម្របលោជន៍សងគម ........................................................... ៦២ ៤.២ ការលរៀបចំ និងការឯរភាពលេីកផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់សលងេប/កផ្នការសរមមភាព លោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ .......................................................................................................... ៦២ ៥. នីត្ិវ ិធីលរៀបចំសម្រាប់លោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ .............................................................................. ៦៥ ៦. ការភា ឹ ការងារសាងសង់ ..................................................... ៧០ ជ ប់ការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ជាមួយនង ិ េឱសានុ វាេសម្រាប់រំណត្់ពស ៦.១ កាេបរលចឆ ិ េ ី េ ធិ េួេបានសំណង ............................................... ៧១ ៦.២ ដំលណី រការអនុ វត្ត កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់សលងេប/កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយ ផ្េបះពាេ់ .......................................................................................................................... ៧២ ៧. យនតការត្ាល ភាព និងយនតការលោះម្រសាយបណតឹ ងសារេុរេ ............................................................... ៧៥ ៨. ថវ ិកាលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ និងការចំណាយ ............................................................................ ៧៨ ា ញព័ត្៌ាន ................................................................................. ៧៩ ៩. ការពិលម្រគាះលោបេ់ និងការបងា ិ ម្រគាះសាធារណៈ នង ៩.១ លគាេនលោបាយសម្រាប់ការពល ៌ ន ................................ ៧៩ ិ ការផ្សពវផ្ាយព័ត្ា ិ រច ៩.២ ការចូេរួម នង ិ ម្រគាះលោបេ់សាធារណៈ...................................................................... ៧៩ ិ េពល ា ញព័ត្៌ាន ........................................................................................................... ៨២ ៩.៣ ការបងា ១០. ការម្រត្ួត្ពិនិត្យតាមោន និងការោយការណ៍ .............................................................................. ៨៣ ១០.១ ការពិនិត្យតាមោនខាងរនុង៖ ........................................................................................... ៨៣ ិ ត្ ១០.២ ការម្រត្ួត្ពន ី ងលម្រៅ ................................................................................................ ៨៤ ិ យពខា ័ ធ ..................................................................................................................................... ៨៥ ឧបសមពន ័ ធ ១៖ លគាេការណ ឧបសមពន ៍ កណនាំបលចេរលេស .................................................................................. ៨៥ ័ ធ ១រ៖ ាម្រេិរលរៀបចំកផ្នការសរមមភាពលយនឌ័រ ............................................................... ៨៦ ឧបសមពន ័ ធ ១ខ៖ េរេខណ ឧបសមពន ឌ ត្ម្រមូវការសម្រាប់សម្រាប់ការលរៀបចំកផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ សលងេប/កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ ...................................................................... ៩២ ័ ធ ១គ៖ ម្ររបខ័ណ ឧបសមពន ឌ សម្រាប់ដំលណី រការម្របឹរាលោបេ់រុ នងសហគមន៍ និងដំលណី រការការចូ េរួម .... ៩៦ ័ ធ ១ឃ៖ សូចនាររននការម្រត្ួត្ពិនិត្យតាមោនខាងរនុង ....................................................... ១០១ ឧបសមពន 3 ័ ធ ១ង៖ សូចនាររននការម្រត្ួត្ពិនិត្យតាមោនពីខាងលម្រៅ .................................................... ១០៣ ឧបសមពន ័ ធ ២៖............................................................................................................................. ១០៦ ឧបសមពន កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ ...................................................................................... ១០៦ ័ ធ ២រ៖ កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់សលងេប (ARAP)៖ ខលម ឧបសមពន ឹ សារឯរសារ និង េរេខណ ិ ....................................................................................................... ១០៧ ឌ ព័ត្៌ានេមអត្ ័ ធ ២ខ៖ កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ (RAP) ............................................. ១១០ ឧបសមពន ័ ធ ៣៖ ........................................................................................................................... ១១៧ ឧបសមពន បញ្ជ ីអនរចូេរួម និងលសចរតីសលងេបននរំណត្់លហត្ុ ម្របជុំពិលម្រគាះលោបេ់ ................................................ ១១៧ ័ ធ ៣រ៖ រំណត្់លហត្ុ ននរិចេម្របជុំពិលម្រគាះលោបេ់ជាសាធារណៈសម្រាប់ការផ្គត្ផ្ ឧបសមពន ់ ឹរសា ់ គងេ អ ត្លៅលខត្ត មណឌ េគីរ ........................................................................................................................... ី ១១៨ ័ ធ ៣ខ៖ រំណត្់លហត្ុ ននរិចេម្របជុំពិលម្រគាះជាសាធារណៈអំពីការអភិវឌឍម្របព័នធម្របមូេសំណេ់ោវរនុង ឧបសមពន ម្ររុងលសៀមោប ..................................................................................................................... ១២១ 4 ី រាង បញ្ជ តា តាោង ១៖ ការវ ិភាគចំណ ល ះរវាងម្ររបខ័ណ ុ ចខវះចលនា ឌ ចាប់/បេបបញ្ញត្តិរបស់ោជរោា ភិបាេរមពុជា និងលគាេនលោបាយ ិ ពលោរ OP/BP៤.១២ ............................................................................................ ៣៦ ធនាគារពភ ជ រ់សិេធិលេីម្រេពយសមបត្តិសម្រាប់ការផ្ល តាោង ២៖ តាោងបញ្ជ ល ស់េីេំលៅលោយមិនសម័ម្រគចិត្ត ........................... ៤៩ 5 ី រយកាត់ បញ្ជ ពា ARAP កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់សលងេប COI រលបៀងននផ្េបះពាេ់ CMU អងគភាពម្រគប់ម្រគងសាសភាគ DIMDM នាយរោ ័ ា នម្រត្ួត្ពិនិត្យនផ្ៃរុ នង និងម្រគប់ម្រគងេិនននយ DMS ់ ស់កវងេមអិត្ ការសៃងវា ECOP ិ ាន ម្ររមអនុ វត្តបរសា EIA ិ ាន ការវាយត្នមលផ្េបះពាេ់បរសា EMF ម្ររបខ័ណ ិ ាន ឌ ម្រគប់ម្រគងបរសា EMP ិ ាន កផ្នការម្រគប់ម្រគងបរសា ESIA ិ ា ន និងសងគម ការវាយត្នមលផ្េបះពាេ់បរសា ESMF ម្ររបខ័ណ ិ ា ន និងសងគម ឌ ម្រគប់ម្រគងបរសា ESMP ិ ា ន និងសងគម កផ្នការម្រគប់ម្រគងបរសា ESSAF ម្ររបខ័ណ ិ ត្ ឌ ម្រត្ួត្ពន ិ វាយត្នមលបរសា ិ យតាមោន នង ិ ា ន និងសងគម FPIC ិ ម្រគាះលោបេ់លោយលសរ ី ជាមុន និងកផ្អរលេីពត្ ការពល ័ ៌ានម្រគប់ម្រគាន់ IDA ិ ឌឍន៍អនតរជាត្ិ សាគមអភវ IEIA ិ ា នដំបូង ការវាយត្នមលផ្េបះពាេ់បរសា IOL បញ្ជ ីបាត្់បង់ IPDP ិ ឌឍន៍ជនជាត្ល កផ្នការអភវ ិ ដីម IPO ិ ដីម អងគការជនជាត្ល IPPF ម្ររបខ័ណ ិ ដីម ឌ លរៀបចំកផ្នការជនជាត្ល IRC គណៈរាម ការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់អនតរម្ររសួង ISDS ម្ររោសេិននន័យសតីពីការការពារសងគមរួម GDR អគគនាយរោា នលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ MIH ិ សិបបរមម ម្ររសួងឧសាហរមម នង MoE ិ ាន ម្ររសួងបរសា MPWT ិ ដឹរជញ្ជូ ន ម្ររសួងសាធារណការ នង NGO ិ កមនរោ អងគការមន ា ភិបាេ PAH ី លម្រាង ម្រគួសារកដេរងផ្េបះពាេ់ពគ PAP ី លម្រាង ម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពគ RCS ិ ាត្នមលចំណាយជំនួស ការសរ 6 RF ម្ររបខ័ណឌ លោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ RGC ោជរោា ភិបាេរមពុជា ROW ដីចំណី ផ្លូវ RP កផ្នការតាំងេីេំលៅ RPF ម្ររបខ័ណឌ លគាេនលោបាយការងារលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ SESA ិ ា ន និងសងគម ការវាយត្នមលជាយុេធសាស្រសតលេីកផ្នរបរសា SSFP គ េការពារផ្េម្របលោជន៍សងគម ជនបលងា WaSSIP ់ ឹរសា គលម្រាងលេីររមពស់ការផ្តត្់ផ្គងេ អ ត្ និងអនាម័យ TEGs លគាេការណ ិ ាន ៍ កណនាំបលចេរលេសសតីពីបរសា WB ធនាគារពិភពលោរ 7 រថាម្ុខ ឯរសារលនះានល្ម ះថាម្ររបខ័ណឌ លគាេនលោបាយការងារលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ (RPF) របស់ គលម្រាងលេរ ់ រ ី រមពស់ការផ្តត្់ផ្គងេ ឹ សាអ ត្ នង ិ អនាម័យ (WaSSIP)។ ម្ររបខ័ណ ី ល ឌ លនះម្រត្ូវបានបលងកត្ ី លោយកផ្អរ ង ី េធផ្េននការវាយត្នមលសងគម (SA)។ ម្ររបខ័ណ លេេ ឺ កផ្នរ ឌ លគាេនលោបាយការងារលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ គជា មួយននម្ររបខ័ណឌ ម្រគប់ម្រគងបរសា ិ ា ន នង ិ សងគម (ESMF) សម្រាប់គលម្រាងលេរ ់ គង់េរ ី រមពស់ការផ្តត្ផ្ ឹ សា ិ អនាម័យ។ អ ត្ នង ម្ររបខ័ណ ឹ ម្រត្ូវយរមរអនុវត្តនល ឌ លនះនង ិ ោគទំងអស់កដេបានេេួេហរ ៍ ៅម្រគប់ការវ ិនល ិ ពលោរ ិ ញ្ញបបទនពី ធនាគារពភ ំ េដេ់កផ្នរបលចេរលេស នង សម្រាប់គាម្រ ិ ញ្ញវត្ាុពគ ិ ហរ ី លម្រាងកដេពារ់ពន ័ ធនង ឹ ល ស់េេ ការផ្ល ិ ត ី ំលៅលោយមិនសម័ម្រគចត្ (OP/BP ៤.១២) និងការលធវីអំលណាយដីលោយសម័ម្រគចិត្ត។ គលម្រាងលនះានសាសភាគចំនួនពីរ ដូចបានលេីរល ី រនុងកផ្នរេី១ ននឯរសារលនះ។ គលម្រាងលនះនឹងម្រត្ូវ ង ៍ ោយម្ររសួងឧសាហរមម និងសិបបរមម (MIH) និងម្ររសួងសាធារណការ និងដឹរជញ្ជូ ន (MPWT) កដេ អនុវត្តនល ី គប់ម្រគងការអនុវត្តគលម្រាង។ ការអនុវត្តន៍ការគាំពារ បលងកីត្អងគភាពម្រគប់ម្រគងសាសភាគ (CMUs) លរៀងៗខលួនលដីមបម្រ (safeguard) នឹងម្រត្ូវលធវីល ី លោយអងគភាពម្រគប់ម្រគងសាសភាគ និងេីភា ង ន រ់ងារសា ័ / ា ប័នពារ់ពន ធ។ ី ចេុបបននភាព ម្រសបតាមការកម្របម្របួេនន ឯរសារលនះជាឯរសាររស់ ដូលចនះ វានឹងានការករសម្រមួេ និងលធវប សា អ េអនជា ា នភាព ឬវ ិសាេភាពរបស់សរមមភាព។ ការពិលម្រគាះលោបេ់េិត្ ់ មួយនឹងធនាគារពិភពលោរ និងការឯរភាព លេីម្ររបខ័ណឌ លគាេនលោបាយការងារលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់កដេបានករសម្រមួេ គឺជាការចាំបាច់។ 8 និយម្ន័យ និងពារយបគចេរគទស អនរេេួេផ្េ (Beneficiary(៖ ម្របជាពេរដា និងេំលៅឋានរនុងភូមិកដេជាលគាេលៅ និងជាកផ្នរណាមួយននលម្រាង។ ិ កមនជាសាច់ម្របារ់តាមត្នមលជំនួសដេ់ម្រេពយសមបត្តក សំណង (Compensation(៖ ការផ្តេ់ជាសាច់ម្របារ់ ឬមន ិ ដេ គលម្រាងម្រត្ូវការ។ ិ េឱសានវាេ (Cut-off date(៖ កាេបរលចឆ កាេបរលចឆ ិ េ ិ េឱសានវាេរបស់គលម្រាងម្រត្ូវបានរំណត្់ថាជាកាេបរលចឆ ៍ លម្រាង លោយរំណត្់ជាម្ររុមននម្របជាពេរដា/អនរលម្របីម្របាស់ជាម្របជាពេរដា មុនការកាន់កាប់ ឬលម្របីម្របាស់ត្ំបន់អនុ វត្តនគ កដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាង។ ិ េឱសានវាេពីគលម្រាងលនះនឹងជាកាេបរលចឆ កាេបរលចឆ ិ េននសរមមភាពពិលម្រគាះ លោបេ់ជាសាធារណៈជាមួយនឹងម្របជាពេរដារងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាង មុននឹងលរៀបចំបញ្ជ ីបាត្់បង់ (IOL) ឬ ការ ់ ស់កវងេមអិត្។ សៃងវា ល ស់េេ ម្របជាពេរដាកដេផ្ល ំៅ ី ល (Displaced persons(៖ ំ អស់ សំលៅេ់ម្របជាជពេរដាទង លោយកផ្អរលេី សរមមភាពទំងអស់កដេបានលេីរល ី ខាងលេី កដេអាចរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាង ដូចជា (១( រម្រមិត្ជីវភាព ង របស់ពួរលគអាចរងផ្េបះពាេ់អវ ិជជានឬ (២( សិេធិ សិេធិកាន់កាប់ម្រេពយសមបត្តិ ផ្េម្របលោជន៍លផ្សងៗលេៀត្រនុង ផ្ៃះលេីដី (រនុងលនាះរួមទំងបរលវណជុ ិ ំវ ិញផ្ៃះ ដីរសិរមម និងដីលមម សម្រាប់សត្វ) ឬអចេនម្រេពយ ឬចេនម្រេពយកដេ គលម្រាងម្រត្ូវការ ត ះអាសនន ឬកាន់កាប់បលណា ឬអចិនស្រនតយ៍ (៣( េេធភាពចូ េលៅលម្របីម្របាស់ម្រេពយសមបត្តិាន ត ះអាសនន ឬអចិនស្រនតយ៍ (៤( ការររសុី មុខរបរ ការងារ ឬរកនលងសា ផ្េិត្ភាពកដេផ្េបះពាេ់អវ ិជជានជាបលណា ន រ់លៅ ល ស់េីេំលៅ” កដេានន័យសំលៅដេ់ជនទំង ឬេីជម្រមរកដេរងផ្េបះពាេ់អវ ិជជាន និង “ម្របជាពេរដាកដេផ្ល ល ស់េីេំលៅលោយសារកត្គលម្រាង។ អស់កដេផ្ល ា ី សបចាប់ (Eligible land holders(៖ សំលៅដេ់ម្របជាពេរដារងផ្េបះពាេ់កដេ (រ( ានប័ណណសា េ ស់ដម្រ គ េ់ ិ ធិដី ឬ (ខ(ពុំានប័ណណសា រមមសេ ិ ធិដី បុ កនតអាចានការកាន់កាប់ដីម្រសបចាប់លោយានប័ណណបញ្ជ គ េ់រមមសេ ជ រ់ ិ ល ម្រសបតាមចាប់ភូមិបាេននម្របលេសរមពុជា រនុងលនាះរួមទំងជនកដេានសេ ី ីកដេានការេេួេសា ធិ េដ គ េ់ផ្ង។ សេ ធិ េួេបានសំណង (Entitlement(៖ បណ ិ េ ុ ំត វ ិធានការ រួមានការផ្តេ់សំណង ការគាំម្រេដេ់ការសា ត រម្របារ់ចំណូេ ជំនួយឧបត្ាមភសម្រាប់ការផ្ល ល ស់េីេំលៅ ជលម្រមីសររម្របារ់ចំណ ល ស់បូ រេំ ូ េ និងការគាំម្រេដេ់ការផ្ល ត លៅឋានកដេលធវីឱយ បះពាេ់ជនរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាង ់ បស់ពួរលគ អាម្រស័យលេីេរេណៈននការបាត្់បងរ ី ួយសា លដីមបជ ត រមូេោាន ់ រអប់រ ំមធយមសិរាម្រត្ូវឱយ លសដារិចេ និងសងគមរបស់ពួរលគ។ សិេធិេេួេបានសំណងសម្រាប់គលម្រាងលេីររមពសកា ម្រសបតាមចាប់ និងបេបបញ្ញត្តិជាធរានរបស់ជាត្ិ និងលគាេនលោបាយរបស់ ធនាគារពិភពលោរ OP/BP ៤.១២។ សិេធិេេួេបានសំណងអាចម្រត្ូវបានពិនិត្យករសម្រមួេ លោយកផ្អរលេីសាា នភាពជារ់កសតងននផ្េបះពាេ់ម្របសិនាន រនុងសំលៅកដេបានលធវីបចេុបបននភាពននម្ររបខ័ណឌ លគាេនលោបាយការងារលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់។ ួ រ (Household(៖ សំលៅដេ់មនុ សសទំងអស់កដេរំពុងរស់លៅ នង ម្រគសា មគា ិ បរលភាគរួ ិ ន ជាបណុ ំត សងគមលទេមួយ។ ការសា ំ ូ េ (Income restoration(៖ ានន័យថាបលងកីត្ល ត រម្របារ់ចណ ី ិញនូវម្របភពម្របារ់ចំណ វ ូ េ និងជីវភាពរស់លៅ របស់ម្រគួសាររងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាងឱយដេ់រម្រមិត្អបបបរាននរម្រមិត្ម្របភពចំណូ េ និងជីវភាព មុ នលពេអនុ វត្តន៍ គលម្រាង។ 9 ការលេរ ័ ធកដេបានសាងសង់ (ដូចជា រកនលងរស់លៅ របង រកនលងរង់ចា ំ ម្រេុង ី រមពស់ (Improvements(៖ រចនាសមពន ម្រជូរ បនៃប់ លហោា រចនាសមពន ័ ធសហគមន៍ ហាងេំនិញ ឃ្ ំ ។េ។) និងដំណា/ លង ំ រុរេជាត្ិ កដេម្របជាពេរដា ម្រគួសារ សាា ប័ន ឬអងគការបានោំ។ េេធរមមដី (Land acquisition(៖ ដំលណី រការកដេបុគគេា ់ ោយមន ន រ់បាត្់បងល ិ ន ិ សម័ម្រគចត្ ិ ធិ ការលម្របីម្របាស់ ត ូ វរមមសេ ឬភាពងាយម្រសួេរនុងការលៅលម្របីម្របាស់ដី លោយសារកត្ដំលណី រការគលម្រាង។ េេធរមមដីអាចនាំឱយានផ្េបះពាេ់ ជាលម្រចីនរនុងលនាះរួមទំងការបាត្់បងេំលៅឋាន ឬអចេនម្រេពយលផ្សងៗលេៀត្ (របង អណូ ត ងេឹរ ផ្នូរសព ឬ រចនាសមព័នធ ់ ងកដេានលៅលេ ឬសំណងរ ឹ ីដី)។ សា ំណ ា ប័នដល ី រការគលម្រាង (Project authorities(៖ សំលៅដេ់ម្ររសួងឧសាហរមម និងសិបបរមម (MIH) ម្ររសួង ិ ញ្ញវត្ាុ (MEF) អគគនាយរោ សាធារណការ និងដឹរជញ្ជូ ន (MPWT) ម្ររសួងលសដារិចេ និងហរ ា នលោះម្រសាយផ្េ ិ ញ្ញវត្ាុ។ បះពាេ់លោយសារគលម្រាងអភិវឌឍន៍ (GDR) ននម្ររសួងលសដារិចេ និងហរ ន រ់ងារអនុវត្តគលម្រាង (Project executive agency(៖ សំលៅដេ់ម្ររសួងឧសាហរមម និងសិបបរមម និងម្ររសួង េីភា សាធារណការ និងដឹរជញ្ជូ ន និងអងគភាពម្រគប់ម្រគងសាសភាគរបស់ម្ររសួងទំងពីរលនះ។ ី លម្រាង (PAP) ឬ ម្រគសា ម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពគ ី លម្រាង (PAH) (Project ួ រកដេរងផ្េបះពាេ់ពគ ិ ដីមភាគ Affected Persons (PAP) or Project Affected Households (PAH)(៖ រួមានបុគគេ ម្រគួសារ ជនជាត្ល ិ អងគការ ម្ររុមហុន ឬកផ្នរឯរជន កដេតាមរយៈការផ្ល ត្ច ត ត េមរពគ ល ស់បូ របណា ឹ នាំឱយានផ្េបះពាេ់ ី លម្រាងនង ិ ជីវភាពរស់លៅ (ii) សេ អវ ិជជាន ានជាអាេិ៍ (i) រម្រមត្ ិ ធិ ឬ ផ្េម្របលោជន៍រុ ងផ្ៃ ិ ធិ រមមសេ ន ះ លេីដី (រួមទំងដីេំលៅ ឋាន អាជីវរមម រសរ ិ មម នម្រព ចាក រ េវា ី េលម ិ េតា ម នង ី ងំ ជួបជុំ) ធនធានេរ ឹ ម្រត្ពាំងម្រត្ី ូលនសាេឃុ ំ ដំណាំ នង ិ រុរេ ិ បចាំឆ្ ជាត្ម្រ ន/ំ អចន ិ ស្រនតយ៍ ឬអចេន ឬចេនម្រេពយលផ្សងៗលេៀត្កដេបានលធវេ ី េធរមម កាន់កាប់ រត្ត្ប ឹ ិ ឬផ្ៃុយពល ត្ ី នះរង ិ ស្រនតយ៍ ឬបលណា ផ្េបះពាេ់អវ ិជជាន ទំងម្រសុង ឬលោយកផ្នរ រនុងរយៈលពេអចន ត ះអាសនន ិ /ឬ (iii) នង អាជីវរមម មុខរបរ រកនលងការងារ ឬេំលៅឋាន ី ម្រមរកដេេេួេរងផ្េបះពាេ់អវ ិជជានជាអចន ឬេជ ិ ស្រនតយ៍ ឬ ត ះអាសនន លោយាន ឬគា បលណា ល ស់បូ រេ ម នការផ្ល ី ំលៅ។ ត េ ការសា ី វ ិញ (Rehabilitation(៖ សំលៅដេ់ជំនួយឧបត្ាមឱ ត រេេធភាពល ង ភ យម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ធងន់ធងរ លោយសារកត្បាត្់បង់ម្រេពយ ផ្េិត្រមម ម្របារ់ចំណ ់ ីវភាព ផ្តេ់បកនាមលេីការ ូ េ ការងារ ឬម្របភពសម្រាប់ម្រេម្រេងជ ី ងលហាចណាស់ សា េូទត្់ម្របារ់សំណងចំលពាះម្រេពយសមបត្តិកដេម្រត្ូវលធវីេេធរមម លដីមបោ ត ររម្រមិត្ជីវភាពរស់លៅឱយ បានលពញលេញ និងគុណភាពជីវ ិត្។ លគាេនលោបាយសំណងដេ់ម្រេពយសមបត្តិជាញឹរញាប់ គឺមិនម្រគប់ម្រគាន់ល យ ី លដីមប្ ី នលៅសាត រេេធភាពឱយបានលពញលេញលនាះ។ ឺ វ ិធសា ការចំណាយសង (Replacement cost(៖ គជា ិ ម្រាប់រំណត្់ពីបរាណសំ ី ស្រសតវាយត្នមលម្រេពយសមបត្តស ិ ណង ម្រគប់ម្រគាន់សម្រាប់សងម្រេពយសមបត្តិកដេបានបាត្់បង់ានជាអាេិ៍ ការចំណាយលេីការលោះដូរ។ សំណងេូទត្់កដេ ិ មម ការចំណាយសងកដេម្រត្ូវលធវល ម្រត្ូវេូ ទត្់តាមរយៈការចំណាយសង ម្រត្ូវបានរំណត្់ដូចត្លៅ៖ ចំលពាះដីរសរ ី ង ី ៍ លម្រាង ឬមុនលពេផ្ល មុនលពេអនុវត្តនគ ត េ ល ស់បូ រេ ៍ លម្រមីសណាមួយកដេានត្នមលខពស់ជាងត្នមល ី ំលៅ លោយអនុវត្តនជ ី ារ លោយចាត្់េុរលសមីនឹងដីានសកា េផ្ ិ រមម ឬជាការលម្របម្រ ត នុ ពេផ្េត្ ី បាស់ដក ី ដេានេតា ី ង ឹ ដរ ំ ជិត្នង ី ងផ្េបះពាេ់ ី យដេ់រម្រមត្ បូរការចំណាយសម្រាប់ការលរៀបចំដឱ ន នង ិ ម្រសលដៀងគា ឹ សាា នភាពដីកដេរងផ្េបះពាេ់ បូរការចំណាយ លេីេិខិត្សាន មរដាបាេពារ់ពន ័ ធ និងពនធផ្ល ល ស់បូ រា ធិ ចំលពាះដីរុ នងត្ំបន់េីម្របជុំជន វាជាត្នមលេីផ្ារមុន ត េ ស់រមមសិេ។ 10 ល ស់បូ តរេីេំលៅននេំហដ លពេផ្ល ន និងការលម្របីម្របាស់ដី លោយានលហោ ំ ីលសមីគា ័ ធ និងលសវារមមសាធារណៈដូច ា រចនាសមពន ន ឬម្របលសីរជាងេីតាង គា ល ស់បូ រ ំ ម្រត្ូវផ្ល ំ ជិត្នឹងដីកដេរងផ្េបះពាេ់ បូរការចំណាយសម្រាប់ការ ត និងសាិត្រនុងេីតាង ន នឹងសា លរៀបចំដីឱយដេ់រម្រមិត្ម្រសលដៀងគា ា នភាពដីកដេរងផ្េបះពាេ់ បូ រការចំណាយលេីេិខិត្សាន មរដាបាេពារ់ព័នធ ល ស់បូ តរា និងពនធផ្ល ធ ផ្សងៗលេៀត្ ការចំណាយសង គឺជាត្នមលេីផ្ារននសា េ ស់រមមសិេធិ។ ចំលពាះផ្ៃះ និងរចនាសមព័នល ភរ ់ ចនាសមព័នធជំនួសលៅរនុងេីតាង សម្រាប់សាងសងរ ន នឹង ឬគុណភាពខពស់ជាងរចនា ំ មួយ និងានគុណភាពម្រសលដៀងគា ័ ធកដេរងផ្េបះពាេ់ សមពន ឬជួសជុេរចនាសមព័នធកដេរងផ្េបះពាេ់លោយកផ្នរ បូរការចំណាយលេីការដឹរ ជញ្ជូ នសា ំ សាងសង់ បូរការចំណាយលេរ ់ ៅកាន់េីតាង ភ រសំណងល ី ា ំ ពេរមម និងត្នមលជាង/អនរសាងសង់ បូរ លង ការចំណាយលេីេិខិត្សា ល ស់បូ រា ន មរដាបាេពារ់ព័នធ និងពនធផ្ល ត េ ស់រមមសិេធិ។ លៅរនុងការរំណត្់ការចំណាយសង ការ ល រ់ត្នមលននម្រេពយ និងត្នមលសា ធា ភ រមិនលម្របីម្របាស់/េុរលចាេ មិនម្រត្ូវយរមរពិចារណាល យ ី ី ការមិនពិចារណា លហយ ី ផ្ងកដរចំលពាះត្នមលននផ្េោភពីគលម្រាងកដេបានដរពីការវាយត្នមលលេម្រ លនះរ៏លធវីល ង ី េពយកដេរងផ្េបះពាេ់។ រនុងររណី ចាប់រុ ងម្របលេសសា ន ត្ ់ ររនុងការផ្តេ់សំណង លៅលពេេូ ទត្់ការចំណាយសងទំងម្រសុងលនាះ ិ លម្រកាមសតងោ ការផ្តេ់សំណងតាមចាប់រុ នងម្រសុរលនះម្រត្ូវបំលពញបកនាម ី យល្លយ លោយការចាត្់វ ិធានការបកនាមលដីមបឱ ី ត្បលៅនឹង ់ ររនុងការផ្តេ់សំណង។ ជំនួយឧបត្ាមប សតងោ ី ិធានការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់កដេម្រត្ូវផ្តេ់ ភ កនាមលនះម្រត្ូវកត្ខុសពវ ិ បស់ធនាគារពភ ឱយម្រសបតាម លគាេនលោបាយម្របត្ិបត្តរ ិ ពលោរ (OP)/Bank Policy (BP) ៤.១២ រថាខណឌ ៦។ ី ត្់បនាយផ្េបះពាេ់ ការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ (Resettlement(៖ ានន័យថាគួរចាត្់វ ិធានការទំងអស់លដីមបកា អវ ិជជានណាមួយ និងផ្េបះពាេ់អវ ិជជានទំងអស់របស់គលម្រាងលេីម្រេពយសមបត្តិរបស់ម្របជាពេរដាកដេរងផ្េ ល ស់េីេំលៅ (ម្របសិនលបីាន( បះពាេ់ពីគលម្រាង និង/ឬជីវភាពរបស់ពួរលគ រនុងលនាះរួមទំងការផ្តេ់សំណង ការផ្ល និងការសាត រេេធភាពល ី វ ិញ លៅលពេចាំបាច់។ ង ឺ ម្ររុមមនុសសោច់លោយក ម្ររុមអនរងាយរងលម្រគាះ (Vulnerable groups(៖ គជា ិ សមម្រសប រកដេរងផ្េបះពាេ់មន ឹ ហានភ ឬម្របឈមនង ី យពួរលគរងលម្រគាះលោយសារកត្ឥេធព ិ ័យកដេលធវឱ ិ ជាពិលសស ិ េននផ្េបះពាេ់របស់គលម្រាង នង ានជាអាេិ៍៖ (i) ម្រគួសារកដេានស្រសតីជាលមផ្ៃះលោយានរូនរនុងបនៃុរ (ii) លមផ្ៃះកដេជាជនពិការ (iii) ម្រគួសារ ល រ់ខួ នលៅលម្រកាមសនៃ កដេបានធា ល សសន៍ម្ររីម្ររកដេានការេេួេសា ម នមធយ គ េ់េូលៅ (iv) ម្រគួសារានមនុ សសចាស់ គា ី ម្រ បាយលដីមបគា ម នដី នង ំ េខលួន និងគា ិ ។ ភាពងាយរងលម្រគាះននម្រគួសារនម ិ (v) ជនជាត្ិលដីមភាគត្ច ឺ ម្រស័យលេី ី ួយៗគអា ិ សា ផ្េបះពាេ់ នង ិ េសងគមរបស់ពួរលគកដេនង ា នភាពលសដារច ឹ ម្រត្ូវបានវាយត្នមលតាមរយៈការអលងកត្មូេោា នលសដា ិ េសងគមេមអិត្ រនុងអំ ុ ងលពេការសៃង់េមអត្ រច ិ ឬសារលពភ ី ណឌ ននម្រេពយសមបត្តក ់ ិ ដេបាត្់បង។ 11 ី គងេប គសចរតស ី ផ្តម លសចរតល ិ កផ្នរសំខាន់ៗរបស់គលម្រាង ី នង ១. លគាេលៅអភិវឌឍន៍លោយចីរភាព (SDG( សតីពីេឹរសាអ ត្ និងអនាម័យានឧបសគគោងលម្រចីនដេ់ម្របលេស រមពុជា លៅលពេពិនិត្យលេីការពម្រងីរការេេួេបាន ការកាត្់បនាយគា ល ត្ និងការបលងកីនគុណភាពលសវា។ លៅរនុង ់ ឹរកដេានភាពេអម្របលសីរ គា ម្របលេសរមពុជា េេធភាពេេួេបានការផ្គត្់ផ្គងេ ឺ ន ៧៥% និងអនាម័យាន ៤៩% លៅរនុងឆ្ន២ ំ ០១៥។ ម្របជាពេរដាម្របាណជា ២៤% បុលណា ណ ះានេេធភាពេេួេបានការផ្គត្់ផ្គងេ់ ឹរសាអ ត្កដេ ានការម្រគប់ម្រគងលោយសុវត្ាិភាព លៅរនុងឆ្ ន២ ់ ឹរសុវត្ាិភាពចូ េបរលវណេំ ំ ០១៥1។ ការផ្តេ់េឹរតាមរយៈបំពងេ ិ លៅ ំ ន( នឹងរួមចំកណរោងខា ឋាន និងការម្រគប់ម្រគងសំណេ់ោវម្របរបលោយម្របសិេធភាព (ជាពិលសសរនុងត្ំបន់ម្របជុជ លងំ ដេ់ការសលម្រមចលគាេលៅអភិវឌឍន៍លោយចីរភាព។ លទះជាោងលនះរតី អម្រតាម្រគបដណត ប់រម្រមិត្ទបននម្របព័នធផ្គត្់ផ្គង់ េឹរសាអ ត្តាមបំពង់ រងវះលហោ ័ ធសម្រាប់ការម្រគប់ម្រគងេឹររខវរ់ និងរងវះម្របព័នម្រ ា រចនាសមពន ័ ធ គឺជា ធ គប់ម្រគងពារ់ពន បញ្ជ ៏ ដ ា ម្របឈមដធ ំ េ់ការ្នលៅសលម្រមចឱយទន់លពេលវោននលគាេលៅអភិវឌឍន៍លោយចីរភាព។ ២. លគាេបំណងអភវ ិ ឌឍន៍ននគលម្រាងលនះ ី េីររមពសេ គឺលដីមបល ់ េធភាពេេួេបានការផ្គត្ផ្ ់ ឹរសា ់ គងេ អ ត្តាម បំពង់ និងលសវាអនាម័យកដេានភាពម្របលសរ ិ ពម្រងឹងការបំលពញការងារម្របត្ិបត្តន ី នង ិ នអនរផ្តេ់លសវាលៅរនុងម្ររុង ឬ ី លរស។ ត្ំបន់កដេបានលម្រជស ី ី នាកដេរំពុងអនុ វត្តន៍ និងកផ្អរ គលម្រាងលនះានលគាេបំណងបំលពញបកនាមរមមវ ិធនា តាមកផ្នការរបស់ោជរោា ភិបាេ និងនដគូ អភិវឌឍន៍។ ចំលពាះការផ្គត្់ផ្គង់េឹរសា ំ លគាេលៅ នង អ ត្ េីតាង ត ត្ការយរ ឹ លផ្ល ចត្ ់ គង់េរ ិ តេុោរ់លេីត្ំបន់កដេានរងវះខាត្ការផ្គត្ផ្ ឹ សា ់ អ ត្តាមបំពង។ លោយលផ្ល ត ត្លេេ ី បជុំជនលខត្ត ី ម្រ ិ ម្ររុង នង សំខាន់ៗកដេបានលម្រជីសលរស។ ី ឹ ផ្តេ់ការគាំម្រេដេ់ការពម្រងីរននការផ្តេ់លសវា កដេរំពុងដំលណ គលម្រាងលនះនង ី រការ នាលពេបចេុបបននលៅកាន់ត្ំបន់ករបរៗលនាះ លដីមបប ី លងកីនអម្រតាម្រគបដណ ់ ឹរសា ត ប់ននការផ្គត្ផ្ ់ គងេ អ ត្ ិ លេរ នង ី រមពស់ ម្របសេ ិ ធភាព នង ិ នរ ់ រ ិ នតរភាពរបស់អនរផ្តេ់លសវាផ្គត្ផ្ ់ គ ងេ ឹ សា ា អនាម័យ ការយរចត្ អ ត្។ ចំលពាះបញ្ជ ិ តេុរោរ់ជាចមបង ឺ ត្ូវលេរ លនាះ គម្រ ់ យបានេូេំេូោយនូវមុ ខងារននម្របព័នធម្រគប់ម្រគងេរ ី រមពសឱ ់ ដេានម្រសាប់រុ ងម្ររុ ឹ រខវរក ន ងលសៀមោប ជ ប់ម្របព័នធេូេរ តាមរយៈការតាភា ឹ រខវរល ់ ោយផ្ល ៃ េ់លដីមបប ី ងាូរេរ ់ ចញពេ ឹ រខវរល ី ំលៅឋាន។ ៣. ី ។ សាសភាគេម គលម្រាងលនះានសាសភាគចំនួនពរ ឹ ផ្តេ់ហរ ី ួយ នង ៍ រមមភាព ិ ញ្ញវត្ាុសម្រាប់អនុ វត្តនស នានាដេ់ម្របព័នធផ្គត្ផ្ ់ រ ់ គងេ ឹ សាអ ត្លខត្ត រនុងម្ររុងកសនមលនារមយ (លខត្តមណ ឌ េគរិ( ី ម្ររុងលសា ់ ំ( ម្រសុរភនំ ៃ ង (លខត្តរំពងធ ម្រពរ ំ ង( នង ឹ (លខត្តបាត្់ដប ិ េីតាងំ លផ្សងៗលេៀត្កដេម្រត្ូវបានរំណត្់លធវលី ងី លៅរនុងអំ ុងលពេននការអនុវត្តគលម្រាង។ ី រ សាសភាគេព ី នង ឹ ផ្តេ់ហរ ិ ញ្ញវត្ាុសម្រាប់អនុវត្តនស ៍ រមមភាពសម្រាប់ករេមអបញ្ជ ា អនាម័យរនុងម្ររុងលសៀមោប នង ិ ត្ំបន់លផ្សងៗលេៀត្។ ៤. ់ រ ចំលពាះការផ្គត្់ផ្គងេ ឹ សាអ ត្ លបល ់ មអត្ ី ទះបីជាការសិរាលម្រគាងបលងេ ិ រំពុងកត្ដំលណី រការរ៏លោយ ី ង រ៏េតា ំ ពម្រងរ ី បណា ត ញផ្គត្ផ្ ់ រ ់ គងេ ឹ សា ី ។ លោយសារកត្ការងារ អ ត្រនុងម្ររុងកសនមលនារមយម្រត្ូវបានរំណត្់ជាបឋមរួចោេ់លហយ ី ដស លនះជាការងារត្ូចតាច ដូ ចជាការជរ ់ គត្ផ្ ី ម្រាប់ោរ់បំពងផ្ ់ រ ់ គងេ ឹ សាអ ត្រនុងជលម្រៅម្របាណជា ០,៧៥ កមម្រត្ និង ី មូេ័របូមេរ ការត្លមលង ំ ចំនួនបប ឹ រនុងេីតាង ី ុ លណាណ ះ ដូលចនះគលម្រាងលនះានផ្េបះពាេ់រយៈលពេខលប ី ុ លណា ណ ះរនុងអំ ុ ង លពេសាងសង។ ់ គលម្រាងលនះរ៏នង ឹ សាងសងសា ់ ា នយី ម្របម្រពត្ ឹ តរមមេរ ឹ ថមៗ ី កដេនង ី លៅរនុងេតា ឹ រំណត្់ល ង ី ង ំ សំខាន់ៗ 1 WHO/UNICEF JMP, 2017. Note that the estimate for safely managed sanitation is not available. 12 រនុងម្ររុងកសនមលនារមយ ម្ររុងលសា ំ /ម្ររុង/ត្ំបន់នានា រនុងអំ ុងលពេននការអនុ វត្តគលម្រាង។ ៃ ង ម្រសុរភនំម្រពឹរ និងេីតាង ៥. ចំលពាះការម្រគប់ម្រគងេូេឹររខវរ់ គឺលផ្ល ត ត្ការយរចិត្តេុរោរ់លេីការគាំម្រេដេ់ការអភិវឌឍ និងសាងសង់ បណា ត ញេូកខនង កដេម្រត្ូវត្ភា ជ ប់លៅម្របព័នធេូលម រនុងេីម្ររុងលសៀមោប លដីមបឱ ំ ជំនួញអាចត្ភា ី យេំលៅឋាន និងេីតាង ជ ប់ ៃ េ់លៅនឹងម្របព័នធេូ។ លដីមបកា លោយផ្ល ត ញេូ កខនងបកនាមរនុងម្ររុងលសៀមោបនឹង ី ត្់បនាយផ្េបះពាេ់លេីសងគម បណា ់ គលម្រចីនលៅតាមម្របព័នធផ្ូ វកដេានម្រសាប់ ម្រត្ូវបានសាងសងភា ល ។ ដូលចនះ លម្រកាមសាសភាគលនះពុំានត្ម្រមូវការេិញដី ត ះអាសននមួយចំនួនរ៏លោយ ជាពិលសសរនុង មរលម្របីម្របាស់លនាះលេ លបីលទះបីជាអាចានការជលមលៀសម្របជាជនបលណា ិ លៅរណា ត្ំបន់ផ្ារោម្រត្ីកដេឋត្ ត េម្ររុង។ ៦. លៅរនុងត្ំណារ់កាេលនះ វ ិសាេភាពននេេធរមមដីលោយមិនសម័ម្រគចិត្ត ឬការលធវីអំលណាយដីលោយសម័ម្រគចិត្ត មិនទន់ដឹងលៅល ី លេ ពីលម្រពាះការលរៀបចំេមអិត្ និងេីតាង យ ំ ពិត្ម្របារដរបស់សាា នីយម្របម្រពឹត្តរមមេឹរសាអ ត្ថមីៗ (សាិត្ រនុងសាសភាគេី១( នឹងម្រត្ូវរំណត្់រុ ងអំ ន ុងលពេននការអនុ វត្តគលម្រាង ់ មអិត្សម្រាប់ និងការសិរាលម្រគាងបលងេ ត ញេូ រនុងេម្រ បណា ី ( រនុងត្ំបន់ផ្ារោម្រត្ី មិនទន់បានបញ្េ ប់លៅល ី រុងលសៀមោប (រនុងសាសភាគេ២ ី ។ ដូលចនះ យ ម្ររបខ័ណឌ លគាេនលោបាយលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ (RPF( ម្រត្ូវបានបលងកីត្ល ី លដីមបល ង ី ឯរសារលគាេមុន ី ម្របជា ិ សម័ម្រគ លពេអនុវត្តការងារ សម្រាប់កាត្់បនាយផ្េបះពាេ់អវ ិជជានសំខាន់ៗ លោយសារកត្ (រ(-េេធរមមដីលោយមន ិ ត ឬ (ខ(-ការលធវអ ចត្ ី ំលណាយដីលោយសម័ម្រគចិត្ត ឬ(គ(-ការរ ំខានដេ់សរមមភាពចិញ្េឹមជីវ ិត្។ ម្ររបខ័ណឌ លគាេ នលោបាយលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ម្រត្ូវលធវល ី ី ឱយម្រសបតាម (១(-លគាេនលោបាយ របស់ធនាគារពភ ង ិ ពលោរសតព ី ី ល ស់េេ ការផ្ល ិ សម័ម្រគចត្ ី ំលៅលោយមន ិ ត (OP/BP ៤.១២( នង ិ (២(-ចាប់រមពុជាសតព ី សាមរ ី អ ិ រណ៍ និងលគាេ នលោបាយ ិ នត្ នង ី វ ិ ិធីពារ់ពន ័ ធលផ្សងៗលេៀត្នង ឹ ម្រត្ូវយរមរអនុវត្តនល ៍ ៅម្រគប់កផ្នរ ិ សរមមភាពទំងអស់របស់ នង គលម្រាង (រនុងលនាះរួមទំងនីត្ិវ ិធម្រ ី បត្ិបត្តស ់ រចុ ងលម្រកាយរបស់រោ ិ តងោ ា ភិបាេ(។ ិ ត្ ការពន ី វ ិញពម្រ ិ យល ង ី របខ័ណឌ ចាប់ ៧. ម្ររបខ័ណ ី ម្រសបតាម ឌ លគាេនលោបាយលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់លនះម្រត្ូវបានលរៀបចំល ង OP/BP ៤.១២ ិ ពលោរ សតព របស់ធនាគារពភ ី រតាំងេេ ី កា ី ំលៅលោយមន ិ សម័ម្រគចត្ ិ ត នង ិ ចាប់ នង តិ រ់ព័នធរុ ងម្របលេសរមព ិ បេបបញ្ញត្ពា ន ុ ជា ិ សសរដាធមមនុញ្ញរមពុជា ចាប់ភូមិបាេ នង ជាពល តី ីអសាមិររណ ិ ចាប់សព ៍ ។ គាល ត្រវាងម្ររបខ័ណ ំ ពរ ឌ ចាប់ទង ី លពាេ ឺ ជរោ គោ ា ភិបាេរមពុជា នង ិ ធនាគារពភ ិ ពលោរម្រត្ូវបានវ ិភាគ លហយ ី វ ិធានការបំលពញចលនា ី ង ល ះខវះខាត្ម្រត្ូវបានលសនល ី ី ត្់បនាយផ្េបះពាេ់ជាអត្ប លដីមបកា ី ីវភាពរស់លៅរបស់ម្របជាពេរដា។ ិ រាលេជ ៨. តី ីអសាមរ ចាប់សព ិ រណ៍ កដេបានោរ់ឱយលម្របីម្របាស់លៅរនុង ឆ្ ន២ ី គាេការណ ំ ០១០ កចងពល ៍ យនតការ នង ិ នត្ ី វ ិ ិធីអំពអ ិ រណ ី សាមរ ៍ និងរំណត្់ពីការផ្តេ់សំណងលោយម្រត្ម ឹ ម្រត្ូវ នង ី ការសាងសង់ ិ យុត្តិធម៌ដេ់គលម្រាងពម្រងរ ការសាត រល ង ី វ ិញ នង ិ លហោា រចនាសមពន ័ ចំលពាះសាធារណជន នង ័ ធរូបវនត ិ ការអភវ ិ ផ្េម្របលោជន៍ជាត្ិ នង ិ ឌឍរមពុជា។ តី ីអសាមរ ចាប់សព ិ រណ៍ កដេភាគលម្រចន ី សុស ី ងា វ រ់គា ឹ លគាេការណ ន ជាមួយនង ី ំលៅ ៍ ចមបងននលគាេនលោបាយតាំងេេ លោយមន ិ សម័ម្រគចត្ ិ ត (OP/BP ៤.១២( នង ឹ ម្រត្ូវលម្របម្រ ី បាស់រុ ងគលម្រាងសម្រាប់ ន ៏ បា ចំកណរដចា ំ ច់ននការកាន់កាប់ អចេនម្រេពយ ឬសេ ិ ជា ័ បុគគេ ឬនត្ ធិ រ់កសតងលេីអចេនម្រេពយរបស់រូបវនត ី ប ី ិបុគគេ ឬនត្ិ ុ គគេសាធារណៈ រួមទំងដីធលី ិ សម្រាប់ការសាងសង់ ការសា ិ ដំណាំ នង អគារ នង ត រល ី វ ិញ ឬការពម្រងរ ង ី លហោា រចនាសមពន ័ សាធារណៈ។ ័ ធរូបវនត 13 ៩. ី លញ្េ ៀស ឬកាត្់បនាយជាអត្ិបរានូ វ លគាេបំណងរួមននលគាេនលោបាយធនាគារ OP/BP ៤.១២ គឺលដីមបប ផ្េបះពាេ់ និងកសវងររជលម្រមីសរនុងការលរៀបចំគលម្រាងកដេានភាពសមម្រសបបំផ្ុត្។ រនុងររណី កដេមិនអាច បលញ្េ ៀសបានលេ សរមមភាពតាំងេីេំលៅគួរកត្ម្រត្ូវបានពិចារណា ៍ ោយចាត្់េុរជារមមវ ិធីអភិវឌឍន៍ និងអនុវត្តនល ម្របរបលោយនិរនតរភាព ី យបុគគេកដេម្រត្ូវបានបំោស់េី តាមរយៈការផ្តេ់ធនធានវ ិនិលោគឱយបានម្រគប់ម្រគាន់លដីមបឱ លោយសារគលម្រាងបានេេួេផ្េម្របលោជន៍ពីគលម្រាង។ ល ស់បូ រេ បុគគេកដេម្រត្ូវបានផ្ល ត ីេំលៅគួរកត្េេួេបានការ ំ េីេំលៅ។ ពិលម្រគាះលោបេ់ឱយបានលពញលេញ និងគួរានឱកាសចូ េរួមរនុងការលរៀបចំកផ្នការ និងការអនុវត្តរមមវ ិធីតាង បុគគេកដេម្រត្ូវបានផ្ល ត ីេំលៅគួរេេួេបានជំនួយលដីមបល ល ស់បូ រេ ី េីររមពស់ជីវភាពរស់លៅ និងរម្រមិត្រស់លៅ ឬោង ល ស់បូ រេ លហាចណាស់ជួយពួរលគជារ់កសតងឱយរស់លៅរនុងរម្រមិត្មួយលសមីនឹងរម្រមិត្មុនផ្ល ត ីេំលៅ ឬរម្រមិត្ជីវភាពលៅមុន ៍ លម្រាង លពាេគឺរម្រមិត្ខពស់ជាងមុ នលពេអនុវត្តនគ ចាប់លផ្តីមអនុវត្តនគ ៍ លម្រាង។ ម្ររបខ័ណ ី េធរមមដធ ឌ លគាេនលោបាយអំពេ ិ លគាេនយបាយសំណង ី លី នង ិ ម្រសលដៀងៗគា ១០. លគាេបំណង៖ គលម្រាងមុនៗ នង ៍ ោយ ម្ររសួងឧសាហរមម និងសិបបរមម ន កដេម្រត្ូវបានអនុវត្តនល ី ម្រពាះលហោ ពុំានេេធរមមដី ពល ់ គង់េរ ័ ធផ្គត្ផ្ ា រចនាសមពន ឹ សា ់ ង អ ត្ទំងអស់ម្រត្ូវបានសាងសងល ិ ធិ ី លៅលេីដីកដេជារមមសេ ី ឬជាដីរបស់រដា។ ម្រសលដៀងគា របស់មនៃរ ត ញេូ កខនងកដេម្រត្ូវ ន លនះកដរ ចំលពាះម្ររសួងសាធារណការ និងដឹរជញ្ជូ ន បណា ់ មរយៈគលម្រាងម្រសលដៀងគា បានសាងសងតា ន លនះ ឺ ាិត្រនុងកផ្នរខាងរនុងននផ្លូវកដេានម្រសាប់។ គស ដូលចនះម្ររបខ័ណឌ លគាេនលោបាយការងារលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់លនះម្រត្ូវបានលរៀបចំល ី សម្រាប់លម្របីជាកផ្នរមួយននម្ររបខ័ណ ង ឌ ម្រគប់ម្រគង បរសា ិ ា ន និងសងគម (ESMF) សម្រាប់ គលម្រាងលធវឱ ី យម្របលសរ ីល ង ់ គង់េរ ី ការផ្គត្ផ្ ឹ សា ិ អនាម័យ (WaSSIP( អ ត្ នង ី ឧសាហរមម និងសិបបរមម និងមនៃីរសាធារណការ នង សម្រាប់ផ្តេ់ការកណនាំដេ់មនៃរ ី ធវកា ិ ដឹរជញ្ជូ ន លដីមបល ី រសម្រមប សម្រមួេរនុងសាា នភាពកដេត្ំបន់លគាេលៅ កដេបានលសនល ី ី អាចត្ម្រមូវឱយានការលម្របម្រ ង ត ះអាសនន ឬ ី បាស់ដីបលណា ិ ស្រនតយ៍ និងកផ្អរលេីការផ្តេ់ដីឱយលោយសម័ម្រគចិត្ត អចន ិ តកដេជាត្ម្រមូវការចាំបាច់សម្រាប់ការ ឬេេធរមមដីមិនសម័ម្រគចត្ ់ ុ នងត្ំបន់លគាេលៅ។ ចំណ សាងសងរ ឹ អាចអនុវត្តនបា ុ ចលនះរ៏នង ី ដេសាត្ ៍ នផ្ងកដរចំលពាះដក ិ រនុងត្ម្រមូវការមុនការផ្តេ់ ំ នានាកដេេេួេបានការគាំម្រេពគ ឥណទនពីធនាគារដេ់េីតាង ី លម្រាង។ ដូលចនះ ម្ររបខ័ណឌ លគាេនលោបាយការងារ ី សម្រាប់រំណត្់ពីលគាេនលោបាយ នង លោះម្រសាយផ្េបះពាេ់លនះ ម្រត្ូវបានលរៀបចំល ង ី វ ិ នត្ិ ិធីរុ នងលគាេបំណង េប់សាក ត្់ ឹ េេធរមមដីលោយមិនសម័ម្រគចត្ ឬកាត្់បនាយផ្េបះពាេ់អវ ិជជានពារ់ព័នធនង ិ ត ិ ការតាំងេេ នង ី ំលៅ ់ ដេម្រត្ូវអនុវត្តន។ លោយសារកត្ការងារសាងសងក ៍ ម្ររបខ័ណឌ លគាេនលោបាយការងារលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់លនះ រ៏រំណត្់ពីដំលណ ិ តេុរោរ់ខពស់ទរ់េងនង ី រការកដេចាំបាច់ម្រត្ូវកត្អនុវត្តលោយការយរចត្ ី ោយសម័ម្រគចត្ ឹ ការផ្តេ់ដល ិ ត។ ១១. លគាេការណ ិ បេបញ្ញត្ជា ៍ ៖ លោយអនុលោមតាមចាប់ នង តិ ធរានរបស់រមពុជា ចំណ ី បំផ្ុត្នន ុ ចភាគលម្រចន ី ំលៅលោយមន ការតាំងេេ ិ ត (OP/BP ៤.១២( ម្រត្ូវបានបញ្ជ ិ សម័ម្រគចត្ ជ រ់ោងម្រគប់ម្រគាន់លៅរនុងចាប់ននម្របលេសរមពុជា ិ សសចាប់សព ជាពល តី ីអសាមិររណ ឹ េេធរមមដី និងម្រេពយសមបត្តិគឺ ៍ ។ លគាេបំណងចមបងននគលម្រាងលនះទរ់េងនង ី បជ លដម ី លម្រាងរនុងការសា ី ួយឱយម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពគ ី ភាពរស់លៅរបស់ពួរលគ ត រជវ ោងលហាចណាស់ ិ មួយលសមន ដេ់រម្រមត្ ឹ រម្រមត្ ី ង ិ មុ នអនុវត្តគលម្រាង។ លគាេការណ៍ ជារ់ោរ់កដេគលម្រាងម្រត្ូវអនុវត្តន៍ ានដូចខាងលម្រកាម៖ (i) ការរសាងសាា នយ ី ម្របម្រពត្ ឹ តរមមេរ ឹ សាអ ត្ថមី ការត្ពម្រងរ ី បណា ់ គត្់ផ្គងេ ់ ឹរសា ត ញបំពងផ្ អ ត្ ការសាងសង់ ត ញេូកខនង នង បណា ី មូេរ ិ ការត្លមលង ័ បូមេឹរ គល ឺ ដម ី បប ី លញ្ជ ៀសេេធរមមដក ិ ឯ ី ដេជារមមសេ ិ ការផ្ល ធិ រជន នង ល ស់បូ តរេី េំលៅរបស់ម្របជាជន រួមទំងជនជាត្ិលដីមភាគត្ិច 14 (ii) ធានាថា បេោា នលរៀបចំកាត្់បនាយជាអត្ិបរា នូវត្ម្រមូវការកដេនាំដេ់ការរត្ត្ប ឹ ិ លេីការលម្របីម្របាស់ដី ត្ លៅត្ំបន់ជិត្ៗលនាះ (iii) លរៀបចំបលងកីត្នីត្ិវ ិធីលោយយុត្តិធម៌ និងានត្ា ន ជ រ់សិេធិលេីម្រេពយ ល ភាព ដូចានរំណត្់រុ ងតាោងបញ្ជ សមបត្តិននម្ររបខ័ណឌ លគាេនលោបាយការងារលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ ី ំណត្់លគាេនលោបាយសំណង លដីមបរ ់ ី និង/ឬ ម្រេពយសមបត្តិមួយរយៈរនុងអំ ុងលពេសាងសង់ (២(-េេធរមមអចិនស្រនតយ៍ ននដី សម្រាប់ (១(-ការបាត្់បងដ និង/ឬម្រេពយសមបត្តិ និង(៣(-ការរត្ត្ប ឹ ិ លេកា ត្ ី រលម្របីម្របាស់ដី។ (iv) ត្ម្រមូវការដី (ឬសិេធិលម្របីម្របាស់ដី( តាមរយៈការចរចាចុះរិចេម្រពមលម្រពៀង និងលម្របីម្របាស់អំណាចពិលសស កត្លៅលពេជលម្រមីសចុងលម្រកាយបំផ្ុត្បុលណាណះ ៃ ប់ពីបញ្េ ប់ការសាងសង់ ម្រត្ូវេុ បដី ឬកាយដីលចញវ ិញលអាយដូចសា (v) បនា ា នភាពលដីមមុនលពេសាងសង់ រនុងររណ ត ះអាសននរុ នងលពេសាងសង់ លដីមបឱ ី ានការរ ំខានជាបលណា ី យាេ ស់ដី/អនរលម្របីម្របាស់/អនរជួេអាចចាប់លផ្តីម ៍ លម្រាងល ង សរមមភាពដូចលៅមុនលពេអនុវត្តនគ ី វ ិញ ៌ នឱយបានលពញលេញដេ់ម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាង នង (vi) ម្រត្ូវជូ នព័ត្ា ិ ខនងផ្ៃះ សហ គមន៍ កដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាងជាម្របចាំអំពីសរមមភាពសាងសង់របស់គលម្រាង ដំលណី រការកដេម្រត្ូវអនុ វត្តលដីមបី ិ ធិពារ់ព័នធ នង ផ្តេ់លគាេនលោបាយសំណងដេ់ដី និងសេ ិ ិធរ ិ នីត្វ ី ុ នងការផ្តេ់សំណង/ជួសជុេ (vii) ធានាថា ម្របជាពេរដា នង ិ ម្រគួសារកដេរងផ្េបះពាេ់ពគ ឹ េេួេបានដំលណាះម្រសាយ នង ី លម្រាងនង ិ ី ធនធាន និងថាដំលណាះម្រសាយម្រត្ូវម្រសបតាមលគាេការណ ានជលម្រមស ៍ នានាកដេានកចងរនុងម្ររបខ័ណឌ លគាេនលោបាយ ិ ជាពិលសស ម្រត្ូវានការអនុ វត្តនជា ការងារលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ នង ៍ រ់កសតង ិ ម្រគួសារកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាងលោយមន (viii) ម្របជាពេរដា នង ិ ពសា ិ គត្ ី េពយ ី ា នភាពផ្លូវចាប់លេម្រ ឹ េេួេបានការគាំម្រេលម្រចន សមបត្តិនង ី ម្របលភេ ដូចានលរៀបោប់លៅរនុងតាោងបញ្ជ ជ រ់ពស ី េ ិ ល ិ ដីមបជ ធិ េីម្រេពយសមបត្តល ី ួយ ិ សុខុាេភាពរនុងរម្រមិត្មួយលសមន ពួរលគកថររាជីវភាពរស់លៅ នង ិ មុនលពេអនុវត្តនគ ី ឹងរម្រមត្ ៍ លម្រាង។ ម្របជាពេរដា កដេរស់លៅរនុងត្ំបន់មន ិ លរៀបរយនឹងមន ិ េេួេបានលគាេនលោបាយសំណងលេកា ់ ីធលី ី របាត្់បងដ ឹ េេួេ បុកនតនង ់ េពយសមបត្តិ បានលគាេនលោបាយលេីការបាត្់បងម្រ ី ល កដេម្រត្ូវបានបលងកត្ ី មុនកាេបរលចឆ ង ី លម្រាង ិ េផ្សពវផ្ាយពគ នង ់ បារ់ចំណ ិ លគាេនលោបាយចំលពាះការបាត្់បងម្រ ី ួយឱយពួរលគបនតជីវភាពរស់លៅ នង ូ េ លដីមបជ ិ សុខុាេភាពរបស់ ៍ ង ពួរលគ។ វ ិធានការេមអិត្សម្រាប់អនុវត្តនន ី រឯរភាពគា ឹ ម្រត្ូវរំណត្់ លោយកផ្អរលេកា ិ េិននន័យមូេោ ន នង ា នននការ ិ ាម្រសាវម្រជាវលសដារច សរ ិ េ-សងគម កដេបានលធវល ី ី លៅលពេលរៀបចំកផ្នការសរមមភាពតាំងេេ ង ី ំលៅសលងេប/កផ្នការ ី ំលៅ (ARAP/RAP( សរមមភាពតាំងេេ (ix) ម្របជាពេរដា នង ឹ េេួេបានការជូនដំណ ិ ម្រគួសារកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាងនង ឹ ងពីតាោងលពេ ៍ លម្រាង នង លវោរំណត្់សម្រាប់អនុវត្តនគ ិ ម្រគាះលោបេ់ទរ់េងនង ិ េេួេបានការពល ឹ លគាេការណ៍ េេធរមមដីធលី និង ការបាត្់បង់ ឬការខូចខាត្ម្រេពយសមបត្តិ និង (x) ការបារ់កបរ ខូចខាត្ដេ់ម្រេពយសមបត្តិ ដូចជា ដំណាំ លដម ី លឈី របង នង ់ ូចៗ និងការបាត្់បង់ ិ សំណងត្ ម្របារ់ចំណូ េ (រួមទំងការបាត្់េន ិ រា។ រនុងររណ ិ នផ្េ( នឹងម្រត្ូវកាត្់បនាយជាអត្ប ី មិនអាចលចៀសរួច ការខូចខាត្ ការបាត្់បងទ ់ ង ំ លនាះម្រត្ូវបានលគាេនលោបាយសំណង លោយមិនពារ់ពន ឹ សា ័ ធនង ា នភាពផ្លូវចាប់ននការកាន់កាប់ ជ រ់ពីសិេធិលេីម្រេពយសមបត្តិដូចានបងា អនុលោមតាមតាោងបញ្ជ ា ញរនុងតាោង ២។ 15 ១២. ម្របជាពេរដាផ្ល ល ស់េេ ី ល ំ ៅ នង ិ សេ ិ ៖ ់ បស់គលម្រាងអាចានផ្េបះពាេ់វ ិជជាន និង ធិ សរមមភាពសាងសងរ អវ ិជជានលេីម្របជាពេរដា ន បុកនតផ្េបះពាេទំងលនាះានរម្រមិត្ខុសៗគា អាម្រស័យលេីកាេៈលេសៈជារ់កសតង។ ី អាចសនមត្ល លយង ់ ោយានលហត្ុផ្េថា លបីលទះបីត្ំបន់លគាេលៅកដេលសនីល ី នឹងានផ្េបះពាេ់វ ិជជានលេី ង ម្របជាពេរដាោងលម្រចីនរ៏លោយ រ៏បុគគេមួយចំនួនបុ លណាណ ះនឹងេំនងជារងការបះពាេ់អវ ិជជានពីសរមមភាពខលះនន ់ ដេលម្រគាងអនុ វត្តន។ សរមមភាពសាងសងក ា លេីចំណ ៍ បញ្ជ ុ ចលនះគឺម្រត្ូវលធវីការបាន់សាម នពីផ្េបះពាេ់អវ ិជជាន និង ល ស់េីេំលៅ។ លទះជាោងណារ៏លោយ រតា លរៀបចំម្របលភេននម្របជាពេរដាផ្ល ត កដេថា ត្ំបន់លគាេលៅមួយចំនួនរបស់ គលម្រាង ៍ លម្រាងមិនទន់បានដឹងលៅលពេលនាះលធវីឱយលយង និងការលរៀបចំេមអិត្អំពីរកនលងកដេម្រត្ូវអនុ វត្តនគ ី ានការ េំបាររនុងការបាន់សា ល ស់េីេំលៅ ឬពីម្របជាពេរដាណាកដេនឹងរងផ្េ ម នឱយបានសមរមយពីម្របជាពេរដាកដេម្រត្ូវផ្ល ៃ េ់ ឬម្របលោេ លដីមបោ បះពាេ់លោយផ្ល ី រ់បញ្េូ េរនុងម្ររបខ័ណឌ លគាេនលោបាយការងារលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់។ លទះជាោងណារ៏លោយ ម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាងអាចម្រត្ូវបានកបងកចរជាបីម្របលភេ និងម្រត្ូវ េេួេបានលគាេនលោបាយសំណង ិ ដេរងផ្េបះពាេ់ លោយកផ្អរលេីម្របលភេម្រេពយសមបត្តក និងវ ិសាេភាពនន ី នម្របជាពេរដាផ្ល ផ្េបះពាេ់។ ម្របលភេទំងបន ី ំលៅគឺ (១(-ា ល ស់េេ េ ស់ដីម្រសបចាប់ (២(-ាេ ស់ដីកដេានការ េេួេសា ិ (៣(-អនរលម្របម្រ គ េ់ នង ី បាស់ដីគា ម នការេេួេសា ម នការអនុ ញ្ជ គ េ់ ឬគា ញ ត្។ ិ ១៣. េរេខណ ិ យ ឌ វ ិនច ឆ័ ននការេេួេបានលគាេនលោបាយសំណង៖ ម្របជាពេរដា និងម្រគួសារកដេរងផ្េបះពាេ់ពី គលម្រាងកដេានម្របជាជនលម្រចនី ម្របលភេ រនុងលនាះរួមទំងជនជាត្ិលដីមភាគត្ចិ ម្ររុមជនងាយរងលម្រគាះនងឹ េេួេបាន លគាេនលោបាយសំណង នង ិ /ឬ ជន ំ ួយ ម្របសនិ លបី (១(-ដីរមមសេិ ធជនរបស់ពួរលគម្រត្ូវបានរងការផ្េបះពាេ់ (២(-ម្របភពម្របារ់ចំណូ េម្រត្ូវរងការបះពាេ់អវ ិជជាន (៣(-ផ្ៃះរបស់លគម្រត្ូវបានវាយលចាេលោយកផ្នរ ឬវាយលចាេ ទំងម្រសុង នង ិ សំណង់នានា( ឬេេធភាពចូេលៅលម្របី ិ ផ្សងៗលេៀត្ (ដូ ចជា ដំណាំ លដីមលឈី នង ិ (៤(-ម្រេពយសមបត្តល ិ ង ម្របាស់ម្រេពយសមបត្តន ី េ ឹ ម្រត្ូវបានកាត្់បនាយ ឬរងការខូចខាត្លោយសារេេធរមមដី។ រងវះឯរសារផ្លូវចាប់ពស ធិ ម្របី ិ ល ម្របាស់ជាម្របនពណី ឬវ ិញ្ជ ិ បះពាេ់ដេ់សេ ញ បនបម្រត្កាន់កាប់នឹងមន ិ ម្រ ន ធិ សបចាប់រុ ងការេេួ េលគាេនលោបាយ សំណងលេ។ ិ រណាកផ្នរសងគម៖ គលម្រាងេេួេសា ១៤. ការពចា គ េ់ថា ម្ររុមមនុសសរនុងសងគមមួយចំនួន រនុងលនាះរួមទំងជនជាត្ិ ិ អាចានេេធភាពត្ច លដីមភាគត្ច ិ ត្ួចរនុងការសាត ររម្រមិត្ជីវភាព ការរស់លៅ នង ិ រម្រមត្ ិ ម្របារ់ចំណ ល លហយ ូ េរបស់ខួ ន ី គលម្រាងបានបញ្េូ េបញ្ជ ា រងវេ់ទង ិ ការអនុវត្តសរមមភាពគលម្រាង តាមរយៈដំលណ ំ លនះលៅរនុងការលរៀបចំ នង ី ការនន ិ ការលធវីលសចរតស ការលរៀបចំកផ្នការ នង ឹ លផ្ល ី លម្រមចលោយានការចូេរួម។ រនុងអំ ុ ងលពេអនុវត្តន៍ គលម្រាងនង ត ត្ការ ិ តេុរោរ់ពល យរចត្ ិ ម្រគួសារកដេានលមម្រគួសារជាស្រសតី លោយលម្រជស ិ សសលេីស្រសតី នង ី រលគជាអនរេេួេផ្េពីការ ី លរសពួ ិ ោគរបស់គលម្រាង ដូចជា ការជួេឱយពួរលគលធវីការងារសាងសង់ ជាលដម វ ិនល ន របស់ស្រសតី ី ។ ការចូេរួមលោយលសមីភាពគា ំ មូ េននសរមមភាពគលម្រាងនង រនុងវដតទង ឹ ម្រត្ូវលធវល ី ី លដីមបល ង ី រមពស់ពេ ី េរ ី េធភាពនននរ ិ នតរភាពគលម្រាង។ គលម្រាងនង ឹ ិ ម្ររុមជនជាត្ិលដម ធានាឱយានការចូេរួមោងសរមមរបស់ស្រសតី នង ី ភាគត្ច ិ រនុងអំ ុងលពេននការលរៀបចំវ ិធានការ ី យល្លីយត្បលៅនង សមម្រសបលដីមបឱ ់ បស់ម្ររុមទំងលនះ ដូ ចជាម្របជាពេរដាគា ឹ ត្ម្រមូវការជារ់ោរ់ ឬរងវេរ ី លី ម្ររីម្ររ ម នដធ ិ ម្រគួសារកដេានស្រសតីជាលមផ្ៃះ ជនពកា នង ម នមលធោបាយគាំម្រេខលួនឯង។ យុេធសាស្រសតលយ ិ រ មនុសសចាស់ ឬរុារកដេគា ិ សរមមភាពជារ់ោរ់សម្រាប់ម្ររុមជនជាត្ិលដម នឌ័រ នង ិ នង ី ភាគត្ច ឹ ម្រត្ូវបានលរៀបចំល ី រួចោរ់បញ្េូ េរនុងកផ្នការ ង សរមមភាពតាំងេីេំលៅសលងេប/កផ្នការសរមមភាពតាំងេីេំលៅ។ 16 ំណ ដល ី ល ី ការតាំងេេ ិ ការឯរភាព ំ ៅ នង ១៥. ិ ត្ ការម្រត្ួត្ពន ៃ ប់ពីានការឯរភាពលេីត្ំបន់លគាេលៅរួចលហយ ិ យការពារម្របលោជន៍សងគម៖ បនា ី ការម្រត្ួត្ពិនិត្យ កផ្នរសងគមនឹងម្រត្ូវបានលធវីល ី លោយជនបលងា ង គ េការពារផ្េម្របលោជន៍សងគម (SSFP( និង/ឬេីម្របឹរាននម្ររសួង ី ំណត្់ថាលត្ីដី និង/ឬម្រេពយសមបត្តិម្រត្ូវផ្តេ់ ឧសាហរមម និងសិបបរមម និងម្ររសួងសាធារណការ និងដឹរជញ្ជូ ន លដីមបរ ល ស់បូ រេ ឱយលោយសម័ម្រគចិត្ត ម្រត្ូវបានផ្ល ំ ឬម្រត្ូវតាំងេីេំលៅលោយមិនសម័ម្រគចិត្តនិង/ឬ បញ្ជ ត ីតាង ័ ធ ា លផ្សងៗលេៀត្ពារ់ពន ់ ដេម្រត្ូវអនុ វត្តនល នឹងសរមមភាពសាងសងក ៍ ៅតាមកផ្នការនីមួយៗ។ ជាេេធផ្េ កផ្នការសរមមភាពតាំងេីេំលៅ សលងេប ឬកផ្នការសរមមភាពតាំងេីេំលៅនឹងម្រត្ូវលរៀបចំល ី សម្រាប់ត្ំបន់លគាេលៅកដេានផ្េបះពាេ់អវ ិជជាន ង ល ស់បូ រេ លោយសា រការផ្ល ៍ លម្រៅពីកផ្នការសរមមភាពតាំងេី ត ីេំលៅលោយមិនសម័ម្រគចិត្ត ទំងរយៈលពេខលី ឬអចិនស្រនតយ។ េំលៅសលងេប/កផ្នការសរមមភាពតាំងេីេំលៅ គលម្រាងនឹងលរៀបចំរបាយការណ៍ ពីការយរចិត្តេុរោរ់រម្រមិត្ខពស់ ម នផ្េបះពាេ់ននការតាំងេីេំលៅលោយមិនសម័ម្រគចត្ (DDR( សម្រាប់ត្ំបន់លគាេលៅកដេគា ិ /ឬេីតាង ិ ត នង ំ កដេ ិ ត។ សម្រាប់ការលធវក សហគមន៍ ឬម្របជាពេរដាផ្តេ់ដីលោយសម័ម្រគចត្ ិ ធភាព ការម្រត្ួត្ពិនត្ ី ផ្នការកដេានម្របសេ ិ យគួរលធវី ល ង ិ លៅមុនលពេដំលណ ី ឱយបានលេឿនបំផ្ុត្តាមកដេអាចលធវីបាន នង ី រការលរៀបចំ កផ្នការសរមមភាពតាំងេីេំលៅ ី យជនបលងា លដីមបឱ ៌ នម្រគប់ម្រជុងលម្រជាយ លដីមបល គ េការពារផ្េម្របលោជន៍សងគមបានេេួេព័ត្ា ី រៀបចំកផ្នការសរមមភាព ី ំលៅសលងេប/កផ្នការសរមមភាពតាំងេេ តាំងេេ ី ំលៅ ឬរបាយការណ ិ តេុរោរ់រម្រមត្ ៍ ពីការយរចត្ ិ ខពស់សម្រាប់ការផ្តេ់ ី ួយៗ។ ដីលោយសម័ម្រគចិត្តសម្រាប់ត្ំបន់លគាេលៅនម ១៦. ី ល ការលរៀបចំកផ្នការសរមមភាពតាំងេេ ី ល ំ ៅសលងេប/កផ្នការសរមមភាពតាំងេេ ិ ការឯរភាព៖ ម្ររសួង ំ ៅ នង ិ សប ឧសាហរមម នង ិ ម្ររសួងសាធារណការ និងដឹរជញ្ជូ នលោយសហការជាមួយនង ិ បរមម នង ឹ អគគនាយរោា នលោះ ិ ញ្ញវត្ាុ កដេជាលេខាធិការោ ម្រសាយផ្េបះពាេ់ននម្ររសួងលសដារិចេ និងហរ ា នននគណៈរាម ធិការលោះម្រសាយផ្េ បះពាេ់អនតរម្ររសួងផ្តេ់ការកណនាំេូលៅសម្រាប់លរៀបចំកផ្នការ ការងារលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ ិ ដំលណ នង ី រការ ិ សម័ម្រគចិត្ត ធានាឱយានការសម្រមបសម្រមួេរវាងភាគល េេធរមមដីលោយមន ឹ គលម្រាង រនុងលនាះរួមទំង ី ផ្សងៗ ទរ់េងនង ៃ េ់ពកា ម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់លោយផ្ល ល ស់បូ រេ ី រផ្ល ត តា ី ង ិ សរមមភាពម្រត្ួត្ពន ំ នង ិ យ។ មុ ននង ិ ត្ ឹ ចាប់លផ្តីមសាង ់ បស់គលម្រាង សងរ ភាគីពារ់ពន ័ ធពត្ ី ំបន់លគាេលៅកដេអាចានផ្េបះពាេ់ពី ល ស់បូ រេ ការផ្ល ី ំលៅនឹងម្រត្ូវបាន ត េ ិ រា លដីមបប ពភា ី លគាេការណ ី លងកត្ ិ ការលរៀបចំការងាររនុងលគាេបំណងលដីមបរ ៍ រនុងការលរៀបចំកផ្នការ នង ី ំណត្់ នង ិ ់ កាត្់បនាយផ្េបះពាេ់អវ ិជជានកផ្នរសងគមលោយសារកត្សរមមភាពសាងសង។ ី ំលៅ កផ្នការសរមមភាពតាំងេេ ី ំលៅនឹងម្រត្ូវកផ្អរលេីពត្ សលងេប/កផ្នការសរមមភាពតាំងេេ ិ នន័យននការសរ ័ ៌ានពី េន ិ ាបឋម ការវាយត្នមលម្រេពយសមបត្តិ ិ ការរំណត្់ទរ់េងនង នង ី ត្ ឹ លគាេនលោបាយសំណង លទះបស ាិ រនុងបរបេននការផ្ល ិ ល ស់បូ រេី ំលៅបលណា ត េ ត ះអាសនន ឬ ិ ស្រនតយរ អចន ៏ ោយ និងលគាេនលោបាយសំណង ឬរនុងបរបេននការកាត្់ ៍ ល ិ ត េ បនាយផ្េបះពាេ់សងគមលផ្សងៗលេៀត្បណា ី រអនុវត្តគលម្រាង។ មរពកា ី ពី ត្ំបន់លគាេលៅរបស់គលម្រាងកដេបះពាេ់ម្របជាពេរដាលេស ២០០នារ់ លពាេគឺ ់ េពយសមបត្តិ បាត្់បងម្រ ី ភាពរស់លៅ និងជវ ី ផ្នការសរមមភាពតាំងេីេំលៅ។ ចាំបាច់ម្រត្ូវលធវក ជាអនុសាសន៍កផ្នការ ី ំលៅសលងេប/កផ្នការសរមមភាពតាំងេេ សរមមភាពតាំងេេ ឹ ម្រត្ូវលរៀបចំលោយកផ្អរលេត្ ី ំលៅនង ិ េសនោ ី ំបន់ ឬរញ្េ ប់រច ៍ រមមភាពគលម្រាង។ េលងវដ កដេជារកនលងម្រត្ូវអនុវត្តនស ិ ម្រត្ួត្ពន ី ូលចនះនឹងនាំឱយានការអនុវត្ត នង ិ យ កផ្នការសរមមភាព ិ ត្ ី ំលៅសលងេប/កផ្នការសរមមភាពតាំងេេ តាំងេេ ី។ ី ំលៅបានកាន់កត្ម្របលសរ ី ំលៅសលងេប/ កផ្នការសរមមភាពតាំងេេ ី លោយជនបលងា កផ្នការសរមមភាពតាំងេីេំលៅនឹងម្រត្ូវលរៀបចំល ង គ េកផ្នរសុវត្ាិភាពសងគមរបស់ ម្ររសួងឧសាហរមម និងសិបបរមម និងម្ររសួងសាធារណការ និងដឹរជញ្ជូ ន និងោរ់ជូន គណៈរាម ធិការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់អនតរ 17 ម្ររសួង/អគគនាយរោា នលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ ពិនិត្យ និងឯរភាពមុ ននឹងបញ្ជូ នលៅធនាគារពិភពលោរ។ លោយសារ ម្ររសួងសាធារណការ និងដឹរជញ្ជូ នជាសាា ប័នសម្រមបសម្រមួេដឹរនាំគលម្រាង សាា ប័នលនះនឹងេេួេខុ សម្រត្ូវ ម្របមូេ និងបូរសរុបឯរសារ ំ អស់សម្រាប់ោរ់ជូន កផ្នរសុវត្ាិភាពសងគមពារ់ព័នធទង គណៈរាម ធិការតាំងេីេំលៅអនតរ ម្ររសួង/អគគនាយរោា នលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ និងធនាគារពិភពលោរ រនុងនាមគលម្រាង។ ី វ នត្ ី រៀបចំសម្រាប់ការតាំងេេ ិ ិធល ំៅ ី ល ១៧. ការអនុ វត្តម្ររបខ័ណឌ លគាេនលោបាយការងារលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់នឹងម្រត្ូវលធវល ី ង ី លោយកផ្អរលេីការ ៍ លម្រាង។ ម្ររសួងឧសាហរមម និងសិបបរមម និងម្ររសួងសាធារណការ និងដឹរជញ្ជូ ននឹងបលងកីត្អងគ លរៀបចំអនុវត្តនគ ភាពម្រគប់ម្រគងសាសភាគរបស់គលម្រាង (អងគភាពម្រគប់ម្រគងសាសភាគេ១ ី និងអងគភាពម្រគប់ម្រគងសាសភាគេី ២( សម្រាប់ការអនុ វត្តសាសភាគេី១ និងសាសភាគេី២ របស់គលម្រាង។ អងគភាពម្រគប់ម្រគងសាសភាគទំងពីរ ឹ ដឹរនាំការអនុវត្តគលម្រាងម្របចាំនថង េេួេខុសម្រត្ូវខពស់លេីការងារដូចជា ការម្រគប់ម្រគងហរ នង ិ េេធរមម ម្រត្ួត្ ិ ញ្ញវត្ាុ នង ិ ត្ ពន ិ យ នង ិ យវឌឍនភាពគលម្រាង និងលធវីការម្រត្ួត្ពិនត្ ិ វាយត្នមល ធានាឱយានការអនុវត្តការងារម្រសបតាមេរេខណឌ ការពារបរសា ិ ា ន នង ិ សងគម លរៀបចំរបាយការណ៍ គលម្រាង ម្រត្ួត្ពន ់ ុីវ ិេ សម្រមបសម្រមួេនង ិ ិត្យការងារសំណងស ិ ម្របមូ េ របាយការណ ី រសួងសា ៏ ពម្រ ឹ កផ្នររបស់ខួ ន។ ា ប័នពារ់ព័នធទរ់េងនង ល ១៨. ិ ដឹរជញ្ជូ ននង ម្ររសួងឧសាហរមម និងសិបបរមម និងម្ររសួងសាធារណការ នង ំ ជនបលងា ឹ ចាត្់តាង គ េសុវត្ាិ ិ ា ន នង ភាពបរសា ិ សងគម ចំនួន ២រូប ឱយេេួេខុសម្រត្ូវលេីការអនុ វត្តតាមេរេខណ ិ ព បរសា ឌ សុវត្ាភា ិ សងគម ដូច ិ ា ន នង ានកចងរនុងម្ររបខ័ណ ន នង ឌ លគាេនលោបាយការងារលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់កដេបានេេួេការឯរភាពគា ិ កផ្នការ ិ លបា សរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ ម្របសន ី ម្រ ី ន។ លោយានការគាំម្រេពេ ី បឹរាបលចេរលេសសុវត្ាិភាពសងគមាន រ់ ឹ ម្រត្ូវលម្រជីសលរសលដ កដេនង ី ីមបជ ី របស់គលម្រាង ជនបលងា ី ួយដេ់សាសភាគទំងពរ ិ ពសងគម នង គ េសុ វត្ាភា ឹ េេួេខុស ម្រត្ូវលេី (រ(-ការអនុវត្តសរមមភាពដូចានរំណត្់រុ នងម្ររបខ័ណឌ លគាេនលោបាយការងារលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ (ខ(-លរៀបចំរិចេម្របជុំពិលម្រគាះលោបេ់សាធារណៈ នង ី ំណត្់ពត្ ិ ការវាយត្នមលសងគមលដីមបរ ី ង ី ម្រមូវការននេតា ំ ជារ់ោរ់ ី ានបណា របស់អនុគលម្រាង ផ្េបះពាេ់អវ ិជជានកដេអាចលរត្ ី ង ត េមរពី ការអនុវត្តអនុគលម្រាងលៅតាមេតា ំ ជារ់ ោរ់ នង ិ អនតោគមន៍កដេអាចានពគ ី លម្រាង (គ(-លរៀបចំរំណត្់លហត្ុ ិ េម្របជុំលោយលរៀបចំេមអត្ ននរច ី រ ិ ពកា ផ្សពវផ្ាយព័ត្៌ាន ា កដេបានពិភារា បញ្ជ ី ល រងវេ់កដេលេរ ី លោយ ង ម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពី ិ អនតោគមន៍គលម្រាងកដេអាចលរត្ គលម្រាង នង ិ (ឃ(-លរៀបចំរិចេពល ី ាន នង ិ ម្រគាះលោបេ់ វាយត្នមលកផ្នរសងគមកដេ ិ លរៀបចំរបាយការណ បានលធវីបចេុបបននភាព នង ិ េការនឹងម្រត្ូវសលងេបជារបាយការណ ៍ ។ េេធផ្េននរច ិ បញ្ជូ នលៅអងគ ៍ នង ភាពម្រគប់ម្រគងកផ្នរ កដេនឹងម្រត្ូវចងម្ររងជារបាយការណ៍ ិ ោរ់ជូនធនាគារតាមរយៈអងគភាពសម្រមបសម្រមួេ នង គលម្រាង (PCU(។ ១៩. ី ឧសាហរមម នង មនៃរ ិ បរមម រោ ិ សប ា ររេរ ឹ លខត្ត នង ិ មនៃរ ិ ដរ ី សាធារណការ នង ន រ់លម្រកាម ឹ ជញ្ជូ ន៖ ជាត្ំណាងថា ិ បស់ ម្ររសួង ឧសាហរមម នង ជាត្រ ិ បរមម នង ិ សប ិ ដឹរជញ្ជូ ន លហយ ិ ម្ររសួងសាធារណការ នង ី ជារកនលងេំនារ់េំនង ី ង រវាង ម្ររសួងសាមន ា ធរមូេោ ិ អាជា ា ន/សហគមន៍មូេោា ន។ ី បរ ២០. េម្រ ិ ពសងគម កដេត្ំកណងលនះានថវ ិការនុង ម្ររបខ័ណ ឹ ាលចេរលេសសុវត្ាភា ិ ា ន នង ឌ ម្រគប់ម្រគងបរសា ិ សងគម នង ឹ ី លរសឱយបំ ម្រត្ូវលម្រជស ី ី ួយជនបលងា លពញការងារលដីមបជ ិ ពសងគមលោយលធវីការធានាថា គ េកផ្នរសុវត្ាភា ការវាយត្នមលកផ្នរ ួ ោេ់ រនុងលនាះរួមទំងរិចេពិលម្រគាះលោបេ់លោយលសរជាមុ សងគមម្រត្ូវបានលធវីចប់រច ី ន និងជារិចេពិលម្រគាះលោបេ់លោយ 18 ៌ នម្រគប់ម្រគាន់ និងធានាថា កផ្នការសរមមភាពតាំងេីេំលៅ លៅលពេចាំបាច់ ម្រត្ូវបានលរៀបចំលធវីល កផ្អរលេីព័ត្ា ី និង ង ៍ អនុវត្តន។ ២១. គណៈរា ិ រលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់អនតរម្ររសួង (IRC) គឺជាសា ម ធកា ា ប័នរ ំកេរអំណាចមួយកដេ ដឹរនាំ ិ ញ្ញវត្ាុ និងរួមានត្ំណាងមរពីម្ររសួងពារ់ពន លោយត្ំណាងមរពីម្ររសួងលសដារិចេ និងហរ ័ ធដូចជា ម្ររសួងសាធារណ ិ ញ្ញវត្ាុ និងម្ររសួងលរៀបចំកដនដី នគរូបនី ការ និងដឹរជញ្ជូ ន ម្ររសួងឧសាហរមម និងសិបបរមម ម្ររសួងលសដារិចេ និងហរ ់ លោយម្រត្ូវបានបលងកីត្ល យរមម និងសំណង។ ី លោយ នាយររដាមស្រនតីតាមរយៈ លសចរតីសលម្រមចលេខ ១៣ ចុះនថងេី១៨ ង ន១ កខមីនា ឆ្ ំ ៩៩៧ ទរ់េងនឹងការបាល ស់េីេំលៅននម្រគួសារបះពាេ់ លៅរនុងគលម្រាងផ្លូវហាយលវលេខ១ (រមេី ១៦៥៩-CAM) គណៈរាម ធិការលនះបនតចូេរួមលៅរនុងគលម្រាងលហោា រចនាសមពន ័ ធរបស់រោា ភិបាេកដេានជំនួយ ពីបរលេសលផ្សងលេៀត្កដេានការតាំងេីេំលៅលោយមិនសម័ម្រគចិត្ត។ គណៈរាម ធិការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់អនតរ ម្ររសួងមួយនឹងម្រត្ូវបលងកីត្ល ី រនុងររណ ង ី ពល ិ សសសម្រាប់គលម្រាងនម ី ួយៗ ី ន រ់ងារអនុវត្តនគ តាមការលសនីសុំពភា ៍ លម្រាង ន រ់ងារម្របត្តិបត្តគ ឬភា ិ សិបបរមម និងម្ររសួងសាធារណការ នង ិ លម្រាង គឺម្ររសួងឧសាហរមម នង ិ ដឹរជញ្ជូ ន។ គណៈ រា ់ ុខងារននសា ម ធិការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់អនតរម្ររសួងលនះនឹងសនមត្ម ា ប័នបលងកីត្ថមីលោយធានាថា ថវ ិកាសម្រាប់ ឹ ម្រត្ូវ និងធានាថា ម្ររបខ័ណ ការលោះម្រសាយផ្េបះបាេ់ម្រត្ូវបានចំណាយម្រត្ម ឌ លគាេនលោបាយការងារលោះម្រសាយ ៍ មលគាេបំណង។ កផ្នរបលចេរលេសរបស់ ផ្េបះពាេ់-កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ ម្រត្ូវបានអនុវត្តនតា គណៈរា ឺ េខាធកា ម ធិការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់អនតរម្ររសួង គល ិ រោ ល គអ ា នរបស់ខួ ន ឺ គគនាយរោា នលោះម្រសាយផ្េ ិ ហរ បះពាេ់នន ម្ររសួងលសដារិចេ នង ិ ញ្ញវត្ាុ។ ២២. អគគនាយរោា នលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់(GDR) គជា ឺ លេខាធកា ិ រោា នរបស់គណៈរា ិ រលោះម្រសាយ ម ធកា ី នឹងលធវីការោងជិត្សនេ ផ្េបះពាេ់អនតរម្ររសួង លហយ ឹ សា ិ ធជាមួយនង ័ ធលផ្សងលេៀត្លដីមបល ា ប័នពារ់ពន ី ោះម្រសាយោេ់ ា ននការតាំងេេ បញ្ជ ី លចញពីគលម្រាង។ អគគនាយរោ ី ំលៅកដេលរត្ ា នលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់រំពុងលដីរត្ួនាេី្ន មុខលៅរនុងការអនុវត្ត កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់។ ២៣. អនុគណៈរា ិ រតាំងេេ ម ធកា ី ល ំ ៅថា ន រ់លខត្ត (PRSC)៖ អនុគណៈរា ិ រលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ថា ម ធកា ន រ់ លខត្ត គឺជាសា ី ល ា ប័នរ ំកេរអំណាចមួយកដេបលងកត្ ី លៅថា ង ិ េលខត្ត ឬអភិបាេរងលខត្ត ន រ់លខត្ត។ លម្រកាមការដឹរនាំពីអភបា សាជិរននអនុគណៈរា ័ ធ កដេត្ំណាងលៅរនុងគណៈរា ម ធិការលនះរួមាន ម្របធានមនៃីរននម្ររសួងពារ់ពន ម ធិការ ី ំលៅអនតរម្ររសួង និងរួមទំងលៅហា តាំងេេ ិ លមឃុល វ យម្រសុរ នង ំ ៅរនុងត្ំបន់កដេរងបះពាេ់លោយគលម្រាងផ្ងកដរ។ ជ ប់ការតាំងេេ ភា ំ ៅលៅនង ី ល ឹ ការងារពេរដា ២៤. ី លម្រាង នង ម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពគ ី លម្រាងទំងអស់ លោយមិន ិ ម្រគួសារកដេរងផ្េបះពាេ់ពគ ិ ពីសា គត្ ា នភាពម្រសបចាប់ននម្រេពយសមបត្តិ ឹ េេួេបានការគាំម្រេម្រគប់ម្របលភេតាមលគាេការណ នង ៍ កដេបានរំណត្់ លៅរនុងតាោងសេ ិ េ ធិ េួេបាន លដម ី ួយពួរលគរនុងរច ី បជ ិ េខត្ ិ ខំម្របឹងកម្របងររាជវ ី ភាពរស់លៅ នង ់ ររស់លៅរបស់ ិ សតងោ ពួរលគកដេានម្រសាប់លៅមុ នគលម្រាង។ អនរចាប់ដខ ី ុសចាប់នឹងមន ់ ីល េ ិ ម្រត្ូវបានេូទត្់សំណងចំលពាះការបាត្់បងដ បុកនតនង ់ េពយសមបត្តិលផ្សងលេៀត្កដេម្រត្ូវបានបលងកត្ ឹ េេួេបានសំណងចំលពាះការបាត្់បងម្រ ី ល ី លោយហរ ង ៃ េ់ ិ ញ្ញវត្ាុផ្ល ខលួនរបស់ពួរលគ នង ់ បារ់ចំណ ិ ការបាត្់បងម្រ ិ ខំម្របង ូ េ រនុងរលបៀបកដេពួរលគម្រត្ូវបានជួយរនុងរិចេខត្ ឹ កម្របងរបស់ពួរលគ ី រាជីវភាពរស់លៅ និងសុខុាេភាពរបស់ពួរលគ។ វ ិធានការេមអិត្កដេម្រត្ូវអនុវត្តនន លដីមបរ ៍ ឹងម្រត្ូវបានរំណត្់លោយ 19 កផ្អរលេីជំលរឿន និងការសៃង់មត្ិលសដារិចេសងគមកដេបានលធវីល ី លៅលពេកដេ កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េ ង បះពាេ់សលងេប/កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ ម្រត្ូវបានបលងកីត្ល ី ។ សំណងេូទត្់នឹងម្រត្ូវបានេូ ទត្់ ង លោយការចំណាយ/ត្នមលជំនួសចំលពាះ ម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាងលរៀងៗខលួន ោងលហាចណាស់ ៣០នថង ់ ដីមបឱ មុនលពេចាប់លផ្ដីមការសាងសងល ី យម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាង ានលពេលវោម្រគប់ ី រលចញ ឬផ្ល ម្រគាន់លដីមបដ ័ ធកដេរងផ្េបះពាេ់។ ដូចគា ល ស់េីរចនាសមពន ន លនះកដរ ម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពី គលម្រាង នឹងម្រត្ូវបានជូនដំណ ់ ឹ ង ៣០ នថងមុនលពេចាប់លផ្តីមការសាងសង។ ២៥. ំណ ដល ី រការអនុវត្ត កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់សលងេប/កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះ ពាេ់៖ ៃ ប់ពីការលសនីសុំការអនុ វត្ត បនា កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់សលងេប/កផ្នការសរមមភាពលោះ ម្រសាយផ្េបះពាេ់ លោយ ម្ររសួងឧសាហរមម និងសិបបរមម ម្ររសួងសាធារណការ និងដឹរជញ្ជូ ន គណៈរាម ធិការ ី ំលៅអនតរម្ររសួង នឹងម្របមូេផ្តុំម្ររុមការងាររបស់ខួ នលដ តាំងេេ ល ី ធវីការោងជិត្សនេ ីមបល ិ ធជាមួយ ម្ររុមការងារអនុគណៈ រា ន រ់លខត្ត ម ធិការសម្រមបសម្រមួេការងារលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ថា (អនុគណៈរា ិ រលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ ម ធកា ន រ់លខត្ត-ម្ររុមការងារ) មុនលពេចាប់លផ្តីមការតាំងេេ ថា ិ ដីធលី នង ី ំលៅ។ ការេញ ល ស់បូ រេ ិ ការផ្ល ី ំលៅរបស់ម្រគួសារកដេ ត េ ឹ មន រងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាង នង ិ ម្រត្ូវបានចាប់លផ្តីមលេរហូត្ដេ់ កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់េមអត្ ិ ិ ត្ ម្រត្ូវបានពន ិ យ នង ិ អនុ មត្ ័ លោយគណៈរា ិ រលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់អនតរម្ររសួង ម ធកា ិ ធនាគារពភ នង ិ ពលោរ។ ជំហានមួយចំនួនានសារៈសំខាន់ចំលពាះដំលណី រការអនុ វត្ត កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់សលងេប/កផ្ន ់ ស់កវងេមអត្ ការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ រួមាន៖ (i)-ការសៃងវា ិ អលងកត្លសដារច ិ (DMS) នង ិ េសងគមរិចេ មូេោ ិ ាត្នមលចំណាយជំនួស (RCS) (iii)-ការលរៀបចំ នង ា ន(BSS) (ii)-ការសរ ័ កផ្នការសរមមភាព ិ ការអនុ មត្ ័ ថវ ិកា លោះម្រសាយផ្េបះពាេ់សលងេប/កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ (iv)-ការលរៀបចំ និងការអនុមត្ ិ េសនោ នង លោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ (v)-ការចុះរច ិ ម្រគាះលោបេ់ ិ ការេូទត្់សំណង (vi)-ព័ត្៌ានសាធារណៈ ការពល នង ិ ការបងា ា ញព័ត្ា ី ូ នដំណ ៌ ន នង ិ (vii)-លសចរតជ ី ីការសា ឹ ងសតព ី ង អ ត្េតា ំ ។ ត្ា ិ យនតការលោះម្រសាយបណ ល ភាព នង ដឹ ង ២៦. ិ ពលោរត្ម្រមូវឱយគលម្រាង លគាេនលោបាយលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់របស់ធនាគារពភ បលងកីត្យនតការលោះ ម្រសាយបណតឹ ងត្វា ី នាការលពញចត្ លដីមបធា ី លម្រាងចំលពាះការអនុវត្ត ិ តរបស់ម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពគ ័ ធនឹងការតាំងេេ សរមមភាពពារ់ពន ី ផ្តេ់ម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពគ ី ំលៅ លហយ ី សបចាប់ ី លម្រាង នូវរមមវ ិធម្រ ី មោន នង លដីមបតា ី បាយការណ ិ លធវរ ៍ សតព ី កា ័ ធនង ី រអនុវត្តសរមមភាពពារ់ពន ឹ ការតាំងេំលៅ។ ជារ់កសតងលគាេបំណងនន យនតការលោះម្រសាយបណ ឺ ដម តឹ ងគល ី បអ ី នុញ្ជ ញ ត្ឱយម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពគ ី លម្រាង ិ បុ គគេកដេលជឿជារ់ នង ថាពួរលគេេួេរងផ្េបះពាេ់ រនុងការកសវងររដំលណាះម្រសាយចំលពាះបណ ័ ធនឹងេេធ ដឹ ងកដេពួរលគអាចានពារ់ពន ី លី ឬអនតោគមន៍របស់គលម្រាងលផ្សងលេៀត្។ ភាពេេួេដធ ២៧. ី ននការអនុវត្តគលម្រាងលនះ គណៈរា លៅចាប់លផ្តម ិ រលោះម្រសាយបណ ម ធកា ដឹ ងនង ឹ ម្រត្ូវបានបលងកត្ ី លៅថា ី ល ង ន រ់ឃុំ ន រ់ម្រសុរ និងថា ថា ី ចនាសមពន ន រ់លខត្ត លោយកផ្អរលេរ ួ ានមនៃីរពារ់ពន ័ ធកដេានម្រសាប់រម ័ ធ អងគការសហគមន៍ ត្ំណាង ី ភាគត្ច ជនជាត្ិលដម ិ លបីពួរលគាន។ លៅថា ិ និងស្រសតី ម្របសន ន រ់ភូមិ យនតការលោះម្រសាយបណតឹ ងកដេានម្រសាប់ កដេ ឹ នាំលោយចាស់េុំ នង ម្រត្ូវបានដរ ឹ នាំសាសនា កដេអាចេេួេយរបានោងេូេំេូោយសម្រាប់សហគមន៍ ិ /ឬអនរដរ មូេោា ន នឹងម្រត្ូវបានពម្រងឹងជាយនតការលោះម្រសាយជលាល ះជំហានដំបូង។ ការលរៀបចំលនះជួយធានាថា ានម្របព័នធមួយ 20 ី ួយលោះម្រសាយបញ្ជ លដីមបជ ា ណាមួយ ឬពារយបណឹត ងកដេអាចលរីត្ល ី បនា ង ៃ ប់ពីអនតោគមន៍របស់គលម្រាង។ យនតការ លោះម្រសាយបណ ៃ េ់ ឬលោយម្របលោេពី ឹត ងនឹងម្រត្ូវអនុវត្តចំលពាះបុ គគេ ឬម្ររុមកដេេេួេរងផ្េបះពាេ់លោយផ្ល គលម្រាង រ៏ដូចជាអនរកដេានចំណាប់អារមមណ ី ះឥេធិពេលេីេេធផ្េ ៍ ចំលពាះ គលម្រាង និង/ឬ ានេេធភាពលដីមបជ របស់គលម្រាងទំងវ ិជជាន និងអវ ិជជាន។ គលម្រាងលនះនឹងផ្តេ់នូវការបណ ត េ និងការគាំម្រេលដីមបព ុ ត ះបណា ី ម្រងឹងរចនា សមពន ័ ធកដេានម្រសាប់ទង ំ លនះសម្រាប់ការលោះម្រសាយកដេានម្របសិេធភាព និងានេរេណៈម្របមូេផ្តុំ ចំលពាះ បណ ី លោយ ម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាង រនុងរំ ុងលពេ និងបនា ឹត ងអាចលេីរល ង ៃ ប់ពីការអនុវត្ត សរមមភាពកដេទរ់េងនឹងការងារលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់។ ិ ត្នមលការងារលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ ថវ ិកា នង ២៨. ថវ ិកាសម្រាប់អនុវត្តម្ររបខ័ណឌ លគាេនលោបាយការងារលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ នឹងជាកផ្នរមួយននថវ ិកា ី បាស់សម្រាប់េូទត្់លេីការចំណាយលេម្រ គលម្រាង។ ថវ ិកាលនះម្រត្ូវបានលម្របម្រ ិ គលម្រាង នង ី បារ់ឧបត្ាមភដេ់បុគគេរ ី បឹរា ិ េម្រ បលចេរលេសរនុងការលរៀបចំរបាយការណ ៍ រងារ រួមទំងរបាយការណ ៍ អនុ វត្តនកា ិ ិត្យ ការម្របមូេេិនននយ ៍ ម្រគប់ម្រគង និងម្រត្ួត្ពន ័ ិ ការលរៀបចំកផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់សលងេប/កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ ។េ។ នង ថវ ិកាសរុបសម្រាប់អនុវត្តម្ររបខ័ណឌ លគាេនលោបាយការងារលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ ម្រត្ូវបានបាន់សាម ន និងាន ា ញរនុង ម្ររបខ័ណ បងា ិ ា ន និងសងគម។ ឌ ម្រគប់ម្រគងបរសា ២៩. លៅរនុងដំលណី រការលរៀបចំកផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់សលងេប/កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយ ផ្េបះពាេ់លនាះ កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់សលងេប/កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ ី ួយៗនឹងម្រត្ូវោរ់បញ្េូ េការចំណាយេមអត្ នម ិ សម្រាប់លគាេនលោបាយសំណង នង ិ សេ ិ ន ធិ នការសាត រល ី វ ិញកដេ ង ជាកផ្នរមួយននដំលណ ី លម្រាង និងម្រគួសារកដេរង ី រការរនុងការផ្តេ់សំណងដេ់ ម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពគ ឹ ម្រត្ូវបានលធវល ផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាង។ ការលរៀបចំនានានង ី ី សម្រាប់ម្រេពយសមបត្តិ នង ង ិ ធនធានរបស់ម្របជាពេរដា ី លម្រាង កដេរងផ្េបះពាេ់ពគ ិ ម្រគួសារកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាងកដេម្រត្ូវបានកញរពីគា នង ន លោយកផ្អរលេីដី ិ មម ដីេំលៅឋាន ដីម្របរបអាជីវរមម ផ្ៃះ ម្រេពយសមបត្តិអាជីវរមម នង រសរ ិ ល ិ រមមសេ ធិ ផ្សងៗលេៀត្។ ការបាន់សា ី វ ិកា ម នពថ ិ នង េមអត្ ឹ អាចលម្រត្ៀមថវ ិកាម្រគប់ម្រគាន់សម្រាប់ចំណាយលផ្សងៗ លហយ ី កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ ឹ បងា នង ា ញោងចាស់ោស់ពម្រ ី បភពមូេនិធទ ិ ង ំ អស់កដេម្រត្ូវការចាំបាច់។ ី ំលៅនង កផ្នការសរមមភាពតាំងេេ ឹ ធានាថា េំហូរថវ ិកាម្រត្ូវានភាពម្រសបគា ន នង ិ ការផ្តេ់ជំនួយ ឹ តាោងលពេលវោលបីរ លគាេនលោបាយសំណង នង ឹ លម្របស លផ្សងៗលេៀត្។ ថវ ិកាទំងលនះនង ល ស់បូ រេ ី ម្រាប់េេធរមមដី ការផ្ល ំ អភវ ត ីតាង ិ ឌឍន៍ ការចំណាយលេីលគាេនលោបាយ ិ ការចំណាយកផ្នររដាបាេ នង សំណង ម្របារ់ឧបត្ាមភ នង ិ ម្របារ់បម្រមុង។ ការចំណាយលេីការតាំងេីេំលៅនឹងជាកផ្នរ មួយនន ថវ ិកាសមភាគីរបស់រោ ី វ ិកាគលម្រាងលនាះលេ។ រោ ា ភិបាេ មិនលម្របថ ិ េនឹងធានាឱយានការផ្តេ់ថវ ិកាសមភាគី ា ភបា សម្រាប់ការការងារលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ទន់លពេលវោរនុងការបំលពញកាត្ពវរិចេ កដេបានបាន់សា ឹ ការ ម នបកនាមនង បាន់សា ី ំលពញេរេខណ ម នថវ ិកាសម្រាប់ ការងារលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ លដីមបប ិ លគាេបំណងននការងារលោះម្រសាយ ឌ នង ិ ការចំណាយសម្រាប់សេ ផ្េបះពាេ់។ ការចំណាយសម្រាប់ការការងារលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ នង ធិ ត រល ិ សា ី វ ិញ ង ៍ រងារពត្ លផ្សងៗលេៀត្នឹងម្រត្ូវគណនារនុងអំ ុ ងលពេអនុវត្តគលម្រាង លោយលហត្ុថាកផ្នការអនុវត្តនកា ិ ម្របារដពុំទន់ បានរំណត្់លៅល ី ។ រនុងលពេលនះការសរ យ ិ ទន់បានបញ្េ ប់លៅល ិ ារេមអិត្មន ី ។ ការចំណាយទំងលនះនឹងម្រត្ូវ យ េូទត្់តាមរយៈថវ ិការបស់ោជរោ ី ថវ ិកាឥណទន IDA នឹងមិនម្រត្ូវបានលម្របីម្របាស់រុ នងលគាេ ា ភិបាេរមពុជា លហយ បំណងលនះល ី ។ យ 21 ិ ម្រគាះសាធារណៈ នង ការពល ៌ ន ិ ការផ្សពវផ្ាយព័ត្ា ៣០. ិ ពលោរសតព លគាេនលោបាយធនាគារពភ ី រេេួេបានព័ត្ា ី កា ៌ ន៖ ការពិលម្រគាះលោបេ់ និងការផ្សពវផ្ាយ ៌ នសាធារណៈកដេានរំណត្់រុ នងេរេខណ ព័ត្ា ័ ៌ាន ឌ ធនាគារពិភពលោរ ចាំបាច់ម្រត្ូវផ្តេ់ឱយសាធារណជន ពីពត្ គលម្រាង និងឯរសារគលម្រាង។ ចំណុ ចលនះត្ម្រមូវលអាយានការពិលម្រគាះលោបេ់ ជាមួយអនរេេួេផ្េ ម្ររុមអនរបះពាេ់ និងអងគការមិនកមនរោ ា ភិបាេរនុងមូេោ ា ន រនុងអំ ុងលពេននការលរៀបចំកផ្នការ និងដំលណ ី រការលរៀបចំគលម្រាងលហយ ី កផ្នរបរសា ិ ា ន និងសងគមរបស់គលម្រាងម្រត្ូវលេីរមរបងា ា ញ។ ការពិលម្រគាះលោបេ់គួរកត្ជាដល ំណ ី រជាម្របចាំ រនុងអំ ុង ៍ រវ ិនិលោគ និងចាំបាច់ម្រត្ូវលគារពជាធរានតាមលគាេនលោបាយសុវត្ាិភាព លពេទំងមូេននការលរៀបចំ និងអនុវត្តនកា ិ ា ន និងសងគមទំងអស់។ លគាេនលោបាយរ៏ត្ម្រមូវផ្ងកដរ លអាយឧបររណ បរសា ័ ធទង ៍ ពារ់ពន ំ អស់ ដូចជាការសិរា ិ ា ន ការវាយត្នមលសងគម កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់។េ។ គួរកត្ផ្សពវផ្ាយឱយទន់ វាយត្នមលបរសា ី លម្របម្រ លពេលវោ លហយ ី ោយម្របជាពេរដារុ ងលពេព ី បាស់ភាសាកដេលម្របល ន ិ ម្រគាះលោបេ់។ ល ៣១. ការពិលម្រគាះលោបេ់៖ លៅរនុងបរបេគលម្រាង ិ លម្រកាមសាសភាគេី ១ ការម្របជុំពិលម្រគាះលោបេ់សាធារណៈ ម្រត្ូវបានលធវល ី ី លៅនថងេ២ ង ី ៧ កខសហា ី ឆ្ ន២ំ ០១៨។ មួយសបា ិ េម្របជុំពល ត ហ៍មុនកាេបរលចឆ ិ ម្រគាះលោបេ់ អងគភាពេរ ឹ សាអ ត្បានកចរេខ ិ ត្ ័ ធ រនុងលនាះរួមទំងត្ំណាងអាជា ិ អលញ្ជ ីញ លៅកាន់ភាគីពារ់ពន ី ជំនាញពារ់ពន ា ធរលខត្ត មនៃរ ន ័ ធរុ ង ិ សាោឃុពា លខត្ត នង ំ រ់ពន ័ ធ។ ម្របជាពេរដារុ ងសហគមន៍ ន ិ ដីមភាគត្ច រួមទំងជនជាត្ល ៍ លម្រាង រ៏ ិ រនុងត្ំបន់អនុវត្តនគ ម្រត្ូវបានអលញ្ជ ីញឱយចូេរួមផ្ងកដរ។ ដូលចនះ ម្ររបខ័ណឌ លគាេនលោបាយការងារលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ម្រត្ូវបានលរៀបចំ ល ង ិ េម្របជុំពិភារាទំងលនះ។ ត្ំណាងមរពី ម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពគ ី លោយកផ្អរលេី េេធផ្េននរច ី លម្រាង ម្រត្ូវបានបញ្េូ េជាសាជិរនន (១(- គណៈរាម ធិការសហគមន៍/ភូមិ នង ិ (២(-គណៈរា ិ រលោះម្រសាយ ម ធកា សំណងរបស់គលម្រាង។ ៣២. ិ ម្រគាះលោបេ់ជាសាធារណៈម្រត្ូវបានលធវល ចំលពាះសាសភាគេី ២ ការពល ី ី លៅរនុងសងា ង ក ត្់ចំនួនបួនរនុង ម្ររុងលសៀមោប គស ឺ ងា ក ត្់សាល ម្រកាម សងា ក ត្់សាវ យដងគុំ សងា ិ សងា ក ត្់លគារចរ់ នង ី ២ ក ត្់សាោរំលររី លៅនថងេី ១១ ដេ់នថងេ១ ញ ឆ្ កខរញ្ជ ន២ំ ០១៨ ។ មួយសបា ត ហ៍មុនកាេបរលចឆ ិ េពល ិ ម្រគាះ េខ ិ អលញ្ជ ីញបានបញ្ជូ នលៅអនរពារ់ពន ិ ត្ ួ ទំង ័ ធរម ា ធរលខត្ត មនៃរ ត្ំណាងមរពីអាជា ័ ធលខត្ត នង ី ពារ់ពន ិ ការោេ័ ិ យឃុពា ័ ធ។ ម្របជាពេរដារុ ងត្ំ ំ រ់ពន ន បន់គលម្រាងរ៏ម្រត្ូវបាន ម នការម្រពួយបារមភអំពីការលោះម្រសាយផ្េបះពារ់ម្រត្ូវបានលេរ លគអលញ្ជ ីញផ្ងកដរ។ គា ី ល ី លេ លេរ ង ី កេងកត្ការម្រពួយ ់ បារមភជុំវ ិញផ្េបះពាេ់កដេគលម្រាងអាចានលេីពួរលគរនុងអំ ុងលពេសាងសង។ ៣៣. ៌ ន៖ ឯរសារ ម្ររបខ័ណ ការផ្សពវផ្ាយព័ត្ា ឌ លគាេនលោបាយការងារលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ រួមទំងឯរសារ ឹ ម្រត្ូវបងា គលម្រាង នង ី ៤ កខត្ុោ ឆ្ ា ញរនុងលគហេំព័រ (InfoShop( របស់ធានាគារពិភពលោរលៅនថងេ០ ន២ំ ០១៨ រួម ិ បរមម និងម្ររសួងសាធារណការ និងដរ ទំងលគហេំព័ររបស់ម្ររសួងឧសាហរមម និងសប ី ១ និងនថងេី ឹ ជញ្ជូ ន លៅនថងេ០ ន២ ០៤ កខត្ុោ ឆ្ ី ំលៅសលងេប/កផ្នការសរមមភាពតាំងេេ ំ ០១៨។ កផ្នការសរមមភាពតាំងេេ ិ លបីាន ី ំលៅ ម្របសន ឹ ម្រត្ូវបានបរកម្របលៅជាភាសាមូេោ ការលរៀបចំ នង ិ បលងា ា ន (កខមរ( នង ិ លបីាន លបម ា ះរនុងលគហេំព័រគលម្រាង ម្របសន ី ិន ិ សប ដូលចនះលេ លៅរនុងលគហេំព័ររបស់ម្ររសួងឧសាហរមម នង ិ ដរ ិ បរមម និងម្ររសួងសាធារណការ នង ឹ ជញ្ជូ ន នង ិ ឹ ាឃុ ន បញ្ជូ នឯរសារថត្ចមលងមួយចាប់លៅកាន់ម្ររុមម្របរ ិ សម័ម្រគចត្ ំ ីមួយៗ កដេានការតាំងេីេំលៅមន ិ ត។ 22 ិ ត្ ការម្រត្ួត្ពន ិ ការលធវរ ិ យ នង ី បាយការណ៍ ៣៤. ការអនុ វត្តម្ររបខ័ណ ំ ជារ់ោរ់នឹងម្រត្ូវបាន ឌ លគាេនលោបាយការងារលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ លៅតាមេីតាង គ េសុវត្ាិភាពសងគមនីមួយៗ លោយានការពិលម្រគាះលោបេ់ ម្រគប់ម្រគង និងម្រត្ួត្ពិនិត្យោងលេៀងទត្់ លោយ ជនបលងា ៍ រមមភាពវ ិនិលោគកដេ ោងេអិត្េអន់ជាមួយនឹងេីម្របឹរាបលចេរលេសសុវត្ាិភាពសងគម កដេេេួេខុសម្រត្ូវអនុ វត្តនស ី និងអនុសាសន៍នឹងម្រត្ូវបានរត្់ម្រតា លៅរនុងឯរសារគលម្រាងសម្រាប់ពិនិត្យ ទរ់េងនឹងេេធរមមដី។ េេធផ្េររលឃញ ពីសំណារ់ធនាគារពិភពលោរ។ ជនបលងា ំណ គ េសុវត្ាិភាពសងគម នឹងម្រគប់ម្រគង និងម្រត្ួត្ពិនិត្យដល ី រការោងត្ិច ន ំ និងោរ់បញ្េូ េេេធផ្េរនុងរបាយការណ ណាស់ មតងរនុងមួយឆ្ ន ំ កដេម្រត្ូវបញ្ជូ នលៅធនាគារពិភព ៍ គលម្រាងម្របចាំឆ្ គ េសុវត្ាិភាពសងគម លោយសហការជិត្សនិេធជាមួយនឹងអាជា លោរ។ ជនបលងា ា ធរមូ េោា ន និងម្របជាពេរដាកដេរង ផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាង និងបលងកីត្សូចនាររម្រត្ួត្ពិនិត្យជារ់កសតងមួយចំនួន។ រនុងររណី ានការលរៀបចំ និងអនុវត្ត កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់សលងេប/កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ ចាំបាច់ម្រត្ូវានការ ិ ិត្យតាមោនខាងរនុង។ ម្រត្ួត្ពន បកនាមលេៀត្លនាះ ិ ិត្យតាមោនខាងលម្រៅ ការម្រត្ួត្ពន ឹ ចាំបាច់ម្រត្ូវានផ្ងកដរ រ៏នង ិ លបច ម្របសន ី ំនួនននម្របជាជណនផ្ល ល ស់េេ ី ំលៅលេី ២០០នារ់ លដីមបធា ី នាឱយានត្ា ិ ការលគារពតាមលគាេការណ ល ភាព នង ៍ ឱយបានលពញលេញ។ ៣៥. ិ ត្ ការម្រត្ួត្ពន ិ យខាងរនុង៖ នាយរោា នម្រត្ួត្ពន ិ ត្ ិ យនផ្ៃរុ ង ិ ម្រគប់ម្រគងេិនននយ ន នង ័ ននអគគនាយរោា នលោះម្រសាយ ិ ត្ ផ្េបះពាេ់ េេួេខុសម្រត្ូវរនុងការអនុវត្តការម្រត្ួត្ពន ន ននការអនុវត្តន៍ កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េ ិ យនផ្ៃរុ ង បះពាេ់សលងេប/កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ ិ ការលផ្ៃៀងផ្ល នង ៃ ត្់និងការលធវីឱយានសុពេភាពននការ ិ ធិ នង អនុលោមលៅតាមសេ តិ ន Matrix លៅរនុង កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយ ិ ការេូ ទត្់សំណងលៅតាមបេបបញ្ញត្ន ផ្េបះពាេ់សលងេប/កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់។ នាយរោ ិ ម្រគប់ម្រគងេន ា នម្រត្ួត្ពិនិត្យនផ្ៃរុ នង នង ិ នន័យ ឹ ចងម្ររងរបាយការណ នង ី សលដីមបោ ៍ តាមោនម្របចាំម្រត្ា ី យការណ៍ ជូ នអគគនាយរ ននអគគនាយរោា នលោះម្រសាយផ្េ ៃ ប់ពរ បះពាេ់ ។ បនា ី បាយការណ ី សម្រត្ូវបានអនុម័ត្លោយ អគគនាយរោ ៍ ម្របចាំម្រត្ា ា នលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ វានង ឹ ម្រត្ូវោរ់ជូនលៅធនាគារពិភពលោរ។។ ៣៦. ិ ត្ ការម្រត្ួត្ពន ិ លបច ិ យខាងលម្រៅ៖ ម្របសន ល ស់េេ ី ំនួនននម្របជាជនផ្ល ី ំលៅលេីស ២០០នារ់ លនាះត្ម្រមូវឱយានអនរ ិ ិត្យខាងលម្រៅ។ អនរម្រត្ួត្ពន ម្រត្ួត្ពន ន ិ ិត្យខាងលម្រៅានការេេួេខុសម្រត្ូវជារ់ោរ់រុ ងការស ិ ា និងោយការណ រ ី រ ៍ ពកា ិ សា អនុវត្ត កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ នង ិ េសងគមរបស់ម្រគួសារកដេរងផ្េបះពាេ់ពី ា នភាពលសដារច គលម្រាង ិ សសទរ់េងនង ជាពល ឹ ី លម្រាង ម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពគ ឬការរ ំខានកដេបងករល ី លោយ ង ការងារសាងសង់ រនុងលនាះរួមទំងេំលៅឋានទំងអស់កដេផ្ៃះហាងេំនញ ិ ិ របស់ពួរលគម្រត្ូវបាន ឬត្ូបេរ់េំនញ ល ស់បូ រេ ផ្ល ត ីតាង ំ ។ ការម្រត្ួត្ពន ិ ិត្យពខា ី ងលម្រៅរ៏ានេំនួេខុ សម្រត្ូវរនុងការពន ិ យឯរសារសកា ិ ត្ ត នុពេផ្តេ់ឱកាសការងារ ី លម្រាង រនុងលនាះរួមទំងស្រសតី នង ដេ់ ម្រគួសារកដេរងផ្េបះពាេ់ពគ ា ធរលខត្ត។ ិ យុ វជនកដេគួរេេួេបានការគាំម្រេពីអាជា ិ លបីចាបា ម្របសន ំ ច់គណៈរាម ធកា ិ រអនតរម្ររសួង ម្រត្ូវជួេលសវាអនរម្រត្ួត្ពន ិ ត្ ិ យខាងលម្រៅ លដម ី ត្ួត្ពន ី បម្រ ិ យ និងលធវីការវាយ ិ ត្ ត្នមលខាងលម្រៅ ម្ររបខ័ណ ិ របស់អនរម្រត្ួត្ពន ឌ ការងារេមអត្ ិ វាយត្នមល បានពម្រងាងេុរសម្រាប់លម្រជស ិ ិត្យ នង ី លរសលៅលពេ ី អនុវត្តន៍គលម្រាង។ របាយការណ ិ យខាងលម្រៅម្របចាំម្រត្ីាស ៍ ម្រត្ួត្ពិនត្ នង ឹ ោរ់ជូន គណៈរា ិ រអនតរម្ររសួង។ ម ធកា ៃ ប់មរ គណៈរមមការអនតរម្ររសួង និងបញ្ជូ នលៅម្ររសួងសាធារណការ និងដឹរជញ្ជូ ន ម្ររសួងឧសាហរមម នង បនា ិ សិបបរមម និងធនាគារពិភពលោរ។ ការវាយត្នមលលម្រកាយការអនុ វត្ត នឹងលធវីល ី ៦កខ បនា ង ៃ ប់ពីការងារលោះម្រសាយផ្េ បះពាេ់ម្រត្ូវបានបញ្េ ប់។ 23 1> ការរិរណ្៌នាគគព្ាង និងព្របខ័ណ្ឌគោលនគោបាយ ការងារគ ះព្សាយផលបះពាល់ ិ ណ ការពព ៌ នាគលម្រាង 1> លគាេបំណងអភវ ី េីររមពស់េេធភាពេេួេបានការផ្គត្ផ្ ិ ឌឍន៍ននគលម្រាងលនះ គឺលដីមបល ់ ឹរសា ់ គងេ អ ត្តាមបំពង់ និងលសវាអនាម័យកដេានភាពម្របលសីរ និងពម្រងឹងការបំលពញការងារម្របត្ិបត្តិននអនរផ្តេ់លសវាលៅរនុងម្ររុង ឬត្ំបន់ កដេបានលម្រជីសលរស។ ី 2> ី បាស់លគាេការណ គលម្រាងលនះនឹងលម្របម្រ ៍ សំខាន់ចំនួនពីររនុងការផ្តេ់ការគាំម្រេដេ់វ ិស័យេឹរសា ិ អនាម័យ អ ត្ នង ួ លហយ កដេបានផ្តេ់រច ី ំ េកដេរំពុងអនុវត្តន៍ នង តាមរយៈរមមវ ិធីគាម្រ ិ កដេបានលរៀបចំកផ្នការរបស់រោា ភបា ិ េ នង ិ ិ ឌឍន៍ នដគូអភវ រនុងខណៈកដេអនុវត្តនវ ៍ ិធសា ី ស្រសតគាម្រ ំ េដេ់ម្របជាពេរដាម្ររម្រ ី រ នង ី ស្រសតយរចត្ ិ វ ិធសា ិ តេុរោរ់លេី អាហារូបត្ាមភ។ ចំលពាះវ ិស័យផ្គត្ផ្ ់ រ ់ គងេ ឹ សា ី បជុំជនកដេបានលម្រជីសលរសមួ អ ត្ គលម្រាងនឹងផ្តេ់ការគាំម្រេដេ់េម្រ ី យចំនួន រនុងលខត្ត និងម្រសុរ កដេលៅេល ី នាះ ការពម្រងីរ នង ់ គង់េរ ិ ការបកនាមការផ្គត្ផ្ ឹ សាអ ត្ នងឹ បលងកីនអម្រតាម្រគបដណ ត ប់ននការ ់ គង់េរ ផ្គត្ផ្ ឹ សា ិ ធភាព នង អ ត្ នង ិ លេីររមពស់ម្របសេ ិ និរនតរភាពននអនរផ្តេ់លសវាផ្គត្់ផ្គងេ់ រ ឹ សាអ ត្។ លម្រៅពីពម្រងីរលសវា គលម្រាងលនះ នឹងយរចិត្តេុរោរ់ជាពល ិ សសលេកា ់ រ ី រផ្តត្់ផ្គងេ ឹ សា ់ ន ត្ត្ូចលៅរនុងេម្រ អ ត្តាមបំពងខា ី បជុំរុ ងម្រសុ ន រកដេពុំ ិ ពុំានចំណាប់អារមមណ ានមូេនិធិសាធារណៈ នង ី ផ្នរឯរជន។ គលម្រាងលនះនឹងខត្ ៍ ពក ឹ កម្របងជាេរេណៈ ឹ ខំម្របង ី សវងររពម ម្របព័នធលដីមបក ី ូេលហត្ុកដេនាំឱយកផ្នរឯរជន ពុំានចំណាប់អារមមណ ី េរ ៍ រនុងលគាេបំណងលេរ ិ តឱយកផ្នរ ឹ ចត្ ឯរជនផ្តេ់ហរ ំ ណាកដេអាចលធវីបាន តាមរយៈការផ្តេ់ជំនួយពីគលម្រាងរនុងការម្រគប់ម្រគងហានភ ិ ញ្ញវត្ាុដេ់េីតាង ិ ័យ រនុងការកាត្់បនាយការវ ិនល ិ /ឬ ជំនួយបលចេរលេស។ គលម្រាងលនះនង ិ ោគ នង ិ តេុរោរ់លម្របម្រ ឹ យរចត្ ី ស្រសតគាម្រ ី បាស់វ ិធសា ំេ ីរ ម្របជាពេរដាម្ររម្រ ិ គត្ នង ិ គូរពអា ី ហារូបត្ាមភ ី ឱយានយនតការផ្តេ់េរ លោយលរៀបចំបលងកត្ ឹ សា ិ ពតាម អ ត្ានសុវត្ាភា ី រ នង ត្ំបន់លគាេលៅដេ់ម្រគួសារម្ររម្រ ា អាហារូបត្ាមភ នង ិ ម្រគួសារានបញ្ជ ី បាម្រស័យទរ់េងលផ្សងលេៀត្ទរ់េង ិ រមមវ ិធម្រ នង ឹ ការលរៀបចំសារផ្សពវផ្ាយជាេូលៅអំពេ ី ឹរ សុខភាព អាហារូបត្ាមភ នង ិ អនាម័យ។ លៅេណា ី កដេអាចលធវបា ី បជុំជន ី ន េម្រ តាមម្រសុរកដេបានរំណត្់ថាានភាពសមម្រសបសម្រាប់ការវ ិនល ិ ោគលេី ការផ្គត្ផ្ ់ ឹរសា ់ គងេ ់ ន ត្ត្ូច អ ត្តាមបំពងខា ិ រនុងវ ិសាេភាពននគលម្រាងលសនីសុំអាហារូបត្ាមភរបស់ធនាគារនឹងម្រត្ូវចាត្់េុរជាត្ំបន់អាេិភាព។ ចំលពាះបញ្ជ កដេសាត្ ា ឹ យរចិត្តេុរោរ់ជាសំខាន់លេីការករេមអេូេំេូោយននមុខងារម្របព័នធេូបចេុបបនន លោយការ អនាម័យ គលម្រាងនង ជ ប់ នង ត្ភា ៃ េ់ននសំណេ់ោវពេ ិ បងាូរលោយផ្ល ី ំលៅឋាន។ 3> គលម្រាងលនះនង ឹ ពចា ិ រណាោរ់បញ្េូ េនូវកផ្នរលម្រគាះេរ ំ ន់ នង ឹ ជន ិ លម្រគាះោ ំងសងួត្រនុងការលរៀបចំគលម្រាង។ លោយ ី ថា ធនធានេឹរជាេូលៅងាយរងលម្រគាះលោយសារការកម្របម្របួេអាកាសធាត្ុលនាះ ការវាយត្នមលពីនិរនតរភាព យេ់លឃញ ធនធានេឹរ (រនុងលនាះរួមទំងការការពារេីជម្រាេ( និងការពិចារណាអំពីការពម្រងីរឱយេូេំេូោយ/ការជួយស គ ះម្របភពេឹរគួរកត្ម្រត្ូវបានលធវីល លស្រងា ី លោយម្របារដម្របជា ង ី ្លីយត្បលៅនឹងការគំោមរំកហងននការកម្របម្របួេ លដីមបល អាកាសធាត្ុលៅមូេោា នដេ់ការផ្គត្់ផ្គង់េឹរ។ ំ កដេានការលម្របី សរមមភាពម្រគប់ម្រគងត្ម្រមូវការេឹរលៅតាមេីតាង ៏ ួរកត្ម្រត្ូវបានអនុវត្តនផ្ ម្របាស់េឹររម្រមិត្ខពស់រគ ៍ ងកដរ ី ត្់បនាយជាអត្ិបរានូវផ្េបះពាេ់អវ ិជជានពី លដីមបកា ហានិភ័យននលម្រគាះោ ំងសងួត្។ ការលរៀបចំកបបពិលសសកផ្នរលហោ ័ ធកដេធន់លៅនឹងការកម្របម្របួេអាកាសធាត្ុ ា រចនាសមពន រ៏នឹងម្រត្ូវលធវីល ី ផ្ងកដរ ដូចជា ការលម្របីម្របាស់បំពង់េឹរេន់សវិត្កដេអាចេប់េេ់នឹងការកម្របម្របួេនផ្ៃដីខាងលេីរុ នង ង 24 លពេានលម្រគាះោ ំងសងួត្ និងេឹរជំនន់ ការសនសំសំនចថាមពេតាមរយៈការរំណត្់េំហម ័ បូមេឹរកដេានម្របសិេធភាព ំ ូ េរ និងការកាត្់បនាយការបំពុេរនុងលពេានជំនន់លោយការបំកបរសំណេ់ោវពីេឹរលភលៀងជាលដីម។ 4> គលម្រាងកដេបានលសនល ី ង ី ានសាសភាគចំនន ួ ពរី ៖ (i) លដម ី បផ្ ់ ឹរ រនុងលខត្ត ី តេ់ការគាំម្រេដេ់ការផ្តត្់ផ្គងេ ី បជុំជន នង លគាេលៅ រនុងេម្រ ំ ដេបានលម្រជស ិ ឃុក ី (ii) ផ្តេ់ការគាំម្រេដេ់ការលេីររមពសប ី លរស ា អនាម័យលខត្ត រនុងេី ់ ញ្ជ ិ ត្ំបន់មួយចំនួនលេៀត្។ សាសភាគនម រួមលខត្តលសៀមោប នង ី ម្រត្ូវបានកបងកចរេមអត្ ី ួយៗននសាសភាគទំងពរ ិ លៅជាសាសភាគរងកផ្នរវ ិនិលោគលេីលហោ ័ ធ និងការពម្រងឹរសា ា រចនាសមពន ា ប័នពារ់ព័នធ ម្រពមទំងសាសភាគរងអំពី លគាេនលោបាយ និងការអនុវត្តគលម្រាង។ សាសភាគេម ី យ ួ ៖ ការផ្គត្ផ្ ់ រ ់ ង គ េ ឹ សាអ ត្លខត្ត (IDA- ៣០,៥ ោនដុោល រអាលមររ ិ ) 5> សាសភាគលនះ លផ្ល ់ ឹរសា ត ត្ការយរចិត្តេុរោរ់លេីការគាំម្រេដេ់ការពម្រងីរលសវាផ្គត្់ផ្គងេ អ ត្លៅរនុងត្ំបន់េី ម្របជុំជនកដេបានលម្រជីសលរស។ ី ់ ឹរសា សាសភាគលនះនឹងជួយអនរផ្តេ់លសវាផ្គត្់ផ្គងេ ន អ ត្រដារុ ងលខត្ត លៅរនុងម្ររុងសំខាន់ៗ កដេបានលម្រជីសលរសឱយបកនា ី ត ញកចរចាយេឹរសា ម និងពម្រងីរបណា ី (រនុងលនាះ អ ត្ដេ់អនរលម្របីម្របាស់កាន់កត្លម្រចីនល ង រួមទំងការអភិវឌឍលហោ ា រចនាសមពន ័ ធផ្េិត្េឹរបកនាម រនុងររណ ី ចាំបាច់(។ សាសភាគលនះរ៏នឹងគាំម្រេដេ់ការ ់ គង់េឹរសា អភិវឌឍម្របព័នធផ្គត្ផ្ អ ត្តាមបំពង់ខា ន ត្ត្ូចលៅរនុងឃុក ំ ដេបានលម្រជីសលរសសា ី ិត្លៅខាងលម្រៅេីម្របជុំជនសំខាន់ៗ ់ គង់េឹរសា កដេពុំទន់ានលសវាផ្គត្ផ្ ់ ុីលត្ម្របជាជនសមម្រសបសម្រាប់ការផ្គត្់ផ្គង់ អ ត្ បុកនតានចំនួនម្របជាជន និងដងស េឹរសា ់ អ ត្តាមបំពង។ ការផ្តេ់ហរ ់ ឹរសា ិ ញ្ញវត្ាុដេ់កផ្នរឯរជន និងម្របត្ិបត្តិការម្របព័នធផ្គត្់ផ្គងេ ់ ន ត្ត្ូច អ ត្តាមបំពងខា ំ កដេានេរេណៈសមម្រសបកផ្នរបលចេរលេស លសដារិចេ និង នឹងម្រត្ូវសិរាកសវងយេ់ ម្រពមទំងពម្រងីរ លៅតាមេីតាង ហរ ់ ឹរសា ិ ញ្ញវត្ាុ។ គលម្រាងលនះនឹងជួយអភិវឌឍន៍យនតការម្រត្ួត្ពិនិត្យម្របព័នធផ្គត្់ផ្គងេ ់ ន ត្ត្ូចកដេបានលសនី អ ត្តាមបំពងខា ី រនុងឃុ ំ ពិចារណាលេីជលម្រមីសសម្រាប់ការផ្តេ់ហរ ល ង ិ ញ្ញវត្ាុដេ់កផ្នរឯរជន និង/ឬ រដា ម្របត្ិបត្តិការ និងការម្រគប់ម្រគង ី បនា លហយ ី យេ់លឃញ ៃ ប់មរលរៀបចំគលម្រាង លៅលពេសមម្រសប។ លយង ី ថា រមមវ ិធីរ ំរិេរនុងការលរៀបចំគលម្រាង និងការ គាំម្រេដេ់ការវ ិនិលោគលេីកផ្នរផ្គត្ផ្ ់ ឹរសា ់ គងេ ី ។ ការវ ិនិលោគលនះនឹងចាប់លផ្តីមនឹងគលម្រាងអាេិភាព អ ត្ នឹងម្រត្ូវបានលធវីល ង ដំបូង កដេបានលរៀបចំ រនុងអំ ុងលពេលរៀបចំគលម្រាង លដីមបសា ី រេបង និងលរៀបចំវ ិធីសម្រាប់រមមវ ិធីវ ិនិលោគរ ំរិេឱយ ានភាពរេូន។ ជន ំ ួយបលចេរលេសលដីមបរី ំណត្់អត្តសញ្ជញ ណ វាយត្នមល និងលរៀបចំពីេរេណៈម្ររុង និងឃុក ំ ដេម្រត្ូវ លម្រជីសលរសបកនា ី ន លនាះកដរ។ លោយលហត្ុ ថា សនតិសុខេឹរ នង មលេៀត្ នឹងម្រត្ូវចាប់លផ្តីមរនុងលពេជាមួយគា ា និរនតរ ិ បញ្ជ ភាពេឹរានេំនារ់េំនងនឹងហានិភ័យននការកម្របម្របួេអាកាសធាត្ុលនះ ម្ររុមអនរលរៀបចំគលម្រាងនឹងលរៀបចំលម្រគាងបលង់ ំ មម្រសបននសា កដេានេរេណៈសមម្រសបបំផ្ុត្សម្រាប់សនសំសំនចថាមពេ លោយការរំណត្់េំហស ភ រ/ឧបររណ៍ ិ ម្រត្ូនិច-លមកានិរ ការម្រគប់ម្រគងត្ម្រមូវការ លដីមបអ លអ ច ី ភិររសធនធានេឹរ អភិវឌឍន៍ជលម្រមីសននម្របភពេឹរ ការពារ និង និរនតរភាពម្របភពេឹរ។ 6> ជំនួយបលចេរលេសនង ឹ ម្រត្ូវផ្តេ់ជូនលដម ី បប ី កនាម ិ គាំម្រេដេ់ការម្រគប់ម្រគងគលម្រាងលនះ នង ិ សមត្ាភាពនន នង សាា ប័នអនុ វត្តនគ ៍ លម្រាងលេីការម្រត្ួត្ពន ិ ត្ ី នះ សាសភាគលនះរ៏ានបញ្េូ េជំនួយបលចេរលេស ិ យតាមោន។ លម្រៅពល សម្រាប់រសាងសមត្ាភាព នង ិ ការលេីររមពស់ការបំលពញការងារសម្រាប់អនរផ្តេ់លសវាផ្គត្ផ្ ់ ឹរសា ់ គងេ ន អ ត្រដារុ ងលខត្ត ី គប់ម្រគង នង លគាេលៅ លដីមបម្រ ិ បព័នធ រនុងលគាេបំណងធានាឱយាននរ ិ ម្របត្ិបត្តម្រ ិ ហរ ិ នតរភាពបលចេរលេស នង ិ ញ្ញវត្ាុ ត ហានភ បញ្េូ េរតា ិ ័យននការកម្របម្របួេអាកាសធាត្ុលៅរនុងម្របព័នធម្របត្ប ិ កថទំ ម្រពមទំងធានាឱយានការចូេរួម ិ ត្តិ នង ពល ី រនុងការម្រគប់ម្រគងម្របព័នធផ្គត្ផ្ ី យនឌ័រកាន់កត្ម្របលសរ ់ ឹរសា ់ គងេ អ ត្។ សាសភាគលនះនង ឹ ផ្តេ់ជំនួយបលចេរលេសលដីមបី 25 លធវកា ជ ប់ម្របព័នធេឹរបំពង់ (រួមទំងរមមវ ិធក ី រសិរា ផ្តេ់អនុសាសន៍ និងលរៀបចំរមមវ ិធីភា ត ត្ការយរចិត្តេុរោរ់ ី ដេលផ្ល លេីេេធផ្េននការលម្របីម្របាស់របស់ម្របជាជពេរដា លៅលពេសមម្រសប( លោយគិត្គូ រជាពិលសសរនុងការជួយម្រគួសារម្ររី ា អាហារូបត្ាមភ (ដូចជា ម្រគួសារកដេានរូនអាយុលម្រកាម ៥ឆ្ ម្ររ និងម្រគួសារកដេានបញ្ជ ន( ី យលគេេួេបាន ំ លដីមបឱ ់ ឹរសា លសវាផ្គត្់ផ្គងេ អ ត្។ រមមវ ិធីអប់រ ំផ្សពវផ្ាយអំពីអាហារូបត្ាមភ និងការលេីររមពស់ការលម្របីម្របាស់េឹរសាអ ត្/ការយរ ចិត្តេុរោរ់លេីេឹរសាអ ត្ និងអារបបរិរោចំ ិ ៍ សារអប់រ ំ/ផ្សពវផ្ាយទំងអស់នឹង លពាះអនាម័យនឹងម្រត្ូវបានអនុវត្តន។ ី លោយកផ្អរលេីេេធផ្េននការវ ិភាគកផ្នរលយនឌ័រ លដីមបធា ម្រត្ូវបានលរៀបចំល ង ី េបានផ្េ ី នាថា ស្រសតី និងរុារេេួ ម្របលោជន៍ពីគលម្រាងរនុងរម្រមិត្អត្ិបរា។ រមមវ ិធីអប់រ ំផ្សពវផ្ាយលនះនឹងពោោមឱយអស់ពីសមត្ាភាព រនុងការ សម្រមបសម្រមួេ និងការសហការជាមួយនឹងរមមវ ិធីលផ្សងៗកផ្នរអាហារូបត្ាមភ និងការអប់រ ំផ្សពវផ្ាយ រនុងលនាះរួមទំង ី េីររមពស់ និងពម្រងីរការលរៀបចំសារអប់រ ំផ្សពវផ្ាយអំពីសុខភាពេូលៅ អាហារូបត្ាមភ និងអនាម័យសម្រាប់េី លដីមបល ំ ន ម្ររុង និងឃុល ម្របជុជ ំ គាេលៅ។ រនុងររណ ៍ លម្រាងម្រត្ួត្គា ី កដេត្ំបន់អនុវត្តនគ ន ជាមួយនឹងគលម្រាងអាហារូបត្ាមភរមពុជា កដេបានលសនីល ី (កដេរំពុងលរៀបចំរុ ងលពេបចេ ង ន ឹ អនុវត្តនស ុ បបនន( សាសភាគលនះនង ន តាមរយៈ ៍ រមមភាពរួមគា លវេកា ួ ។ ជំនួយបលចេរលេសរ៏នង ិ អប់រ ំផ្សពវផ្ាយរួម និងការធានាថា អនរេេួេផ្េបានេេួេអនតោគមន៍រម ឹ ម្រត្ូវផ្តេ់ ឱយផ្ងកដរ លដីមបជ ី ួយម្ររសួងឧសាហរមម នង ់ គង់េរ ិ សប ិ បរមម រនុងការលរៀបចំយុេធសាស្រសតផ្គត្ផ្ ឹ សា ិ កផ្នការវ ិនល អ ត្ នង ិ ោគ។ ី រ សាសភាគេព ី យម្របលសរ ី ៖ ការលធវឱ ី កផ្នរអនាម័យ រនុងម្ររុងលសៀមោប នង ីល ង ិ ត្ំបន់លផ្សងៗលេៀត្ (IDA - ២៤,៥ ោន ដុោល រអាលមររ ិ ) 7> សាសភាគលនះគល ឺ ផ្ល ិ ឌឍ ត ត្ការយរចត្ ិ តេុរោរ់លេីការគាំម្រេដេ់ការអភវ នង ់ ណា ិ សាងសងប ត ញេូកខនង កដេម្រត្ូវត្ភាជ ប់លៅម្របព័នធេូលមបចេុបបនន រនុងេម្រ ី រុងលសៀមោប លដីមបឱ ី យេំលៅឋាន នង ិ េីតាង ំ អាជីវរមមអាចត្ភាជ ប់ លោយផ្ល ៃ េ់លៅនង ឹ ម្របព័នធេូម្ររុង។ សា ី ម្របម្រពត្ ា នយ ឹ តរមមេរ ឹ រខវរដ ៏ ំមួយ និងម្របព័នធេូលមម្រត្ូវបានសាងសងល ់ ធ ់ ងី លៅ ន ំ ២០០៨ លោយគា រនុងឆ្ ត ញេូកខនង នង ម នបណា ិ កខនងរងល យ ី ។ លៅបចេុបបនន បរលវណសំ ិ ិ លៅជិត្ ខាន់ៗ កដេសាត្ ម្របព័នធេូលមបុលណា ជ ប់ម្របពនធេូេរ ណ ះ កដេបានភា ឹ រខវរ់ លហយ ី ផ្ៃុយលៅវ ិញានការពង ឹ កផ្អរលេីបណា ត ញេូ សា ន ៃ រ់រុ ង ឹ រខវរព ការបងាូរេរ ី ណា ់ ប ឹ រខវរបា ត ញេូលម។ ការម្របមូេេរ ិ ភាពម្រេុឌលម្រទមននម្របព័នធេូលមបានលធវីឱយ ់ នត្ិចត្ួច នង ឹ រខវរត្ េរ ិ ត្ួចបុលណា ់ ច ណ ះម្រត្ូវបានបញ្ជូ នលៅដេ់សាា នយ ី ម្របម្រពត្ ឹ តរមមេរ ់ ឹ រខវរ។ រនុងររណី ានការកម្របម្របួេអាកាស ធាត្ុកដេបណា ឹ ជំនន់រុ ងេ ត េឱយានេរ ន ីម្ររុងលរីត្ាន េម្រ ឹ េឹរជំនន់ោយ ន ី រុងម្របឈមនង ំ ឹងសំណេ់ោមរ មនុសសកដេបងកឱយានហានិភយ ់ ណា ័ ដេ់សុខភាពរបស់ម្របជាជន លៅរនុងត្ំបន់រងផ្េបះពាេ់។ ការសាងសងប ត ញ ឹ រមមវ ិធីភា េូកខនង រួមផ្សំនង ត ញេូកខនងតាមេំលៅឋាននង ជ ប់បណា ិ បញ្ជូ នសំណេ់ោវពេ ឹ ករេមអេំហូរ នង ី ំលៅឋានលៅ ត ញម្របមូេសំណេ់ោវ នង កាន់បណា ិ សា ី ម្របម្រពត្ ា នយ ឹ រខវរ់ លោយកាត្់បនាយបញ្ជ ឹ តរមមេរ ា ម្របឈមរបស់ម្របជាពេរដា រនុងការបះពាេ់លៅនង ឹ េរ ឹ ជំនន់។ សាសភាគលនះរ៏នង ឹ រខវរ់ រនុងលពេានេរ ឹ គាំម្រេដេ់ការសា ី វ ិញ នង ត រល ង ិ ការ ី ម្របព័នធេូបចេុបបនន លដម ពម្រងរ ី បក ី រេមអម្របសេ ិ ធភាពននេំហូរេរ ឹ រខវរ់ រនុងលនាះរួមទំងការត្លមលង ិ ការករេមអមូេរ ី នង ័ ឹ ម្រពមទំងម្របព័នធេេួេ នង បូមេរ ឹ សំណេ់ភរ់។ ិ ម្រគប់ម្រគងេរ 8> ំ នា កដេេួេបាន សាសភាគលនះនឹងគាំម្រេដេ់ការលេីររមពស់អនាម័យ និង/ឬ ការវ ិនិលោគលៅរនុងឃុនា ការផ្គត្់ផ្គងេ ់ ឹរសាអ ត្ រនុងសាសភាគេីមួយ លដីមបល ី ោះម្រសាយបញ្ជ ា សំណេ់ោវកដេលរីត្លចញពីរំលណ ី នននការផ្គត្់ ់ ឹរសា ផ្គងេ អ ត្។ លោយសារកត្កផ្នការរនុងការផ្គត្់ផ្គងេ់ ឹរសា ំ ូច គលម្រាងេំនងជាលផ្ល អ ត្ទំងលនះានេំហត្ ត ត្ការយរ 26 ចិត្តេុរោរ់លេីការលេីររមពស់អនាម័យតាមម្រគួសារ និងម្របព័នធបងាូរសំណេ់ោវលៅជុំវ ិញេំលៅឋាន។ រនុងររណី អនុ ៍ ន គលម្រាងនឹងអភិវឌឍន៍ម្របព័នម្រ វត្តនបា ន ត្ត្ូចតាមេំលៅឋានផ្ងកដរ។ ធ បម្រពឹត្តរមមេឹររខវរ់ខា 9> ឹ ផ្តេ់ជំនួយបលចេរលេសលដម សាសភាគលនះនង ី ម្រងរ ី បព ី ិ គាំម្រេដេ់ការម្រគប់ម្រគងគលម្រាងលនះ នង នង ិ ី ន រ់ងារអនុវត្តនគ សមត្ាភាពរបស់េភា ិ យតាមោនគលម្រាង។ លម្រៅពល ៍ លម្រាងរនុងការម្រត្ួត្ពិនត្ ី នះ សាសភាគលនះរ៏នឹង ោរ់បញ្េូ េជំនួយបលចេរលេសសម្រាប់រសាងសមត្ាភាព ិ ការករេមអការបំលពញការងារសម្រាប់អងគភាពសា នង ា នីយ ់ ុ នងលខត្តលសៀមោប លដីមបធា ម្របម្រពឹត្តរមមេឹររខវររ ី នាដេ់ម្របត្ិបត្តិការ ត ញេូ និងការកថទំសមម្រសបដេ់បណា និង លហោ ័ អ ា រចនាសមពន ី នា ធ នាម័យ ការម្រគប់ម្រគងលសវាសំណេ់ោវ រនុងលនាះរួមទំងការបងាូរ និងការលធវីម្របម្រពឹត្តរមម លដីមបធា ថា សំណេ់កដេលចញពីលហោ ័ ធម្របម្រពឹត្តរមមេឹររខវរល ា រចនាសមពន ់ ្លីយត្បនឹងបេោា នបលញ្េ ញេឹរសំណេ់ និងធានា ឱយ ានត្ំណាងលយនឌ័រកាន់កត្ម្របលសីរជាងមុន រនុងការម្រគប់ម្រគងលហោ ័ ធ ទង ា រចនាសមពន ំ លនះ។ គលម្រាងរ៏នឹងផ្តេ់ឱយ ផ្ងកដរនូវសា ិ េ រសំខាន់ៗសម្រាប់ម្របត្ិបត្តិការ និងកថទំលហោ ភ របរកា ័ ធ ទង ា រចនាសមពន ំ លនះ។ រមមវ ិធីអប់រ ំ (កដេម្រត្ូវ លរៀបចំល ី លោយលម្របីម្របាស់ពត្ ង ័ ា ី លដីមបី ៌ នពីការវ ិភាគលយនឌ័រ( និងការផ្សពវផ្ាយ នឹងម្រត្ូវបានលរៀបចំបលងកីត្ល ង លេីរេឹរចិត្តឱយេំលៅឋាន និងម្រគឹះសា ជ ប់បណា ា នអាជីវរមមភា ល ត ញេូ របស់ខួ នលៅនឹងម្របព័នធេូ។ គលម្រាងលនះរ៏នឹងផ្តេ់ ជំនួយបលចេរលេស លដីមបគា ំ េដេ់ម្ររសួងសាធារណការ និងដឹរជញ្ជូ ន រនុងការលរៀបចំយុេសា ី ម្រ ធ ស្រសតអនាម័យ និងកផ្នការ វ ិនិលោគផ្ងកដរ។ 10> អនរេេួេផ្េពគ ី លម្រាង៖ អនរេេួេផ្េពីគលម្រាងផ្ល ៃ េ់គជា ី បជុំជន និងម្រសុរ ឺ ម្របជាជនកដេរស់លៅរនុងេម្រ កដេបានេេួេថវ ិកាសម្រាប់គលម្រាងផ្គត្់ផ្គងេ ់ រឹ សា ិ /ឬអនាម័យ។ បចេុបបនន គលម្រាងរ ំពង អ ត្ នង ឹ ថា ការវ ិនិលោគលេី ់ ឹរសា ការផ្គត្់ផ្គងេ អ ត្នង ឹ ផ្តេ់េរ ឹ ដេ់ម្របជាជនម្របាណជា ១០៥.០០០ នារ់ លៅរនុងេម្រ ី បជុំជន និងឃុជា ំ លម្រចនី ។ រនុង ត ញអនាម័យរនុងម្ររុងលសៀមោប ចំលណាមម្របជាពេរដាកដេរស់លៅរនុងត្ំបន់ផ្តេ់លសវាបណា ម្របជាជនម្របាណជា ី ជាងមុ ន តាមរយៈការភា ២២.០០០ នារ់លផ្សងលេៀ ម្រត្ូវបានរ ំពឹងថានឹងេេួេបានគុ ណភាពលសវាអនាម័យម្របលសរ ជ ប់ប ត ញេូ កខនង ឬការបងាូរ នង ណា ី បម្រពត្ ិ ការលធវម្រ ឹ រខវរឱ ឹ តរមមេរ ់ យានសុវត្ាិភាព។ អនរេេួេផ្េលផ្សងៗលេៀត្ រួមាន ម្របជាពេរដាកដេបានេេួេផ្េពសា ី រអប់រ ំផ្សពវផ្ាយលដីមបឱី យផ្ល ល ស់បូ រអារបបរ ត ិរោចំ ិ លពាះអនាម័យ រនុងេីតាង ំ អនុ វត្តនគ ៍ លម្រាង នង ិ លម្រៅពល ី នះ បុគគេរិ (ម្របុស នងិ ម្រស( ី កដេជាម្របត្បិ ត្តរ ិ រកផ្នរផ្គត្់ផ្គងេ់ រ ឹ សាអ ត្ និងអនាម័យកដេ បានេេួេការគាំម្រេដេ់ការរសាងសមត្ាភាពពី គលម្រាងលនះ។ 11> ការចូេរួមពីម្របជាពេរដានឹងម្រត្ូវបានលធវីល ី លៅេូទង ង ៍ លម្រាងលនះ។ រនុងអំ ុ ងលពេនន ំ រយៈលពេអនុវត្តនគ ការអនុ វត្តគលម្រាងលនះ លវេិកាសាធារណៈរបស់ោជរោ ំ ពារ់ព័នធនឹងម្រត្ូវបានលរៀបចំល ា ភិបាេលៅតាមេីតាង ង ី តាម ី តេ់ពត្ កដេអាចលធវីបាន លដីមបផ្ ័ ា៌ នអំពីគលម្រាងឱយបានលម្រចីនបំផ្ុត្ ដេ់ម្របជាពេរដា និងេេួេយរសំណូ មពរដេ់ គលម្រាងលនះ។ ការងារេឹរ ់ ដេបានេេួេការគាំម្រេពីគលម្រាងលនះរ៏នឹងម្រត្ូវអនុវត្តនម្រ និងម្របត្ិបត្តិររេឹររខវរក ៍ គបខ័ ណ ឌ េេួេខុសម្រត្ូវសងគម តាមរយៈការបញ្េូ េម្របជាជនកដេបានេេួេផ្េពីលសវាលដីមប៖ ី (រ(-យេ់ដឹងពីបេោ ាន អបបរបាននលសវាផ្គត្ផ្ ់ ឹរសា ់ គងេ អ ត្ និងអនាម័យ (ខ(-ពិនិត្យតាមោន និងផ្តេ់មត្ិករេមអដេ់ការបំលពញការងារ ញ ណ និងឯរភាពលេីសរមមភាពកដេនឹងម្រត្ូវលធវីល របស់អនរផ្តេ់លសវា និង (គ(-រំណត្់អត្តសញ្ជ ី លោយអនរផ្តេ់ ង ី រេមអគុណភាពលសវា។ ម្ររសួងឧសាហរមម និងសិបបរមម រ៏ានយនតការបណ លសវាលដីមបក តឹ ង តាមរយៈយនតការលនះ សាធារណជនអាចបញ្ជូ នបណ ល តឹ ងត្វារបស់ខួ នលៅ ម្ររសួងឧសាហរមម និងសិបបរមម និងតាមោនពីរលបៀបលោះ ម្រសាយបណ ់ ឹរសា តឹ ងទរ់េងនឹងការផ្តេ់លសវាផ្គត្់ផ្គងេ ី សពវផ្ាយ អ ត្។ គលម្រាងលនះរ៏នឹងលរៀបចំឱយានលវេិកា លដីមបផ្ 27 យនតការលនះលៅកាន់សាធារណជនឱយកាន់កត្េូេំេូោយ និងជួយម្ររសួងឧសាហរមម និងសិបបរមមរុ នងការលោះ ម្រសាយបណឹត ងត្វាឱយទន់លពេលវោ។ វ ិសាេភាពននម្ររបខ័ណឌ លគាេនលោបាយការងារលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ 12> ម្ររបខ័ណ ី លដីមបល ឌ លគាេនលោបាយការងារលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ ម្រត្ូវបានបលងកីត្ល ង ី ម្របីជាឯរសារលគាេ ៍ រងារ សម្រាប់កាត្់បនាយផ្េបះពាេ់អវ ិជជានសំខាន់ៗ លោយសារកត្ (រ(-េេធរមមដី លោយមិន មុនលពេអនុវត្តនកា សម័ម្រគចិត្ត ឬ (ខ(-ការលធវីអំលណាយដីលោយសម័ម្រគចិត្ត ឬ(គ(-ការរ ំខានដេ់សរមមភាពចិញ្េឹមជីវ ិត្។ ម្ររបខ័ណឌ លគាេ នលោបាយលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ម្រត្ូវលធវីល ី ឱយម្រសបតាម (១(-លគាេនលោបាយ របស់ធនាគារពិភពលោរសតីពី ង ល ស់េីេំលៅលោយមិនសម័ម្រគចិត្ត (OP/BP ៤.១២( និង (២(-ចាប់រមពុជាសតីពអ ការផ្ល ី សាមិររណ៍ និងលគាេនលោបាយ ័ ធលផ្សងៗលេៀត្នឹងម្រត្ូវយរមរអនុវត្តនល និងនីត្ិវ ិធីពារ់ពន ៍ ៅម្រគប់កផ្នរ និងសរមមភាពទំងអស់របស់គលម្រាង (រនុង ់ រចុ ងលម្រកាយរបស់រោ លនាះរួមទំងនីត្ិវ ិធីម្របត្ិបត្តិសតងោ ា ភិបាេ(។ 28 2> ការរិនិតយគ ើ វិញរីព្របខ័ណ្ ង ឌ ចាប់ 13> គលម្រាងលនះនឹងផ្តេ់ហរ ់ គង់េឹរសា ិ ញ្ញបបទនដេ់ការផ្គត្ផ្ អ ត្ និងលេីររមពសអ ំ នរនុង ់ នាម័យលៅរនុងេីម្របជុជ ឃុ ំ លខត្ត ឬម្ររុងកដេបានលម្រជីសលរស។ ី 14> ចំលពាះលហោា រចនាសមពន ់ រ ័ ធផ្គត្់ផ្គងេ ឹ សាអ ត្ ិ ការភា នង ៍ លម្រាង ជ ប់លៅកាន់េំលៅឋានរនុងត្ំបន់អនុវត្តនគ ការ ិ ោគនង វ ិនល ឹ ម្រត្ូវលធវល ី ី សម្រាប់សាងសង់បណា ង ត ញកចរចាយេឹរពប ី ណា ់ គង់រុ ងលខត្ត ត ញផ្គត្ផ្ ន ់ ឹរលម ការពម្រងីរបំពងេ លៅតាមដងផ្លូវសំខាន់លៅកាន់ត្ំបន់ជិត្ៗលនាះលោយបំពារ់បកនាមបំពង់កចរចាយេរ ឹ ថមី លៅកផ្នរខាងលេៀត្ននចល ិ ញ្េ ីម ី បជុំជនកដេម្របព័នធេរ ផ្លូវ (រនុងេម្រ ឹ ម្រត្ូវបានពម្រងាយកត្ា ់ ា នយ េ ងននផ្លូវ( សាងសងសា ី កចរចាយេរ ឹ រង និងម្របព័នធផ្គត្់ ់ រ ផ្គងេ ឹ សា ន ត្ត្ូចថមីៗ សា អ ត្ខា ា នយ ី ម្របម្រពឹត្តរមមេឹរ នង ត ញកចរចាយេឹរលៅរនុងឃុល ិ បណា ិ លៅខាងលម្រៅេី ំ គាេលៅ សាត្ រួមលខត្ត។ ការងារលនះពារ់ពន ិ ញ្េ ីមផ្លូវលដីមបរ ័ ធនឹងការជីរដីតាមចល ់ ឹរ ី ប់បំពងេ ី េធរមមដីសម្រាប់សាងសង់ និងលធវេ សាា នយ ិ សា ី ម្របម្រពឹត្តរមមេរ ឹ នង ា នយ ី បូមេឹររង។ េតា ី ងំ ជារ់ោរ់ននបណា ់ ឹរលនះរនុងអនុគលម្រាង ជំហានេី ១ ត ញបំពងេ រនុងលខត្តមណឌ េគរ ិ ម្រត្ូ ួ ោេ់អស់លហយ ី វបានរំណត្់រច ី ។ េតា ី ង ឹ ម្រត្ូវរំណត្់ រនុងដំណារ់ ំ ននអនុគលម្រាងលផ្សងៗលេៀត្នង ៍ លម្រាង។ កាេននការអនុវត្តនគ 15> ធ េីការសាងសង់បណា ចំលពាះការករេមអអនាម័យ ការវ ិនិលោគនឹងពារ់ព័នល ត ញេូ និងេូត្ភាជ ប់ រនុងេីម្របជុំ ជនរនុងលខត្តលសៀមោប និងឃុនា ំ នាកដេបានេេួេការគាំម្រេលេីការផ្គត្ផ្ ់ ឹរសា ់ គងេ ំ ននការងារសា អ ត្។ េីតាង ី វ ិញ ត រល ង នូវសា ់ ណា ា នីយបូមេឹរចំនួនបី និងការសាងសងប ត ញេូរងលៅរនុងត្ំបន់ភាគខាងេិច និងខាងលរីត្ម្រត្ូវបានរំណត្់ ី ។ លសៀមោប គឺជាលខត្តានភាពេបេ រួចលហយ ី ាញខាងលបត្ិរភណឌ ម្របវត្តិសាស្រសត និងវបបធម៌។ រហូត្ដេ់លពេលនះ ំ គលម្រាងលនះលៅល ម្ររុមការងារពុំទន់សលម្រមចពីេីតាង យ ី ួ លហយ បុកនតានកផ្នការរួមសម្រាប់ពម្រងីរម្របព័នធេូរច ី ។ របាយការណ៍ រ៏បានលេីរល ី ផ្ងកដរថា ង ួ លហយ សំណេ់ោវកដេបាន្លងកាត្់ការលធវីម្របម្រពឹត្តរមមរច ី បចេុបបននរំពុង ់ ា នីយម្របម្រពឹត្តរមមេឹររខវរ់ បលញ្េ ញលចាេលៅរនុងដីរសិរមម។ លម្រៅពីលនះ គលម្រាងលនះរ៏អាចគាំម្រេដេ់ការសាងសងសា ខា ន ត្ត្ូចតាមេំលៅឋាន និងបណា ់ ឹរសា ត ញេូ លៅរនុងេីម្ររុងមួយចំនួនកដេានការផ្គត្់ផ្គងេ អ ត្។ លៅរនុងររណី ននេី ី រ់បណា ម្ររុងលសៀមោប ការងារលនះនឹងត្ម្រមូវឱយលធវី េេធរមមដីសម្រាប់ការងារជីរគាស់ដីលដីមបោ ត ញេូ ត ញេូ ។ បណា មួយចំនួននឹង្លងកាត្់េីតាង ំ នត្ូចៗលផ្សងៗលេៀត្ ការងារលនះនឹង ំ កដេានម្របជាជនរស់លៅលម្រចីន។ ចំលពាះេីម្របជុជ ចាំបាច់លធវីេេធរមមដី លដីមបសា ់ ា នីយម្របម្រពឹត្តរមមេឹររខវរ់ ី ងសងសា ត ញេូ ។ និងការជីរគាស់ដីសម្រាប់ោរ់បណា ំ លៅរនុងេីម្របជុំជនត្ូចៗទំងលនះ លោយសារពុំទន់បានការរំណត្់េីតាង ំ កដេម្រត្ូវ ដូលចនះលគមិនទន់ដឹងពីេីតាង ់ នា បលញ្េ ញេឹររខវរប ៃ ប់ពីបាន្លងកាត្់ការម្រពឹត្តរមមលៅល ី ។ យ 16> ិ ា ន និងសងគម។ សាសភាគអនុ គលម្រាងម្រត្ូវបានរ ំពឹងថា ជារួម គលម្រាងលនះផ្តេ់ផ្េម្របលោជន៍ដេ់បរសា ័ ធនឹងបលចេរវ ិេោសាមញ្ញ សមម្រសប និងចំណាយត្ិច កដេមិនបងកផ្េវ ិបារដេ់បរសា នឹងពារ់ពន ិ ា ឬសងគម។ ការផ្តេ់ លហោ ័ ធេឹរសា ា រចនាសមពន លង អ ត្កដេានសុវត្ាិភាព និងអនាម័យ ម្រត្ូវបានរ ំពឹងថានឹងានឥេធិពេវ ិជជានោងខា ំ លេី ិ ា ន។ ផ្េបះពាេ់អវ ិជជានត្ិចត្ួច និងរយៈលពេខលីមួយចំនួនលេីបរសា ការលេីររមពស់ជីវភាព និងបរសា ិ ា ន អាចលរីត្ ាន កដេបងកល ង ់ ផ្េបះពាេ់ទង ី ជាសំខាន់ពីសរមមភាពសាងសង។ ំ លនះ អាចម្រគប់ម្រគងបាន តាមរយៈវ ិធានការ កាត្់បនាយកដេានបេោា នលេីការងារសុីវ ិេ ដូចជាការរត្ត្ប ឹ ិ លេីលាងលធវកា ត្ ី រងារ ការម្រគប់ម្រគងធូេី តាមរយៈការ បាញ់ េឹរ និងការម្រគប់ម្រគងសំណឹ រ និងរំណរដ។ ី 29 17> ផ្េបះពាេ់សងគមសំខាន់ៗមិនម្រត្ូវបានបាន់សាម នលេ លោយសារថា ់ ដេបានលសនី សរមមភាពសាងសងក ី ានេរេណៈត្ូចតាច និងលធវីល ល ង ី ជាសំខាន់រុ ងកផ្ន ង ន រខាងរនុងននផ្លូវកដេានម្រសាប់។ លទះជាោងលនះរតី ការ ់ ហោ លរៀបចំបលង់ និងេរេណៈពិលសសននការសាងសងល ា រចនាសមពន ័ ធសម្រាប់ការផ្គត្ផ្ ់ ឹរសា ់ គងេ អ ត្ និងអនាម័យ នឹងម្រត្ូវ កផ្អរលេីឯរសារការពារសងគមកដេម្រត្ូវបានលរៀបចំល ី ម្រសបតាមចាប់ ង និងបេបបញ្ញត្ិតជាធរាន និងឯរសារ ធនាគារពិភពលោរ OP/BP ៤.១២។ 18> ័ ធ និងការវ ិភាគពីគនា ខាងលម្រកាមលនះគឺជាការពិភារាលេីចាប់ និងបេបបញ្ញត្តិពារ់ពន ល ត្រវាងម្ររបខ័ណឌ ចាប់ រមពុជា និងធនាគារពិភពលោរ OP/BP៤.១២។ ២.១ ម្ររបខ័ណឌ ចាប់រមពុជា ញ មពុជា ឆ្ រដាធមមនុញ្រ ន១ំ ៩៩៣ 19> រដាធមមនុញ្ញរមពុជា ១៩៩៣ ននម្រពះោជាណាចម្រររមពុជា បានកចងពីលគាេការណ៍ ម្រគប់ម្រគងចំនួនពីរទរ់េង ឹ េេធរមមដី។ នង i. ាម្រតា ៤៤ កចងថា ជនណារ៏លោយ លទះជាបុគគេរតី ជាសមូហភាពរតី ានសិេធិជាាេ ស់រមមសិេធិ។ ានកត្ ័ បុគគេ ឬនីត្ិបុគគេកដេានសញ្ជ រូបវនត ជ ត្ិជាកខមរលេ លេីបានសិេធិជាាេ ស់រមមសិេធិលេីដីធលី។ រមមសិេធិឯរ ជនម្រសបចាប់សាិត្លៅលម្រកាមការគាំពារននចាប់ និង ii. ី នណាមួយបានលនាះ េុះម្រតាកត្ម្របលោជន៍សាធារណៈត្ម្រមូវឱយលធវី រនុងររណ កដេនឹងដរហូត្រមមសិេធិអំពជ ី ី ម្រត្ូវផ្តេ់សំណងជាមុ នលោយសមរមយ និងយុត្តិធម៌។ កដេចាប់បានបញ្ញត្តិេុរ លហយ 20> ិ េការពារមួយចំនួនដេ់ម្ររុមជនរងលម្រគាះរ៏ម្រត្ូវបានកចងរនុងរដាធមមនុញ្ញរុ ងាម្រតា រច ន ៧៣ ផ្ងកដរ៖ “រដាយរ ិ តេុរោរ់ចំលពាះរុារ នង ចត្ ិ ាតា។ រដាលរៀបចំឱយានទររោា ន និងជួយឧបត្ាមភនារកដេានរូ ី នលម្រចីនរនុងបនៃុរ ី ឥត្េព លហយ ី ាម្រតា ៧៤៖ “រដាជួយឧបត្ាមភជនពិការ នង ី ឹង” លហយ ី បលេសជាត្” ិ ម្រគួសារយុ េធជនកដេបានបូជាជីវ ិត្លដីមបម្រ ិ។ ិ េ ឆ្ ចាប់ភូមបា ន២ំ ០០១ 21> ិ កា សេ ធិ ន់កាប់ដី នង ិ ម្រេពយសមបត្តរ ិ ុ ងម្រពះោជាណចម្រររមព ន ុ ជាម្រត្ូវបានម្រគប់ម្រគងលោយចាប់ភូមបា ិ េ នំ ឆ្ ី េបបញ្ញត្តិននរដាធមមនុញ្ញ ឆ្ ២០០១ កដេកចងលោយកផ្អរជាសំខាន់លេប ន១ំ ៩៩៣។ ចាប់លនះរំណត្់ពវ ី ិសាេភាពនន ិ អចេនរចនាសមពន ការកាន់កាប់អចេម្រេពយ ដូ ចជា ដី លឈី នង ័ ធ។ 22> ម នបុគគេណាមួយម្រត្ូវបានលគដរហូ ត្រមមសិេធិរបស់ខួ នបានលេ ាម្រតា ៥ ននចាប់ភូមិបាេ កចងថា “គា ល ី បលោជន៍សាធារណៈ។ ការដរហូត្ម្រត្ូវលធវីលៅតាមេម្រមង់ និងនីត្ិវ ិធី បញ្ញត្តិ ម្របសិនលបីការដរហូត្លនះមិនកមនលដីមបម្រ ជ បនា លោយចាប់ និងបេបញ្ជ ៃ ប់ពីបានផ្តេ់សំណងជាមុនលោយសមរមយ និងយុត្តិធម៌។ 23> ិ េកដេពារ់ពន បេបបញ្ញត្តិលផ្សងៗននចាប់ភូមបា ឹ េេធរមមដី ការផ្តេ់សំណង និងការតាំងេេ ័ ធនង ី ំលៅាន៖ i. ការកាន់កាប់ម្រសបចាប់ គឺជាមូេោ ត ច់មុខលេីរមមសិេធិដី ដូចានកចងរនុងចាប់ លហយ ា នផ្ល ី ោេ់ការលផ្ៃរ ឬ ល ស់បូ រស ផ្ល ត ិេធិននរមមសិេម្រ ធិ ត្ូវលធវីល ង ី តាមវ ិធាននននីត្ិរម ួ ននការេរ់ ការបនតមរត្រ ការដូរ ឬម្របទនរមម ឬតាមលសចរតីសលម្រមចរបស់ត្ុោការ (ាម្រតា ៦(។ 30 ii. ធិ េីអចេនវត្ាុ មុនឆ្ របបរមមសិេល ន១ំ ៩៧៩ មិនម្រត្ូវបានេេួេសាគ េ់ (ាម្រតា ៧(។ iii. ាម្រតា ១៥ កចងថា “សមបត្តិខាងលម្រកាមម្រត្ូវបានចាត្់េុរជាសមបត្តិសាធារណៈរបស់រដា និងនីត្ិបុគគេសាធារ ា ញនូវការលរីត្ល ណៈ៖ រ(-ម្រេពយទំងឡាយកដេបងា ី ពីធមមជាត្ិ ដូ ចជានម្រពលឈី ផ្លូវេឹរកដេនាវា ឬរបូន ង លចញចូេបាន បកណត ត្បាន បឹងធមមជាត្ិ និងម្រចាំងេលនល លម្រត្ីយសមុម្រេ ខ(-ម្រេពយទំងឡាយណាកដេម្រត្ូវ បានោរ់ឱយលម្របីម្របាស់ជាសាធារណៈ ដូចជា រំពង់កផ្ ផ្លូវកដរ សាា នីយរថលភលីង និងម្រពោនយនតលហាះ ឬ គ(- ម្រេពយទំងឡាយណាកដេបានោរ់ឱយលម្របីម្របាស់ជាសាធារណៈតាមសាា នភាពរំលណី ត្ ឬលម្រកាយពីបាន លរៀបចំ ដូ ចជា ផ្លូវថនេ់ ផ្លូវេំ ផ្លូវរលេះ ផ្លូវលដីរ សួនចារ និងឧេោនសាធារណៈ និងដីចំរុងេុរ។ iv. ម នអានុភាព លហយ ាម្រតា ១៨ កចងថា “ម្រត្ូវេុ រជាលាឃៈ និងគា ័ រមម លៅតាមរូប ី មិនអាចម្រត្ូវបានលធវីនិយត្ ភាពណារ៏លោយនូវ៖ (រ(- ោេ់ការចូេកាន់កាប់ម្រេពយសមបត្តិសាធារណៈរបស់រដា និងរបស់នីត្ិបុគគេ សាធារណៈ និងោេ់ការបំកបលងការកាន់កាប់ម្រេពយសមបត្តិឯរជនរបស់រដាលៅជាសិេធិរមមសិេធិ លទះបីការកាន់ ិ ការបំកបលងលនះលរីត្ាន លៅលពេណារ៏លោយ កដេមិនម្រសបតាមេិខិត្បេោ កាប់ នង ា នគត្ិយុត្ត នង ិ ី វ នត្ ី ដេបានរំណត្់រនលងមរ (ខ(- ោេ់ការចូេកាន់កាប់ម្រេពយសមបត្តឯ ិ ិធក ិ រជនរបស់រដា លទះបីជាតាម ី ល រូបភាពណារ៏លោយ កដេបានលរត្ ី លម្រកាយចាប់លនះចូេជាធរាន។ ង v. ាម្រតា ១៩ កចងថា “បុ គគេទំងឡាយណាកដេានប័ណណ ឬានសា ិ លៅលម្រកាមឥេធិ ា នភាពជារ់កសតងសាត្ ិ អាចទមទរសំណងេូទត្់ ឬលសាហុយសម្រាប់ការកថទំ ឬការលរៀបចំ ពេាម្រតា ១៨ ននចាប់លនះ មន ី ៅលេអ កដេបានលធវល ី ចនវត្ាុកដេបានកាន់កាប់លោយខុ សចាប់បានល ី ។ យ vi. ី េពយសមបត្តសា េេធរមមណាមួយលោយខុសចាប់ និងលោយលចត្នា ឬលោយលបារម្របាស់លេម្រ ិ ធារណៈរបស់ ៃ លទស ដូចានកចងរនុង ាម្រតា ២៥៩ ននចាប់លនះ។ រដា ឬរបស់នីត្ិបុគគេសាធារណៈ ម្រត្ូវផ្តនា vii. ិ ធារណៈរបស់រដាកដេបណា ចំលពាះការកាន់កាប់ម្រេពយសមបត្តសា ឺ ោវដេ់ការងារ ត េឱយខូ ចខាត្ ឬលធវីឱយយត្ ិ សសចំលពាះការកាន់កាប់ដីចំណ កដេជាម្របលោជន៍េូលៅ ជាពល ិ លទសម្រត្ូវរំណត្់ជាលេវ។ ី ផ្លូវ រម្រមត្ viii. ិ ន រមមសេ ធិ នអចនវត្ាុកដេានកចងរនុងាម្រតា ២៥ ម្រត្ូវបានផ្តេ់លោយរដាជូនសហគមន៍ជនជាត្ិលដីមភាគត្ច ិ 2 ិ ស ជាសរមមសិេធិសមូហភាព។ រមមសេ ិ ការការពាររមមសេ ធិ មូ ហភាពរួមានោេ់សេធិ នង ធិ រជន ិ ធិដូចជាសិេឯ ិ ធិជារមមសេ កដរ។ ការអនុ វត្តនូវសេ ធិ រ់េងនង ិ ទ ិ េរេខណ ឹ អចេនវត្ាុរបស់សហគមន៍ នង ឌ ជារ់ោរ់ននការ ី បាស់ដីម្រត្ូវសាត្ លម្របម្រ ា ធរ ិ លៅលម្រកាមការេេួេខុ សម្រត្ូវរបស់អាជា ម្របនពណី ិ យនតការននការលធវីលសចរតី នង សលម្រមចរបស់សហគមន៍ អនុលោមតាមេំលនៀមេា ី ម្រត្ូវោរ់ឱយលៅលម្រកាមចាប់ននការ ល ប់របស់ពួរលគ លហយ ិ ា ន (ាម្រតា ២៦(។ អនុវត្តេូលៅទរ់េងនឹងអចេនវត្ាុ ដូចជាចាប់ការពារបរសា ix. បុគគេទំងឡាយកដេបានអាម្រស័យផ្េននលភាគៈ លោយសនតិវ ិធី នង ិ ានការជំទស់ចាប់ពម្រ ិ មន នំ ី បាំឆ្ ី ពេកដេចាប់លនះចូេជាធរាន( ានសេ (ចាប់ពល ធិ សនស ិ ល ិ កា ី ុ ំសេ ធិ ន់កាប់ជាឯរជន (ាម្រតា ៣០(។ ិ មរដេ់កាេបរលចឆ បុគគេកដេ (គត្ ិ េកដេចាប់លនះចូ េជាធរាន( បានអាម្រស័យផ្េននលភាគៈរនលងមរ ន ំ ម្រត្ូវបានអនុ ញ្ជ បុកនតពុំទន់បានកាន់កាប់រយៈលពេម្របាំឆ្ ិ ម្រ ញ ត្ឱយឱយបនតកាន់កាប់ រហូដេ់ានសេ ធិ សបចាប់ ញ ត្ចុះបញ្ជ ីជាា រនុងការសុំការអនុញ្ជ ិ ធិ (ាម្រតា ៣១(។ េ ស់រមមសេ 2 ិ េ “សហគមន៍ជនជាត្ិលដីមភាគត្ច អនុលោមតាមាម្រតា ២៣ ននចាប់ភូមបា ឺ ម្ររុមមនុសសកដេរស់លៅលេីកដនដីននម្រពះោជាណាចម្ររ ិ គជា ា ញនូវការឯរភាពននជាត្ិពនធុ សងគមវបបធម៌ នង រមពុជាកដេសាជិរទំងអស់បងា ិ េ ម្របត្ិបត្តិរលបៀបរស់លៅតាមម្របនពណ ិ លសដារច ី និងោំដុះលេី ន ត្េំលនៀមេា ដីកដេខលួនកាន់កាប់ លៅតាមរបួនខា ល ប់ននការលម្របីម្របាស់ជសមូហភាព”។ 31 x. ការចាប់លផ្តីមកាន់កាប់លភាគៈ ម្រត្ូវបញ្ឈប់លៅលពេចាប់លនះចូេជាធរាន (ាម្រតា ២៩(។ លម្រកាយចាប់លនះ ម នប័ណណ ចូេជាធរាន អនរកាន់កាប់ថមីលេីអចនវត្ាុរបស់បុគគេសាធារណៈ ឬរបស់បុគគេឯរជន លោយគា ី ម្រត្ូវេេួេលទស ដូ ចានកចងរនុងាម្រតា ២៥៩ ននចាប់ ម្រត្ូវចាត្់េុរជាអនរកាន់កាប់លោយខុសចាប់ លហយ លនះ (ាម្រតា ៣៤( xi. ី ល យលៅជារមមសិេធិលេអ ាម្រតា ៣៨ កចងថា “លដីមបកា ី ចនវត្ាុ េុះម្រតាកត្លភាគៈលនាះម្រត្ូវបានកាន់កាប់លោយ ម នហង ពិត្ម្របារដ គា ម នអារ់ខាន និងលោយសុ ចរត្ ិ ា ដឹងឮជាសាធារណៈ គា ិ និង xii. ម នដីធលីអាចោរ់ពារយសុំដីសម្រាប់លគាេបំណងលធវីេំលៅឋាន និងការលធវីរសិរមមចិញ្េឹមជីវ ិត្ លោយមិន ជនគា ចាំបាច់ចំណាយអវីល យ ី កដេជាកផ្នរមួយននម្ររបខ័ណឌ សមបទនដីសងគមរិចេ។ សមបទនររអាចេេួេ ធិ េីដីលនះ បានរមមសិេល ៃ ប់ពីបានបំលពញេរេខណ បនា ឌ នានាកដេបានកចងរនុងអនុម្ររឹត្យលោយក រសតីពី ិ េ (ាម្រតា ៥០, ៥១)។ សមបទនដីសងគមរច តី អ ចាប់សព ិ រណ ី សាមរ ៍ 24> តី ីអសាមរ ចាប់សព ិ រណ ី ត្ ៍ រំណត្់ពន ី េម្របលោជន៍សាធារណៈ ី ិវ ិធីសម្រាប់េេធរមមដីឯរជនសម្រាប់បលម្រមផ្ ឬផ្េម្របលោជន៍ជាត្ិ។ i. ធិ សបចាប់លេីរមមសិេធិឯរជន ាម្រតា ២៖ ចាប់លនះានលគាេបំណងជាអាេិ៍៖ (រ(- ធានាការដរសិេម្រ លោយសមរមយ និងយុត្តិធម៌ (ខ(- ធានាេូ ទត្់សំណងជាមុនលោយសមរមយ និងយុត្តិធម៌ (គ(- បលម្រមីផ្េ ម្របលោជន៍សាធារណៈ និង (ឃ(- លធវីការអភិវឌឍលហោា រចនាសមពន ័ សាធារណៈ។ ័ ធរូបវនត ii. ាម្រតា ៧៖ ានកត្រដាលេកដេជាអនរលធវីអសាមិររណ ី ម្របីម្របាស់រុ ងលគាេលៅជាផ្េម្របលោជន៍ ៍ លដីមបល ន សា ធារណៈ និងផ្េម្របលោជន៍ជាត្ិ។ iii. ាម្រតា ៨៖ រដាម្រត្ូវកត្េេួេេិញយរនូវចំកណរននអចេនវត្ាុកដេលៅលសសសេ់ពីអសាមិររណ៍ លោយនថល សមរមយ និងយុត្តិធម៌ តាមសំលណី របស់ាេ ស់អចេនវត្ាុ និង/ឬ ាេ ស់រមមសិេធិកដេពុំអាចរស់លៅករបរ ់ ំលៅឋានបាន ឬពុំអាចម្របរបអាជីវរមមអវីលផ្សងៗលេៀត្បាន។ គលម្រាងបាន ឬពុំអាចសាងសងេ iv. ាម្រតា ២២៖ កចងថា ម្របារ់សំណងកដេម្រត្ូវផ្តេ់ឱយលៅាេ ស់អចេនវត្ាុ និង/ឬ ាេ ស់សិេធិ ម្រត្ូវគិត្តាមត្នមល េីផ្ារ ឬនថលជំនួសម្រត្ូវរំណត្់លោយគណៈរមមការ ឬភា ន រ់ងារឯរោជយមួយ តាមការលម្រជីសលរសរបស់ ី គណៈ រាម ធិការអសាមិររណ៍។ 25> តី ីអសាមរ ចាប់សព ិ រណ៍ កដេបានោរ់ឱយលម្របីម្របាស់លៅឆ្ ន ំ ២០១០ រំណត្់ពល ី គាេការណ ី វ ៍ យនតការ នត្ិ ិធី ិ រណ ននអសាមរ ិ សំណងឱយសមម្រសប នង ៍ នង ិ យុត្ធ តិ ម៌សម្រាប់គលម្រាងសាា បនា សា ិ គលម្រាងពម្រងរ ត រ នង ី លហោា រចនា សមពន ័ សាធារណៈ បលម្រមផ្ ័ ធរូបវនត ិ ផ្េម្របលោជន៍ជាត្ិ និងការអភវ ី េម្របលោជន៍សាធារណៈ នង ិ ឌឍរបស់រមពុជា។ ចាប់ ី អ សតព ី សាមិររណ ី ងា ៍ កដេានភាពសុស វ រ់គា ន ជាមួយនង ឹ លគាេការណ ី កា ៍ សំខាន់ៗននលគាេនលោបាយសតព ល ស់េី ី រផ្ល ិ ត (OP ៤.១២) របស់ធានាគារនឹងម្រត្ូវលម្របម្រ េំលៅលោយមិនសម័ម្រគចត្ ី បអា ី បាស់លោយគលម្រាងលនះលដម ី សាមិររណ៍ រមម សេ ិ អ ធិ ចេនវត្ាុកដេចាំបាច់ ឬសេ ិ ជា ័ បុគគេ ឬនីត្ប ធិ រ់កសតងរនុងការកាន់កាប់អចេនម្រេពយរបស់រូបវនត ិ ុគគេ ឬនីត្ិ បុគគេសាធារណៈម្រសបចាប់ កដេរួមាន ដី អគារ ិ ដំណាោ នង ំ ដ ិ សម្រាប់សំណង់ ការសា ំ ុះ នង ី វ ិញ ឬ ត រល ង សម្រាប់ការពម្រងរ ី លហោា រចនាសមពន ័ សាធារណៈ។ ័ ធរូបវនត 32 ឹ យសតព អនុម្ររត្ ី កា ី រម្រគប់ម្រគងដច ី ណ ំ ី តាមបលណា ិ ផ្លូវរថលភលង ត យផ្លូវជាត្ិ នង ី 26> ឹ យ លេខ ១៩៧ គា អនុម្ររត្ ឺ នលគាេបំណងលដម ី បម្រ ី គប់ម្រគងការលម្របម្រ ី បាស់ដច ី ំណ ត យផ្លូវជាត្ិ នង ី តាមបលណា ិ ផ្លូវ ី រនុងម្រពះោជាណាចម្រររមពុជាស។ អនុម្ររត្ រថលភលង ី ំណ ឹ យលនះបានរំណត្់ពីដច ត យផ្លូវជាត្ិ ដូ ចាន ី ផ្លូវ លៅតាមបលណា កចងខាងលម្រកាម (ាម្រតា ៨(៖ - ផ្លូវជាត្ិរម្រមិត្១ លោយតាងលោយលេខ១ (មួយ( ខៃង៖់ ដីចំណ ី ផ្លូវានម្របកហង ៣០ កមម្រត្ពីសងខាងអ័រសផ្លូវ។ - ់ ដីចំណ ផ្លូវជាត្ិរម្រមិត្២ លោយតាងលោយលេខ២ (ពីរ( ខៃង៖ ី ផ្លូវានម្របកហង ២៥ កមម្រត្ពីសងខាងអ័រសផ្លូវ។ 27> ចំលពាះដីចំណី ផ្លូវជាត្ិននម្របលភេទំងពីរខាងលេីកដេ្លងកាត្់ោជធានី ឬម្ររុងននលខត្ត ឬេីម្របជុំជន រំណត្់ លោយក រអំពីចំណី ផ្លូវជាត្ិរបស់ោជធានី និងម្ររុងននលខត្ត ឬេីម្របជុំជន។ រោា ភិបាេនឹងផ្តេ់សំណងដេ់ាេ ស់ដី កដេបានរងផ្េបះពាេ់លោយការរំណត្់ដីចំណី ផ្លូវជាថមី ដូចានកចងរនុងាម្រតា ៨ និង ៩ ននអនុ ម្ររឹត្យលនះ។ ការ េូទត្់សំណងនឹងម្រត្ូវលធវីល ី លោយអនុលោមតាមលគាេនលោបាយលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ និងាម្រតា ១៤៨ នន ង ចាប់ភូមិបាេ (ាម្រតា ១៣)។ អនុម្ររឹត្យលនះមិនបានរំណត្់អំពីដីចំណី ផ្លូវចំលពាះផ្លូវលផ្សងៗលេៀត្លេ ដូចជា ផ្លូវរនុង ិ ពីម្រពំម្របេេ់ឧេោនជាត្ិ ឬកដនជម្រមរសត្វ លខត្ត និងផ្លូវតាមម្រសុរ ឬផ្លូវរនុងឃុ ំ ផ្លូវជនបេ ឬផ្លូវលផ្សងលេៀត្កដេរំហត្ នម្រពលនាះលេ។ នត្ ី វ ិ ិធម្រ ី បត្ប ិ ត្តស ិ ង ់ រទរ់េងនង ត ោ ិ ការតាំងេេ ឹ េេធរមមដី នង ំៅ ី ល 28> ់ រ (SOP) ទរ់េងនឹងេេធរមមដី និងការតាំងេីេំលៅ (LAR) ្លុះបញ្ជ លសៀវលៅសតីពីនីត្ិវ ិធីម្របត្ិបត្តិសតងោ ំ េ ង ពីចាប់ និងបេបបញ្ញត្តិរបស់ោជរោ ល ស់េីេំលៅលោយមិនសម័ម្រគចិត្ត ា ភិបាេរមពុជា ទរ់េងនឹងេេធរមមដី និងការផ្ល ៍ ំលពាះ របស់បុគគេកដេរងផ្េបះពាេ់ និងលគាេនលោបាយ និងនីត្ិវ ិធីការពាររបស់នដគូ អភិវឌឍន៍កដេម្រត្ូវអនុ វត្តនច គលម្រាងវ ិនិលោគលហោា រចនាសមពន ័ ធសាធារណៈនានា។ រនុងររណី សមម្រសប ់ រម្រត្ូវលោងលៅ នីត្ិវ ិធីម្របត្ិបត្តិសតងោ េា ៍ អ ល ប់អនុវត្តនេ អ នតរជាត្ិ រនុងការលរៀបចំកផ្នការតាំងេីេំលៅ ការអនុវត្ត ការពិនិត្យតាមោន និងការោយការណ៍។ 29> លគាេបំណងនននត្ ី វ ់ រលនះ គល ិ ិធីម្របត្ិបត្តស ិ តងោ ី េីររមពសកា ឺ ដីមបល ិ ចាត្់េុរជាម្របភពព័ត្ា ់ រយេ់ដឹង នង ៌ ន ី សំអាង នង សម្រាប់លម្របជា ិ លគាេការណ ិ អនុវត្តនស ៍ កណនាំសម្រាប់លរៀបចំកផ្នការ នង ិ ការតាំង ៍ រមមភាព េេធរមមដី នង េេ ី ំលៅកដេានភាពចាំបាច់ លៅលពេលរៀបចំកផ្នការ និងអនុវត្តនគ ៍ លម្រាងវ ិនិលោគលហោ ័ ធ លម្រកាមជំនួយ ា រចនាសមពន ឧបត្ាមភហរ ិ ញ្ញវត្ាុពន ី ដគូ អភវ ិ ឌឍន៍។ នត្ិ ិធីម្របត្ប ី វ ិ តង់ោរនង ិ ត្តស ឹ ធានាថា ា ការពារម្របលោជន៍សងគមទំងកដេ បញ្ជ ឹ េេធរមមដី នង ទរ់េងនង ី ំលៅម្រត្ូវបានលោះម្រសាយ ម្របរបលោយសងគត្ភាព ត្ា ិ ការតាំងេេ ិ យុ ត្តិធម៌ ល ភាព នង ី ាប់ជាត្ិ បេបបញ្ញត្តិ នង លោយកផ្អរទំងម្រសុងលេច ិ នត្ ិ លគាេនលោបាយ នង ិ ិធស ី វ តី ីការការពារផ្េម្របលោជន៍សងគម ី ព ិ ឌឍន៍សម្រាប់សុខុាសភាពលសដារច របស់នដគូ អភវ ិ ខំយរចិត្តេុរោរ់លេរ ិ េរបស់ម្របជាជនរមពុជា។ ការខត្ ី ងវេ់េេធ រមមដី នង ី ំលៅ គជា ិ ការតាំងេេ ិ េការដ៏សំខាន់រុ ងការធានាថា ឺ រច ន គលម្រាងវ ិនិលោគម្រត្ូវបានលម្រគាងជាបលង់ លរៀបចំ នង ិ ិ ធផ្េ នង អនុវត្តន៍ ទន់លពេលវោ ម្របរបលោយម្របសេ ិ ធភាព លដីមបបា ិ ម្របសេ ិ េ នង ី នជាម្របលោជន៍កផ្នរលសដារច ិ ញ្ញ ិ ហរ វត្ាុដេ់ម្របជាជនរមពុជា។ លេស ី ពល ី នះលេៀត្ នត្ ី វ ់ រ គជា ិ ិធីម្របត្ិបត្តស ិ តងោ ី បាស់លដម ឺ ការលម្របម្រ ី ំលពញចលនា ី បប ល ះខវះខាត្ កផ្នរចាប់ បេបបញ្ញត្តិរបស់ោជរោ ិ លគាេនលោបាយរបស់នដគូ អភវ ា ភិបាេរមពុជា នង ិ ឌឍន៍។ 33 ័ ល លគាេនលោបាយពារ់ពន ធ ផ្សងៗលេៀត្ 30> ិ ដ រមមសេ ី ល ធិ ីឯរជនម្រត្ូវបានបលងកត្ ង ី លៅឆ្ ន ំ ១៩៨៩ នង ជ រ់ល ិ ម្រត្ូវបានបញ្ជ ី វ ិញលៅឆ្ ង ន ំ ២០០១។ ចាប់ ិ េ (ាម្រតា ៤( អនុញ្ជ ភូមបា ញ ត្ឱយម្របជាពេរដារមពុជាលធវកា ី រចុះបញ្ជ ីរមមសេ ិ ដ ធិ ក ី ដេខលួនកាន់កាប់ជាមួយការោេ័ ិ យ រដាបាេសុរលោដ ិ ី បនា ី លហយ ិ អ ៃ ប់មរានការលចញប័ណណរមមសេ ធិ ចេនម្រេពយ។ ការលចញប័ណណកាន់កាប់អចនម្រេពយ គឺ ជាដំលណី រការានរយៈលពេកវង ិ ការោេ័ នង ិ យភាគលម្រចីនបំផ្ុត្ានពារយសុំកាន់កាប់អចេនម្រេពយោងលម្រចីន។ ជ រ់រមមសិេធិ លហយ ម្របជាជនានេិខិត្បញ្ជ ជ រ់រមមសិេល ី មុននឹងានការលចញប័ណណបញ្ជ ជ រ់រមម ធិ េីអចេវត្ាុ េិខិត្បញ្ជ សិេធិម្រត្ូវបានេេួេសាគ េ់ជាភសតុតាងននាេ ស់ដីពិត្ម្របារដសម្រាប់ការកាន់កាប់ដី ឬសម្រាប់េរ់ដូរ។ 31> ឹ យសតព អនុម្ររត្ ី ស ី មបទនដស ី ងគមរច ិ េ កខមនា ី ន២ ឆ្ ំ ០០៣។ អនុម្ររឹត្យបានកចងពីការផ្តេ់ដីលោយរដាលៅជាដី ឯរជន លដីមបអ ម នដី និងភាពម្ររីម្ររ រនុងលនាះរួមទំងការផ្តេ់ដីជំនួសឱយដីកដេបាត្់បង់រុ ងររណ ី នរកដេគា ន ល ស់ ី ននការផ្ល េីេំលៅលោយមិនសម័ម្រគចិត្ត។ 32> ន២ សាោចរកណនាំ លេខ២ ចុះនថងេី ២៦ កខរុ មភៈ ឆ្ ជ រ់ោងចាស់ថា i) អនរកាន់កាប់ដីរដាខុស ំ ០០៧ បញ្ជ ៃ លទស ម្រសបតាមចាប់ភូមិបាេ ឆ្ ចាប់ពុំានសិេធិេេួេបានសំណងលេ និងអាចម្រត្ូវបានផ្តនា ន២ំ ០០១ និង ii) អនរ កាន់កាប់ដីរដាខុសចាប់កដេម្ររីម្ររ គា ់ ម នដី និងជាកផ្នរមួយននម្ររុមងាយរងលម្រគាះ អាចម្រត្ូវបានផ្តេ់ជូននូវដីមួយបលង។ 33> ិ េ នង សាោចរកណនាំ លេខ ០០៦ របស់ម្ររសួងលសដារច ិ ហរ ិ ញ្ញវត្ាុ អំពន ី ត្ ី វ ី នុវត្តនកា ិ ិធអ ៍ រផ្តេ់សំណងរបស់គ ិ ឌឍន៍ លៅនថងេ២ លម្រាងអភវ ន២ ី កខលមសា ឆ្ ា ញោងចាស់អំពកា ំ ០១៤។ សាោចរកណនាំថមីលនះ បានបងា ី រម្រគប់ម្រគងរដា ិ ការេេួេខុសម្រត្ូវននេីភា បាេ ត្ួនាេី នង ៍ រ់ព័នធទង ន រ់ងារអនុវត្តនពា ិ លខត្តរុ ងការលោះម្រសាយផ្េប ំ អស់ នង ន ះពាេ់ ិ ឌឍន៍។ សាោចរកណនាំលនះផ្តេ់អាណត្តដ សម្រាប់គលម្រាងអភវ ិ េ់អគគនាយរោា នលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់លោយសារ ិ ឌឍន៍ របស់ម្ររសួងលសដារិចេ នង គលម្រាងអភវ ិ ញ្ញវត្ាុ នង ិ ហរ ិ រដានននគណៈរា ិ ជាលេខាធកា ម កាលោះម្រសាយផ្េបះ ិ ត្ ពាេ់អនតរម្ររសួង រនុងការពន ិ អនុមត្ ិ យ នង ឹ បញ្ជូ នលៅេីភា ័ កផ្នការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ មុននង ន រ់ងារផ្តេ់មូេនធ ិ ិ ី ិនត្ លដីមបព ិ យសលម្រមចចុ ងលម្រកាយ។ អគគនាយរោ ិ ឌឍន៍លនះរ៏េេួេ ា នលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់លោយសារគលម្រាងអភវ ិ បញ្ជ ខុសម្រត្ូវរនុងការសម្រមបសម្រមួេការអនុ វត្តកផ្នការតាំងេីេំលៅ នង ា ផ្េបះពាេ់លផ្សងៗលេៀត្ផ្ងកដរ។ ិ ពលោរសតព ២.២ លគាេនលោបាយរបស់ធនាគារពភ ី រផ្ល ី កា ល ស់េេ ី ល ំ ៅលោយមន ័ គចត្ ិ សមម្រ ិ ត (OP/BP ៤.១២) 34> ល ស់េេ ការផ្ល ី ំលៅលោយមន ិ សម័ម្រគចត្ ិ តអាចបងកឱយានការេំបារ ីរ ភាពម្ររម្រ ិ ការខូចខាត្បរសា នង ិ ា នរយៈ ិ លបីគា លពេយូរ ម្របសន ិ ការអនុវត្តវ ិធានការសមម្រសបលេលនាះ។ អាម្រស័យលហត្ុលនះលហយ ម នការលរៀបចំកផ្នការ នង ី លេប ី ិ ពលោរសតព លគាេបំណងរួមននលគាេនលោបាយរបស់ធានាគារពភ ល ស់េេ ី ីការផ្ល ិ តានបញ្ជ ី ំលៅលោយមិនសម័ម្រគចត្ ជ រ់ ី ំណ ពច ុ ចសំខាន់ៗ ដូចខាងលម្រកាម៖ i. ល ស់េីេំលៅលោយមិនសម័ម្រគចិត្គ ការផ្ល ត ួរម្រត្ូវបានលជៀសវាង ម្របសិនលបីអាចលជៀសវាងបាន ឬកាត្់បនាយឱយ ់ ផ្នការសម្រាប់លម្របីជាជលម្រមីសទំងអស់កដេអាចអនុវត្តនបា ដេ់រម្រមិត្អបបបរា លោយលធវីការលរៀបចំបលងក ៍ ន។ ii. រនុងររណ ៍ ោយ ី កដេមិនអាចបលញ្េ ៀសបានលេ សរមមភាពតាំងេីេំលៅគួរកត្ម្រត្ូវបានពិចារណា និងអនុវត្តនល ចាត្់េុរជារមមវ ិធីអភិវឌឍន៍ម្របរបលោយនិរនតរភាព តាមរយៈការផ្តេ់ធនធានវ ិនិលោគឱយបានម្រគប់ម្រគាន់ ី យបុគគេកដេម្រត្ូវបានបំោស់េីលោយសារគលម្រាងបានេេួេផ្េម្របលោជន៍ពីគលម្រាង។ លដីមបឱ បុគគេ 34 ល ស់េីេំលៅគួរកត្េេួេបានការពិលម្រគាះលោបេ់ឱយបានលពញលេញ និងគួរានឱកាសចូេ កដេម្រត្ូវបានផ្ល ំ េីេំលៅ។ រួមរនុងការលរៀបចំកផ្នការ និងការអនុ វត្តរមមវ ិធីតាង iii. ល ស់េីេំលៅគួរេេួេបានជំនួយលដីមបល បុគគេកដេម្រត្ូវបានផ្ល ី េីររមពស់ជីវភាពរស់លៅ និងរម្រមិត្រស់លៅ ឬ ល ស់េីេំលៅ ោងលហាចណាស់ជួយពួរលគជារ់កសតងឱយរស់លៅរនុងរម្រមិត្មួយលសមីនឹងរម្រមិត្មុនផ្ល ឬរម្រមិត្ ៍ លម្រាង លពាេគឺរម្រមិត្ខពស់ជាងមុ នលពេអនុវត្តនគ ជីវភាពលៅមុ នចាប់លផ្តីមអនុវត្តនគ ៍ លម្រាង។ 35> ៃ េ់លេីលសដារិចេ លគាេនលោបាយលនះលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់លោយផ្ល ត េមរពី និងសងគមកដេបណា គលម្រាងវ ិនិលោគេេួេបានជំនួយពីធនាគារ និងបណា ត េមរពី៖ រ. ការយរដីលោយមិនសម័ម្រគចិត្តកដេជាលហត្ុ នាឱ ំ យាន (i) ការផ្ល ល ស់េីតាង ់ ីជម្រមរ (ii) ការ ំ ឬការបាត្់បងេ ់ បភពម្របារ់ បាត្់បងម្រេពយសមបត្តិ ឬ ម្របការកដេមិនអាចចូេលៅលម្របីម្របាស់ម្រេពយសមបត្តិ ឬ (iii) ការបាត្់បងម្រ ចំណ ់ ីវភាពរស់លៅ លបីលទះបីជាបុ គគេកដេរងផ្េបះពាេ់ម្រត្ូវ ឬមិន ូ េ ឬ មលធោបាយសម្រាប់ម្រេម្រេងជ ល ស់លៅកាន់េីតាង ម្រត្ូវផ្ល ំ លផ្សងរ៏លោយ ឬ ខ. ការរត្ត្ប ឹ ិ លោយមិនសម័ម្រគចិត្តលៅកាន់ចំណត្រថយនតកដេម្រត្ូវបានលរៀបចំតាមចាប់ ត្ និងត្ំបន់ការពារធមម ត េឱយានផ្េបះពាេ់អវ ិជជានលេីជីវភាពរស់លៅរបស់បុគគេកដេម្រត្ូវបានផ្ល ជាត្ិកដេបណា ល ស់េីេំលៅ។ 36> ៍ ំលពាះសាសភាគទំងអស់របស់គលម្រាងលនះកដេបណា លគាេនលោបាយលនះអនុវត្តនច ល ស់ ត េឱយានការផ្ល ី ំលៅលោយមន េេ ិ សម័ម្រគចិត្ត ី ាន លបីលទះបជា ម នម្របភពផ្តេ់ថវ ិការរ៏លោយ។ ឬគា លគាេនលោបាយលនះរ៏អនុវត្ត ល ស់េេ ចំលពាះសរមមភាពលផ្សងៗលេៀត្ កដេបងកឱយានការផ្ល ិ សម័ម្រគចិត្ត កដេលោងតាមការវាយត្នមល ី ំលៅលោយមន ិ េអន់របស់ធនាគារពភ ោងេអត្ ៃ េ់ និងោងខា ិ ពលោរ គឺាន (រ(- េំនារ់េំនងលោយផ្ល លង ឹ គលម្រាងកដេ ំ លៅនង េេួេបានជំនួយពធ ី នាគារពិភពលោរ (ខ(- ានភាពចាំបាច់លដីមប្ ី នលៅសលម្រមចលគាេបំណងរបស់ខួ លនដូច ិ (គ(- ម្រត្ូវបានអនុវត្តន៍ ឬបានលរៀបចំកផ្នការអនុត្តរុ ងលពេអនុ ានកចងរនុងឯរសារគលម្រាងលនះ នង ន វត្តគលម្រាងលនះ។ ២.៣ គាល ត្រវាងលគាេនលោបាយរបស់រោ ិ េ នង ា ភបា ិ ពលោរ ិ ធនាគារពភ 37> ិ ពលោរត្ម្រមូវឱយោជរោ លគាេនលោបាយរបស់ធនាគារពភ ិ េរមពុជាលធវកា ា ភបា ី រវ ិភាគ និងសលងេបចាប់ នង ិ ិ រ់េងនង បេបបញ្ញត្តិជាត្ទ ិ េសនោ នង ឹ េេធរមមដី ការចុះរច ិ ការផ្ល ិ ការេូទត្់សំណង នង ី ំលៅរបស់ម្របជាជនរង ល ស់េេ ផ្េបះពាេ់រុ នងកផ្នការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់របស់ខួ លន។ ោជរោ ី រលម្របៀបលធៀប នង ា ភិបាេរមពុជានឹងលធវកា ាញ ិ បងា ី ពផ្ៃុយគា ពភា ន ននចាប់ នង ិ បេបបញ្ញត្តិទង ំ លនះជាមួយនឹងលគាេការណ៍ ិ េរេខណ នង ឌ ននលគាេនលោបាយរបស់ ិ ពលោរ។ ម្របសន ធនាគារពភ ី នចំណ ិ លបា ុ ចខុសគា ន លនាះ ោជរោ ិ េរមពុជា នង ា ភបា ឹ ម្រត្ូវលសនីឱយានយុេធសាស្រសតសម ល ះខុសគា ម្រសបរនុងការលោះម្រសាយចលនា ិ ម្រគាះលោបេ់ជាមួយនឹង ន រនុងកផ្នការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ លោយលធវីការពល ី េួេបនៃុររបស់ធនាគារពភ មស្រនតេ ជ រ់ពល ិ ពលោរ ឬបញ្ជ ី គាេនលោបាយរបស់គលម្រាងលនះលេីការផ្តេ់សំណង នង ិ ិ ធិ កដេម្រត្ូវលរៀបោប់រុ ងកផ្ន សេ ន តី អ រខាងលម្រកាម។ ជារួម ចាប់សព ី សាមិររណ៍ នង ិ លគាេនលោបាយ នង ី វ ិ នត្ ី ផ្សងៗ ិ ិធល ី ន នង លេៀត្របស់រមពុជា ានភាពសុគា ិ ពលោរ OP/BP ៤.១២។ កផ្នរខាងលម្រកាម ឹ លគាេនលោបាយរបស់ធនាគារពភ ឺ ការវ ិភាគចំណ លនះគជា ល ះរវាងចាប់ ុ ចខវះចលនា ិ បេបបញ្ញត្តិជាធរានរបស់រមពុជា នង ិ លគាេនលោបាយរបស់ នង ិ ពលោរ OP/BP ៤.១២។ ធនាគារពភ 35 តារាង 1៖ ការវ ិភាគចំណ ល ះរវាងម្ររបខ័ណ ុ ចខវះចលនា ឌ ចាប់បេបបញ្ញត្តិរបស់ោជរោា ភិបាេរមពុជា និងលគាេនលោបាយធនាគារពិភពលោរ OP/BP៤.១២ ចំណុច លគាេនលោបាយ OP ៤.១២ ោជរោា ភបា ិ េរមពុជា ចំណ ល ះ/វ ិធានការរបស់គលម្រាង ុ ចខវះចលនា ់ ីធី ល ១. ម្រេពយជាេម្រមងដ ១.១. លគាេបំណង ម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះ ចាប់សតីពីអសាមិររណ៍ ានលគាេបំណង លដីមបី i(- ធានា ់ ឹរសា គលម្រាងលេីររមពស់ការផ្តត្់ផ្គងេ អ ត្ និងអ លគាេនននលោបាយ ពាេ់ពីគលម្រាងគួរេេួេបាន ការដរសិេធិម្រសបចាប់លេីរមមសិេធិឯរជនលោយសមរមយ នាម័យ នឹងបលញ្េ ៀសេេធរមមដីកដេកាន់កាប់ ំ ួយលដីមបីលេីររមពសជ ជន ់ ីវភាព និងយុត្តិធម៌ ii(- ធានាេូទត្់សំណងជាមុ នលោយសមរមយ ល ស់េីេំលៅឋានរបស់ លោយឯរជន និងការផ្ល រស់លៅ និងរម្រមិត្រស់លៅ របស់ ិ យុត្តិធម៌ iii(- បលម្រមីផ្េម្របលោជន៍សាធារណៈ និង iv(- នង ិ ដីមភាគត្ច ម្របជាជន រួមទំងជនជាត្ល ិ ដូ លចនះពុំ ពួរលគ ឬោងលហាចណាស់ជួយ - លធវកា ី រអភវ ិ ឌឍលហោា រចនាសមពន ័ សាធារណៈ (ាម្រតា ័ ធរូបវនត ី ីវភាពរស់លៅ នង ានផ្េបះពាេ់លេជ ិ រម្រមត្ ិ ពួរលគជារ់កសតងឱយរស់លៅរនុង ២(។ រស់លៅរបស់ពួរគ។ ល ស់ រម្រមិត្មួយលសមីនឹងរម្រមិត្មុនផ្ល អនុម្ររឹត្យសតីពីសមបទនដីសងគមរិចេកចងពីការផ្តេ់ដីរបស់រដា លទះជាោងលនះរតី អនុគលម្រាងអាចបងកឱយាន េីេំលៅ ឬរម្រមិត្ជីវភាពលៅមុន ម នដី លដីមបល លោយឥត្គិត្នថលលៅឱយម្របជាជនគា ី ធវីេំលៅឋាន ការផ្ល ល ស់បូ រលសដា ត ល ស់បូ រន រិចេ។ ចំនួនននការផ្ល ត ឹង ៍ លម្រាង លពាេ ចាប់លផ្តីមអនុវត្តនគ ឬលធវីរសិរមម រនុងលនាះរួមទំង ការផ្តេ់ដីជំនួស រនុងររណី ានចំនួនត្ិចត្ួចបុលណាណ ះ ម្របសិនម្រត្ូវលធវីដូលចនះ គឺរម្រមិត្ខពស់ជាងមុនលពេអនុវត្ត ់ ោយសារការផ្ល ានការបាត្់បងល ល ស់េីេំលៅលោយមិនសម័ម្រគ កមនលនាះ។ ន៍គលម្រាង ចិត្ត។ ជ រ់សេ តាោងបញ្ជ ធិ េម្រ ិ ល ិ ត្ូវបានលសនី ី េពយសមបត្តម្រ ន ការអនុ វត្តរុ ងការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់៖ ី លៅលពេពចា ល ង ី ិធានការបំលពញ ិ រណាលេវ ចំណ ល ះ លោយលផ្ល ុ ចខវះចលនា ិ ត ត ត្ការយរចត្ - ផ្តេ់រមមវ ិធីសាត រម្របារ់ចំណូ េដេ់ម្របជាពេរដាកដេរង ី ីត្វ េុរោរ់លេន ិ ិធីននលគាេនលោបាយ ផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាង និងម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះ OP/BP ៤.១២។ 36 ់ ងរជារ់កសតងលោយសារគលម្រាង និងម្របជា ពាេ់ធងនធ ពេរដាងាយរងលម្រគាះកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាង។ ភ ម្រាប់ជួយដេ់ជីវភាពរស់លៅ។ - ផ្តេ់ម្របារ់ឧបត្ាមស - ផ្តេ់ជំនួយពល ិ សសដេ់ម្របជាពេរដាងាយរងលម្រគាះកដេ ី លម្រាង។ រងផ្េបះពាេ់ពគ ំ ួយដេ់ ១.២. ជន ំ ួយហិរញ្ញវត្ាុដេ់ ម្របជាពេរដា ជន ាម្រតា ១៩ [ចាប់ភូមិបាេ]៖ “...េេធរមមណាមួយលោយ ជំនួយពិលសសជូនម្របជាពេរដាទង ំ អស់កដេ ម្រគួសារកដេរងផ្េ ទំងអស់កដេរងផ្េបះពាេ់ពី ី េពយ ខុសចាប់ និងលោយលចត្នា ឬ លោយលបារម្របាស់លេម្រ រងផ្េបះពាេ់ ី លម្រាងលដីមប្ ពគ ី នលៅ បះពាេ់កដេពុំាន គលម្រាងលដីមបី្នលៅសលម្រមច ី វ សមបត្តិសាធារណៈរបស់រដា ឬ របស់នត្ិ ិធីបុគគេសាធារណៈ សលម្រមចលគាេបំណង ននលគាេនលោបាយ សិេិ ធកាន់កាប់ដីម្រសប លគាេបំណងននលគាេ ៃ លទស...” ម្រត្ូវផ្តនា ី រមពស់ជីវភាពរស់លៅ នង (លេរ ិ រម្រមិត្រស់លៅ ចាប់ ឬអនរអះអាង ់ ីវភាព នលោបាយ (លេីររមពសជ របស់ពួរលគ ឬោងលហាចណាស់ជួយពួរលគ ាម្រតា ២៣ [ចាប់សតីពីអសាមិររណ៍ ]៖ “ាេ ស់អចេនវត្ាុ ថា ពួរលគរំពុងកាន់ រស់លៅ និងរម្រមិត្រស់លៅរបស់ ជារ់កសតងឱយរស់លៅរនុងរម្រមិត្មួយលសមីនង ឹ និង/ឬាេ ស់សិេធិេេួេបានសំណងលេីការខូចខាត្អចេន កាប់ដី ពួរលគ ឬោងលហាចណាស់ជួយ ិ មុ នផ្ល រម្រមត្ ី ំលៅ ឬរម្រមត្ ល ស់េេ ី ភាពលៅមុន ិ ជវ វត្ាុជារ់កសតងកដេានចាប់ពីនថងលចញលសចរតីម្របកាសសតីពីគ ពួរលគជារ់កសតងឱយរស់លៅរនុង ៍ លម្រាង លពាេគរ ចាប់លផ្តីមអនុវត្តនគ ិ ខពស់ ឺ ម្រមត្ លម្រាងអសាមិររណ ិ េចុងលម្រកាយ ៍ កដេជាកាេបរលចឆ ល ស់ រម្រមិត្មួយលសមីនឹងរម្រមិត្មុនផ្ល ជាងមុនលពេអនុវត្តន៍គលម្រាង( សម្រាប់ានសិេធិេេួេបាននូវសំណងសមរមយ និង បតូរេីេំលៅ ឬរម្រមិត្ជីវភាពលៅ យុត្តិធម៌។ ៍ លម្រាង មុនចាប់លផ្តីមអនុវត្តនគ ន ការអនុ វត្តរុ ងការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់៖ ម្របជាពេរដាងាយរងលម្រគាះ ិ ជនជាត្ល នង ិ ដម ី លពាេគឺរម្រមិត្ខពស់ជាងមុ នលពេ ់ ីផ្េិត្រមមកដេសាិត្ ិ កដេរងផ្េបះពាេ់ពគ ភាគត្ច ី លម្រាងនង ឹ អនុវត្តន៍គលម្រាង( - មិនផ្តេ់សំណងចំលពាះការបាត្់បងដ េេួេបានជំនួយពិលសស។ រនុងដីសាធារណៈរបស់រដា។ - បុគគេកដេបាត្់បងដីលោយសារកត្ គលម្រាងលនះនឹង ់ ំលៅឋានមួយបលង់ (៧ កមម្រត្ គុណ េេួេបានដីសងេ ១៥ កមម្រត្=១០៥ម២( រនុងភូមិ ឬរនុងភូមិករបរលនាះ ឬ 37 ំ ផ្ល លៅេីតាង ត ល ស់បូ រលៅេំ លៅកដេភា ជ ប់លៅនឹងផ្លូវថនេ់ ប ជ រ់សិេធិលេីម្រេពយសមបត្តម្រ តាោងបញ្ជ ិ ត្ូវបានលសនី ត ញផ្លូវថនេ់ខាងរនុង េឹរ និងអគគិសនី (ម្របសិនលបីាន ណា ល ង ី លៅលពេពិចារណាលេីវ ិធានការបំលពញ លៅរនុងមូេោ ់ ឹរលៅតាមផ្ៃះនីមួ ា នលនាះ( និងបនៃបេ ចំណ លះ ុ ចខវះចលនា ត ត្ការយរចិត្ត លោយលផ្ល យៗ។ ី ីត្វ េុរោរ់លេន ិ ិធីននលគាេនលោបាយ OP/BP ជំនួយពិលសសម្រត្ូវបានផ្តេ់ឱយម្របជាពេរដាងាយរងលម្រគាះ ៤.១២។ ី លម្រាង កដេរងផ្េបះពាេ់ពគ ១.៣. សំណងដេ់ សំណងនឹងផ្តេ់ឱយរនុងត្នមលលពញ ោជរោ ី តេ់ ា ភិបាេរមពុជានឹងមិនលម្របីម្របាស់ថវ ិកាជាត្ិលដីមបផ្ សំណងកដេម្រត្ូវលធវីល ី លៅចំណាយសង ង ធ ុស រចនាសមព័នខ ័ ធទង លេញដេ់រចនាសមពន ំ អស់ សំណងដេ់រចនាសមពន ័ ធ ឬវត្ាុលផ្សងៗលេៀត្ កដេានេីតាង ំ ធ ង ទំងម្រសុងនឹងម្រត្ូវផ្តេ់ឱយដេ់រចនាសមព័នទ ំ ចាប់ ័ ធ និងដីទង លបីលទះបីរចនាសមពន ំ កដេរោ ល ដូ ចជា ា ភិបាេរមពុជាអះអាងថាជារមមសិេធិរបស់ខួ ន ី ដី និង អស់កដេរងផ្េបះពាេ់ លទះបជា លនាះម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះ ដីចំណី ផ្លូវ និងផ្លូវរថលភលីង (លសចរតីសលម្រមចរបស់ ម្ររសួង ំ ានភាពម្រសបចាប់ ឬរ៏គា រចនាសមព័នធទង មន ពាេ់ពីគលម្រាង ានភាពម្រសប ិ ញ្ញវត្ាុ លេខ ៩៦១)។ លសដារិចេ និងហរ រ៏លោយ។ ចាប់ ឬអត្់ រ៏លោយ។ លទះជាោងលនះរតី លៅរនុងសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះ ជ រ់សេ តាោងបញ្ជ ធិ េម្រ ិ ល ិ ត្ូវបានលសនី ី េពយសមបត្តម្រ ពាេ់ជារ់កសតង ោជរោ ិ េរមពុជាបានឯរភាពផ្តេ់ ា ភបា ី លៅលពេពចា ល ង ី ិធានការបំលពញ ិ រណាលេវ ័ ធខុសចាប់ លៅលពេការចំណាយ សំណងដេ់រចនាសមពន ចំណ ល ះ លោយលផ្ល ុ ចខវះចលនា ិ ត ត ត្ការយរចត្ ម នការកាត្់ ឬបញ្េុ ះត្នមលលេីសា សង លោយគា ភ រសេ់ រួមទំង ី ីត្វ េុរោរ់លេន ិ ិធីននលគាេនលោបាយ ឹ ជញ្ជូ ន ត្នមលចំណាយលេីការដរ OP/BP ៤.១២។ 38 ២. សំណង ២.១. វ ិធីសាស្រសត ់ ី និង សំណងដេ់ដីការបាត្់បងដ ាម្រតា ២២ [ចាប់អសាមិររណ ិ ញ្ញវត្ាុ ៍ ]៖ “ម្របារ់សំណងហរ អនរវាយត្នមលឯរោជយលធវីការសិរាពីការ សម្រាប់រំណត្់ ម្រេពយសមបត្តិលផ្សងៗលេៀត្គួរម្រត្ូវ កដេម្រត្ូវផ្តេ់ឱយលៅាេ ស់អចេនវត្ាុ និង/ឬ ាេ ស់សិេធិ ម្រត្ូវ ំ អស់ ចំណាយសងលេីម្របលភេម្រេពយសមបត្តិទង រម្រមិត្សំណង បានលធវីល ីង លៅលពេ ចំណាយ គិត្តាមនថលេីផ្ារ ឬនថលជំនួស លៅកាេបរលចឆ ិ េននការលចញ ី ំណត្់រម្រមិត្សំណង កដេផ្េបះពាេ់លដីមបរ សងទំងម្រសុង លសចរតីម្របកាសសតីពីគលម្រាងអសាមិររណ៍ ។ នថលេីផ្ារ ឬនថល កដេម្រត្ូវបានវាយត្នមលលោយគណៈរាម ការ ជំនួស ម្រត្ូវរំណត្់លោយគណៈរមមការ ឬភា ន រ់ងារឯរោជយមួយ លោះម្រសាយផ្េបះពាេ់អនតរម្ររសួង/អគគ តាមការលម្រជីសលរសរបស់ ី គណៈរាម ធិការអសាមិររណ៍ ”។ នាយរោា នលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ ី នាដេ់ការ លោយសារគលម្រាងអភិវឌឍន៍លដីមបធា លោះដូរទំងម្រសុង។ ជ រ់សេ តាោងបញ្ជ ធិ េម្រ ិ ល ិ ត្ូវបានលសនី ី េពយសមបត្តម្រ ី លៅលពេពចា ល ង ី ិធានការបំលពញ ិ រណាលេវ ចំណ ល ះ លោយលផ្ល ុ ចខវះចលនា ិ ត ត ត្ការយរចត្ ី ីត្វ េុរោរ់លេន ិ ិធីននលគាេនលោបាយ OP/BP ៤.១២។ ់ បភពម្របារ់ចំណ ២.២. សំណងចំលពាះ ការបាត្់បងម្រ ូេ ាម្រតា ២៩ [ចាប់អសាមិររណ៍ ]៖ ម្របារ់ចំណ ់ ោយសារការរ ំខាន ូ េកដេបាត្់បងល ់ បភពររ ការបាត្់បងម្រ គួរេេួេបានសំណង (លបីលទះបី ដេ់អាជីវរមមនឹងម្រត្ូវគណនា លៅមុ នការរ ំខាន/ - អត្ិរៈអចេនវត្ាុកដេានរិចេសនោម្រត្ឹមម្រត្ូវម្រត្ូវេេួេ ម្របារ់ចំណូេឬ ល ស់េី បុគគេរងផ្េបះពាេ់ម្រត្ូវផ្ល ល ស់េីតាង ការផ្ល ំ និងម្រត្ូវបានផ្តេ់ឱយដេ់បុគគេ ័ ធនឹងការដរ បានសំណងសម្រាប់ការរ ំខាននានា ពារ់ពន មលធោបាយគាំម្រេ េំលៅលៅកាន់រកនលងលផ្សងលេៀត្រ៏ កដេរងផ្េបះពាេ់ម្រគប់ម្របលភេទំងអស់ ី ណង់ សា ហូត្ ជាអាេិ៍ ការរុះលរសំ ិ ការដឹរជញ្ជូ ន ភ រ នង ជីវភាព លោយ( (រនុងលនាះរួមទំងអនរេរ់ដូរត្ូចតាច និងម្របជា ី ង លៅកាន់េតា ំ ថមី។ ជនរស់លៅរនុងសំណងអ ់ នាធិបលត្យយ( ។ 39 - ចំលពាះភត្ិរៈអចេនវត្ាុកដេរំពុងម្របរបអាជីវរមមម្រត្ូវ ជ រ់សិេធិលេីម្រេពយសមបត្តម្រ តាោងបញ្ជ ិ ត្ូវបានលសនី ានសិេធិេេួេបាននូវសំណងលេីផ្េបះពាេ់ដេ់អាជីវ ី លៅលពេពិចារណាលេីវ ិធានការបំលពញ ល ង ភ កនាមលោយអម្រតាសមរមយ និង រមម និងការឧបត្ាមប ចំណ ល ះ លោយលផ្ល ុ ចខវះចលនា ត ត្ការយរចិត្ត តិ ម៌លេត្ យុត្ធ ី នមលលដីមេុ នកដេបានចំណាយជារ់កសតង ី ីត្វ េុរោរ់លេន ិ ិធីននលគាេនលោបាយ សម្រាប់សរមមភាពននការម្របរបរបរអាជីវរមមលនាះ លោយគត្ ិ OP/BP ៤.១២។ ឹ នថងលចញលសចរតម្រ ម្រត្ម ី គ ី បកាសសតព ិ រណ ី លម្រាងអសាមរ ៍។ ំ កដេរំពុងានសរមមភាពអាជីវ - ចំលពាះការដរហូត្េីតាង រមម ាេ ស់អចេនវត្ាុម្រត្ូវានសិេធិេេួេបានសំណង ឧបត្ាមភបកនាមលោយអម្រតាសមរមយ និងយុត្តិធម៌លេីត្នមលនន ម្រេពយសមបត្តិកដេរងផ្េបះពាេ់ជារ់កសតង លោយគិត្ ម្រត្ឹមនថងលចញលសចរតីម្របកាសសតីពីគលម្រាងអសាមិររណ៍។ លៅរនុងការអនុ វត្តលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ ា ី ង េ ស់េតា ំ នឹង ំ ួយឧបត្ាមភជាេរ ម្រត្ូវេេួេបានជន ី អនរជួេនង ឹ ម្របារ់ លហយ ឹ ភ ម្រាប់ការដឹរជញ្ជូ ន ii)- ជំនួយ េេួេ i)- ជំនួយឧបត្តមស ឧបត្ាមស ិ iii) ជំនួយឧបត្ាមដ ភ ម្រាប់ការរ ំខាន នង ភ េ់ការជួេ។ 40 ២.៤. ការសាតរ ការផ្តេ់ការសាត រជីវភាពរស់លៅ រោា ភិបាេពុំានលគាេនលោបាយសំណងផ្េបះពាេ់ ី ត រម្របារ់ចំណ រមមវ ិធសា ូ េលផ្សងៗលេៀត្នឹងម្រត្ូវ ជីវភាពរស់លៅ និង ំ ួយឧបត្ាមភ លដីមបី្នលៅ និងជន ចាស់ោស់រុ នងររណី លនះ។ លទះជាោងលនះរតី រមមវ ិធីសាតរ ៍ ុ នងម្រពឹត្តិការណ បានអនុ វត្តនរ ៍ កដេេំនងជាពុំ ំ ួយឧបត្តមភ ជន សលម្រមច លគាេបំណងលគាេ ម្របារ់ចំណូ េម្រត្ូវបានផ្តេ់ជូន លម្រកាមគលម្រាងចម្រមុះកដេ ល ស់បូ រជារ់ លរីត្ានចំលពាះការផ្ល ត កសតង និង នលោបាយ។ ិ ញ្ញបបទន។ ការពិពណ េេួេបានហរ ៌ នាពីការេេួេខុ ស ់ ងរពីគ ម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ធងនធ ម្រត្ូវ ម្រត្ូវបានោរ់បញ្េូ េរនុង កផ្នការសរមមភាពតាំងេីេំលៅ លម្រាង។ ន រ់ងារកដេេេួេបានរិចេសនោ ម្រត្ូវអនុវត្តន៍ IRP និងេីភា ជ រ់សេ តាោងបញ្ជ ធិ េម្រ ិ ល ិ ត្ូវបានលសនី ី េពយសមបត្តម្រ លម្រកាមការម្រត្ួត្ពិនិត្យតាមោនរបស់ គណៈរាម ការលោះ ី លៅលពេពចា ល ង ី ិធានការបំលពញ ិ រណាលេវ ម្រសាយផ្េបះពាេ់អនតរម្ររសួង។ ចំណ ល ះ លោយលផ្ល ុ ចខវះចលនា ិ ត ត ត្ការយរចត្ ី ីត្វ េុរោរ់លេន ិ ិធីននលគាេនលោបាយ OP/BP ៤.១២។ ២.៥. ការពិលម្រគាះ ការចូេរួមរនុងការលរៀបចំកផ្នការ ាម្រតា ១៦ ននចាប់អសាមិររណ៍ ៖ លៅរនុងការលធវីអលងកត្ ិ េពល រច ិ ការចូេរួមេូ េំ ិ ម្រគាះលោបេ់ នង លោបេ់ និងការ និងការអនុវត្ត លោយបញ្ជ ជ រ់ លនះ គណៈរា ិ រអសាមរ ម ធកា ិ រណ៍ ម្រត្ូវលរៀបចំចាត្់កចងលធវី េូោយនឹងម្រត្ូវលធវល ី ី លៅម្រគប់ដំណារ់កាេ ង ា ញព័ត្ម បងា ៌ ន បកនាមជាពិលសសចំលពាះេរេខណឌ ការពល ិ ម្រគាះលោបេ់ជាសាធារណៈ លៅរនុងរម្រមត្ ិ អាជា ា ធរ ី ំលៅ ទំងអស់ននការលរៀបចំសរមមភាពតាំងេេ ំ ួយ េេួេបានសំណង និងជន ី ខត្ត ម្ររុង ម្រសុរ ខណ ោជធានល ឌ ជាមួយម្ររុមម្របរ ឹ ាឃុ ំ សងា ក ត្់ ិ ការអនុវត្តកផ្នការទំងលនាះ។ នង ឧបត្ាមភ និងេេធភាពលម្របីម្របាស់ ិ ត្ំណាងភូ មិ ឬសហគមន៍កដេរងនូវអសាមរ នង ិ រណ៍ ី គាេនលោបាយ នីត្ីវ ិធល យនតការលោះម្រសាយបណឹ ត ង។ ី បផ្ លដម ័ ៌ានជារ់ោរ់ ចាស់ោស់ នង ី តេ់ពត្ ិ េេួេបាននូវ ជ រ់សេ តាោងបញ្ជ ធិ េម្រ ិ ល ិ ត្ូវបានលសនី ី េពយសមបត្តម្រ ិ ោបេ់ពីម្រគប់ភាគពា មត្ល ័ អ ី រ់ពន ី ំលណ ធ ំពស ី ននគលម្រាង ី លៅលពេពចា ល ង ី ិធានការបំលពញ ិ រណាលេវ គលម្រាងលហោ ័ សាធារណៈ។ ា រចនាសមព័នធរូបវនត ចំណ ល ះ លោយលផ្ល ុ ចខវះចលនា ិ ត ត ត្ការយរចត្ េុរោរ់លេីនីត្ិវ ិធីននលគាេនលោបាយ OP/BP ៤.១២។ 41 ៣. យនតការលោះម្រសាយបណឹត ង នីត្ិវ ិធីសម្រាប់រត្់ម្រតា យនតការលោះម្រសាយបណ ឹ ត ងគួរសតិ យនតការលោះម្រសាយបណ ជ រ់រុ នង ចាប់សតីពី តឹ ងានបញ្ជ គណៈរាម ធិការលោះម្រសាយបណតឹ ងនឹងម្រត្ូវ និងដល ំណី រការបណ ឹ ត ង ត្លម្រកាមការេេួេខុសម្រត្ូវននមស្រនតី អសាមិររណ៍ បុកនតចាប់លនះានបេបបញ្ញត្តិមួយកដេមិន បលងកីត្ល ី លៅតាមលខត្តនីមួយៗ កដេជា ង រោា ភិបាេរនុងការេេួេ និងលោះ បញ្េូ េគលម្រាងលហោ ័ ធសាធារណៈ។ ា រចនាសមពន ត្ំបន់លគាេលៅរបស់គលម្រាង លោយកផ្អរលេី ម្រសាយ បណឹ ត ង តាមនីត្ិវ ិធី លគាេការណ៍ កណនាំននម្ររបខ័ណឌ លគាេ ចាស់ោស់រុ នងការរត្់ម្រតា និង នលោបាយការងារលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់។ លៅរនុងការអនុ វត្តលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ គលម្រាងទំងអស់ ំណ ដល ី រការបណឹ ត ង។ ជ រ់សេ តាោងបញ្ជ ធិ េម្រ ិ ល ិ ត្ូវបានលសនី ី េពយសមបត្តម្រ ័ ធនឹងគណៈរមមការលោះម្រសាយបណ កដេពារ់ពន តឹ ងអំពីការ ី លៅលពេពចា ល ង ី ិធានការបំលពញ ិ រណាលេវ ល ស់េីេំលៅលោយមិនសម័ម្រគចិត្តម្រត្ូវបានបលងកីត្ល ផ្ល ី ពីថា ង ន រ់ ចំណ ល ះ លោយលផ្ល ុ ចខវះចលនា ិ ត ត ត្ការយរចត្ ំ េ់ថា ឃុដ ន រ់លខត្ត។ ី ីត្វ េុរោរ់លេន ិ ិធីននលគាេនលោបាយ OP/BP ៤.១២។ ៤. ការម្រត្ួត្ពិនិត្យ តាមោន និងវាយត្នមល ត្ម្រមូវឱយានការម្រត្ួត្ពិនិត្យតាម ជ រ់ ពុំានបញ្ជ ិ ត្ ត្ម្រមូវឱយានការម្រត្ួត្ពន ិ យតាមោន (លោយ ោនខាងរនុង និងខាងលម្រៅ ិ ខាងលម្រៅ។ សូចនាររ ឯរោជយ(ខាងរនុង នង ិ ិត្យតាមោននឹងម្រត្ូវលរៀបចំបលងកីត្ ម្រត្ួត្ពន ី របាយការណ លហយ ឹ ម្រត្ូវ ៍ បញ្េ ប់គលម្រាងនង លរៀបចំល ី លដីមបល ង ៃ ត្់ថាលត្ីលគាេបំណង ី ផ្ៃៀងផ្ល ននលគាេនលោបាយ OP ៤.១២ បានសលម្រមច ឬអត្់។ 42 3> ព្របខ័ណ្ឌគោលនគោបាយអំរីលទធរម្មដី និងសំណ្ងរីផលបះពាល់ ិ លគាេការណ ៣.១ លគាេបំណង នង ៍ 38> ន លនះកដេបានអនុវត្តនល គលម្រាងមុនៗ និងម្រសលដៀងគា ៍ ោយម្ររសួងឧសាហរមម និងសិបបរមម និងម្ររសួង សាធារណការ និងដឹរជញ្ជូ នបងា ា ញថាពុំានការលធវីេេធរមមដីល យ ី ពីលម្រពាះថា លហដារចនាសមពន ់ គង់េឹរសា ័ ធផ្គត្ផ្ អ ត្ និងអនាម័យទំងអស់ម្រត្ូវបានសាងសង់ល ង ី ីកដេម្រគប់ម្រគងលោយ ម្ររសួងឧសាហរមម និងសិបបរមម និង ី លៅលេដ ម្ររសួងសាធារណការ និងដឹរជញ្ជូ ន ឬដីកដេម្រគប់ម្រគងលោយរដា។ ដូលចនះ ម្ររបខ័ណឌ លគាេនលោបាយការងារលោះ ម្រសាយផ្េបះពាេ់ម្រត្ូវបានលរៀបចំល ី ជាកផ្នរមួយននម្ររបខ័ណ ង ិ ា ន និងសងគម សម្រាប់គលម្រាងលេីរ ឌ ម្រគប់ម្រគងបរសា ់ ឹរសា រមពស់ការផ្តត្់ផ្គងេ ី ម្របីជាលគាេការណ អ ត្ និងអនាម័យ លដីមបល ៍ កណនាំដេ់ម្ររសួងឧសាហរមម និងសិបបរមម និង ម្ររសួងសាធារណការ និងដឹរជញ្ជូ ន រនុងការលធវីលសចរតីសលម្រមចរនុងសា ី ង ា នភាពកដេត្ំបន់លគាេលៅកដេបានលសនល ី ត ះអាសនន ឬអចិនស្រនតយ៍ និងការលធវីអំលណាយដីលោយសម័ម្រគចិត្ត ឬ េេធរមមដី អាចត្ម្រមូវឱយានការលម្របីម្របាស់ដីបលណា លោយមិនសម័ម្រគចិត្ត កដេជាេរេខណឌ ចាំបាច់សម្រាប់សាងសង់លហោា រចនាសមពន ់ ឹរសា ័ ធផ្គត្់ផ្គងេ អ ត្លៅរនុងត្ំបន់ លគាេលៅ។ ម្ររបខ័ណ ៍ ងកដរចំលពាះដីកដេបានលធវីេេធរមមរច ឌ លគាេនលោបាយលនះរ៏អនុ វត្តនផ្ ី មុនការផ្តេ់ ួ លហយ ិ ញ្ញបបទនពីធនាគារពិភពលោរដេ់េីតាង ហរ ំ កដេបានេេួេគាំម្រេពីគលម្រាងលនះ។ អាម្រស័យលហត្ុលនះ ម្ររបខ័ណឌ លគាេនលោបាយការងារលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ ម្រត្ូវបានលរៀបចំល ង ី ី ធវីជាឯរសារលោងសម្រាប់លរៀបចំ លដីមបល បលងកីត្លគាេនលោបាយ និងនីត្ិវ ិធីេប់សាក ត្់ ឬកាត្់បនាយផ្េបះពាេ់អវ ិជជានទរ់េងនឹងេេធរមមដីលោយមិន ់ ហោ សម័ម្រគចិត្ត និងការតាំងេីេំលៅថមី លោយសារកត្ការសាងសងល ា រចនាសមពន ់ ឹរសា ័ ធផ្គត្់ផ្គងេ អ ត្កដេបានលសនីល ី ។ ង ម្ររបខ័ណ ា ញពីដំលណ ឌ លគាេនលោបាយការងារលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ លនះរ៏បងា ី រការការងារកដេចាំបាច់ម្រត្ូវអនុវត្តន៍ លោយការម្របុងម្របយ័ត្ន ទរ់េងនឹងការលធវីអំលណាយដីលោយសម័ម្រគចិត្ត។ 39> ម្ររបខ័ណ ី នាថា ម្របជាពេរដា ឌ លគាេនលោបាយការងារលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ ានលគាេបំណងលដីមបធា ំ អស់ពីគលម្រាងលនះអាចររារម្រមិត្ជីវភាពរស់លៅលសមីនឹងរម្រមិត្មុនលពេអនុវត្តគលម្រាង កដេរងផ្េបះពាេ់ទង ឬ ានរម្រមិត្ជីវភាពរស់លៅម្របលសីរជាងមុនលពេអនុវត្តគលម្រាង។ ម្ររបខ័ណឌ លគាេនលោបាយការងារលោះម្រសាយផ្េ ល ស់េីេំលៅលោយមិនសម័ម្រគចិត្ត និងផ្តេ់ បះពាេ់ ានរមមវត្ាុបលញ្េ ៀស ឬកាត្់បនាយឱយបានរម្រមិត្អបបបរានូ វការផ្ល ម្ររបខ័ណឌ ការងារសម្រាប់វាយត្នមលរងវេ់នានាម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាង និងម្រគួសារកដេរងផ្េ បះពាេ់ពីគលម្រាងកដេអាចម្របឈមលៅនឹងការបាត្់បង់ដី ម្រេពយសមបត្តិ ជីវភាព និងរម្រមិត្រស់លៅ ពីលម្រពាះកត្ ់ ហោ សរមមភាពរបស់គលម្រាងលេីការសាងសងល ា រចនាសមពន ់ ឹរសា ័ ធផ្គត្់ផ្គងេ អ ត្កដេបានលសនីល ី ។ ង 40> ល ស់េីេំលៅលោយមិនសម័ម្រគចិត្ត (OP/BP ៤.១២) ម្រត្ូវ លគាេនលោបាយរបស់ធនាគារពិភពលោរសតីពីការផ្ល ៍ ៅលពេានការអនុវត្តដំលណ បានោរ់ឱយអនុវត្តនល ធ ំនួនពរ ី រការអនុវត្តពារ់ព័នច ី ួយ គលម្រាងអភវ ី ។ េម ត េ ិ ឌឍន៍អាចបណា ិ អាចចូេលៅលម្របីម្របាស់ធនធានលោយសារកត្ការរ ំខាន ឬការបាត្់បង់ ឱយម្របជាពេរដាបាត្់បីដីធលី ម្រេពយសមបត្តិ ឬមន ជីវភាពរស់លៅ (លពាេគឺ ការបាត្់បង់ម្រេពយ នង ិ ធនធាន( សុខុាេភាព នង ់ េ ិ /ឬ ការបាត្់បងស ិ ធិលផ្សងៗលេៀត្។ េីពរ ី រនុងររណ ល ស់េេ ី ានការផ្ល ី ំលៅ ម្រត្ូវានការធានាដេ់ការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់។ លគាេនលោបាយធានាថា ី លម្រាងអភវ ម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពគ ី លេរ ិ ឌឍន៍នឹងេេួេបានសំណង លហយ ី រមពស់ជីវភាពរស់លៅ នង ិ 43 ល ស់េីេំលៅ ឬ រម្រមិត្រស់លៅ ឬោងលហាចណាស់ជួយពួរលគជារ់កសតងឱយរស់លៅរនុងរម្រមិត្មួយលសមីនឹងរម្រមិត្មុ នផ្ល ៍ លម្រាង លពាេគឺរម្រមិត្ខពស់ជាងមុនលពេអនុ វត្តនគ រម្រមិត្ជីវភាពលៅមុនចាប់លផ្តីមអនុវត្តនគ ៍ លម្រាង។ 41> ម្ររបខ័ណឌ លគាេនលោបាយការងារលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ ិ ពឧ លរៀបោប់េមអត្ ី បររណ៍ និងកផ្នការ ់ នុវត្តនគ សរមមភាព ម្រពមទំងវ ិធានការ កដេម្រត្ូវអនុ វត្តន៍ រនុងដំណារ់កាេដំបូងននការលរៀបចំបលងអ ិ មុននឹង ៍ លម្រាង នង ិ ាសមិេធិេេធភាព និងការអនុវត្តរុ នងដំណារ់កាេលម្រកាយៗលេៀត្។ ម្ររបខ័ណ ការសរ ឌ លគាេនលោបាយការងារលោះ ម្រសាយផ្េបះពាេ់លនះលេីរល ង ី ពីលគាេការណ៍ កណនាំសម្រាប់រំណត្់ពីេេធភាពបាត្់បង់ដី និងានបញ្េូ េនូវ ការពិពណ៌ នាអំពីអវីលៅលៅថាការរួមចំកណរផ្តេ់ដីលោយសម័ម្រគចិត្ត។ លទះជាោងលនះរតី លោយសារកត្គលម្រាងលនះ សាិត្រនុងដំណារ់កាេលរៀបចំកផ្នការ ី ការសលម្រមចចុងលម្រកាយមិនម្រត្ូវបានលធវីល ង លហយ ី លោយម្ររសួងឧសាហរមម ំ ពិត្ម្របារដសម្រាប់សាង និងសិបបរមម និង ម្ររសួងសាធារណការ និងដឹរជញ្ជូ ន និងធនាគារពិភពលោរលេីេីតាង ់ ា នីយម្របម្រពឹត្តរមមេឹរថមីលនាះ លេីបម្ររបខ័ណ សងសា ័ មូេោ ឌ លគាេនលោបាយការងារលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ េិនននយ ាន េមអិត្សម្រាប់រំណត្រញ្េ ប់សំណងេមអិត្លៅល យ ី ។ ការរំណត្់ទង ួ ោេ់ លៅរនុងដំណារ់ ំ លនះអាចម្រត្ូវបានលធវីរច កាេលរៀបចំកផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់សលងេប (ARAP) ឬ កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះ ៍ លម្រាង លៅលពេានព័ត្៌ានគលម្រាងេមអិត្ និងចុ ងលម្រកាយពីេីតាង ពាេ់ (RAP) សម្រាប់អនុវត្តនគ ំ ជារ់ោរ់។ 42> ម្ររបខ័ណឌ លគាេនលោបាយការងារលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ ឹ ថានង លនះម្រត្ូវបានរ ំពង ៍ ន ឹ អាចអនុ វត្តនបា ម្របសន ់ ំបន់លគាេលៅបះពាេ់ដេ់ម្រគួសារ នង ិ លបីការសាងសងត្ ត េមរពកា ិ ជីវភាពម្រគួសារកដេបណា ល ស់េីេំលៅ ី រផ្ល ត ះអាសននរល លទះបីជាបលណា ៏ ោយ។ សា ល ស់េីេំលៅ របស់ម្របជា ា នភាពនានាកដេអាចនាំឱយានេេធរមមដី ឬការផ្ល ពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពគ ី លម្រាង និងម្រគួសារកដេរងផ្េបះពាេ់ពគ ី លម្រាង ទរ់េងនង ័ ដូ ចជា ឹ ការងាររូបវនត ់ ា នយ ការសាងសងសា ី ម្របម្រពឹត្តរមមេឹរសាអ ត្ថមី ការដំល ី សា ង ា នយ ី បូ មេឹរ ឬការោរ់ពម្រងាយបណា ត ញផ្គត្ផ្ ់ រ ់ គងេ ឹ ឬ ម្របព័នធេូអនាម័យ កដេអាចរ ំខានដេ់សរមមភាពអាជីវរមម ឬសរមមភាពលផ្សងៗលេៀត្។ លៅរនុងសាា នភាពទំងលនះ ិ ត្ ការម្រត្ួត្ពន ឹ ជួយដេ់អនរលធវីលសចរតស ិ យតាមោនកផ្នរសងគមនង ី លម្រមចរនុងការរំណត្់ពី វ ិធានការកាពារម្របលោជន៍ ី លញ្េ ៀស ឬកាត្់បនាយផ្េបះពាេ់អវ ិជជាន។ សងគម លដីមបប 43> លោយអនុលោមតាមចាប់ និងបេបញ្ញត្តិជាធរានរបស់រមពុជា ចំណុ ចភាគលម្រចីនបំផ្ុត្ននការតាំងេីេំលៅ ជ រ់ោងម្រគប់ម្រគាន់លៅរនុងចាប់ននម្របលេសរមពុជា ជាពិលសស លោយមិនសម័ម្រគចិត្ត (OP/BP ៤.១២( ម្រត្ូវបានបញ្ជ ចាប់សតីពីអសាមិររណ ី ួយ ៍ ។ លគាេបំណងចមបង ននគលម្រាងលនះទរ់េងនឹងេេធរមមដី និងម្រេពយសមបត្តិ គឺលដីមបជ ឱយម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាងរនុងការសាត រជីវភាពរស់លៅរបស់ពួរលគ ោងលហាចណាស់ដេ់រម្រមិត្ ៍ លម្រាង។ លគាេការណ មួយលសមីនឹងរម្រមិត្មុនអនុវត្តនគ ៍ ជារ់ោរ់កដេគលម្រាងម្រត្ូវអនុវត្តន៍ ានដូចខាងលម្រកាម៖ (i) ការរសាងសាា នយ ី ម្របម្រពត្ ឹ តរមមេរ ឹ សាអ ត្ថមី ការត្ពម្រងរ ី បណា ់ គត្់ផ្គងេ ់ ឹរសា ត ញបំពងផ្ អ ត្ ការសាងសង់ ត ញេូកខនង នង បណា ័ បូ មេរ ិ ការត្លមលីងមូេរ ឹ គល ឺ ដម ី បប ី លញ្ជ ៀសេេធរមមដីកដេជារមមសិេឯ ិ ការផ្ល ធិ រជន នង ី ំលៅ ល ស់េេ ិ ដម របស់ម្របជាជន រួមទំងជនជាត្ល ី ភាគត្ិច។ (ii) ធានាថា បេោា នលរៀបចំកាត្់បនាយជាអត្ិបរា នូវត្ម្រមូវការកដេនាំដេ់ការរត្ត្ប ឹ ិ លេីការលម្របីម្របាស់ដី ត្ លៅត្ំបន់ជិត្ៗលនាះ។ 44 (iii) លរៀបចំបលងកីត្នីត្ិវ ិធីលោយយុត្តិធម៌ និងានត្ា ន ជ រ់សិេធិលេីម្រេពយ ល ភាព ដូចានរំណត្់រុ ងតាោងបញ្ជ សមបត្តិនន ម្ររបខ័ណឌ លគាេនលោបាយការងារលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ ី ំណត្់លគាេនលោបាយសំណង លដីមបរ ់ ី និង/ឬ ម្រេពយសមបត្តិមួយរយៈរនុងអំ ុងលពេសាងសង់ (២(-េេធរមមអចិនស្រនតយ៍ ននដី សម្រាប់ (១(-ការបាត្់បងដ និង/ឬម្រេពយសមបត្តិ និង(៣(-ការរត្ត្ប ឹ ិ លេកា ត្ ី រលម្របីម្របាស់ដី។ (iv) ត្ម្រមូវការដី (ឬសិេធិលម្របីម្របាស់ដី( តាមរយៈការចរចាចុះរិចេម្រពមលម្រពៀង និងលម្របីម្របាស់អំណាចពិលសស កត្លៅលពេជលម្រមីសចុងលម្រកាយបំផ្ុត្បុលណាណ ះ។ ៃ ប់ពីបញ្េ ប់ការសាងសង់ ម្រត្ូវេុ បដី ឬកាយដីលចញវ ិញលអាយដូចសា (v) បនា ា នភាពលដីមមុនលពេសាងសង់ រនុងររណ ត ះអាសននរុ នងលពេសាងសង់ លដីមបឱ ី ានការរ ំខានជាបលណា ី យាេ ស់ដី/អនរលម្របីម្របាស់/អនរជួេអាចចាប់លផ្តីម ៍ លម្រាងល ង សរមមភាពដូចលៅមុនលពេអនុវត្តនគ ី វ ិញ។ (vi) ៌ នឱយបានលពញលេញដេ់ម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាង ម្រត្ូវជូ នព័ត្ា និងខនងផ្ៃះ ់ បស់គលម្រាង ដំលណ សហគមន៍ កដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាងជាម្របចាំអំពីសរមមភាពសាងសងរ ី រការកដេម្រត្ូវអនុវត្ត ី តេ់លគាេនលោបាយសំណងដេ់ដី និងសិេធិពារ់ព័នធ និងនីត្ិវ ិធីរុ នងការផ្តេ់សំណង/ជួសជុេ។ ន៍លដីមបផ្ (vii) ធានាថា ម្របជាពេរដា នង ិ ម្រគួសារកដេរងផ្េបះពាេ់ពគ ឹ េេួេបានដំលណាះម្រសាយ នង ី លម្រាងនង ិ ានជលម្រមស ី ធនធាន នង ិ ថា ដំលណាះម្រសាយម្រត្ូវម្រសបតាមលគាេការណ៍ នានាកដេានកចងរនុងម្ររបខ័ណឌ លគាេ ិ ជាពល នលោបាយការងារលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ នង ិ សស ម្រត្ូវានការអនុ វត្តជារ់កសតង។ (viii) ម្របជាពេរដា និងម្រគួសារកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាងលោយមិនគិត្ពីសា ី េពយ ា នភាពផ្លូវចាប់លេម្រ សមបត្តិនឹងេេួេបានការគាំម្រេលម្រចីនម្របលភេ ជ រ់ពីសិេធិលេីម្រេពយសមបត្តិលដីមបជ ដូចានលរៀបោប់លៅរនុងតាោងបញ្ជ ី ួយ ៍ លម្រាង។ ម្របជាពេរដា ពួរលគកថររាជីវភាពរស់លៅ និងសុខុាេភាពរនុងរម្រមិត្មួយលសមីនឹងរម្រមិត្មុនលពេអនុវត្តនគ កដេរស់លៅរនុងត្ំបន់មិនលរៀបរយនឹងមិនេេួេបានលគាេនលោបាយសំណងលេកា ់ ីធលី ី របាត្់បងដ បុកនតនឹងេេួេ ់ េពយសមបត្តិ បានលគាេនលោបាយលេីការបាត្់បងម្រ កដេម្រត្ូវបានបលងកីត្ល ី មុនកាេកាេបរលចឆ ង ិ េឱសានុវាេពី គលម្រាង និងលគាេនលោបាយចំលពាះការបាត្់បង់ម្របារ់ចំណ ី ួយឱយពួរលគបនតជីវភាពរស់លៅ និងសុខុាេ ូ េ លដីមបជ ភាពរបស់ពួរលគ។ វ ិធានការេមអិត្សម្រាប់អនុ វត្តន៍នឹងម្រត្ូវរំណត្់ ន លោយកផ្អរលេីការឯរភាពគា ័ និងេិនននយ មូេោា នននការសិរាម្រសាវម្រជាវលសដារិចេ-សងគមកដេបានលធវីល ង ី លៅលពេលរៀបចំកផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយ ផ្េបះពាេ់បសលងេប/កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ (ARAP/RAP(។ (ix) ម្របជាពេរដា នង ឹ េេួេបានការជូនដំណ ិ ម្រគួសារកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាងនង ឹ ងពីតាោងលពេ ៍ លម្រាង នង លវោរំណត្់សម្រាប់អនុវត្តនគ ិ ម្រគាះលោបេ់ទរ់េងនង ិ េេួេបានការពល ឹ លគាេការណ៍ េេធរមមដីធលី និង ការបាត្់បង់ ឬការខូចខាត្ម្រេពយសមបត្តិ និង ់ ូចៗ និងការបាត្់បង់ (x) ការបារ់កបរ ខូចខាត្ដេ់ម្រេពយសមបត្តិ ដូចជា ដំណាំ លដីមលឈី របង និងសំណងត្ ម្របារ់ចំណូ េ (រួមទំងការបាត្់េិននផ្េ( នឹងម្រត្ូវកាត្់បនាយជាអត្ិបរា។ រនុងររណ ី មិនអាចលចៀសរួច ការខូចខាត្ ការបាត្់បងទ ់ ង ំ លនាះម្រត្ូវបានលគាេនលោបាយសំណង លោយមិនពារ់ពន័ ធនឹងសាា នភាពផ្លូវចាប់ននការកាន់កាប់ ជ រ់ពីសិេធិលេីម្រេពយសមបត្តិដូចានបងា អនុលោមតាមតាោងបញ្ជ ា ញរនុងតាោង ២។ 45 ៣.២ គ កដេម្រត្ូវបានផ្ល ម្របលភេបុគេ ី ល ល ស់េេ ំៅ 44> ់ ហដារចនាសមពន សរមមភាពសាងសងល ់ រ ័ ធផ្គត្ផ្ ់ គងេ ឹ សា ិ េវ ិជជាន នង អ ត្អាចានឥេធព ិ អវ ិជជានដេ់ម្របជពេរដា ិ ខុសៗគា បុកនតឥេធិពេទំងលនះានរម្រមត្ ន ន អាម្រស័យលេីកាេៈលេសៈជារ់កសតង។ វាជាការសមលហត្ុផ្េណាស់រុ ងការ ់ ត្ំបន់លគាេលៅកដេបានលសនីល សនមត្ថា ី នង ង ី លហយ ឹ ានផ្េម្របលោជន៍ដេ់ម្របជាជនោងលម្រចន ី ានម្របជាជនមួយ ចំនួនត្ូ ចបុលណា ី រមមភាពជារ់កសតងមួយចំនួនកដេទរ់េងនឹងសរមមភាព ណ ះ កដេេំនងជារងផ្េបះពាេ់អវ ិជជានពស ់ ដេម្រត្ូវអនុវត្តន។ សាងសងក ៍ បញ្ជ ា កដេជារងវេ់ចំលពាះចំណ ំ ច់ម្រត្ូវលធវីការបាន់សា ុ ចលនះ គឺចាបា ំ លនះ ម នពីរងវេ់ទង ល ស់េីេំលៅ។ លទះជាោងលនះរតី និងម្របលភេម្របជាពេរដាកដេម្រត្ូវបានផ្ល ចំណុ ចកដេថា ត្ំបន់លគាេលៅសម្រាប់ ់ ា នីយម្របម្រពឹត្តរមមេឹរសា សាងសងសា ី លនាះ អ ត្ថមីមិនទន់បានដឹងលៅល យ លធវីម្ររុមការងារគលម្រាងានការេំបារោង លង ខា ំ រនុងការបាន់សា ៃ េ់ ឬលោយម្របលោេសម្រាប់ ម នឱយបានម្រត្ឹមម្រត្ូវពីបុគគេ ឬអនរកដេអាចរងផ្េបះពាេ់លោយផ្ល ោរ់បញ្េូ េលៅរនុងម្ររបខ័ណឌ លគាេនលោបាយការងារលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់។ លទះបីោងណារ៏លោយម្របជាពេរដា កដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាងអាចម្រត្ូវបានកបងកចរជាបីម្របលភេ និងានសិេធិេេួេបានសំណង លោយកផ្អរលេី ំ បីម្របលភេកដេរងផ្េបះពាេ់ ម្របលភេននម្រេពយកដេរងផ្េបះពាេ់ និងវ ិសាេភាពននការបះពាេ់។ ម្របជាពេរដាទង ពីគលម្រាង និងសិេធិរបស់ពួរគាត្ានដូចជា៖ រ(-ាេ ស់ម្រសបចាប់ - ម្របសន ី ុគគេា ិ លបប ន រ់ ឬម្រគួសារមួយកដេជាា ិ ធិ( ដូច េ ស់ដីម្រសបចាប់ (ានប័ណណរមមសេ ានកចងរនុងចាប់ភូមិបាេ ់ ចេនម្រេពយ បាត្់បងអ ិ អាចចូេលៅលម្របម្រ ឬមន ន បន់គលម្រាង ី បាស់ដីរសិរមមរុ ងត្ំ WaSSIP កដេានកផ្នការលធវម្រ ី បលសីរល ង ់ គង់េឹរសា ី ការផ្តត្ផ្ អ ត្ នង ិ អនាម័យ បុគគេលនាះនង ិ េ ឹ ានសេ ធិ េួេ សំណងចំលពាះដី ិ ម្រេពយសមបត្តល នង ិ នាះ។ ំ អស់កដេរងផ្េបះពាេ់ពគ ម្របជាពេរដាទង ី លម្រាងងម្រត្ូវបាន រំណត្់អត្តសញ្ជ ញ ណលៅរនុងត្ំបន់កដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាងលនះ រហូត្ដេ់កាេបរលចឆ ់ ស់កវង ិ េននការសៃងវា ិ ។ ពួរលគានសេ េមអត្ ិ ធិេេួេបានវ ិធានការសា ី វ ិញរនុងចំនួនម្រគប់ម្រគាន់លដីមបល ត រល ង ី រមពស់ ឬោងលហាចណាស់ ី េរ ិ ជីវភាព សមត្ាភាពររម្របារ់ចំណ ររារម្រមត្ ូ េ នង ិ រម្រមត្ ិ ផ្េត្ ិ រមមលសមគា ឹ រម្រមិត្មុនលពេអនុ វត្តនគ ី ន នង ៍ លម្រាង។ ខ(-ាេ ស់កដេានការេេួេសាគ េ់ពីចាប់ - សំលៅដេ់បុគគេ ឬម្រគួសារកដេពុំានប័ណណរមមសិេធិ បុ កនតគាត្់ាន សាា នភាពម្រសបចាប់ជាាេ ស់ ជាេរេណៈរួមា ួ េ ស់រម និងសិេធិជាេំលនៀមេាល ប់កដេានកចងរនុងចាប់ភូមិ បាេ។ បុគគេកដេសាិត្រនុងេរេខណ ន នឹងា ឌ លនះនឹងេេួេបានសិេធិដូចគា េ ស់ម្រសបចាប់កដរ។ ំ នការេេួេសា គ(-អនរលម្របីម្របាស់កដេពុា ំ នការអនុញ្ជ គ េ់/ពុា ញ ត្ - សំលៅដេ់បុគគេាន រ់ ឬម្រគួសារមួយកដេ ី បាស់ ឬសា រំពុងលម្របម្រ ី សា ន រ់លៅលេដ ី ផ្សងៗលេៀត្កដេម្រត្ូវបានហាមឃ្ត្់ ដូ ចានកចងរនុង ី ធារណៈ ឬម្របលភេដល ិ េ។ បុគគេកដេសាត្ ចាប់ភូមបា ិ ានសេ ិ រនុងម្ររុមលនះនឹងមន ិ ធិេេួេបានសំណងល ី ។ លទះបីោងណារ៏ យ ឹ េេួេបានសំណង លៅលពេអនុវត្តនកា លោយ បុគគេលនាះនង ៍ រចំណាយសងចំលពាះអចេនម្រេពយកដេគាត្់បាន កាន់កាប់កដេជាចំកណរននដី។ ា ញភសតុតាងននរមមសេ គាត្់អាចលសនីសុំបងា ធិ េម្រ ិ ល ិ កមនជាដក ី េពយមន ី ដេរងផ្េ បះពាេ់។ លេីសពល ី នះ គាត្់រអា ៏ ចានសិេស ធិ ុំការសាត រជីវភាព និង/ឬជំនួយពល ិ លបីគាត្់េេួេរងផ្េ ិ សស ម្របសន ់ ងរ នង បះពាេ់ធងនធ ិ បានេេួេសំណង លម្រកាមេរេខណ ិ /ឬ មន ិ រណាពល ឌ ពចា ិ សស (ម្ររុមងាយរងលម្រគាះ(។ 46 ៣.៣ េរេខណ ិ យ ឌ វ ិនច ឆ័ ននការេេួេបានលគាេនលោបាយសំណង 45> ម្របជាពេរដា នង ិ ម្រគួសារទំងអស់កដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាងានចំននួ ម្របជាជនលផ្សងៗគា ន រនុងលនាះរួម ទំងជនជាត្លិ ដម ី ភាគត្ច ិ និងម្ររុមជនងាយរងលម្រគាះ នឹងេេួេបានសំណង នង ិ /ឬ ជន ំ ួយឧបត្ាមភ ម្របសនិ លប៖ី (១(- ី បស់លគម្រត្ូវបានកាត្់បនាយលម្រចីនជាង ៥% ននេំហដ ដរ ំ ីសរុប (២(-ម្របភពម្របារ់ចំណូ េម្រត្ូវរងការបះពាេ់អវ ិជជាន ិ (៤(-ម្រេពយសមបត្តិលផ្សងៗលេៀត្ (ដូ ចជា (៣(-ផ្ៃះរបស់លគម្រត្ូវបានវាយលចាេលោយកផ្នរ ឬវាយលចាេទំងម្រសុង នង ់ នា( ឬេេធភាពចូេលៅលម្របីម្របាស់ម្រេពយសមបត្តិនឹងម្រត្ូវបានកាត្់បនាយ ឬរងការខូ ច ដំណាំ លដីមលឈី និងសំណងនា ខាត្លោយសារេេធរមមដី។ រងវះឯរសារផ្លូវចាប់ពីសិេធិលម្របីម្របាស់ជាម្របនពណី ញ បនបម្រត្កាន់កាប់នឹងមិនបះ ឬវ ិញ្ជ ន ពាេ់ដេ់សិេធិម្រសបចាប់រុ ងការេេួ េលគាេនលោបាយសំណងលេ។ 46> ់ ំនួនពីរននេេធរមមដីនឹងម្រត្ូវបានចាត្់េុរថាានសិេេ េម្រមងច ធិ េួេបានសំណងពីគលម្រាងលនះរួមាន៖  ី ល ការលធវអ ំ ណាយដល ី ោយសមម្រ ័ គចត្ ិ ៖ ត នឹងេេួេសាគ េ់ ដោបណាានដំលណី រការពិលម្រគាះលោបេ់ លោយលសរ ី ី ត្ ជាមុន និងកផ្អរលេព ័ ៌ានម្រគប់ម្រគាន់ និងកផ្អរលេីម្ររបខ័ណ ី ោយសម័ម្រគចិត្ត។ ដូលចនះ ម្របជា ឌ លធវីអំលណាយដល ពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាង និង ម្រគួសារកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាង ឬ សហគមន៍ជនជាត្ិ ល ៃ េ់ លោយមិន លដីមភាគត្ិច ានសិេធិចូេរួមវ ិភាគទនដី ឬម្រេពយលផ្សងៗលេៀត្ តាមការសម័ម្រគចិត្តរបស់ខួ នផ្ល ទមទរ ឬមិនយរសំណងរនុងេម្រមង់ណាមួយល ី ។ យ សា ៃ ត្់ ា នភាពទំងលនះនឹងម្រត្ូវបានពិនិត្យលផ្ៃៀងផ្ល ់ ហោ ពីលម្រពាះរសាងសងល ា រចនាសមពន ័ ធផ្គត្ផ្ ់ ឹរសា ់ គងេ ត ញេូកខនង នឹងបលងកីនត្នមលននម្រេពយកដេលៅ អ ត្ និងបណា សេ់របស់ម្របជាពេរដា និងម្រគួសារកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាង ឬផ្តេ់ដេ់ម្រេពយមួយចំនួននូ វឥេធិពេ ៃ េ់ ម្របលោេ ឬឥេធិពេកដេអាចលរីត្ាន។ ផ្ល  ី ោយមន េេធរមមដល ិ សមម្រ ័ គចត្ ិ ត នង ិ ដល ំ ណាះម្រសាយផ្េបះពាេ់៖ ដូចបានលេរ ី ល ី ខាងលេី បុ គគេកដេ ង (១(-ដីរមមសិេធជនរបស់ពួរលគម្រត្ូវបានរងការផ្េបះពាេ់លោយសារគលម្រាង (២(-ម្របភពម្របារ់ចំណូេ ម្រត្ូវរងការបះពាេ់អវ ិជជាន (៣(-ផ្ៃះរបស់លគម្រត្ូវបានវាយលចាេលោយកផ្នរ ឬវាយលចាេទំងម្រសុង និង ិ សំណង់នានា( ឬេេធភាពចូេលៅលម្របម្រ ិ ផ្សងៗលេៀត្ (ដូចជា ដំណាំ លដីមលឈី នង (៤(-ម្រេពយសមបត្តល ី បាស់ ម្រេពយសមបត្តិនឹងម្រត្ូវបានកាត្់បនាយ ឬរងការខូចខាត្លោយសារេេធរមមដី នង ឹ េេេបានសំណង រនុងលពេ ី រចំណាយសង និង/ឬ េេួេជំនួយឧត្ាមភលផ្សងៗលេៀត្។ េរេខណ លធវកា ឆ័ ននការេេួេបានលគាេ ឌ វ ិនិចយ ិ សេ នលោបាយសំណង នង ឹ ម្រត្ូវបានលធវប ិ ធិ នង ី ចេុបបននភាព លៅរនុងកផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះ ពាេ់សលងេប កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ ។ 47> ម្ររបខ័ណឌ លគាេនលោបាយការងារលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់នឹងម្រត្ូវអនុវត្តលេីការងារសាងសង់ និងសរមម ភាពពារ់ពន ់ គង់េឹរសា ័ ធលផ្សងៗលេៀត្ទំងអស់កដេម្រត្ូវអនុវត្តន៍ លម្រកាមគលម្រាងលេីររមពស់ការផ្តត្ផ្ អ ត្ និងអនាម័យ ិ ញ្ញបបទនពីធនាគារពិភពលោរ។ លគាេនលោបាយអនុវត្តនច កដេេេួេបានហរ ំ អស់កដេ ៍ ំលពាះម្របជាពេរដាទង រងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាង លបីលទះបីជាផ្េបះពាេ់កដេលរីត្ានានបរាណប ិ ម ន ឬានរម្រមិត្ធងន់ធងរោងណា ុ នា រ៏លោយ។ ដូ ចបានលេីរល ី ខាងលេី ការយរចិត្តេុរោរ់ពិលសសម្រត្ូវបានលធវីល ង ី សម្រាប់បំលពញត្ម្រមូវការរបស់ ង ន រនុងលនាះរួមទំងជនជាត្ល ម្ររុមម្របជាជនលផ្សងៗគា ិ ដីមភាគត្ិច និងម្ររុមមនុសសងាយរងលម្រគាះផ្ង។ 47 ជ រ់សេ ៣.៤ តាោងបញ្ជ ធិ េម្រ ិ ល ី េពយសមបត្តិ 48> ជ រ់សេ តាោងបញ្ជ ិ ល ធិ េម្រ ី េពយសមបត្តិ (តាោងេី ២ ខាងលម្រកាម) ម្រត្ូវបានលរៀបចំល ី សម្រាប់លម្របជា ង ី កផ្នរមួយ ននវ ិធានការបំលពញចំណុ ចខវះចលនា ល ះសម្រាប់គលម្រាងលេរ ់ រ ី រមពស់ការផ្តត្់ផ្គងេ ឹ សាអ ត្ ិ អនាម័យ នង លោយលធវីការ ី បលភេលផ្សងៗគា សលងេបពម្រ ិ ធិេេួេបានសំណង នង ន ននម្របលភេរងផ្េបះពាេ់ កដេជនរងផ្េបះពាេ់ានសេ ិ ធិ ិ សេ របស់ពួរលគរនុងការេេួេបានសំណង និងផ្តេ់លគាេការណ ី ោះម្រសាយបញ្ជ ៍ កណនាំលដីមបល ៍ លម្រាង។ ា អនុវត្តនគ 48 ជ រ់សិេល តាោង 2 ៖ តាោងបញ្ជ ធិ េម្រ ី េពយសមបត្តស ិ ម្រាប់ការផ្ល ល ស់េេ ិ សម័ម្រគចត្ ី ំលៅលោយមន ិ ត C ួ រ ម្របលភេម្រគសា ម្របលភេ A ៍ េី អនុវត្តនល កដេរងផ្េបះ ិ េ សេ ធិ េួេបានសំណង ការបំភលឺ បាត្់បង់ ពាេ់ T ់ ី ការបាត្់បងដ t ១រ ការបាត្់បង់ ី សរ ដរ ិ មម ាេ ស់ម្រសបចាប់  សំណងជាម្របារ់សុេធចំលពាះដី ិ លបីានការ ម្របសន ដី េំលៅឋាន និង ិ អនរកាន់កាប់ នង ៍ រចំណាយ រនុងលពេអនុវត្តនកា ិ ដី លោះដូរដី នង អាជីវរមម សិេធិដីពិត្ សងទំងម្រសុង ឬ ការលោះដូ រ ប័ណណរមមសិេធិនឹងម្រត្ូវ ម្របារដ រនុង ន ដីកដេានត្នមលផ្េិត្លសមីគា លធវីល ី សម្រាប់ទង ង ំ លនាះរួមទំង ។ បតី និងម្របពនធ។ ជនកដេាន ់ នធ  ការផ្តេ់ម្របារ់សម្រាប់បងព សិេធិេំលនៀម ម្របថាប់ម្រតា ការចុះបញ្ជ ីដី និង េាល ប់ ន លផ្សងៗលេៀត្ ពនធម្រសលដៀងគា ី ន សម្រាប់សេ លបា ធ េធរមម ិ េ ិ ម្រ រមមសេ ធិ សបចាប់ រនុងររណី ល ស់េី ានដីសម្រាប់ការផ្ល េំលៅ (ដីសម្រាប់លោះដូរ(  រួមទំងជលម្រមីសននសំណង អនុវត្តចំលពាះចំកណរ ន រនុងការផ្ត រនុងលពេជាមួយគា ដីកដេបាត្់បង់ េ់ការចំណាយសងចំលពាះដី បុលណាណះ កដេរងផ្េបះពាេ់ កដេ ៃ ប់ពី លៅកត្បនតលរីត្ាន បនា េេធរមម រនុងររណី ដីកដេលៅ សេ់មិនអាចរស់លៅបាន ឬ មិនអាចលម្របីម្របាស់ជា ម្របលោជន៍បាន។  សម្រាប់ការកាន់កាប់ជាេរេ ណៈេំលនៀមេាល ប់ ដីសម្រាប់ ល ស់បូ រេ ការផ្ល ត ីេំលៅលដីមបី ម្រេម្រេង់ជវ ី ភាពរស់លៅ នង ិ រលបៀបរបបរស់លៅ។ ការចុះ បញ្ជ ីដី ការបង់ពនធម្របថាប់ម្រតា ិ ម្របារ់ចំណាយលផ្សងៗ នង 49 ិ ដ សម្រាប់ចុះរមមសេ ិ ធិ ធិ ី ឬសេ រនុងការលម្របីម្របាស់នឹងម្រត្ូវបាន ផ្តេ់ឱយ។ C ួ រ ម្របលភេម្រគសា ម្របលភេ A ៍ េី អនុវត្តនល កដេរងផ្េបះ ិ េ សេ ធិ េួេបានសំណង ការបំភលឺ បាត្់បង់ ពាេ់ T ់ រលម្របម្រ ការបាត្់បងកា ី បាស់ដី t ២រ ការបាត្់បង់ ដីរសិរមម ម្រគួសាររងផ្េ  សម្រាប់ម្រសូវ/ដំណា៖ ំ ដំណាំ និង ំ បះពាេ់ទង ចំណ ន ំx ១ ូ េជារ់កសតងម្របចាំឆ្ ី ូបកផ្ល លឈហ អស់កដេពារ់ នំ ឆ្ ធ ឹងការលធវី ព័នន លម្រៅពីលនះ ម្រគួសាររងផ្េបះ រសិរមម (រនុង ពាេ់អាចម្របមូ េផ្េ និងររា លនាះរួមទំង ការសិរាត្នមល ម្របារ់ចំណូ េពីដំណាស ំ ំខាន់ ាេ ស់ដី និងអនរ ចំណាយជំនួសនឹង ៗ។ ជួេ រំណត្់ពីបរាណ ិ ី លឈហ  ចំលពាះលដម ី ូបកផ្ល ការ អនរកាន់កាប់/ ត្នមលេផ្ ី ារម្រត្ូវកផ្អរ ី របាត្់បង់ ចំណាយសងលេកា រស់លៅខុស លេីត្នមលរុ នងចាករ ម្រត្ូវលធវល ី ី លោយកផ្អរលេីរូប ង មន ចាប់លោយគា មនតដូចខាងលម្រកាម ៖ ិ ធិ ប័ណណរមមសេ [បរាណផ្េកដេម្រ ិ បមូេ ម្រសបចាប់ ឬ ន) បានរនុងមួយឆ្ ំ X (ត្នមលេី ម នសេ គា ិ ធិកាន់ ួ ឆ្ ផ្ារ)X (ចំនន នកំ ដេផ្តេ់ កាប់ដី ី ូជ ផ្េ)] + ការចំណាយលេព 50 C ួ រ ម្របលភេម្រគសា ម្របលភេ A ៍ េី អនុវត្តនល កដេរងផ្េបះ ិ េ សេ ធិ េួេបានសំណង ការបំភលឺ បាត្់បង់ ពាេ់ T ី នអាយុពីរឆ្ លដីមលឈា នលំ ង ី t កដេបានោំបានរយៈលពេ ន ំ ម្រត្ូវបានចាត្់ចំ ជាង ៥ ឆ្ ន រ់ដូចខាងលម្រកាម៖ ណាត្់ថា ី ូ ចៗកដេានអាយុ  រូនលឈត្ នម ត្ិចជាង ១ ឆ្ ំ ិនេេួេបាន សំណងលេ ពីលម្រពាះវាអាចោំ ី វ ិញបាន។ គលម្រាងផ្តេ់ ល ង ត្នមលលពញគឺជា សំណងលេីការចំណាយ ចំនួន កដេគណនា ចំលពាះរូ នលឈ។ ី លោយរូបមនតដូច  រូនលឈី (អាយុ ១ លៅ ៣ ា ញរនុង [ ] បានបងា ន( ឆ្ ំ ៖ ឱយត្នមលចំនួន ១/៣ នន ិ គត្ លោយមន ិ ត្នមល ត្នមលលពញ ពីលម្រពាះវាអាចម្រត្ូវ រូនលឈី ី វ ិញបាន បូ រនឹង បានោំល ង ការចំណាយលេីរូនលឈី  រូនលឈី (អាយុលម្រចីនជាង ៣ ន ំ ដេ់ ៥ ឆ្ ឆ្ ន(ំ កដេផ្តេ់ផ្េ មួយចំនួន៖ ឱយត្នមលចំនួន ២/ ៣ ននត្នមលលពញ បូរនឹងត្នមល រូនលឈី ី ស់ (លម្រចីនជាង ៥ ឆ្  លឈចា ន(ំ ានផ្េលពញលេញ៖ ផ្តេ់ ត្នមលលពញ បូរនឹងត្នមលរូន លឈី 51 C ួ រ ម្របលភេម្រគសា ម្របលភេ A ៍ េី អនុវត្តនល កដេរងផ្េបះ ិ េ សេ ធិ េួេបានសំណង ការបំភលឺ បាត្់បង់ ពាេ់ T ២ខ ការបាត្់បង់ ដីអាជីវរមម ម្រគួសាររងផ្េ  ចំលពាះអាជីវរមមកដេចាំបាច់ t អាជីវរមម និងអាជីវរមម ំ បះពាេ់ទង ល ស់េីតាង ម្រត្ូវផ្ល ំ លៅកាន់េី ការសិរាត្នមល អស់កដេាន វ រកនលងថមី បរាណកដេម្រត្ូ ិ ចំណាយជំនួសការ អាជីវរមម (រនុង សងគឺលសមីនឹងការបាត្់បង់ សិរាត្នមលចំណាយ លនាះរួមទំង ម្របារ់ចំណូ េកដេបាន ជំនួសនឹងរំណត្់ពី ា ិ អនរ េ ស់ដី នង ពោររណ៍ សម្រាប់ រយៈលពេ បរាណ ិ ជួេ( ២កខ ំ ាន អាជីវរមមទង ល ស់  ចំលពាះអាជីវរមមកដេម្រត្ូវផ្ល អនរកាន់កាប់/ ម នចុះបញ្ជ ី ម្រត្ូវ ទំងគា ំ លដីម (ផ្ល បតូរលៅកាន់េីតាង ល ស់ រស់លៅខុស បានេេួេសំណង ម្រត្ ប់វ ិញ ឬត្ំបន់ដកដេ( មន ចាប់លោយគា ី កេងកត្លៅ លេរ ឺ សមន ចំនួនននសំណង គល ឹ ការ ី ង ប័ណណរមមសិេធិ លពេ េរេណៈអាជីវ ់ នម្របារ់ចំណ បាត្់បងន ូ េជារ់ ម្រសបចាប់ ឬ រមមលនាះខុសចាប់ កសតងសម្រាប់រយៈលពេ ១ ម នសិេធិកាន់ គា កខ។ កាប់ដី ិ ត្តិការននេរេណៈ  ចំលពាះម្របត្ប អាជីវរមមខុសចាប់ ដូចជា ី ង លបសោរមម កេបងសុស ិ ម្របលភេអាជីវ លម្រគឿងលញៀន នង ន លនះ ពុំានការ រមមម្រសលដៀងគា ផ្តេ់សំណងលេ។ ់ ៃះ និងលហោ ការបាត្់បងផ្ ័ ធ ា រចនាសមពន 52 C ួ រ ម្របលភេម្រគសា ម្របលភេ A ៍ េី អនុវត្តនល កដេរងផ្េបះ ិ េ សេ ធិ េួេបានសំណង ការបំភលឺ បាត្់បង់ ពាេ់ T ៣រ ការបាត្់បង់ លហោា រចនាស ាេ ស់ផ្ៃះ អគារ  សំណងជាសាច់ម្របារ់កដេ t អាជីវរមម ័ ធ េំលៅ មពន និង លហោា រចនា ានចំនួនលសមីនឹងត្នមលជំនួស ឋាន អាជីវរមម ័ ធ (រនុង សមពន សម្រាប់កផ្នរណាមួយននផ្ៃះ/ និងម្រេពយលផ្ស លនាះរួមទំង អគារ/លហោ ័ ធកដេ ា រចនាសមពន ងៗលេៀត្ ាេ ស់ដី និងអនរ ់ ម្របសិនលបីា បាត្់បង។ េ ស់ ជួេ ោរ់ជួេ សំណងលេីការករេ ់ ដេបានលធវី មអ/ការសាងសងក អនរកាន់កាប់/ ការសិរាត្នមល ី លោយអនរជួេ នង ល ង ឹ ម្រត្ូវ រស់លៅខុស ចំណាយជំនួសនឹង កាត្់លចញពីការផ្តេ់សំណង មន ចាប់លោយគា រំណត្់ពីការ ិ េសនោ នង សម្រាប់ រច ិ ការ ប័ណណរមមសិេធិ ចំណាយសង េូទត្់សំណងដេ់ាេ ស់។ ម្រសបចាប់ ឬ  រនុងររណ ់ ត្ ី ានការបាត្់បងក ម នសិេធិកាន់ គា កផ្នរណាមួយននផ្ៃះ/អគារ/លហ កាប់ដី ោ ័ ធ លហយ ា រចនាសមពន ី កផ្នរ ិ អាចរស់លៅ កដេលៅសេ់មន ិ អាចលម្របម្រ បាន ឬមន ី បាស់ជា ម្របលោជន៍បាន ការផ្តេ់ ឹ លធវីល ង សំណងនង ី សម្រាប់ លហោ ័ ធទង ា រចនាសមពន ំ មូេ ន នឹងផ្តេ់ រនុងលពេជាមួយគា ការចំណាយសង។  រនុងររណី ផ្ៃះ/អគារម្រត្ូវបាន ោរ់ជួេ ការករេមអ/ការសាង ់ កនាមលោយអនរជួេនង សងប ឹ ម្រត្ូវបានេេូេសំណង រនុង លពេផ្តេ់ការចំណាយសង ិ ផ្តេ់លៅឱយអនរជួេ។ នង ាេ ស់នឹងមិនេេួេបាន សំណងចំលពាះការករេមអ/ ់ សាងសងល ី ។ យ 53 C ួ រ ម្របលភេម្រគសា ម្របលភេ A ៍ េី អនុវត្តនល កដេរងផ្េបះ ិ េ សេ ធិ េួេបានសំណង ការបំភលឺ បាត្់បង់ ពាេ់ T ៣ខ ការបាត្់បង់ លហោា រចនាស ាេ ស់ដី និងអនរ  សំណងជាសាច់ម្របារ់ រនុង ការសិរាត្នមល t អាជីវរមម ័ េ មពន ធ ំលៅឋាន ជួេ (រនុងលនាះ លពេផ្តេ់ ការចំណាយ ចំណាយជំនួសនឹង អាជីវរមម និង រួមទំង ាេ ស់ដី សងសម្រាប់ការករេមអ ឬ រំណត្់ការចំណាយ ម្រេពយលផ្សងៗ និងអនរជួេ ់ ោយា ការសាងសងល េ ស់ សង លេៀត្ ផ្ៃះ ឬអនរជួេ អនរកាន់កាប់/  រនុងររណី ពុំានការករេមអ រស់លៅខុស ឬការសាងសងល ់ េ គា ម នការ មន ចាប់លោយគា ផ្តេ់សំណងលេ។ ប័ណណរមមសិេធិ  ម្របារ់ជំនួយសម្រាប់ការលផ្ៃរ/ ភសតតាងជាឯរសារគ ម្រសបចាប់ ឬ ុ ឺ ការចំណាយកដេាន ជាេរេខណ ឌ ត្ម្រមូវ ម នសិេធិកាន់ គា ី ឹង ១ កខ នន ចំនួនលសមន កាប់ដី ចំនួននថលជួេ។ ៣គ ការបាត្់បង់ លហោា រចនាស អនរកាន់កាប់/  សំណងជាសាច់ម្របារ់កដេ ិ ាត្នមល ការសរ អាជវ ី រមម មពន ធ ំលៅឋាន ័ េ អនររស់លៅខុ ស ឹ ត្នមលជំនួស ចំណាយជំនួសនង ានចំនួនលសមីនង ឹ ី រមម នង អាជវ ិ ចាប់ លេកា ់ ហោ ី របាត្់បងល ា រចនា រំណត្់ ត្នមលជំនួស ម្រេពយលផ្សងៗ ័ ធកដេបានសាងសង់ សមពន សម្រាប់ លេៀត្ ី លោយអនរកាន់កាប់/ ល ង អនររស់លៅខុ សចាប់ ៣ឃ ការបាត្់បង់ ម្របារ់ឧបត្ាមភ ម្រគួសាររងផ្េ  ម្របារ់ឧត្ាមស ភ រុបកដេបាន ិ ាត្នមល ការសរ អាជីវរមម សម្រាប់ដឹរ បះពាេ់ (រនុង រំណត្់សម្រាប់ម្រគួសាររង ចំណាយជំនួសនង ឹ ជញ្ជូ នេំនញ ិ លនាះរួមទំងាេ ស់ ផ្េបះពាេ់នីមួយៗ ី ំនួនសរុប រំណត្់ពច (ម្របារ់ សម្រាប់េំលៅ ដី នង ិ អនរជួេ លោយកផ្អរលេីការចំណាយ សម្រាប់អម្រតាចំនួនពរ ី ឧបត្ាមភ ឋាន នង ិ ជាមធយមលេីការដឹរជញ្ជូ ន សម្រាប់ដឹរ អនរកាន់កាប់/ សាភ របុគគេ ី ង លៅកាន់េតា ំ ថមី។ ជញ្ជូ ន) រស់លៅខុស  ចាង យរហូត្ដេ់ ៥ មន ចាប់លោយគា គី ូកមម្រត្ ប័ណណរមមសិេធិ  ី ជាង ៥ គី ូកមម្រត្ លម្រចន ម្រសបចាប់ ឬ ម នសិេធិកាន់ គា កាប់ដី 54 C ួ រ ម្របលភេម្រគសា ម្របលភេ A ៍ េី អនុវត្តនល កដេរងផ្េបះ ិ េ សេ ធិ េួេបានសំណង ការបំភលឺ បាត្់បង់ ពាេ់ T ់ បារ់ចំណ ការបាត្់បងម្រ ូ េ និងជីវភាពរស់លៅ t ៤រ ការបាត្់បង់ ការបាត្់បង់ ម្រគួសាររងផ្េ  បរាណសរុ ិ បរួមកដេាន ម្របារ់ ម្របារ់ចំណូេ បះពាេ់បាត្់ ី ឹង ៣កខ ននម្របារ់ ចំនួនលសមន ចំណូ េ រនុង ់ បារ់ បងម្រ ចំណូ េ លោយកផ្អរលេី ី រម្របចាំកខ អម្រតាម្ររម្រ អំ ុងលពេ ចំណូ េ រនុង អម្រតាគណនាភាពម្ររីម្ររផ្លូវ ជ រ់ពី តាមការបញ្ជ ល ស់បូ រ ផ្ល ត - អំ ុងលពេអនត ការរបស់ោជរោ ិ េ ា ភបា ោជរោ ិ េរមពុជា ា ភបា ម្របារ់ឧបត្ាមភ រកាេ (រនុង រមពុជា។ សម្រាប់ម្រេ លនាះរួមទំង ី រម្របចាំកខ X អម្រតាភាពម្ររម្រ ់ ីវភាព ម្រេងជ ា ិ អនរ េ ស់ដី នង ួ សាជរ ចំនន ិ រនុងផ្ៃះរង ជួេ ផ្េបះពាេ់ X ៣ អនរកាន់កាប់/  រនុងររណី ម្រគួសាររងផ្េ រស់លៅខុស បះពាេ់ម្រត្ូវចាត្់ជាចំណាត្់ មន ចាប់លោយគា ន រ់ជាម្ររុមអនរម្ររម្រ ថា ី រ ងាយ ប័ណណរមមសិេធិ រងលម្រគាះ បរាណសរុ ិ បរួម ម្រសបចាប់ ឬ ខាងលេីនឹងម្រត្ូវគុណនង ឹ ម នសិេធិកាន់ គា ី។ ពរ កាប់ដី 55 C ួ រ ម្របលភេម្រគសា ម្របលភេ A ៍ េី អនុវត្តនល កដេរងផ្េបះ ិ េ សេ ធិ េួេបានសំណង ការបំភលឺ បាត្់បង់ ពាេ់ T ៤ខ ការបាត្់បង់ ការសាត រម្របារ់ ម្រគួសាររងផ្េ  ានសិេធិចូេួមរនុងរមមវ ិធី t ម្របភពគាំម្រេ ចំណូេ បះពាេ់ កដេ មួយរនុងរមមវ ិធីសាត រ/គាំម្រេ ជីវភាពជាអ បាត្់បង់ម្របភព ជីវភាពរស់លៅចំនួន បី៖ ចិនស្រនតយ៍ គាំម្រេជីវភាពរស់  ការសា ី ភាពរស់លៅ ត រជវ លោយសារ លៅជាអចិនស្រនតយ៍ ឹ កផ្អរលេដ លោយពង ី ម្រាប់ ី ស ល ស់េី ការផ្ល (រនុងលនាះរួម ម្រគួសាររងផ្េបះពាេ់ រមមវ ិធីដីសម្រាប់ េំលៅ ទំង ាេ ស់ដី ជ ប់ពួរលគលេី លោយភា ម្រគួសាររងផ្េបះ ឬចំកណរដី ិ អនរជួេ( នង សរមមភាពជីវភាពលោយ ពាេ់កដេបាត្់បង់ កដេលៅ ី ី លពាេគឺ (i)- កផ្អរលេដ ជីវភាពពង អនរកាន់កាប់/ ឹ កផ្អរលេដ ី ី សេ់មន ិ ជួយឱយពួរលគានេេធភាព រស់លៅខុស រមមវ ិធីផ្តេ់ការងារ អាចរស់លៅ ានម្របភពម្របារ់ចំណូេ មន ចាប់លោយគា សម្រាប់ម្រគួសាររង បាន លោយកផ្អរលេីដីលផ្សងៗ ប័ណណរមមសិេធិ ផ្េបះពាេ់កដេ ិ លបីានដីផ្េត្ ម្របសន ិ បាន ម្រសបចាប់ ឬ បាត្់បង់ជីវភាពរស់ ដូចជាសួនបកនល លដីមលឈី ម នសិេធិកាន់ គា លៅកដេពឹងកផ្អរលេី ហូបកផ្ល ការចិញ្េឹមសត្វ និង កាប់ដី ការងារានម្របារ់ ម្របភពបលងកីត្ម្របារ់ចំណូេ រនម្រម ន លនះលផ្សងៗ ម្រសលដៀងគា លេៀត្ (ii)-ផ្តេ់ការបណ ី េម្រេង់ជីវភាព រមមវ ិធម្រ ុត ះ បណា ត េកផ្នររសរ រស់លៅកដេពឹងកផ្អរ ិ មម ឬ ការចិញ្េឹមសត្វនង ី ជីវរមមសម្រាប់ លេអា ិ (iii)- ការឧបត្ាមសា ភ ច់ម្របារ់សរុប ម្រគួសាររងផ្េបះ ចំនួន ២០០ ដុោល រអាលម ពាេ់កដេបាត្់បង់ ររ ី ភាពរស់លៅកដេ ជវ ី សាជា ិ សម្រាប់ចាប់លផ្តម ី ូវសរមមភាពជវ ថមន ី ភាព ឹ កផ្អរលេអា ពង ី រមម ី ជវ កដេពង ។ ឹ កផ្អរលេដ ី ី  រនុងររណ ី ដេ ី ពុំានដក អាចម្រត្ូវបានផ្តេ់ឱយ សមម្រសបសម្រាប់ ដេ់ម្រគួសារម្រគួសាររង ់ ីវភាព សរមមភាពម្រេម្រេងជ ផ្េបះពាេ់កដេ លេលនាះ ម្រគួសាររងផ្េបះ អាចលម្រជីសលរសយរ ី ពាេ់អាចានជលម្រមីស ជលម្រមីសលនះ។ េេួេយររមមវ ិធីម្រេម្រេង់ 56 C ួ រ ម្របលភេម្រគសា ម្របលភេ A ៍ េី អនុវត្តនល កដេរងផ្េបះ ិ េ សេ ធិ េួេបានសំណង ការបំភលឺ បាត្់បង់ ពាេ់ T ជីវភាពរស់លៅលោយកផ្អរ ម្រគួសាររងផ្េបះ ី រងារេេួេបានម្របារ់ លេកា ពាេ់ានសិេធិេេួេ t រនម្រម ឬកផ្អរលេីអាជីវរមម។ បានជលម្រមីសមួយរនុង ឬ ចំលណាមជលម្រមីសទំង អស់ខាងលេី  ការសាត រជីវភាពរស់លៅតាមរ យៈការងារកដេេេួេបាន ម្របារ់រនម្រម សម្រាប់ម្រគួសារ រងផ្េបះពាេ់កដេបាត្់ ិ ស្រនតយន ជាអចន ៍ ូ វការងារាន ម្របារ់រនម្រម លពាេគឺ (i)- ផ្តេ់ការបណ ត េលេី ុ ត ះបណា ជំនាញលធវកា ី រងារានម្របារ់ ិ (ii)-ការផ្តេ់ការ រនម្រម នង ភ រុបជាសាច់ម្របារ់ ឧបត្ាមស ី ង កដេានចំនួនលសមន ឹ អម្រតាភាពម្ររីម្ររផ្លូវការចំនួន ៣កខ ននម្របារ់ចំនូេលដីមបី ជួយគាំម្រេកផ្នរម្របារ់ ចំណូ េរនុងអំ ុងលពេ បណ ត េ ុ ត ះបណា ឬ  ការសាត រជីវភាពរស់លៅតាមរ ី រមម សម្រាប់ យៈ អាជវ ម្រគួសាររងផ្េបះពាេ់ កដេបាត្់បង់អាជវ ី រមមជា ិ ស្រនតយ៍ ឬ ម្រគួសាររងផ្េ អចន ី បាស់ បះពាេ់ កដេលម្របម្រ រមមវ ិធីលនះជាម្របភពននជលម្រមី ជីវភាពរស់លៅ (i)- ការផ្ត េ់ជំនាញអាជីវរមម និង 57 C ួ រ ម្របលភេម្រគសា ម្របលភេ A ៍ េី អនុវត្តនល កដេរងផ្េបះ ិ េ សេ ធិ េួេបានសំណង ការបំភលឺ បាត្់បង់ ពាេ់ T (iii) - ការផ្តេ់េឹរម្របារ់ សរុបចំនួន ២០០ ដុោល រអា t ិ លដីមបជ លមររ ី ួយលេីការចាប់ ន ត្ត្ូច ឬ លផ្តីមអាជីវរមមខា អាជីវរមមតាមផ្ៃះ។  ចំលពាះម្រគួសាររងផ្េបះ ន រ់ ការចាត្់ចំណាត្់ថា ីរ ពាេ់កដេានភាពម្ររម្រ ឹ ម្រត្ូវលធវល នង ី ី រនុង ង ិ ងាយរងលម្រគាះ លម្រៅពី នង អំ ុងលពេនន ការ ការបណ ត េជំនាញ ុ ត ះបណា ់ ស់កវងេមអត្ សៃងវា ិ ភ ច់ម្របារ់ (i)-ការឧបត្ាមសា ិ ម្រសបតាមេរេ នង ី នង សរុបគុណនឹងពរ ិ (ii)- ឆ័ កដេ ណៈវ ិនិចយ ិ តេុរ េេួេបានការយរចត្ ានលរៀបោប់រុ នងកផ្នរ ជាអាេិភាពសម្រាប់ឱកាស IV.D ននដំលណី រការ ការងារកដេានលៅរនុង ម្របត្ប ់ រ ិ ត្តិការសតងោ គលម្រាងលនះ 58 ី ស្រសតវាយត្នមលម្រេពយ ៣.៥ វ ិធសា 49> ិ ាត្នមលចំណាយជំនួស ការសរ (RCS) គជា ឺ ឯរសារមូេោ ិ អំពវ ា នកដេលរៀបោប់េមអត្ ី ស្រសតសម្រាប់ ី ិធសា ី តេ់សំណងម្រេពយកដេរងផ្េបះពាេ់ម្រគប់ម្របលភេទំងអស់ ដូចជា ដី លហោ គណនាត្នមលគិត្ជាឯរតា លដីមបផ្ ា រចនា សមពន ័ ធសំខាន់ៗ លហោា រចនាសមពន ី វ ិសាេភាព លដម ័ ធរម្រមិត្េីពរ ិ ជំនួយឧបត្តមភសម្រាប់ការសា ី លឈី នង ី វ ិញ។ ការ ត រល ង ិ ាត្នមលចំណាយជំនួសនង សរ ឹ ម្រត្ូវលធវីល ី លោយអនរជំនាញឯរោជយកដេានចំលណះដង ង ឹ ពត្ ី នមលសាភ រសំណង់ នង ិ ការវាយត្នមលម្រេពយសមបត្តិ។ វ ិធីសាស្រសតវាយត្នមលបរាណជាធមម ិ តា នឹងម្រត្ូវបានលម្របីម្របាស់សម្រាប់ទញយរត្នមលជាឯរ តាននលហោ ័ ធកដេរងផ្េបះពាេ់។ ា រចនាសមពន 50> ័ ធមួយចំនួនកដេជួយអនរអាចវាយត្នមលពីសិេធិ និងសំណងរបស់ម្របជាពេរដា និង ពារយបលចេរលេសពារ់ពន ម្រគួសារកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាង ានដូចខាងលម្រកាម៖  ការសិរាត្នមលចំណាយជំនួស - លគាេបំណងសំខាន់ននការសិរាត្នមលចំណាយជំនួសគឺលដីមបរ ី ំណត្់ពី អម្រតាននត្នមលដីលោយកផ្អរលេីរំណត្់លហត្ុននការលោះដូរជារ់កសតងននត្ំបន់រងផ្េបះពាេ់ លហោា រចនា ី ូ បកផ្ល លឈី និងដំណា។ 3 ័ ធសំខាន់ៗ និងរម្រមិត្េីពីរ កដេរងផ្េបះពាេ់ លដីមលឈហ សមពន ំ កផ្អរលេីេេធផ្េ ននការសិរាត្នមលចំណាយជំនួស ម្រគួសារកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាងនឹងេេួេបានសំណង លៅលពេ ផ្តេ់ការចំណាយសង (លោយកផ្អរលេីត្នមលេីផ្ារ) ពីោជរោ ់ ី និងម្រេពយ ា ភិបាេរមពុជា ចំលពាះការបាត្់បងដ សមបត្តិកដេរងផ្េបះពាេ់លោយសារ គលម្រាងលនះ។ ការសិរាត្នមលចំណាយជំនួសនឹងម្រត្ូវលធវីល ង ី រនុង ់ ស់កវងេមអិត្។ អំ ុងលពេនន ការសៃងវា  ត្នមលដគ ិ ជាឯរតា- ដីឯរជនកដេរងផ្េបះពាេ់ម្រត្ូវបានកបងកចរជាបួនម្ររុមសំខាន់ៗ៖ (១( វាេកម្រស ី ត្ (២( ចា ិ (៤( ដីអាជីវរមម។ វ ិធរ ក រ (៣( ដីេំលៅឋាន នង ី ុ ងការេេួ ន ិ នន័យសតព េបានេន ឺ ធវី ី ីអម្រតាេីផ្ារ គល ិ ននយ ការម្របមូេេន ន ័ ពីការេរ់ដូរដីរុ ងរយៈលពេថម ីៗរនលងលៅ។ លទះជាោងលនះរតី ម្ររុមលរៀបចំគលម្រាងមន ិ ី នមលេរ់ដីលៅរនុងត្ំបន់/ជុំវ ិញត្ំបន់គលម្រាងល អាចររបាននូ វរំណត្់ម្រតាសតីពត្ ី ។ យ លទះជាោងលនះរតី ិ ននយ េន ័ អំពីការេរ់ដីថមីៗនឹងម្រត្ូវម្របមូេតាមរយៈបេសា ៃ េ់ជាមួយនឹង ភ សន៍លោយផ្ល (i) ាេ ស់ដីលៅ រកនលង/ជុំវ ិញត្ំបន់អនុវត្តនគ ិ ម្រគួសារមន ៍ លម្រាងកដេជាម្រគួសាររងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាង នង ិ រងផ្េបះពាេ់ ពគ ី លម្រាង និង (ii) អាជា ា ធរមូេោា នលៅរកនលង/ជុំវ ិញត្ំបន់អនុវត្តនគ ិ ា ៍ លម្រាង។ ចំលពាះេេធផ្េននការសរ ត្នមលចំណាយជំនួស ត្នមលដីគត្ ិ ជាឯរតាកដេានភសតុតាងកដេានការេេួេសា ិ ធិ លហោ គ េ់រមមសេ ា រចនា ័ ធ ដំណាំ លឈក សមពន ី ដេបានោំលេស ី ពីរឆ្ ន ំ នង ិ លឈោ ំ រផ្េ រនុងម្រសុរ និងឃុក ី យ ំ ដេម្រត្ូវបានបះពាេ់ ឹ ម្រត្ូវលធវីល លោយគលម្រាងលនះនង ី ។ ង  ត្នមលលហោ ័ គ ា រចនាសមពន ិ ជាឯរតា - ផ្ៃះ/លហោ ធ ត្ ័ ធកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាងលនះម្រត្ូវបានចាត្់ ា រចនាសមពន ន រ់ជាពីម្ររុមសំខាន់ៗ៖ ផ្ៃះ/េំលៅឋាន និងលហោ ចំណត្់ថា ័ ធលផ្សងៗលេៀត្។ វ ិធីសាស្រសតកដេលម្របី ា រចនាសមពន ម្របាស់គណនាត្នមលផ្ៃះ/លហោា រចនាសមព័នធ រួមានការសិរាពីបរាណ ិ ី ផ្នរននលហ និងការវាស់កវងេមអិត្លេក ោ ័ ធនីមួយៗ។ ត្នមលពេរមមរន ា រចនាសមពន ំ មូេ ៏ ឹងម្រត្ូវបានវាយត្នមល តាមត្នមលេីផ្ារសម្រាប់រចនាសមព័នធទង លោយកផ្អរលេីពត្ ័ ា ់ ៅរនុងត្ំបន់។ លហោ ៌ នកដេេេួេបានពីអនរចុះរិចេសនោសាងសងល ័ ធ លផ្ស ា រចនាសមពន 3 ចំណុ ចលនះរួមទំងរបង អណ ឹ ផ្ៃះបាយ ។េ។ ូ ត ង ម្រេុងម្រជូរ បនៃប់េរ 59 េ ង ងៗលេៀត្ ដូចជាជញ្ជ ំ និងរបង និងម្រេពយសមបត្តិវបបធម៌ ដូចជា លចត្ិយ ចាំបាច់ម្រត្ូវកត្េេួេបានសំណង ី េេធផ្េននអម្រតាជារ់ោរ់ននលហោ តាមត្នមលេីផ្ារ លហយ ័ ធ រ៏ម្រត្ូវេេួេបានសំណងកដរ និង ា រចនាសមពន  ំ ត្នមលដណា ិ លដម ំ នង ី ត្ ី លឈគ ិ ជាឯរតា - េន ័ លនះនង ឹ ម្រត្ូវម្របមូេតាមរយៈបេសា ិ ននយ តី ម្រ ភ សន៍សព ី បារ់ចំណូេ ជាមួយា ិ រដំណាំ នង េ ស់/រសរ ី ង ិ លឈី លៅរនុងេតា ំ អនុវត្តនគ ៍ លម្រាង។ អម្រតាត្នមលេផ្ ី ំណាំ នង ី ារលេដ ិ លឈី ម្រត្ូវបានគណនា លោយកផ្អរលេីផ្េ និងរយៈលពេននលដីមលឈធ ី ំ និងដំណាំ កដេបានដរម្រសង់លចញពីបេ សា ី ូបកផ្លគឺានដូចខាងម្ររម៖ ភ សន៍ជាមួយរសិររ។ រូបមនតកដេលម្របីម្របាស់សម្រាប់ លដីមលឈហ ី ូបកផ្ល = ((បរាណផ្េកដេម្របមូ លដីមលឈហ ិ ន ំ x ត្នមលេីផ្ារ) x (ចំនួនឆ្ េបានរនុងមួយឆ្ នកំ ដេវាផ្តេ់ ផ្េ)) + ត្នមលពូជ ី ដេានអាយុលេីសពីពីរឆ្ លដីមលឈក នក ន ំ ម្រត្ូវបានចាត្់ចំណាត្់ថា ំ ដេានរយៈលពេោំដុះលម្រចីនជាង ៥ឆ្ ន រ់ ដូចខាងលម្រកាម៖ o រូនលឈត្ី ូ ចៗកដេានអាយុ ត្ិចជាង ១ ឆ្ ំ ិនេេួេបានសំណងលេ ពីលម្រពាះវាអាចោំល ង នម ី វ ិញបាន។ គលម្រាងផ្តេ់សំណងលេីការចំណាយចំលពាះរូនលឈ។ ី o រូនលឈី (អាយុ ១ លៅ ៣ឆ្ ំ ៖ ឱយត្នមលចំនួន ១/៣ ននត្នមលលពញ ពីលម្រពាះវាអាចម្រត្ូវបានោំ ន( ល ង ឹ ការចំណាយលេីរូនលឈ។ ី វ ិញបាន បូរនង ី o ន( រូនលឈី (អាយុលម្រចីនជាង ៣ ដេ់ ៥ឆ្ ំ កដេផ្តេ់ផ្េមួយចំនួន៖ ឱយត្នមលចំនួន ២/៣ នន ត្នមលលពញ បូរនឹងត្នមលរូនលឈ។ ី ិ រណាពល ៣.៦ ការពចា ិ សស 51> ់ ឹរសា ភាពងាយរងលម្រគាះ និងលយនឌ័រ៖ គលម្រាងលេីររមពស់ងការផ្តត្់ផ្គងេ អ ត្ និងអនាម័យ េេួេសាគ េ់ថា ម្ររុមមនុសសរនុងសងគមមួយចំនួន រនុងលនាះរួមទំងជនជាត្ិលដីមភាគត្ិច អាចានេេធភាពត្ិចត្ួចរនុងការសាត ររម្រមិត្ ជីវភាព ការរស់លៅ និងរម្រមិត្ម្របារ់ចំណ ី គលម្រាងបានបញ្េូ េបញ្ជ ូ េរបស់ខួ លន លហយ ំ លនះលៅរនុងការ ា រងវេ់ទង លរៀបចំ និងការអនុវត្តសរមមភាពគលម្រាង តាមរយៈដំលណី រការននការលរៀបចំកផ្នការ និងការលធវីលសចរតីសលម្រមចលោយ ានការចូេរួម។ 52> រនុងអំ ុ ងលពេអនុវត្តន៍ គលម្រាងនង ឹ លផ្ល ត ត្ការយរចិត្តេុរោរ់ពល ិ សសលេស្រ ី សតី ិ ម្រគួសារកដេានលម នង ី រលគជាអនរេេួេផ្េពីការវ ិនល ម្រគួសារជាស្រសតី លោយលម្រជីសលរសពួ ិ ោគរបស់គលម្រាង ដូចជា ការជួេឱយពួរលគលធវីការ ងារសាងសង់ជាលដីម។ ី ពគា ការចូេរួមលោយលសមភា ន ន របស់ស្រសតីរុ ងវដត ទង ំ មូេននសរមមភាពគលម្រាងនង ឹ ម្រត្ូវលធវល ី ង ី ី េីររមពស់ពេ លដីមបល ិ នតរភាពគលម្រាង។ ី េធភាពនននរ ឹ ធានាឱយានការចូ េរួមោងសរមមរបស់ស្រសតី គលម្រាងនង នង ិ ម្ររុមជនជាត្ិលដីមភាគត្ច ិ ី យល្លីយត្បលៅនង រនុងអំ ុ ងលពេននការលរៀបចំវ ិធានការសមម្រសបលដីមបឱ ឹ ត្ម្រមូវការជារ់ ន ដូចជាម្របជាពេរដាគា ោរ់ ឬរងវេ់របស់ម្ររុមម្របជាពេរដាខុសៗគា ី រ និងម្រគួសារកដេានស្រសតីជាលមផ្ៃះ ម នដីធលី ម្ររម្រ ិ រ មនុ សសចាស់ជោ ឬរុារកដេគា ជនពកា ិ សរមមភាពជារ់ោរ់ ម នមលធោបាយគាំម្រេខលួនឯង។ យុេធសាស្រសតលយនឌ័រ នង ិ ដម សម្រាប់ម្ររុមជនជាត្ល ិ នឹងម្រត្ូវបានលរៀបចំល ី ភាគត្ច ី រួចោរ់បញ្េូ េរនុងកផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះ ង ពាេ់សលងេប/កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់។ 60 ធ ស្រសល ៣.៧ យុេសា ត យនឌ័រ 53> លគាេការណ៍ ខាងលម្រកាមម្រត្ូវបានយរមរលម្របម្រ ី បាស់ លដម ី បជ ី ួយឱយស្រសតច ន ី ូ េរួមោងសរមមរុ ងការលរៀបចំ កផ្នការ ិ អនុវត្តនរ នង ី ោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ ម្រពមទំងរមមវ ិធល ៍ មមវ ិធល ិ ការេូ ទត្់សំណង ី ផ្សងៗលេៀត្។ ការចុះរិចេសនោ នង ឹ ម្រត្ូវបានចុ ះហត្ាលេខាេេួេសា នង ំ បតី នង គ េ់ទង ី ន រ់បុលណា ិ ម្របពនធ ឬស្រសតា ណ ះ រនុងររណី កដេម្រគួសារានស្រសតីជាលម ិ េសនោលេីការងារសុវ ម្រគួសារ។ រច ឹ គត្ ី ិេ នង ី រ នង ិ គូរដេ់លគាេលៅផ្តេ់ការានម្របារ់រនម្រមដេ់ម្របជាជនម្ររម្រ ិ ស្រសតីពី ភូមិ និងត្ំបន់កដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាង។ ា ធានាឱយាន រិចេការទំងលនះរ៏នឹងពិចារណាផ្ងកដរពីការលបតជា ម នការលម្របីម្របាស់រា សមភាពលយនឌ័រ រនុងលនាះរួមទំង i) ការធានាថានឹងគា ំ ពេរមមរុារ ឬរា លង ំ ពេរមមពីការ លង ម នការលរសលអ ជួញដូរ ii) គា ី ម នម្របារ់រនម្រមខុ សគា ីងលេីការផ្តេ់ការងារានរនម្រមដេ់ស្រសតីកដេានគុណវឌឍន៍ និង iii) គា ន ន។ រវាងបុរស និងស្រសតីចំលពាះការងារកដេានគុណត្នមលលសមីគា 54> វ ិធានការពិលសសនឹងម្រត្ូវលធវីល ី រនុងការផ្សពវផ្ាយព័ត្៌ាន និងការពិលម្រគាះលោបេ់ជាមួយស្រសតី លដីមបធា ង ី នា ំ លនាះានការយេ់ដឹងោងចាស់ោស់ពីលគាេនលោបាយ សិេធិរុ ងការេេួ ថា ស្រសតីទង ន េបានសំណង និងនីត្ិវ ិធី ី រ លផ្សងៗលេៀត្សតព ិ អាចលធវកា ី មមវ ិធីលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ នង ី ត្ ី រសលម្រមចលោយកផ្អរលេព ័ ា៌ នម្រគប់ម្រគាន់។ ម្របព័នធ ៌ នសតីពីការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ននគលម្រាងលនះនង ព័ត្ា ឹ ធានថា មូេោ ិ ននយ ា នេន ិ សូចនាររម្រត្ួត្ពន ័ នង ិ ិត្យតាម ឹ ម្រត្ូវបំកបរតាមលយនឌ័រ។ ោនទំងអស់នង 55> អងគភាពម្រគប់ម្រគងសាសភាគទំងអស់ នឹងផ្តេ់ការបណ ត េដេ់គណៈរា ុ ត ះបណា ម ធិការលោះម្រសាយផ្េ ំ អស់រុ ងលគាេបំ បះពាេ់ទង ន ណងរសាងសមត្ាភាពលេីកផ្នរម្រគប់ម្រគងផ្េបះពាេ់ ី េីររមពស់ការយេ់ និងលដីមបល ដឹងពីលយនឌ័ររនុងការងារម្រគប់ម្រគងផ្េបះពាេ់។ 56> ី ឧបសមព័នធ ១រ អំពា លមេ ិ កផ្នការសរមមភាពលយនឌ័រ។ ី ម្រេរ 61 4> ដំគណ្ើរការតា ំងទីលគ ំ ៅ និងការឯរភារ ិ ត្ ៤.១ ការម្រត្ួត្ពន ី រការពារម្របលោជន៍សងគម ិ យតាមោនលេកា 57> ៃ ប់ពីានការឯរភាពលេីត្ំបន់លគាេលៅរួចលហយ បនា ី ិ យកផ្នរសងគមនង ការម្រត្ួត្ពិនត្ ី ង ឹ ម្រត្ូវបានលធវល ី លោយ គ េការពារផ្េម្របលោជន៍សងគម (SSFP( នង ជនបលងា ី បរ ិ /ឬេម្រ ិ សប ឹ ាននម្ររសួងឧសាហរមម នង ិ ម្ររសួង ិ បរមម នង ិ ដឹរជញ្ជូ ន លដីមបរ សាធារណការ នង ី ី នង ី ំណត្់ថាលត្ដ ិ ត្ូវផ្តេ់ឱយលោយសម័ម្រគចិត្ត ម្រត្ូវបានផ្ល ិ /ឬម្រេពយសមបត្តម្រ ល ស់បូ តរេី តាំង ឬម្រត្ូវតាំងេេ ី ំលៅលោយមន ិ សម័ម្រគចិត្តនង ិ /ឬ បញ្ជ ា លផ្សងៗលេៀត្ពារ់ពន ័ ធនង ់ ដេម្រត្ូវអនុវត្ត ឹ សរមមភាពសាងសងក ី ួយៗ។ ជាេេធផ្េ កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់សលងេប ឬកផ្នការសរមមភាព ន៍លៅតាមកផ្នការនម លោះម្រសាយផ្េបះពាេ់នឹងម្រត្ូវលរៀបចំល ី សម្រាប់ត្ំបន់លគាេលៅ កដេានផ្េបះពាេ់អវ ិជជានលោយសារការ ង ល ស់បូ រេ ផ្ល ត េ ី ំលៅលោយមន ិ សម័ម្រគចត្ ិ ត ទំងរយៈលពេខលី ឬអចន ៍ លម្រៅពក ិ ស្រនតយ។ ី ផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះ ពាេ់សលងេបកផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ ឹ លរៀបចំរបាយការណ គលម្រាងនង ិ តេុរោរ់ ៍ ពីការយរចត្ ិ ខពស់ (DDR( សម្រាប់ត្ំបន់លគាេលៅកដេគា រម្រមត្ ី ំលៅលោយមន ម នផ្េបះពាេ់ននការតាំងេេ ិ ត នង ិ សម័ម្រគចត្ ិ /ឬេី ិ ត។ សម្រាប់ការលធវក តាំងកដេសហគមន៍ ឬម្របជាពេរដាផ្តេ់ដីលោយសម័ម្រគចត្ ិ ធភាព ការម្រត្ួត្ ី ផ្នការកដេានម្របសេ ពន ិ ត្ ិ យតាមោនគួរលធវីល ង ី ឱយបានលេឿនបំផ្ុត្តាមកដេអាចលធវីបាន ិ លៅមុនលពេដំលណ នង ី រការលរៀបចំ កផ្នការ សរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ ី យជនបលងា លដីមបឱ គ េការពារផ្េម្របលោជន៍សងគមបានេេួេព័ត្៌ានម្រគប់ម្រជុង ី រៀបចំកផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់សលងេប/កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ លម្រជាយ លដីមបល ឬរបាយការណ ី រយរចិត្តេុរោរ់រម្រមិត្ខពស់សម្រាប់ការផ្តេ់ដីលោយសម័ម្រគចត្ ៍ ពកា ី ួយៗ។ ិ តសម្រាប់ត្ំបន់លគាេលៅនម ិ ការឯរភាពលេក ៤.២ ការលរៀបចំ នង ី ផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់សលងេប/កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយ ផ្េបះពាេ់ 58> ី នង អងគភាពម្រគប់ម្រគងសាសភាគេ១ ឹ អគគ ិ អងគភាពម្រគប់ម្រគងសាសភាគេី ២ លោយសហការជាមួយនង នាយរោ ិ ញ្ញវត្ាុ (លេខាធិការោ ា នលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ននម្ររសួងលសដារិចេ និងហរ ា នគណៈរា ិ រលោះម្រសាយ ម ធកា ិ ដំលណ ផ្េបះពាេ់អនតរម្ររសួង) ផ្តេ់ការកណនាំេូលៅរនុងការលរៀបចំកផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ នង ីរ ី ោយមិនសម័ម្រគចត្ ការេេធរមមដល ី រ់ពន ិ ត ធានាឱយានការសម្រមបសម្រមួេរវាងភាគពា ័ ធលផ្សងៗ កដេានេំនារ់េំនង ជាមួយនង ី រមពស់ការផ្តត្់ផ្គង់េរ ឹ គលម្រាងលេរ ឹ ិ អនាម័យ រនុងលនាះរួមទំងភាគីទង នង ំ ឡាយណាកដេានេំនារ់ េំនងផ្ល ៃ េ់ជាមួយនង ត ីេំលៅ នង ឹ សរមមភាពផ្ល ល ស់បូ រេ ិ ការម្រត្ួត្ពន ិ ត្ ិ យតាមោន។ មុននង ់ ហោ ឹ ចាប់លផ្តីមសាងសងល ា រចនាសមព័នធផ្គត្ផ្ ់ ឹរសា ់ គងេ អ ត្ ភាគីពត្ ី ំបន់លគាេលៅគលម្រាងកដេានផ្េបះពាេ់ខា លង ល ស់បូ រេ ំ ពីការផ្ល ី ំលៅនង ត េ ឹ ី លងកីត្លគាេការណ េេួេបានការពិលម្រគាះលោបេ់លដីមបប ៍ លធវីកផ្នការ និងការលរៀបចំការងារ រនុងលគាេបំណងរំណត្់ និងកាត្់បនាយផ្េបះពាេ់អវ ិជជាន លេីសងគមកដេលរីត្ានលោយសារសរមមភាពសាងសង។ ់ កផ្នការសរមមភាព លោះម្រសាយផ្េបះពាេ់សលងេប/កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ នឹងេេួេបានព័ត្៌ានពីការអលងកត្ ័ មូេោ េិនននយ ល ស់ ា ន ការវាយត្នមលម្រេពយសមបត្តិ និងការរំណត្់ទរ់េងនឹងសំណង លទះបីជាសាិត្រនុងបរបេននការផ្ល ិ ត ះអាសនន ឬអចិនស្រនតយ៍ សំណង ឬ រនុងបរបេននការកាត្់ បតូរេីេំលៅ បលណា ិ បនាយផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាងលេីសងគម។ 62 59> ការលរៀបចំកផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់សលងេប / កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ ចាំបាច់ម្រត្ូវបញ្េូ េលគាេការណ៍ េូលៅដូចខាងលម្រកាមសម្រាប់ម្របជាពេរដា និង ម្រគួសារកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាង ី យពួរលគ៖ លដីមបឱ  ិ សេ េេួេបានព័ត្៌ានអំពីជលម្រមីស នង ិ រ ឹ ការផ្ល ធិ បស់ពួរលគទរ់េងនង ល ស់បូ រេី ំលៅ នង ត េ ិ សំណង។  ិ ម្រគាះលោបេ់អំពី ផ្តេ់ជលម្រមស េេួេបានការពល ី រនុងចំលណាម នង ី ផ្ល ិ ផ្តេ់ជលម្រមស ត េ ល ស់បូ រេី ំលៅ ឬសំណង ិ សនសំសំនច។ កដេានេរេណៈបលចេរលេស នង  េេួេបានសំណងភា ី រចំណាយសងទំងម្រសុងចំលពាះការបាត្់បង់ ល មៗ និងានម្របសិេធភាព លៅលពេលធវកា ម្រេពយ និងេេធភាពេេួេបានម្របលោជន៍លផ្សងៗលេៀត្ពីគលម្រាងលនះ។ 60> រិចេពិលម្រគាះលោបេ់ និងការចូេរួមជាសាធារណៈម្រគប់ម្រជុងលម្រជាយគឺជាេរេខណឌ ចាំបាច់ននដំលណី ការលរៀបចំ កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់សលងេប/កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់។ លេីសពីលនះ ម្របជាពេរដា និង ម្រគួសារកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាងម្រត្ូវកត្បានយេ់ដឹងអំពី៖  ី នង ជលម្រមស ិ សេ ធិ បស់ខួ លនទរ់េងនង ិ រ ឹ ការលធវអ ល ស់បូ រេ ី ំលណាយដី ការផ្ល ី ំលៅ និង/ឬសំណង ត េ  ល ស់បូ រ ជលម្រមីស និងវ ិធីជារ់ោរ់កដេានេរេណៈសមម្រសបទំងកផ្នរបលចេរលេស និងសនសំសំនចសម្រាប់ផ្ល ត ំ េំលៅឋានថមី។ េីេំលៅ ឬេីតាង  ដំលណ ិ េកដេបានលសនីល ី រការ និងកាេបរលចឆ ី សម្រាប់ផ្ល ង ត ីេំលៅ ការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ និង/ឬ ល ស់បូ រេ សំណង  ិ ធភាព លៅលពេលធវកា អម្រតាសំណងកដេានម្របសេ ់ េពយ នង ី រចំណាយសងទំងម្រសុងចំលពាះការបាត្់បងម្រ ិ លសវា នង ិ  ិ ការចំណាយកដេបានលសនីល វ ិធានការ នង ី លដីមបប ង ិ ជីវភាពរស់លៅ។ ី នត ឬករេមអរម្រមិត្ជីវភាពរស់លៅ នង 61> កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់សលងេប/កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ត្ម្រមូវឱយ ំ លដីមបរ ានព័ត្៌ានេមអិត្ ជារ់ោរ់តាមេីតាង ី ំណត្់ពីេរេណៈពិលសសដូចខាងលម្រកាម៖  ់ ឹរ ឹ រងផ្េបះពាេ់ (វ ិជជាន និងអវ ិជជាន( លោយសារសរមមភាពសាងសង់សម្រាប់ការផ្គត្់ផ្គងេ បុគគេកដេនង  ន បុគគេកដេានសិេធិរុ ងការេេួ េបានសំណង និង/ឬជំនួយឧបត្ាមភ និង  ម្របលភេននការលធវីអំលណាយទនដី ម្របសិនលបីាន និង/ឬ ជំនួយឧបត្ាមភ លៅលពេចាំបាច់។ 62> ៃ ប់ពីបានបញ្េ ប់ បនា កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់សលងេប/កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយ ផ្េបះពាេ់នឹងម្រត្ូវបញ្ជូ នលៅកាន់គណៈរាម ធិការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់អនតរម្ររសួង/អគគនាយរោា នលោះម្រសាយ ី បម្រ ផ្េបះពាេ់លដម ិ ិត្យតាមោន នង ី ត្ួត្ពន ឹ បញ្ជូ នបនតលៅធនាគារពភ ិ ផ្តេ់ការឯរភាព មុននង ិ ពលោរ។ 63> កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់សលងេបម្រត្ូវានព័ត្៌ដូចខាងលម្រកាម៖ i. ម្ររបខ័ណ ិ លគាេនលោបាយសម្រាប់ LAR ឌ ចាប់ នង ii. ម្ររបខ័ណឌ លគាេនលោបាយននកផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់សលងេប 63 iii. ជំលរឿន និងគំរូពត្ ័ ា៌ នសងគមលសដារិចេ iv. ការផ្តេ់សំណង ការសាត រម្របារ់ចំណ ល ស់េីេំលៅ ូ េ និងការផ្ល v. ការពិលម្រគាះលោបេ់ ការចូ េរួម និងការផ្សពវផ្ាយព័ត្៌ាន vi. យនតការលោះម្រសាយបណដឹ ង vii. ការលរៀបចំសាា ប័ន និងការអនុវត្ត viii. ថវ ិកា និងការេូទត្់ថវ ិកា ix. ការតាមោន និងការលធវីរបាយការណ៍ 64> ់ េពយ និង ត្ំបន់លគាេលៅមួយកដេានផ្េបះពាេ់លេីម្របជាពេរដាជាង ២០០ នារ់ លពាេគឺការបាត្់បងម្រ ជីវភាពរស់លៅ ចាំបាច់ម្រត្ូវលធវីកផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់។ ជាធមមតា កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយ ផ្េបះពាេ់ អាចានចំណុ ចដូចខាងលម្រកាម៖ i. ិ ណ ការពព ី លម្រាង ៌ នាពគ ii. ម្ររបខ័ណឌ ចាប់ iii. ម្ររបខ័ណ ំ ម្រមូវការដី និងការងារលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ ឌ េំហត្ iv. ៌ ន និងសា ព័ត្ា ិ េ ា នភាពសងគមលសដារច v. ិ ម្រគាះលោបេ់ ការចូ េរួម នង ការពល ិ ការផ្សពវផ្ាយព័ត្៌ាន vi. យនតការលោះម្រសាយបណដឹ ង vii. សេ ធិ េួេបានសំណង ការផ្តេ់ជំនួយ និងអត្តម្របលោជន៍ ិ េ viii. ល ស់េេ ការផ្ល ី ំលៅ ix. ិ កផ្នការថវ ិកា ថវ ិកាសម្រាប់ការងារលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ នង x. ការលរៀបចំសាា ប័ន xi. កាេវ ិភាគអនុ វត្តការងារ xii. ិ ការលធវរ ការតាមោន នង ី បាយការណ៍ 65> ឧបសមពន ័ ធ ២ លេីរល ង ់ ផ្នការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ រនុងលនាះរួមទំងឯរសារកដេបញ្ជ ី អំពីេម្រមងក ជ រ់ពី កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់សលងេប និងកផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់។ កផ្នការ សរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់សលងេប/កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ នឹងម្រត្ូវបានលរៀបចំល ង ី គ េសុវត្ាិភាពសងគមរបស់ម្ររសួងឧសាហរមម លោយជនបលងា និងសិបបរមម/ម្ររសួងសាធារណការ និងដឹរជញ្ជូ ន លោយានជំនួយពេ ី ីម្របឹរាសុវត្ាិភាពសងគម និងម្រត្ូវបញ្ជូ នលៅ គណៈរាម ធិការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់អនតរម្ររសួង /អគគនាយរោ ី ត្ួត្ពិនិត្យតាមោន និងឯរភាព មុននឹងបញ្ជូ នបនតលៅធនាគារពិភព ា នលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ លដីមបម្រ លោរ។ 66> ជាអនុសាសន៍ កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់សលងេប/កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះ ឹ ម្រត្ូវបានលរៀបចំល ពាេ់នង ី លៅតាមេីតាង ង ំ ជារ់កសតង ឬមូេោា នរញ្េ ប់ការងារ កដេជារកនលងម្រត្ូវអនុវត្តការងារ។ ត លនះនង រតា ឹ នាំឱយានការអនុ វត្តសរមមភាព ិ ការម្រត្ួត្ពន នង ិ យតាមោនលេក ិ ត្ ី ផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះ ពាេ់សលងេប/កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់កាន់កត្ានម្របលសីរល ី ។ ង 64 5> នីតិវិធីគរៀបចំសព្ាប់គ ះព្សាយផលបះពាល់ 67> ិ សប ម្ររសួងឧសាហរមម នង ិ ម្ររសួងសាធារណការ នង ិ បរមម នង ឹ ជញ្ជូ ន៖ ានសំលណ ិ ដរ ី ថា ការអនុវត្ត ម្ររបខ័ណឌ លគាេនលោបាយការងារលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់នឹងជាការេេួេខុសម្រត្ូវ បកនាមលៅនឹងការលរៀបចំសាា ប័ន សម្រាប់គលម្រាងកដេរំពុងដំលណី រការ។ ័ ធសា ពុំានរចនាសមពន ា ប័នលោយក រកដេនឹងម្រត្ូវបលងកីត្ល ី ជាពិលសស ង សម្រាប់អនុវត្តម្ររបខ័ណឌ លគាេនលោបាយការងារលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់លនះល ី ។ យ គលម្រាងលនះនឹងម្រត្ូវអនុវត្ត ន រ់ជាត្ិ លខត្ត និងម្រសុរ រនុងរយៈលពេចំនួន ៥ ឆ្ លៅថា ន ំ (២០១៩ ដេ់ ២០២៣( ។ ម្ររសួងឧសាហរមម និងសិបបរមម និង ម្ររសួងសាធារណការ និងដឹរជញ្ជូ ន នឹងេេួេខុ សម្រត្ូវរួមរនុងការអនុ វត្ត គលម្រាងលនះ រនុងលនាះរួមទំង េេធរមម ិ ញ្ញវត្ាុរនុងសាសភាគនីមួយៗ។ ម្ររសួងឧសាហរមម និងសិបបរមម និង ការលចញម្របារ់ចំណាយ និងការម្រគប់ម្រគងហរ ី គប់ម្រគងគលម្រាងទំងមូ េ។ ម្ររសួងសាធារណការ និងដឹរជញ្ជូ នកដេបានបលងកីត្អងគភាពម្រគប់ម្រគងសាសភាគលដីមបម្រ អងគភាពសម្រមបសម្រមួេគលម្រាង (PCU) រ៏នឹងម្រត្ូវបលងកីត្ល ី លហយ ង ី ម្រមបសម្រមួេ ី នឹងម្រត្ូវបានដឹរនាំលោយមស្រនតស ំ លោយម្ររសួងសាធារណការ និងដឹរជញ្ជូ ន។ គលម្រាងកដេបានចាត្់តាង 68> ិ បរមមនង អងគភាពម្រគប់ម្រគងសាសភាគ៖ ម្ររសួងឧសាហរមម និងសប ឹ បលងកីត្អងគភាពម្រគប់ម្រគងសាសភាគេី ី ួយ លហយ ១ (CMU-១) សម្រាប់សាសភាគេម ី ម្ររសួងសាធារណការ និងដឹរជញ្ជូ នអងគភាពម្រគប់ម្រគងសាសភាគេី ី ីរ។ លោយកផ្អរលេីសាសភាគរបស់ខួ នផ្ល ២ (CMU-២) សម្រាប់សាសភាគេព ល ៃ េ់ អងគភាពម្រគប់ម្រគងសាសភាគ ិ ញ្ញវត្ាុ និងេេធរមម ទំងពីរ នឹងដឹរនាំការអនុវត្តគលម្រាងម្របចាំនថង េេួេខុសម្រត្ូវខពស់លេីការងារ ដូចជា ការម្រគប់ម្រគងហរ ម្រត្ួត្ពិនិត្យតាមោនវឌឍនភាពគលម្រាង និងលធវីការម្រត្ួត្ពិនិត្យតាមោន និងវាយត្នមល ធានាឱយានការអនុ វត្តការងារ ម្រសបតាមេរេខណឌ ការពារបរសា ិ ា ន និងសងគម លរៀបចំរបាយការណ ់ ុីវ ិេ ៍ គលម្រាង ម្រត្ួត្ពិនិត្យតាមោនការងារសំណងស សម្រមបសម្រមួេនិងម្របមូ េរបាយការណ៍ ពីម្ររសួងសា ័ ធទរ់េងនឹងកផ្នររបស់ខួ ន។ ា ប័នពារ់ពន ល 69> ំ ជនបលងា ម្ររសួងឧសាហរមម និងសិបបរមម និងម្ររសួងសាធារណការ និងដឹរជញ្ជូ ននឹងចាត្់តាង គ េគាំពារ ួ ២រូប ឱយេេួេខុសម្រត្ូវលេីការអនុ វត្តតាមេរេខណ សងគម ចំនន ិ ា ន និងសងគម ឌ សុវត្ាិភាព បរសា ដូចានកចងរនុង ម្ររបខ័ណ ន ឌ លគាេនលោបាយការងារលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់កដេបានេេួេការឯរភាពគា និងកផ្នការសរមមភាព ិ លបីាន។ លោយានការគាំម្រេពេ លោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ ម្របសន ឹ ាបលចេរលេសសុវត្ាភា ី ីម្របរ ិ ពសងគមាន រ់កដេនង ឹ ម្រត្ូវលម្រជីសលរសលដ ី ី ួយដេ់សាសភាគទំងពរ ីមបជ គ េសុវត្ាិភាពសងគម នឹងេេួេខុសម្រត្ូវលេី ី របស់គលម្រាង ជនបលងា ន ណ (រ(- ការអនុវត្តសរមមភាពដូចានរំណត្់រុ ងម្ររបខ័ ឌ លគាេនលោបាយការងារលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ (ខ(- ិ េម្របជុំពល លរៀបចំរច ិ ការវាយត្នមលសងគមលដីមបរ ិ ម្រគាះលោបេ់សាធារណៈ នង ី ម្រមូវការននេីតាង ី ំណត្់ពត្ ំ ជារ់ោរ់របស់ ី ានបណា អនុគលម្រាង ផ្េបះពាេ់អវ ិជជានកដេអាចលរត្ ី ង ត េមរពី ការអនុ វត្តអនុ គលម្រាងលៅតាមេតា ំ ជារ់ោរ់ នង ិ អនតោគមន៍កដេអាចានពគ ិ េម្របជុំលោយលរៀបចំេមអិត្ពកា ី លម្រាង (គ(- លរៀបចំរំណត្់លហត្ុ ននរច ី រផ្សពវផ្ាយ ៌ ន បញ្ជ ព័ត្ា ា កដេបានពភា ិ រា រងវេ់កដេលេរ ី ល ី លោយ ម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពគ ង ី លម្រាង នង ិ ី ាន នង អនតោគមន៍គលម្រាងកដេអាចលរត្ ិ េពល ិ (ឃ(- លរៀបចំរច ិ ម្រគាះលោបេ់ វាយត្នមលកផ្នរសងគមកដេបានលធវី ិ លរៀបចំរបាយការណ បចេុបបននភាព នង ៍ ។ េេធផ្េននរិចេការនឹងម្រត្ូវសលងេបជារបាយការណ៍ និងបញ្ជូ នលៅអងគភាព ឹ ម្រត្ូវចងម្ររងជារបាយការណ ម្រគប់ម្រគងកផ្នរ កដេនង ិ ពលោរ។ ៍ និងោរ់ជូនធនាគារពភ 65 70> ី បរ េម្រ ិ ពសងគម៖ ឹ ាសុវត្ាភា គ េគាំពារសងគម នឹងផ្តេ់ម្របឹរាដេ់ជនបលងា និងជួយរនុងការលរៀបចំឯរសារឱយ ម្រសបលៅនឹងេរេខណឌ ននម្ររបខ័ណឌ ការងារលនះ រនុងលនាះរួមទំង ការលរៀបចំកផ្នការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ នង ិ របាយការណ៍ ម្រត្ួត្ពិនិត្យតាមោនសំខាន់ៗ។ 71> ី សាធារណការ នង មនៃរ ឹ ជញ្ជូ នលខត្ត មនៃរ ិ ដរ ី ឧសាហរមម នង ិ សប ិ បរមមលខត្ត នង ិ រោ ឹ លខត្ត កដេជាមនៃរ ា ររេរ ី ន រ់លម្រកាមជាត្ន លៅថា ិ ដរ ិ នម្ររសួងសាធារណការ នង ិ ម្ររសួងឧសាហរមម និងសប ឹ ជញ្ជូ ន នង ិ បរមម គឺជាអងគភាពេំនារ់ ា ធរ/សហគមន៍មូេោ េំនងរវាងម្ររសួងសាធារណការ និងដឹរជញ្ជូ ន/ម្ររសួងឧសាហរមម និងសិបបរមម និងអាជា ា ន។ 72> គណៈរា ិ រលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់អនតរម្ររសួង (IRC) និងអគគនាយរោ ម ធកា ា នលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ (GDR)៖ យនតការគណៈរាម ធិការអនតរម្ររសួងលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ ម្រត្ូវបានបលងកីត្ល ី លោយលសចរដីសលម្រមច ង ន ំ ១៩៩៧ និងលធវីបចេុបបននភាពលោយលសចរដីសលម្រមចលេខ ៩៨ របស់នាយររដាមស្រនតីលេខ ១៣ ចុះនថងេី ១៨ កខ មីនា ឆ្ ន ំ ១៩៩៩ និងលសចរដីសលម្រមចចុះនថងេី ៣ កខ ធនូ ឆ្ ចុះនថងេី ១៦ កខ រុមភៈ ឆ្ ន ំ ២០១០ ជាមួយនឹងត្ួនាេីភាររិចេពិនិត្យ ី វ ិញ នង ល ង ិ វាយត្នមលលេីផ្េបះពាេ់ននការផ្ល ល ស់បូ រេ ដ ីេំលៅ នង ិ ការលធវេ ិ ឌឍន៍លហោ ី េធរមមដីធលី សម្រាប់គលម្រាងអភវ ា ័ សាធារណៈរនុងម្រពះោជាណាចម្រររមពុជា។ គណៈរា រចនាសមព័នធរូបវនត ិ រអនតរម្ររសួងលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ លបី ម ធកា ី លម្រមចរបស់នាយររដាមស្រនតល តាមលសចរដស ី នះ ី គណៈរា ានអំណាចបំលពញត្ួនាេជា ម ធកា ិ រអសាមរ ិ រណ៍ លម្រកាម ម្ររបខ័ណ ដី អ ឌ ចាប់សព ី សាមិររណ៍ និងជាសាា ប័នរួម កដេានម្ររសួងលសដារច ិ េ នង ិ ញ្ញវត្ាុជាម្របធានអចិនស្រនតយ៍ នង ិ ហរ ិ សាជិរមរពីម្ររសួងពារ់ព័នធលផ្សងៗ។ គណៈរា ិ រអនតរម្ររសួងលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់បំលពញត្ួនាេី និងភារ ម ធកា ិ េរបស់ខួ លន តាមរយៈម្ររុមការងារគណៈរា រច ម ធិការអនតរម្ររសួងលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ កដេម្ររសួងលសដារិចេ នង ិ ិ ញ្ញវត្ាុបលងកីត្ល ង ហរ ី ួយៗ។ ី សម្រាប់គលម្រាងវ ិនិលោគសាធារណៈនម អំណាចននគណៈរាម ធិការអនតរម្ររសួងលោះ ម្រសាយផ្េបះពាេ់ ិ ូ រមមលៅឱយម្របធានអចិនស្រនតយរ ម្រត្ូវបានលធវីម្របត្ភ ៍ បស់គណៈរា ិ រលនះ។ ការេេួេខុសម្រត្ូវ ម ធកា សំខាន់ៗរបស់គណៈរាម ធិការអនតរម្ររសួងរួមាន៖  លធវីការម្រគប់ម្រគងឱយានម្របសិេធភាព និងធានាោងណាឱយេេធរមមដីធលី និងលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ ជ អនុ វត្តនានា។ អនុលោមតាមចាប់ និងវ ិធាន និងបេបញ្ជ  ិ ធភាពរវាងម្ររសួងពារ់ពន ធានាឱយានការសម្រមបសម្រមួេម្របរបលោយម្របសេ ័ ធ ា ធរថា អាជា ា ធរ ន រ់លខត្ត/អាជា មូេោា ន និងអគគនាយរោ ិ ញ្ញវត្ាុ រនុងការអនុ វត្តេេធ ា នលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ននម្ររសួងលសដារិចេ និងហរ រមមដីធលី និងលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់។  ផ្ដេ់ការកណនាំជារួមអំពីការអនុវត្តវ ិធាន និងេិខិត្បេោា នគត្ិយុត្តអំពីេេធរមមដីធលី និងលោះម្រសាយផ្េបះ ិ លេីរលសនប ពាេ់ នង ី ចេុបបននភាពនានាលៅតាមការចាំបាច់។  ិ េខ ផ្ដេ់ការកណនាំជារួមអំពីការអនុវត្តវ ិធាន នង ិ បេោ ិ ត្ ី េធរមមដីធលី នង ា នគត្ិយុត្តអំពេ ិ លោះម្រសាយផ្េបះ ពាេ់ និងលេីរលសនីបចេុបបននភាពនានាលៅតាមការចាំបាច់។  ផ្តួចលផ្តីមបលងកីត្គណៈរាម ធិការលោះម្រសាយបណ ន រ់លខត្ត។ តឹ ងថា  ័ លេីកផ្នការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ជាមូេោ អនុមត្ ា ន ម្ររបខ័ណឌ លោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ កផ្នការ លោះម្រសាយផ្េបះពាេ់េមអិត្ និងកផ្នការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់េមអិត្កដេបានលធវីបចេុបបននភាព។ 66 73> អគគនាយរោា នលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ គឺជាអគគនាយរោ ៍ នគណៈរា ា នអចិនស្រនតយន ម ធិការអនតរម្ររសួងលោះ ម្រសាយផ្េបះពាេ់ និងជាសាា ប័នដឹរនាំការងារេេធរមមដីធលី និងលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់សម្រាប់គលម្រាងវ ិនិលោគ សាធារណៈ។ អគគនាយរោា នលនះេេួេខុសម្រត្ូវលេីការលរៀបចំការអនុ វត្ត ការពិនិត្យតាមោន និងការលរៀបចំរបាយ ការណ៍ អំពីការអនុវត្តកផ្នការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ ម្រសបតាមចាប់ និងវ ិធានអនុ វត្ត និងេិខិត្បេោា នគត្ិយុត្ត ័ ធនឹងការលធវីេេធរមមដីធលី ពារ់ពន និងការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ និងេរេខណឌ ត្ម្រមូវននលគាេនលោបាយសដីពីការ ការពារផ្េបះពាេ់របស់នដគូអភិវឌឍន៍។ អគគនាយរោា នលនះរ៏េេួេខុសម្រត្ូវលរៀបចំេិខិត្បេោា នគត្ិយុត្តថមី ឬលធវី បចេុបបននភាពនីត្ីវ ិធីម្របត្ិបត្តិការសដង់ោរផ្ងកដរ និងជាសាា ប័នកដេានអំណាចបរម្រសាយ និងបញ្ជ ជ រ់ពីខលឹមសារនន នីត្ិវ ិធម្រ ់ រ កដេការបរម្រសាយ និងការបញ្ជ ី បត្ិបត្តិការសដងោ ជ រ់សា ជ រ់លនះ គឺជាការបរម្រសាយ និងការបញ្ជ ា ពរ។ ការ េេួេខុសម្រត្ូវសំខាន់ៗរួមាន៖  ន រ់ម្របត្ិបត្តិ/េីភា សម្រមបបសម្រមួេ និងសហការជាមួយម្ររសួងពារ់ព័នធ េីភា ន រ់ងារ ន រ់ងារអនុ វត្ត និងេីភា ័ ធនឹងសរមមភាពេេធរមមដីធលី និងលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់។ ដនេលេៀត្ កដេពារ់ពន  បំលពញត្ួនាេីជាសមភាគីរបស់ោជរោា ភិបាេរមពុជាសម្រាប់ោេ់សរមមភាពេេធរមមដីធលី និងលោះ ំ អស់រុ ងរ ម្រសាយផ្េបះពាេ់ទង ន ិចេសហម្របត្ិបត្តិការជាមួយនឹងនដគូ អភិវឌឍន៍ ។  ន រ់ងារម្របត្ិបត្តិ/េីភា ផ្ដេ់ការកណនាំដេ់េីភា ន រ់ងារអនុវត្ត និង/ឬេីម្របឹរាលរៀបចំគលម្រាងរនុងការអនុវត្ត ការអលងកត្សងគមលសដារិចេ លោយលម្របីម្របាស់សំណារគំរូ និងរនុងការលរៀបចំម្ររបខ័ណឌ លោះម្រសាយផ្េ បះពាេ់ ឬកផ្នការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ជាមូេោា ន រនុងអំ ុ ងលពេសិរាសមិេធិេេធភាពរប់ស គលម្រាង។  ពិនិត្យល ី វ ិញ ង ័ លេីលសចរដីម្រពាងកផ្នការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ជាមូេោ និងអនុមត្ ាន ឬ ម្ររបខ័ណឌ លោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ កដេបានលរៀបចំល ី លោយេីភា ង ន រ់ងារអនុវត្ត ន រ់ងារម្របត្ិបត្តិ/េីភា រនុងអំ ុ ងលពេននដំណារ់កាេលរៀបចំគលម្រាង ី េួេបានការអនុមត្ លដីមបេ ័ ពីគណៈរាម ធិការអនតរ ម្ររសួងលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់។  ពិនិត្យល ី វ ិញ និងអនុ មត្ ង ា ទំងអស់ពារ់ពន ័ លេីោេ់បញ្ជ ័ ធនឹងការលធវីេេធរមមដីធលី និងការលោះម្រសាយ ផ្េបះពាេ់រុ នងឯរសារជំនួយសាម រត្ី ន អនុសសរណៈននការលោគយេ់គា និងរំណត្់លហត្ុ ននរិចេ ពិភារា កដេម្រត្ូវបានលរៀបចំល ង ី លោយនដគូ អភិវឌឍន៍រុ ងអំ ន ុងលពេលរៀបចំគលម្រាង ដំលណី រការ ពារយសុំខេីរមេី និងដំណារ់កាេអនុមត្ ័ លេីរមេី។  ័ លេីរិចេម្រពមលម្រពៀងពារ់ព័នធនឹងេេធរមមដីធលី និងការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ ពិនិត្យតាមោន និងអនុ មត្ ិ ញ្ញបបទន រនុងលសចរតីម្រពាងរិចេម្រពមលម្រពៀងសដីពីការផ្ដេ់ហរ និងចូេរួមរនុងការចរចារិចេម្រពមលម្រពៀង ទំងលនះលៅតាមការចាំបាច់។  ា ធរមូេោ លរៀចំរិចេពិលម្រគាះលោបេ់ជាមួយនឹងម្រគួសារកដេរងផ្េបះពាេ់ និងអាជា ា នរនុងអំ ុងលពេ លរៀបចំកផ្នការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់េមអិត្។  ់ ស់កវងេមអិត្។ លរៀបចំកផ្នការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់េមអិត្ កផ្អរលេីការសៃងវា  លធវីបចេុបបននភាពកផ្នការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់េមអិត្ លៅតាមការចាំបាច់ និងលៅលពេចាំបាច់។  លរៀបចំ និងធានាឱយានថវ ិកាចាំបាច់សម្រាប់អនុ វត្តកផ្នការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់េមអិត្។ 67  ំ អស់លៅតាមកផ្នការលោះម្រសាយ អនុវត្តោេ់សរមមភាពេេធរមមដីធលី និងលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ទង ផ្េបះពាេ់េមអិត្ ឬ កផ្នការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់េមអិត្កដេបានលធវីបចេុបបននភាព។  គណនា លរៀបចំរិចេសនោ និងលធវីការេូ ទត្់សំណងដេ់ម្រគួសារកដេរងផ្េបះពាេ់នីមួយៗ កផ្អរ ា ញពីសិេធិកដេម្រត្ូវេេួេបានរនុងកផ្នការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់េមអិត្ តាមតាោងាម្រេីរកដេបងា ឬ កផ្នការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់េមអិត្កដេបានលធវីបចេុបបននភាព។  ធានាថា យនតការលោះម្រសាយបណដឹ ងសារេុរេដំលណី រលៅបានោងម្រត្ឹមម្រត្ូវ។  ម្រគប់ម្រគង ពិនិត្យតាមោន និងោយការណ៍ អំពីវឌឍនភាពននការអនុ វត្តកផ្នការលោះម្រសាយផ្េបះ ពាេ់េមអិត្ ឬ កផ្នការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់េមអិត្កដេបានលធវីបចេុបបននភាព។  េ សាោបលងកីនការយេ់ដឹងសម្រាប់ម្ររសួងពារ់ព័នធ និងអាជា លរៀបចំសិកា ា ធរមូេោា នសដីពីវ ិធានអនុវត្ត និងេិខិត្បេោ ់ រសម្រាប់ការលធវីេេធរមម ា នគត្ិយុត្តនានា ដូចកដេកចងរនុងនីត្ិវ ិធីម្របត្ិបត្តិការសដងោ ិ ការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ និងលគាេការណ ដីធលី នង ័ ធកដេលរៀបចំលោយអគគនាយរ ៍ កណនាំពារ់ពន ោ ៃ ប់។ ា នលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ជាបនតបនា  បំលពញត្ួនាេីជាមជឈមណ ័ ធនង ឌ េចំលណះដឹងពារ់ពន ី េធរមមដីធលី ឹ ការលធវេ ិ ការលោះម្រសាយផ្េបះ នង ពាេ់។ 74> អនុគណៈរា ិ រលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់លៅថា ម ធកា ន រ់លខត្ត៖ អនុគណៈរាម ធិការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ ន រ់លខត្ត (PRSC) គឺជាសា លៅថា ា ប័នកដេម្រត្ូវបានបលងកីត្ល ី លៅថា ង ន រ់លខត្ត។ អនុគណៈរាម ធិការលនះានម្របធាន ជាអភិបាេលខត្ត ឬអភិបាេលខត្តរង និងានសាជិរជាម្របធានមនៃីរចំណុ ះឱយម្ររសួងពារ់ព័នធកដេជាសាជិរនន គណៈរាម ការអនតរម្ររសួងលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ និងអភិបាេម្រសុរ និងលមឃុ ំ រនុងត្ំបន់កដេានផ្េបះពាេ់ ពីគលម្រាងលនះ។ 75> លសនាធិការបលចេរលេសននអនុគណៈរា ន រ់លខត្ត ម ធិការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់លៅថា គឺជាម្ររុមការងារអនុ គណៈរា ន រ់លខត្ត ម ធិការសម្រមបសម្រមួេការងារលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ថា កដេានម្របធានជាត្ំណាងសាោលខត្ត ័ ធ។ សាជិរអចន ពារ់ពន ៍ បស់ម្ររុមការងារននអនុ គណៈរា ិ ស្រនតយរ ន រ់លខត្ត គឺត្ំណាង ម ធិការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ថា សាោលខត្ត និងមនៃរ ី លសដារិចេ នង ិ ហរ ិ ញ្ញវត្ាុលខត្ត។ រនុងរិចេខត្ ឹ កម្របងរនុងការលធវីឱយដំលណ ិ ខំម្របង ី រការលោះម្រសាយផ្េបះ ំ មូេអាចម្របម្រពត្ ពាេ់ទង តិ ៅបានម្របរបលោយម្របសេ ឹ ល ិ ានត្ា ិ ធភាព ានការចូេរួម នង ិ លមភូមិ ល ភាពលនាះ លមឃុ ំ នង ិ ម្រត្ូវចូ េរួមឱយបានសរមមរុ ងម្ររុ កដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាងម្រត្ូវជា សាជិរ នង ន មការងារននអនុ គណៈរាម ធិការ ន រ់លខត្ត បញ្ជ លោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ថា ័ ធនង ា នានា ពារ់ពន ិ ល ឹ កដនសមត្ារច ល េ រៀងៗខលួនរបស់ខួ ន។ 76> តាមរយៈម្ររុមការងារននអនុ គណៈរា ន រ់លខត្ត ម ធិការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ថា អនុគណៈរាម ធិការលោះ ន រ់លខត្តបំលពញមុខងារដូចខាងលម្រកាម៖ ម្រសាយផ្េបះពាេ់ថា (i) ី បធា សម្រមបសម្រមួេការបនតការអនុវត្តយុេធនាការផ្សពវផ្ាយព័ត្៌ានជាសាធារណៈ លដម ី នាថា សាធារណជន ិ សសម្រគួសារកដេរងផ្េបះពាេ់លោយសារគលម្រាង េេួេបានបចេុបបននភាពអំពកា េូលៅ ជាពល ិ ឌឍន៍ ី រអភវ ័ ធនង នានា ពារ់ពន ិ សរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់គលម្រាងលនះ ឹ សរមមភាពគលម្រាង នង 68 (ii) សហការជាមួយនឹងម្ររុមការងារគណៈរា ន រ់លខត្ត លដីមបអ ម ធិការអនតរម្ររសួងលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ថា ី នុវត្ត កផ្នការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ និងជួយលរៀបចំរិចេពិលម្រគាះលោបេ់សាធារណៈ និងរិចេម្របជុំផ្សពវផ្ាយ ៌ ន ព័ត្ា (iii) ិ អត្ាម្របលោជន៍ដនេលេៀត្ដេ់ម្រគួសារ កដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាង ម្រគប់ម្រគងការផ្ដេ់សំណង នង (iv) េេួេបណដឹ ង និងការលរីត្េុ រេមិនសុខចិត្តពីម្រគួសារកដេរងផ្េបះពាេ់លោយសារគលម្រាង និងចាត្់វ ិធាន ការល្លីយត្បលៅតាមលគាេនលោបាយសដីពីការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់របស់គលម្រាង និង (v) ររាឯរសារអំពីោេ់រិចេម្របជុំសាធារណៈ បណឹដ ងសារេុ រេ និងវ ិធានការទំងឡាយ កដេលធវីល ី លដីមបី ង ល្លីយត្បចំលពាះពារយបណ ំ លនះ។ ដឹ ង និងការលរីត្េុ រេមិនសុខចិត្តទង 77> ការលរៀបចំអនុវត្តគលម្រាង៖ ការលរៀបចំសាា ប័នសម្រាប់អនុវត្តគលម្រាងម្រត្ូវអនុវត្តតាមការលរៀបចំអនុ វត្តគលម្រាង។ ម្ររសួ ង ឧសាហរមម និ ង សិ បបរមម និ ង ម្ររសួ ង សាធារណការ និ ង ដឹ រ ជញ្ជូ នម្រត្ូ វ សហការឱយបានជិ ត្ សនិ េធ ជា មួ យ អគគ នាយរោា នលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់គណៈ/រាម ធិការអនតរម្ររសួងលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់។ ិ េរបស់ខួ ន ភាររច ល ានដូចខាងលម្រកាម៖ រ( ពិនិត្យបឋមលេីអនុគលម្រាង និងរំណត្់ពីម្របលភេផ្េបះពាេ់កដេម្រត្ូវលោះម្រសាយរនុងអនុគលម្រាង ិ ម្រត្ួត្ពន ខ( ផ្ដេ់ការកណនាំ ផ្ដេ់ការគាំម្រេ នង ិ យតាមោនលេីការងាររបស់ម្ររុមការងារននអនុគណៈរា ិ ត្ ម ធិ ន រ់លខត្ត នង ការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ថា ័ ធនឹងការ ិ ភាគីពារ់ព័នធដនេលេៀត្ សម្រាប់សរមមភាពពារ់ពន លរៀបចំកផ្នការ ការអនុវត្ត និងការពិនិត្យតាមោនកផ្នការ និងសរមមភាពសម្រាប់ការលធវីេេធរមមដីធលី លោយសម័ម្រគចិត្ត និងលោយមិនសម័ម្រគចិត្ត គ( លរៀបចំម្ររបខ័ណឌ លគាេនលោបាយការងារលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ - កផ្នការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ ំ យានការតាំងេេ សម្រាប់គលម្រាង កដេបងកផ្េបះពាេ់នាឱ ិ ោរ់កផ្នការលនះជូ នអគគ ី ំលៅសារជាថមី នង នាយរោា នលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់/គណៈរា ី នុមត្ ម ធិការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់អនតរម្ររសួងលដីមបអ ័ ឃ( សម្រមបសម្រមួេជាមួយគណៈរាម ធិការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់អនតរម្ររសួង និងអនុគណៈរាម ធិការ លោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ថា ី រៀបចំការសៃង់វាស់កវងេមអិត្ ន រ់លខត្ត លដីមបល អនុវត្តរិចេពិលម្រគាះលោបេ់ជា ិ ឌឍន៍េតា សាធារណៈ អភវ ី ង ល ស់លៅលៅថមី នង ំ កដេម្របជាពេរដាផ្ល ិ សរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ ី នុវត្តម្ររបខ័ណ លផ្សងលេៀត្ កដេចាំបាច់លដីមបអ ័ ។ ឌ លោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ កដេបានេេួេការអនុ មត្ ង( អនុវត្តដំលណី រការផ្ដេ់អំលណាយលោយសម័ម្រគចិត្ត លោយានការចងម្ររងព័ត្៌ានេុរជាឯរសារឱយបាន ម្រត្ឹមម្រត្ូវ និង ិ ត្ ច( សម្រមបសម្រមួេសរមមភាពពន ិ យតាមោន នត្ ិ យតាមោនខាងរនុង ដូ ចជា ការលរៀបចំសូចនាររពិនត្ ី ិវ ិធី ិ ការលរៀបចំរបាយការណ នង ៍។ 69 6> ការភា ជ ប់ការគ ះព្សាយផលបះពាល់ជាម្ួយនឹងការងារសាងសង់ 78> ដូចបានលេីរល ង ់ ឹរ និងអនាម័យ មិនត្ម្រមូវឱយានការផ្ល ី ខាងលេី គលម្រាងលេីររមពស់ការផ្តត្់ផ្គងេ ត ី ល ស់បូ រេ េំលៅសំខាន់ធំៗ ់ ហោ សម្រាប់ការងារសាងសងល ា រចនាសមពន ់ ឹរសា ័ ធផ្គត្ផ្ ់ គងេ អ ត្ និង ត ញេូរងលនាះល បណា យ ី ត ញផ្គត្ផ្ ពីលម្រពាះការងារពម្រងីរបណា ់ ឹរសា ់ គងេ អ ត្ ់ ណា និងការសាងសងប ត ញេូរងនឹងលធវីល ី តាមបលណា ង ត យផ្លូវ បចេុបបនន។ លទះជាោងលនះរតី ់ ង ការងារសាងសងទ ំ លនះអាចបងកការរ ំខានដេ់ការវ ិនិលោគអាជីវរមម ី ការ លហយ វ ិនិលោគធំៗលេីសាា នីយម្របម្រពឹត្តរមមេឹររខវរអា ់ ចត្ម្រមូវឱយានេេធរមមដីឯរជន។ ់ ួយចំនួន សរមមភាពសាងសងម អាចនាំឱយានផ្េបះពាេ់ត្ិចត្ួច រនុងលនាះរួមទំងការរ ំខានដេ់ភាពងាយម្រសួេចូ េលៅកាន់ ដី និងអគារ ជាលដីម។ ជ រ់ោងចាស់ោស់ ផ្េបះពាេ់ត្ិចត្ួចកដេអាចលរីត្ានទំងលនះនឹងម្រត្ូវបានបញ្ជ ៃ ប់ពីានការលម្រជីសលរស បនា ី និងឯរភាពលេីេីតាង ំ សាា នីយម្របម្រពឹត្តរមមេឹរថមី រនុងអំ ុងលពេននដំណារ់កាេវាយត្នមលគលម្រាង លហយ ី ការលរៀបចំ ួ ោេ់។ កផ្នរបលចេរលេស និងេរេណៈេមអិត្កផ្នរបលចេរលេសម្រត្ូវបានលរៀបចំរច 79> សហគមន៍មូេោ ិ ម្រគួសារអាចសលម្រមចផ្តេ់អំលណាយដីលោយសម័ម្រគចិត្ត ចំលពាះដីកដេរងផ្េបះពាេ់ ា ន នង លោយមិនទមទរសំណង។ សាា នភាពលនះអាចេេួេយរបាន កត្លៅលពេានការធានាថា ម្របជាពេរដាកដេរង ផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាងនង ឹ េេួេបានម្របលោជន៍ពគ ី លម្រាងបុលណាណ ះ។ ដំលណ ិ ម្រគាះលោបេ់ជាមួយអនរកដេ ី រការពល ី ង អាចផ្ដេ់អំលណាយដី គួរលធវល ិ ម្របរបលោយត្ា ី លោយចំហ នង ័ ធនង ល ភាព ចំលពាះការសលម្រមច ពារ់ពន ឹ ការផ្ដេ់ ិ តលនះ លោយកផ្អរលេរ អំលណាយដីលោយសម័ម្រគចត្ ិ េពិលម្រគាះលោបេ់លោយលសរ ី ជាមុ ន នង ី ច ៌ នម្រគប់ម្រគាន់ ិ កផ្អរតាមព័ត្ា លហយ ី ជលម្រមស ី លម្រាង ី របស់ម្របជាពេរដារងផ្េបះពាេ់ពគ លោយគា ិ បងេំ។ សា ម នការបងេត្ ា ប័នដំលណី រការគលម្រាង ជនបលងា ី ំលណ គ េការពារផ្េម្របលោជន៍សងគម ម្រត្ូវចងម្ររងេុ រជាឯរសារពដ ី រការពិលម្រគាះលោបេ់ និងការលរៀបចំលផ្សងៗ ី បាស់ជាកផ្នរមួយននរញ្េ ប់ឯរសារគលម្រាង។ លេៀត្សម្រាប់លម្របម្រ 80> ម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាង និងម្រគួសារកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាងទំងអស់ លោយមិន គិត្ពីសាា នភាពម្រសបចាប់ននម្រេពយសមបត្តិ នឹងេេួេបានការគាំម្រេម្រគប់ម្របលភេតាមលគាេការណ៍ កដេបានរំណត្់ ី ួយពួរលគរនុងរិចេខិត្ខំម្របឹងកម្របងររាជីវភាពរស់លៅ និងសតង់ោររស់លៅ លៅរនុងតាោងសិេធិេេួេបានសំណង លដីមបជ របស់ពួរលគកដេានម្រសាប់លៅមុនគលម្រាង។ អនរចាប់ដីខុសចាប់នឹងមិនម្រត្ូវបានេូ ទត្់សំណងចំលពាះការបាត្់បង់ ់ េពយសមបត្តិលផ្សងលេៀត្កដេម្រត្ូវបានបលងកីត្ល ដីលេ បុកនតនឹងេេួេបានសំណងចំលពាះការបាត្់បងម្រ ី លោយហរ ង ិ ញ្ញវត្ាុ ផ្ល ៃ េ់ខួ នរបស់ ល ់ បារ់ចំណ ពួរលគ និងការបាត្់បងម្រ ូ េ រនុងរលបៀបកដេពួរលគម្រត្ូវបានជួយរនុងរិចេខិត្ខំម្របឹងកម្របងរបស់ ី រាជីវភាពរស់លៅ និងសុខុាេភាពរបស់ពួរលគ។ វ ិធានការេមអិត្កដេម្រត្ូវអនុ វត្តនន ពួរលគលដីមបរ ៍ ឹងម្រត្ូវបានរំណត្់ ់ ត្ិលសដារិចេសងគមកដេបានលធវីល លោយកផ្អរលេីជំលរឿន និងការសៃងម ី លៅលពេកដេ កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយ ង ផ្េបះពាេ់សលងេប/កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ ម្រត្ូវបានបលងកីត្ល ី ។ សំណងេូទត្់នឹងម្រត្ូវបាន ង េូទត្់លោយការចំណាយ/ត្នមលជំនួសចំលពាះម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាងលរៀងៗខលួន ោងលហាចណាស់ ៣០នថង ់ ដីមបឱ មុនលពេចាប់លផ្ដីមការសាងសងល ី យម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាង ានលពេលវោម្រគប់ ី រលចញ ឬផ្ល ម្រគាន់លដីមបដ ័ ធកដេរងផ្េបះពាេ់។ ដូចគា ល ស់េីរចនាសមពន ន លនះកដរ ម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពី ឹ ម្រត្ូវបានជូនដំណ គលម្រាង នង ់ ឹ ង ៣០ នថងមុនលពេចាប់លផ្តីមការសាងសង។ 70 81> ម្របជាពេរដា និងម្រគួសារកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាងជនកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាង នឹងេេួេបាន ការជូនដំណ ័ ធនឹងលគាេការណ ឹ ងអំពីកាេវ ិភាគអនុវត្តគលម្រាង និងានការពិលម្រគាះលោបេ់ ពារ់ពន ៍ ននការលធវីេេធរមម ័ ធ ដំណាក ដី និងការបាត្់បង់ ឬការខូចខាត្ម្រេពយសមបត្តិ។ ការខូចខាត្ម្រេពយសមបត្តិ ដូចជា ដី រចនាសមពន ំ ដេរំពុងដុ ះ លដីមលឈី របង និងរញ្េុ ះ និងការបាត្់បងច ់ ំណ ់ េិត្ផ្េកដេបានរត្់ម្រតារនុងអំ ុ ង ូ េ រនុងលនាះរួមទំងការបាត្់បងផ្ លពេននការសៃងវា់ ស់កវងេមអិត្ ម្រត្ូវកាត្់បនាយជាអបបបរា រនុងលពេសាងសង។ ់ ផ្េបះពាេ់លេីសងគមកដេអាច លរីត្ានខុសការការរ ំពឹងេុ រ លរីត្ាន រនុងអំ ុ ងលពេសាងសង់ រួមទំង ការរ ំខាន ម្របជាពេរដា និងម្រគួសារកដេរង ផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាងនឹងម្រត្ូវបានវាយត្នមលលេីវ ិសាេភាពននផ្េបះពាេ់ និងេេួេបានសំណង លៅលពេលធវីការ ចំណាយសង លោយមិនគិត្ពីសា ជ រ់សិេធិលេីម្រេពយសមបត្តិ ា នភាពចាប់ននរមមសិេធិរបស់ពួរលគ ម្រសបតាមតាោងបញ្ជ ជ រ់រុ នងម្ររបខ័ណ កដេានបញ្ជ ឌ លគាេនលោបាយការងារលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់។ 82> ់ ត្ូវបានពនោរលពេលេីសពី ម្របសិនលបីការសាងសងម្រ ១២កខ ំ ពីកាេបរលចឆ ចាប់តាង ិ េលធវីការសិរាត្នមល ចំណាយជំនួស លហយ ី ត្នមលេីផ្ារានការលរីត្ល ី ខពស់ហួសលហត្ុលនាះ ត្នមលឯរតាសម្រាប់ការផ្តេ់សំណងនឹងម្រត្ូវ ង ី ចេុបបននភាព លោយការលធវីបចេុបបននភាពននការសិរាត្នមលចំណាយជំនួស។ ត្នមលឯរតាសម្រាប់ម្រេពយសមបត្តិកដេ លធវប ំ អស់នឹងម្រត្ូវលសមីនឹងត្នមលេីផ្ារបចេុបបនន។ រងផ្េបះពាេ់ទង ិ េឱសានុវាេសម្រាប់រណ ៦.១ កាេបរលចឆ ី េ ំ ត្់ពស ធិ េួេបានសំណង ិ េ 83> ការអលងកត្តាមខនងផ្ៃះ និងការលធវីជំលរឿងនឹងម្រត្ូវលធវីល ី បនា ង ៃ ប់ពីានការបញ្ជ ៃ ប់បនា ី បន់ ជ រ់ពីការលម្រជីសលរសត្ំ ជ រ់ពីផ្េបះពាេ់អវ ិជជានលេីសងគមរួចោេ់ភា លគាេលៅ និងបញ្ជ ល ម។ ម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាង នឹងេេួេបានរមមវ ិធី ិ េអំពីរិចេពិលម្រគាះលោបេ់សាធារណៈ ទរ់េងនឹងកាេបរលចឆ ី លងកីត្បញ្ជ ីសារលពីភណ លដីមបប ឌ ផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាងលេីម្រគួសារ និងអាជីវរមម។ ជំលរឿន និងបញ្ជ ីសារលពីភណឌ ម្រេពយសមបត្តិកដេបាត្់បង់នឹងម្រត្ូវលធវី ល ង ី ៃ ប់ពីការពិលម្រគាះលោបេ់សាធារណៈជាមួយម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាងភា បនា ល ម។ ការលធវី ី លញ្េ ៀសអនរល្លៀត្ឱកាសកដេបានដឹងពីលគាេនលោបាយសំណងផ្េបះពាេ់។ កាេបរលចឆ ដូលចនះលដីមបប ិ េឱសានុ វាេ សម្រាប់រំណត្់ពីការេេួេបានសំណង ី លៅកាេបរលចឆ នឹងម្រត្ូវបានបលងកីត្ល ង ិ េននរិចេពិលម្រគាះលោបេ់សាធារណៈ ី លរៀបចំលសចរតីម្រពាងេិខិត្ជូនដំណ លហយ ឹ ងសម្រាប់ “អងគភាពម្រគប់ម្រគងសាសភាគ” និងផ្សពវផ្ាយរនុងត្ំបន់លគាេលៅ របស់គលម្រាងលនះ។ 84> ការអលងកត្ម្រគួសារ រនុងលនាះរួមទំងជំលរឿន អលងកត្លសដារិចេសងគមរិចេមូេោ ឹ ម្រត្ូវលម្របម្រ ា ន នង ី ត្់ម្រតា ី បាស់លដីមបរ ពោ ់ េពយសមបត្តទ ី េ់ការបាត្់បងម្រ ិ ង ំ អស់ កដេលរត្ ី ល ងី លោយសារការោរ់ពម្រងាយបំពងផ្ ់ គត្ផ្់ គងេ់ រ ឹ នងិ ការសាង ់ ា នយ សងសា ឹ តរមមេរ ី ម្របម្រពត្ ឹ ថមីៗ។ ឹ ម្រត្ូវបានចងម្ររងជាឯរសារផ្លូវចាប់សម្រាប់ម្របជាពេរដា រំណត្់ម្រតាទំងលនះនង ាន រ់ៗកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាង ិ ម្រត្ូវបានចុះហត្ាលេខាលោយម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពគ នង ី លម្រាង ិ ខាងរបស់ពួរលគ នង អនរជត្ ា ធរមូេោ ិ ត្ំណាងអាជា ា ន។ សំណងកដេម្រត្ូវផ្ដេ់ដេ់អនរកដេរងផ្េបះពាេ់នីមួយៗ ឹ ម្រត្ូវរំណត្់ កផ្អរលៅតាមេខ នង ិ ុបររណ ិ ត្ ី វ ិធសា ៍ ចាប់/រំណត្់ម្រតាផ្លូវចាប់ លហយ ិ សម្រាប់លធវីការគណនា ី ស្រសតេមអត្ ឹ ម្រត្ូវលរៀបោប់បញ្ជ សំណង នង ជ រ់រុ នងកផ្នការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់។ 71 ំណ ៦.២ ដល ី រការអនុវត្ត កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់សលងេប/កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះ ពាេ់ 85> ៃ ប់ពា បនា ី ន សំលណី សុំឱយានកផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់សលងេប/កផ្នការសរមមភាពតាំងេី ិ សប េំលៅកដេម្រត្ូវអនុវត្តម្ររសួងឧសាហរមម នង ួ មរ គណៈរា ិ បរមមរច ិ រលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់អនតរម្ររសួង ម ធកា ឹ ជម្រមុញឱយម្ររុមការងាររបស់ខួ ន នង ិ ធជាមួយនឹងអនុគណៈរា ល សហការឱយបានជិត្សនេ ិ រលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ ម ធកា ន រ់លខត្ត និងជាមួយេីភា ថា ំ ច់ មុ នលពេចាប់លផ្ដីមអនុវត្តសរមមភាពលោះ ន រ់ងារពិនិត្យតាមោនខាងលម្រៅ ម្របសិនលបីចាបា ល ស់បូ រេ ម្រសាយផ្េបះពាេ់ណាមួយ។ ការលធវីេេធរមមដី និងការផ្ល ត ីេំលៅរបស់ម្រគួសារកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាង នឹងមិនម្រត្ូវចាប់លផ្ដីមល ី រហូត្ដេ់លពេកដេកផ្នការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់េមអិត្ម្រត្ូវបានពិនិត្យតាមោន និង យ អនុមត្ ័ យេ់ម្រពម ពីគណៈរាម ធិការអនតរម្ររសួងលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ និងធនាគារពិភពលោររួចោេ់។ ជំហាន ៏ ំខាន់ននដំលណ មួយចំនួនគឺជាកផ្នរដស ី រការននការអនុវត្តម្ររបខ័ណឌ លោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ និងកផ្នការលោះម្រសាយ ផ្េបះពាេ់ រនុងលនាះរួមាន៖ ់ ស់កវងេមអត្ (i) ការសៃងវា ិ អលងកត្លសដារិចេសងគមរិចេមូេោ ិ នង ់ ស់កវងេមអត្ ា ន៖ ការសៃងវា ិ អលងកត្លសដារច ិ នង ិ េ ិ េមូេោ សងគមរច ឹ ម្រត្ូវលធវល ា ន នង ី លម្រកាមការម្រគប់ម្រគងរបស់ម្ររុមការងារគណៈរា ី ង ិ រលោះម្រសាយផ្េ ម ធកា ិ កដេបានេេួេការឯរភាពពី និងតាមការលសនីសុំពម្រ បះពាេ់អនតរម្ររសួង កផ្អរតាមការលរៀបចំេមអត្ ី រសួង ឧសាហរមម នង ិ សប ិ បរមម នង ិ ដឹរជញ្ជូ ន។ ការសៃង់វាស់កវងេមអត្ ិ ម្ររសួងសាធារណការ នង ិ អលងកត្ ិ នង ិ េសងគមរច លសដារច ិ េមូេោ ឹ ម្រត្ូវលធវល ា នទំងលនះនង ី ង ី ម្ររុមការងារគណៈរា ិ រលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ ម ធកា ិ សហការោងជិត្សនេ អនតរម្ររសួង នង ិ ធជាមួយម្ររុមការងារអនុគណៈរាម ធិការសម្រមបសម្រមួេការងារលោះ ន រ់លខត្ត នង ម្រសាយផ្េបះពាេ់ថា ា ធរមូ េោ ិ អាជា ា នពារ់ព័នធ។ នាលពេថមីៗលនះ គណៈរាម ធិការលោះម្រសាយ ផ្េបះពាេ់អនតរម្ររសួង/អគគនាយរោ ិ េសងគម ា នលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់បានម្របគេ់ការងារអលងកត្លសដារច រច ិ េមូេោា នលៅឱយម្ររុមហុ នពល ី លនលឿនដំលណ ិ ម្រគាះលោបេ់ លដីមបព ិ ននយ ី រការម្របមូេេន ័ កដេជាធមមតាម្រត្ូវការ ់ ស់កវងេមអត្ រយៈលពេកវង។ ការសៃងវា ិ ការ ិ នឹងម្រត្ូវចងម្ររងជាឯរសារគត្ិយុត្តសម្រាប់ការចុះរិចេសនោ នង េូទត្់សំណងជូនម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាង។ ដូលចនះ វាជាការចាំបាច់ណាស់កដេរបាយការណ៍ ពកា ់ ត្ូវបានចុះហត្ាលេខាលោយម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពគ ី រអលងកត្វាស់សៃងម្រ ី លម្រាង ិ ម្របធាន នង ភូមិ នង ិ ឃុ រ ំ ុ ងមូ ន េោា នរបស់ពួរលគ។ ចំលពាះការងារកដេានផ្េបះពាេ់ត្ច ់ នះ ិ ត្ួច ការអលងកត្វាស់សៃងល ឹ ម្រត្ូវលធវល នង ី ី លោយេម្រ ង ី រឱយម្ររសួងឧសា- ី បឹរាការពារផ្េម្របលោជន៍សងគមរបស់គលម្រាងលនះ កដេលធវកា ិ សិបបរមម នង ហរមម នង ិ ដឹរជញ្ជូ ន។ ិ ម្ររសួងសាធារណការ នង (ii) ការសិរាត្នមលចំណាយជំនួស: ន នឹងការលធវីការសលងកត្វាស់សៃង់ខាងលេី រនុងលពេម្រសបគា ការសិរាត្នមល ចំណាយជំនួសរ៏នឹងម្រត្ូវលធវីល ី ផ្ងកដរ លោយេីភា ង ន រ់ងារឯរោជយ កដេជួេលោយគណៈរាម ធិការលោះម្រសាយ ផ្េបះពាេ់អនតរម្ររសួង។ ម្ររុមេីម្របឹរាលនះនឹងលធវីការសិរាអំពីសាភ រសំណង់ និងត្នមលេីផ្ារននផ្េិត្ផ្េ ៏ កផ្នរមួយននការសិរាលនះកដរ រសិរមម លៅរនុងត្ំបន់អនុវត្តគលម្រាង និងត្ំបន់ជិត្ៗលនាះ។ ការវាយត្នមលដីរជា លោយកផ្អរលេីរំណត្់ម្រតាេិញ-េរ់ដីកដេបានលធវីរនលងមរ។ ការសិរាត្នមលចំណាយជំនួសនឹងលម្របីម្របាស់ ័ កដេម្របមូេបានសម្រាប់គណនាពីត្នមលេីផ្ារនាលពេបចេុបបនន េិនននយ ំ អស់ ននម្របលភេម្រេពយសមបត្តិទង កដេបានរំណត្់រុ ងលពេសៃ ន ់ ស់កវងេមអិត្ និងបលងកីត្បានជាត្នមលឯរតាសម្រាប់ផ្តេ់សំណងដេ់ម្របលភេ ងវា ម្រេពយសមបត្តិនីមួយៗកដេរងផ្េបះពាេ់។ របាយការណ៍ ននការសិរាត្នមលចំណាយជំនួស រនុងលនាះរួមាន 72 ត្នមលឯរតាកដេបានលសនីល ី សម្រាប់សំណងនឹងម្រត្ូវបានពិនិត្យល ង ី វ ិញ ង និងេេួេបានការឯរភាពពី គណៈរាម ធិការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់អនតរម្ររសួង។ ការសិរាត្នមលចំណាយជំនួសចាំបាច់ម្រត្ូវលធវីបចេុបបនន ភាព ម្របសិនលបីសំណងមិនម្រត្ូវបានលធវីល ី រនុងរយៈលពេ ១២ កខ លោយចាប់គិត្ពកា ង ិ េននការលធវី ី េបរលចឆ ការសិរាត្នមលចំណាយជំនួស ឬម្របសិនលបីត្នមលេីផ្ារានការកម្របម្របួេខា លងំ រនុងអំ ុងលពេននការអនុ វត្ត កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់សលងេប/កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់។ (iii) ការលរៀបចំ និងការឯរភាពលេីកផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់សលងេប/កផ្នការសរមមភាពលោះ ី េធផ្េពីការសៃង់វាស់កវងេមអិត្ អលងកត្លសដារិចេសងគមរិចេមូេោ ម្រសាយផ្េបះពាេ់៖ លោយកផ្អរលេេ ាន និងការសិរាត្នមលចំណាយជំនួស ម្ររសួងឧសាហរមម និងសិបបរមមនឹងលរៀបចំកផ្នការសរមមភាពលោះ ម្រសាយផ្េបះពាេ់សលងេប/កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ លោយអនុលោមតាមម្ររបខ័ណឌ ី រួចបញ្ជូ នលៅគណៈ លគាេនលោបាយការងារលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់កដេបានេេួេការឯរភាពរួចលហយ រា ី ិនិត្យ និងសលម្រមច មុននឹងបញ្ជូ នបនតលៅធនាគារពិភព ម ធិការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់អនតរម្ររសួងលដីមបព ី លម្រមចចុ ងលម្រកាយ។ លោរលដីមបស កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់សលងេប/កផ្នការសរមមភាព លោះម្រសាយផ្េបះពាេ់នឹងម្រត្ូវបានលធវីបចេុបបននភាព ម្របសិនលបីានការលធវីបចេុបបននភាពការសិរាត្នមល ចំណាយជំនួស ឬានការករកម្របវ ិសាេភាពគលម្រាងលនះ កដេនាំដេ់ការផ្ល ត ិសាេភាពននការលោះ ល ស់បូ រវ ម្រសាយផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាង។ ិ ការអនុ មត្ (iv) ការលរៀបចំ នង ័ ថវ ិកាសម្រាប់លោះម្រសាយផ្េបះពាេ់៖ គណៈរា ិ រលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ ម ធកា អនតរម្ររសួង/អគគនាយរោា នលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់នឹងេេួេខុសម្រត្ូវ លេីការលរៀបចំថវ ិកាសម្រាប់ផ្តេ់ ិ ជំនួយឧត្ាមល សំណង នង ភ ផ្សងៗលេៀត្ លោយកផ្អរលេីថវ ិកាកដេបានឯរភាព រនុងកផ្នការសរមមភាពលោះ ិ បញ្ជូ នលៅឱយរោ ម្រសាយផ្េបះពាេ់សលងេប/កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ នង ា ភិបាេលដីមបី ី វ ិកាគឺជាដំលណ សលម្រមច និងបលញ្េ ញថវ ិកា។ ការឯរភាពលេថ ី រការកដេម្រត្ូវការលពេលវោលម្រចីន។ លទះបី ោងណារ៏លោយ រោ ិ េនង ា ភបា ឹ ធានាថា ខលួនានថវ ិកាសម្រាប់លោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ មុននង ឹ ចាប់លផ្តីម ការងារសាងសង់ លហយ ី ម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពគ ឹ ានលពេលវោម្រគប់ម្រគាន់ (ោង ី លម្រាងនង ិ ៣០ នថង) សម្រាប់លធវកា ត្ច ី ររុះលរម្រេពយសមបត្ត ី ល ិកដេរងផ្េបះពាេ់របស់ខួ ន។ (v) ការចុះរិចេសនោ និងការេូ ទត្់សំណង៖ លៅលពេានថវ ិកាលហយ ី ម្ររុមការងារគណៈរាម ធិការលោះ ី រៀចំរិចេសនោ និងចុះហត្ាលេខាសម្រាប់ ម្រសាយផ្េបះពាេ់អនតរម្ររសួងម្រត្ូវចុះលៅកាន់ផ្ៃះនីមួយៗ លដីមបល េូទត្់សំណង។ លៅរនុងដំណារ់កាេលនះ វាជាលពេដ៏សំខាន់កដេម្ររុមការងារគណៈរាម ធិការលោះម្រសាយ ជ រ់ឱយចាស់ពីចំនួនម្រេពយសមបត្តិកដេរងផ្េបះពាេ់ តាមពីម្របលភេ រួមទំង ផ្េបះពាេ់អនតរម្ររសួង បញ្ជ ចំនួនសំណង។ ម្ររុមការងារគណៈរាម ធិការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់អនតរម្ររសួង ចាំបាច់ម្រត្ូវលសនីសុំថវ ិកា សម្រាប់សំណង ី ការផ្តេ់សំណងលនះនឹងម្រត្ូវលធវល លហយ ី ង ី លៅេីសាធារណៈកដេអាចចូេរួមបានពី ំ អស់កដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាង។ រនុងររណ សំណារ់ម្របជាពេរដាទង ី មិនអាចលធវីបាន លោយលហត្ុ ផ្េ សនតិសុខ ចំនួនសំណងសម្រាប់ម្របជាពេរដាាន រ់ៗកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាងនឹងមិនម្រត្ូវផ្សពវផ្ាយជា ន រ់ងារឯរោជយ ឬេីភា សាធារណៈលនាះលេ។ លទះបីោងណារ៏លោយ េីភា ន រ់ងារម្រត្ួត្ពិនិត្យតាមោនខាងលម្រៅ នឹងលធវីការម្រត្ួត្ពិនិត្យតាមោនដំលណី រការ និងលធវីការលម្រជីសលរសលោយម ី ិនបានលរៀបចំេុរជាមុ ននូវម្របជា ី ផ្ៃៀងផ្ល ពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាងលដីមបល ៃ ត្់បរាណសំ ិ ជ រ់រុ នងរិចេសនោ។ ណងកដេានបញ្ជ 73 ៌ ន៖ រិចេម្របជុំពិលម្រគាះលោបេ់ជាសាធារណៈមួយ ា ញព័ត្៌ានជាសាធារណៈ និងរិចេម្របជុំផ្តេ់ព័ត្ា (vi) ការបងា ចំនួននឹងម្រត្ូវបានលរៀបចំល ង ី រនុងអំ ុងលពេននការអនុ វត្តកផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ ័ ា សលងេប/កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ (សូមលមីេកផ្នរេី ៨ សម្រាប់ពត្ ៌ នេមអិត្)។ (iii) ការជូនដំណ ី រសា ឹ ងអំពកា អ ត្ការោា ន៖ ម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពគ ី លម្រាងកដេនង ល ស់បូ រេ ឹ ម្រត្ូវផ្ល ដ ី តាំង គួរេេួេបានការជូនដំណឹ ងអំពីកាេវ ិភាគសាអ ត្ការោា នគលម្រាង និងការចាប់លផ្ដីមការងារជារ់កសដង។ ម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាង គួរេេួេបានការជូ នដំណឹ ងជាមុន ោងត្ិច ៣០ នថង មុននឹង ការចាប់លផ្តីមការងារជារ់កសតង។ េិខិត្ជូនដំណឹ ងអំពីការសាអ ត្ការោា ននឹងម្រត្ូវបិេផ្ាយជាសាធារណៈ ំ ងា រនុងសាោឃុ ស ក ត្់ ឬផ្ៃះរបស់លមភូ មិ ន ីតាង លពាេគឺរុ ងេ ំ ណាកដេម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពី ី បំផ្ុត្។ គលម្រាងងាយលមីេលឃញ 74 7> យនតការតាាភារ និងយនតការគ ះព្សាយបណ្ត ឹ ងសារទុរ េ 86> បុគគេកដេម្រត្ូវបានផ្ល ត ីេំលៅអាចលសនីសុំជំនួយលម្រៅផ្លូវការពីលមឃុ ំ ល ស់បូ រេ ឬចាស់ម្រពឹទធ ចារយរនុងសហគមន៍ ី ិភារា និងកសវងររដំលណាះម្រសាយលោយសនតិវ ិធី លដីមបព ចំលពាះការលរីត្េុរមិនសុ ខចិត្តជាមួយនឹងម្របធាន ម្ររុម ការងារអនុគណៈរា ន រ់លខត្ត។ ការសុំជំនួយលនះអាចលធវីល ម ធិការសម្រមបសម្រមួេការងារលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ថា ង ី ៃ េ់ាត្់ និងពុំចាបា លោយផ្ល ំ ច់ោរ់បណដឹ ងផ្លូវការជាោយេរេណ៍ អរសរលនាះល ី (លបីលទះបីជាបណ យ ដឹ ង និងរលបៀប លោះម្រសាយបណឹដ ងនឹងម្រត្ូវរត្់ម្រតាេុ រជាកផ្នរមួយននដំលណី រការពិនិត្យតាមោនោងណារ៏លោយ(។ ម្ររុមការងារអនុ គណៈរា ន រ់លខត្ត ម ធិការសម្រមបសម្រមួេការងារលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ថា ម្រត្ូវពិលម្រគាះលោបេ់ជាមួយម្ររុមការងារ គណៈរា ី នាឱយានការលោះម្រសាយបណ ម ធិការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់អនតរម្ររសួង លដីមបធា ដឹ ងសារេុរេ បានម្រត្ឹមម្រត្ូវ។ រនុងររណី កដេបណ ំ លនះមិនម្រត្ូវបានលោះម្រសាយឱយបានលពញចិត្តបស់បុគគេកដេបានផ្ល ដឹ ងសារេុរេទង ត ីេំលៅ ល ស់បូ រេ លេ ពួរគាត្់អាចលម្របីម្របាស់ម្រចរជាផ្លូវការសម្រាប់ោរ់ពារយបណដឹ ង ដូចានពនយេ់ខាងលម្រកាម៖ ំ នេី ១ ជហា 87> ល ស់បូ រេ បុគគេផ្ល ត ីេំលៅកដេលរីត្េុរេមិនសុ ខចិត្តអាចោរ់ពារយបណដឹ ងជាោយេរេណ៍ អរសរលៅកាន់ម្របធាន ការោេ័ ិ យម្រសុរ។ គាត្់អាចនាំចាស់ម្រពឹទធ ចារយ ា លនះលៅថា ឬត្ំណាងសហគមន៍ឱយចូេរួមផ្សះផ្ាបញ្ជ ន រ់ម្រសុរ។ ម្ររុមការងារននគណៈរាម ធិការអនតរម្ររសួងលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ និងសារសួរម្របធានការោេ័ ិ ា យម្រសុរអំពីបញ្ជ លនះ។ ម្ររុមការងារគណៈរាម ធិការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់អនតរម្ររសួងនឹងលេីរេឹរចិត្តឱយម្របធានការោេ័ ិ យម្រសុរ ា លនះ។ រនុងររណ លោះម្រសាយបញ្ជ ី ពារយបណ ន រ់ម្រសុរ រនុងរម្រមិត្ជាេីលពញចិត្ត ដឹ ងលនះម្រត្ូវបានលោះម្រសាយសះជាលៅថា របស់ជនផ្ល ល ស់បូ រេ ត ីេំលៅ លនាះម្ររុមការងារននគណៈរាម ធិការអនតរម្ររសួងលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់នឹងជូ នដំណឹង ដេ់នាយរោ ័ (DIMDM( កដេនឹងលធវីការពិនិត្យល ា នម្រត្ួត្ពិនិត្យតាមោនខាងរនុង និងម្រគប់ម្រគងេិនននយ ី វ ិញ និង ង លសនីសុំការឯរភាពពីអគគនាយរននអគគនាយរោ ី នុវត្តវ ិធានការសមម្រសប។ ា នលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ លដីមបអ 88> ម្របសន ិ លបីពារយបណដឹ ងលនះម្រត្ូវបានម្រចានលចាេ លៅដំណារ់កាេលនះ លហយ ី ជនផ្ល ល ស់បូ រេី ំលៅមន ត េ ិ លពញ ិ តជាមួយនឹងេេធផ្េ គាត្់អាចបនតលៅជំហានបនា ចត្ ៃ ប់ និងោរ់ពារយបណដឹ ងជាោយេរេណ៍ អរសរលៅកាន់អគគនាយរ ោា នលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ លដម ី បល ី ុំដំលណាះម្រសាយ។ ី សនស ំ នេី ២ ជហា 89> នាយរោ ិ ត្ ា នម្រត្ួត្ពន ិ ម្រគប់ម្រគងេន ិ យតាមោនខាងរនុង នង ិ នន័យននអគគនាយរោា នលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ ិ យលេីពារយបណ េេួេខុសម្រត្ូវរត្់ម្រតា និងពិនត្ ិ ការលរីត្េុរេមិនសុខចត្ ដឹ ង នង ិ តនានា។ នាយរោា នលនះម្រត្ូវរត្់ម្រតា ពារយបណឹដ ង និងពិនិត្យលមីេអងគលហត្ុននការទមទររនុងម្ររបខ័ណឌ ននតាោងាម្រេីរសដីពីសិេធិ និងអត្ាម្របលោជន៍កដេ ម្រត្ូវេេួេបាន កដេបានឯរភាពរួច។ ពារយបណឹដ ងលនះអាចលេីរល ី ពីសិេធិ និងអត្ាម្របលោជន៍ណាមួយ កដេពុំ ង ី លៅលពេលរៀបចំតាោងាម្រេីរសដីពីសិេធិ ម្រត្ូវបានលគនឹរលឃញ និងអត្ាម្របលោជន៍កដេម្រត្ូវេេួេបាន ី ជន លហយ បាត្់បង់េីេំលៅកដេលរីត្េុ រេមិនសុខចិត្ត អាចានលហត្ុ ផ្េសមម្រសបរនុងការកសវងររដំលណាះម្រសាយ។ 90> ដូលចនះ នាយរោ ័ ម្រត្ូវលធវីការពិនិត្យល ា នម្រត្ួត្ពិនិត្យតាមោនខាងរនុង និងម្រគប់ម្រគងេិនននយ ី វ ិញឱយបានម្រគប់ ង ម្រជុងលម្រជាយ រួចលរៀបចំរបាយការណ ី លោយានបញ្ជ ៍ សដីពីេេធផ្េររលឃញ ជ រ់អនុសាសន៍ពារ់ព័នធ ម្របសិនលបីានោរ់ 75 ជូនអគគនាយរននអគគនាយរោ ី លម្រមច។ នាយរោ ា នលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ លដីមបស ា នលនះរ៏អាចចុះជួបជាមួយនឹង ល ស់បូ តរេីេំលៅ កដេលរីត្េុរេមិនសុ ខចិត្ត និងម្ររុមការងារននគណៈរា ជនផ្ល ម ធិការអនតរម្ររសួងលោះម្រសាយផ្េបះ ពាេ់ នឹងលធវីការវាយត្នមលលេីពារយបណដឹ ងលនះ។ របាយការណ៍ ចុងលម្រកាយម្រត្ូវលធវីឱយបានរួចោេ់ មិនឱយលេីសពី ៣០នថង នននថងលធវីការ ចាប់គិត្ពីលពេេេួេបានពារយបណដឹ ង។ លសចរដីសលម្រមចចុងលម្រកាយ នឹងលធវីល ី លោយអគគនាយរនន ង អគគនាយរោ ៃ ប់ពីេេួេបានរបាយការណ ា នលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់មិនឱយលេីសរយៈលពេ ៥ នថងនននថងលធវីការ បនា ៍ របស់ នាយរោ ័ ។ រនុងររណ ា នម្រត្ួត្ពិនិត្យតាមោនខាងរនុង និងម្រគប់ម្រគងេិនននយ ា លនះទមទរឱយាន ី កដេបញ្ជ អនតោគមន៍ពីរម្រមិត្លគាេនលោបាយ ា លនះនឹងម្រត្ូវបញ្េូ នលៅគណៈរា លនាះបញ្ជ ម ធិការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ ី ធវីការសម្រមច កដេរនុងររណ លដីមបល ិ េចុ ងលម្រកាយ ី លនះនឹងានការបកនាម ១០ នថងបកនាមលេៀត្នននថងលធវីការ លេីកាេបរលចឆ សម្រាប់ការលធវីលសចរដីសលម្រមចចុងលម្រកាយ។ 91> អគគនាយរោា នលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់នឹងលចញការល្លីយត្បជាោយេរេណ៍ អរសរ ម្រពមទំងលផ្ាីលសចរដី ល ស់បូ រេ សលម្រមចលៅកាន់ជនផ្ល ត ីេំលៅកដេលរីត្េុរេមិនសុ ខចិត្ត។ ម្របសិនលបីពារយបណ ី ថាាន ដឹ ងលនះម្រត្ូវបានររលឃញ មូេោា នសមម្រសប លនាះនាយរោា នម្រត្ួត្ពិនិត្យតាមោនខាងរនុង និងម្រគប់ម្រគងេិនននយ ័ នឹងជូ នដំណឹ ងដេ់នាយរ ោា នលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ននអគគនាយរោា នលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ ី ្លីយត្បលៅនឹងពារយបណ លដីមបល ដឹ ងលនះ មិនឱយលេីស ១៥ នថងនននថងលធវីការ បនា ៃ ប់ពីានការសលម្រមចរួច។ រនុងររណ ី កដេពារយបណដឹ ងលនះម្រត្ូវបានម្រចានលចាេ លៅជំហានេី ២ លនាះជនផ្ល ល ស់េីេំលៅានជលម្រមីសោរ់ពារយបណ ដឹ ងលៅកាន់គណៈរា ម ធិការលោះម្រសាយបណ តឹ ង ន រ់លខត្ត លដីមបព ថា ី ិចារណា។ 92> នាយរោ ិ ត្ ា នម្រត្ួត្ពន ិ យតាមោនខាងរនុង នង ិ ម្រគប់ម្រគងេន ិ នន័យនង ័ ថា ឹ បលងកីត្ម្របព័នធេិនននយ ដ េមួយ ន រ់រណា ី ត្់ម្រតាោេ់ពត្ លដីមបរ ័ ា ិ ពារ់ពន ៌ នេមអត្ ី រយបណ ័ ធអំពពា តឹ ង ី លងេបអំពេ លសចរដស ី េធផ្េកដេបានររលឃញ ី ិ ការ នង ី ។ សលម្រមចកដេបានលធវីល ង របាយការណ៍ សលងេបអំពីសាា នភាពរបស់ពារយបណ ឹ លរៀបចំម្របចាំម្រត្ីាស ដឹ ងទំងអស់នង ិ ោរ់ជូនគណៈរា នង ិ រអនតរម្ររសួងលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ និងនដគូអភវ ម ធកា ី ជាបជាព័ត្៌ាន។ ិ ឌឍន៍ លដីមបម្រ ំ នេី ៣ ជហា 93> ជំហានេី ៣ ជាជំហានផ្លូវការ កដេរនុងលនាះជនផ្ល ល ស់បូ តរេីេំលៅកដេលរីត្េុរេមិនសុ ខចិត្ត អាចលសនីសុំការ សលម្រមចកផ្នររដាបាេចុងលម្រកាយពីគណៈរាម ធិការលោះម្រសាយបណ ន រ់លខត្ត។ រនុងររណ តឹ ងថា ល ស់បូ រេ ី លនះ បុគគេផ្ល ត ីេំលៅ នឹងោរ់ពារយបណដឹ ងជាោយេរេណ៍ អរសរលៅកាន់ គណៈរាម ធិការលោះម្រសាយបណ ន រ់លខត្តតាមរយៈការោេ័ តឹ ងថា ិ យ អភិបាេលខត្ត។ បុគគេផ្ល ល ស់បូ រេ ត ីេំលៅ ឬ ត្ំណាង នឹងានឱកាសបងា ា ញបណតឹ ងរបស់ខួ លនរនុងអំ ុ ងលពេម្របជុំ ី គណៈរា លហយ ម ធិការលោះម្រសាយបណ ន រ់លខត្តអាចលធវីការពិចារណាពីកាេៈលេសៈបនា តឹ ងថា ល ស់ ៃ ន់ពិលសសរបស់ជនផ្ល បតូរេីេំលៅ លៅលពេលធវីការសលម្រមច។ អគគនាយរោា នលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់នឹងបញ្ជូ នត្ំណាងាន រ់កដេជា ន ត្បាន សាជិរមិនអាចលបាះលឆ្ ឱយផ្ដេ់ការពនយេ់ពីមូេលហត្ុ កដេនាំឱយានការម្រចានលចាេពារយបណដឹ ងលនះ លោយអគគនាយរោា នលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់លៅដំណារ់កាេេី ២។ ការសលម្រមចចិត្តរបស់គណៈរាម ធិការលោះ ម្រសាយបណ ន រ់លខត្តម្រត្ូវកត្ជាលសចរតីសលម្រមចជាឯរចឆនៃ និងសា ឹត ងថា ា ពរ និងចងជាកាត្ពវរិចេ លេីរកេងកត្លៅលពេ ា ពារ់ពន ានបញ្ជ ័ ធនឹងលគាេនលោបាយណាមួយរបស់ោជរោ ា លគាេនលោបាយ ា ភិបាេរមពុជា។ លសចរដីសលម្រមចអំពីបញ្ជ របស់ោជរោ ័ ធនឹងេេធរមមដី និងការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ ា ភិបាេរមពុជាពារ់ពន ម្រត្ូវលធវីល ី លោយគណៈរា ង ម 76 ធិការអនតរម្ររសួងលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់។ គណៈរាម ធិការលោះម្រសាយបណ ន រ់លខត្ត ានលពេ ៤០ នថងលធវីការ តឹ ងថា ចាប់គិត្ពីលពេេេេួេពារយបណ ី ធវីការសលម្រមចចុងលម្រកាយ។ ដឹ ង លដីមបល 94> ការសលម្រមចចិត្តរបស់គណៈរាម ធិការលោះម្រសាយបណ ន រ់លខត្តម្រត្ូវោរ់ជូន គណៈរា តឹ ងថា ិ រអនតរម្ររសួង ម ធកា លោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ តាមរយៈអគគនាយរោ ី បផ្ ា នលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ លដម ី ដេ់ការឯរភាព មុនលពេអនុវត្ត សរមមភាពផ្ដេ់សំណងណាមួយ។ 95> ការលោះម្រសាយពារយបណឹដ ងបញ្េ ប់លៅដំណារ់កាេេី ៣ លនះ ពុំានការបង់នថល ឬការយរនថលលសវាពីបុគគេ ល ស់បូ រេ កដេម្រត្ូវបានផ្ល ់ ីេំលៅសម្រាប់ការោរ់ពារយបណ ត ីេំលៅ កដេបាត្់បងេ ដឹ ង និងដំលណី រការលេីពារយបណដឹ ងលៅ ដំណារ់កាេេី១ ,េី២ និងេ៣ ី លនាះល ី ។ យ 96> លទះបីោងណារ៏លោយ ដូចានកចងរនុងចាប់អសាមិររណ ល ស់បូ រេ ៍ បុគគេផ្ល ត ីេំលៅកដេលរីត្េុរេមិន សុខចិត្ត អាចោរ់ពារយបណដឹ ងលៅកាន់ត្ុោការោជធានីលខត្តពារ់ពន ី សវងររដំលណាះម្រសាយ។ ការចំណាយ ័ ធ លដីមបក លេីការោរ់ពារយបណដឹ ងកបបលនះ គឺជាបនៃុររបស់ បុគគេបាត្់បង់េីេំលៅ។ លៅដំណារ់កាេលនះ ពុំានការចូ េរួម ័ ធពីអគគនាយរោ ពារ់ពន ា នលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ អនុគណៈរា ន រ់លខត្ត ម ធិការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់លៅថា ឬ ម្ររុមការងារននគណៈរាម ធិការអនតរម្ររសួងលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ល យ ី ជ ពីត្ុោការ លេីរកេងកត្ានការបញ្ជ ានសមត្ារិចេ។ 77 8> ថវិកាគ ះព្សាយផលបះពាល់ និងការចំណាយ 97> ថវ ិកាសម្រាប់អនុវត្តម្ររបខ័ណឌ លគាេនលោបាយការងារលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់នឹងជាកផ្នរមួយ ននថវ ិកា ី ប់រងលេីការចំណាយសម្រាប់ឧបត្ាមភដេ់បុគគេិរគលម្រាង និងេីម្របឹរា រនុង គលម្រាង។ ថវ ិកាលនះនឹងលម្របីម្របាស់លដីមបោ ការលរៀបចំរបាយការណ៍ អនុវត្ត រនុងលនាះរួមទំងរបាយការណ ័ ៍ ម្រគប់ម្រគង និងម្រត្ួត្ពិនិត្យតាមោន ការម្របមូេេិនននយ និងការលរៀបចំកផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ សលងេប/កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់។េ។ ថវ ិកាបាន់សាម នម្រត្ូវបានោរ់បញ្េូ េរនុងម្ររបខ័ណ ិ ា ន និងសងគម។ ឌ ម្រគប់ម្រគងបរសា 98> រនុងររណី កដេរំពុងលរៀបចំកផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ សលងេប/កផ្នការសរមមភាពលោះ ម្រសាយផ្េបះពាេ់ កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់សលងេប/កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះ ពាេ់នីមួយៗម្រត្ូវបញ្េូ េចំណាយេមអិត្សម្រាប់ផ្តេ់សំណង និងសម្រាប់ោប់រងលេីសិេធិសាត រនីត្ិសមបទលផ្សងៗ លេៀត្កដេជាកផ្នរមួយននដំលណី រការផ្តេ់សំណងដេ់ម្របជាពេរដា និងម្រគួសារកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាង។ ការលរៀបចំនានានឹងម្រត្ូវបានលធវល ី ី សម្រាប់អចេនម្រេពយ និងម្រេពយសមបត្តិរបស់ម្របជាពេរដា និងម្រគួសារកដេរង ង ផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាង លោយកបងកចរជា ដីរសិរមម ដីេំលៅោា ន ដីអាជីវរមម សំណង់េំលៅោា ន ម្រេពយសមបត្តិ សម្រាប់អាជីវរមម និងអគារដនេលេៀត្។ ការបាន់ម្របាណថវ ិកាេមអិត្ម្រត្ូវបញ្េូ េថវ ិកាបម្រមុងឱយបានម្រគប់ម្រគាន់ ី កផ្នការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ម្រត្ូវបញ្ជ លហយ ជ រ់ឱយបានចាស់ពីម្របភពថវ ិកាទំងអស់ កដេម្រត្ូវការ។ កផ្នការ លោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ ម្រត្ូវធានាោងណាឱយេំហូរថវ ិកាានសងគត្ិភាពជាមួយនឹងកាេវ ិភាគេូ ទត្់សំណង និង អាចោប់រងោេ់ជំនួយលផ្សងលេៀត្ទំងអស់។ 99> ី ប់រងលេីេេធរមមដី ការផ្ល ថវ ិកាសម្រាប់េេធរមមដី និងលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់លនះនឹងលម្របីម្របាស់លដីមបោ ល ស់ ំ កដេម្រត្ូវផ្ល បតូរេីេំលៅ ការអភិវឌឍេីតាង ដ ល ស់បូ រលៅ ចំណាយសម្រាប់ផ្ដេ់សំណង ម្របារ់ឧបត្ាមភ និងចំណាយរដាបាេ នានា ម្រពមទំងថវ ិកាបម្រមុង។ រោា ភិបាេរមពុជាម្រត្ូវធានារនុងការផ្ដរ់ថវ ិកាសមភាគីឱយបានទន់លពេលវោសម្រាប់ការ ី ំលពញកាត្ពវរិចេនានា លោះម្រសាយផ្េបះពាេ់លដីមបប កដេពុំបានពោររណ៍ េុរជាមុ នកដេអាចានចំនួនលេីសពី ចំនួនថវ ិកាបាន់ម្របាណសម្រាប់ការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ រនុងលគាេបំណងបំលពញលៅតាមេរេខណឌ ត្ម្រមូវ និង ័ ធននការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់។ លគាេលៅពារ់ពន 78 9> ការរិគព្ោះគោបល់ និងការបងា ៌ ន ា ញរ័តា ិ ម្រគាះសាធារណៈ នង ៩.១ លគាេនលោបាយសម្រាប់ការពល ៌ ន ិ ការផ្សពវផ្ាយព័ត្ា 100> ិ ម្រគាះសាធារណៈ នង ការពល ៌ ន (លគាេនលោបាយធនាគារពិភពលោរសតព ិ ការផ្សពវផ្ាយព័ត្ា ី ីការេេួេ ី រេខណ បានព័ត្៌ាន) រំណត្់ពេ ិ ពលោរកដេផ្សពវផ្ាយដេ់សាធារណជនពព ឌ ធនាគារពភ ិ ឯរ ី ័ត្៌ានគលម្រាង នង សារគលម្រាង។ វាជាេរេខណឌ របស់ធនាគារកដេថា រនុងអំ ុ ងលពេននការលរៀបចំកផ្នការ និងដំលណី រការរនុងការ ិ អងគការមិនកមនរោ លរៀបចំគលម្រាង ម្រត្ូវានការពិលម្រគាះលោបេ់ជាមួយ អនរេេួេផ្េ ម្ររុមអនរបះពាេ់ នង ិ េ ា ភបា លៅមូេោា ន លហយ ី គួរានបងា ា ញពក ិ ា ន នង ី ផ្នរបរសា ិ សងគមផ្ងកដរ។ រច ិ ម្រគាះលោបេ់គួរកត្ជាដំលណ ិ េពល ី រការកដេ ិ ោគទំងមូេ នង ម្រត្ូវអនុ វត្តជាម្របចាំ លៅរនុងអំ ុងលពេននការលរៀបចំ និងអនុវត្តគលម្រាងវ ិនល ិ ម្រត្ូវកត្អនុ លោមតាម ី ីការការពារផ្េម្របលោជន៍សងគម។ លគាេនលោបាយលនះរ៏ត្ម្រមូវ លគាេនលោបាយលគាេនលោបាយជាធរានសតព ផ្ងកដរថា ធ ង ឯរសារពារ់ព័នទ ិ ាលេកា ំ អស់ ដូ ចជា ការសរ ិ ា ន ការវាយត្នមលសងគម កផ្នការ ី រវាយត្នមលបរសា ី ំលៅ ជាលដីម គួរម្រត្ូវបានលរៀបចំល សរមមភាពតាំងេេ ី នង ង ិ លម្របម្រ ិ ផ្សពវផ្ាយឱយបានទន់លពេលវោ នង ី បាស់ភាសា ័ ធ ទង កដេអាចយេ់ដឹងបានលោយមនុសសរនុងម្ររុមពារ់ពន ិ ម្រគាះលោបេ់។ ំ អស់កដេគលម្រាងម្រត្ូវលធវីការពល ិ រច ៩.២ ការចូេរួម នង េ ល ិ ព ិ ម្រគាះលោបេ់សាធារណៈ 101> ការចូេរួមគឺជាដំលណី រការកដេរនុងលនាះ ភាគពា ី រ់ពន ័ ធទង ំ អស់ានសេ ធិ លញ្េ ញ ិ ប ិ ចូ េរួមរនុងការ នង ិ ឌឍន៍ លសចរតស ម្រគប់ម្រគងគំនិត្ផ្តួចលផ្តីមអភវ ិ ធនធានកដេបងកការបះពាេ់ដេ់ពួរលគ។ លសចរតស ី លម្រមច នង ី លម្រមចចូេ រួមគជា ឺ ចំណុ ចចាប់លផ្តីមននដំលណី រការចូេរួមលពញលេញរនុងវដតគលម្រាង។ ិ ពលោរ លគាេនលោបាយរបស់ធនាគារពភ ិ ចាប់សព OP/BP៤.១២ នង ិ រណ តី ីអសាមរ ៍ របស់ោជរោ ី វ ា ភិបាេរមពុជា និងនត្ិ ិធីអនុវត្តជារ់កសតងរនុងការលោះម្រសាយ ផ្េបះពាេ់របស់គណៈរាម ធកា ិ រលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់អនតរម្ររសួងគជា ឺ លគាេការណ ិ ឯរសារត្ម្រមង់ ៍ កណនាំ នង ិ ចាស់ោស់សម្រាប់អនុ វត្តសាសភាគលផ្សងៗរបស់គលម្រាងទំងរនុងវ ិស័យសាធារណៈ េស ទំងរនុងវ ិស័យឯរជន ី ម្រមូវការឱយានរច កចងពត្ ិ ការចូេរួមពសា ិ េពិលម្រគាះលោបេ់ នង ិ បងា ី ធារណជន នង ា ញពីភាពចាំបាច់កដេថា ម្របជា ី លម្រាងេេួេបានព័ត្៌ានអំពគ ពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពគ ី លម្រាង ិ សំខាន់ជាងលនះលេៀត្អំពកា នង ី រចូេរួមជារ់ ិ ោងសរមមរបស់ពួរលគរនុងការលរៀបចំកផ្នការ នង កសតង នង ិ អនុវត្តកផ្នការលនាះ។ 102> ការចូេរួមគឺជាដំលណី រការោងសរមម ័ ធសំខាន់ៗ និងជាម្របចាំននការេំនារ់េំនងរនុងចំលណាមភាគីពារ់ពន ទំងអស់ រនុងលនាះរួមទំង សហគមន៍កដេរងផ្េបះពាេ់លោយផ្ល ៃ េ់ (ទំងវ ិជជាន ឬទំងអវ ិជជាន( េីភា ន រ់ងារ ជាត្ិ ម្ររសួង សាា ប័នពារ់ព័នធ េីម្របឹរាគលម្រាង សងគមសុីវ ិេ និងេីភា ន រ់ការផ្តេ់ជំនួយអនតរជាត្ិ។ ជាធមមតា ការចូ េ ន៖ រួមតាមន័យេូ េំេូោយានពីរកផ្នរខុសគា ល ស់បូ រព័ ការផ្ល ត ត្៌ាន (លពាេគឺ ការផ្សពវផ្ាយ និងរិចេពិលម្រគាះ ន (លពាេគឺ រិចេសហការ ឬការចូេរួម)។ លោបេ់) និង ការសលម្រមចរួមរនុងរម្រមិត្ខុ សៗគា 103> លៅរនុងបរបេននគលម្រាងលេ ិ ់ គងេ ីររមពស់ការផ្តត្ផ្ ់ ឹរ និងអនាម័យ ័ ធនឹងសាសភាគេីមួយ ពារ់ពន រិចេ ័ ធម្រត្ូវបានលធវីល ពិលម្រគាះលោបេ់េូេំេូោយជាមួយភាគីពារ់ពន ី លៅនថងេី២៧ កខសីហា ឆ្ ង ន២ ត ហ៍ ំ ០១៨។ មួយសបា មុនរិចេម្របជុំពិលម្រគាះលោបេ់លនះ េិខិត្អលញ្ជ ីញម្រត្ូវបានលរៀបចំ និងលផ្ាីជូនភាគីពារ់ព័នធ រនុងលនាះរួមទំង ត្ំណាងមរ ា ធរលខត្ត មនៃីរពារ់ពន ពីអាជា ន ័ ធរុ ងលខត្ត ក ត្់ពារ់ពន និងសាោឃុ ំ សងា ័ ធ។ ម្របជាសហគមន៍ រួមទំងជនជាត្ិលដីមភាគត្ិច រនុងត្ំបន់អនុវត្តគលម្រាងរ៏ម្រត្ូវបានអលញ្ជ ីញឱយចូេរួមផ្ងកដរ។ ដូលចនះ ម្ររបខ័ណឌ លគាេនលោបាយការងារលោះម្រសាយ 79 ផ្េបះពាេ់ម្រត្ូវបានលរៀបចំល ី លោយកផ្អរលេីេេធផ្េពីរិចេពិលម្រគាះលោបេ់ទង ង ័ ធ ១គ ំ លនះ។ សូមលមីេឧបសមពន អំពីម្ររបខ័ណឌ ននដំលណ ័ ធ ៣រ អំពីរំណត្់លហត្ុ ននរិចេ ី រការពិលម្រគាះលោបេ់ និងការចូេរួមពីសហគមន៍ និងឧបសមពន ពិលម្រគាះលោបេ់សាធារណៈ ។ 104> ី ីរ ចំលពាះសាសភាគេព ិ េពល រច ិ ម្រគាះលោបេ់ចំនួនពរ ី លេរ ី ម្រត្ូវបានលធវល ី ី រនុងសងា ង ក ត្់ចំនួនបួនរនុងម្ររុង ឺ ងា លសៀមោប លពាេគស ក ត្់សា ក ត្់សលម្រកាម សងា វ យដងគម សងា ក ត្់លគារចរ នង ក ត្់សាោរំលររ ិ សងា ី កាេពីនថងេី១១ ដេ់ ១២ កខរញ្ជ ញ ឆ្ ន២ំ ០១៨។ មួយសបា ិ េននរិចេម្របជុំពិលម្រគាះលោបេ់លនះ េិខិត្អលញ្ជ ីញម្រត្ូវបាន ត ហ៍មុនកាេបរលចឆ លរៀបចំ និងលផ្ាីជូនភាគីពារ់ព័នធ រនុងលនាះរួមទំង ត្ំណាងមរពីអាជា ័ ធរុ ងលខត្ត ា ធរលខត្ត មនៃីរពារ់ពន ន និងសាោឃុ ំ សងា ក ត្់ពារ់ព័នធ។ ម្របជាសហគមន៍ រនុងត្ំបន់អនុវត្តគលម្រាងរ៏ម្រត្ូវបានអលញ្ជ ីញឱយចូ េរួមផ្ងកដរ។ លៅរនុងរិចេម្របជុំ ទំងលនះពុំានការលេីរល ី ពីរងវេ់ធំៗទរ់េងនឹងការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់លេ ង លេីរកេងកត្ការបារមភនានា លេីផ្េបះពាេ់កដេអាចលរីត្ានរនុងអំ ុងលពេននការសាងសងល ់ ៅលេីពួរលគ។ ័ ធ លមីេឧបសមពន ៣ខ អំពី េ បជុំពិលម្រគាះលោបេ់សាធារណៈរនុងម្ររុងលសៀមោប។ រំណត្់លហត្ុ ននរិចម្រ 105> ិ សហគមន៍កដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាងនង រនុងអំ ុ ងលពេអនុវត្តសរមមភាព ម្របជាពេរដា នង ឹ ចូ េរួមរនុង ដំលណី រការទំងអស់ននការលរៀបចំ នង ិ អនុ វត្តសរមមភាព ដូចជា េេធរមមដីលោយមន ិ សម័ម្រគចិត្ត នង ិ ដលំណ ី រការលធវី ិ ត។ រនុងររណ អំលណាយដីលោយសម័ម្រគចត្ ល ស់េីេំលៅលោយមិនសម័ម្រគចត្ ី ននការផ្ល ិ ម្រគួសារកដេរងផ្េ ិ ត ម្របជាពេរដា នង ឹ ចូេរួមរនុងរិចេពល បះពាេ់ពីគលម្រាងនង ិ ម្រគាះលោបេ់កដេលធវល ី ី លោយ ង ម្ររុមការងារគណៈរាម ធិការលោះម្រសាយ ផ្េបះពាេ់អនតរម្ររសួងសហការជាមួយ ម្ររុមការងារអនុគណៈរាម ធិការសម្រមបសម្រមួេការងារលោះម្រសាយផ្េបះ ន រ់លខត្តលោយលសរ ី ជាមុន នង ពាេ់ថា ៌ នម្រត្ម ិ ានព័ត្ា ៃ ប់មរ ព័ត្៌ានសរុបនង ឹ ម្រត្ូវ ម្រគប់ម្រគាន់។ បនា ឹ បញ្ជូ នលៅម្របជា ពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពគ ិ េម្របជុំពភា ី លម្រាង រនុងអំ ុងលពេននរច ិ រា៖  លគាេបំណង វ ិសាេភាព ផ្េម្របលោជន៍កដេានអាចលរីត្ាន និងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាង  លគាេបំណងននលគាេនលោបាយរបស់ធនាគារពិភពលោរ-OP/BP៤.១២ និងចាប់ និងបេបបញ្ញត្តិពារ់ ធ បស់ោជរោ ព័នរ ា ភិបាេ ជាពិលសសចាប់សតីពីអសាមិររណ៍  ដំលណី រការ និងរមមវ ិធីលពេលវោននដំលណី រការអនុ វត្តលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់  ដំលណាះម្រសាយផ្េបះពាេ់ និង លគាេនលោបាយសំណងផ្េបះពាេ់ សាា នភាពម្រសបចាប់ និងសិេធិ េេួេបានសំណង  ល ស់េីេំលៅ និងជំនួយឧបត្ាមភសា ការផ្ល ត រនីសមបទ  ៌ នសាធារណៈ រិចេពិលម្រគាះលោបេ់សាធារណៈ និងនីត្ិវ ិធល ការផ្សពវផ្ាយព័ត្ា ី ោះម្រសាយបណតឹ ងនឹងម្រត្ូវ លធវីល ី ដូចានលរៀបោប់រុ នងកផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់កដេបានឯរភាព។ ង 106> ម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពគ ិ េម្របជុំពល ី លម្រាងម្រត្ូវចូេរួមរនុងរច ិ ម្រគាះលោបេ់សាធារណៈ លៅរនុង ដំណារ់កាេលផ្សងៗននដំលណ ិ រងវេ់ពកា ី រការរបស់គលម្រាង។ ផ្េបះពាេ់ នង ី រលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ម្រត្ូវបាន ឹ ម្រត្ូវ រនុងអំ ុងលពេននដំលណ រត្់ម្រតាឱយបានម្រត្ម ី រការម្របមូ េេន ិ ននយ ់ ស់កវងេមអត្ ័ (ការសៃងវា ិ េសងគម ិ អលងកត្លសដារច ិ េមូេោ រច ិ ការពល ា ន នង ា ទំងអស់លនះ នង ិ ម្រគាះលោបេ់សាធារណៈ និងការពិភារាជាមួយម្ររុមលគាេលៅ)។ បញ្ជ ិ រងវេន ឹ ម្រត្ូវោរ់បញ្េូ េលៅរនុងកផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់សលងេប/កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយ ់ ង ិ ជំនួយឧបត្ាមសា ផ្េបះពាេ់ សម្រាប់សំណង នង ី ិសមបទ។ ម្ររុមអនរងាយរងលម្រគាះ ស្រសតី និងជនជាត្ិលដម ភ ត រនត្ ី ភាគ 80 ត្ិចនឹងម្រត្ូវបានពិលម្រគាះលោបេ់ោច់លោយក រ លោយលម្របីម្របាស់វ ិធីសាស្រសតពិភារាជាមួយម្ររុមលគាេលៅ។ ខាង លម្រកាមលនះគឺជារិចេម្របជុំពិភារាជាលម្រចីន ី ជារ់កសតងលោយ កដេបានលរៀបចំល ង ម្ររុមការងារគណៈរាម ធិការលោះ ម្រសាយផ្េបះពាេ់អនតរម្ររសួង។ ិ េម្របជុំពល (i) រច ី នង ិ ម្រគាះលោបេ់លេីរេ១ ឹ ម្រត្ូវបានលរៀបចំល ី ជាមួយ អនុ គណៈរា ង ម ធិការលោះម្រសាយផ្េបះ ន រ់លខត្ត និង ម្ររុមការងារអនុគណៈរា ពាេ់លៅថា ន រ់ ម ធិការសម្រមបសម្រមួេការងារលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ថា លខត្ត កដេជារិចេម្របជុំចាប់លផ្តីមគលម្រាង។ លគាេបំណងននរិចេម្របជុំលនះគឺលដីមបជ ី ម្រាបជូនដេ់សាជិរនន អនុគណៈរា ន រ់លខត្ត ម ធិការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់លៅថា និងម្ររុមការងារននគលម្រាងអំពីលគាេបំណង ដំលណី រការ និងរមមវ ិធីលពេលវោរនុងការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ ត្ួនាេី និងការេេួេខុសម្រត្ូវ និងម្របារ់ ភ បស់ពួរលគ និងសំណ ឧបត្ាមរ ូ មពរពួរលគឱយានការចូ េរួមសរមម។ (ii) រិចេម្របជុំពិលម្រគាះលោបេ់លេីរេី ២ នឹងម្រត្ូវលធវីល ី ជាមួយម្របជាពេរដារុ ងសហគមន៍ ង ន មូេោា ន និងម្របជា ី លម្រាងលៅតាមសាោលរៀន ឬ វត្តអាោម ឬ សាោសងា ពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពគ ក ត្់ លៅរនុងត្ំបន់អនុវត្ត គលម្រាង។ លគាេបំណងននរិចេម្របជុំលនះគល ី តេ់ពត្ ឺ ដីមបផ្ ិ ម្របជាពេរដាកដេរងផ្េ ័ ៌ានដេ់សហគមន៍ នង ី ាន បះពាេ់ពីគលម្រាងទរ់េងនឹង គលម្រាង ផ្េម្របលោជន៍របស់គលម្រាង ផ្េបះពាេកដេអាចលរត្ ដំលណាះម្រសាយផ្េបះពាេ់ នង ិ សេ ិ លគាេនលោបាយសំណងផ្េបះពាេ់ នង ី េ ិ ធិេេួេបានសំណងពផ្ បះពាេ់ ដំលណ ល ស់បូ រេ ី រការអនុវត្តផ្ល ត េ ី ំលៅ សា ិ កាេបរលចឆ ា នភាពផ្លូវចាប់ នង ិ កាេវ ិភាគ ិ េឱសានុវាេ នង ម្រសាប់ការសៃង់វាស់កវងេមអិត្ នង ិ េសងគមរច ិ អលងកត្លសដារច ិ េមូេោា ន។ ម្របធានននម្របជាពេរដាកដេរងផ្េ ា ញផ្ៃះ ឬម្រេពយសមបត្តក បះពាេ់ពីគលម្រាង ម្រត្ូវបានលសនីសុំឱយបងា ី ន ិ ដេរងផ្េបះពាេ់ លដីមបព ិ យលផ្ៃៀងផ្ល ិ ត្ ៃ ត្់ពី ផ្េបពាេ់ នង ់ ស់កវងេមអត្ ់ រសៃងវា ិ ចុះហត្ាលេខាលេីេម្រមងកា ិ ។ ការជូនដំណ ិ េឱសានុវាេ ឹ ងពីកាេបរលចឆ ឹ ម្រត្ូវបេ នង ំ ងា ិ ផ្សពវផ្ាយជាសាធារណៈរនុងសាោឃុស ី កនលងណាមួយកដេម្របជាពេរដាងាយលមេ ក ត្ ឬេរ ី ី ។ លឃញ (iii) រិចេម្របជុំពិលម្រគាះលោបេ់លេីរេី ៣ នឹងម្រត្ូវលធវីល ី មុ នចុះហត្ាលេខាលេីរិចេសនោ។ លគាេបំណងននរិចេ ង ម្របជុំលនះគឺផ្តេ់ពត្ ័ ា៌ នអំពីកាេវ ិភាគននការចុះហត្ាលេខាលេីរិចេសនោ (ម្របកហេជាមួយភូមិមតងៗ) និង ំ ច់ លដីមបប អំពីឯរសារផ្លូវចាប់ចាបា ា ញជូ នម្ររុមការងារគណៈរា ី ងា ម ធិការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់អនតរម្ររសួង ា ញពីលពេលវោសម្រាប់េូទត្់សំណង។ និងកាេវ ិភាគកដេបងា ទំងម្របធានម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះ ល ុ ងអំ ុ ងលពេចុះហត្ាលេខាលេី ពាេ់ពីគលម្រាង និងបតី/ម្របពនធ ម្រត្ូវបានលសនីសុំឱយានវត្តានលៅផ្ៃះរបស់ខួ នរន រិចេសនោ។ ពួរលគទំងពីរនារ់ម្រត្ូវចុះហត្ាលេខាលេីេម្រមងរ ់ ិចេសនោ។ ិ េម្របជុំពល (iv) រច ិ ម្រគាះលោបេ់សាធារណៈលេរ ី េី ៤ នង ឹ លធវល ី ី មុនលពេការេូ ទត្់សំណង។ រិចេម្របជុំាន ង ី បផ្ លគាេបំណងលដម ី លម្រាងអំពីកាេវ ិភាគផ្តេ់សំណង ី តេ់ព័ត្៌ានដេ់ម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពគ ិ តងៗ) េរ (មួយភូមម ី បល ី កនលងផ្តេ់សំណង និងឯរសារគត្ិយុត្តកដេម្រត្ូវនាំមរជាមួយលដម ី ធវីជាភសតុតាង។ 107> ា ធរមូេោ អាជា ំ ឺជាសាជិរម្ររុមការងារអនុ គណៈរា ា ន ម្របធានភូ មិ និងលមឃុគ ម ធិការសម្រមបសម្រមួេការងារ លោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ថា ន រ់លខត្ត និងពួរលគម្រត្ូវានវត្តានរនុងអំ ុងលពេរិចេម្របជុំពិលម្រគាះលោបេ់សាធារណៈ ញ ណម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាង និងបញ្ជ និងានត្ួនាេីោងសំខាន់ រនុងការរំណត្់អត្តសញ្ជ ជ រ់លេី 81 ់ ស់កវងេមអិត្។ ត្ំណាងម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាងគឺជាសាជិរនន (i) គណៈ ់ នការសៃងវា េម្រមងន រាម ធិការសហគមន៍/ភូ មិ និង (ii)គណៈរាម ធិការលោះម្រសាយបណតឹ ងរនុងគលម្រាងលេីររមពស់ការផ្តត្ផ្ ់ ឹរ និងអនាម័យ។ ់ គងេ ា ញព័ត្ា ៩.៣ ការបងា ៌ ន 108> ឯរសារម្ររបខ័ណ ួ នឹងឯរសារគលម្រាងលផ្សងៗលេៀត្ ម្រត្ូវបាន ឌ លគាេនលោបាយលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់រម ា ះផ្សពវផ្ាយលៅឯលគហេំពរ បលងា ័ របស់ ម្ររសួងឧសាហរមម និងសិបបរមម និង ម្ររសួងសាធារណការ និងដឹរជញ្ជូ ន ន២ www.mih.gov.kh/ និង www.mpwt.gov.kh/ លៅនថងេី០១ និងេី០៤ កខត្ុោ ឆ្ ំ ០១៨។ ឯរសារលនះរ៏បាន ័ ពត្៌ាន (InfoShop) របស់ធនាគារពិភពលោរលៅនថងេី០៤ កខត្ុោ ឆ្ ផ្សពវផ្ាយតាមលគហេំពរ ន២ំ ០១៨។ កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់សលងេប/កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ ួ ម្របសិលបីលរៀបចំរច ា ះចូេលៅរនុងលគហេំពរ ោេ់ នឹងបរកម្របលៅជាភាសាជាត្ិ (កខមរ( និងបលងា ័ របស់គលម្រាង ម្របសិនាន ឬមិនដូលចនះលេ ័ របស់ ម្ររសួងឧសាហរមម និងសិបបរមម/ម្ររសួងសាធារណការ និងដឹរជញ្ជូ ន និងបញ្ជូ នចាប់ចមលងលៅ រនុងលគហេំពរ ី រាេុរ ឬ ម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពគ សាោឃុ ំ លដីមបរ ល ស់េេ ី លម្រាង កដេានការផ្ល ិ សម័ម្រគ ី ំលៅលោយមន ិ ត។ ចត្ 82 10> ការព្តួតរិនិតយតាម្ ន និងការរាយការណ្៍ 109> ការអនុ វត្តម្ររបខ័ណ ំ ជារ់ោរ់នឹងម្រត្ូវបាន ឌ លគាេនលោបាយការងារលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ លៅតាមេីតាង គ េសុវត្ាិភាពសងគមនីមួយៗ លោយានការពិលម្រគាះលោបេ់ ម្រគប់ម្រគង និងម្រត្ួត្ពិនិត្យោងលេៀងទត្់ លោយ ជនបលងា ៍ រមមភាពវ ិនិលោគកដេ ោងេអិត្េអន់ជាមួយនឹងេីម្របឹរាបលចេរលេសសុវត្ាិភាពសងគមកដេេេួេខុសម្រត្ូវអនុ វត្តនស ទរ់េងនឹងេេធរមមដី។ េេធផ្េររលឃញ ី និងអនុសាសន៍នឹងម្រត្ូវបានរត្់ម្រតា លៅរនុងឯរសារគលម្រាងសម្រាប់ពិនិ គ េសុវត្ាិភាពសងគម នឹងម្រគប់ម្រគង និងម្រត្ួត្ពិនិត្យតាមោនដំលណ ត្យពីសំណារ់ធនាគារពិភពលោរ។ ជនបលងា ី រការ នំ ោងត្ិចណាស់ មតងរនុងមួយឆ្ និងោរ់បញ្េូ េេេធផ្េរនុងរបាយការណ ន ំ កដេម្រត្ូវបញ្ជូ នលៅ ៍ គលម្រាងម្របចាំឆ្ គ េសុវត្ាិភាពសងគម លោយសហការជិត្សនិេធជាមួយនឹងអាជា ធនាគារពិភពលោរ។ ជនបលងា ា ធរមូ េោា ន និងម្របជា ពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាង និងបលងកីត្សូចនាររម្រត្ួត្ពិនិត្យតាមោនជារ់កសតងមួយចំនួន។ 110> រនុងររណ ិ អនុវត្តកផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់សលងេប/កផ្នការសរមមភាព ី ានការលរៀបចំ នង ិ យតាមោនខាងរនុង។ បកនាមលេៀត្លនាះ ការម្រត្ួត្ពន លោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ ចាំបាច់ម្រត្ូវានការម្រត្ួត្ពិនត្ ិ យតាមោន ិ ត្ ិ លបច ខាងលម្រៅ រ៏នឹងចាំបាច់ម្រត្ូវានផ្ងកដរ ម្របសន ល ស់េេ ី ំនួនននម្របជាជណនផ្ល ី នាឱយ ី ំលៅលេី ២០០នារ់លដីមបធា ានត្ា ិ ការលគារពតាមលគាេការណ ល ភាព នង ៍ ឱយបានលពញលេញ។ ិ ត្ ១០.១ ការពន ិ យតាមោនខាងរនុង៖ 111> គណៈរាម ធិការដឹរនាំគលម្រាងលោយសហការជាមួយនឹង អគគនាយរោា នលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់-គណៈ រាម ធិការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់អនតរម្ររសួង ឹ លធវីការម្រត្ួត្ពន នង ិ ិត្យតាមោនខាងរនុងលេីការអនុវត្តការងារលោះ ម្រសាយផ្េបះពាេ់។ ិ ិត្យតាមោនលនះរួមបញ្ជូ េទំងរបាយការណ ការម្រត្ួត្ពន ៍ វឌឍនភាព សាា នភាពននការអនុ វត្ត ៌ នអំពីេតា កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ ព័ត្ា ី ង ិ ចំនួនម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ ចំនួន ំ នង ិ ជំនួយលផ្សងៗលេៀត្កដេម្រត្ូវផ្តេ់ឱយខនងផ្ៃះកដេរង លគាេនលោបាយសំណងកដេម្រត្ូវចំណាយតាមមុខនីមួយៗ នង ផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាង។ របាយការណ ិ ត្ ៍ ននេេធផ្េម្រត្ួត្ពន ឹ ម្រត្ូវបានលរៀបចំលោយ ជនបលងា ិ យតាមោននង គ េសុវត្ាិ ិ បរមម នង ភាពសងគម និងម្រត្ូវបញ្ជូ នលៅ ម្ររសួងឧសាហរមម និងសប ិ ដរ ិ ម្ររសួងសាធារណការ នង ិ ធនាគារ ឹ ជញ្ជូ ន នង ិ ពលោរម្របចាំម្រត្ា ពភ ី ស និងចមលងជូនគណៈរា ិ រលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់អនតរម្ររសួង។ សូចនាររខាងលម្រកាម ម ធកា ឹ ម្រត្ូត្ពិនត្ លនះនង ី ដងរនុងមួយកខលោយម្ររុមការងាររបស់គណៈរា ិ យតាមោនពរ ម ធកា ិ រដរ ី បធា ឹ នាំគលម្រាង លដម ី នាថា៖ (i) សំណង និងសិេធិលផ្សងៗលេៀត្រនុងការេេួេបានសំណងម្រត្ូវគណនា និងផ្តេ់ឱយតាមអម្រតា និងកផ្អរតាមនីត្ិ វ ិធីកដេានកចងរនុងកផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់កដេបានេេួេការឯរភាព (ii) ម្រគួសារកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាងម្រត្ូវបានេេួេសំណងតាមលគាេនលោបាយសំណងផ្េបះពាេ់ កដេបានឯរភាពគា ន ដូចានបញ្ជ ជ រ់រុ ងកផ្នការសរមម ន ភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់លោយសាា ប័នដំលណីរ ការគលម្រាង ៌ នសាធារណៈ ការពិលម្រគាះលោបេ់សាធារណៈ និងនីត្ិវ ិធល (iii) ការផ្សពវផ្ាយព័ត្ា ី ោះម្រសាយបណតឹ ងម្រត្ូវបាន អនុវត្ត ដូចបានលរៀបោប់លៅរនុងកផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ (iv) រកនលងសាធារណៈ និង លហោ ័ ធកដេរងផ្េបះពាេ់លោយគលម្រាងលនះម្រត្ូវបានសា ា រចនាសមពន ត រល ី និង ង 83 ់ ត្ូវបាន្លងកាត្់លោយរេូន។ (v) រយៈលពេអនតរកាេរវាងការលោះម្រសាយ និងការងារសំណងម្រ 112> ី ឧបសមព័នធ ១ឃ អំពស លមេ ិ ត្ ី ូ ចនាររពន ិ យតាមោនខាងរនុង។ ិ ត្ ១០.២ ការម្រត្ួត្ពន ី ងលម្រៅ ិ យពខា 113> អនរម្រត្ួត្ពន ិ យតាមោនពខា ិ ត្ ី ងលម្រៅានការេេួេខុសម្រត្ូវជារ់ោរ់រុ ងការស ន រ ិ ា និងោយការណ៍ ពីការអនុ ិ សា វត្ត កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ នង ិ ស ា នភាពលសដារច េ ងគមរបស់ម្រគួសារកដេរងផ្េបះពាេ់ពី គលម្រាង ជាពិលសសទរ់េងនឹង ម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាង ឬការរ ំខានកដេបងករល ី លោយការងារ ង សាងសង់ រនុងលនាះរួមទំងេំលៅឋានទំងអស់កដេផ្ៃះហាងេំនិញ ឬត្ូបេរ់េំនិញរបស់ពួរលគម្រត្ូវបានផ្ល ត ី ល ស់បូ រេ ត នុ ពេផ្តេ់ឱកាសការងារ តាំង។ ការម្រត្ួត្ពិនិត្យតាមោនពីខាងលម្រៅរ៏ានេំនួេខុសម្រត្ូវរនុងការពិនិត្យឯរសារសកា ា ធរ ដេ់ ម្រគួសារកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាង រនុងលនាះរួមទំងស្រសតី និងយុវជនកដេគួរេេួេបានការគាំម្រេពីអាជា លខត្ត។ 114> ិ លបីចាបា ម្របសន ិ ជាការចាំបាច់លោយកផ្អរលេីផ្េបះពាេ់របស់គលម្រាង គណៈរា ំ ច់ នង ិ រអនតរម្ររសួង ម ធកា ិ ត្ ម្រត្ូវជួេលសវាអនរម្រត្ួត្ពន ិ យតាមោនពខា ី ងលម្រៅ លដីមបម្រ ី ត្ួត្ពន ិ ិត្យតាមោន នង ី រវាយត្នមលខាងលម្រៅ។ ម្ររបខ័ណ ិ លធវកា ឌ ការងារេមអត្ ិ របស់អនរម្រត្ួត្ពិនត្ ិ យតាមោន ិ វាយត្នមល នង នង ឹ ម្រត្ូវបានលរៀបចំ លៅលពេអនុវត្តដំលណី រការេេធរមម គលម្រាង។ របាយការណ ិ ិត្យតាមោនពីខាងលម្រៅម្របចាំម្រត្ីាស នង ៍ ម្រត្ួត្ពន ឹ ោរ់ជូន គណៈរា ិ រអនតរម្ររសួង។ ម ធកា ៃ ប់មរ គណៈរមមការអនតរម្ររសួង នឹងបញ្ជូ នលៅម្ររសួងសាធារណការ នង បនា ិ ដឹរជញ្ជូ ន ម្ររសួងឧសាហរមម នង ិ ិ បរមម នង សប ិ ធនាគារពភ ិ ពលោរ។ ការវាយត្នមលលម្រកាយការអនុ វត្ត នង ឹ លធវល ី ី ៦កខ បនា ង ៃ ប់ពីការងារលោះម្រសាយផ្េ ័ ធ ១ងអំពស បះពាេ់ម្រត្ូវបានបញ្េ ប់។ លមីេឧបសមពន ិ ត្ ី ូចនាររម្រត្ួត្ពន ី ងលម្រៅ។ ិ យតាមោនពខា 115> គលម្រាងលនះនឹងផ្សពវផ្ាយជាសាធារណៈនូវរបាយការណ៍ វឌឍនភាពទំងអស់សតីពីការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ ជាភាសាកខមរ លោយោរ់របាយការណ៍ ទំងលនាះលៅរនុងលគហេំព័រគលម្រាងកដេនឹងម្រត្ូវបលងកីត្ ឬលៅលគហេំព័ររបស់ ម្ររសួងឧសាហរមម និងសិបបរមម និង ម្ររសួងសាធារណការ និងដឹរជញ្ជូ ន។ 84 ឧបសម្ព័នធ ឧបសម្ព័នធ ១៖ គោលការណ្៍ ណណ្នា ំបគចេរគទស 85 ័ ធ ១រ៖ ាម្រេរ ឧបសមពន ិ លរៀបចំកផ្នការសរមមភាពលយនឌ័រ កផ្នការសរមមភាពលយនឌ័រម្រត្ូវបានលរៀបចំល ង ី លៅលពេានត្ម្រមូវការឱយានកផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េ បះពាេ់សលងេប/កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ នង ់ ងរលេល ិ ានផ្េបះពាេ់ធងនធ ី យនឌ័របុលណាណ ះ។ សាសភាគ រមមវត្ាុ សរមមភាព/ការងារ អងគភាពេេួេ សូចនាររ វ ិធានការរនុងការ គលម្រាង ូ ខុសម្រត្វ ជ រ់ បញ្ជ ការលរៀបចំ ា លយ រំណត្់ពីបញ្ជ ម្របមូេព័ត្៌ានជា អងគភាព សូចនាររលយន ឧបររណ៍ អលងកត្ គលម្រាង នឌ័រជារ់ និង មូេោា នទរ់េង ម្រគប់ម្រគង ឌ័រ ម្រត្ូវបានោរ់ ត្ម្រមូវការឱយយរ នឹងលយឌ័រ លដីមបប ី សាសភាគ បញ្េូ េ រនុង ការសិរាសមិេធ ចិត្តេុរោរ់ លៅ ញ្ជូ េលៅរនុងការ លោយានការ ឧបររណ៍ អលងកត្ េេធភាព/ កផ្ន លពេលរៀបចំការវ ិ អលងកត្ ចូេរួមពីម្ររុម ការសរមមភាព និលោគ និងការ ី ុង ម្រសរ ន ចំនួនការ លោះម្រសាយផ្េ លធវីការអលងកត្លោយ អនតោគមន៍លេីជីវ សាគមន៍ ពិភារាជាមួយ បះពាេ់សលងេប ានសូចនាររ ភាព។ ម្ររុមលគាេលៅ មត្ិករេមអកដេ លយនឌ័រ កដេបានលរៀបចំ បានចងម្ររងអនរ បញ្េូ េស្រសតីរុ នងការ េេួេផ្េជា េ ិភារា លរៀបចំរិចព រំណត្់អំពីត្ម្រមូវ ចំនួនស្រសតី និង ស្រសតី និងអនរចូ េ ជាមួយម្ររុមលគាេ ា ទំង ការ និងបញ្ជ ស្រសតីលមជាលម រួមរនុងការ លៅ កដេជាស្រសតី លនះ ម្រគួសារកដេ ពិភារាជាមួយ ី ំណត្់បញ្ជ លដីមបរ ា ចូេរួមលៅរនុង ម្ររុមលគាេលៅ លយនឌ័រជារ់ោរ់ លរៀបចំសូចនាររ ការពិភារា និងរងវេ់នានា ័ ធនឹងលយន ពារ់ពន ជាមួយម្ររុម បញ្ជ ីអនរសម័ម្រគចិត្ត សម្រាប់ជាធាត្ុចូេ ី យាន ឌ័រលដីមបឱ លគាេលៅ ជាស្រសតី និង/ឬ លៅរនុងដំលណី រការ ការចូេរួមពី នង ិ បញ្ជ ីល្ម ះអងគ កផ្នការសម្រាប់ ិ អ ផ្តេ់សេ ធិ ំណាច រម្រមងសូចនាររ ការ សហគមន៍ និងការ ដេ់ របស់ស្រសតី លយនឌ័រជារ់ លរៀបចំអនតរគមន៍ ិ ិត្យតាម ម្រត្ួត្ពន ោរ់ កដេបាន លដីមបី អភិវឌឍន៍ ិ វាយត្នមល ោន នង បញ្េូ េរនុង គលម្រាង ឧបររណ៍ លដីមបី ី និងប លម្រជីសលរស ិ ិត្យតាម ម្រត្ួត្ពន ណ ត េស្រសតី ុ ត ះបណា ិ វាយ ោន នង កដេនឹងលដីរត្ួជា ត្នមលគលម្រាង អនរម្រត្ួត្ពិនិត្យ តាមោន និងអនរ ី ដេ ចំនួនស្រសតក លេីរេឹរចិត្តរបស់ ិ តរុ នងការ សម័ម្រគចត្ គលម្រាង 86 ម្រត្ួត្ពិនិត្យតាម លរៀបចំសូចនាររលយ ោនលេីគលម្រាង នឌ័រសម្រាប់ការ ិ ិត្យ តាម ម្រត្ួត្ពន ិ វាយត្នមលគ ោន នង លម្រាង។ ការសរលសរ ធានាថា កផ្នការ ័ ា ផ្តេ់ពត្ ៌ នសលងេប អងគភាព ការលរៀបចំការវ ិ លរៀបចំការវ ិនិលោ គលម្រាង អភវ ិ ឌឍសហគមន៍ ិ ព័ត្៌ានត្ម្រមង់ នង ម្រគប់ម្រគង ិ ោគលោយ នល គ េមអត្ ិ នង ិ ការលរៀបចំវ ិនិ ិ ពអ េស ី គគនាយរ សាសភាគ ិ តេុរោរ់ យរចត្ កផ្នការរមមវ ិធី លោគ ានការ ោ ិ េការេូ លៅ ា នរច លោយានការ ី រេណៈ លេេ លេីរមពស់ជីវភាព ិ តត្ម្រមូវការ យរចត្ ិ អគគនាយរោ នង ាន ី រុម ពម្រ ិ សសរបស់ ពល របស់ស្រសតី ដូចជា លោះម្រសាយផ្េបះ សាគមន៍ជា ស្រសតី ដូចជាការ ិ ព សនតិ សុវត្ាភា ពាេ់ (GAD)ដេ់ ស្រសតី (WCGs) ឹ និង យេ់ដង សុខ ការលធវី ិ សាគមន៍ សាជរ ភាពងាយរង ដំលណ ិ ការ ី រ នង ជាស្រសតី លម្រគាះលយនឌ័រ កថទំរូន លរៀបចំសាសភាគ រមមវ ិធីលេីរ GAD សម្រាប់ ់ ីវភាព រមពសជ េេធភាពងាយ គលម្រាងលនះ លដីមបី លផ្សងៗលេៀត្ ម្រសួេរនុងការ បញ្ជូ េការរសាង ត ត្លេី កដេលផ្ល េេួេបានេឹរ េអ សមត្ាភាព រនុងការ ស្រសតីកដេជាលម សុវត្ាិភាព េអ និង កសវងយេ់អំពីត្ំបន់ ម្រគួសារ រកនលងចារ់ការ សំខាន់កដេពួរលគ សំណេ់កដេ អាចចូេរួមបាន លរៀបចំល ី ាន ង រនុងអំ ុ ងលពេនន េរេណៈងាយ សរមមភាពលរៀបចំ ម្រសួេសម្រាប់ កផ្នការេមអិត្លដីមបី រុារ និងមនុ សស លម្រត្ៀមលរៀបចំ ចាស់ គលម្រាង រសាង សមត្ាភាព ការអនុ វត្ត ធានាថា ស្រសតីាន យុេធនាការព័ត្៌ាន អងគភាព សាភ រអំពី របាយការណ៍ ពី គលម្រាងលេី ភាពងាយម្រសួេ អប់រ ំផ្សពវផ្ាយ និង ម្រគប់ម្រគង ៌ ន អប់រ ំ ព័ត្ា វឌឍនភាព រនុងការ េេួេ ការម្របាម្រស័យ សាសភាគ និងេំនារ់េំនង រ. លសវា សំ ិ រេមអកដេ មត្ក បានផ្េ ទរ់េង (IEC) ម្រត្ូវ លោយានការ ម្រត្ូវបានកចរចា ខាន់ៗ បានចងម្ររងអនរ ម្របលោជន៍ពី បានលរៀបចំល ង ី ចូេរួមពីម្ររុម យ។ 87 គលម្រាង ី យស្រសតីរុ នង លដីមបឱ សាគមន៍ជា េេួេផ្េជា សហគមន៍ផ្តេ់ ស្រសតី (WCGs) សាភ រទំងលនះ ស្រសតី ធានា ឧបររណ៍ ដំណឹ ងអំពីផ្េ ម្រត្ូវានបញ្េូ េ ិ រច នង ិ េសនោសតព ី ី ម្របលោជន៍ និងត្នមល ិ ោគ បញ្ជ ី វ ិនល ិ ម្រ រមមសេ ធិ េពយ រនុងចូេរួមរនុង ម្រសបចាប់។ ិ ត្ូវបានផ្ត សមបត្តម្រ គលម្រាង ី ូវសិេធិ េ់ឱយស្រសតន ី នភាព ស្រសតា ី ន នង លសមគា ឹ បុរស ងាយម្រសួេរនុង ី រលធវីលសចរតី លេកា ការេេួេបានមី សលម្រមច នង ិ ិ ញ្ញបបទន ម្ររូហរ ម្រគប់ម្រគងម្រេពយ សម្រាប់ចាប់លផ្តី ម សរមមភាពគាំ ការការផ្តេ់ការ ម្រេជីវភាពរស់ ឹ ាជាម្របចាំ ម្របរ លៅ។ ជាមួយម្ររុមស្រសតី រនុងអំ ុ ងលពេ ី ដេ ចំនួនស្រសតក សាងសង ចូេរួមរនុងការ ល ស់បូ ត សម្រាប់ផ្ល លរៀបចំកផ្នការ រការលរៀបចំ លដីមបី សរមមភាពរនុង ករត្ម្រមូវបលង់ និង សហគមន៍។ ការ និងការម្រត្ួត្ ពិនិត្យតាមោន សរមមភាពសាង ់ សង។ ជំរុញស្រសតីឱយ ា ញចំណាប់ បងា អារមមណ ល ៍ របស់ខួ ន លោយធានាថា អវី កដេបានឯរភាព លៅរនុងដំណារ់ កាេលរៀបចំ ម្រត្ូវ ជ ប់ បានម្របកាន់ភា លៅលពេលធវីការ សាងសង់ ឬលៅ 88 ដំណារ់កាេ ់ សាងសង។ ខ.អនតរគមន៍ ី ន ធានាថា ស្រសតា យុេធនាការព័ត្៌ាន អងគភាព ី ដេ ចំនួនស្រសតក សាភ រ ព័ត្៌ាន ជួយជីវភាព ភាពងាយម្រសួេ ិ ការ អប់រ ំ នង ម្រគប់ម្រគង េេួេបាន អប់រ ំផ្សពវផ្ាយ រស់លៅ រនុងការេេួេបាន ម្របាម្រស័យទរ់េង សាសភាគ សាភ រព័ត្៌ាន ិ ការម្របាម្រស័យ នង លសវារមម និងផ្េ លោយានការ អប់រ ំផ្សពវផ្ាយ ទរ់េងកដេ ម្របលោជន៍ពី ការបណ ត េ ុ ត ះបណា ចូេរួមពម្រ ី រុម ិ ការ នង ិ និង បានផ្េត្ គលម្រាង ំ ញដេ់ស្រសតី ជនា សាគមន៍ជា ម្របាម្រស័យ ី បាស់ជា លម្របម្រ កដេជាលមម្រគួសារ ស្រសតី ទរ់េង ឧបររណ៍ ី សមត្ាភាព បលងកន ៌ ន អប់រ ំ ព័ត្ា ររចំណូ េរបស់ ការបណ ត េ ុ ត ះបណា ចំនួនការបណុត ះ េំនារ់េំនង និង អនរេេួេផ្េជា ី រសនសំ លៅលេកា ត េកដេ បណា េំនារ់េំនង។ ិ សស ស្រសតី ជាពល ិ ម្រគប់ម្រគង នង បានលរៀបចំល ង ី ី ដេជាលម ស្រសតក ិ ញ្ញវត្ាុ ហរ របាយការណ៍ សតី ចំនួនអនរចូេរួម ម្រគួសារ ី ឌឍនភាព ពវ រនុងការបណុត ះ លរៀបចំសហម្រគាស ត េ បណា នង ិ ម្ររុមជួយខលួន េម្រមង់វាយត្នមល ឯងកដេម្រគប់ម្រគង កដេបានបំលពញ ចំនួនសហ លោយស្រសតី លោយអនរេេួេ ម្រគាស សហររ បានការបណុ ត ះប ណ៍ ម្ររុមសនសំ លរៀបចំរា ំ ម្របមូេ លង ត េ ណា ន និងម្ររុម ជួយគា ី ុ ងសហគមន៍ ស្រសតរ ន លៅវ ិញលៅមរ ី េម្រេង់ជីវភាព លដីមបម្រ វត្តាននន ម្ររុម កដេផ្តួចលផ្តីម រស់លៅ គាំម្រេជីវភាពរស់ ី លោយស្រសតី ល ង លៅកដេរំពុងកត្ ដំលណី រការ ចំនួនសាជិរ (សហររណ៍ ជាស្រសតីលៅរនុង ន លៅ ម្ររុមជួយគា ម្ររុមទំងលនះ វ ិញលៅមរ និង សហម្រគាស) ី ីម្ររូ ចំនួនរមេីពម ិ ញ្ញវត្ាុកដេ ហរ របារយការណ៍ បានផ្តេ់ឱយ របស់អងគការមិន ម្រគួសារកដេ កមនរោា ភិបាេ, ានស្រសតី ម្រគឹះសាា នមីម្ររូ 89 ជាលមម្រគួសារ ិ ញ្ញវត្ាុ ហរ ចំនួនការងារ មត្ិលោបេ់ករ ជំនាញ ី នរេេួេ េមអពអ ិ េផ្ នង ី ារ ី េី ផ្េជាស្រសតល លជាគជ័យ កដេ ី ម្រាប់ រមេស បានបញ្ជូ នលៅ ម្រេម្រេង់ជីវភាព ម្រសតី រស់លៅ របាយការណ៍ ពី ិ ិត្យ ម្ររុមម្រត្ួត្ពន តាមោនពីខាង លម្រៅសម្រាប់ គលម្រាងលនះ គ. ការរ ិ ឌឍសមត្ាភាព អភវ ការបណុ ត ះបណា ត េ អងគភាព ចំនួនការបណុត ះ របាយការណ៍ ពី សាងសមត្ា ី ៅរនុង របស់ស្រសតល អំពភា ី ពជាអនរ ម្រគប់ម្រគង ត េម្រត្ូវ បណា វឌឍនភាព ិ ការ ភាព នង ការម្រគប់ម្រគង ឹ នាំ ការម្រគប់ម្រគង ដរ សាសភាគ បានលរៀបចំ អភិវឌឍសាា ប័ គលម្រាង និង អងគការ ម្រគប់ម្រគង លោយានការ េម្រមង់វាយត្នមល ន សាគមន៍ និង ិ ញ្ញវត្ាុ ការ ហរ ចូេរួមពីម្ររុម ឯរសារបណុត ះ ម្រត្ូវបានបំលពញ ការម្រត្ួត្ពិនិត្យ ម្រគប់ម្រគងលេីការវ ិ សាគមន៍ជា ត េ បណា លោយអនរចូេរួម តាមោនគលម្រាង និលោគ ការម្រត្ួត្ ស្រសតី លៅរនុងវគគបណុត ះ ពិនិត្យតាមោន ចំនួនអនរចូេរួម ត េកដេ បណា ធានាថា ស្រសតីចូេ និងការវាយត្នមល រនុងការបណុ ត ះប បានលរៀបចំល ង ី រួម រនុងការ ត េ ណា ម្រគប់ម្រគងគលម្រាង ការបលងកីត្អងគការ រំណត្់ម្រតាននរិចេ រមមវ ិធីម្រេម្រេង់ ស្រសតី ម្ររុម និងគណៈ ម្របជុំអងគការ ជីវភាព និងការ រាម ធិការស្រសតី ម្រត្ួត្ពិនិត្យតាម ការម្របជុំអងគការ ម្រត្ូវបានបលងកីត្ បញ្ជ ីននអនរេេួេ ោនគលម្រាង ផ្េ និងម្របារ់ ចំណូ េ លធៀប នឹងមុនលពេ េេួេបានជំនួយ និងរម្រមិត្ ចំណូ េបចេុបបនន 90 លម្រកាយេេួេ បានជំនួយ។ ឃ. ការម្រត្ួត្ ី ុ នងការ បញ្ជូ េស្រសតរ ិ េ សាោអំពីការ សកា អងគភាព ឧបររណ៍ ម្រត្ួត្ របាយការណ៍ ការ ិ ត្ ពន ិ យតាម ិ ិត្យតាម ម្រត្ួត្ពន ម្រត្ួត្ពន ិ ិត្យតាម ម្រគប់ម្រគង ិ ត្ ពន ិ យតាមោន ិ ិត្យតាម ម្រត្ួត្ពន ោន នង ិ ោន នង ិ វាយត្នមល ិ វាយត្នមល ោន នង សាសភាគ នង ិ វាយត្នមល ិ វាយ ោន នង ការវាយត្នមល គលម្រាង ជាមួយសហគមន៍ លោយានការ ត្នមល ិ េ ចំនួនសកា ី រុម ចូេរួមពម្រ ិ ននយ ការម្របមូេេន ័ ី រ សាោលេកា ី េ វាយត្នមលពផ្ សាគមន៍ជា របាយការណ៍ ពី ិ ការពន នង ិ យល ី ត្ ង ី ិ ិត្យតាម ម្រត្ួត្ពន បះពាេ់ពី ស្រសតី អនរេេួេបាន ី បាយ វ ិញលេរ ោន គលម្រាងលេី ផ្េម្របលោជន៍ពី ការណ៍ និងឯរសារ សុខុាេភាពស្រសតី ចំនួនរបាយ គលម្រាង នង ិ សំខាន់ៗ លផ្សង តាមរយៈ សូចនា ការណ៍ ម្រត្ួត្ពិនិ វឌឍនភាពរបស់ លេៀត្ ររជារ់ោរ់អំពី ត្យតាមោន និង លគរនុងននចំណូេ លយនឌ័រ វាយត្នមល ិ /ឬសា នង ា នភាព សា ី វ ិញ ត រល ង ៃ ប់ពីបាន បនា េេួេការឧបត្ាមភ ពី គលម្រាង។ 91 ័ ធ ១ខ៖ េរេខណ ឧបសមពន ូ ការសម្រាប់សម្រាប់ការលរៀបចំកផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់សលងេប/ ឌ ត្ម្រមវ កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ ជំលរឿន និងការអលងកត្វាស់កវងេមអិត្អំពីការបាត្់បង់អចេនម្រេពយ នឹងម្របមូេេិននន័យអំពីម្រេពយសមបត្តិ របស់ម្របជាពេរដាចំនួន ១០០% កដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាង បនា ់ ិសវរមមេមអិត្។ ៃ ប់ពីការលរៀបចំបលងវ ័ កដេម្របមូេបានរនុងអំ ុងលពេននការអលងកត្វាស់កវងេមអិត្នឹងរួមចំកណរដេ់មូេោ េិនននយ ា នជាផ្លូវ ការរនុងការរំណត្់សិេធិេេួេបានសំណង និងរម្រមិត្សំណងរបស់ម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពី គលម្រាង។ សម្រាប់ម្របជាពេរដាា ័ នឹងម្រគប់ដណ ន រ់ៗកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាង េិនននយ ត បលេី វ ិសាេភាពដូ ចខាងលម្រកាម៖ ំ ីសរុប និងេំហដ  េំហដ ំ ីកដេរងផ្េបះពាេ់ លៅតាមម្របលភេដី ំ ចនាសមព័នធសរុប និងេំហរ  េំហរ ័ ធផ្ៃះកដេរងផ្េបះពាេ់ លៅតាមម្របលភេរចនាសមព័នធ ំ ចនាសមពន ័ ធចំបង ឬបនា (រចនាសមពន ៃ ប់បនសំ)  សាា នភាពផ្លូវចាប់ននដីកដេរងផ្េបះពាេ់ និងរចនាសមព័នធ ម្រេពយសមបត្តិ និងរយៈលពេកាន់កាប់ ម្រេពយសមបត្តិ និងរមមសិេធិ និង បរាណ ិ និង ម្របលភេដំណាំ និងលដីមលឈី កដេរងផ្េបះពាេ់ បង់ ដូចជាអាជីវរមម ឬចំណ  បរាណននការបាត្់ ិ ូ េលផ្សង ការងារ ឬ ម្រេពយសមបត្តិកដេបងកបលងកីន ផ្េបាន ការបាន់សាម នពីចំណូ េសរុបននហាងេំនិញមិនផ្លូវការ ់ ស់កវងេមអិត្  បរាណ ិ ួ កដេរងផ្េបះពាេ់ ឬម្រេពយសមបត្តិសហគមន៍ សាធារណៈ តាម /កផ្នរម្រេពយសមបត្តិរម ម្របលភេ ័ សលងេបអំពីម្រគួសារកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាង លោយគិត្ពីជនជាត្ិ ពូ ជសាសន៍ លយន  េិនននយ ការសៃងវា ំ គួសារ ម្របភពចំណ ឌ័រននលមម្រគួសារ េំហម្រ ៃ ប់បនសំ លោយលធៀបនឹងបនា ូ េបឋម និងបនា ៃ ត្់ននភាព ភាពម្ររីម្ររ រម្រមិត្ចំណូ េ ម្រគួសារកដេានស្រសតី មនុសសជោ ពិការ ម្ររីម្ររ ជាលមម្រគួសារ ឬជាម្ររុម ជនជាត្ិលដីមភាគត្ិចលដីម ញ ណថាលត្ីដី ឬ ម្របភពចំណ  រំណត្់អត្តសញ្ជ ូ េ កដេរងផ្េបះពាេ់ គឺជាម្របភពចំណូ េសំខាន់ ឬោងណា និងការយេ់ដឹងរបស់ម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាងការវ ិនិលោគ និង ជលម្រមីសសម្រាប់សំណង និងរនុងររណ ល ស់េីេំលៅលៅសម្រាប់អាជីវរមម និង ី ចាំបាច់ េីរកនលងផ្ល វ ិធានការសាត រល ី វ ិញ។ ង 92 ៌ នពីសំណារគំរូម្របាណជា ោងលហាចណាស់ ការអលងកត្លសដារិចេសងគម (SES) នឹងម្របមូេព័ត្ា ់ ងរពី ១០% ននម្របជាជនកដេរងផ្េបះពាេ់ និង ២០%ននម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ធងនធ គលម្រាង លោយានកបងកចរតាមលយនឌ័រ និងជនជាត្ិ។ លគាេបំណងននការអលងកត្លសដារិចេសងគម គឺ ី តេ់ជាេិនននយ លដីមបផ្ ័ មូេោ ី បជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាង លដីមបវា ា នអំពម្រ ី យត្នមលផ្េបះ ី ំលៅល ពាេ់ននការតាំងេេ ី វ ិញ នង ង ី ាស់ថា សេ ិ លដីមបច ិ អត្ាម្របលោជន៍កដេម្រត្ូវេេួេបានកដេ ិ ធិ នង ការអលងកត្លសដារិចេសងគម ិ អាចលម្របម្រ បានានភាពសមម្រសប នង ិ ត្ ី បាស់សម្រាប់ការម្រត្ួត្ពន ិ យតាមោនការលោះម្រសាយផ្េបះ ពាេ់៖ រ. លមម្រគួសារ៖ ល្ម ះ លភេ អាយុ ជីវភាពម្រគួសារ ឬ មុខរបរ ម្របារ់ចំណ ិ វបបធម៌ នង ូ េ រម្រមត្ ិ ជនជាត្ិ ខ. ិ វត្តានលៅសាោ នង សាជិរម្រគួសារ៖ ចំនួន ជីវភាពរស់លៅ ឬ មុខរបរ រូ នរំពុងលរៀន នង ិ អរេររមម លោយកបងកចរតាមលភេ គ. ិ ជីវភាពរស់លៅ៖ ភាពងាយម្រសួេរនុងការេេួេបានេរ រម្រមត្ ឹ សា ់ នាម័យ នង អ ត្ បងគនអ ិ ិ ថាមពេបំភលឺ រមមសេ ថាមពេសម្រាប់ចមអិន នង ធិ េីម្រេពយសមបត្តិយូរអកងវង នង ិ ល ិ ឃ. ភាពងាយម្រសួេរនុងការេេួេបានលសវា និងលហោ ័ ធមូេោ ា រចនាសមពន ាន ឹ ម្រត្ូវវាយត្នមល ម្រសបលពេជាមួយនឹងការអនុវត្ត ការចំណាយសងចំលពាះម្រេពយសមបត្តិបះពាេ់នង ការសិរាអំពីការចំណាយសង ់ ស់កវងេមអត្ សរមមភាពននការសៃងវា ិ ការអលងកត្លសដារច ិ នង ិ េសងគម តាមរយៈការម្របមូេព័ត្៌ានពី ម្របភពលផ្សងៗ នង ិ ម្របភពចមបង (សា ៃ េ់ជាមួយម្របជាជនរនុងត្ំបន់រងផ្េបះពាេ់ អនរផ្គត្់ផ្គង់ ភ សន៍ផ្ល សា ិ អនរលៅការផ្ៃះ( និងពអ ភ រ នង ិ មន ី នរបះពាេ់ នង ិ បះពាេ់ពីគលម្រាង។ អម្រតាត្នមលរបស់រោ ិ េ ា ភបា ី ជារ់កសតង។ អម្រតាសំណងនឹងម្រត្ូវ នឹងម្រត្ូវបានករកម្រប លបីសិនជាចាំបាច់ អាម្រស័យលេីេេធផ្េររលឃញ ី នាថា អនរេេួេរងផ្េបះពាេ់នឹងេេួេបានសំណងតាមអម្រតាត្នមល លធវីបចេុបបននភាពជាម្របចាំ លដីមបធា េីផ្ារលៅលពេេូទត្់សំណង។ 93 ជំលរឿន និងការអលងកត្វាស់កវងេមអិត្អំពីការបាត្់បង់អចេនម្រេពយ នឹងម្របមូេេិននន័យអំពីម្រេពយសមបត្តិ របស់ម្របជាពេរដាចំនួន ១០០% កដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាង បនា ់ ិសមរមមេមអិត្។ ៃ ប់ពីការលរៀបចំបលងវ ័ កដេម្របមូេបានរនុងអំ ុងលពេននការអលងកត្វាស់កវងេមអិត្នឹងរួមចំកណរដេ់មូេោ េិនននយ ា នជាផ្លូវ ិ េ ការរនុងការរំណត្់សេ ិ រម្រមិត្សំណងរបស់ម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពី ធិ េួេបានសំណង នង គលម្រាង។ សម្រាប់ម្របជាពេរដាា ី លម្រាង េន ន រ់ៗកដេរងផ្េបះពាេ់ពគ ័ នង ិ ននយ ឹ ម្រគប់ដណត ប់លេី វ ិសាេភាពដូ ចខាងលម្រកាម៖ ំ ីសរុប និងេំហដ  េំហដ ំ ីកដេរងផ្េបះពាេ់ លៅតាមម្របលភេដី ំ ចនាសមព័នធសរុប នង  េំហរ ំ ចនាសមពន ិ េំហរ ័ ធផ្ៃះកដេរងផ្េបះពាេ់ លៅតាមម្របលភេរចនាសមព័នធ ័ ធចំបង ឬបនា (រចនាសមពន ៃ ប់បនសំ)  សា ិ រចនាសមព័នធ ម្រេពយសមបត្តិ នង ា នភាពផ្លូវចាប់ននដីកដេរងផ្េបះពាេ់ នង ិ រយៈលពេកាន់កាប់ ់ ស់កវងេមអិត្ ម្រេពយសមបត្តិ នង ិ រមមសិេធិ និង បរាណ ិ និង ម្របលភេដំណាំ នង ិ លដីមលឈី កដេរងផ្េបះពាេ់ បង់ ដូចជាអាជីវរមម ឬចំណ  បរាណននការបាត្់ ិ ូ េលផ្សង ការងារ ឬ ម្រេពយសមបត្តិកដេបងកបលងកីន ការសៃងវា ផ្េបាន ការបាន់សា ី ំណ ម នពច ិ មិនផ្លូវកា ូ េសរុបននហាងេំនញ  បរាណ ិ ិម /កផ្នរម្រេពយសមបត្តរ ិ ហគមន៍ សាធារណៈ តាម ួ កដេរងផ្េបះពាេ់ ឬម្រេពយសមបត្តស ម្របលភេ ិ ននយ  េន ី គួសារកដេរងផ្េបះពាេ់ពគ ័ សលងេបអំពម្រ ិ ពីជនជាត្ិ ពូ ជសាសន៍ លយន ី លម្រាង លោយគត្ ំ គួសារ ម្របភពចំណ ឌ័រននលមម្រគួសារ េំហម្រ ិ បនា ូ េបឋម នង ឹ បនា ៃ ប់បនសំ លោយលធៀបនង ៃ ត្់ននភាព ិ ចំណ ភាពម្ររីម្ររ រម្រមត្ ិ រ ម្ររម្រ ូ េ ម្រគួសារកដេានស្រសតី មនុសសជោ ពកា ី រ ជាលមម្រគួសារ ឬជាម្ររុម ី ភាគត្ច ជនជាត្ិលដម ិ លដម ី ញ ណថាលត្ដ  រំណត្់អត្តសញ្ជ ី ី ឬ ម្របភពចំណ ឺ ម្របភពចំណ ូ េ កដេរងផ្េបះពាេ់ គជា ូ េសំខាន់ ឹ របស់ម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាងការវ ិនិលោគ និង ឬោងណា និងការយេ់ដង ី សម្រាប់សំណង នង ជលម្រមស ិ រនុងររណី ចាំបាច់ េរ ី កមលងផ្ល ល ស់េេ ី រមម នង ី ំលៅលៅសម្រាប់អាជវ ិ វ ិធានការសាត រល ី វ ិញ។ ង 94 ៌ នពីសំណារគំរូម្របាណជា ោងលហាចណាស់ ការអលងកត្លសដារិចេសងគម (SES) នឹងម្របមូេព័ត្ា ១០% ននម្របជាជនកដេរងផ្េបះពាេ់ និង ២០%ននម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ធងន់ធងរពី គលម្រាង លោយានកបងកចរតាមលយនឌ័រ និងជនជាត្ិ។ លគាេបំណងននការអលងកត្លសដារិចេសងគម គឺ ី តេ់ជាេិនននយ លដីមបផ្ ័ មូេោ ី បជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាង ា នអំពម្រ ី យត្នមលផ្េបះ លដីមបវា ី ំលៅល ពាេ់ននការតាំងេេ ី វ ិញ និងលដីមបច ង ិ អត្ាម្របលោជន៍កដេម្រត្ូវេេួេបានកដេ ី ាស់ថា សិេធិ នង ការអលងកត្លសដារិចេសងគម បានានភាពសមម្រសប ិ អាចលម្របម្រ នង ិ យតាមោនការលោះម្រសាយផ្េបះ ី បាស់សម្រាប់ការម្រត្ួត្ពិនត្ ពាេ់៖ រ. លមម្រគួសារ៖ ល្ម ះ លភេ អាយុ ជីវភាពម្រគួសារ ឬ មុខរបរ ម្របារ់ចំណ ិ វបបធម៌ នង ូ េ រម្រមត្ ិ ជនជាត្ិ ខ. ិ វត្តានលៅសាោ នង សាជិរម្រគួសារ៖ ចំនួន ជីវភាពរស់លៅ ឬ មុខរបរ រូនរំពុងលរៀន នង ិ អរេររមម លោយកបងកចរតាមលភេ គ. ិ ជីវភាពរស់លៅ៖ ភាពងាយម្រសួេរនុងការេេួេបានេរ រម្រមត្ ឹ សា ់ នាម័យ នង អ ត្ បងគនអ ិ ិ ថាមពេបំភលឺ រមមសេ ថាមពេសម្រាប់ចមអិន នង ិ ធិលេីម្រេពយសមបត្តិយូរអកងវង នង ិ ឃ. ភាពងាយម្រសួេរនុងការេេួេបានលសវា និងលហោ ័ ធមូេោ ា រចនាសមពន ាន ឹ ម្រត្ូវវាយត្នមល ការចំណាយសងចំលពាះម្រេពយសមបត្តិបះពាេ់នង ឹ ការអនុវត្ត ម្រសបលពេជាមួយនង ការសិរាអំពីការចំណាយសង ់ ស់កវងេមអត្ សរមមភាពននការសៃងវា ិ ការអលងកត្លសដារច ិ នង ី បភព ិ េសងគម តាមរយៈការម្របមូេព័ត្៌ានពម្រ លផ្សងៗ នង ិ ម្របភពចមបង (សាភ សន៍ផ្ល ់ គង់សា ៃ េ់ជាមួយម្របជាជនរនុងត្ំបន់រងផ្េបះពាេ់ អនរផ្គត្ផ្ ភរ ិ អនរលៅការផ្ៃះ( និងពអ នង ិ បះពាេ់ពគ ី នរបះពាេ់ និងមន ី លម្រាង។ អម្រតាត្នមលរបស់រោ ឹ ម្រត្ូវ ា ភិបាេនង បានករកម្រប លបីសិនជាចាំបាច់ ី ជារ់កសតង។ អាម្រស័យលេីេេធផ្េររលឃញ អម្រតាសំណងនឹងម្រត្ូវលធវី ី នាថា អនរេេួេរងផ្េបះពាេ់នឹងេេួេបានសំណងតាមអម្រតាត្នមលេី បចេុបបននភាពជាម្របចាំ លដីមបធា ផ្ារលៅលពេេូទត្់សំណង។ 95 ័ ធ ១គ៖ ម្ររបខ័ណ ឧបសមពន ំណ ឌ សម្រាប់ដល ឹ ាលោបេ់រុ ងសហគមន៍ ី រការម្របរ ន នង ំណ ិ ដល ី រការការចូេរួម 96 ំ ដណារ់កាេ ម្របធានបេ ី ៅសហគមន៍លគាេលៅ ត្ួនាេល មូេលហត្ុននការចូេរួមរបស់ ិ រា ពភា ិ ជន/ម្រគួសារបះពាេ់ នង សហគមន៍ លោយសារគលម្រាង ំ ដណារ់កាេលរៀបចំ រិចេម្របជុំពិលម្រគាះ ការយេ់ដឹអអំពី ចូេរួមរនុងការពិភារារនុង ធានាថា អនរេេួេផ្េលគាេលៅ លោបេ់ និង ការវ ិនិលោគ សហគមន៍ និងម្របជាជនពេរដារងផ្េបះ ពិភារា/ ជាម្ររុម ពាេ់ពីគលម្រាងនឹង ានការយេ់ ី គណៈរា បលងកត្ ិ រកដេ ម ធកា លគាេលៅ ដឹងោងចាស់អំពីគលម្រាងវ ិនិ ិ ោងលហាចណាស់ ានសាជរ ី និងផ្េ លោគកដេលសនីល ង ចំនួន ២៥-៥០ភាគរយជាស្រសតី ម្របលោជន៍ពីគលម្រាងលនះ។ ី រមពស់ការលធវស លេរ ី លម្រមចរួម នង ិ ៌ នម្រគប់ម្រគាន់ និង កផ្អរលេីព័ត្ា ម្រត្ឹមម្រត្ូវ។ ា និងរតីបារមភពីសហ ម្របមូេបញ្ជ គមន៍កដេអាចោរ់ចូេលៅរនុង គលម្រាងកដេបានលសនីល ី ។ ង ការលរៀបចំកផ្នការ លរៀបចំគំនូសបលង់ ័ លេីគំនូសបលង់ នង អនុមត្ ិ ោរ់ វ ិធានការលនះនឹងកាត្់បនាយ ិ ោគ វ ិនល ិ កផ្នការវ ិនិ នង បញ្េូ េនូវចំណុ ចកដេបានលសនី ិ បញ្ជូ នសារ លៅកាន់ េំនាស់ នង លោគ ិ ម្របជា លោយអនរេេួេផ្េ នង អនរេេួេផ្េកដេជាលគាេលៅ ពេរដារងផ្េបះពាេ់ពី ិ ម្របជាពេរដារងផ្េបះពាេ់ពី នង គលម្រាង គលម្រាងថា ពួរលគម្រត្ូវចូេរួម នង ិ ឺ េេធផ្េននការ វ ិធានការលនាះគជា ួ សលម្រមចចិត្តរម លរៀបចំរញ្េ ប់ រញ្េ ប់សំណង អនុមត្ ័ រញ្េ ប់សំណងនង ិ សិេធិ សរមមភាពលនះរ៏ជំរុញដេ់ការលធវី ិ សិេធិ សំណងនង នង ិ សេ ិ េ ធិ េួេ ី លម្រមចរួម នង េេួេបានសំណងសម្រាប់ម្របជា លសចរតស ិ កផ្អរលេី េេួេបានសំណង បានសំណង ពេរដារងផ្េបះពាេ់ពី ៌ នម្រត្ឹមម្រត្ូវ ម្រគប់ម្រគាន់ រនុង ព័ត្ា គលម្រាង ចំលណាមអនរេេួេផ្េ និងម្របជា ពេរដារងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាង 97 ំ ដណារ់កាេ ម្របធានបេ ី ៅសហគមន៍លគាេលៅ ត្ួនាេល មូេលហត្ុននការចូេរួមរបស់ ិ រា ពភា ិ ជន/ម្រគួសារបះពាេ់ នង សហគមន៍ លោយសារគលម្រាង ពិលម្រគាះលោបេ់ ខលឹមសារននការវ ិនិ ពិនិត្យល ី វ ិញ និងយេ់ម្រសប ង ការពិលម្រគាះលោបេ់កបបលនះផ្តេ់ អំពីសំលណី វ ិនិលោគ លោគកដេបាន នឹងខលឹមសារននការវ ិនិលោគ សារានត្ាល ភាព លោយសារថា កដេបានលសនីល ង ី លសនីល ង ី កដេបានលសនីល ង ី មត្ិលោបេ់/សំណូ មពររបស់ពួរ មុននឹងោរ់ជូនឱយ លគម្រត្ូវបានោរ់បញ្េូ េលៅរនុង ពិនិត្យ គលម្រាងវ ិនិលោគកដេបានលសនី ី ។ ល ង ំ ដណារ់កាេ អនុវត្ត ិ ម្រគាះលោបេ់សតី ពល កចរជាដំណារ់ ់ ហោ ការរុះលរ ី និងសាងសងល ា ធានាថា ផ្េបះពាេ់ពីការរ ំខាន ី រអនុវត្ត ពកា កាេននការអនុ ធ រចនាសមព័នល ង ី ល ី វ ិញតាម ង ម្រត្ូវបានកាត្់បនាយ។ ិ ោគ គលម្រាង វ ិនល វត្តគលម្រាងវ ិនិ ិ ាន េំោប់េំលោយ ម្របសន ន រ់ងារអនុវត្ត វារ៏អាចឱយេីភា នង ិ េេធរមមដី ល ស់ លោគ និងផ្ល រំណត្់ថវ ិកាសម្រាប់លសបៀង និង ំ កដេ លៅេីតាង ជូនដំណឹ ងម្របជាពេរដារងផ្េ ការដឹរជញ្ជូ នរបស់ម្រគួសារ/ជន បានឯរភាព បះពាេ់ពីគលម្រាងអំពីកាេ បះពាេ់លោយសារគលម្រាង។ សម្រាប់ ម្របជា ល ស់បូ រ វ ិភាគននការផ្ល ត ការចូេរួមរនុងការកបងកចរ ូត្៍ ពេរដារងផ្េបះ ិ ត្ំណាង/ លៅចំលពាះមុខបុគគេរ ី លម្រាង។ ពាេ់ពគ ឹ លជៀសវាង អនរសម្រមបសម្រមួេ នង ការភ័នតម្រច ំ ុ នងចំលណាមអនរ រ ិ េម្រពមលម្រពៀង រច ី លម្រាង នង េេួេម្របលោជន៍ពគ ិ ី េវ ិភាគ លេកា ម្របជាពេរដារងផ្េបះពាេ់ពី អនុវត្ត គលម្រាង 98 ំ ដណារ់កាេ ម្របធានបេ ី ៅសហគមន៍លគាេលៅ ត្ួនាេល មូេលហត្ុននការចូេរួមរបស់ ិ រា ពភា ិ ជន/ម្រគួសារបះពាេ់ នង សហគមន៍ លោយសារគលម្រាង ពិលម្រគាះលោបេ់ ម្រពំកបងកចរដី ផ្លូវ រំណត្់ម្រពំម្របេេ់ ូត្៍កដេរង ី យេីភា លធវឱ ន រ់ងារអនុវត្តអាចបាន់ ជាមួយម្របជាពេរដា និងការផ្តេ់លសវា ផ្េបះពាេ់ កដេរំណត្់ សាម នថវ ិកាសម្រាប់សិេធិេេួេបាន រងផ្េបះពាេ់ពី សងគម ដូចជា ់ ី ម្រសបលៅ លោយអនរវាស់សៃងដ សំណង ដូចជា ម្របារ់ឧបត្ាមភ គលម្រាង ទរ់េង ម្របព័នធបងាូរ នឹងត្ំបន់ និងកផ្នការកដេបាន សម្រាប់អាហារ ការដឹរជញ្ជូ ន និង នឹងដីបះពាេ់ និង/ សំណេ់ោវ ួ លរៀបចំរច ការឧបត្ាមភពិលសស ័ ធ ឬរចនាសមពន ម្របព័នធបងាូរេឹរ ជីវភាពរស់លៅ ។េ។ កដេរងផ្េ បះពាេ់ ការចូេរួមរនុង ជីវភាពរបស់ ័ ា ផ្តេ់ពត្ ៌ នសតីពីផ្េបះពាេ់ ី ាញថាាន ស្រសតីានភាពេបេ សរមមភាពម្រេម្រេង់ សហគមន៍លគាេ វ ិជជាន និងអវ ិជជានជារ់កសតង ជំនាញរនុងការម្រគប់ម្រគងជីវភាព ជីវភាព លៅ និង ម្របជា ដេ់ ម្របជាពេរដារងផ្េបះ កដេអាចលធវីឱយចំណូ េម្រគួសារ ពេរដារងផ្េបះ ពាេ់ពីគលម្រាង ានភាពម្របលសីរល ង ី ី លម្រាង ពាេ់ពគ បញ្េូ េស្រសតីលៅរនុងសរមមភាព ់ ីវភាព ម្រេម្រេងជ ការផ្តេ់ការងារ ជំនួយឧបត្ាមភ អនរេេួេផ្េ ឬសាជិរណា ការងារលៅរនុងគលម្រាងរ៏នឹងជួយ ានរនម្រមដេ់អនរ បកនាមចំលពាះអនរ ាន រ់ននម្រគួសារនឹងម្រត្ូវបានជួេ ផ្តេ់ម្របារ់ចំណូ េបកនាម ឬលេីរ េេួេផ្េរនុង េេួេផ្េ និង ជារមមរររនុងអំ ុងលពេសាង រមពស់ម្របារ់ចំណូ េរបស់ពួរគាត្់ គលម្រាងវ ិនិលោគ ម្របជាពេរដារង សងគ់ លម្រាង ផ្េបះពាេ់ពី គលម្រាង 99 ំ ដណារ់កាេ ម្របធានបេ ី ៅសហគមន៍លគាេលៅ ត្ួនាេល មូេលហត្ុននការចូេរួមរបស់ ិ រា ពភា ិ ជន/ម្រគួសារបះពាេ់ នង សហគមន៍ លោយសារគលម្រាង បណឹត ងសារេុ រេ យនតការបណតឹ ង ា ផ្តេ់សាវតារននបញ្ជ ា នានាម្រត្ូវបានលោះ ធានាថា បញ្ជ និងដំលណាះ ម្រសាយរនុងលពេលវោមួយសម ិ ដំលោះម្រសាយ នង ម្រសាយ ម្រសប។ ី ង មស្រនតន ឹ បលម្រមីការជា GRC លហយ ី ី ន រ់ងាររនុងការ ពួរលគនឹងជួយេភា អនុវត្តលគាេនលោបាយលៅតាម ី ួយៗ កដេជាកផ្នរ សហគមន៍នម មួយននការម្រគប់ម្រគងគលម្រាង ការម្រត្ួត្ពិនិត្យតាម ការអនុ វត្ត ផ្តេ់ធាត្ុចូេ និងសាា នភាពនន ៌ នពីម្របជាពេរដារងផ្េបះ ព័ត្ា ោន និងវាយត្នមល គលម្រាងវ ិនិលោគ ការអនុ វត្តគលម្រាងវ ិនិលោគ ពាេ់ពីគលម្រាង និងអនរេេួេផ្េ នឹងជួយ ម្ររុមម្រគប់ម្រគងគលម្រាង រនុងការវាយត្នមលពីរម្រមិត្ននការ លគារពតាមលគាេការ លៅម្រគប់ ដំណារ់កាេននការអនុវត្តគលម្រាង។ ិ សាធន៍ លនះផ្តេ់លមលរៀនជាបេពល រនុងការលរៀបចំលគាេនលោបាយសតី ី រលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ ពកា សម្រាប់គលម្រាងនាលពេអនាគត្។ 100 ័ ធ ១ឃ៖ សូចនាររននការម្រត្ួត្ពន ឧបសមពន ិ យតាមោនខាងរនុង ិ ត្ ម្របលភេននការ ិ ត្ ម្រត្ួត្ពន ិ យ សូចនាររមូេោាន ៌ ន ម្របភពព័ត្ា តាមោន ថវ ិកា នង ិ ា ធរម្រសុរ និង  លត្ីមស្រនតីននម្ររុមម្រគប់ម្រគងគលម្រាង និងសមភាគីមរពីអាជា ម្ររុមម្រគប់ម្រគង លពេលវោ ំ និងផ្តេ់ការោេ័ ភូមិម្រត្ូវបានរំណត្់ ចាត្់តាង ិ យជូនដេ់ការោេ័ ិ យ គលម្រាង និង ី ឬលៅ? របស់លគ ដូចបានលម្រគាងេុ រលហយ ា ធរម្រសុរ អាជា ី របណ  លត្កា ត េ នង ុ ត ះបណា ិ ការរសាងសមត្ាភាពមស្រនតីននម្ររុមម្រគប់ម្រគង ា ធរម្រសុរ នង គលម្រាង អាជា ិ ភូ មិ ម្រត្ូវបានអនុ វត្តទន់លពេលវោឬលេ? ា ធរម្រសុរបានេេួេការគាំម្រេខាងថវ ិកាម្រគប់ម្រគាន់សម្រាប់  លត្ីអាជា សំណងដេ់ម្របពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាង និងអនរេេួេ ម្របលោជន៍កដរឬលេ? ី ជា  លត្អា ិ លបរ ា ធរម្រសុរបានបលញ្េ ញ នង ី ម្របារ់សមធម៌សម្រាប់អនុវត្ត គលម្រាងទន់លពេលវោកដរឬលេ?  លត្ីដំណារ់កាេលរៀបចំសងគមម្រត្ូវបានអនុ វត្តតាមកាេវ ិភាគកដរឬលេ? ី លម្រាងវ ិនល  លត្គ ិ ោគកដេបានលសនល ី ី បានេេួេការឯរភាពពីអនរ ង ិ ម្របពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពគ េេួេផ្េ នង ី ពីអាជា ី លម្រាង លហយ ា ធរ ិ ភូ មល ម្រសុរនង ិ រៀងៗខលួនឬលេ? ់ បារ់ ការផ្តេម្រ  លត្ីោេ់អនរេេួេផ្េ និងម្របពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាង ម្ររុមម្រគប់ម្រគង សំណង នង ិ បានេេួេម្របារ់សំណង និងសិេធិេេួេបានសំណង លៅតាមចំនួន គលម្រាង និង ិ េ សេ ិធ េួេ កដេានឬលេ? ា ធរម្រសុរ អាជា បានសំណង ី បពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពគ  លត្ម្រ ី លម្រាងបានេេួេការេូ ទត្់ទន់ អនរេេួេផ្េ លពេលវោកដរឬលេ? ជាសហគមន៍ ី ឬលៅ?  លត្ីម្របារ់ឧបត្ាមភពិលសសម្រត្ូវបានផ្តេ់ជូនជនងាយរងលម្រគាះលហយ ី បពេរដាទង  លត្ម្រ ំ កដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាងបានេេួេម្របារ់ ិ ការេញ ឧបត្ាមភសម្រាប់ការដឹរជញ្ជូ ន នង ី ឬលៅ? ិ លសបៀងលហយ ំ អស់កដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាងលោយសារការ  លត្ីម្របពេរដាទង 101 ម្របលភេននការ ិ ត្ ម្រត្ួត្ពន ិ យ សូចនាររមូេោាន ៌ ន ម្របភពព័ត្ា តាមោន ់ ីវភាព ឬមុខរបរត្ូចតាចបានេេួេម្របារ់សំណងលហយ បាត្់បងជ ី ឬលៅ? ី នរេេួេផ្េម្រត្ូវបានអនុវត្តានសេ  លត្អ ធិ ុ ងការអនុ ិ រ ន ិ ោគ វត្តគលម្រាងវ ិនល ឬលេ?  លត្ីស្រសតីេេួេបានការបណុ ត ះបណា ់ ន ត េលៅតាមអវីកដេខលួនចងបា ់ ីវភាពកដរឬលេ? សម្រាប់ម្រេម្រេងជ  លត្ច ី ំនួនស្រសតក ី ដេេេួេការបណ ត េលៅតាមការចង់បានរបស់ ុ ត ះបណា ខលួន លដីមបម្រ ់ ីវភាព ដូ ចគា ី េម្រេងជ ឹ ចំនួនស្រសតក ន លៅនង ី ដេចូ េរួមលៅរនុង សា ី រូហរ ា ប័នមម្រ ិ ញ្ញវត្ាុកដរឬលេ?  លត្ីអនរេេួេផ្េកដេបានចូ េរួមរនុងសហម្រគាសមីម្ររូបានេេួេ ជំនួយពីសា ិ ញ្ញវត្ាុឬលេ? ា ប័នមីម្ររូហរ ី ំនួនពត្  លត្ច ី លម្រាងវ ិនិលោគ នង ិ ម្របារដននការចំណាយលេគ ិ សំណង បានផ្សពវផ្ាយជូនដេ់អនរេេួេផ្េ និងម្របពេរដាកដេរងផ្េបះ ី លម្រាងឬលេ? ពាេ់ពគ ិ ព រច ិ ម្រគាះ េ ល  លត្ីសាភ រព័ត្៌ាន អប់រ ំផ្សពវផ្ាយ និងការម្របាម្រស័យទរ់េងម្រត្ូវបាន អនរេេួេផ្េ / លោបេ់ ប ័ ធ រនុងអំ ុងលពេ លរៀបចំផ្េិត្ និងបានផ្សពវផ្ាយដេ់ភាគីពារ់ពន ា ធរម្រសុរ/ អាជា ណឹត ងសារេុរេ ផ្សពវផ្ាយគលម្រាងវ ិនិលោគកដរឬលេ? ម្ររុមម្រគប់ម្រគង ិ បញ្ជ នង ា គលម្រាង ី ច  លត្រ ិ /ឬ ការ ិ េពិលម្រគាះលោបេ់ ការពិភារាជាមួយម្ររុមលគាេលៅ នង សំខាន់ៗ ម្របជុំសាធារណៈម្រត្ូវបានលធវល ី តាមកាេវ ិភាគរំណត្់ឬលេ? ី ង  លត្ីអនរេេួេផ្េ និងម្របពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាងបាន ន ចូេរួមោងសរមមរុ ងការចូ េរួមលធវីកផ្នការ និងអនុវត្តគលម្រាងលៅ តាមអវីកដេានសរលសរលៅរនុងគលម្រាងឬលេ? ី នរេេួេផ្េ នង  លត្អ ី លម្រាង ិ /ឬ ម្របពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពគ ី បាស់នត្ បានលម្របម្រ ិ ិធល ី វ ិ បណ ី ោះម្រសាយ នង ី ន តឹ ងសារេុ រេឬលេ? លត្ា េេធផ្េោងណា? 102 ម្របលភេននការ ិ ត្ ម្រត្ួត្ពន ិ យ សូចនាររមូេោាន ៌ ន ម្របភពព័ត្ា តាមោន  លត្ីានចំនួនអនរោរ់ពារយបណ ម ននារ់? លត្ីេេួេបាន តឹ ងសារេុ រេបុនា េេធផ្េោងណា? ី រលរៀបចំសងគមសម្រាប់ម្របពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពគ  លត្កា ី លម្រាង ី ឬលៅ? បានអនុ វត្តលហយ ផ្េ  លត្ា ី នការផ្ល ត ខរបរននអនរេេួេផ្េម្រត្ង់ណា លបល ល ស់បូ រមុ ី ម្របៀបលធៀបលៅ អនរេេួេផ្េ ម្របលោជន៍នន ឹ សា នង ា នភាពមុនគលម្រាង? ិ ត្ ការម្រត្ួត្ពន ិ យ  លត្ីានការកម្របម្របួេម្របារ់ចំណូ េ និងចំណាយោងដូ ចលមតចខលះ លធៀប តាមោន នឹងសាា នភាពមុនគលម្រាង? លត្ីានការកម្របម្របួេអវីខលះចំលពាះត្នមលននការ រស់លៅលបីលធៀបលៅនឹងសាា នភាពមុនគលម្រាង? លត្ីម្របារ់ចំណូ េនន ល ស់បូ រកដរ ម្រគួសារេេួេម្របលោជន៍ររាបានេំនឹងជាមួយនឹងការផ្ល ត ឬលេ? ល ស់បូ រអវ  លត្ីានការផ្ល ី លៅរនុងកបបបេននការរស់លៅរបស់ ត ីខលះលរីត្ល ង អនរេេួេផ្េ? ័ ធ ១ង៖ សូចនាររននការម្រត្ួត្ពន ឧបសមពន ិ យតាមោនពខា ិ ត្ ី ងលម្រៅ ម្របលភេនន សូចនាររ ៌ នចាំបាច់សម្រាប់ការម្រត្ួត្ពន ព័ត្ា ិ យតាមោន នង ិ ត្ ិ វាយត្នមល សូចនាររ ការោរ់ ំ ឱយ  ចំនួនបុ គគេិររនុងម្ររុមម្រគប់ម្រគងគលម្រាង និងមស្រនតីម្រសុរកដេបានចាត្់តាង បុគគេិរ អនុវត្តគលម្រាង ី រការ  ចំនួនអនរជំនាញកផ្នរអភិវឌឍន៍សងគម និងតាំងេីេំលៅល ី វ ិញកដេបាន ង សូ ចនាររអំពីដំលណ ំ លោយ CMC។ ចាត្់តាង រិចេពិលម្រគាះ ី ដេានការចូ េរួមកដេបានលធវី  ចំនួនរិចេពិលម្រគាះលោបេ់ និងរមមវ ិធក លោបេ់ ការ ជាមួយ ម្របពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាង និងអនរពារ់ព័នធ ចូេរួម និង  ម្របលភេសា ៌ ន អប់រ ំផ្សពវផ្ាយ និងការម្របាម្រស័យទរ់េងកដេបាន ភ រព័ត្ា ដំលណាះ ី លម្រាង ឱយអនរេេួេផ្េលគាេលៅ និងម្របពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពគ 103 ម្របលភេនន សូចនាររ ៌ នចាំបាច់សម្រាប់ការម្រត្ួត្ពន ព័ត្ា ិ យតាមោន នង ិ ត្ ិ វាយត្នមល សូចនាររ ម្រសាយបណឹត ង ិ ម្របលភេបណ  ចំនួន នង ី នរេេួេផ្េ តឹ ងសារេុរេកដេេេួេបានពអ នង ិ សារេុរេ ី លម្រាង ម្រពមទំងចំនួននថងកដេលម្របម្រ ម្របពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពគ ី បាស់ ី ោះម្រសាយលោយ GRC ពារ់ពន លដីមបល ័ ធ  ចំនួន និងល្ម ះត្ំណាងកដេចូេរួមលៅរនុងរិចេពិលម្រគាះលោបេ់ និងការ អនុវត្តគលម្រាងវ ិនិលោគ នត្ ី វ ិ ិធី  ម្របលភេេម្រមង់កដេបានលម្របម្រ ន ម្រតាសរមមភាពអនុវត្ត លពេ ី បាស់រុ ងការរត្់ ិ ត្តិ ម្របត្ប អនុវត្តគលម្រាង ា ធរម្រសុរ  ម្របសិេធភាពននការសម្រមបសម្រមួេជាមួយម្ររុមម្រគប់ម្រគងគលម្រាង អាជា ម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាង និងសាា ប័ន/អនរពារ់ព័នធដនេលេៀត្  ម្របលភេមូេោ ិ នន័យកដេរំពុងម្រត្ូវបានររាេុរ ា នេន  ម្របសិេធភាពននមស្រនតីននម្ររុមម្រគប់ម្រគងគលម្រាង និងមស្រនតីរោ ន រ់ម្រសុរ ា ភិបាេថា  ម្របសិេធភាពននម្របព័នធផ្តេ់ម្របារ់សំណង  ការលរៀបចំម្រគប់ម្រគាន់សម្រាប់អនុវត្តគលម្រាងវ ិនិលោគ  វាយត្នមលថាលត្ីលគាេនលោបាយននគលម្រាងលៅរនុងកផ្នការសមមភាពលោះម្រសាយ ផ្េបះពាេ់សលងេបម្រត្ូវបានលគារពតាមម្រត្ឹមម្រត្ូវ ឬលេ លរឿងោវ និង ា កដេបានលរត្ បញ្ជ ិ ម្រគាះលោបេ់ នង ី ានចំលពាះបុគគេិរ រនុងអំ ុងលពេពល ិ ា នានា បញ្ជ លោះម្រសាយបណ ិ នត្ តឹ ងសារេុ រេ នង ិ ិធម្រ ី វ ី បត្ិបត្តិ កដេបាន ី ល លរត្ ង ី សំណង និង  ចំនួនម្របពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាង កដេផ្តេ់ដីសម្រាប់េំលៅ សិេធិេេួេ ោា ន លបីសិនជាាន បានសំណង ា ញថាលត្ីម្របលភេននការផ្តេ់សំណងកត្មួយដង ឬតាមដំណារ់កាេ  បងា ា ញពច  បងា ី លម្រាង ម្របរបមុ ខរបរខា ី ំនួនម្របពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពគ ន ត្ ់ បារ់ចំណ ត្ូចកដេេេួេសំណងសម្រាប់ការបាត្់បងម្រ ូេ ា ញថា ចំនួនននម្របពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាងបានេេួេម្របារ់  បងា 104 ម្របលភេនន សូចនាររ ៌ នចាំបាច់សម្រាប់ការម្រត្ួត្ពន ព័ត្ា ិ យតាមោន នង ិ ត្ ិ វាយត្នមល សូចនាររ ឧបត្ាមភសម្រាប់ការដឹរជញ្ជូ ន ា ញថាលត្ីម្របពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាង កដេបានផ្ល  បងា ល ស់េី េំលៅេេួេបានការឧបត្ាមភលសបៀង ឬអំលណាយលផ្សងៗ ា ញថាលត្ី ម្របពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពគ  បងា ី លម្រាង េេួេបានម្របារ់ ឧបត្ាមភសម្រាប់រុះលរ ី នង ់ ៃះល ិ សាងសងផ្ ី វ ិញ រ៏ដូចជាការរុះលររចនាសមព ង ី ័ ធ ន ល ស់េីេំលៅ។ លពេផ្ល ការសាត រសាាន ជ រ់ចំនួនស្រសតីចូេរួមរនុងរមមវ ិធីសា  បញ្ជ ត រជីវភាពល ី វ ិញ ង ភាពសងគម ជ រ់ចំនួនម្របពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាង ជាពិលសសស្រសតី កដេ  បញ្ជ ៃ ប់ពីេេួេបានការបណ បលងកីត្សហម្រគាសមីម្ររូបនា ត េសតីពីការអភិវឌឍ ុ ត ះបណា ជីវភាព ជ រ់ថាលត្ី ម្របពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពគ  បញ្ជ ី លម្រាងានភាពងាយម្រសួេ ឹ ផ្ឹរានសុ វត្ាភា រនុងការេេួេេរ ិ ព។ លរឿងោវ និង ជ រ់ថា លរឿងោវ និងបញ្ជ បញ្ជ ា នានាបានលរីត្ាន លពេអនុ វត្តគលម្រាងវ ិនិលោគ បញ្ជ ា នានា ការេូ ទត្់សំណង និងសិេធិេេួេបានសំណង និងការសាត រសាា នភាពសងគមនន កដេបាន ម្របពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាង។ លរីត្ល ង ី សមត្ាភាពររ  ចំណ ិ ចំណ ូ េបចេុបបននលធៀបលៅនឹងរម្រមត្ ូ េមុនលពេានគលម្រាង។ ចំណូ េនន  ការងារានរនម្រមននសាជិរម្រគួសារេេួេម្របលោជន៍រុ ងសំ ន ់ លម្រាង ណងគ ម្រគួសារ វ ិនិលោគ។ សូ ចនាររអំពីផ្េបះពាេ់ ល ស់បូ រម្របារ់  ការផ្ល ត ចំណូ េននសហម្រគាសមីម្ររូ សុខភាព និង ា /លរឿងោវអំពកា  បញ្ជ ី រម្រគប់ម្រគងលេីការបលញ្េ ញលចាេសំណេ់ ិ ាន បរសា  ភាពងាយម្រសួេជាងមុនរនុងការេេួេបានេឹរផ្ឹរានសុ វត្ាិភាព  ការករេមអសាា នភាពសុខភាពស្រសតីនិងរុ ារ។ ល ស់បូ រ ការផ្ល ត ី ន់កត្លម្រចីនល ង  ស្រសតកា ី រូ ី ចូេរួមរនុងសហម្រគាសមម្រ កផ្នរវបបធម៌  ភាពងាយម្រសួេរនុងការេេួេបានបលចេរវ ិេោថមី តាមរយៈការេេួេបានលសវា សងគម អគគិសនី។ 105 ឧបសម្ព័នធ ២៖ ណផនការសរម្មភារគ ះព្សាយផលបះពាល់ 106 ័ ធ ២រ៖ កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់សលងេប (ARAP)៖ ឧបសមពន ឹ សារឯរសារ នង ខលម ិ េរេខណ ៌ នេមអត្ ឌ ព័ត្ា ិ ី ផ្តម លសចរតល ី  ការពិពណ៌ នាគលម្រាងសលងេប៖ សំលៅដេ់ម្ររបខ័ណឌ លគាេនលោបាយការងារលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ ័ ធនឹងគលម្រាង និងផ្តេ់លគាេនលោបាយ និងលគាេការណ ពារ់ពន ៍ សម្រាប់កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយ ផ្េបះពាេ់សលងេប  ការពិពណ៌ នាគលម្រាងសលងេប និងអនរេេួេផ្េកដេជាជនលគាេលៅរបស់គលម្រាង និង  ពណ៌ នាអំពីសរមមភាពកដេបងកផ្េបះពាេ់កដេត្ម្រមូវឱយាន “ការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់” (ដូចជា អវីៗ កដេបណា ់ ី ម្រេពយសមបត្តិ ឬធាត្ុននជីវភាពរស់លៅរបស់ម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់– ត េឱយបាត្់បងដ មិនម្រត្ឹមកត្ការផ្ល ល ស់េំលៅជារ់កសតងបុលណា ់ ដីមលឈី ការផ្ល ណ ះលេ កត្កថមទំងការបាត្់បងល ត ីតាង ល ស់បូ រេ ត ះ ំ បលណា ិ ញ្េ ីមផ្លូវ( និងកដេបានបះពាេ់ដេ់ភាពងាយម្រសួេរនុងការចូេលៅកាន់េតា អាសននននត្ូបេរ់ដូរ (តាមចល ី ងំ ណាមួយ។ ការលធវជ ំ រឿនម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ នង ី ល ី ណ ិ សារលពភ ័ ឌ ម្រេពយសមបត្តិ  ការពិពណ ី ត្ូវម្របមូេេន ៌ នាសលងេបថាលត្ម្រ ័ លោយវ ិធីសាស្រសតណា (ដូចជា ការអលងកត្ម្រគួសារ( ិ ននយ  ា ញម្របជាពេរដា និងម្រគួសារកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាង ព័ត្ា តាោងបងា ៌ នេមអិត្សម្រាប់េំនារ់េំនង ័ ធ/ម្រេពយសមបត្តិកដេរងផ្េបះពាេ់ និង ជីវភាពកដេរងផ្េបះពាេ់ ម្រេពយសមបត្តិ ត្នមលននផ្ៃះ/រចនាសមពន  ិ ោបេ់សលងេបអំពភា មត្ល ន ខា ី ពខុ សគា លងំ ម្របភពននភាពងាយរងលម្រគាះរបស់ម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ ិ ភាពខុសគា នង ិ ដីមភាគត្ច ន ននជនជាត្ិ (ជនជាត្ល ិ ម្ររុមជនងាយរងលម្រគាះ – ស្រសតី យុវត្/ ិ នង ិ រុារ ី យុ វជន នង ិ ជនពកា ចាស់ជោ នង ម នដី នង ិ រ ជនគា ី រ។េ។( ឬបញ្ជ ិ ជនម្ររម្រ ជ រ់ថា ពួរលគជាត្ំណាងឱយសាា នភាពេូលៅនន ិ េសងគមរនុងម្របលេសរមពុជា។ លសដារច ំ ងម្រត្វ ម្របារ់សណ ់ ូន ូ ផ្តេជ  ់ ំណងកដេម្រត្ូវផ្តេ់ជូន (ឧ. ជាសាច់ម្របារ់ ឬមន េម្រមងស ិ កមនជាសាច់ម្របារ់(  ការពិពណ៌ នាអំពីេរេខណឌ សម្រាប់ការលធវីអំលណាយទនដីលោយសម័ម្រគចិត្ត (លបីសិនជាាន( រនុងលនាះាន៖ ិ ម្រគាះលោបេ់លោយលសរ ី ជាមុន នង o ការពល ី ័ត្ា ិ កផ្អរលេព ៌ នម្រគប់ម្រគាន់ជាមួយម្របជាពេរដាកដេរងផ្េ ិ លោយមិនានការបងេិត្បងេំចំលពាះលសចរតស បះពាេ់ នង ី លម្រមចរនុងការយេ់ម្រពម ល ស់េីេំលៅជារ់កសតង លហយ o មិនានផ្េបះពាេ់ធងន់ធងរលេីជីវភាពរស់លៅ មិនានការផ្ល ី ការបះពាេ់ ី % លេីជីវភាពរស់លៅននម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ មិនម្រត្ូវលេីសព៥ ី ិវ ិធរ o ាននត្ ិ ការបតង ី ុ នងការផ្តេ់សំណង នង ឹ ត្វា នង ិ 107 ៃ ត្់លោយឯរោជយចំលពាះការលធវអ o ការចងម្ររងឯរសារ និងការលផ្ៃៀងផ្ល ី ំលណាយទនដី ឬម្រេពយសមបត្តិ។ ិ ម្រគាះលោបេ់ជាមួយម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ ការពល  ការពិពណ៌ នាសលងេបពីេំនារ់េំនងសាធារណៈជាេូលៅរនុងការម្របកាសអំពីគលម្រាង និងេេួេមត្ិលោបេ់  ិ ម្រគាះលោបេ់ជាបនតបនា ការពល ៃ ប់ជាមួយជនរងផ្េបះពាេ់លោយសារគលម្រាង o ពិភារាជលម្រមីសជាមួយ ម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ និងសហគមន៍ និង ិ េឱសានុ វាេសម្រាប់ការចុះបញ្ជ ីជាម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ o ផ្សពវផ្ាយព័ត្៌ានអំពីកាេបរលចឆ យនតការលោះម្រសាយពារយបណតឹ ង/បណតឹ ងសារេុរេ  លរៀបចំផ្សពវផ្ាយជាផ្លូវការឯរសារលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ ានការផ្សពវផ្ាយសាធារណៈ ពិនិត្យលមីេ និង ផ្តេ់មត្ិលោបេ់ និងបិេម្របកាសលៅម្ររសួងឧសាហរមម និងសិបបរមម និងម្ររសួងសាធារណការ និងដឹរជញ្ជូ ន ័ របស់ធនាគារពិភពលោរ។ ម្រពមទំងលគហេំពរ សា ូ កផ្នរសា ា ប័នេេួេខុសម្រត្វ ់ ណ ា ប័នរនុងការផ្តេស ំ ង  ន រ់ងារេេួេខុសម្រត្ូវ េីភា  វ ិធីសាស្រសតរុ នងការជូនដំណឹ ងដេ់ម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់  លពេលវោរនុងការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ (មុនលពេផ្តេ់សំណងផ្េបះពាេ់)  ៃ ត្់ ការផ្សពវផ្ាយព័ត្ា វ ិធីសាស្រសតរុ នងការលផ្ៃៀងផ្ល ី ុ ងការលោះម្រសាយផ្េប ៌ ន និងសារសរ ន ះពាេ់ (ឧ. េម្រមង់ ី និង ជាឧបសមព័នធ សម្រាប់លោះម្រសាយផ្េបះពាេ់លោយលធវីការរត្់ម្រតា និងជាសារស(  ដំលណី រការសម្រាប់លោះម្រសាយពារយបណតឹ ង ឬបណ ិ បណ តឹ ងសារេុរេ នង តឹ ងឧេធរណ៍ របាយការណ ិ ការម្រត្ួត្ពន ៍ នង ិ យតាមលេកា ិ ត្ ី រអនុវត្ត  ការេេួេខុសម្រត្ូវកផ្នរសា ី បាយការណ ា ប័នរនុងការលធវរ ិ ម្រត្ួត្ពន ៍ នង ិ ិត្យតាមោនកផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយ ផ្េបះពាេ់សលងេប  ការចូេរួមលោយឯរោជយរនុងការម្រត្ួត្ពិនិត្យតាមោន (ដូ ចជា អងគការសហគមន៍ វ ិេោសាា នម្រសាវម្រជាវ ។េ។( និង  របាយការណ ី ីការពល ៍ សលងេបសតព ជ ប់បញ្ជ ីវត្តានជាមួយឯរសារ(។ ិ ម្រគាះលោបេ់េូេំេូោយជាមួយសហគមន៍ (ភា ិ ថវ ិកា កាេវ ិភាគ នង 108  លពេលវោ និងតាោងាម្រេិរអំពីភាររិចេ  ិ េំហូរននមូេនធ ម្របភព នង ិ ិ o ចំណាយសម្រាប់ការម្របជុំពិលម្រគាះលោបេ់ o ចំណាយសម្រាប់បុគគេិរ o ចំណាយរដាបាេការោេ័ ិ យ o ថវ ិកាេូ ទត្់សំណង និង o ចំណាយសម្រាប់ការម្រត្ួត្ពិនិត្យតាមោន និងរបាយការណ៍។ 109 ័ ធ ២ខ៖ កផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ (RAP) ឧបសមពន ឹ សារឯរសារ នង ខលម ៌ នចាំបាច់េមអត្ ិ ព័ត្ា ិ ី ផ្តម លសចរតល ី  ិ ណ ការពព ឹ លគាេនលោបាយ និងលគាេការណ ៌ នាជាេូលៅននគលម្រាងទរ់េងលៅនង ៍ កដេម្រត្ូវានលៅរនុង ឯរសារកផ្នការសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់  ពិពណ៌ នាអំពីលគាេបំណងអភិវឌឍននអនុគលម្រាង និងអនរេេួេផ្េ និង  ពិពណ៌ នាសរមមភាពកដេនឹងបងកផ្េបះពាេ់លធវីឱយាន “ការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់” និងកដេបានបះពាេ់ ំ ណាមួយ។ ដេ់ភាពងាយម្រសួេរនុងការចូេលៅកាន់េីតាង ំ នេេធរមមដី នង េំហន ី ល ិ ផ្េបះពាេ់ននការតាំងេេ ី វ ិញ ំ ៅល ង  រម្រមិត្ននព័ត្៌ានេមអិត្ានការកម្របម្របួេលៅតាមេំហំ និងភាពសមុគសាម ញននផ្េបះពាេ់  ិ អាចលជឿជារ់បាន រនុងលនាះរួមាន៖ ម្របមូេព័ត្៌ានបចេុបបននភាព នង o ការតាំងេីេំលៅល ី វ ិញកដេបានលសនីល ង ី និងផ្េបះពាេ់លេីជនផ្ល ង ល ស់េីេំលៅ ម្រពមទំងម្ររុមកដេ រងផ្េបះពាេ់ជាអវ ិជជាន o សា ី ាប់ពារ់ពន ម រត្ច ី ំលៅល ័ ធនឹងការតាំងេេ ី វ ិញ ង  ា កដេបានពណ បញ្ជ ៌ នាខាងលម្រកាមកដេមិនទរ់េងនឹងអនុគលម្រាង គួរម្រត្ូវបានពនយេ់បរម្រសាយ។ ិ ណ ការពព ី នុគលម្រាង ៌ នាអំពអ  ់ ា នីយម្របម្រពឹត្តរមមេឹរស និងការពម្រងាយ អធិបាយេមអិត្ខលីអំពីគំនិត្ផ្តួចលផ្តីម និង/ឬ សរមមភាពសាងសងសា ់ គង់េឹរ និង ់ គត្ផ្ បំពងផ្  ញ ណននគំនិត្ផ្តួចលផ្តីម រំណត្់អត្តសញ្ជ ី ុ នងត្ំបន់លគាេលៅ និង/សរមមភាពខាងលេរ ិ ត្ំបន់លម្រត្ៀមរបស់ នង គលម្រាង ី ានម្រត្ូវបានរំណត្់ ផ្េបះពាេ់កដេអាចលរត្  ល ស់បូ រេ សាសភាគ ឬសរមមភាពគលម្រាងកដេនាំឱយានការផ្ល ី ំលៅ ត េ  ត្ំបន់កដេរងផ្េបះពាេ់ និងត្ំបន់េេួេឥេធិពេ (ROI) ននសរមមភាពសាងសង់រចនាសមព័នផ្ ធ គត្ផ្ ់ ឹរ ់ គងេ  ី លផ្សងៗកដេម្រត្ូវបានពចា ជលម្រមស ី ប់សា ិ រណា លដីមបេ ក ត្់ (បលញ្េ ៀស( ឬកាត្់បនាយផ្េបះពាេ់ឱយដេ់ ិ អត្ប រម្រមត្ ិ រា នង ិ  ី លដីមបកា យនតការកដេបលងកីត្ល ង ី ត្់បនាយផ្េបះពាេ់ តាមរម្រមិត្កដេអាចលធវីបាន រនុងអំ ុងលពេអនុវត្ត។ 110 ី ង លគាេបំណងចមបងននរមមវ ិធតា ី ល ំ េេ ី វ ិញ ំ ៅល ង  ា ញពល បងា ិ លគាេលៅ ី គាេបំណង នង ិ ាអំពល ការសរ ិ ស ី សដារច េ ងគម  ចាប់លផ្តីមលៅដំណារ់កាេដំបូងននការសាងសង់ ី បជាពេរដាកដេរងផ្េបះ និងលោយានការចូេរួមពម្រ ី លម្រាងសំខាន់ៗ រនុងលនាះរួមាន៖ ពាេ់ពគ o េេធផ្េននការអលងកត្ជំលរឿនកដេម្រគបដណត ប់លេី៖  ំ រងផ្េបះពាេ់ លដីមបប អនរកាន់កាប់បចេុបបននននេីតាង ី លងកីត្ជាមូេោ ំ េី ា នរនុងការលរៀបចំរមមវ ិធីតាង េំលៅល ង ៃ ប់ននម្របជាជនកដេេេួេបានសំណង និងជំនួយ ី វ ិញ និងបំបាត្់េំហូរចូេជាបនតបនា ន ងេីេំលៅថមី ឧបត្ាមភរុ ងការតាំ  េរេណៈសតង់ោរននម្រគួសារផ្ល ល ស់េីេំលៅ រួមានការពិពណ៌ នាអំពីម្របព័នធផ្េិត្រមម ពេរមម និង សា ៌ នមូេោ ា នភាពម្រគួសារ ម្រពមទំងព័ត្ា ី ជ ា នសតព ិ ផ្េិត្រមម នង ី ីវភាពរស់លៅ (ឧ. រម្រមត្ ិ ម្របារ់ ចំណូ េេេួេបានពស ី រមមភាពលសដារច ិ េផ្ូ វការ ល នង ិ សតង់ោរននការរស់លៅានដូចជា ិ មិនផ្លូវការ( នង សាា នភាពសុ ខភាព ិ សុ ខុាេភាពននម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ នង ិ ម្រគួសារកដេរង នង ផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាង  ំ នម្រេពយសមបត្តិបាត្់បង់ (ជាអាេិ៍ ជាកផ្នរ ឬទំងម្រសុង( និងរម្រមិត្ននការផ្ល េំហន ត ីតាង ល ស់បូ រេ ំ ជារ់ កសតង ឬលសដារិចេ  ៌ នសតីពម្រ ព័ត្ា ី រុម ឬជនងាយរងលម្រគាះ (OP/BP ៤.១២, រថាខណឌ េី ៨) កដេម្រត្ូវេេួេបានការ ិ សស នង ឧបត្ាមភពល ិ  ័ ា ការផ្តេ់ពត្ ៌ នបចេុបបននភាពសតីពីជីវភាពននម្របជាពេរដារងផ្េបះពាេ់ និងម្រគួសាររងផ្េបះពាេ់ ល ស់បូ រេ ពីគលម្រាងកដេនឹងម្រត្ូវផ្ល ី េួេបានព័ត្ា ត ីេំលៅ ជាលេៀងទត្់ លដីមបេ ៌ នថមីចុងលម្រកាយ លពេ ល ស់បូ រេ ពួរលគផ្ល ត ីេំលៅ។  ិ ាលផ្សងៗលេៀត្កដេលរៀបោប់ចំណ ការសរ ុ ចដូចខាងលម្រកាម៖ ័ ឌ ននម្រេពយសមបត្តិរម o ការកាន់កាប់ដីធលី និងម្របព័នធននការលផ្ៃររមមសិេធិ រួមានសារលពីភណ ួ ធនធានធមមជាត្ិ កដេជាេីពឹងអាម្រស័យននការចិញ្េឹមជីវ ិត្ និងជីវភាពរស់លៅរបស់ម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់ ម្របព័នធផ្េុ បលភាគសិេធិ (ដូ ចជា លនសាេ លមម សម្រាប់សត្វ ការលម្របីម្របាស់ត្ំបន់នម្រព( ម្រគប់ម្រគងលោយ ម្របព័នធកបងកចរដីកដេានការេេួេសាគ េ់ពីមូេោាន ា ណាមួយលរីត្លចញពីម្របព័នធកាន់កាប់ និងបញ្ជ ់ នអនុ គលម្រាង លផ្សងលៅរនុងបលងន 111 ់ នតោគមន៍សងគមលៅរនុងសហគមន៍កដេរងេេួេផ្េបះពាេ់ o េម្រមងអ ត ញសងគម រួមានបណា និង ំ េសងគម និងថាលត្ីពួរលគនឹងម្រត្ូវបះពាេ់លោយសារគលម្រាងោងដូ ចលមតច ម្របព័នធគាម្រ ិ ម្រគាះលោបេ់ជាសាធារណៈ និងលសវារមមសងគមកដេនង o ការពល ឹ ម្រត្ូវបះពាេ់ នង ិ ល ស់បូ រេ o េរេណៈវបបធម៌សងគមននសហគមន៍ផ្ល ត ីេំលៅ លោយានការពិពណ៌ នាពីសាា ប័នផ្លូវការ និងមិន ផ្លូវការ (ឧ. អងគការសងគមសុីវ ិេកដេាន អងគការសហគមន៍ សាគមមិនយរម្របារ់រនម្រម( កដេអាច ទរ់េងនឹងយុ េធសាស្រសតពិលម្រគាះលោបេ់ និងទរ់េងលៅនឹងការបលងកីត្ និងអនុវត្តសរមមភាពលោះម្រសាយ ផ្េបះពាេ់។ ម្ររបខ័ណឌ ចាប់  ី ននការវ ិភាគននម្ររបខ័ណ របរគំលហញ ឌ ចាប់ម្រគបដណត ប់ចំណុ ចខាងលម្រកាម៖ ័ ធ ទរ់េងនឹងវ ិធីសាស្រសតននការវាយត្នមល និងការ o វ ិសាេភាពកដនអំណាច និងម្របលភេននសំណងពារ់ពន រំណត្់លពេលវោផ្តេ់សំណង ី វ o នត្ ិ ចាប់ជាធរាន រួមានការអធិបាយននការលោះម្រសាយកដេានសម្រាប់ជនផ្ល ិ ិធីរដាបាេ នង ត ល ស់បូ រ េេ ី លម្រាង(រនុងដំលណ ី ំលៅ (ម្របជាពេរដា និងម្រគួសារកដេរងផ្េបះពាេ់ពគ ិ លពេ ី រការត្ុោការ នង ី វ លវោសម្រាប់នត្ ី នះ ម្រពមទំងជលម្រមស ិ ិធល ី យនតការលោះម្រសាយជលាល ះកដេាន កដេអាចទរ់េងនង ឹ ី ំលៅថមីននគលម្រាង ការតាំងេេ ័ ធ (រនុងលនាះរួមទំង ចាប់េំលនៀមេា o ចាប់ពារ់ពន ល ប់ និងម្របនពណី ( កដេម្រគប់ម្រគងការកាន់កាប់ដី ការ ត្នមលម្រេពយសមបត្តិ និងការបាត្់បង់ សំណង និងសិេធិរុ ងការលម្រប ន ីម្របាស់ធនធានធមមជាត្ិ ចាប់េំលនៀមេាល ប់ ល ស់េីេំលៅ និងចាប់បរសា បុគគេ កដេទរ់េងនឹងការផ្ល ិ ា ននិង បេបបញ្ញត្ិតសុខុាេភាពសងគម ិ បេបបញ្ញត្តិទរ់េងនឹងេភា o ចាប់ នង ី ន រ់ងារេេួេខុសម្រត្ូវសម្រាប់អនុ វត្តសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ o ចំណ ល ះម្របលហាង លបីសិនជាាន រវាងចាប់រុ នងម្របលេស និងលគាេនលោបាយតាំងេីេំលៅល ុ ចចលនា ី វ ិញ ង របស់ធនាគារពិភពលោរ (OP/BP ៤.១២) និងយនតការរនុងការផ្ាភជិត្ចលនា ល ះម្របលហាងទំងលនះ និង ំ ច់រុ ងការធានាម្របស o វ ិធានការចាប់ចាបា ន េ ិ ធភាពននការអនុ វត្តសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់នន គលម្រាង រួមាន (តាមសមរមយ( ដំលណី រការសម្រាប់េេួេសា ធិ ីធលី (ដូចជា ការទមទរ គ េ់ការទមទរសិេដ ី លចញពច កដេលរត្ ី ាប់ម្របនពណី នង ិ េំលនៀមេា ី OP/BP ៤.១២, រថាខណ ល ប់ – លមេ ឌ ១៥b(។ ម្ររបខ័ណឌ សាា ប័ន  ី ពីការវ ិភាគម្ររបខ័ណ េេធផ្េររលឃញ ឌ សាា ប័ន ាន៖ 112 ន រ់ងារេេួេខុសម្រត្ូវលេីសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ និងអងគការសហគមន៍កដេ o ការរំណត្់េីភា ន អាចានត្ួនាេីរុ ងការអនុ វត្តគលម្រាង o ការវាយត្នមលសមត្ាភាពសា ន រ់ងារទំងលនះ ម្រពមទំងអងគការសហគមន៍ និង ា ប័នននេីភា o វ ិធានការណាកដេបានលសនីល ី លដីមបល ង ់ មត្ាភាពសា ី េីររមពសស ា ប័ន និងអងគការសហគមន៍កដេេេួេ ខុសម្រត្ូវលេីការអនុវត្តដំលណាះម្រសាយផ្េបះពាេ់។ ិ េ សេ ធិ េួេបានសំណង  ល ស់េីេំលៅ (ម្របជាពេរដា និងម្រគួសារកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាង) និងេរេណៈ និយមន័យននជនផ្ល ឆ័ សម្រាប់រំណត្់សិេធិេេួេបានសំណង និងការឧបត្ាមភលផ្សងៗរបស់ពួរលគ និងកាេបរលចឆ វ ិនិចយ ិ េឱសានុវាេ។ ី លី ការវាយត្នមលដធ  វ ិធីសាស្រសតកដេលម្របីម្របាស់រុ ងការវាយត្នមល ន ី ំណត្់ត្នមលជំនួស និងការពិពណ ការបាត្់បង់ លដីមបរ ៌ នាននម្របលភេ ិ រម្រមិត្ននសំណងកដេបានលសនល នង ី ី តាមចាប់របស់ម្របលេស និងវ ិធានការបកនាមតាមការចាំបាច់ លដីមបី ង សលម្រមចឱយបានត្នមលជំនួសសម្រាប់ម្រេពយសមបត្តក ់ ិ ដេបាត្់បង។ វ ិធានការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់  ិ ណ ការពព ី ញ្េ ប់សំណង នង ៌ នាពរ ឹ ជួយម្របលភេននជន ិ វ ិធានការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់លផ្សងៗ កដេនង ល ស់េេ ផ្ល ី ួយៗ ី ំលៅនម (ម្របជាពេរដា ិ ម្រគួសារកដេរងផ្េបះពាេ់ពគ នង ី លម្រមចបាន ី លម្រាង) លដីមបស ី OP/BP ៤.១២, រថាខណ លគាេបំណងននលគាេនលោបាយ (លមេ ី ពល ឌ ៦)។ លេស ី នះលៅលេៀត្ លដីមបី ិ េ និងបលចេរលេស រញ្េ ប់លោះម្រសាយផ្េបះពាេ់គួរកត្ម្រសបលៅនឹងវបបធម៌ននជន េេួេបានទំងលសដារច ល ស់េេ ផ្ល ិ លរៀបចំល ី ំលៅ នង ី លោយានការពល ង ិ ម្រគាះលោបេ់ជាមួយលគ។ ី លរសេ ការលម្រជស ី ង ី តា ី ង ំ ការលរៀបចំេតា ិ ការតាំងេំលៅថមី ំ នង  ល ស់បូ រេ ការផ្ល ិ ការពនយេ់អំពកា ត ីេំលៅជាជលម្រមីស នង ៖ ី រលម្រជីសលរសលនាះានជាអាេិ៍ ី o ការលរៀបចំបលចេរលេស និងសាា ប័នសម្រាប់រំណត្់ និងលរៀបចំការោា នតាំងេីេំលៅ លបីលទះបីជាសាិត្ ជនបេ ឬម្របជុំជន កដេេីលនាះោងលហាចណាស់ានសកា ំ ត នុពេផ្េិត្រមម គុណម្របលោជន៍ននេីតាង ត នានា អាចម្របហារ់ម្របកហេលៅនឹងគុណម្របលោជន៍ននេីតាង និងរតា ំ ចាស់។ បាន់សាម នលពេលវោម្រត្ូវការ រនុងការលធវីេេធរមម ការលផ្ៃរដី និងធនធានលផ្សងៗលេៀត្ និង ី រពារដី និងការហូរចូេននជនមន o វ ិធានការចាំបាច់ណាមួយលដីមបកា ិ េ ិ ានសេ ី ង ធិ េួេបានសំណងលៅេតា ំ កដេបានលម្រជីសលរស ី ល ស់េីេំលៅជារ់កសតងននគលម្រាងកដេានលពេលវោសម្រាប់ការលរៀបចំការោ o នីត្ិវ ិធីសម្រាប់ការផ្ល ា ន និង ការលផ្ៃរ និង 113 ី ធវីបញ្ញត្ិតរមមសិេធិ និងការលផ្ៃរប័ណណរមមសិេធិជូនដេ់អនររស់លៅ។ o ការលរៀបចំកផ្នរចាប់លដីមបល ័ ធ នង ផ្ៃះ លហដារចនាសមពន ិ លសវាសងគមនានា  ី តេ់ (ឬ ផ្តេ់ម្របារ់ជូន ម្រគួសារកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាង) ផ្ៃះ លហោ កផ្នការ លដីមបផ្ ័ ធ (ដូ ចជា ា រចនាសមពន ់ គង់េឹរសា ការផ្គត្ផ្ អ ត្ ចំណី ថនេ់( និងលសវាសងគម (ដូចជា សាោលរៀន លសវារមមសុខភាព។េ។(។ កផ្នការ លដីមបធា ី នាឱយានលសវា ដូចគា ន នឹងម្របជាជនលៅេីលនាះ ការអភិវឌឍេីតាង ់ ា បត្យរមម និងវ ិសវរមម ំ គំនូសបលងសា សម្រាប់សា ័ ទង ភ រូបវនត ំ លនះ។ ិ ម្រគប់ម្រគងបរសា ការការពារ នង ិ ាន  ការពណ ំ េីេំលៅថមី ៌ នាអំពីម្រពំម្របេេ់ននត្ំបន់តាង ិ ា នននសំលណ និងការវាយត្នមលលហត្ុបះពាេ់បរសា ំ ី េីតាង េំលៅល ី វ ិញ និងវ ិធានការកាត្់បនាយនិងម្រគប់ម្រគងលហត្ុបះពាេ់ទង ង ំ លនះ (សម្រមបសម្រមួេឱយសមរមយ ិ ាន តាមកផ្នការម្រគប់ម្រគងបរសា និងសងគមននគលម្រាងវ ិនិលោគចមបងកដេទមទរការតាំងេីេំលៅល ង ី វ ិញ(។ ការចូេរួមរបស់សហគមន៍  ី ុេធសាស្រសតសម្រាប់ពិលម្រគាះលោបេ់និងការចូេរួមនន ការអធិបាយអំពយ ម្រគួសារកដេរងផ្េបះពាេ់ពី ិ ម្របជាជនលដីមលៅរនុងការបលងកីត្ នង គលម្រាង នង ិ អនុវត្តសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់;  លសចរតីសលងេបពីេសសនៈ និងថាលត្ីេសសនៈទំងលនះម្រត្ូវបានយរចិត្តេុរោរ់លៅលពេលធវីកផ្នការលោះម្រសាយ ផ្េបះពាេ់  ិ ត្ ពន ិ យលមេ ី ននការតាំងេំលៅថមីកដេបងា ី ជលម្រមស ា ញនង ល ស់េីេំលៅ ិ លម្រជីសលរសលោយជនផ្ល ី លោយរួមាន ជលម្រមស ី ទរ់េងនង ់ នសំណងនង ឹ េម្រមងន ី ំលៅថមី លដីមបផ្ល ិ ម្របារ់ឧបត្ាមភការតាំងេេ ី ល ស់េីេំលៅជាម្រគួសារមួយៗ ញ ត្ិ លដីមបរ ឬជាកផ្នរមួយននសហគមន៍កដេានពីមុនឬម្ររុមលៅញ្ជ ិ ររាការ ី រាេរេណៈកដេានម្រសាប់នង ិ បបធម៌ (ដូចជា រកនលងលគារពបូ ជា មណ េេួេបានសមបត្តវ ិ េប ឌ េធមមោម្រតា នង ី ញ្េុ ះសព( នង ិ  ការលរៀបចំសា ល ស់េីេំលៅ (ម្របជាពេរដាកដេរងផ្េបះពាេ់) អាចេំនារ់េំនងរតីបារមភ ា ប័ន កដេជនផ្ល ី នាថា ចំលពាះការម្រគប់ម្រគងគលម្រាងរបស់ពួរលគ តាមរយៈការលធវីកផ្នការនិងការអនុ វត្ត និងវ ិធានការលដីមបធា ន ននជនជាត្ិ (ជនជាត្ិលដីមភាគត្ិច និងម្ររុមជនងាយរងលម្រគាះ – ម្រសីត និងយុ វត្ី/យុវជននិងរុារ ភាពខុសគា ចាស់ជោ និងជនពិការ ជនមិនានដី និងជនម្ររីម្ររ។េ។( ានត្ំណាងម្រគប់ម្រគាន់។ ី នាះ ការបញ្េូ េជាមួយម្របជាជនលៅេល  ា ធរមូ េោ ការពិលម្រគាះលោបេ់ជាមួយម្របជាជនលៅេីលនាះ ម្រពមទំងអាជា ាន  ់ ថលដម្រ លរៀបចំការលដញនថលឆ្ប់រហ័សចំលពាះការបងន ី បជាជនលៅេីលនាះ ឬម្រេពយសមបត្តិម្រត្ូវម្របគេ់ជូន ម្រគួសារ ី លម្រាង; កដេរងផ្េបះពាេ់ពគ 114  លរៀបចំការលោះម្រសាយជលាល ះកដេអាចលរីត្ល ី រវាង ម្រគួសារកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាង និងសហគមន៍ ង លដីម និង  ី លងកីនលសវារមម (អប់រ ំ េឹរសា វ ិធានការចាំបាច់នានាលដីមបប អ ត្ សុ ខាភិបាេ និងលសវារមមផ្េិត្រមម( លៅ សហគមន៍លដីម ី បឱ លដម ី យពួរលគបានេេួេលសវារមមម្របហារ់ម្របកហេនង ឹ ម្រគួសារកដេរងផ្េបះពាេ់ពី ី ំលៅថមី(។ គលម្រាង (អនរតាំងេេ ី វ នត្ ី ោះម្រសាយបណ ិ ិធល តឹ ងសារេុរេ  នីត្ិវ ិធីកដេអាចេេួេយរបានលោយភាគីេីបីរុ នងការលោះម្រសាយជលាល ះ កដេលរីត្លចញពីការលោះម្រសាយ ផ្េបះពាេ់។ យនតការលនះ គួរម្រត្ូវដឹងថា លៅានម្របព័នធត្ុោការ និងយនតការលោះម្រសាយជលាល ះតាមកបប ម្របនពណី និងសហគមន៍។ ូ របស់សា ការេេួេខុសម្រត្វ ា ប័ន  ម្ររបខ័ណឌ សម្រាប់ការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ ន រ់ងារេេួេខុសម្រត្ូវសម្រាប់ផ្តេ់ រួមបញ្េូ េការរំណត្់ភា វ ិធានការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ និងលសវារមម;  ី នាការសម្រមបសម្រមួេមួយសមរមយរវាងភា លរៀបចំលដីមបធា ន រ់ងារនានា ិ យុតា នង ័ ធនឹងការអនុវត្ត ត ធិការពារ់ពន នង ិ  ន រ់ងារអនុ វត្តរុ ងការបលងក វ ិធានការ (រួមានការជួយកផ្នរបលចេរលេស( ចាំបាច់សម្រាប់ពម្រងឹងសមត្ាភាពភា ន ីត្ និងអនុវត្តសរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ ា ធរមូេោ ការលផ្ៃរភារេេួេខុ សម្រត្ូវជូនដេ់អាជា ាន ឬ ម្រគួសារកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាង រនុងការចាត្់កចងសា ័ និងលសវារមមកដេផ្តេ់លោយគលម្រាង ភ រូបវនត ន រ់ងារអនុវត្តគលម្រាងលៅលពេសមម្រសបណាមួយ។ និងលផ្ៃរការេេួេខុសម្រត្ូវកបបលនះពីភា កាេវ ិភាគននការអនុវត្ត  ា ញោេ់សរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់តាង កាេវ ិភាគកដេបងា ំ ពីចាប់លផ្តីមលរៀបចំ រហូត្ដេ់ការអនុ វត្ត ិ េលគាេលៅរនុងការសលម្រមចផ្េម្របលោជន៍កដេរ ំពឹងេុរជូនដេ់ ម្រគួសារកដេរងផ្េ រួមបញ្េូ េកាេបរលចឆ បះពាេ់ពីគលម្រាង និងសហគមន៍មូេោា ន ម្រពមទំងបញ្េ ប់ម្រគប់រូបភាពននការជួយឧបត្ាមភ។ កាេវ ិភាគគួរ ា ញថាលត្ី សរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ានេំនារ់េំនងោងដូចលមតចលៅនឹងការអនុវត្តគលម្រាង បងា ទំងមូេ។ ិ ថវ ិកា ការចំណាយ នង  ា ញពីត្នមលននមុខបញ្ជ ីនីមួយៗននម្រគប់សរមមភាពលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ រួមានការគិត្ពីអត្ិផ្ តាោងបងា ី ននសាិត្ិម្របជាជននិងយថាលហត្ុលផ្សងៗ តាោងកាេវ ិភាគចំណាយ ម្របភពមូ េនិធិ នង រណា ការលរីនល ង ិ 115 ី វ ិញ លបីសិន ការលរៀបចំេុរសម្រាប់េំហូរម្របារ់ទន់លពេលវោ ម្រពមទំងមូេនិធិសម្រាប់ការតាំងេីេំលៅល ង ត ធិការននេីភា ជាាន លៅលម្រៅវ ិស័យននយុ តា ន រ់ងារអនុវត្ត។ ិ ត្ ការម្រត្ួត្ពន ិ វាយត្នមល ិ យតាមោន នង  ន រ់ងារអនុវត្តគលម្រាង លោយ ការលរៀបចំសរមមភាពសម្រាប់ការម្រត្ួត្ពិនិត្យតាមោន និងការវាយត្នមលលោយភា ានជំនួយពីេីភា ន រ់ងារឯរោជយកដេធនាគារពិភពលោរគិត្ថាសមម្រសប រនុងការធានាលគាេលៅ និង ៌ នលពញលេញ ព័ត្ា  សូចនាររម្រត្ួត្ពិនិត្យតាមោនលដីមបវា ់ ត្ុចូេ ធាត្ុលចញ និងេេធផ្េននសរមមភាពលោះម្រសាយ ី ស់សៃងធា ផ្េបះពាេ់  ល ស់េីេំលៅ (ម្របជាពេរដា និងម្រគួសារកដេរងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាង) រនុងដំលណ ការចូេរួមរបស់ជនផ្ល ីរ ការម្រត្ួត្ពិនិត្យតាមោន និង  ៃ ប់ពីម្រគប់សរមមភាព ការវាយត្នមលននវ ិបារននការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ សម្រាប់លពេលវោសមម្រសបមួយបនា ័ ធដនេលេៀត្ ម្រត្ូវបានបញ្េ ប់ ទំងអស់ននការលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់ និងសរមមភាពអភិវឌឍន៍កដេពារ់ពន ៃ ប់លេៀត្។ លោយលម្របីម្របាស់េេធផ្េននការម្រត្ួត្ពិនិត្យតាមោនរនុងការនាំដេ់ការអនុវត្តជាបនតបនា 116 ឧបសម្ព័នធ ៣៖ ី នរចូលរ ួម្ និងគសចរតីសគងេបននរំណ្ត់គេតុ បញ្ជ អ ព្បជុំរិគព្ោះគោបល់ 117 ឧបសមពន ិ ម្រ ័ ធ ៣រ៖ រំណត្់លហត្ុននរច ំ ល េ បជុព ់ ង ិ ម្រគាះលោបេ់ជាសាធារណៈសម្រាប់ការផ្គត្ផ្ ់ រ គ េ ឹ សាអ ត្លៅលខត្តមណឌេ គរ ី ី រោា ររេឹរ លខត្តមណឌ េគិរ ី លោយសហការណ៍ ជាមួយនឹងអភិបាេម្រសុររង បានសម្រមបសម្រមួេរិចេម្របជុំពិលម្រគាះ ន២ លោបេ់សាធារណៈ លៅវត្តម្រពះពុ េធ ចាប់ពីលាង ៧៖៣០ ម្រពឹរ លៅនថងេី២៧ កខសីហា ឆ្ ំ ០១៨។ លគាេបំណង សំខាន់ននរិចេម្របជុំពិលម្រគាះលោបេ់គឺលដីមបី (i) ផ្តេ់ព័ត្ា ៌ នដេ់អនរចូេរួមអំពីអនតោគមន៍របស់គលម្រាង និង (ii) ំេ កសវងររមត្ិលោបេ់គាម្រ ផ្េម្របលោជន៍របស់គលម្រាងដេ់សហគមន៍ ិ ាន និងផ្េបះពាេ់បរសា និងសងគមពី គលម្រាងលនះកដេអាចលរីត្ាន។ រិចេម្របជុំានអនរចូេរួមចំនួន ៣០នារ់មរពីឃុច ំ ំនួនបី៖ ឃុ ម ំ លនារមយ ឃុស ំ ុខដុម និងឃុ សា ័ ។ រនុងចំលណាម ំ ព នានជយ ល ស់បូ រេ អនរចូេ៣០នារ់លនាះ ជនជាត្ិភាគត្ិចចំនួន ៦នារ់ម្រត្ូវផ្ល ត ីេំលៅពីសហគមន៍ម្របនពណី លៅកាន់េីម្ររុង។ លោរ សូ សុវណា ិ ជាម្របធានរោ ណ រេធ ា ររេឹរ លៅកសនមលនារមយ បានពនយេ់ពីវ ិសាេភាពការងារននគលម្រាងកដេបាន ី ុំ ការម្រគប់ម្រគងគុ ណភាពេរ លសនស ឹ សា ឹ ត្នមលឯរតាេរ ំ វ ិជជាន នង អ ត្ ម្រពមទំងផ្េបះពាេ់ទង ិ អវ ិជជានននគលម្រាង ា ញការគាំម្រេរបស់ខួ លនលៅលេីគលម្រាង លហយ លនះ។ អនរចូ េរួមទំងអស់បានបងា ឹ ោរ់អនុ វត្ត ី រ ំពឹងថា គលម្រាងលនះនង ិ បញ្េ ប់រុ ងលពេឆ្ប់ នង ន ៗ។ សំលណី សំណ ិ ចលមលីយម្រត្ូវបានសលងេបលៅខាងលម្រកាម៖ ួ រ នង លេខ ិ ោបេ់ សំណ មត្ល ិ ការបារមភ ួ រ នង ី ត្ប ចលមលយ ១ លោរ សុវណា ិ ៖ ម្របសន ណ រេធ ត ញ អនរចូេរួមទំងអស់បានល្លីយថានឹងលធវីការត្េរ ិ លបីានការពម្រងីរបណា ឹ ់ គង់េរ ផ្គត្ផ្ ឹ នង ឹ រនុងត្ំបន់របស់អនរ លត្អ ិ ានេរ ី នរ នង ី បាស់េរ ិ លម្របម្រ ឹ លនាះ លដម ី េួេបានេឹរសា ី បេ អ ត្។ ឹ លម្របីឬលេ? នង ២ ម្របជាសហគមន៍៖ ិ ញ្ញវត្ាុននគលម្រាងលនះ ការត្ភា លត្ីការពម្រងីរលនាះនឹងលៅដេ់ តាមហរ ត ញ ជ ប់បណា សហគមន៍ជនជាត្ិលដីមភាគត្ិចឡាវកា ឬលេ? េឹរពុំអាចពម្រងីរដេ់ត្ំបន់ឡាវកាល ី ។ យ លទះបីោងណារតី ម្ររុមបលចេរលេសនឹងពិនិត្យ ី វ ិញ និងអាចបញ្ជូ េលរឿងលនះលៅរនុងគលម្រាង ល ង នាលពេអនាគត្។ ៣ ម្របជាសហគមន៍៖ ន លត្ីអាចកាត្់បនាយត្នមលរុ ងការត្ សំលណី លនះនឹងម្រត្ូវោយការណ ា ធរថា ៍ លៅអាជា ន រ់ េឹររបស់ម្របជាជនម្ររីម្ររ និងម្រគួសារងាយរងលម្រគាះ លេីននរដាររេឹរ។ ឬលេ? 118 ៤ ់ បារ់ត្េឹរបនតិចមតងៗ លត្ីអាចបងម្រ រហូត្ដេ់បង់ ជាេូលៅ គឺមិនអាចលធវីកបបលនះលេ។ កត្សម្រាប់ លពញលេ? កសនមលនារមយ ី ម្រពមជាមួយរលបៀបេូទត្់ លយង កបបលនះ។ ៥ ម្របជាសហគមន៍៖ ោេ់រលៅត កដេលធវីល ី លដីមបី េរេខណ ង ឌ ទំងលនះនឹងសាិត្លៅរនុងរិចេសនោ ោរ់ម្របព័នធេឹរលៅមុខផ្ៃះ គួរម្រត្ូវចារ់បំលពញ និងជួស របស់ម្ររុមហុនផ្គត្ផ្ ់ របាំងបលណា ់ គង។ ត ះអាសនននឹង ជុេវ ិញ ឱយបានលេឿនតាមកដេអាចលធវីលៅបាន។ ម្រត្ូវោរ់ រនុងអំ ុងលពេសាងសង់ ។ ៦ ានការលសនីសុំឱយកាត្់បនាយសំល ង ន និងធូេីរុ ង លនះនឹងអាចេុ បបំបាត្់លោយការលម្របីម្របាស់ EMP។ អំ ុងលពេសាងសង់ ៧ លត្ីគលម្រាងលនះេំនងជាអាចចាប់លផ្តីមលពេណា? នំ គលម្រាងលនះកម្របកហេជានឹងលផ្តីមលៅចុងឆ្ ២០១៩។ លេខ ិ ោបេ់ សំណ មត្ល ិ ការបារមភ ួ រ នង ី ត្ប ចលមលយ ១ លោរ សុ វណា ិ ៖ ម្របសន ណ រេធ ី នការពម្រងរ ិ លបា ត ី បណា អនរចូេរួមទំងអស់បានល្លីយថានឹងលធវីការត្េរ ឹ ញផ្គត្ផ្ ់ រ ់ គងេ ិ ានេរ ឹ នង ឹ រនុងត្ំបន់របស់អនរ លត្អ ី នរ នង ិ លម្របីម្របាស់េរ ី បេ ឹ លនាះ លដម ឹ សា ី េួេបានេរ អ ត្។ ឹ លម្របីឬលេ? នង ២ ម្របជាសហគមន៍៖ ិ ញ្ញវត្ាុននគលម្រាងលនះ ការត្ភា លត្ីការពម្រងីរលនាះនឹងលៅដេ់ តាមហរ ត ញ ជ ប់បណា សហគមន៍ជនជាត្ិលដីមភាគត្ិចឡាវកា ឬលេ? េឹរពុំអាចពម្រងីរដេ់ត្ំបន់ឡាវកាល ី ។ យ លទះបីោងណារតី ម្ររុមបលចេរលេសនឹងពិនិត្យ ី វ ិញ និងអាចបញ្ជូ េលរឿងលនះលៅរនុងគលម្រាង ល ង នាលពេអនាគត្។ ៣ ម្របជាសហគមន៍៖ លត្ីអាចកាត្់បនាយត្នមលរុ ងការត្ ន សំលណី លនះនឹងម្រត្ូវោយការណ ា ធរថា ៍ លៅអាជា ន រ់ េឹររបស់ម្របជាជនម្ររីម្ររ និងម្រគួសារងាយរងលម្រគាះ លេីននរដាររេឹរ។ ឬលេ? ៤ ់ បារ់ត្េឹរបនតិចមតងៗ លត្ីអាចបងម្រ រហូត្ដេ់បង់ ជាេូលៅ គឺមិនអាចលធវីកបបលនះលេ។ កត្សម្រាប់ លពញលេ? កសនមលនារមយ ី ម្រពមជាមួយរលបៀបេូទត្់ លយង កបបលនះ។ 119 ៥ ម្របជាសហគមន៍៖ ោេ់រលៅត កដេលធវីល ី លដីមបី េរេខណ ង ឌ ទំងលនះនឹងសាិត្លៅរនុងរិចេសនោរបស់ ់ ោរ់ម្របព័នធេឹរលៅមុខផ្ៃះ គួរម្រត្ូវចារ់បំលពញ និងជួស ម្ររុមហុ នផ្គត្់ផ្គង។ ត ះអាសនននឹងម្រត្ូវ របាំងបលណា ជុេវ ិញ ឱយបានលេឿនតាមកដេអាចលធវីលៅបាន។ ោរ់រុ ងអំ ន ុ ងលពេសាងសង់ ។ ៦ ានការលសនីសុំឱយកាត្់បនាយសំល ង ន និងធូេីរុ ង លនះនឹងអាចេុ បបំបាត្់លោយការលម្របីម្របាស់ EMP។ អំ ុងលពេសាងសង់ ៧ លត្ីគលម្រាងលនះេំនងជាអាចចាប់លផ្តីមលពេណា? នំ គលម្រាងលនះកម្របកហេជានឹងលផ្តីមលៅចុងឆ្ ២០១៩។ 120 ឧបសមពន ័ ធ ៣ខ៖ រំណត្់លហត្ុននរច ំ ល ិ ម្រ េ បជុព ី រអភវ ិ ម្រគាះជាសាធារណៈអំពកា ធ បមូេសំណេ់ោវរនុងម្ររុង ិ ឌឍម្របព័នម្រ លសៀមោប ិ ព រច ិ ម្រគាះលោបេ់ជាសាធារណៈចំនួនពរ េ ល ី ម្រត្ូវបានលធវល ី ង ក ត្់ពរ ី រនុងសងា ញ ី រនុងម្ររុងលសៀមោប លៅនថង ១១-១២ កខរញ្ជ ន២ ឆ្ ំ ០១៨។ មួយសបា ត ហ៍មុននថងពលិ ម្រគាះលោបេ់ ានការលចញេខ ី រ់ពន ិ ិត្អលញ្េ ីញលៅភាគពា ័ ធ រនុងរួមទំង ត្ំណាង អាជា ា ធរលខត្ត មនៃីរជំនាញពារ់ពន ័ ធ និងសាោសងា ័ ធ។ ម្របជាសហគមន៍រស់លៅរនុងត្ំបន់លគាេលៅរបស់ ក ត្់ពារ់ពន គលម្រាងលនះ រ៏ម្រត្ូវបានអលញ្េ ីញឱយចូេរួមផ្ងកដរ។ េ ិលម្រគាះលោបេ់សាធារណៈបានម្របម្រពឹត្តល រិចព ី លៅសណា ង ា គារលសរភាព ី ា រគារមលនាោជ។ លគាេបំណង និង សណា សំខាន់ននរិចេម្របជុំពិលម្រគាះលោបេ់គឺលដីមបី (i) ផ្តេ់ព័ត្ា ៌ នដេ់អនរចូេរួមអំពីគលម្រាងលនះ និង (ii) កសវងររមត្ិ ិ ា ន និងសងគមពីគលម្រាងលនះ។ អនរចូេរួម លោបេ់ ការគាំម្រេ ផ្េម្របលោជន៍ដេ់សហគមន៍ និងផ្េបះពាេ់បរសា ទំងអស់លៅរនុងរិចេម្របជុំពិលម្រគាះលោបេ់លនះគាំម្រេោងខា លងំ ចំលពាះគលម្រាងលនះ និងាន្នៃៈរនុងការចូេរួមសរមមភាព សាងសង់ លបីានការលសនស ី ុ ំ។ ៌ នសាធារណៈ (PIB) រនុងលពេម្របជុំ។ បេបងា ម្ររុមពិលម្រគាះលោបេ់ បានលរៀបចំ និងកចរផ្ាយលសៀវលៅព័ត្ា ាញ មួយពីេេធផ្េននការសិរា ម្រត្ូវបានលធវីល ី សម្រាប់អនរចូេរួមលដីមបី (i) ពនយេ់ពីគលម្រាងលនះ និង (ii) បងា ង ា ញពី ា បរសា បញ្ជ ិ ា ន និងសងគម ននគលម្រាង និងយនតការលោះម្រសាយបណតឹ ងសារេុរេ។ ចំនួនអនរចូេសរុប គឺ ៦៥នារ់រុ ងរិ េម្របជុំេម ន ច ិ េម្របជុំលេរ ី ួយ នង ិ ៦៧ រនុងរច ី ។ អនរចូេរួមភាគលម្រចន ី េីពរ ី ជាបុ គគេរ ិ ិ អងគភាពេូេរ ននម្របព័នធេូរុ នងលខត្តលសៀមោប នង ិ សា ឹ នង ា នយ ី លម្រចាះសា ឹ សំណេ់ោវ ននមនៃរ អ ត្េរ ី សាធារណការ នង ិ ិ ម្របជាជនរស់លៅរនុងត្ំបន់ននគលម្រាង។ ដឹរជញ្ជូ នលខត្តលសៀមោប (DPWT) រដាបាេម្ររុងលសៀមោប ម្ររុមម្របឹរាឃុ ំ នង រលបៀបវារៈននរច ិ ម្រ ំ ល េ បជុព ិ ម្រគាះលោបេ់ជាសាធារណៈ ការចុះល្មះ មត្ិសាវ គមន៍លបីររមមវ ិធី និងផ្សពវផ្ាយព័ត្ានគលម្រាង ម្ររុងសំខាន់ៗរនុងលខត្តលសៀមោប ា ញអំពីបលង់ កដេលរៀបចំលោវ ិសវររលរៀបចំបលង់ បេបងា ិ នង លោរ អុច បុ នណារេធ ិ លោរ សាន ចាន់ធី ា បរសា បញ្ជ ិ សងគម លោយអនរការពារបរសា ិ ា ន នង ិ ា ន នង ិ ិ សុ ផ្លន់ណា លោរ Jean-Marc លោរ មេ សងគម ិ លោរ លៅ វាន់ចាន់ AUROUSSEAU នង យនតការការលោះម្រសាយបណតឹ ង លោយអនរឯរលេសការពារ ិ សុ ផ្លន់ណា លោរ មេ ិ ា ន និងសងគម បរសា សំណួ រ និងចលមលីយ អនរចូេរួម អនុសាសន៍ និងសំណូ មពរ អនរចូេរួម 121 ី សំណ ការម្រពួយបារមភ ការយេ់លឃញ ួ រ និងអនុសាសន៍សំខាន់ៗម្រត្ូវបានសលងេបដូ ចត្លៅ ៖ - បូរសរុបរិចេសហការណ៍ រវាងគលម្រាង និងម្របជាជន - ី នុវត្តគលម្រាង រំណត្់លពេលវោ/លរៀបចំកផ្នការេមអិត្លដីមបអ - ី បល យនតការលដម ិ កថទំលហោ ី ផ្ៃរការម្រគប់ម្រគង នង ័ ធថមី ា រចនាសមពន - ដំលណី រការរនុងការលោះម្រសាយបណតឹ ងពីផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាងលនះ - ន េេធភាពរនុងការពម្រងីរម្របព័នធេូរុ ងលខត្ត លសៀមោប នាលពេអនាគត្ - ជ ប់លៅកាន់ផ្ៃះសកមបងកដេមិនានេំលៅឋានជាប់ផ្ូ វ េេធភាពរនុងការត្ភា ល - ់ បារ់សម្រាប់ការត្ភា ្នៃៈរនុងការបងម្រ ជ ប់ និងត្នមលេឹរ លបីសមម្រសប សំណួ រចលមលីយេមអិត្ ានដូ ចខាងលម្រកាម៖ ិ េ៖ កាេបរលចឆ ញ ឆ្ នថងេី១១-១២ កខរញ្ជ ន២ំ ០១៨ ពីលាង ២-៥ រលសៀេ ី ង េតា ំ ៖ ា គារលសរភាព សណា ី និងមលនាោជអងគរ ភាសា៖ កខមរ និង អង់លគលស ម្របធានបេ/ឯរសារ៖ ា ញពីរិចេម្របជុំពិលម្រគាះលោបេ់ជាសាធារណៈ និងការ បេបងា ផ្សពវផ្ាយគលម្រាង រួមានសាវតារ រមមវត្ាុ អនរេេួេផ្េ សាសភាគគលម្រាង ការលរៀបចំអនុវត្ត ការការពារ ។េ។ ី របស់អរ ការយេ់លឃញ ន ចូេរួម ី នង ចលមលយ ា របស់អរ ិ ការលបតជា ន ចូេរួម ក ត្់ ១. លោរ លម តាោ លមភូមិតាលវៀន សងា ី នង លោរ លហៀប មុី បានម្របាប់ថា លយង ល មៗ ឹ ជួសជុេផ្លូវលនាះភា ី ានសំណ សាោរំលររ ួ រពីរ៖ និងមិនបងកការេំបារដេ់ម្របជាជនល ី ។ យ - ការត្ភា ់ ឹងកាត្់ផ្ូ វ ជ ប់បំពងន ជ ប់ ល លហត្ុអវីការត្ភា + ់ ូវ គលម្រាងសាងសងផ្ ល និងម្របព័នធេូមិនអាចលធវីល ី រនុង ង លនះមិនម្រត្ូវបានត្ភា ល? ជ ប់លៅលពេលធវីផ្ូ វ ល លពេកត្មួយលេ លម្រពាះគលម្រាងលធវីផ្ូ វជាសាា នភាពបឋម ី ម្របព័នធេូលនះគឺលេីបកត្ ដូលចនះលគចាប់លផ្តីមលធវីផ្ូ លវមុន លហយ - លម្រកាយម្របព័នធេូម្រត្ូវបានដំល ី លត្ីលយង ង ី ម្រត្ូវ ់ បារ់លេ? លហយ ានលពេលម្រកាយ។ ដូលចនះរនុងការដំល ី េូលនះ លយង ង ី មិនបះ បងម្រ ម ន? ី លត្ីានត្នមលបុ នា ដេ់ការជីរលេ។ + ការបង់ម្របារ់នឹងម្រត្ូវលធវីល ី លោយអនុលោមតាមតាោង ង ត្នមល កដេជាម្របកាសរួម ចុះហត្ាលេខាលោយម្ររសួងលសដា ិ ញ្ញវត្ាុ និងម្ររសួងសាធារណការ និងដឹរជញ្ញូន។ រិចេ និងហរ 122 លោរ សាន ចាន់ធី៖ ទរ់េងនឹងមូេលហត្ុបលចេរលេស លយង ី ី នឹងលរៀបចំគម្រមប ម្របសិន នឹងលរៀបចំមុខផ្ៃះននផ្ៃះម្របជាជន។ លយង មនាការេំបារជីរដី ២. លោរ មម លផ្ង លមភូមិជនលង សាោរំលររ ី លោរ លហៀប មុី បានសួរថា លត្ីានការលរៀបចំបលចេរលេស ដូ ច ន ១. វាជាការចាំបាច់រុ ងការលម្រប ី ម្រពាះម្របជាពេរដា ីម្របាស់បលចេរលេ ពល ី ម្រមួេដេ់ការត្ភា លមតច លដីមបស ជ ប់ ម្របព័នធេូឱយ មន ិ អាចជីរ ឬកាត្់ផ្ូ លវលោយគា ម នការអនុ ញ្ជ ញ ត្ល ី ។ យ ឹ ម្រត្ូវ? បានម្រត្ម ធ ូ េរនុងផ្ៃះ គលម្រាងនង ២. ចំលពាះការត្ម្របព័នច ឹ ផ្តេ់ឱយម្របជាពេរដា នូវភាពងាយម្រសួេដេ់ការត្ភា ់ ឹរ ម្របមូ េ ជ ប់លៅនឹងបំពងេ ី នាឱយានភាពរេូ ន បរសា សំណេ់វាវ លដីមបធា ិ ា នេអ លៅខាងមុ ខ ត ញភា ផ្ៃះ លោយានបណា ន ។ ពុំកមនសម្រាប់េឹរលភលៀងលេ។ ជ ប់គា លោរ សាន ចាន់ធ៖ ឹ ដំល ី គលម្រាងនង ី នង ង ិ លរៀបចំឱយត្ំណរ ជ ប់ជាមួយផ្ៃះពរ សម្រាប់ត្ភា ី ឬបី ។ លោរ សាន ចាន់ធី៖ លសៀមោបជាត្ំបន់លេសចរណ៍ នាលពេ ៣. លោរម្រសី លេព មុំ មរពីភូមិដរលពាធិ៍ បាន ី ចាំបាច់ម្រត្ូវានម្របព័នធេូលដីមបប អនាគត្។ លយង ី ញ្ឈប់សំណេ់ និោយថា៖ លោយសារថា ម្របជានកដេរស់លៅ ី ានកផ្នការោរ់េូចូេ ោវ និងលេីររមពស់អនាម័យ។ លយង ់ ដេលធវីឱយបះពាេ់ដេ់សហគម ជិត្េូេឹររខវរក ់ ជ ប់ម្របព័នធេូ ដេ់ម្រគប់េំលៅឋាន។ ម្របជាពេរដាម្រត្ូវចូេរួមចំកណរជួយលសវា ន៍កដេលៅជិត្លនាះ ពួរលគចងភា ី យម្របពនធកាន់កត្ានភាពម្របលសីល ម្របមូេសំណេ់ លដីមបឱ ី ។ ង ី ម្រពាះពួរលគានបញ្ជ ពល ឹ សំណេ់ោវ។ ា ជាមួយនង ី លម្រាងលនះនង លត្គ ន បន់របស់ ឹ ោរ់ម្របព័នធេូរុ ងត្ំ យន ិ សុម ៃ យចស់ សងា ី ុ ន មរពីភូមិបនា ក ត្់សលម្រកាម បាននិោយ គាត្់ឬលេ? ី ម្របម្រ ថា លដីមបល ធ គប់ម្រគងសំណេ់ ម្របព័នល ី បាស់ម្របព័នម្រ ិ ម្រត្ូវ ធ នាះមន ី ម្រពាះម្របជាពេរដាពុំសូវានេុ យ។ លទះជាោង នថលលពរលេ ពល ់ លម្រាងលនះអនុវត្តឱយបានលេឿន នង លនះរតី ម្របជាពេរដាចងគ ិ ាន ិ ធភាព។ ម្របសេ ិ ត្ពាំងលសះ ៤. លោរ េិត្ សុខុម ម្របធានភូមម្រ លោរ លហៀប មុី អនុម្របធានមនៃីរសាធារណការ និងដឹរជញ្ជូ ន បានសួរសំណួ រមួយថា៖ គលម្រាងនឹងកចរជាពរ ី លខត្ត េេួេបនៃុរសា ់ នពនយេ់ថា ា នីយម្របម្រពឹត្តរមមេឹររខវរបា ិ ខាងលរត្ កផ្នរ៖ កផ្នរខាងត្បូង នង ី សាិត្លៅ ី លត្វា គលម្រាងលនះម្រគបដណ ក ត្់ចំនួនបួនរនុងម្ររុងលសៀមោប៖ សល ត ប់សងា ក ត្់? លត្ីការត្ភា កផ្នរខាងណាននសងា ជ ប់លនះ ម្រកាម សាោដំណារ់ សាវ យដងគុំ និងលគារចរ។ បនា ជ ប់ ៃ ប់ពីភា ត្ម្រមូវឱយានការចំណាយលេ? ម្របសិនាន លត្ី ់ នមលលម្របីម្របាស់ម្របចាំកខ បុកនតត្នមលគឺ ម្របពនធេូ ម្របជាពេរដាម្រត្ូវបងត្ ម ន? ត្នមលបុ នា សាិត្លេីម្របលភេេំលៅឋានរបស់ម្របជាពេរដា។ ត្នមលលម្របីម្របាស់ម្រត្ូវ ត ញ បានរំណត្់លោយម្ររឹត្យអនតរម្ររសួង កដេរំណត្់ពីត្នមលបណា ម្របចាំកខសម្រាប់ម្របមូ េ និងសំអាត្សំណេ់េឹរ និងការកថទំ សាា នីយបូមេឹរ។ លោរ លហៀប មុី បានពនយេ់ថា គលម្រាងលនះនឹងម្រគបដណត េ់ ិ ី ម្ររុមម្របរ ៥. លោរ គង ពស ំ គារចរ បាន ឹ ាឃុល 123 លេីរល ី ថា លត្ីនឹងានម្របព័នធម្របមូ េសំណេ់ ង តាមផ្លូវសំខាន់ៗ កដេានផ្ៃះលម្រចីន។ គលម្រាងលនះពុំទន់ាន រនុងសងា ក ត្់លគារចរឬលេ? និងម្របជាពេរដា េេធភាពសាងសងម្រ ់ បព័នធេូចូេលៅរកនលងទំងអស់លេ ពីលម្រពាះ កដេរស់លៅរនុងត្ំបន់សាងសងម្រ់ បព័នន ធ ឹងររផ្េ គលម្រាងានថវ ិការំណត្់។ លយង ់ បព័នធេូបកនាម ី នឹងសាងសងម្រ បះពាេ់អវីខលះ? ិ ការងារតាមផ្លូវសាធារណៈកត្ លេៀត្ នាលពេអនាគត្។ តាមពត្ ី ឬត្ិចមន ានផ្េបះពាេ់លម្រចន ិ ខាន។ លទះជាោងលនះ ី ស្រសតរុ ងការកាត្់ គលម្រាងានវ ិធសា ន បនាយផ្េបះពាេ់។ សូមរុំ ់ ចេនម្រេពយម្រគប់ម្របលភេលៅតាមម្រេពយសមបត្តិរដា/ដី សាងសងអ ចំណ ី ុំឱយានការបាត្់បង់នាលពេអនាគត្។ ី ផ្លូវលដីមបរ លោរ សាន ចាន់ធី បានបកនាមលេីអវីកដេបានលេីរល ី លោយ ង ឹ ភា លោរ លហៀប មុី ថា គលម្រាងរបស់នង ជ ប់េំលៅឋានជាមួយនឹង លង ម្របព័នធបចេុបបនន ដូលចនះពុំានផ្េបះពាេ់ខា ំ លេ ពីលម្រពាះម្របព័នធ កដេលយង ់ នេំហត្ ី សាងសងា ី ក ំ ូចគឺ ៣០០ លៅ ៤០០ មេ ី មម្រត្ បុលណាណ ះ។ រុំបារមភពីលរឿងលនះ។ ី អាចភា លោរ សាន ចាន់ធី បាននិោយថា លយង ជ ប់លៅផ្ៃះទំង ៦. លោរ ុ ង បុនលធឿន ជំនួយការ សងា ក ត្់ ឡាយណាកដេសាិត្លៅជិត្ផ្លូវធំ បុកនតមិនោរ់ម្របព័នធលៅជិត្ផ្លូវ លគារចរ ានសំណួ រមួយចំនួនទរ់េងនឹង ជ ប់ចូេផ្ៃះលេ។ សម្រាប់ភា ិ លៅឆ្ េំលៅឋានកដេសាត្ ី បព័នធេូ លត្ម្រ ង យពម្រ ី ត្ូវ ជ ប់ដូចលមតច? លៅលពេចប់គលម្រាងលនះ ម្របជា ត្ភា លោរ លហៀប មុី រនុងររណ ជ ប់លៅនឹង ី កដេម្របជាពេរដាលធវីការភា ជ ប់លៅម្របព័នេ ជននឹងភា ី ឹរលៅលម្រកាមសៃឹង ធ ូ លត្េ ត ញបងាូរសំណេ់ លហយ បណា ី វានឹងលៅានេឹររខវរ់លៅខាង ់ េ? រខវរល ី ិចេសហការរបស់ម្របជាពេរដា លម្រកាមសៃឹងឬលេ។ វាអាម្រស័យលេរ ី រម្រគប់ម្រគងសំណេ់ោវ លោយមិនអនុ ញ្ជ លេកា ញ ត្ឱយហូ រចូ េ ិ ា នទំងមូេននម្របឡាយខាងលម្រកាម ម្របឡាយ។ លពេលនាះ បរសា ឹ គា នង ម នេឹររខវរ់លេៀត្លេ។ 124