ព ុ ជា ព្រះរាជាណាចព្ររម្ ស ករ�ិរម្ម ម្ករម្ គម្ព្ោងរិរិធរម្ម វិ�យ ព ុ ជា(CASDP) ព្រប�យណ្ឌ ផែនការជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិច (IPPF) ម្រៀបចំម្ោក៖ ព្រ�ួ ងរ�ិរម្ម វរុកាា ព្បោញ់វនិងម្នសាទ ព្រ�ួ ងអភិិឌ្�ន�ជនបទ ព្រ�ួ ងធនធានទឹរវនិងឧ�ុនិកម្ ព្រ�ួ ងម្� ឋ រិចចវនិងហិរញ្ញ ិ��ុ ព ុ ជា រាជធានីភនំម្រញវព្បម្ទ�រម្ ន ាំ ២០១៨ �្ងៃទី ៣០ �ែ កកក ដា ឆ្ ោ�ិកា បញ្ជ ីពារយកា�់ ..................................................................................................................... ii ម្�ចរដ ីផលែ ងអំណ្រគុណ្ ......................................................................................................... iv 1.0 ការផណ្នំអំរីវIPPF ................................................................................................. 1 1.1 ម្ោលបំណ្ងនន IPPF ................................................................................... 1 2.0 គម្ព្ោងរិរិធរម្ម វិ ស�យករ�ិរម្ម ម្ករម្ ព ុ ជា................................................................ 1 2.1 ម្ោលបំណ្ងននការម្រៀបចំគម្ព្ោង ................................................................. 1 2.2 ការម្រៀបចំគម្ព្ោងវនិង�ោ�ភាគវផ លព្�ូិបានម្�ន ម្ ើ ើង .............................. 1 2.3 អន រទទួ លែលគម្ព្ោងវនិងទី�ំងគម្ព្ោង ..................................................... 4 3.0 ព្រប�យណ្ ឌ ម្ោលនម្ោបាកវនិងគ�ិកុ��វពារ់រយនធនឹងជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិច................ 4 3.1 ចាប់ពារ់រយនធរប�់ព្បម្ទ�រម្ ព ុ ជា ................................................................. 4 3.1.1 រ ឋ ធម្ម នុញ្ញននព្បម្ទ�រម្ ព ុ ជាវ)១៩៩៣( ............................................. 4 3.1.2 ចាប់ភូម្ិបាលវ)២០០១( .................................................................. 4 3.1.3 ម្ោលនម្ោបាកជា�ិ�ដីរកា ី រអភិិឌ្�ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ)២០០៩( 5 3.2 ម្ោលនម្ោបាក�ដ ីរីការការពារែលបះពាល់វផ លពារ់រយនធរប�់ធនោររិភរ ម្ោរ .......................................................................................................... 5 3.3 លិ�ិ�ុបររណ្�អន� រជា�ិវផ លពារ់រយនធ ........................................................... 6 4.0 ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចម្ករម្ ព ុ ជា .............................................................................. 6 5.0 ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចរ ន ុ ង�ំបន់គម្ព្ោង .................................................................. 9 6.0 ែលបះពាល់វផ លគម្ព្ោងអាចបងក ល់ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិច .................................... 9 7.0 វិ សធានការ�ព្ោលែលបះពាល់វផ លអាចោន�ព្ោប់ហានិភយកផ លបានរំណ្�់ ............10 7.1 ការរិនិ�យររិ�� ោនជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិច ..................................................10 7.2 ការវាក�នម្ែ ម្លើម្ហ�ុបះពាល់�ងគ ម្ ..............................................................11 7.3 ំម្ណ្ើរការរិម្ព្ោះម្ោបល់ម្ោកម្�រ ីវជាម្ុនវនិងផែែ រ�ម្រយ�៌ោនព្�ឹម្ព្�ូិ .....12 7.4 ការម្រៀបចំផែនការអភិិឌ្�ន�ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិច ........................................13 8.0 ការម្រៀបចំសា ា បយន ....................................................................................................14 9.0 ការម្រៀបចំការរិនិ�យ�ម្ោនវនិងការវាក�នម្ែ .........................................................15 10.0 កន� ការម្ោះព្សាកបណ្ ដ ឹងសារទុរា ..............................................................................17 11.0 ការម្រៀបចំបង្ហ ា ញរយ�៌ោនអំរផ ី ែនការអភិិឌ្�ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវផ លព្�ូិម្រៀបចំម្ព្កាម្ IPPF.......................................................................................................................19 12.0 លិ សកា .....................................................................................................................19 បញ្ជ ី�រាង ិ បជាជនជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចរ �រាងទីវ១៖វ�ា ិ�ព្ ន ុ ងព្បម្ទ�រម្ ព ុ ជា ...................................................... 9 �រាងទីវ២៖វព្រ ុម្ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវរ ន ុ ង�ំបន់គម្ព្ោងផ លផបងផចរ�ម្ម្��� ................... 9 �រាងទីវ៣៖វចំណាកបាន់ព្បោណ្�ព្ោប់អនុិ�� IPPFវនិង�រម្ម ភារពារ់រយនធរប�់អនុគម្ព្ោង. .............................................................................................................................. 206 �រាងទីវ៤៖វការិ សភាគែលប់ះពាល់�ងគ ម្បឋម្ ............................................................................... 40 គម្រោងពិធិធកម្ម វ ិស�យកសិកម្ម ម្ៅកម្ ព ុ ជា (CASDP) i ឌ �ែនការជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ (IPPF) រកបែ�ណ្ បញ្ជ ីពារយកា�់ BP Bank Policy ម្ោលនម្ោបាករប�់ធនោរ Cambodia Agricultural Sector គម្ព្ោងរិរិធរម្ម ិ ស�យករ�ិរម្ម ម្ករម្ ព ុ ជា CASDP Diversification Project International Convention on the អនុ�ញ្ញ ញ អន� រជា�ិ�ដីរីការលុបបំបា�់ CERD Elimination of All Forms of Racial រាល់ទព្ម្ង់ននការម្រ ី�ម្អើងជា�ិសា�ន� Discrimination CSO Civil Society Organizations អងគ ការ�ងគ ម្�ុី ិ សល ការែដ ល់ហិរញ្ញ បបទានវនិងការធានរា ៉ា ប់រង DRFI Disaster Risk Financing and Insurance ហានិភយកម្ព្ោះម្ហន� រាក DRM Disaster Risk Management ការព្គប់ព្គងហានិភយកម្ព្ោះម្ហន� រាក EIA Executive Implementing Agency ន រ់ង្ហរព្ប�ិប�� ិវនិងអនុិ�� ទីភា Environmental and Social ព្រប�យណ្ ា នវនិង�ងគ ម្ ឌ ព្គប់ព្គងបរ សសា ESMF Management Framework Environmental and Social ា នវនិង�ងគ ម្ ផែនការព្គប់ព្គងបរ សសា ESMP Management Plan International Association for Impact �ោគម្វាក�នម្ែ ែលបះពាល់អន� រជា�ិ IAIA Assessment International Convention on Civil and រ�ិកា�ញ្ញ ញ �ដ ីរី�ិទធិរលរ ឋ វ ICCPR Political Rights និង�ិទធិនម្ោបាក International Convention on រ�ិកាអន� រជា�ិ�ដីរី�ិទធិម្� ឋ រិចចវ ICESCR Economic, Social and Cultural Rights �ងគ ម្រិចចវនិងិបបធម្៌ International Development �ោគម្អភិិឌ្�ន�អន� រជា�ិ IDA Association IP Indigenous Peoples ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិច IPDP Indigenous Peoples Development Plan ផែនការអភិិឌ្�ន�ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិច IPO Indigenous Peoples Organization អងគ ការជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិច Indigenous Peoples Planning ព្រប�យណ្ឌ ផែនការជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិច IPPF Framework Inter-Ministerial Resettlement គណ្ៈរោ ម ធិការអន� រព្រ�ួ ងវម្ោះព្សាកែល IRC Committee បះពាល់ MEF Ministry of Economy and Finance ព្រ�ួ ងម្� ឋ រិចចវនិងហិរញ្ញ ិ� �ុ MLMUP Ministry of Land Management, Urban ព្រ�ួ ងម្រៀបច ំ ផ ន ីវនគរ ូបនីករម្ម វ C Planning, and Construction និង�ំណ្ង MND Ministry of National Defence ព្រ�ួ ងកាពារជា�ិ MOE Ministry of Environment ព្រ�ួ ងបរ សសា ាន Ministry of Public Works and ព្រ�ួ ងសាធារណ្ការវនិង រ ឹ ជញ្ ូ ជន MPWT Transportation MRD Ministry of Rural Development ព្រ�ួ ងអភិិឌ្�ន�ជនបទ NGO Non-Governmental Organizations អងគ ការម្ិនផម្នរោ ឋ ភិបាល OP Operational Policy ម្ោលនម្ោបាកព្ប�ិប�� ិ PAD Project Appraisal Document ឯរសារវាក�នម្ែ គម្ព្ោង ព្គួ សារផ លរងែលបះពាល់ម្ោកសារគម្ព្ោ PAH Project Affected Households ង PAP Project Affected People ជនផ លរងែលបះពាល់ម្ោកសារគម្ព្ោង PDRD Provincial Department of Rural ម្នទ ីរអភិិឌ្�ន�ជនបទ គម្រោងពិធិធកម្ម វ ិស�យកសិកម្ម ម្ៅកម្ ព ុ ជា (CASDP) ii ឌ �ែនការជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ (IPPF) រកបែ�ណ្ Development ផែនការ�រម្ម ភារម្ោះព្សាកែលបះពាល់/ RAP Resettlement Action Plan �ំងទីលំម្កសាជាលម ី Social and Environmental Safeguard ការ សោលយកការពារែលបះពាល់�ងគ ម្វ SEO Office និងបរ សសា ាន SIA Social Impact Assessment ការវាក�នម្ែ ែលបះពាល់�ងគ ម្ Social Management and Monitoring ផែនការព្គប់ព្គងវ SMMP Plan និងរិនិ�យ�ម្ោន�ងគ ម្ TA Technical Assistance ជំនួកបម្ចច រម្ទ� USD United States Dollar ុោ ែ រ�ហរ ឋ អាម្ម្រ សរ WB World Bank ធនោររិភរម្ោរ WBG World Bank Group ព្រ ុម្ធនោររិភរម្ោរ គម្រោងពិធិធកម្ម វ ិស�យកសិកម្ម ម្ៅកម្ ព ុ ជា (CASDP) iii ឌ �ែនការជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ (IPPF) រកបែ�ណ្ ម្�ចរដ ីផលែ ងអំណ្រគុណ្ របាកការណ្��ដរ ី ីព្រប�យណ្ឌ ផែនការជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ (IPPF)វ ម្នះព្�ូិបានម្រៀបចំម្ ើងវ ជាផែន រម្ួ កននគម្ព្ោងរិរិធរម្ម វិ ស�យករ�ិរម្ម ម្ករម្ ព ុ ជាវ(CASDP)វផ លព្�ូិទទួ លបានហិរញ្ញ បបទាន រីព្រ ុម្ធនោររិភរម្ោរវ (WBG)វ �ម្រកៈហិរញ្ញ បបទានរម្ច ីរ� ី ោគម្អភិិឌ្�ន�អន� រជា�ិ (IDA)វ និងរាជរោ ព ុ ជា។វ ព្រប�យណ្ ឋ ភិបាលរម្ ឌ ម្នះព្�ូិបានម្រៀបចំម្ ើងវ ម្ ើម្បីធាន�ាគម្ព្ោងផ លទទួ ល ហិរញ្ញ បបទានរីធនោរវ នឹងម្ិននំឱ្យោនែលបះពាល់ជាអិ សជជ ោនម្លើជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ និងជនជា�ិភាគ�ិចវ ឬរ ន ុ ងររណ្ ី ផ លរុំអាចបម្ញ្ច ៀ�ែលបះពាល់បានវ នឹងោនការ កា�់បនា កែលបះពាល់ទា ំងម្នះឱ្យម្ក�ិចជាអបបបរោវ �ព្ោលែលបះពាល់ទា ំងម្នះវ និង/ឬែដល់ �ំណ្ង�ព្ោប់ែលបះពាល់ទា ំងម្នះ។វ ព្រប�យណ្ឌ ម្នះោនម្ោលបំណ្ងម្លើររម្ព �អ ់ �ា ព្បម្ោជន�វ និងឱ្កា�អភិិឌ្�ន�ព្បរបម្ោកចីរភារវ �ព្ោប់ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ �ម្ផបបផែនផ ល ែដ ល់ភារង្ហកព្�ួ ល ល់រួរម្គវ�ម្ព្�បម្ៅនឹងិបបធម្៌វនិងោនលរា ណ្ៈបរ សោបនន ។ របាកការណ្�ម្នះវ ព្�ូិបានម្រៀបចំវ ម្ោកព្រ ុម្ម្រៀបចំគម្ព្ោងរប�់ព្រ�ួ ងអភិិឌ្�ន�ជនបទវ ជាម្ួ កនឹងធា�ុចូលរីព្រ�ួ ងរ�ិរម្ម វ រុកា ា ព្បោញ់វ និងម្នសាទវ ព្រ�ួ ងធនធានទឹរវ និងឧ�ុនិកម្វ ម្ព្កាម្ការ ឹរនំរប�់ឯរឧ�� ម្បណ្ ឌ ិ�វ ចាន់វ ោរ៉ាុងវ អគគ នករបម្ចច រម្ទ�វ ននព្រ�ួ ង អភិិឌ្�ន�ជនបទវ និងការ�ព្ម្ប�ព្ម្ួ លវ ព្បរបម្ោកព្ប�ិទធភារជាម្ួ កនករោ ឋ នពារ់រយនធននវ ម្ព្កាម្ចំណ្ុ ះព្រ�ួ ងអភិិឌ្�ន�ជនបទវ ជារិម្��នករោ ឋ នជនជា�ិភាគ�ិច, ឯរឧ�� ម្បណ្ ឌ ិ�វ ទីវ �ុគនធ វ រ ឋ ម្ល�ាធិការព្រ�ួ ងរ�ិរម្ម វ រុកា ា ព្បោញ់វ និងម្នសាទវ និងជា�ហព្បធានព្រ ុម្ការង្ហរ បម្ចច រម្ទ�រ�ិរម្ម វ និងទឹរ (TWGAW),វ និងម្ោរវ ចាន់វ �ុីណា�វ អគគ នកររងវ អគគ នករោ ឋ នបម្ចច រម្ទ�វ ព្រ�ួ ងធនធានទឹរវ និងឧ�ុនិកម្។វ អន រនិរនធ �ូម្�ផម្ដ ងនូ ិ ម្�ចរដ ីផលែ ងអំណ្រគុណ្ោងព្ជាលម្ព្ៅ ល់ព្រ ុម្ធនោររិភរម្ោរវ ផ លបានែដ លកា ់ រោំព្ទវ ជារិម្��ម្ោរព្�ីវ ម្ុទិ�វ ចំម្ រ ីនវ ព្បធានព្រ ុម្ការង្ហរវ និងជាអន រឯរម្ទ�ជាន់�ព� ់ ផែន រអភិិឌ្�ន� ជនបទ, ម្ោរ Martin Lenihanវអន រឯរម្ទ�ជាន់�ព�ផ ់ ែន រការពារ�ងគ ម្,វម្ោរវម្ ងវបុន ុ ងវអន រ ឯរម្ទ�ជាន់�ព� ា ន, ម្ទរវ ោកាធីវ អន រឯរម្ទ�ផែន រការពារបរ សសា ់ ផែន រការពារបរ សសា ា នវ និងម្ោរវ ងួ នវភរដ ីវទីព្បឹរាផែន រការពារ�ងគ ម្។ គម្រោងពិធិធកម្ម វ ិស�យកសិកម្ម ម្ៅកម្ ព ុ ជា (CASDP) iv ឌ �ែនការជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ (IPPF) រកបែ�ណ្ 1.0 ការផណ្នំអំរីវIPPF 1. ឯរសារម្នះគឺជាព្រប�យណ្ ឌ ផែនការជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ (IPPF)វ �ព្ោប់គម្ព្ោងរិរិធរម្ម វិ ស�យករម្ម ម្ករម្ ព ុ ជា (CASDP)វ ផ លព្�ូិបានម្លើរម្�ន ើម្ ើងវ និងម្រៀបចំវ ម្ោកោនការ�ហការ ជាម្ួ កព្រ�ួ ងរ�ិរម្ម វ ា ោញ់វ រុកា និងម្នសាទវ ព្រ�ួ ងធនធានទឹរវ និងឧ�ុនិកម្វ និងព្រ�ួ ងព្រ�ួ ងអភិិឌ្�ន�ជនបទវម្ ើម្បីទទួ លបានហិរញ្ញ បបទានវរីធនោររិភរម្ោរ។ 1.1 ម្ោលបំណ្ងនន IPPF 2. ព្រប�យណ្ ឌ ផែនការជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវអនុិ�� ចំម្ពាះគម្ព្ោង CASDPវផ លនឹងទទួ លបាន ជំនួកហិរញ្ញ ិ�� ុវ និងជំនួកបម្ចច រម្ទ�រីធនោររិភរម្ោរវ ម្រៀបរាប់រីម្ោលការណ្�វ ផ លព្រ�ួ ងរ�ិរម្ម វ រុកា ា ព្បោញ់វ និងម្នសាទវ ព្រ�ួ ងអភិិឌ្�ន�ជនបទវ ព្រ�ួ ងធនធានទឹរវ និងឧ�ុនិកម្វ និងព្រ�ួ ងម្� ឋ រិចចវ និងហិរញ្ញ ិ� � ុ វ បាន�ម្ព្ម្ចចិ��អនុិ�� �ម្វ ម្ ើម្បីបម្ញ្ច ៀ�វ សជជ ឬ�ព្ោលែលបះពាល់អ ិ ោនវផ លគម្ព្ោង CASDPវបងក ល់ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិច។ 2.0 គម្ព្ោងរិរិធរម្ម វិ ស�យករ�ិរម្ម ម្ករម្ ព ុ ជា 2.1 ម្ោលបំណ្ងននការម្រៀបចំគម្ព្ោង 3. ម្ោលបំណ្ងននការម្រៀបចំគម្ព្ោងវ ផ លព្�ូិបានម្�ន ើម្ ើងម្នះវ គឺម្ ើម្បីបងក លរា ណ្ៈង្ហកព្�ួ ល ល់ការអភិិឌ្��ង្ហ ា រ់�នម្ែ ែលិ�ែលវិ ស�យករ�ិរម្ម វ ផ លោនលរា ណ្ៈរិរិធរម្ម វ ម្ក�ម្ទី�ំង ភូ ម្ិសាស្���ម្ួ កចំនួនម្ករម្ ព ុ ជាវ ើ �បជាបន និងែដ ល់ការម្្ែ ក ទ ន់វ ព្បរបម្ោកព្ប�ិទធភារ រ ន ុ ងររណ្ ី ផ លោនវិ សប�� ិវ ឬសា ា នភារអា�នន វ ផ លបំម្រញម្ៅ�ម្លរា ណ្ៈ�ម្ព្�បវម្ ើម្បីទទួ លបាន ការោំព្ទរីគម្ព្ោងម្នះ។វ ការវា�់ផិងការ�ម្ព្ម្ចម្ោលបំណ្ងននការអភិិឌ្�គម្ព្ោងវ នឹងព្�ូិម្ធា ើម្ ើងវ ម្ោកម្ព្បើព្បា�់�ូចនររ�ាងម្ព្កាម្៖វ (រ) ការម្រើនម្ ើងនូ ិ�នម្ែ លរ់ �រុបម្ករព្ម្ិ�រ�ិោ ឋ នផ លទទួ លែល (ភាគរក), (�) ការបម្ងក ើន�នម្ែ ននការលរ់�រុបរប�់ �ហព្ោ�រ�ិរម្ម វ ផ លទទួ លែលរីគម្ព្ោងវ )ភាគរក(,វ )គ(វ ភាគរកែលិ�ែលម្ិនផម្នព្�ូ ិអងក រវ ននបរ សោណ្ែលិ�រម្ម �រុបវរ ន ុ ង�ំបន់ម្ោលម្ៅរប�់គម្ព្ោង។ 2.2 ើ ើង ការម្រៀបចំគម្ព្ោងវនិង�ោ�ភាគវផ លព្�ូិបានម្�ន ម្ 4. ពិពណ្៌នាអាំពីគម្រោង៖វ គម្ព្ោងវ CASDPវ ោនបួ ន�ោ�ភាគវ ូ ច�ម្ៅ៖ (រ)វ ការែដ ល់លទធភារឱ្យោនការម្ធា ើរិរិធរម្ម រ�ិរម្ម ,វ (�)វ ការម្លើររម្ព �់ព្បរយនធរយ�៌ោនរ�ិរម្ម វ និងការព្គប់ព្គងការព្�ួ �រិនិ�យគុណ្ភារ, (គ)វ ការព្គប់ព្គងគម្ព្ោងវ និងការរិនិ�យ�ម្ោនវ ា នភារអា�នន វវវជាក�ាម្ហ�ុ។ និងវាក�នម្ែ វនិងវ(ឃ)វការម្្ែ ើក�បចំម្ពាះសា 5. គម្ព្ោងផ លព្�ូិបានម្�ន ម្ ើ ើងម្នះវ ព្�ូិបាន�រ ់ ផ�ងម្ ើងវ ម្ ើម្បីបម្ងក ើនឱ្កា�ទីែារវ និងការម្ធា ើរិរិធរម្ម រ�ិរម្ម វ ម្ោកម្ព្បើព្បា�់អភិព្រម្ផបបបរ សោបនន វ ម្ោកអន រទទួ ល ែលជាអន រ ឹរនំ។វ គម្ព្ោងម្នះផបងផចរជាបី�ោ�ភាគវ បូ ររ ួម្នឹង�ោ�ភាគទីវ ៤វ ផ លរុំោន ការិ សភាជន�ធនធានទុរវ �ព្ោប់ររណ្ ី ផ លោនិ សប�� ិវ ឬសា ា នភារអា�នន វ ផ លបំម្រញ ម្ៅ�ម្លរា ណ្ៈិ សនិចឆយក�ម្ព្�បវ ម្ ើម្បីទទួ លបានការោំព្ទរីគម្ព្ោង។វ �ោ�ភាគទីវ ១វ គឺជា ផែន រ �ធំននការវិ សម្ោគទា ំងម្នះវ ម្ហើកគឺជា�ោ�ភាគផ លអនុិ�� ជាម្ូ ឌ្ុលវ និងអាចរព្ងីរវ និងផរ�ព្ម្ួ លឱ្យព្�បម្ៅ�ម្ទី�ំងភូ ម្ិសាស្���វ និងែលិ�ែល/�ង្ហ ា រ់�នម្ែ ។វ �ោ�ភាគទីវ ២វ ម្ដ ដ �ម្លើការរព្ងឹងសា ា បយនវ និងបម្ងក ើនែលជះរកៈម្រលផិងននការិ សនិម្ោគវ ផ លម្ធា ើម្ ើង រ ន ុ ង�ោ�ភាគទីវ ១វ រ ន ុ ងរកៈម្រលម្ធយម្វ និងរកៈម្រលផិងវ ម្ោកធាននូ ិនិរន� រភារវ និងការរព្ងីរអ�ា ព្បម្ោជន�ទូទា ំងព្បម្ទ�រម្ ព ុ ជា។ 6. ការព្បម្ូ លរយ�៌ោនអំរីការោំព្ទ�ង្ហ ា រ់�នម្ែ វ រ ួម្នឹងជំនួកបម្ចច រម្ទ�វ ម្ហោ ឋ រចន�ម្ព យនធវ និងម្�វាហិរញ្ញ ិ� � ុ ម្ព្កាម្�ោ�ភាគទីវ ១វ ម្ដដ �ការករចិ��ទុរោរ់ម្លើទំនរ់ទំនង �ជិ��ន ិទធវ រវាងការោំព្ទដ ទ ល់ ល់រ�ិររវ ព្រ ុម្អន រែលិ�វ និងអាជីិរម្ម រ�ិរម្ម �ា ន ��ូ ចវ និង�ា ន �ម្ធយម្រប�់គម្ព្ោងវ ជាម្ួ កនឹងការិ សនិម្ោគម្លើែ ូ លនល់វ និងម្ហោ ល ិ ឋ រចន�ម្ព យនធធារាសាស្���។វ រាល់ការិ សនិម្ោគម្លើម្ហោ ឋ រចន�ម្ព យនធទា ំងអ�់វ នឹងព្�ូិអនុិ�� ជាផែន រម្ួ កននការោំព្ទ ល់ អនុគម្ព្ោងវផ លអាចបំម្រញម្ៅ�ម្លរា ណ្ៈ�ម្ប�� ិ�ម្ព្�បវនិងផ លោនទំនរ់ទំនងជាម្ួ កនឹង ព្រ ុម្ែលិ�ជារ់ោរ់។ គម្រោងពិធិធកម្ម វ ិស�យកសិកម្ម ម្ៅកម្ ព ុ ជា (CASDP) 1 ឌ �ែនការជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ (IPPF) រកបែ�ណ្ 7. សោសភាគទី ១៖ ែដល់លទធ ភាពឱ្យោនការម្ធវ ើពព ិ ិធកម្ម កសិកម្ម ។ �ោ�ភាគទីវ ១វ ម្នះនឹងម្ព្បើព្បា�់អភិព្រម្�ង្ហ ា រ់�នម្ែ វ ផ លោនលរា ណ្ៈព្គប់ព្ជ ុងម្ព្ជាកវ ម្ៅ�ម្សា ា នភារទីែារវ និងសា ា នភារ�ព្ម្ូិការវ ម្ ើម្បីរសាងនូ ិ�ង្ហ ា រ់�នម្ែ វ ផ លោនលរា ណ្ៈព្បរួ �ព្បផជងវ និងោនរិរិធភារវ ផ លរ ន ុ ងម្នះអងគ ការអន រែលិ� (POs)វ និង�ោជិររប�់អងគ ការទា ំងម្នះវ អាចទទួ លបានទីែាររ ន ុ ងព្� ុរវ និងអន� រជា�ិវ ផ លែដ ល់ឱ្យរួ រម្គនូ ិព្បារ់ចំម្ណ្ញ�ព �់ព្�លប់ម្រិ សញវ ម្ហើក�ហព្ោ�រ�ិរម្ម �ា ន ��ូ ចវ និង�ា ន �ម្ធយម្វ អាចទទួ លបានិ� � ុ ធា�ុម្ ើម្ ផ លកាន ់ ផ�ោនគុណ្ភារជាប់ជាព្បចាំវ ម្ហើករ ន ុ ងម្រលជាម្ួ កោ ន វ បម្ងក ើន�ម្�ា ភារព្�ូ បករវ និង�ម្ព្ម្ច�ដ ង់ោរវ វ វ វ វ វ គុណ្ភារវ ផ លទីែារព្�ូិការ។វ �ោ�ភាគម្នះវ ម្ពារម្រញម្ោកការព្បរួ �ព្បផជងវនិងភាគម្ព្ចើន ឹរនំវម្ោកិ ស�យកឯរជនវម្ោករោ ឋ ភិបាលបំម្រញ �ួ នទីជាអន រ�ព្ម្ប�ព្ម្ួ ល។វ បុផន� វ �ោ�ភាគម្នះរ�នឹងែដ ល់ការោំព្ទ ល់រោ ឋ ភិបាលវ និង�ួ អងគ រ ន ុ ងិ ស�យកសាធារណ្ៈវ រ ន ុ ងការែដ ល់ម្�វាចាំបាច់ននវ ូ ចជាវ ការែសរា ែាករ�ិរម្ម វ ផ លភា ជ ប់ទំនរ់ទំនងជាម្ួ កនឹងទីែារវ និងែ� លន ់ ូ ិម្ហោឋ រចន�ម្ព យនធផ ល ោនលរា ណ្ៈលែ ព្បម្�ើរជាងម្ុនវ ូ ចជាវ ែ ូ ជនបទវ និងម្ហោ ល ិ ឋ រចន�ម្ព យនធធារាសាស្��� ផ ល កាន ់ ផ�ោនព្ប�ិទធភារ�ព �់ជាងម្ុនវ (higher order irrigation infrastructure)វ រ ន ុ ងររណ្ ីផ ល រុំោនម្�វាផ លែដ ល់ម្ោកិ ស�យកឯរជនវ ឬព្បជារលរ ឋ រុំអាចទទួ លម្�វាវ ផ លែដ លម្ ់ ោក វិ ស�យកឯរជនបាន។ 8. សោសភាគរង ១.១៖ ការគាំរទ ល់ការម្រៀបចាំ និងការអនុវ�� �ែនការពិពិធកម្ម ។ �ោ�ភាគរងម្នះវ ោនម្ោលបំណ្ងែសរា ែាករយ�៌ោនអំរីគម្ព្ោង ល់�ួអងគ ពារ់រយនធននវ ែដ ល់ការោំព្ទ ល់ការបម្ងក � ើ ព្រ ុម្ការង្ហរវ ការរំណ្�់ររឱ្កា�អាជីិរម្ម វ និងនិងការប ំ ផបែ ងឱ្កា�ទា ំងម្នះជាផែនការរិរិធរម្ម វ ផ លោនលរា ណ្ៈព្គប់ព្ជ ុងម្ព្ជាកវ ូ ចជាវ ការម្រៀបចំ�ំម្ណ្ើអាជីិរម្ម វ )BPr) និងផែនការអាជិ ី រម្ម (BPl)វ ផ លោនព្ប�ិទធភារវ និងម្ធា ើការ វាក�នម្ែ វនិងម្ព្ជើ�ម្រ ី��ំម្ណ្ើវនិងផែនការទា ំងម្នះវនិងចុងម្ព្កាករព្ងឹង�ម្�ា ភារព្រ ុម្អន រែលិ�វ ផ លបានម្ព្ជើ�ម្រ ី�វ ព្រម្ទា ំង�ោជិររប�់ព្រ ុម្ទា ំងម្នះវ ព្រម្ទា ំង�ហព្ោ�រ�ិរម្ម �ា ន ��ូ ចវ និង�ា ន �ម្ធយម្។វ �ោ�ភាគរងម្នះនឹងែដ ល់ហិរញ្ញ បបទាន ល់៖វ )រ(វ កុទធនការបម្ងក ើនការកល់ ឹងវ និងការព្បម្ូ ល�ួ អងគ ពារ់រយនធននវ ម្ ើម្បីបម្ងក ើ�ជាព្រ ុម្,វ )�(វ ការម្រៀបចំវ និងការវាក�នម្ែ ផែនការរិរិធរម្ម វផ លោនព្ប�ិទធភារវនិង�ំម្ណ្ើអាជីិរម្ម វផ លអាចែដ លន ់ ូ ិព្បារ់ចំម្ណ្ញវនិងវ)គ(វ ការម្រៀបចំវ និងការវាក�នម្ែ ផែនការរិរិធរម្ម ម្រញម្លញវ រាប់បញ្ ូ ទា ំងផែនការអាជីិរម្ម វ �ព្ោប់ ច ល ី �ំម្ណ្ើអាជិរម្ម ផ លព្�ូិបានម្ព្ជើ�ម្រ ី�វនិងវ)ឃ(វការោំព្ទ ល់ការអភិិឌ្�ផែនការអាជីិរម្ម ។ 9. សោសភាគរង ១.២៖ ការែដល់ហរ ិ ញ្ញ បបទាន ល់ការម្ធវ ើពិពិធកម្ម កសិកម្ម ។ ម្ ម្ើ បី�ព្ម្ួ ល ល់ ការែដ ល់ហិរញ្ញ បបទាន ល់ការិ សនិម្ោគម្លើ�រម្ម ភារែលិ�រម្ម វ និងជំនួកបម្ចច រម្ទ�វ រ ន ុ ង�ំម្ណ្ើ ម្ធា ើរិរិធរម្ម វ និងផែនការរអាជីិរម្ម វ ផ លទទួ លបានការអនុម្យ�វ គម្ព្ោងម្នះនឹងបម្ងក ើ� នូ ិរម្ម ិ សធីែ�ល់ឥណ្ទានវ (Credit Line) ម្ោកោនការបំម្រញបផនា ម្ម្ោករម្ម ិ សធីែ គ ូរែគ ង ជំនួក�ា ន ��ូ ច។វ ឧបររណ្�ហិរញ្ញ ិ� � ុ ទា ំងម្នះវ នឹងជួ ក�ម្ព្ម្ចម្ោលបំណ្ងជារ ួម្រប�់គម្ព្ោងវ ម្ពាលគឺការម្ធា ើរិរិធរម្ម ម្ៅររ ំណាផ ំ លោន�នម្ែ �ព�់វ និងការម្ធា ើពាណ្ិជជភាិ ូបនីករម្ម វិ ស�យករ�ិរម្ម ។វ ូ ម្ចន ះវ ឧបររណ្�ហិរញ្ញ ិ� ់ ិរញ្ញ បបទាន ល់ការិ សនិម្ោគម្ព្ចើនព្បម្ភទវ � ុ ទា ំងម្នះនឹងែ� លហ ពារ់រយនធនឹងការម្ធា ើរិរិធរម្ម រ�ិរម្ម វ ូ ចជាវ ឧបររណ្ � ផរនចន វ ឧបររណ្�ធារាសាស្���រ ន ុ ងរ�ិោ ឋ នវ )ឧបររណ្�ម្ព្សាចព្�រផបបបន� រ់ទឹរវ (drip) កន� ម្ហាះ�ា ន ��ូ ចវ (microject) ព្បរយនធបាចទឹរវ (sprinkler)វ ឃ្ ែ ំងររារ�ិែលរ ន ុ ងរ�ិោ ឋ នវ ។ល។(វ ម្ព្គឿងកន� រ�ិរម្ម វ ឃ្ ែ ំងវ )ព្�ជារ់(វ ោនកន� វ ឧបររណ្��ព្ោប់ម្ិច�ច ប់វ និងម្ធា ើពាណ្ិជជរម្ម វ ំម្ណាះព្សាកព្បរយនធបម្ចច រ ិ សទានិងសារគម្នគម្ន�វ ធនធានរ�ិរម្ម វនិងការិ សនិម្ោគ�ម្ព្�បម្ែសងម្ទៀ�។ 10. សោសភាគរង ១.៣៖ ម្ហដាា រចនាសម្ព �នធសាធារណ្ៈ។ គម្ព្ោងម្នះនឹងោំព្ទ ល់ម្ហោ ឋ រចន�ម្ព យនធវ វ វ វ វ វ វ វ សាធារណ្ៈវ ម្ហោ ឋ រចន�ម្ព យនធធារាសាស្���វ ផ លម្ិនម្កជាប់ជាម្ួ ក នឹងរ�ិោ ឋ នវនិងែ ូ ជនបទវម្ ើម្បីបម្ងក ើនវវវវវវវវវលទធ ភាររប�់ព្រ ុម្អន រែលិ�រ ល ិ ន ុ ងការម្ធា ើរិរិធរម្ម វ ការោំ ុះរប�់� ល ួនវ �ម្រកៈការបម្ងក ើនការែគ�់ែគង់ទឹរម្ៅ�ម្�ព្ម្ូិការជារ ់ ផ�ដ ងវ និង ឹរជញ្ ូ រ�ិែលម្ៅកាន់ទីែារព្បរបម្ោកព្ប�ិទធភារវ ជន ផ លអាចជួ ករម្នែ ឿនការែគ �ែ ់ ់ គ ងវ និងកា�់បនា កការ�ា�បង់ឱ្យម្ក�ិចជាអបបបរោ។ 11. សោសភាគទី ២៖ ម្លើកកម្ព ស់របព�នធព� � ៌ោនកសិកម្ម និងការរគប់រគងការរ�ួ �ពិនិ�យ គុណ្ភាព។ ម្ោលបំណ្ងនន�ោ�ភាគទីវ ២វ ម្នះវ គឺម្ ើម្បីរព្ងឹងចំម្ណ្ះ ឹងជាម្ូ លោ ឋ នវ �ម្�ា ភារិ សភាគទិនននយកវ និងព្បរយនធអនុិ�� លិ�ិ�បទោ ឋ នគ�ិកុ��ិរ ន ុ ង ិ ស�យកសាធារណ្ៈវ ព្រម្ទា ំង ការអនុិ�� វ និងការរព្ងឹងការអនុិ�� ព្បរយនធទា ំងម្នះ។វ ការង្ហរទា ំងម្នះនឹងរ ួម្ច ំ ផណ្ររព្ងីរវ និង បម្ងក ើន�ោែ ភារចំម្ណ្ះ ងវ ឹ ព្រម្ទា ំងផរលម្ែ ការម្ធា ើម្�ចរដ ី�ម្ព្ម្ចចិ�� រប�់�ួអងគ រ ន ុ ង ិ ស�យកសាធារណ្ៈវនិងវិ ស�យកឯរជនវផ លែល�ម្ព្ម្ចបាននឹងោនិ សសាលភារម្លើ�រី គម្រោងពិធិធកម្ម វ ិស�យកសិកម្ម ម្ៅកម្ ព ុ ជា (CASDP) 2 ឌ �ែនការជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ (IPPF) រកបែ�ណ្ អនុគម្ព្ោងវPAវផ លបានទទួ លការោំព្ទម្ៅម្ទៀ�។វព្បរយនធរយ�៌ោនរ�ិរម្ម វនិងព្គប់ព្គងគុណ្ភារ រ�ិរម្ម វ នឹងែដ ល់ព្បម្ោជន� ល់អនរពារ់រយនធដ ទ ល់វ រ� ូ ចជាវ រ�ិររវ ព្រ ុម្អន រែលិ�វ និង�ហព្ោ� រ�ិរម្ម �ា ន �ម្ធយម្វ ផ លរំរុងព្ប�ិប�� ិការម្ករ ន ��ូ ចវ និង�ា ន ុ ងឃុំវ និងម្��� ម្ែសងម្ទៀ�វ ម្ព្ៅផ� រី�ំបន់គម្ព្ោងែងផ រ។វ �ោ�ភាគម្នះរ�នឹងែដ ល់ហិរញ្ញ បបទាន ល់ការង្ហរវិ សភាគវ និងែដ ល់ព្បឹរាម្ោលនម្ោបាកវម្ ើម្បី�ព្ម្ង់ទិ�ការិ សនិម្ោគរប�់រោ ឋ ភិបាលរន ុ ងការោំព្ទ ល់ការ អភិិឌ្�វិ ស�យករ�ិរម្ម ។ 12. សោសភាគរង ២.១៖ របព�នធព��៌ោនកសិកម្ម ។ នឹងោនការែដលហ ់ ិរញ្ញ បបទាន �ព្ោប់ការិ សនិម្ោគម្លើការបន� អភិិឌ្�ន�វ និងម្លើររម្ព �់ការម្ព្បើព្បា� ់ ផែនទី ី/ម្រសព្�បរ សសាា នវ ព្បរយនធែដល់រយ�៌ោនទាន់ម្រលម្ិោពារ់រយនធនឹងរ�ិរម្ម វ�ា ិ�ិែលិ�រម្ម អាហារវនិងរ�ិរម្ម /ទិនននយក ជំម្រឿនវ )រយ�ោ៌ នទីែាររ�ិរម្ម វ និងព្បរយនធរយ�៌ោនទីែារ(វ និងទិនននយក នទម្ទៀ�។វ បម្ចច រ ិ សទាវ ICT លម ីៗវ នឹងព្�ូិករម្រម្ព្បើព្បា�់វ ម្ ើម្បីធានឱ្យោនការែសរា ែាកឱ្យបានទូ លំទូោកបំែុ�វ និង ការម្ព្បើព្បា�់ឱ្យបានលែ បំែ�ុ នូ ិទិនននយកវ និងរយ�៌ោនផ លោនវ �ព្ោប់ការម្រៀបច ំ ផែនការវ និងការម្ធា ើម្�ចរដ ី�ម្ព្ម្ចចិ��រប�់�ួអងគ ពារ់រយនធរ ន ុ ងវិ ស�យកសាធារណ្ៈវ និង ិ ស�យកឯរជនវ ពារ់រយនធនឹងែលិ�រម្ម វ ការផរនចន វ ការផ�ា ងររទីែារែលិ�ែលរ�ិរម្ម វ និងម្�វារម្ម ។វ ម្លើ�រីម្នះវ រ�នឹងោនការោំព្ទ ល់ការព្បម្ូ លរយ�៌ោនទីែារវ ម្ ើម្បីរំណ្�់ររឱ្កា�រកៈម្រលម្ធយម្វ និងរកៈម្រលផិង�ព្ោប់ែលិ�ែល�ម្ព្�បែងផ រ។នឹងោនការែ� ល់ល ិ សកាវ �ព្ោប់ែ�ល់រយ�ោ ៌ នឱ្យ ចំព្រ ុម្ម្ោលម្ៅវ ម្ោកម្ព្បើព្បា�់បម្ចច រ ិ សទា�ម្ព្�បលម ីៗវ ម្ ើម្បីែ�ល់រយ�ោ ៌ ន ល់រ�ិររជាស្���ីចូលរ ួម្ រ ន ុ ងគម្ព្ោងវ ផ លោនលទធ ភារ�ិច�ួ ចវ ម្ ើម្បីកល់រីឯរសារជាោកលយរាណ្�អរសរ។វ ការែសរា ែាក រយ�៌ោនវ នឹងបញ្ ូ សារអប់រំវ ពារ់រយនធនឹងអាហារ ូប�ា ម្ភវ និងឯរសារននវ ពារ់រយនធនឹងការរព្ងឹង ច ល លទធ ែលអាហារ ូប�ា ម្ភរប�់គម្ព្ោង។ 13. សោសភាគរង ២.២ ការរគប់រគងគុណ្ភាព។ ការិ សនិម្ោគវ ម្ ើម្បីរព្ងឹងព្ប�ិទធភារ ននការការពាររុរាជា�ិវ និងភូ �ោម្អនម្យកវ �ុ�ភារ��ា វ និ ង ការឃ្ ែ ំ ម្ម្ើ លភូ �ោម្អនម្យកវ �ុ�ភារ��ា វ និង�ុិ�ា ិភារអាហារវ ព្បរយ នធរាកការណ្�វ និងព្បរយនធអធិការរិចចវ ម្ហើកនឹងោន ការោំព្ទ ល់ព្បរយនធរព្ងឹងការអនុិ�� ការព្គប់ព្គងម្លើិ� � ុ ធា�ុម្ ើម្រ�ិរម្ម ។វ ការោំព្ទម្នះវ រ ួម្ោនវ ការោំព្ទ ល់ការបម្ងក ើ�ម្�វាម្ចញវិ សញ្ញ បនបព្�វ ែដ លអា ់ ជា ា បយណ្ណ វ និងព្�ួ �រិន� ិ យវ និងព្គប់ព្គង គុណ្ភារម្ែសងម្ទៀ�វ ព្រម្ទា ំងការម្រៀបចំវ និងការអនុិ�� លិ�ិ�បទោ ឋ នគ�ិកុ��ិវ អំរីការអនុិ�� លែផែន ររ�ិរម្ម វ )GAP) វ និងការអនុ ិ�� លែផែន រែលិ�ែល� រ ីរាងគ វ វ វ ការចិ ញ្ចឹម្��ា វវវវ និ ងការម្ព្បើព្បា�់រយ�៌ោន�ោ គ ល់ ភូម្ិ សាស្���។ល។ 14. សោសភាគទី ៣៖ ការរគប់រគងគម្រោង និងការពិនិ�យ�ាម្ដាន និងវាយ��្ម្ៃ ។ ា ព្បោញ់វ និងម្នសាទវ គឺជាទីភា ព្រ�ួ ងរ�ិរម្ម វ វ វ វ វ វ វ វ រុកា ន រ់ង្ហរព្ប�ិប�� ិចម្បងវ �ព្ោប់អនុិ�� វ និងព្គប់ព្គងការ�ព្ម្ប�ព្ម្ួ លជារ ួម្។វ ព្រ�ួ ងរ�ិរម្ម វ ា ព្បោញ់វ រុកា និងម្នសាទវ នឹងទទួ ល�ុ�ព្�ូិព្គប់ព្គងការ�ព្ម្ប�ព្ម្ួ លជារ ួម្វ និងអនុិ�� �ោ�ភាគទាង ំ ៤។វ ព្រ�ួ ងរ�ិរម្ម វ ា ព្បោញ់វ រុកា និងម្នសាទវ នឹង�ហព្ប�ិប�� ិការោងជិ��ន ិទធជាម្ួ កអងគ ភារបម្ចច រម្ទ�វ ននព្រ�ួ ងអភិិឌ្�ន�ជនបទវ ព្រ�ួ ងធនធានទឹរវ និងឧ�ុនិកម្វ ផ លជាន គូ អនុិ�� ទទួ ល�ុ�ព្�ូិ ម្លើការសាង�ង់ម្ហោ ឋ រចន�ម្ព យនធវ វ វ វ ជនបទ។វ នឹងោនការោំព្ទ ល់ការបម្ងក ើ�ព្រ ុម្�ព្ម្ប�ព្ម្ួ ល គម្ព្ោងវ និងោំព្ទការអនុិ�� ម្ព្កាម្ការ ឹរនំរប�់ព្រ�ួ ងរ�ិរម្ម វ រុកា ា ព្បោញ់វ និងម្នសាទវ ផ ល�ា ិ�ម្កជាម្ួ កម្ល�ាធិការោ ឋ នននព្រ ុម្ការង្ហរបម្ចច រម្ទ�រ�ិរម្ម វ និងទឹរ។វ ការ បម្ងក ើ�គណ្ៈរោ ឹ ម ធិការ រនំរព្ម្ិ��ព �់វ នឹងព្�ូិម្ធា ើម្ ើងែងផ រវ ម្ ើម្បីែដល់ ំបូនម នវ និងម្ោះព្សាកបញ្ញ ា អន� រវិ ស�យកវ ផ លម្រើ�ម្ ើងលម ីៗ។វ រយ�៌ោនលំអិ�វ នឹងព្�ូិម្រៀបរាប់វ រ ន ុង ម្�ៀិម្ៅផណ្នំ��ីរព្ ី ប�ិប�� ិការគម្ព្ោង។ 15. សោសភាគទី ៤៖ សោសភាគម្្ៃ ើយ�ប ចាំម្ ោះសាា នភាពអាសនន ជាយ�ាម្ហ�ុ ម្ោលបំណ្ងននវ វ វ វ វ វ វ វ វ វ �ោ�ភាគម្្ែ ក ើ �បចំម្ពាះសា ា នភារអា�នន ជាក�ាម្ហ�ុវ ផ លោន ការិ សភាជន�ល ិ សកាបម្ណា � ះអា�នន ម្�ម ើ�ូនយម្នះវ គឺម្ ម្ ើ បីែ�លល់ ទធ ភារឱ្យោនការវិ សភាជន�ល ិ សកាម្ ើង ិ សញវ ម្ៅ�ម្កន� ការម្្ែ ើក�បបន ទ ន់រប�់វ IDA �ំម្ៅែ� លកា ់ រម្្ែ ើក�បបន ទ ន់វ ចំម្ពាះវិ សប�� ិវ ឬ សា ា នភារអា�នន វ ម្ៅ�ម្ការចាំបាច់។វម្�ៀិម្ៅផណ្នំ��ីរកា ី រម្្ែ ើក�បចំម្ពាះវវវវវសា ា នភារអា�នន វ (ERM) នឹងព្�ូិម្រៀបចំម្ ើងវ �ព្ោប់�រម្ម ភារននវ ម្ព្កាម្�ោ�ភាគម្នះវ ម្ោកម្រៀបរាប់លម្ែ ិ�រី ការម្រៀបចំ�ព្ម្ួ លនី�ិ ិ សធីព្គប់ព្គងហិរញ្ញ ិ� � ុ វ រិចចលទធ រម្ម វ ការការពារែលបះពាល់វ និងការម្រៀបចំ ការអនុិ�� ចាំបាច់ម្ែសងម្ទៀ�។វ រ ន ុ ងររណ្ីផ លព្�ូិអនុិ�� �ោ�ភាគម្នះវ នឹងោនការផរ�ព្ម្ួ ល ព្រប�យណ្ ឌ លទធ ែលវ ម្ោកម្ធា ើការម្រៀបចំរចន�ម្ព យ នធែ ូ ការសារជាលម ីវ ម្ ើ ម្បី បញ្ ល ិ ូ �ូ ចនររ�ម្ព្�បវ ច ល ពារ់ រយនធនឹ ង�រម្ម ភារម្្ែ ើ ក �បវចំម្ពាះសា ា នភារអា�នន ។ គម្រោងពិធិធកម្ម វ ិស�យកសិកម្ម ម្ៅកម្ ព ុ ជា (CASDP) 3 ឌ �ែនការជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ (IPPF) រកបែ�ណ្ 2.3 អន រទទួ លែលគម្ព្ោងវនិងទី�ំងគម្ព្ោង 16. ទី�ាង ាំ ភូ ម្ិសាស្�ស� ម្គលម្ៅ៖ គម្ព្ោងម្នះនឹងអនុិ�� រ ន ុ ងម្��� ចំនួនវ ១២វ បូ ររ ួម្ទា ំងទីព្រ ុងភន ំម្រញ។វ ម្��� ទា ំងម្នះព្�ូិបានម្ព្ជើ�ម្រ ី�វ ម្ោកសារសា ា នភារម្រសព្�បរ សសា ាន �ម្ព្�បវ �ព្ោប់ែលិ�ែលវ ផ លោន�នម្ែ �ព�វ ់ ម្ោកទីព្រ ុងភន ំម្រញវ គឺជាទី�ំងវ ផ លអាច ោន�ហព្ោ�រ�ិរម្ម �ា ន ��ូ ចជាម្ព្ចើនោនលទធ ភារចូ លរ ួម្។វ ម្��� ទា ំងម្នះវ រ ួម្ោនវ បា�់ ំបងវ ម្ណ្ឌ លគិ រ ីវ �ទ ឹងផព្�ងវ រ�នគិ រ ីវ ព្រះិ សហារវ រំរង់ចាម្វ រំរង់ធំវ ព្រម្ចះវ ម្�ៀម្រាបវ រណា ដ លវ វ វ វ វ រំរង់�ពឺវ រំរង់ឆ្ ន ំងវ និងភន ំម្រញ។វ ម្ក�ម្បណា ដ ម្��� ទា ំងម្នះវ ម្គរំរឹង�ាទី�ំងគម្ព្ោងវ ផ លបំម្រញ �ម្លរា ណ្ៈ�ម្ប�� ិ�ម្ព្�បវ នឹង�ា ិ�ម្ក�ម្�ំបន់វ ផ ល (i)វ ោនព្រ ុម្អន រែលិ��រម្ម វ ផ លបានចងព្រងោ ន ជាព្រ ុម្រ ួចជាម្ព្�ច,វ (ii)វ ោនទឹរម្ព្បើព្បា�់ម្ព្ចើនរ ូ ិរ ន ុ ងរព្ម្ិ�អាចម្ជឿទុរចិ�� បានវ និង (iii)វ ោនែ ូ �ូ ចៗវ ផ លោនព្សាប់វ ផ លោនព្បផិងអ�ិបរោវ ១០វ គី ូ ផម្ព្�វ ល ិ �ព្ោប់ភា ជ ប់ជាម្ួ កនឹងែ ល ិូ ផ លអាចម្ព្បើព្បា�់បានព្គប់រ ូ ិ។ 17. អន កទទួ លែលម្គលម្ៅ៖ អន រទទួ លែលដ ទ ល់រីគម្ព្ោងម្នះវ រ ួម្ោនវ រ�ិររ�ា ន ��ូ ចវ និង�ា ន �ម្ធយម្វ ផ លព្�ូិបានចងព្រងជាព្រ ុម្អន រែលិ�វ ឬជា�ហគម្ន�វ និងបង្ហ ា ញរី�កា ដ នុរលវ និងចំណាប់អារម្ម ណ្�ចង់អភិិឌ្�ន�វ វ វ អាជីិរម្ម រ�ិរម្ម រប�់រួរម្គវ និងអាជីិរម្ម រ�ិរម្ម �ា ន ��ូ ចវ និង�ា ន �ម្ធយម្វ ផ លចាប់អារម្ម ណ្ច � ង់�ហការម្ោកដ ទ ល់ជាម្ួ ករ�ិររវ ម្ ើម្បីរ ួម្ោ ន អភិិឌ្�ន�អាជីិរម្ម /�ង្ហ ា រ់�នម្ែ រប�់� ល ួន។វ គម្ព្ោងរ៌នឹងោនការែ� ល់រ� យ ៌ោនវ �ោ ភ រៈវ និងកុទធនការឱ្យចំព្រ ុម្ម្ោលម្ៅផ លជារ�ិររស្���វ ី និងោ ច �់អាជីិរម្ម ែងផ រវ ។វ អន រទទួ លែលម្ោកព្បម្ោលម្ែសងម្ទៀ�វ រ ួម្ោនវ អន រម្ព្បើព្បា�់ម្ហោ ឋ រចន�ម្ព យនធវ ផ លព្�ូិ បានផរ�ម្ែ �ព្ោប់ម្លើររម្ព �់ការភា ជ ប់ទំនរ់ទំនងជាម្ួ កទីែារវ ែ ូ លន ល់វ និងព្បរយនធធារាសាស្���។វ ល ិ ការបម្ងក ើនភារអាចររបាននូ ិទិនននយកវ និងរយ�៌ោនវ និងលទធ ភារទទួ លបានទិនននយកវ និងរយ�៌ោនទា ំងម្នះវ ព្រម្ទា ំងកន� ការធានគុណ្ភារវ ) ូ ចជាវ ព្រប�យណ្ឌ និក�រម្ម វ ម្ហោឋ រចន�ម្ព យនធ(វនឹងែដ ល់ជាព្បម្ោជន� ល់ ិ ស�យកទា ំងម្ូ ល។ 3.0 ព្រប�យណ្ឌ ម្ោលនម្ោបាកវនិងគ�ិកុ��វពារ់រយនធនឹងជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិច 3.1 ព ុ ជា ចាប់ពារ់រយនធរប�់ព្បម្ទ�រម្ 3.1.1 រ ា ធម្ម នុញ្ ព ុ ជា (១៩៩៣) ញ �្នរបម្ទសកម្ 18. រ ឋ ធម្ម នុញ្ញរម្ព ុ ជាវ)១៩៩៣(វធាន�ិទធិ ូ ចោ ន វ�ព្ោប់ព្បជារលរ ឋ ផ�ម រព្គប់រ ូបវម្ោកម្ិនគិ� រីជា�ិសា�ន�វ រយ�៌�ម្ប ុ រវ ភាសាវ និងជំម្នឿសា�ន។វ រាជរោ ព ុ ជាវ រ�ទទួ លសា ឋ ភិបាលរម្ គ ល់រីសារៈ�ំ�ាន់ នន�ងគ ម្រម្ ព ុ ជាវ ផ លោនិបបធម្៌ចព្ម្ ុះរ ន ុ ងរម្ម ិ សធីនម្ោបាកវ �ព្ោប់នី�ិកាលទីវ ៣វ ននរ ឋ �ភា ែងផ រ។ 19. ោព្�វ ៣១វ ផចង�ាវ ព្បជារលរ ឋ ផ�ម រោនភារម្�ម ោ ើ ន ចំម្ពាះម្ុ�ចាប់វ ោន�ិទធិម្�រ ីភារវ និងររណ្ីរិចច ូ ចោន ទា ំងអ�់វ ម្ោកឥ�ព្បកាន់រូជសា�ន�វ រណ្៌�ម្ប ុ រវ ម្ភទវ ភាសាវ ជំម្នឿសា�នវ និន ន ការនម្ោបាកវម្ ើម្រំម្ណ្ើ�ជា�ិវឋានៈ�ងគ ម្វធនធានវឬសា ា នភារឯម្ទៀ�ម្ ើក។ 3.1.2 ចាប់ភូម្ិបាល (២០០១) 20. ចាប់ភូម្ិបាលវ )២០០១(វ ននព្បម្ទ�រម្ ព ុ ជាែដ ល់រម្ម �ិទធិ ី�ម្ូ ហភារ ល់ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិច។វ ោព្�វ ២៥វ ផចង�ាវ រម្ម �ិទធិននអចលនិ� � ុ វ ព្�ូិបាន ែដ ល់ម្ោករ ឋ វ ជូ ន�ហគម្ន�ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ ជារម្ម �ិទធិ�ម្ូ ហភារ។វ រម្ម �ិទធិ�ម្ូ ហភារវ រ ួម្ោនវ រាល់�ិទធ វិ និងការការពាររម្ម �ិទធិវ ូ ចរម្ម �ិទធិឯរជនផ រ។វ ការអនុិ�� �ិទធវ ិ ជារម្ម �ិទធិទារ់ទងនឹងអចលនព្ទរយរប�់�ហគម្ន�វ និងលរា �ណ្ ឌ ជារ់ោរ់ននការម្ព្បើព្បា�់ ីវ ព្�ូិ �ា ិ�ម្ព្កាម្ការទទួ ល�ុ�ព្�ូិរប�់អាជា ា ធរវ ព្បនរណ្ីវ និងកុន�ការ ននការម្ធា ើម្�ចរដ ី�ម្ព្ម្ចរប�់�ហគម្ន�វ អនុម្ោម្�ម្ទម្នៀម្ទោ ែ ប់រប�់រួរម្គវ ម្ហើកព្�ូិោរ់ ឱ្យម្កម្ព្កាម្ចាប់ននការអនុិ�� ទូម្ៅវទារ់ទងនឹងអចលនព្ទរយវ ូ ចជាវចាប់ការពារបរ សសា ើ វ ា នជាម្ ម្ )ោព្�វ២៦(។ 21. រន ុ ងោព្�វ ២៣វ �ហគម្ន�ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ ព្�ូិបានឱ្យនិកម្នយក�ាជាវ ី នព្រះរាជាណាចព្ររម្ “ព្រ ុម្ម្នុ�សផ លរ�់ម្កម្លើផ ន ន ព ុ ជាវ គម្រោងពិធិធកម្ម វ ិស�យកសិកម្ម ម្ៅកម្ ព ុ ជា (CASDP) 4 ឌ �ែនការជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ (IPPF) រកបែ�ណ្ ផ ល�ោជិរទា ំងអ�់បង្ហ ា ញនូ ិការឯរភារននជា�ិរន ធ ុវ �ងគ ម្ិបបធម្៌វ និងម្� ឋ រិចចវ ព្ប�ិប�� ិរម្បៀបរ�់ម្ក�ម្ព្បនរណ្ីវ និងោំ ុះម្លើ ីវ ផ ល� ល ួនកាន់កាប់ម្ៅ�ម្រប ន �វ ទំម្នៀម្ ួ ន�ា ទោ ែ ប់ននការម្ព្បើព្បា�់ជា�ម្ូ ហភារ�។ 3.1.3 ម្គលនម្ោបាយជា�ិសដ ីពីការអភិវឌ្�ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិច (២០០៩) 22. ម្ោលនម្ោបាកម្នះវ ជំរុញឱ្យោនការម្ព្បើព្បា�់ភាសាម្ូ លោ ឋ នវ រ ន ុ ងការអប់រំរហុភាសាវ ម្ករព្ម្ិ�បឋម្�ិរាវ ព្បរយនធែសរា ែាកវ និងរ ន ុ ងរិចចរិម្ព្ោះម្ោបល់សាធារណ្ៈនន។វ ម្ោលនម្ោបាកម្នះវ ោរ់ម្ចញនូ ិកុទធសាស្����ម្ងា បចំនួនវ ១០វ ម្ដ ដ �ម្លើិបបធម្៌,វ ការអប់រំវ និងបណ្ ា ន,វ ីធែី,វរ�ិរម្ម ,វធនធានទឹរ,វម្ហោ ជ ជីិៈ,វ�ុ�ភារ,វបរ សសា ដ លិ សជា ្ ុ ះបណា ឋ រចន�ម្ព យនធ,វកុ��ិធម្៌វ និងឧ�ាហរម្ម វ ផរ៉ាវ និង�ាម្រល។វ ម្លើ�រីម្នះវ កុទធសាស្���ម្នះវ រ�អំពាិនិឱ្យ ោនការវាក�នម្ែ ម្លើម្ហ�ុបះពាល់វ�ព្ោប់ព្គប់គម្ព្ោងម្ហោ ឋ រចន�ម្ព យនធទា ំងអ�់ែងផ រ។ 23. ព្�ប�ម្ម្ោលនម្ោបាកម្នះវព្រ�ួ ងវនិងសា ា បយនរោឋ ភិបាលទទួ លសា គ ល់�ាវ ផ ី លកាន់កាប់វ និងម្ព្បើព្បា�់ម្ោក�ហគម្ន�ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចម្ៅ�ម្ទំម្នៀម្ទោ ែ ប់រប�់រួរម្គវ ូ ចជាវ ីលំម្កោ ឋ នវ និង ី ផ លម្ព្បើព្បា�់�ព្ោប់ការោំ ុះផបបរម្នចរវ ការោំ ំណាវ ំ ិ សលជុំវ ីរប់�រវ ីអាររសអន រ�។វ រាជរោ ឋ ភិបាលរម្ គ ល់រីការោំ ុះផបបព្បនរណ្ីវ ព្រម្ទា ំងការព្បម្ូ ល ព ុ ជារ�ទទួ លសា ធនធានធម្ម ជា�ិម្ែសងៗវរប�់ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចែងផ រវ�ម្រកៈការអភិិឌ្�ែលិ�រម្ម រ�ិរម្ម វ ម្ ើម្បីធាននូ ិ�ុិ�ា ិភារអាហារវរ� ូ ចជាវបម្ងក ើ�គុណ្ភារអាហាររ ូប�ា ម្ភវនិងចំណ្ ូ លរប�់ព្គួ សារ។ 3.2 ម្ោលនម្ោបាក�ដ ីរីការការពារែលបះពាល់វផ លពារ់រយនធរប�់ធនោររិភរម្ោរ 24. ម្គរំរឹង�ាវ ការអនុិ�� អនុគម្ព្ោងវ និង�រម្ម ភារននវ ម្ព្កាម្ហិរញ្ញ បបទាន រប�់គម្ព្ោងម្នះវ នឹងបងក ឱ្យោនែលបះពាល់�ងគ ម្ម្ករព្ម្ិ�វ និង ិ សសាលភារម្ែសងៗោ នវ ំ ន់ព្�ូិបានរំណ្�់លម្ែ ិ�ម្កម្ ក អាព្�យកម្ៅ�ម្ទំហំវនិងទី�ំងនន�រម្ម ភារទា ំងម្នះវផ លរុទា ើ ។វ 25. ម្ោលនម្ោបាក�ដ ីរីការការពារែលបះពាល់ម្លើជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ )OP/BP 4.10)វ ព្�ូិ ករម្រអនុិ�� ចំម្ពាះអនុគម្ព្ោងវ ្ ុ ះបណា និង�រម្ម ភារបណ្ ដ លននវ ម្ោកម្ហ�ុ�ាជនជា�ិភាគ�ិចវ អាចរងែលបះពាល់ម្ោកដ ទ ល់វ ឬម្ោកព្បម្ោលវ ូ ម្ចន ះ �រម្ម ភារទា ំងម្នះវ ព្�ូិអនុិ�� ម្ៅ�ម្លរា ណ្ៈិ សនិចឆយក�ដ ីរភា ី រវ វ �ម្ព្�បននម្ោលនម្ោបាក OP/BP 4.10។ 26. ម្ោលនម្ោបាកម្នះទទួ លសា គ ល់�ាវ អ�� �ញ្ញ ញ ណ្វ និងិបបធម្៌រិម្��រប�់ជនជា�ិ ម្ ើម្ភាគ�ិចវម្កផ�ោនទំនរ់ទំនងរុំអាចកា�់ដ ដ ច់បានវជាម្ួ កនឹង ីវ ផ លរួ រម្គរំរុងរ�់ម្កវ និងធនធានធម្ម ជា�ិវ ផ លរួ រម្គរឹងអាព្�យកម្លើវ ម្ ើម្បីរ�់រាន។វ ម្ោលនម្ោកបាកវ OP/BP 4.10វ ព្�ូិបានម្រៀបចំម្ ើងវ ម្ ើម្បីធាន�ាវ គម្ព្ោងផ លទទួ លបានហិរញ្ញ បបទានរីធនោរវ នឹងម្ិននំឱ្យ ោនែលបះពាល់ជាអិ សជជោនម្លើជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ និងជនជា�ិភាគ�ិចវ ឬម្កម្រលផ លការបម្ញ្ច ៀ�ែលបះពាល់ទា ំងម្នះវ ម្ិនអាចម្ធា ើម្ៅបានវ ព្�ូិោនការកា�់បនា ក ឱ្យម្កជាអបបបរោវ �ព្ោលវ និង/ឬែដ ល់�ំណ្ង�ព្ោប់ែលបះពាល់ទា ំងម្នះ។វ ម្ោលនម្ោបាកម្នះវ ោនម្ោលបំណ្ងម្លើររម្ព �់អ�ា ព្បម្ោជន�វ និងឱ្កា�ផ លបានរីការអភិិឌ្�ព្បរបម្ោកចីរភារវ ល់ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ �ម្ផបបផែនវ ផ លែដល់ភារង្ហកព្�ួ ល ល់រួរម្គវ �ម្ព្�បម្ៅនឹង ិបបធម្៌រប�់រួរម្គវ និងោនលរា ណ្ៈបរ សោបនន ។វ ម្ោលនម្ោបាកវ OP/BP 4.10វ រំណ្�់នូិលរា �ណ្ ឌ �ព្ម្ូិវ ូ ច�ម្ៅ៖វ ការរិន� ិ យររែលបះពាល់វ ការវាក�នម្ែ �ងគ ម្វ រិចច រិម្ព្ោះម្ោបល់ជាម្ួ ក�ហគម្ន � ផ លពារ់រយនធវ ការម្រៀបច ំ ផែនការវ ឬព្រប�យណ្ ឌវ និងការ បង្ហ ា ញរយ�៌ោន។វ ម្ោលនម្ោបាកម្នះវ រ��ព្ម្ូិឱ្យអន រ�ច ីរម្ច ីផ�ា ងររការោំព្ទរី�ហគម្ន� ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ �ម្រកៈ ំម្ណ្ើរការរិម្ព្ោះម្ោបល់វ ម្ោកម្�រ ីជាម្ុនវ និងផែែ រ�ម្រយ�៌ោន ព្�ឹម្ព្�ូិវម្ុនម្រលម្ធា ើការ�ម្ព្ម្ចចិ��ម្រៀបចំអនុគម្ព្ោងអា ីម្ួកវផ លម្ព្ជើ�ម្រ ី�ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិច ជាព្រ ុម្ម្ោលម្ៅវ ឬបងក ែលបះពាល់ ល់ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ និងព្�ូិបន� ររាទំនរ់ទំនងវ ផែែ រ�ម្រិចចរិម្ព្ោះម្ោបល់វ ព្បរបម្ោកអ�ា នយកវ ជាម្ួ កនឹងជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ ផ លរងែលបះពាល់វ រ ន ុ ងិ ដ ននអនុគម្ព្ោងទា ំងម្ូ ល។វ ចុងម្ព្កាកវ ម្ោលនម្ោបាកវ OP/BP 4.10វ ោនម្ោលបំណ្ងទទួ លសា គ ល់វ ម្ោររវ និងការពារិបបធម្៌វ ចំម្ណ្ះ ឹងវ និងទោ ែ ប់រប�់ជនជា�ិម្ ើម្ ភាគ�ិចវ ព្រម្ទា ំងែដ លឱ្ ់ យរួ រម្គនូ ិឱ្កា��ព្ម្ប� ល ួនម្ៅ�ម្ការដ ែ �់ប ា នភារវ �ម្ផបបផែនវ ្ ូរសា និង�ម្ម្រលម្ិោវផ លរួ រម្គអាចទទួ លករបាន។ គម្រោងពិធិធកម្ម វ ិស�យកសិកម្ម ម្ៅកម្ ព ុ ជា (CASDP) 5 ឌ �ែនការជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ (IPPF) រកបែ�ណ្ 27. ម្ោលនម្ោបាកវ OP/BP 4.10វរុបា ំ នរំណ្�់និកម្នយកវ“ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិច�វម្នះម្ ក ើ វ ម្ោកម្ហ�ុ�ាវ រុំោននិកម្នយកវ ផ លព្�ូិបានទទួ លសា គ ល់ជា�រលម្នះម្ ក ើ ។វ �ព្ោប់ម្ោលបំណ្ងននម្ោលនម្ោបាកម្នះវ ពារយ�ាវ “ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិច�វ ព្�ូិបានម្ព្បើព្បា�់ រ ន ុ ងនយកទូ ម្ៅវ ម្ ើម្បី�ំម្ៅម្លើព្រ ុម្វ �ងគ ម្វ និងិបបធម្៌រិម្��វ និងង្ហករងម្ព្ោះវ ផ លោនលរា ណ្ៈ �ាងម្ព្កាម្វរ ន ុ ងរព្ម្ិ��ុ�ៗោ ន ៖ រ( រំណ្�់អ�� �ញ្ញ ញ ណ្ម្ោក� ល ួនឯង�ាជា�ោជិរននព្រ ុម្ិបបធម្៌ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិច រិម្��វនិងោនការទទួ លសា ញ ណ្ម្នះវម្ោកព្រ ុម្ម្ែសងម្ទៀ� គ ល់អ�� �ញ្ញ �( ទំនរ់ទំនងជា�ម្ូ ហភារជាម្ួ កនឹងទីរផនែ ងរ�់ម្កផ លោនលរា ណ្ៈភូ ម្ិសាស្���រិម្��វ ឬ ផ ន ីបុរាបុរ�រ ន ុ ង�ំបន់អនុគម្ព្ោងវ និងជាម្ួ កធនធានធម្ម ជា�ិម្ករ ន ុ ងផ នជព្ម្រវ និងផ ន ីទា ំងម្នះ គ( សា ា បយនិបបធម្៌វម្� ឋ រិចចវ�ងគ ម្វឬនម្ោបាកវផបបទំម្នៀម្ទោ ែ ប់វោនលរា ណ្ៈោច់ម្ោកផ រ រីសា ា បយននន�ងគ ម្វនិងិបបធម្៌ទូម្ៅវនិង ឃ( ភាសាជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ ជាម្រឿកៗវ ោនលរា ណ្ៈ�ុ�ផបែ ររីភាសាែ ូ ការវ ផ លម្ព្បើព្បា�់ ល ិ រ ន ុ ងព្បម្ទ�វឬ�ំបន់។ 28. ម្ោលនម្ោបាកវ OP/BP 4.10 រ�អនុិ�� ចំម្ពាះ�ហគម្ន�វ ឬព្រ ុម្ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ ផ លរ ន ុ ងអំ ុ ងម្រលរ�់ម្ករប�់�ោជិរ�ហគម្ន�វ ឬព្រ ុម្វ បានបា�់បង់ទំនរ់ទំនងជា�ម្ូ ហភារជាម្ួ កនឹងផ នជព្ម្ររិម្��វ ឬផ ន ីបុរាបុរ�វ រន ុ ង�ំបន់អនុគម្ព្ោងវ ម្ោកសារផ�ការបងា ំឱ្យកា�់ដ ដ ច់ទំនរ់ទំនងផបបម្នះវ ឬម្ោកសារទំន�់វ រម្ម ិ សធីដ ែ �់ប ្ ូរទីលំម្ករប�់រោ ឋ ភិបាលវ ការ រហូ � ីធែីរប�់រួរម្គវ ម្ព្ោះម្ហន� រាកធម្ម ជា�ិវ ឬការ បញ្ ច ល ូ ផ ន ទា ី ំងម្នះម្ៅរ ន ុ ង�ំបន់ព្បជុំជនជាម្ ើម្។វ ម្ោលនម្ោបាកម្នះរ�អនុិ�� ចំម្ពាះអន ររ�់ម្ករ ន ុ ងនព្រវ អន របរបាញ់��ា វ អន រចិញ្ចឹម្��ា ម្លើវាលម្ម ម វ ឬព្រ ុម្រម្នចរ នទម្ទៀ�វ អាព្�យកម្ៅ�ម្ការបំម្រញ�ម្លរា ណ្ៈិ ចឆយកននការរិចារណារិម្��វ សនិ ូច ោនផចងរ ន ុ ងរ�ា�ណ្ ឌ ១៦វននម្ោលនម្ោបាករប�់ធនោររិភរម្ោរ�ដ ីរជ ី នជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ )OP/BP 4.10)។ 3.3 លិ�ិ�ុបររណ្�អន� រជា�ិវផ លពារ់រយនធ 29. ព្បម្ទ�រម្ ព ុ ជាគឺជាហ�ា ម្ល�ីននលិ�ិ�ុបររណ្�អន� រជា�ិជាម្ព្ចើនវ ផ លការពារ�ិទធិ ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិច។វ លិ�ិ�ុបររណ្�ទា ំងម្នះវ រ ួម្ោនវ រ�ិកា�ញ្ញ ញ អន� រជា�ិ�ដីរី�ិទធិវ ម្� ឋ រិចចវ �ងគ ម្រិចចវ និងិបបធម្៌វ (ICESCR),វ រ�ិកា�ញ្ញ ញ អន� រជា�ិ�ដីរី�ិទធិរលរ ឋ វ និងនម្ោបាកវ )ICCPR)វ និងរ�ិកា�ញ្ញ ញ អន� រជា�ិ�ដីរីការលុបបំបា�់រាល់ទព្ម្ង់ននការម្រ ី�ម្អើងរូ ជសា�ន�វ (CERD)។វ ព្បម្ទ�រម្ ព ុ ជាវ រ�ជាភាគីននអនុ�ញ្ញ ញ �ដ ីរីភារចព្ម្ ុះ�ាងជីិសាស្���វ )១៩៩២(វ ផ លទទួ លសា គ ល់ រី�ួនទីរប�់�ហគម្ន�ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវរ ន ុ ងការការពារជីិចព្ម្ ុះែងផ រ។ 4.0 ព ុ ជា ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចម្ករម្ 30. ព្បម្ទ�រម្ ព ុ ជាោនព្បជាជនវ ១៦,៣វ ោននរ់1វ ផ លរ ន ុ ងម្នះវ ៩០%វ ជាជនជា� ិ ផ�ម រ។វ ព្បជារលរ ឋ ផ លម្ក�ល់វ ១០%វ ម្ទៀ�វ គឺជាជនជា�ិភាគ�ិចវ ូ ចជាវ ជនជា�ិចាម្វ ចិនវ ម្ិៀ�ណាម្វ និងព្រ ុម្ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចចំនួនវ១៧វព្រ ុម្វផ លម្គម្ៅម្ាងម្ទៀ��ាវ“ផ�ម រម្លើ�វឬវ“រុល�ម្ព យនធភនំ�វ ជាជនជា�ិភាគ�ិចវ និងរុំផម្នជាជនជា� ិ ផ�ម រ។វ ម្គបាន់ព្បោណ្�ាព្រ ុម្ទា ំងម្នះវ ោន�ោជិរ ព្បោណ្វ២៦៤.៦០០វនរ់វម្�ម ើនឹងព្បោណ្វ៤%វននចំនួនព្បជាជនរម្ ព ុ ជា។វជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចោនវ ២៤វ ព្រ ុម្វ ផ លោន�ោជិរចាប់រីវ ១៥វ នរ់វ រហូ � ល់វ ៤១.៣២១វ នរ់វ ូ ចបង្ហ ា ញរ ន ុ ង�រាងទីវ ១វ �ាងម្ព្កាម្។វ ព្រ ុម្ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ គឺជាព្រ ុម្ភាគម្ព្ចើនរ ន ុ ងម្��� រ�នគិ រ ីវ )៤១,៧%(វ និងម្ណ្ ឌ លគិ រ ីវ)១៤,៤%(។វម្ព្កាម្គម្ព្ោង CASDPវនិង�ព្ោប់ម្ោលបំណ្ងននម្ោលនម្ោបាកវOP 4.10វ �ដ ីរីជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចរប�់ធនោររិភរម្ោរវ ោនផ�ព្រ ុម្ជនជា�ិភាគ�ិចផ លព្�ូិ បានចា�់ទុរ�ាជាវ “ផ�ម រម្លើ�វ ឬវ “រុល�ម្ព យនធភនំ�វ បុម្ណា ណ ះវ ផ លព្�ូិបានចា�់ទុរ�ាជាជនជា�ិ ើ ភាគ�ិច។ ម្ ម្ 1 នវ ព្បភរ៖វព្បរយនធទិនននយកវMFMOD ផ�វឧ�ភាវឆ្ ំ ២០១៨ គម្រោងពិធិធកម្ម វ ិស�យកសិកម្ម ម្ៅកម្ ព ុ ជា (CASDP) 6 ឌ �ែនការជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ (IPPF) រកបែ�ណ្ ិ បជាជនជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចរ �ារាងទី ១៖ �ា ិ�ព្ ព ុ ជា ន ុ ងព្បម្ទ�រម្ lr CnCati rtnK mN� Rke RBH kM sÞw ]>m kMB eBaF kM b>m )at;d RBH eso srub irI lKirIi cH viha Bg;F gER >C½ g;ca i_sat Bg; >C½ Mbg sIhn mra r M tg y m ; s< y u b W 1 kYy 5,939 16,731 13,044 1,644 2,203 1,712 8 41,321 2 Bñg 267 26,866 12,454 24 430 699 3 40743 3 TMBYn 31,088 388 5 4 281 16 31,782 4 Caray 20,170 84 12 158 14 20,438 5 RKwg 18,442 57 278 124 18,901 6 esÞog 648 10,593 27 2,564 13,832 7 eRBA 7,968 444 8,412 8 kaEvt 2,379 2,710 18 5,107 9 eRkal 659 3,411 29 4,099 10 mil 3,172 3,172 11 kack; 2,887 1 52 2,940 12 B½r 1,329 1,207 2,536 គម្រោងពិធិធកម្ម វ ិស�យកសិកម្ម ម្ៅកម្ ព ុ ជា (CASDP) 7 ឌ �ែនការជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ (IPPF) រកបែ�ណ្ 13 exaj 1,529 433 1,982 14 Cg 774 1,838 15 sYy 1,833 1,833 16 fµÜn 148 448 5 601 17 Lun 289 251 540 18 s¥Úc 106 106 19 rEd 2 16 18 20 Xi 15 15 21 rGg 0 22 sþúg 0 23 l¥Wn 0 24 sMEr 0 srub 83,492 28,850 37,566 18,089 13,044 5,774 3,627 2,564 1,981 1,833 1,712 474 106 0 200,216 CnCatirGg manenARsukEkvsIma PUmixüMú nigPUmilVW - RbPB ³ naykdæanGPivDÆCnCatiPaKtic គម្រោងពិធិធកម្ម វ ិស�យកសិកម្ម ម្ៅកម្ ព ុ ជា (CASDP) 8 ឌ �ែនការជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ (IPPF) រកបែ�ណ្ 5.0 ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចរន ុ ង�ំបន់គម្ព្ោង 31. រ ន ុ ងម្��� វ រាជធានីទា ំងវ ៩វ ផ លជា�ំបន់ម្ោលម្ៅរប�់គម្ព្ោងវ ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ ម្�ម ើនឹងវ ០,៨៥%វ )ព្បោណ្វ ១៣៨.០៣៨(វ នរ់វ ននចំនួនព្បជាជនផ លរ�់ម្ក�ម្�ំបន់ជនបទរ ន ុង ម្��� ទា ំងវ២៤វនិងម្�ម ើនឹងវ១%វ)ព្បោណ្វ២០០.២១៦វនរ់(វរ ន ុ ងម្��� ទា ំងវ១៥។វជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិច ចំនួនវ ២៤វ ព្រ ុម្វ ម្�ម ើនឹងព្បោណ្វ ១%វ ននចំនួនព្បជាជន�រុបវ រ�់ម្ករ ន ុ ងម្��� ចំនួនវ ១៥វ ផ ល រ ន ុ ងម្នះោនម្��� ចំនួនវ ៧វ ជា�ំបន់ម្ោលម្ៅវ ននគម្ព្ោងវ CASDPវ ូ ចបង្ហ ា ញរ ន ុ ង�រាងទីវ ២វ �ាងម្ព្កាម្៖ �ារាងទី ២ រក ុម្ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិច កន ុ ង�ាំបន់គម្រោង�បង�ចក�ាម្ម្ែ�� រាជធានី ម្ែ�� ជនជា�ិ ន ាំ កាំពង់ឆ្ បា�់ ាំបង ម្ណ្ ឌ លគិ រ ី រ�នគិ រ ី សទ ឹង�រ�ង រពោះវ ិហារម្សៀម្រាប កាំពង់សពឺ ដ ល កណ្ដ ភន ាំម្ពញ ង ម្�ទ ៀងវ √ √ ម្ព្កាលវ √ ម្ិលវ រន ងវ √ √ √ √ រួ កវ √ √ ល ួ ម នវ រអងវ √ រផ វ √ √ √ ទំរួន √ √ ជារាកវ √ √ ព្រឹងវ √ √ ម្ព្ៅវ √ √ √ ុ នវ √ √ កាផិ�វ √ √ កាចរ់វ √ ឃិវ √ រយរវ √ √ �ួ កវ √ �ព ុ ងវ �ំ ផរវ √ ជងវ លែ ឺនវ ម្�ាញវ ល ួ ម នវ 6.0 ែលបះពាល់វផ លគម្ព្ោងអាចបងក ល់ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិច 32. ម្គម្ិនរំរឹង�ាវ គម្ព្ោងម្នះនឹងបងក ែលបះពាល់ជាអិ សជជ ោន ល់ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ រ ួម្ទា ំងជនជា�ិភាគ�ិចម្នះម្ ើក។វ ម្ទាះជាោងណារ�ម្ោកវ អាចោនែលបះពាល់ម្ោកព្បម្ោលវ ម្រើ�ម្ចញរីការអនុិ�� អនុគម្ព្ោង។វ ឧទាហរណ្�វ ចលយ�ភារវ និងភារង្ហកព្�ួ ល រ ន ុ ងការទទួ លបានម្�វាននវ អាចជាបញ្ញ ា វ ព្ប�ិនម្បើម្ហោឋ រចន�ម្ព យនធជនបទវ រុំ ោនការជួ �ជុលផលទា ំឱ្យបានលែ ព្បម្�ើរម្នះម្ទ។ គម្រោងពិធិធកម្ម វ ិស�យកសិកម្ម ម្ៅកម្ ព ុ ជា (CASDP) 9 ឌ �ែនការជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ (IPPF) រកបែ�ណ្ 33. ការទទួ លបានម្�វាផលទា ំ�ុ�ភារវ គឺជាអាទិភារម្ួ កវ �ព្ោប់ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ ម្ោកម្ហ�ុ�ាវ ឃុំរប�់រួរម្គវ ោនទី�ំងម្កឆ្ ា ករីម្នទ ីរម្រទយព្� ុរវ ឬម្ណ្ឌ ល�ុ�ភារ។វ ការអប់រំរប�់រុោរវគឺជាអាទិភារម្ួ កវ�ព្ោប់ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវម្ទាះជាោងណារ�ម្ោកវរុោរ ល់អាកុចូលម្រៀនម្កបឋម្�ិរាវ ោងម្ហាចណា�់ ល់វ ១០%វ រុបា ំ នចូ លម្រៀនម្ ើកវ ម្ោកសារផ� ចោ ា កែល ិ ូ ម្ៅសាោម្រៀនវ ឬម្ោកសារផ�រកៈម្រលផ លព្�ូិចំណាកវ ម្ ើម្បីម្ៅម្រៀន។វ ការម្បាះបង់ម្ចាល ការ�ិរាវ ោនអព្��ព �វ ់ ម្ោកសារផ�រ�� ជាម្ព្ចើនវ ូ ចជាវ រកៈម្រលម្ធា ើ ំម្ណ្ើរម្ៅកាន់សាោម្រៀនវ និង/ឬសា ា នភារម្ហ ឋ រចន�ម្ព យនធជនបទរុំោនភារលែ ព្បម្�ើរ។ រន ុ ងអំ ុ ងម្រលរិម្ព្ោះម្ោបល់បឋម្វ រន ុ ង�ហគម្ន�ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ និង រន ុ ងអំ ុ ងរិចចរិម្ព្ោះម្ោបល់វ ជាម្ួ កនឹងអងគ ការជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ ម្គអាចរំណ្�់ររម្ឃើញ ែលបះពាល់�ាងម្ព្កាម្វផ លអាចម្រើ�ម្ចញរី�រម្ម ភារគម្ព្ោងវម្រម្លើជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិច។ • ហានិភយកននការដ�់ម្ចញវ ឬការរុំម្ព្បើព្បា�់ម្�វាផែនការអាជីិរម្ម វ រី�ំណារ់ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវម្ោកសារផ�បញ្ញ ា ម្ិនម្ចះអរសររប�់រួរម្គវ • ហានិភយកននការដ�់ម្ចញវ ំ ព្បើព្បា�់ម្�វាោំព្ទផែន រហិរញ្ញ ិ� ឬការរុម្ � ុ រី�ំណារ់ អងគ ការជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ និងរ�ិររវ ម្ោកសារការព្រួ កបារម្ភ ជុំ ិ សញវ ហានិភយកននការ ម្រើនម្ ើងនូ ិការជាប់បំណ្ ុ លវ • ហានិភយកបន ទ ប់បនស ំវ ផ លម្រើ�ម្ ើងម្ោកសារ�រម្ម ភាររប�់�ហព្ោ�រ�ិរម្ម �ា ន ��ូ ចវ និង�ា ន �ម្ធយម្វ ផ លទទួ លបានឥណ្ទានវ ផ លអាចបងក ែលបះពាល់ជាអិ សជជ ោនម្លើ ីធែវ ី និងបរ សសា ា នរប�់�ហគម្ន�ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ • លទធ រម្ម ីធែីវ ផ លអាចម្រើ�ោនម្ ើងវ និងែលបះពាល់ននការហូ លចូ លនូ ិរោ ែ ំងរលរម្ម វ ម្ោកសារផ�ែលបះពាល់ពារ់រយនធនឹងការសាង�ង់ • ហានិភយកននការ រ� ល ួនម្ចញរីការបណ្ ដ លវម្ោកសារផ�បញ្ញ ្ ុ ះបណា ា អរា ររម្ម វ • ការលំបាររ ន ុ ងការទទួ លបានរយ�៌ោនទីែារវរី�ណា ំ រ់�ហគម្ន�ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិច • ហានិភយកននការដ�់អងគ ការជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចម្ចញរី ំម្ណ្ើរការរិម្ព្ោះម្ោបល់ 34. �ព្ោប់រយ�ោ ៌ នលម្ែ ិ�បផនា ម្វ �ូ ម្រិនិ�យម្ម្ើលការិ សភាគ�ងគ ម្បឋម្វ ា ញ ផ លបង្ហ រន ុ ងឧប�ម្ព យនធទីវ១។ 7.0 វិ សធានការ�ព្ោលែលបះពាល់វផ លអាចោន�ព្ោប់ហានិភយកផ លបានរំណ្�់ 35. �ព្ោប់ែលបះពាល់វ និងហានិភយកវ ផ លព្�ូិបានរំណ្�់�ាងម្លើវ ិ សធានការ �ព្ោលែលបះពាល់វ ផ លអាចោនវ និងផ លព្�ូិបានរំណ្�់រន ុ ងការិ សភាគ�ងគ ម្បឋម្វ )�ូ ម្ម្ម្ើលឧប�ម្ព យនធទីវ១(វរ ួម្ោន៖ - ការម្ព្បើព្បា�់កុទធនការបម្ងក ើនការកល់ ឹងវ ម្ោកម្ព្បើព្បា�់ម្ម្ធាបាកម្សា�ទ�សន�វ ម្ ើម្បីម្ោះព្សាកឧប�គគ ពារ់រយនធនឹងម្ចះអរសររ ន ុ ងកុទធនការបម្ងក ើនការកល់ ង ឹ - បម្ងក ើនការោំព្ទ ល់�ហគម្ន�ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ ូ ចជាវ ការម្ព្បើព្បា�់ព្គូបងា ឹរ អាជីិរម្ម វម្ ើម្បីជម្ន ះឧប�គគ រន ុ ងការទទួ លបានម្�វាព្បឹរាអាជីិរម្ម - គម្ព្ោងែដ ល់ការោំព្ទ ល់រលររជាជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ ម្ ើម្បីែដល់ ំបូនម ន ល់ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ ផ លជាអន រម្ព្បើព្បា�់ឥណ្ទានវ អំរែ ី លិ សបារវ ផ លម្រើ�ម្ ើង ម្ចញរីការម្ព្បើព្បា�់ឥណ្ទាន - រិចចរិម្ព្ោះម្ោបល់ម្ោកម្�រ ីជាម្ុនវ ផែែ រ�ម្រយ�ោ ៌ នព្�ឹម្ព្�ូិវ ផ លនំឱ្យោនការោំព្� ទូ លំទូោករី�ហគម្ន�វ ល់�រម្ម ភារម្ហោ ឋ រចន�ម្ព យនធ - រម្ម ិ សធីបណ្ ដ ល�ម្ព្�បម្ៅ�ម្សា ្ ុ ះបណា ា នភារជារ ់ ផ�ដ ងវ )ម្ព្បើព្បា�់ម្ម្ធាបាកម្សា�ទ�សន�(វ�ព្ោប់�ហគម្ន�ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិច 7.1 ការរិនិ�យររិ�� ោនជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិច 36. ធនោររិភរម្ោរបានម្ធា ើការរិនិ�យ�ំបន់វ ផ លនឹងោនអន� រាគម្ន�រីគម្ព្ោងវ និង បានររម្ឃើញរីិ�� ោនរប�់ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ ូ ចផ ល�ព្ម្ូិម្ោកម្ោលនម្ោបាក គម្រោងពិធិធកម្ម វ ិស�យកសិកម្ម ម្ៅកម្ ព ុ ជា (CASDP) 10 ឌ �ែនការជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ (IPPF) រកបែ�ណ្ ព្ប�ិប�� ិ�ដីរីជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិច។វ រ ន ុ ងអំ ុ ងរកៈម្រលននការអនុិ�� អនុគម្ព្ោងម្នះវ ទីភា ន រ់ង្ហរ អនុិ�� ព្�ូិបំម្រញទព្ម្ង់រិនិ�យែលបះពាល់ប រ សសា ា នវ និង�ងគ ម្វ ផ លោនបញ្ ូ �ំណ្ ច ល ួ រអំរីិ�� ោន រប�់ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិច។វ ធនោររិភរម្ោរនឹងម្ធា ើការរិនិ�យម្ ើង ិ សញវ ម្លើទព្ម្ង់ទា ំងម្នះវ �ម្កាលរំណ្�់វ ម្ ើម្បីរំណ្�់ឱ្យម្ឃើញ�ាម្�ើោនការរិនិ�យររិ�� ោនរប�់ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិច បានព្�ឹម្ព្�ូិផ រឬម្ទ។វ�រម្ម ភារទា ំងឡាកផ លព្គប ណ្ ដ ប់ទូទា ំងព្បម្ទ�វ) ូ ចជាវិគគ បណ្ ្ ុ ះបណា ដ លវ ឬការបម្ងក ើនការកល់ ឹង(វ ម្ោក�ា យកព្បិ�� ិវ គឺ�ព្ម្ូិឱ្យោនការអនុិ�� បញ្ញ �� ិននព្រប�យណ្ ឌ ម្នះវ ម្ោកសារផ�ជាធម្ម �នឹងោនអន រទទួ លែលជាជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិច។វ 7.2 ការវាក�នម្ែ ម្លើម្ហ�ុបះពាល់�ងគ ម្ 37. ការវាក�នម្ែ ម្លើម្ហ�ុបះពាល់�ងគ ម្វ (SIA)វ គឺជា ំម្ណ្ើរការរំណ្�់វ និងរិនិ�យម្ ើង ិ សញវ ម្លើែលបះពាល់�ងគ ម្វ ផ លម្រើ�ម្ ើងម្ោកសារគម្ព្ោងម្ហ ឋ រចន�ម្ព យនធបច ច ុ បបនន វ ឬគម្ព្ោង រចន�ម្ព យនធផ លព្�ូិបានម្�ន ើម្ ើងវ និងអន� រាគម្ន�អភិិឌ្�ន� នទម្ទៀ�។វ ម្បើ�ម្ �ោគម្វាក�នម្ែ ែលបះពាល់អន� រជា�ិវ (IAIA),វ ការវាក�នម្ែ ម្ហ�ុបះពាល់�ងគ ម្ម្នះវ ព្�ូិ បញ្ ច ល ូ ំម្ណ្ើរវ ការវិ សភាគវ រិនិ�យ�ម្ោនវ និងព្គប់ព្គងែលវិ សបារផែន រ�ងគ ម្វ ផ លនឹងម្រើ�ម្ ង ើ វ ម្ោកោនការម្ព្ោងទុរជាម្ុនវ និងផ លម្រើ�ម្ ង ើ ម្ោកនច នយវ ទា ំងិ សជជោនវ ទា ំងអិ សជជោនវ ម្ចញរីអន� រាគម្ន�វផ លបានម្ព្ោងទុរវ)ម្ោលនម្ោបាកវរម្ម ិ សធីវផែនការវគម្ព្ោង(វនិង ម្ ំ ណ្ើរការ ននការដ ែ �់ប ្ ូរ�ងគ ម្វផ លម្រើ�ម្ចញរីអន� រាគម្ន�ទា ំងម្នះ។ 38. វិ សសាលភារវរព្ម្ិ��ុីជម្ព្ៅវនិងព្បម្ភទននការិ សភាគវផ លព្�ូិម្ធា ើរ ន ុ ងការវាក�នម្ែ �ងគ ម្វព្�ូិ �ោោព្�ម្ៅនឹងលរា ណ្ៈវ និង ិ សសាលភារននែលបះពាល់វ ផ លអនុគម្ព្ោងវ ផ លព្�ូិបានម្�ន ម្ ើ ើង ទា ំងម្នះវ អាចបងក ម្លើ�ហគម្ន�វ ម្ិន�ាែលបះពាល់ទា ំងម្នះវ ជាែលបះពាល់ ិ សជជ ោនវ ឬអិ សជជោន ម្នះម្ទ។វ ការវាក�នម្ែ ម្ហ�ុបះពាល់�ងគ ម្វ គួ របញ្ ូ ម្ៅរ ច ល ន ុ ងផែនការព្គប់ព្គងបរ សសា ា នវ និង�ងគ ម្ (ESMP) រប�់គម្ព្ោងវ ូ ចផ លព្�ូិបានម្រៀបរាប់រ ន ុ ងព្រប�យណ្ ឌ ព្គប់ព្គងបរ សសាា នវ និង�ងគ ម្ (ESMF)វ ម្ហើកលទធ ែលននការវិ សភាគម្នះវ ព្�ូិម្ព្បើព្បា�់វ ម្ ើម្បីម្រៀបចំផែនការព្គប់ព្គងវ និងរិនិ�យ�ម្ោន �ងគ ម្វ(SMMP)។ 39. ម្ករ ន ុ ងររណ្ ី ផ ល ំម្ណ្ើរការរិនិ�យវ ូ ចម្រៀបរាប់រ ន ុ ងផែន រវ ៥.១វ �ាងម្លើររម្ឃើញិ�� ោន រប�់ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ រន ុ ង�ំបន់គម្ព្ោងវ និងោនការអនុិ�� ំម្ណ្ើរការ វាក�នម្ែ �ងគ ម្រិម្��ម្ួ កវ ព្�ប�ម្ម្ោលការណ្ � ផណ្នំវ ផ លព្�ូិបានម្លើរម្ ើងរ ន ុ ងវ OP 4.10។វ ំម្ណ្ើរការម្នះវោន�ោ�ភាគ ូ ច�ម្ៅ៖ រ( អាព្�យកម្ៅ�ម្វិ សសាលភាររប�់គម្ព្ោងវ និងោនការរិនិ�យម្លើព្រប�យណ្ ឌ ចាប់វ និង ព្រប�យណ្ ា បយនវ ឌ សា ផ លអនុិ�� ចំម្ពាះជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ រ ន ុ ង�ហគម្ន � ផ លរងែលបះពាល់។ �( ការព្បម្ូ លវ និងការិ សភាគម្លើរយ�៌ោនម្ ើម្ព្ោវ ផ លពារ់រយនធអំរីលរា ណ្ៈិបបធម្៌វ �ងគ ម្វ ម្� ឋ រិចចវ និងនម្ោបាករប�់�ហគម្ន�ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ ផ លរងែលបះពាល់វ និងព្ប�ិនម្បើពារ់រយនធម្លើ ីធែីវ និងផ ន ីវ ផ លរួ រម្គកាន់កាប់ជាព្បនរណ្ីវ និងធនធាន ធម្ម ជា�ិវផ លរួ រម្គរឹងអាព្�យកម្លើ។ គ( ៌ នម្ ម្ ម្ោកម្ព្បើព្បា�់រយ�ោ ើ ព្ោម្នះវ នឹងោនការរំណ្�់អ�� �ញ្ញ ញ ណ្អន រពារ់រយនធ �ំ�ាន់ៗរប�់គម្ព្ោងវ ផ ល�ា ិ�ម្ករ ន ុ ង�ហគម្ន� ផ លរងែលបះពាល់វ ម្ហើកនិងោនការរំណ្�់រី ំម្ណ្ើរការរិម្ព្ោះម្ោបល់�ម្ព្�ប�ម្ិបបធម្៌វ ជាម្ួ កនឹងជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ រ ន ុ ងអំ ុ ងម្រលម្រៀបចំវ និងអនុិ�� អនុគម្ព្ោងវ រ ួម្ោ ន ជាម្ួ កនឹង�ួ អងគ ពារ់រយនធទា ំងម្នះវ(�ូ ម្ម្ម្ើលរ�ា�ណ្ ឌ វ៩វនន OP 4.10)។ ឃ( ការវាក�នម្ែ ផែែ រ�ម្ការរិម្ព្ោះម្ោបល់ម្ោកម្�រ ីវ ជាម្ុនវ និងផែែ រ�ម្រយ�ោ៌ នព្�ឹម្ព្�ូិវ ជាម្ួ កនឹង�ហគម្ន�ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ ផ លរងែលបះពាល់វ អំរីែលបះពាល់ ិ សជជ ោនវ និងអិ សជជ ោនវ ផ លអាចម្រើ�ម្ចញរីអនុគម្ព្ោង។វ ការវាក�នម្ែ ម្នះវ ព្�ូិគិ�គូ ររីភារ ង្ហករងម្ព្ោះរិម្��រប�់�ហគម្ន�ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ ម្ោកម្ធា ើការរិចារណារីចោ ា កវ កាលៈម្ទ�ៈវ និងទំនរ់ទំនងរប�់�ហគម្ន�ទា ំងម្នះវ ជាម្ួ កនឹង ធី ែ ីវ និង ធនធានធម្ម ជា�ិទា ំងម្នះវ រ� ូ ចជាវ ឧប�គគ វ ផ លរារាំងរួ រម្គម្ិនឱ្យទទួ លបានឱ្កា�រី ការអភិិឌ្�វផ លរំរុងោនរ ន ុ ង�ងគ ម្ទូ ម្ៅ។ គម្រោងពិធិធកម្ម វ ិស�យកសិកម្ម ម្ៅកម្ ព ុ ជា (CASDP) 11 ឌ �ែនការជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ (IPPF) រកបែ�ណ្ ង( ការរំណ្�់អ�� �ញ្ញ ញ ណ្វនិងការវាក�នម្ែ ម្លើវិ សធានការផ លចាំបាច់វ ម្ ើម្បីបម្ញ្ច ៀ�ែលបះពាល់ អិ សជជ ោនវឬព្ប�ិនម្បើវិ សធានការទា ំងម្នះរុំអាចអនុិ�� ម្ៅបានវព្�ូិោនការរំណ្�់ ិ សធានការវ ម្ ើម្បីកា�់បនា កឱ្យម្កជាអបបបរោវ �ព្ោលែលបះពាល់វ ឬែដ ល់�ំណ្ង �ព្ោប់ែលបះពាល់ទា ំងម្នះវ និងធានោងណាឱ្យជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ ទទួ ល បានអ�ា ព្បម្ោជន��ម្ព្�ប�ម្ិបបធម្៌រប�់រួរម្គវ ម្ព្កាម្អនុគម្ព្ោងវ ម្ោកវិ សធានការ ទា ំងម្នះវ ព្�ូិរំណ្�់រ ន ុ ងរិចចរិម្ព្ោះម្ោបល់វ ម្ោកម្�រ ីជាម្ុនវ ផែែ រ�ម្រយ�ោ ៌ នព្�ឹម្ព្�ូិវ ជាម្ួ ក�ហគម្ន�ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវផ លរងែលបះពាល់។ 40. ម្ករ ន ុ ងររណ្ ី ផ ល�ហគម្ន�ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចរងែលបះពាល់វ ម្ោកសារ អនុគម្ព្ោងម្ហោ ា ញជាជំរូរម្ោកផ រវ រ ឋ រចន�ម្ព យនធវ ការវាក�នម្ែ �ងគ ម្ម្នះវ ព្�ូិបង្ហ ន ុ ងវ ESMPវ ម្ហើករ�អាចបង្ហ ា ញជាឯរសារោច ់ ផ�ឯងែងផ រវ �ព្ោប់ម្ោលបំណ្ងននរិចចរម្ិ ព្ោះម្ោបល់វ និងការបង្ហ ា ញរយ�៌ោន។ ម្ករ ន ុ ងររណ្ី ផ ល�ហគម្ន�ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ រងែលបះពាល់ម្ោកសារ�រម្ម ភារ បណ្ ្ ុ ះបណា ដ លវ ឬ�រម្ម ភារបម្ងក ើនការកល់ ឹងវ ម្នះ ភារចាំបាច់ម្ ើម្បីម្ធា កា ើ រវាក�នម្ែ �ងគ ម្ម្ក�ា ន រ់ជា�ិវ ឬ�ា ន រ់ម្��� វ ច ល ព្�ូិបញ្ ូ ម្ៅរ ន ុង លរា �ណ្ ឌ ព្ប�ិប�� ិរប�់អនរែដ ល់ម្�វាបណ្ ្ ុ ះបណាដ លទា ំងម្នះ។ 7.3 ំម្ណ្ើរការរិម្ព្ោះម្ោបល់ម្ោកម្�រ ីវជាម្ុនវនិងផែែ រ�ម្រយ�៌ោនព្�ឹម្ព្�ូិ 41. ម្ោលនម្ោបាករប�់ធនោររិភរម្ោរ�ដ ីរជ ី នជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ �ព្ម្ូិឱ្យោន ការអនុិ�� ំម្ណ្ើរការរិម្ព្ោះម្ោបល់ម្ោកម្�រ ីជាម្ុនវ និងផែែ រ�ម្រយ�៌ោនព្�ឹម្ព្�ូិវ ម្ ើម្បីម្រៀរគរ ការោំព្ទរី�ហគម្ន�ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ ផ លនឹងទទួ លព្បម្ោជន�វ ឬរងែលបះពាល់ ម្ោកសារអនុគម្ព្ោងវ ផ លទទួ លបានហិរញ្ញ បបទានរីធនោរ។វ ម្ោលការណ្�ននរិចចរិម្ព្ោះម្ោបល់វ ម្ោកម្�រ ីជាម្ុនវ និងផែែរ�ម្រយ�៌ោនព្�ឹម្ព្�ូិវ ទទួ លសា ី ុរាបុរ�រប�់ គ ល់រី�ិទធិវ ផ លបន� រប �ហគម្ន�ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ ម្លើ ីធែីវ ផ ន ីវ និងធនធានរប�់រួរម្គវ និងម្ោររ �ម្�ា រិចចព្�បចាប់រប�់រួរម្គវ រ� ូ ចជាវ �ព្ម្ូិឱ្យោនការអនុិ�� ំម្ណ្ើរការវ ផ លែដ លល ់ ទធ ភារវ និងោំព្ទឱ្យជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវម្ធា ើការម្ព្ជើ�ម្រ ី�ោោ ៌ អភិិឌ្�ន��ព្ោប់�ហគម្ន�រប�់រួរម្គ។ 42. អន រ�ច ីរម្ច ីចាំបាច់ព្�ូិម្ព្បើព្បា�់ ិ សធីសាស្���រិម្ព្ោះម្ោបល់�ម្ផបបចូ លរ ួម្វ �ម្ព្�ប ម្ៅ�ម្គុណ្�នម្ែ �ងគ ម្វ និងិបបធម្៌រប�់�ហគម្ន�ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ ផ លរងែលបះពាល់វ ព្រម្ទា ំងសា ា នភារម្កម្ូ លោ ឋ នរប�់រួរម្គវ ម្ហើករ ន ុ ងម្រៀបចំ ិ សធីសាស្���ទា ំងម្នះវ អន រ�ច ីរម្ច ីព្�ូិម្ដដ �ការករចិ��ទុរោរ់ជារិម្��ចំម្ពាះបញ្ញ ា ផ លជារដ ីបារម្ភ រប�់ស្���ីវ កុិជនវ និងរុោរជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ និងការទទួ លបានឱ្កា�វ និងភាគែលរីការ អភិិឌ្�រប�់ព្រ ុម្ទា ំងម្នះ។ 43. ម្ិទិកាធម្ម ��ព្ោប់រិចចរម្ ិ ព្ោះម្ោបល់វ គឺជាផែន រម្ួ កននការវាក�នម្ែ ម្ហ�ុបះពាល់�ងគ ម្វ ម្ហើក ិ សសាលភារននរិចចរិម្ព្ោះម្ោបល់វ ផ លចាំបាច់ព្�ូិម្រៀបចំវ ោនការផព្បព្បួ ល�ុ�ៗោ នវ អាព្�យកម្ៅ�ម្គម្ព្ោងជារ់ោរ់វនិងលរា ណ្ៈននែលបះពាល ់ ផ លព្�ូិម្្ែ ើក�ប។វិ សធីសាស្���វផ លព្�ូិ ម្ព្បើព្បា�់�ព្ោ�់ម្រៀបចំរិចចរិម្ព្ោះម្ោបល់វ ផព្បព្បួ លអាព្�យកម្ៅ�ម្ព្បម្ភទ�ហគម្ន�វ ផ លរងែលបះពាល់ម្ោកសារគម្ព្ោងជារ់ោរ់វ )ឧទាហរណ្�វ ភារង្ហករងម្ព្ោះវ ភាសាវ និងការបន� ទំនរ់ទំនងរប�់រួរម្គវជាម្ួ ក�ងគ ម្ទូ ម្ៅវឬ�ហគម្ន�ជិ��ាង(។ ំម្ណ្ើរការរិម្ព្ោះម្ោបល់ម្នះវចាំបាច់ព្�ូិធាន�ា៖ ▪ ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ រុំព្�ូិបានបងា ិ�បងា ំវ ទទួ លរង�ោព ធវ ើ រ ឬ�ំ ុ �គំរាម្ឱ្យម្ធា កា ម្ព្ជើ�ម្រ ី�ករជម្ព្ម្ើ�ណាម្ួ កននការអភិិឌ្�។ ▪ ព្�ូិោនការផ�ា ងររការកល់ព្រម្រីជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចជាម្ុនវ ម្ុនម្រលែដ ល់ការអនុញ្ញ ញ �វ ឬម្ុនម្រលចាប់ម្ែដ ើម្�រម្ម ភារវ ់ រលម្ិោឱ្យបានព្គប់ព្ោន់វ ម្ហើកព្�ូិោនការែដ លម្ ម្ ើម្បីម្រៀបចំរិចចរិម្ព្ោះម្ោបល់ជាម្ួ កជនជា�ិម្ ម្ ើ ភាគ�ិច/អនុិ�� ំម្ណ្ើរការវ ផ ល នំឱ្យោនការឯរភារោ ន ជារ ួម្ម្ករន ុ ង�ហគម្ន�ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវនិង ▪ �ហគម្ន�ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចទទួ លបានរយ�៌ោនម្រញម្លញអំរី ិ សសាលភារវ និង ែលបះពាល់វផ ល�រម្ម ភារអភិិឌ្�ន�ផ លម្�ន ើម្ ើងោនម្លើ ីធែីវធនធានវនិង�ុ�ុោលភារ រប�់រួរម្គ។វ គួ រោនការែដ លរ់ យ�៌ោនអំរីលរា ណ្ៈវ ទំហំវ ម្លបឿនវ ភារអាចប ្ ូរព្�លប់ ម្រិ សញបានវ វិ សសាលភារននអនុគម្ព្ោងវ ឬ�រម្ម ភារវ ផ លព្�ូិបានម្�ន ើម្ ើង,វ ម្ោលបំណ្ង គម្រោងពិធិធកម្ម វ ិស�យកសិកម្ម ម្ៅកម្ ព ុ ជា (CASDP) 12 ឌ �ែនការជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ (IPPF) រកបែ�ណ្ ននអនុគម្ព្ោងវ និងរកៈម្រលអនុគម្ព្ោង,វ ទី�ងវ និង�ំបន ់ ផ លរងែលបះពាល់,វ ការវាក�នម្ែ បឋម្ម្លើែលបះពាល់ម្� ឋ រិចចវ �ងគ ម្វ ិបបធម្៌វ និងបរ សសា ា នវ ផ លអាច ម្រើ�ោនម្ ើងវ រ ួម្នឹងហានិភយកវ ផ លអាចម្រើ�ោនម្ ើងែង,វ បុគគលិរផ លទំនងជានឹង ចូ លរ ួម្រ ន ុ ងការអនុិ�� គម្ព្ោងម្នះវ និងនី�ិ ិ សធី ផ លអនុគម្ព្ោងអាចករម្រអនុិ�� ។វ ំម្ណ្ើរការម្នះវអាចបញ្ ូ ជម្ព្ម្ើ� រម្ចញវិ សញនូ ិការកល់ព្រម្ែងផ រ។ ច ល 44. រិចចរិម្ព្ោះម្ោបល់វ និងការចូ លរ ួម្វ គឺជា�ោ�ភាគ�ំ�ាន់ៗនន ំម្ណ្ើរការែដល់ការកល់ព្រម្វ ម្ហើកព្�ូិោនការចងព្រងទុរជាឯរសារវអំរី ំម្ណ្ើរការរិម្ព្ោះម្ោបល់ទា ំងម្នះ។ 45. គួ រោនការរិចារណាឱ្យបានលែ ិ�លែ ន់វ អំរីការម្រៀបចំរិចចរិម្ព្ោះម្ោបល់វ និងម្រៀបចំ ឱ្យបាន�ម្ព្�បម្ៅនឹងបរ សបទរប�់គម្ព្ោងវ ែលបះពាល ់ ផ លម្គរំរឹង�ានឹងម្រើ�ោនម្ ើងវ និងបរ សបទនន�ហគម្ន�ម្ូលោ ឋ ន។វ រិចចរិម្ព្ោះម្ោបល់គួរម្ធា ើម្ ើងជាភាសាជនជា�ិភាគ�ិចវ ម្កម្រលផ លចាំបាច់វនិងព្�ូិទុរម្រលឱ្យបានព្គប់ព្ោន់វ)ោងម្ហាចណា�់រីរ�បា ដ ហ�(វម្ ើម្បីធាន�ាវ �ហគម្ន�ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចផ លរងែលបះពាល់ទា ំងអ�់វ នឹងអាចចូ លរ ួម្ រ ន ុ ងរិចចរិម្ព្ោះម្ោបល់ទា ំងម្នះវ ម្ោកបាន ឹងរយ�៌ោនម្រញម្លញអំរីគម្ព្ោង។វ អភិព្រម្ ផ លម្ព្បើព្បា�់�ព្ោប់រម្ ិ ព្ោះម្ោបល់វអាចោន ូ ចជា៖ ▪ រិចចព្បជុំ�ហគម្ន�វ ទា ំងជាម្ួ ក�ហគម្ន�ទា ំងម្ូ លវ និងជាម្ួ កនឹងអនុព្រ ុម្ម្ែសងៗោន រន ុ ង�ហគម្ន� ▪ រិចចរិភារាព្រ ុម្ម្ោលម្ៅវនិងការម្រៀបចំ ផែនការផ លោនការចូ លរ ួម្ ▪ ការែដ លរ ់ យ�៌ោនគម្ព្ោងវរ ន ុ ងទព្ម្ង់ម្រញម្លញវ)ឯរសារគម្ព្ោងវរបាកការណ្�វាក�នម្ែ ។ល។វ ទព្ម្ង់សាម្ញ្ញ ៗវ ូ ចជាវ ដ ំ រ ូបភារវ និង�ិ�បយណ្ ទង ណ វ និង�ោ ភ រៈម្សា�ទ�សន�វ ម្ោក ម្ព្បើព្បា�់ភាសាម្កម្ូ លោ ឋន ▪ ការរំណ្�់ររជនបម្ង្ហ គ លរន ុ ង�ហគម្ន�វ )ិគគ បណ្ ដ លម្ួ កចំនួនព្បផហលជាព្�ូិម្រៀបចំវ ្ ុ ះបណា ម្ ើម្បីបម្ងក ើនលទធ ភាររប�់រួរម្គវ រន ុ ងការចូ លរ ួម្វ ព្បរបម្ោកអ�ា នយក រ ន ុ ង ំម្ណ្ើរការរិម្ព្ោះម្ោបល់( ▪ ការចូ លរ ួម្រប�់�ហគម្ន�ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ ផ លរងែលបះពាល់វ អងគ ការជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ ព្ប�ិនម្បើោនវ និងអងគ ការ �ងគ ម្�ុី ិ សលម្កម្ូ លោឋ នម្ែសងម្ទៀ�វ ផ លព្�ូិ បានម្លើរម្ ើងម្ោក�ហគម្ន�ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវផ លរងែលបះពាល់វនិង ▪ ឱ្កា�រិម្ព្ោះម្ោបល់ម្ក ំណារ់កាលនីម្ួកៗននការម្រៀបចំវនិងការអនុិ�� គម្ព្ោង។ 46. ម្ករ ន ុ ងររណ្ី ផ ល�ហគម្ន�ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ រងែលបះពាល់ម្ោកសារ�រម្ម ភារ បណ្ ្ ុ ះបណាដ លវ ឬ�រម្ម ភារបម្ងក ើនការកល់ ឹងវ ម្នះភារចាំបាច់វ ម្ ើម្បីម្រៀបចំរិចចរិម្ព្ោះម្ោបល់ ជាម្ួ កនឹង�ំណាងជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចម្ក�ា ន រ់ជា�ិវ ឬ�ា ច ល ន រ់ម្��� ព្�ូិបញ្ ូ ម្ៅរ ន ុ ងលរា �ណ្ឌ ព្ប�ិប�� ិរប�់អនរែដ ល់ម្�វា។ 7.4 ការម្រៀបចំផែនការអភិិឌ្�ន�ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិច 47. ម្បើ�ម្ OP/BP 4.10វម្កម្រលផ លការរិនិ�យ ំបូងររម្ឃើញ�ាវជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវផ ល ោនទំនរ់ជា�ម្ូ ហភារជាម្ួ កនឹង�ំបន់គម្ព្ោងវ ទំនងជាោនិ�� ោនម្ករ ន ុ ង�ំបន់គម្ព្ោងវ លទធ ែលររម្ឃើញរីការវាក�នម្ែ ម្ហ�ុបះពាល់�ងគ ម្វ និង ំម្ណ្ើរការរិម្ព្ោះម្ោបល់ម្ោកម្�រ ីជាម្ុនវ និងផែែ រ�ម្រយ�៌ោនព្�ឹម្ព្�ូិវ នឹងព្�ូិម្ព្បើព្បា�់ម្ោកន គូ វ ផ លព្�ូិបានម្ព្ជើ�ម្រ ី� ឱ្យអនុិ�� គម្ព្ោងវម្ ើម្បីម្រៀបចំ ផែនការអភិិឌ្�ន�ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ (IPDP)វ�ព្ោប់អនុគម្ព្ោង ជារ់ោរ់វផ លបងក ែលបះពាល់ ល់ជនជា�ិភាគ�ិច។វផែនការអភិិឌ្�ន�ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវព្�ូិ ោរ់ម្ចញនូ ិ ិ សធានការវ ផ លអន រ�ច ីរម្ច ីនឹងអនុិ�� វ ម្ ើម្បីធាន�ាវ )រ(វ ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិច ផ លរងែលបះពាល់ម្ោកសារគម្ព្ោងវ នឹងទទួ លបានអ�ា ព្បម្ោជន�ផែន រ�ងគ ម្ម្� ឋ រិចចវ �ម្ព្�ប ម្ៅ�ម្ិបបធម្៌រប�់រួរម្គវ និងវ )�(វ ម្កម្រលផ លែលបះពាលអិ សជជ ោនវ ផ លអាចម្រើ�ោនម្ ើងម្លើជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ ព្�ូិ សជជ បានរំណ្�់ររម្ឃើញែលបះពាល់ជាអិ ោនទា ំងម្នះវ ព្�ូិបានបម្ញ្ច ៀ�កា�់បនា កឱ្យម្ក �ិចជាអបបបរោវ �ព្ោលវ ឬទូ ទា�់�ង។វ ផែនការអភិិឌ្�ន�ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ គួ រម្រៀបចំ គម្រោងពិធិធកម្ម វ ិស�យកសិកម្ម ម្ៅកម្ ព ុ ជា (CASDP) 13 ឌ �ែនការជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ (IPPF) រកបែ�ណ្ ព្បរបម្ោកភារប� ់ ផបនវ និង្ ច ំងរីសា ល ុ ះបញ្ញ ា នភារជារ ដ រននផែនការម្នះវ ់ ផ�ដ ងវ ម្ហើករព្ម្ិ�រិសា ោនការផព្បព្បួ ល�ុ�ៗោ ន វ អាព្�យកម្ៅ�ម្គម្ព្ោងជារ់ោរ់វ និងម្ៅ�ម្លរា ណ្ៈននែលបះពាល់វ ើ �ប។វ ផ លព្�ូិម្្ែ ក ច ល អន រ�ច ីរម្ច ីព្�ូិបញ្ ូ ផែនការអភិិឌ្�ន�ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ ម្ៅរន ុ ងការ�រ ់ ផ�ងគម្ព្ោង។ 48. ម្កម្រលផ លោនការ�ព្ម្ូិវ ផែនការអភិិឌ្�ន�ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ គួ របញ្ ូ �ោ�ភាគ ច ល �ាងម្ព្កាម្ម្ៅ�ម្ការចាំបាច់វ )�ោោព្�ម្ៅនឹងវិ សសាលភារវ អ�ា ព្បម្ោជន�វ ែលបះពារ់វ និងហានិភយករប�់គម្ព្ោង(៖ រ( រិរណ្៌នគម្ព្ោងវនិងរិរណ្៌នម្ោក�ម្ងា បអំរីបញ្ញ ា ពារ់រយនធនឹងជនជា�ិភាគ�ិច �( ម្�ចរដ ី�ម្ងា បអំរីព្រប�យណ្ ឌ ចាប់វនិងព្រប�យណ្ ឌ សា ា បយនវផ លអនុិ�� ចំម្ពាះជនជា�ិភាគ�ិច គ( ម្�ចរដ ី�ម្ងា បអំរកា ី រវាក�នម្ែ �ងគ ម្វ ូ ចជាវ រយ�៌ោនម្ ើម្ព្ោអំរីលរា ណ្ៈព្បជាសាស្���វ �ងគ ម្វ ិបបធម្៌វ និងនម្ោបាករប�់ជនជា�ិភាគ�ិចវ ផ លរងែលបះពាល់ ីធែវ ី និងផ ន វ ី ផ លរួ រម្គកាន់កាប់ជាព្បនរណ្ីវ ឬម្ព្បើព្បា�់វ ឬកាន់កាប់ជាទំម្នៀម្ទោ ែ ប់វ និងធនធានធម្ម ជា�ិវផ លរួ រម្គរឹងអាព្�យកម្លើ ឃ( ម្�ចរដ ី�ម្ងា បអំរីលទធ ែលននរិចចរិម្ព្ោះម្ោបល់ម្ោកម្�រ ីជាម្ុនវ និងផែែ រ�ម្រយ�៌ោនព្�ឹម្ព្�ូិវ ជាម្ួ កជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ ផ លរងែលបះពាល់វ ផ លនំ ឱ្យោនការោំព្ទោងទូ លំទូោករិ�ហគម្ន�វម្ោកគម្ព្ោង ង( ព្រប�យណ្ ឌ ម្ ើម្បីធានឱ្យោនរិចចរិម្ព្ោះម្ោបល់ម្ោកម្�រ ីជាម្ុនវ និងផែែ រ�ម្រយ�៌ោន ព្�ឹម្ព្�ូិវ ជាម្ួ កនឹងជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ ផ លរងែលបះពាល់រ ន ុ ងអំ ុ ងម្រលអនុិ�� �រម្ម ភារគម្ព្ោង ច( វិ សធានការម្ ើម្បីធាន�ាវ ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ ផ លរងែលបះពាល់ទទួ ល បានអ�ា ព្បម្ោជន��ងគ ម្វនិងម្� ឋ រិចច�ម្ព្�បម្ៅ�ម្ិបបធម្៌រប�់រួរម្គ។វ ្( ម្�ចរដ ីរិរណ្៌នអំរកា ី រម្រៀបចំសា ា បយនវ �ព្ោប់អនុិ�� ផែនការអភិិឌ្�ន� ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិច ជ( វិ សធានការម្ ើម្បីបម្ញ្ច ៀ�កា�់បនា កឱ្យម្កជាអបបបរោវ �ព្ោលវ ឬ ែដ ល់�ំណ្ងចំម្ពាះែលបះពាល់អ ិ សជជ ោន ឈ(ការបាន់ព្បោណ្ចំណាកវ និងផែនការហិរញ្ញ បបទានវ �ព្ោប់អនុិ�� ផែនការអភិិឌ្�ន�ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិច ញ( កន� ការម្ោះព្សាកបណ្ ដ ឹងសារទុរាវ ផ លែដ លភា ់ រង្ហកព្�ួ ល ល់ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ ផ លរងែលបះពាល់វនិង ( ការរិនិ�យ�ម្ោនវ ការវាក�នម្ែ វ និងការម្រៀបចំរបាកការណ្�អំរីការអនុិ�� ផែនការអភិិឌ្�ន�ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ រ ួម្នឹង�ូ ចនរររិនិ�យ�ម្ោនជារ់ោរ់វ )ផបងផចរ�ម្ជា�ិរន ធ ុ (។ 49. ម្កម្រលផ លជនជា�ិម្ ម្ ើ ភាគ�ិចវ គឺជាព្រ ុម្ផ�ម្ួ ករ�់វ ឬព្រ ុម្ភាគម្ព្ចើនម្លើ�លុបវ រ ន ុ ងចំម្ណាម្ព្រ ុម្ផ លទួ លែលដ ទ ល់រីអនុគម្ព្ោងវ ម្គគួ របញ្ ច លូ �ោ�ភាគននននផែនការ អភិិឌ្�ន�ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចម្នះម្ៅរ ន ុ ងការ�រ ់ ផ�ងគម្ព្ោងទា ំងម្ូ លវ ម្ហើករ ន ុ ងររណ្ីម្នះម្គរុំចាបា ំ ច់ម្រៀបចំផែនការ អភិិឌ្�ន�ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចោច់ម្ោកផ រម្នះម្ទ។វ រ ន ុ ងររណ្ីម្នះវ �ោ�ភាគ�ំ�ាន់ៗននផែនការអភិិឌ្�ន�ជនជា�ិម្ ម្ ើ ភាគ�ិចវ )�ូ ម្ម្ម្ើលចំណ្ ុ ចវ �- វ �ាងម្លើ(វ និងព្�ូិបញ្ ូ ម្ៅរ ច ល ន ុង ESMPវ �ព្ោប់គម្ព្ោងពារ់រយនធវ អម្នឹងលទធ ែលររម្ឃើញ រីការវាក�នម្ែ �ងគ ម្។វ ESMPវ ផ លព្�ូិបានម្រៀបចំវ ព្�ប�ម្ចំណ្ ុ ច�ាងម្លើម្នះវ នឹងអាចទទួ ល ករបានផ�រ ន ុ ងររណ្ ី ផ ល�ោ�ភាគទា ំងម្នះព្�ូិបានបញ្ ូ រ ច ល ន ុ ងរព្ម្ិ�ជាទីម្រញចិ��វ ម្ោក PMUវ និងអន រឯរម្ទ�ផែន រអភិិឌ្�ន��ងគ ម្រប�់ព្រ ុម្ការង្ហរធានោររិភរម្ោរផ�បុម្ណា ណ ះ។ 50. រន ុ ងររណ្ ី ផ ល�ហគម្ន�ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចរងែលបះពាល់វ ម្ោកសារ�រម្ម ភារ បណ្ ្ ុ ះបណា ដ លវ ឬបម្ងក ើនការកល់ ឹងវ ម្នះភារចាំបាច់ម្ ើម្បីម្រៀបច ំ ផែនការអភិិឌ្�ន� ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ ផ លម្រៀបរាប់រី ិ សធានការរិម្��វ ឬវិ សធីសាស្����ព្ោប់ែដលកា ្ុះ ់ របណ្ បណា ដ លម្ក�ា ន រ់ជា�ិវឬ�ា ន រ់ម្��� វព្�ូិបញ្ ច ល ូ ម្ៅរន ុ ងលរា �ណ្ឌ ព្ប�ិប�� ិរប�់អនរែដ លម្ ់ �វា។ 8.0 ា បយន ការម្រៀបចំសា គម្រោងពិធិធកម្ម វ ិស�យកសិកម្ម ម្ៅកម្ ព ុ ជា (CASDP) 14 ឌ �ែនការជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ (IPPF) រកបែ�ណ្ 51. គម្ព្ោងម្នះនឹងព្�ូិអនុិ�� ម្ោកម្ព្បើព្បា�់ព្បរយនធរប�់រោ ឋ ភិបាល។វ ព្រ�ួ ងរ�ិរម្ម វ ា ព្បោញ់វ និងម្នសាទវ គឺជាទីភា រុកា ន រ់ង្ហរព្ប�ិប�� ិចម្បងវ ផ លទទួ ល�ុ�ព្�ូិអនុិ�� វ និងការម្រៀបចំ ការ�ព្ម្ប�ព្ម្ួ លទា ំងម្ូ ល។វ ព្រ�ួ ងរ�ិរម្ម វ រុកា ា ព្បោញ់វ និងម្នសាទវ ទទួ ល�ុ�ព្�ូិម្លើការព្គប់ព្គង /ការ�ព្ម្ប�ព្ម្ួ លគម្ព្ោងទា ំងម្ូ លវ និងម្លើការអនុិ�� �ោ�ភាគទា ំងបួ ន។វ ព្រ�ួ ងរ�ិរម្ម វ រុកាា ព្បោញ់វ និងម្នសាទវ នឹង�ហការោងជិ��ន ទ ិ ធ ជាម្ួ កនឹងអងគ ភារបម្ចច រម្ទ�រប�់ព្រ�ួ ង អភិិឌ្�ន�ជនបទវនិងព្រ�ួ ងធនធានទឹរវនិងឧ�ុនិកម្វវវផ លជាវវវវវវន គូ អនុិ�� វទទួ ល�ុ�ព្�ូិម្លើ ការសាង�ង់ម្ហោ ឋ រចន�ម្ព យនធជនបទ។វ នឹងោនការែដ លកា ់ រោំព្ទ ល់ការបម្ងក ើ�ព្រ ុម្ការង្ហរ �ព្ម្ប�ព្ម្ួ លវនិងអនុិ�� ម្ព្កាម្ការ ឹរនំរប�់ព្រ�ួ ងរ�ិរម្ម វរុកា ា ព្បោញ់វនិងម្នសាទវភា ជ ប់ជាម្ួ ក នឹងវ )ម្ល�ាធិការោ ឋ ន(វ ព្រ ុម្ការង្ហរបម្ចច រម្ទ�រ�ិរម្ម វ និងទឹរវ )TWGAW)។វ នឹងោនការបម្ងក ើ� គណ្ៈរោ ម ធិការ ឹរនំម្ករព្ម្ិ��ព �់វ ម្ ើម្បីែដល់ ំបូន ម នវ និងម្ោះព្សាកបញ្ញា អន� រ ិ ស�យកវ ផ លម្រើ�ម្ចញលម ី។ 52. ម្ស្�ន�ីទទួ លបន ទ ុ រការពារែលបះពាល់�ងគ ម្វ និងបរ សសា ា នវ ព្�ូិទទួ ល�ុ�ព្�ូិអនុិ�� វ និងរិនិ�យ�ម្ោនវិ សធានការការពារែលបះពាល់វ �ព្ោប់�ោ�ភាគវ ផ លម្ដ ដ �ម្លើ រិរិធរម្ម ិ ស�យករ�ិរម្ម វ និងការផរលម្ែ ម្ហោ ឋ រចន�ម្ព យនធជនបទ។វ ម្បើម្ទាះបីជាការកល់ ឹង អំរីបញ្ញ ា ការពារែលបះពាល់ប រ សសា ា នវ និង�ងគ ម្វ ម្កោនរព្ម្ិ�វ និងទាម្ទារឱ្យោនការរសាង �ម្�ា ភារបផនា ម្វ �ម្រកៈការោរ់ម្ចញនូ ិម្ោលការណ្ � ផណ្នំ�ដីរកា ី រការពារែលបះពាល់ប រ សសា ា នវ និងឯរសារនី�ិ ិ សធីរ�ម្ោកវ ព្រ�ួ ងបរ សសា ា នវ ព្�ូិទទួ ល�ុ�ព្�ូិែដ ល់ិគគ បណ្ ្ ុ ះបណា ដ ល�ដ ីរកាី រការពារ ែលបះពាល់វ ម្ោកធានឱ្យោនការបស្�ញ្ញ ជ បលរា �ណ្ ឌ �ព្ម្ូិននការការពារែលបះពាល់ម្ៅរ ន ុ ងិ ដ នន រម្ព្ោងអភិិឌ្�ន�ែ ូ លន លវ ល ិ ់ និងម្ធា ើ�រម្ម ភារព្សាិព្ជាិផ លចាំបាច់នន។វ ម្លើ�រីម្នះវ អគគ នករោ ឋ នម្ោះព្សាកែលបះពាល់ននព្រ�ួ ងម្� ឋ រិចចវ និងហិរញ្ញ ិ� � ុ វ )អ�ី�គណ្ៈរោ ម ធិការ អន� រព្រ�ួ ងម្ោះព្សាកែលបះពាល់វ [IRC])វ នឹងចូ លរ ួម្ែងផ រវ ម្ោកសារផ� ការម្ធា ើលទធ រម្ម ីធែីជាបម្ណា ដ ះអា�នន វឬអចិនស្�ន�ក�វនឹងម្រើ�ោនម្ ើងម្ិនអាចម្ចៀ�រ ួច។ 53. ព្រ�ួ ងរ�ិររម្ម វ រុកា ា ព្បោញ់វ និងម្នសាទវ គឺជាទីភា ន រ់ង្ហរព្ប�ិប�� វ ិ និងអនុិ�� �ព្ោប់គម្ព្ោងវ CASDPវ ម្ករម្ ព ុ ជា។វ ព្រ�ួ ងរ�ិរម្ម វ រុកាា ព្បោញ់វ និងម្នសាទវ និងព្រ�ួ ងពារ់រយនធវ ) ូ ចជាវព្រ�ួ ងអភិិឌ្�ន�ជនបទវនិងព្រ�ួ ងធនធានទឹរវនិងឧ�ុនិកម្(វនឹងរ ួម្ោ ន ទទួ ល�ុ�ព្�ូិម្លើ លទធ ែលការង្ហរផែន របរ សសា ា នវ និង�ងគ ម្ននអនុគម្ព្ោងវ ផ លអនុិ�� ម្ព្កាម្ជំនួកបម្ចច រម្ទ� រប�់ព្រ�ួ ងបរ សសា ា នវ និងគណ្ៈរោ ម ធិការអន� រព្រ�ួ ងម្ោះព្សាកែលបះពាល់។វ ព្រ�ួ ងរ�ិរម្ម វ រុកា ា ព្បោញ់វ និងម្នសាទវ និងព្រ�ួ ងពារ់រយនធវ គួ រោនម្ស្�ន�ីការពារែលបះពាល់ប រ សសា ា នវ និង�ងគ ម្វ បំម្រញការង្ហរវ ម្ ើម្បី�ម្ព្ម្ចម្ោលបំណ្ងម្នះ។វ អាព្�យកម្ៅ�ម្ការបណ្ ដ លវ ្ ុ ះបណា និងបទរិម្សាធន� ិ សជា ជ ជីិៈវ �ាងការអនុិ�� វ និងការរិនិ�យ�ម្ោនវ ិ សធានការការពារែលបះពាល់ បរ សសា ា នវ និង�ងគ ម្វ ម្ស្�ន�ីទា ំងម្នះទំនងជាព្�ូិការការបណ្ ដ លវ និងការោំព្ទបផនា ម្ម្ទៀ�។វ ្ ុ ះបណា ម្ស្�ន�ីទា ំងម្នះគួ រទទួ លបានការោំព្ទរីព្រ ុម្ទីព្បឹរាែដល់ជំនួកបម្ចច រម្ទ�វ ផ លនឹងជួ ក ល់ការអនុិ�� �ម្លរា �ណ្ ឌ �ព្ម្ូិវ រន ុង ESMFវ ម្ហើករ ន ុ ងម្រលជាម្ួ កោ នវ រសាង�ម្�ា ភារបុគគលិរវម្ ើម្បីម្្ែ ើក�បចំម្ពាះបញ្ញ ា ពារ់រយនធនឹងការការពារែលបះពាល់។ 54. �ណ្ៈម្រលផ លរំរុងោនការរំណ្�់រីគម្ព្ោងវ ផ លព្�ូិអនុិ�� វ ទីភា ន រ់ង្ហរព្ប�ិប�� ិវ និង អនុិ�� វ )ម្ព្កាម្ចំណ្ ុ ះព្រ�ួ ងរ�ិរម្ម វ រុកា ា ព្បោញ់វ និងម្នសាទវនិងព្រ�ួ ងពារ់រយនធ(វនឹងរ ួម្ោ ន រំណ្�់ រីភាររិចចវ និងការទទួ ល�ុ�ព្�ូិជុំ ិ សញការអនុ ិ�� អនុគម្ព្ោងជារ់ោរ់។វ ព្រ�ួ ងរ�ិរម្ម វ រុកា ា ព្បោញ់វ និងម្នសាទវ និងព្រ�ួ ងពារ់រយនធនឹងរ ួម្ោ ន រិនិ�យម្លើរបាកការណ្�រន ិ ិ�យែលបះពាល់បឋម្វ ផ លម្រៀបចំម្ោកទីភា ន រ់ង្ហរព្ប�ិប�� ិវ និងអនុិ�� ម្ក�ម្ម្ូ លោ ឋ នរប�់ព្រ�ួ ងរ�ិរម្ម វ រុកា ា ព្បោញ់វ និងម្នសាទវ និងព្រ�ួ ងពារ់រយនធវ នឹងម្រៀបចំព្ពាងលរា �ណ្ ឌ ព្ប�ិប�� ិវ �ព្ោប់ផែនការ ព្គប់ព្គងបរ សសា ា នវ និង�ងគ ម្វ )ESMP)វ និងលរា �ណ្ ឌ �ព្ម្ូិវ ម្ ើម្បីម្រៀបចំ IPDP។វ ESMPវ និងឯរសារផែនការវ ) ូ ចជាវ ផែនការ�រម្ម ភារម្ោះព្សាកែលបះពាល់ [RAP] និង IPDP) វ នឹងព្�ូិ ផចររំ ផលរជាម្ួ ក�ួ អងគ ពារ់រយនធននវ និងព្រ ុម្ព្បជាជនរ ន ុ ងអំ ុ ងម្រលម្ធា កា ើ ររិម្ព្ោះម្ោបល់។វ បញ្ញ ា វ និងចំណ្ ុ ចផ ល�ម្ងក �ម្ឃើញរ ន ុ ងរិចចរិម្ព្ោះម្ោបល់ទា ំងម្នះវ នឹងព្�ូិបញ្ ូ ម្ៅរ ច ល ន ុង ឯរសារទា ំងម្នះ។វ ឯរសារទា ំងម្នះវ នឹងព្�ូិោរ់បង្ហ ា ញជាសាធារណ្ៈវ និងោរ់ជូនធនោរវ ម្ ើម្បីរិនិ�យម្ ើង ិ សញ។ 9.0 ការម្រៀបចំការរិនិ�យ�ម្ោនវនិងការវាក�នម្ែ 55. ើ ភាគ�ិចវជារិម្��រម្បៀបផ លការង្ហរ គម្ព្ោងម្នះនឹងរិនិ�យវនិងវាក�នម្ែ ម្លើជនជា�ិម្ ម្ សា ដ រែ ូ លន ល់ម្ ើង ិ សញវ ល ិ នឹងបងក ែលបះពាល់ ល់រួរម្គវ ទា ំងិ សជជ ោនវ ទា ំងអិ សជជ ោន។វ ព្ប�ិនម្បើជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចរងែលបះពាល់ជាអិ សជជ ោនវ ម្ោកសារផ�លទធ រម្ម ីធែវ ី ឬព្ទរយ�ម្ប�� ម្ ិ ែសងម្ទៀ�វ ម្នះការរិនិ�យ�ម្ោនវ និងវាក�នម្ែ ម្នះវ នឹងរិនិ�យម្លើលទធ រម្ម ីធែីវ ការ គម្រោងពិធិធកម្ម វ ិស�យកសិកម្ម ម្ៅកម្ ព ុ ជា (CASDP) 15 ឌ �ែនការជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ (IPPF) រកបែ�ណ្ បះពាល់ ល់ទីលំម្កវ និងការដ ែ �់ប្ ូរទី�ំងជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ ព្រម្ទា ំងនី�ិ ិ សធីននវ ផ លព្�ូិ បានចងព្រងទុរជាឯរសាររ ន ុ ងវRAP។ 56. ម្លើ�រីម្នះវ ូ ចផ លព្�ូិបាន�ព្ម្ូិម្ោកវ ESMF,វ របាកការណ្�រិនិ�យ�ម្ោនព្បចាំផ�វ ព្បចាំព្�ីោ�វនិងព្បចាំ្ោ�វនឹងព្�ូិម្រៀបចំម្ ើង�ម្�រម្ម ភារជារ់ោរ់វម្ ើម្បី៖ ▪ ម្ធា ើឱ្យកាន់ ផ�ព្បម្�ើរនូ ិការព្គប់ព្គងបរ សសា ា នវនិង�ងគ ម្ ▪ ធានព្ប�ិទធភារវនិងគុណ្ភារនន ម្ ា នវនិង�ងគ ម្ ំ ណ្ើរការវាក�នម្ែ វវវបរ សសា ▪ ព្បម្ូ លភ� � ុ �ងននវ និងម្ធា ើការវាក�នម្ែ ប រ សសាា នវ និង�ងគ ម្ផែែ រ�ម្លទធ ែលវ �ព្ោប់អនុគម្ព្ោងវនិង ▪ ែដ លឱ្ ់ កា�ឱ្យោនការរាកការណ្�រីលទធ ែលននការការពារែលបះពាល់វ និងការអនុិ�� វិ សធានការ�ព្ោលែលបះពាល់វផ លព្�ូិបានម្លើរម្�ន ើម្ ើង។ ពារ់រយនធនឹងការអនុិ�� គម្ព្ោងិ សញវ ព្រ�ួ ងរ�ិរម្ម វ ា ព្បោញ់វ រុកា និងម្នសាទវ និងព្រ�ួ ងពារ់រយនធវ នឹងរ ួម្ោ ន អនុិ�� �រម្ម ភាររិនិ�យ�ម្ោននែទ រ ន ុ ងវ រ ន ុ ងអំ ុ ងម្រលម្រៀបចំវ និង �ិកាា រី�ម្ិទធិលទធ ភារវ រ� ូ ចជាវ ម្រៀបចំវ ESMPsវ ម្ ើម្បីរំណ្�់រវ ី ិ សសាលភារននការអនុិ�� ិ សធានការ យ �ព្ោលវ ព្បរបម្ោកម្ជាគជក។វ ម្ស្�ន�ីទទួ លបន ទ ុ រការការពារ�ងគ ម្វ និងបរ សសា ា នវ រ�នឹងព្�ូិអនុិ�� �រម្ម ភាររិនិ�យ�ម្ោនព្បចាំព្�ីោ�នែទ រ ន ុ ងវ និងព្�ូិោរ់របាកការណ្�ជូន គណ្ៈរោ ម ធិការអន� រព្រ�ួ ងម្ោះព្សាកែលបះពាល់វ និងធនោររិភរម្ោរវ ម្ ើម្បីរិនិ�យម្ ើង ិ សញ ម្ោករបាកការណ្�ម្នះវ ព្�ូិោរ់វ �ម្រកៈព្រ�ួ ងរ�ិរម្ម វ រុកា ា ព្បោញ់វ និងម្នសាទវ និង ព្រ�ួ ងពារ់រយនធ។វការរិនិ�យ�ម្ោននឹងម្ដ ដ �ម្លើផែន រ�ំ�ាន់ចំនួនបីវ ូ ចជា៖ រ. ការរិនិ�យ�ម្ោនភារអនុម្ោម្៖វ ម្ ើម្បីម្ែទ ៀងដទ �់បញ្ញ ជ រ់�ាវ ិ សធានការ�ព្ោលវ ផ លចាំបាច់ព្�ូិបានករម្រម្ធា ើការរិចារណាវ និងអនុិ�� ។វ រន ុ ងអំ ុ ង ំណារ់កាលម្រៀបចំអនុគម្ព្ោងវ �រម្ម ភាររិនិ�យ�ម្ោនវ ភារអនុម្ោម្វ និងម្ដ ដ �ម្លើការធានឱ្យោនការអនុិ�� វ ESMFវ ព្បរបម្ោកព្ប�ិទធភារវ និងការម្ោររ ម្ៅ�ម្នី�ិ ិ សធី។វ ព្រ�ួ ងរ�ិរម្ម វ រុកា ា ព្បោញ់វ និងម្នសាទវ ព្រម្ទា ំងម្ស្�ន�ីឯរម្ទ��ាង បរ សសា ា នវ និង�ងគ ម្រប�់ព្រ�ួ ងពារ់រយនធវ ព្�ូិធានឱ្យោនការ�ិរាគម្ព្ោងឱ្យបានព្�ឹម្ព្�ូិវ និងឱ្យបានឆ្ប់រហយ�វ ព្�ប�ម្ចាប់រប�់រាជរោ ឋ ភិបាលរម្ ព ុ ជាវ និង បទោ ឋ នគ�ិកុ��រប�់ព្រ ុម្ធនោររិភរម្ោរ។ ការ�ិរា�ម្ិទធិលទធ ភារវ ច ល រ�ព្�ូិបញ្ ា នភារននការអនុិ�� ូ ការវាក�នម្ែ ម្លើសា �រម្ម ភារវពារ់រយនធនឹង ARAP/RAP និងផែនការអភិិឌ្�ន�ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចែងផ រ o បណ្ដ ឹងសារទុរាវ ជារិម្��បណ្ ំ ន់ព្�ូិបានម្ោះព្សាក ដ ឹងសារទុរាទា ំងឡាកវ ផ លរុទា ម្ក�ា ន រ់ម្ូលោឋ នវ និងផ លព្�ូិការ ំម្ណាះព្សាកម្ករព្ម្ិ��ព �់ជាងវ ូ ចផ លព្�ូិ បានរំណ្�់រី ំបូងរ ន ុ ង ESMF o ការម្រៀបចំឯរសារ�ដ ីរីការម្ោះព្សាកែលបះពាល់វ និងការែដល់�ំណ្ង រ ច ល ន ុ ងអនុគម្ព្ោងវព្ប�ិនម្បើពារ់រយនធវរ ួម្បញ្ ូ ទា ំងឯរសារ�ព្ោប់ព្គប់ការបា�់បង់ អចិនស្�ន�ក�វនិងបម្ណាដ ះអា�នន ទា ំងអ�់ o ការវាក�នម្ែ ម្លើគុណ្ភារននវិ សធានការែដ ល់�ណ្ំ ងវ ឬវិ សធានការ�ព្ោលែលបះពាល់វ ផ លពារ់រយនធម្ែសងម្ទៀ�វ ផ លព្�ូិអនុិ�� ម្ៅ�ម្លរា �ណ្ ឌ �ព្ម្ូិននគម្ព្ោង វិ សនិម្ោគនម្រលអនគ�វ ូ ចផ លព្�ូិបានរំណ្�់រី ំបូងវ រ ួម្នឹងែលបះពាល់ ម្លើជីិភាររ�់ម្កែងផ រវនិង o វិ សធានការ�ព្ោលវ ម្កម្រលផ លោនការដ ែ �់ប្ ូរគួ រឱ្យរ�់�ោគ ល់វ រន ុ ង�ូ ចនររវ ផ លព្បផហលជា�ព្ម្ូិឱ្យោនការអនុិ�� អន� រាគម្ន�ជាកុទធសាស្���វ ឧទាហរណ្�ព្ប�ិនម្បើវ ព្រ ុម្ព្បជាជនម្ែសងៗវ)ជនជា�ិភាគ�ិចវនិងព្រ ុម្ង្ហករងម្ព្ោះវ ូ ចជាវ ស្���ីវ និងកុិជន/កុិ�ីវ និងរុោរវ បុរ�វ ចា�់ជរាវ និងជនរិការវ អន រផ លោ ម ន ីធែីវ និងព្បជារលរ ឋ ព្រីព្រ។ល។(វ រុំបានទទួ លការោំព្ទ ឱ្យបានព្គប់ព្ោន់រីគម្ព្ោងវផ លនឹងព្�ូិអនុិ�� ម្នះ។ រ ន ុ ងអំ ុ ង ំណារ់កាលអនុិ�� ការរិនិ�យ�ម្ោនម្លើភារអនុម្ោម្វ ច ល ព្�ូិបញ្ ូ ការរិនិ�យរ ន ុ ងអំ ុ ងម្រលសាង�ង់ននគំនិ�ែ ួ ្ ចម្ែដ ើម្អនុគម្ព្ោងវ និង//ឬ�រម្ម ភារវ ម្ ើម្បីម្ែទ ៀ�ដ ី រអនុម្ោម្ម្ៅ�ម្សា ទ �់រភា ា នភារវ និងអាជា ា បយណ្ណ វ ផ លបានម្ចញជូ ន។វ ំណារ់សាង�ង់ព្ប�ិប�� ិការវ និងរុះម្រ ីម្ព្កាកបញ្ច ប់អនុគម្ព្ោងវ គឺជាការទទួ ល�ុ�ព្�ូិ ទា ំងព្� ុងរប�់ព្រ�ួ ងរ�ិរម្ម វរុកា ា ព្បោញ់វ និងម្នសាទវនិងព្រ�ួ ងពារ់រយនធវម្ហើកការរិនិ�យ គម្រោងពិធិធកម្ម វ ិស�យកសិកម្ម ម្ៅកម្ ព ុ ជា (CASDP) 16 ឌ �ែនការជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ (IPPF) រកបែ�ណ្ ា ន។វ �ម្ោនម្លើភារអនុម្ោម្វនឹងព្�ូិធានម្ោកព្រ�ួ ងបរ សសា �. ការរិនិ�យ�ម្ោនែលបះពាល់៖វ ម្ព្កាកម្រលផ លគម្ព្ោងវ CASDPវ បានចាប់ម្ែដ ើម្អនុិ�� វ ការរិនិ�យ�ម្ោនម្លើ ិ សធានការ�ព្ោលែលបះពាល់វ ននគំនិ�ែ ួ ្ ចម្ែដ ើម្អនុគម្ព្ោងវ និង/ឬ �រម្ម ភារវ គួ រជាភាររិចចរប�់ទីភា ន រ់ង្ហរព្ប�ិប�� ិវ និងអនុិ�� វ និងម្ស្�ន�ីការពារ�ងគ ម្វ និងបរ សសា ា ន។វ ម្គរំរឹង�ាឯរសារការពារបរ សសា ា នវ និង�ងគ ម្នឹងព្�ូិែដ លម្ ់ ៅឱ្យអន រម្ៅការវ ម្ហើកទីភាន រ់ង្ហរព្ប�ិប�� ិវ និងអនុិ�� ព្�ូិរិនិ�យ�ម្ោនវ ម្ ើម្បីធាន�ាវ រិ�ជា ោនការបំម្រញការង្ហរព្�ប�ម្វិ សធានការ�ព្ោលែលបះពាល់វ ផ លបានឯរភារោ ន វ )រវាង រាជរោឋ ភិបាលរម្ ព ុ ជាវនិងព្រ ុម្ធនោររិភរម្ោរ(។ ការរិនិ�យ�ម្ោនវ និងការវាក�នម្ែ ែលបះពាល់�ងគ ម្ទា ំងម្នះវ នឹងវា�់ ផិង ុ ច ូ ច�ាងម្ព្កាម្៖ ចំណ្ o ែលបះពាល់ម្លើបុគគលផ លរងែលបះពាល់វ ព្រ ុម្ព្បជាជនម្ែសងៗោន វ ព្គួ សារវ និង�ហគម្ន�វ ផ លជីិភាររ�់ម្ករប�់រួរម្គវ ព្�ូិររាម្កព្�ឹម្រព្ម្ិ�ម្ុនគម្ព្ោងវ ឬម្ធា ើឱ្យកាន់ ផ�ព្បម្�ើរជាងរព្ម្ិ�ម្ុនគម្ព្ោង o ែលបះពាល់�ម្ម្កនឌ្យរវ ផ លព្�ូិបម្ញ្ច ៀ�កា�់បនា កឱ្យម្កជាអបបបរោវ ឬម្្ែ ើក�ប o សា ិ ច វ ម្ព្កាកគម្ព្ោងរប�់�ហគម្ន�វ ផ លរងែលបះពាល់ ា នភារ�ងគ ម្វ ម្� ឋ រច ម្ោកសារអនុគម្ព្ោងវនិង o ការព្គប់ព្គងវិ សវាទវឬជម្ោែ ះនន។ ម្ ើម្បីវា�់ ផិងែលបះពាល់ទា ំងម្នះវការ�ិរាបុម្រ�ម្ិទធិលទធ ភារវព្�ូិរំណ្�់រី៖ o �ូ ចនររជារ់ោរ់វ ផ លព្�ូិរិនិ�យ�ម្ោនវ ម្ោកម្ព្បើព្បា�់ទិនននយក ផបងផចរ�ម្ម្កនឌ្យរ o រំណ្�់�ាម្�ើនឹងោនការវា�់ ផិង�ូ ចនររទា ំងម្នះជាម្ទៀងទា�់រព្ម្ិ�ណាវនិង o រំណ្�់រីចំណ្ ដ លនន ុ ចម្ៅវ�ព្ោប់រិនិ�យ�ម្ោនវ�ំ�ាន់ៗវ)ឧទាហរណ្�វម្កពារ់រណា ំម្ណ្ើរការអនុិ�� វARAP/RAP ព្ប�ិនម្បើពារ់រយនធ(។ គណ្ៈរោម ធិការអន� រព្រ�ួ ងវ ម្ោះព្សាកែលបះពារ់វ អាចម្ព្ជើ�ម្រ ី� ម្ស្�ន�ីរិនិ�យ�ម្ោនឯររាជយោ ន រ់វ ម្ ើម្បីវាក�នម្ែ ែលបះពាល ់ ផ លអាច ម្រើ�ោនពារ់រយនធនឹងអនុគម្ព្ោងវ ម្ៅ�ម្លរា ណ្ៈវ និងវិ សសាលភារននែលបះពាល់ទាង ំ ម្នះ។វ របាកការណ្�រប�់ម្ស្�ន�ីរិនិ�យ�ម្ោនទាង ំ ម្នះវ ព្�ូិោរ់ជូនគណ្ៈរោ ម ធិការអន� រព្រ�ួ ងវម្ោះព្សាកែលបះពាល់វនិងធនោររិភរម្ោរ។ គ. ការរិនិ�យ�ម្ោនែលបះពាល់�រុប៖វ ែលបះពាល់ផ លគំនិ�ែ ួ ្ ចម្ែដ ើម្វ និង/ឬ�រម្ម ភារ រប�់អនុគម្ព្ោងោនម្លើធនធានបរ សសា ា នវ និង�ងគ ម្រ ន ុ ងម្��� ទា ំងព្បាំម្ួកវ រ�នឹងព្�ូិ រិនិ�យ�ម្ោនែងផ រវ ម្ោកម្ធា ើការរិចារណាម្លើការអភិិឌ្� នទម្ទៀ�វ ផ លអាចម្រើ�ម្ ើង ែងផ រ។ 57. ម្ ើម្បីធាន�ាវ ជនជា�ិម្ ម្ ើ ភាគ�ិចបានចូ លរ ួម្រ ន ុ ង ំម្ណ្ើររិនិ�យ�ម្ោនវ និងវាក�នម្ែ វ និងោនការបម្ងក ើ�ព្រ ុម្រិនិ�យ�ម្ោនម្ួ កវ ផ លោន�ោ�ភារជាអន រទទួ លែល ម្ក�ម្ភូ ម្ិ។វ�ោ�ភារននគណ្ៈរោ ម ធិការម្នះវអាចោនការផព្បព្បួ លអាព្�យកម្ៅ�ម្វ ំម្ណ្ើរការ រិម្ព្ោះម្ោបល់ម្ោកម្�រ ីជាម្ុនវ និងផែែ រ�ម្រយ�៌ោនព្�ឹម្ព្�ូិវ និងម្ព្បើព្បា�់រចន�ម្ព យនធម្ធា ើម្�ចរដ ី�ម្ព្ម្ចចិ��រិម្�� រប�់�ហគម្ន�ជនជា�ិម្ ម្ ើ ភាគ�ិចនីម្ួកៗវ រ� ូ ចជាវ លរា �ណ្ ឌ �ព្ម្ូិឱ្យោន�ុលយភារម្កនឌ្យរវ និង�ុលយភារអន� រជំនន់។វ ព្រ ុម្រិនិ�យ�ម្ោនទា ំងម្នះវ នឹងរិនិ�យ ម្ ើង ិ សញម្លើរបាកការណ្�រន ិ ិ�យ�ម្ោនវ និងបរ សសា ា នវ និង�ងគ ម្វ ូ ចម្រៀបរាប់�ាងម្លើវ រ� ូ ចជាវ របាកការណ្�ព្បចាំព្�ីោ�វ ផ លម្រៀបចំម្ ើងម្ោកព្រ ុម្ព្បឹរាឃុំវ អំរីសា ា នភារននការអនុិ�� អនុគម្ព្ោង។វ ម្លើ�រីម្នះម្កឆ្ ន ំនីម្ួកៗវ ម្ម្ភូ ម្ិនឹងរិនិ�យម្លើ�រម្ម ភារអនុគម្ព្ោងវ ផ លរំរុង អនុិ�� រ ជ រ់�ាម្�ើការសាង�ង់វ ការម្រៀបចំរិចច�នាវ និងការង្ហរម្ែសងម្ទៀ�វ ព្�ូិ ន ុ ងភូ ម្ិវ ម្ ើម្បីបញ្ញ បានអនុិ�� �ម្ព្�បផ រឬម្ទ។វ អាជា ា ធរម្ករព្ម្ិ�អនុគម្ព្ោងវ ព្�ូិរិនិ�យវ និង�ម្ោនការអនុិ�� ផែនការអភិិឌ្�ន�ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចឱ្យបានជាប់ជាព្បចាំ។ 10.0 កន� ការម្ោះព្សាកបណ្ដ ឹងសារទុរា គម្រោងពិធិធកម្ម វ ិស�យកសិកម្ម ម្ៅកម្ ព ុ ជា (CASDP) 17 ឌ �ែនការជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ (IPPF) រកបែ�ណ្ 58. អាជា ា ធរម្��� ព្�ូិបម្ងក ើ�នូ ិគណ្ៈរោ ម ធិការម្ោះព្សាកបណ្ ដ ឹងសារទុរាម្ករព្ម្ិ�ម្ូ លោ ឋ នវ )�ា ន រ់ម្��� វ ព្� ុរវ និងឃុំ(វ ផ លព្�ូិ ឹរនំម្ោកអភិបាលម្��� វ ឬអភិបាលម្��� រងវ អភិបាលព្� ុរវ និងម្ម្ឃុំ។វ �ព្ោប់វ វ វ វ វ វ កន� ការម្ោះព្សាកបណ្ ដ ឹងសារទុរាម្ក�ា ន រ់ឃុំវ �ោជិរននកន� ការ ម្ោះព្សាកបណ្ ដ ឹងសារទុរាម្នះវ គឺជា�ំណាងម្ររីព្គួ សារវ ផ លរងែលបះពាល់ម្ោកសារគម្ព្ោងវ ផ លព្�ូិម្ព្ជើ�ម្រ ី�ម្ចញរីរ ន ុ ងចំម្ណាម្ព្រ ុម្ព្បជាជនវ ផ លរងែលបះពាល់ម្ោកសារគម្ព្ោង។វ រ ន ុ ងររណ្ី�ហគម្ន�ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ គណ្ៈរោ ម ធិការម្ក�ា ន រ់ឃុំនឹងព្�ូិបម្ងក ើ�ម្ ើងវ និង ោនការម្រៀបចំ ម្ ំ ណ្ើរការរិម្ព្ោះម្ោបល់វ ម្ោកម្�រ ីជាម្ុនវ នឹងផែែ រ�ម្រយ�៌ោនព្�ឹម្ព្�ូិ។វ គណ្ៈរោ ម ធិការទា ំងម្នះវនឹងបម្ងក ើ�រចន�ម្ព យនធម្ធា ើម្�ចរដ ី�ម្ព្ម្ចចិ��រិម្��វ�ព្ោប់វ វវ�ហគម្ន� ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចនីម្ួកៗវ រ� ូ ចជាវ ព្�ូិធានឱ្យោន�ុលយភារម្កនឌ្យរវ និង�ុលយភារ អន� រជំនន់។វគណ្ៈរោ ម ធិការទា ំងម្នះវនឹងទទួ លបានវាក�នម្ែ វព្រម្ទា ំង�ព្ម្ប�ព្ម្ួ ល ំម្ណាះព្សាក ជាការម្្ែ ើក�បចំម្ពាះការព្រួ កបារម្ភ ពារយបណ្ ដ ឹងវ និងបណ្ ដ ឹងសារទុរារប�់ ព្បជាជនផ លរងែលបះពាល់វ និងព្គួ សារផ លរងែលបះពាល់វ ម្ោកសារគម្ព្ោង។វ គណ្ៈរោ ម ធិការ ម្ោះព្សាកបណ្ ដ ឹងសារទុរាវ និងបំម្រញម្ុ�ង្ហររ ន ុ ងអំ ុ ងរកៈម្រលទា ំងម្ូ លរប�់គម្ព្ោងវ រ ួម្នឹងរកៈម្រលធានការ�ូ ច�ា�វ ម្ព្កាករកៈម្រលរប�់គម្ព្ោងែងផ រវ ម្ ម្ ើ បីព្បម្ោជន�ព្បជាជនវ និងព្គួ សារផ លរងែលបះពាល់ម្ោកសារគម្ព្ោង។វ រយ�៌ោនរិសា ដ រអំរីកន� ការម្ោះព្សាកបណ្ ដ ឹងសារទុរាវ នឹងព្�ូិែសរា ែាកជាសាធារណ្ៈម្ក�ា ន រ់ឃវុំ ូ ចជាវ �ម្រកៈដ ទង ំ រ ូបភារវ និងឯរសារវ វ វ វ រ ូបភារម្ែសងម្ទៀ�។វ រុំោនការគិ�នលែ ម្�វាវ �ព្ោប់ការោរ់បណ្ ដ ឹងសារទុរាម្ ើក។ 59. រន ុ ងគម្ព្ោងផ លជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចរងែលបះពាល់ម្ោកដ ទ ល់វ ឬព្បម្ោលវ រាល់ពារយបណ្ ដ ឹងទា ំងអ�់វ ព្�ូិម្លើរករម្រម្ធា ើការរិភារាវ និងព្�ូិោនការចរចារ ន ុ ង�ហគម្ន�វ ផ លព្បជាជនវ និងព្គួ សាររងែលបះពាល់ម្ោកសារគម្ព្ោងវ រំរុងរ�់ម្ក។វ រ ន ុ ងររណ្ ី ផ លព្គួ សារ រងែលបះពាលម្ោកសារគម្ព្ោងោរ់ពារយបណ្ ដ ឹងវ គឺជាព្គួ សារ ម្ររី�ហគម្ន�ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ ុំ យោនអន រ�ព្ម្ប�ព្ម្ួ លោ រួ រម្គអាចម្�ន ើ�ឱ្ ន រ់ ម្កអម្ជាម្ួ កនឹងរួ រម្គវ ផ លអន រ�ព្ម្ប�ព្ម្ួ លរ ូបម្នះវ ទទួ លបានការទូ ទា�់រីអនុគម្ព្ោងវ និងព្�ូិបានម្ព្ជើ�ម្រ ី�ម្ោកោនការឯរភាររីព្គួ សាររងែលបះពាល់ម្ោកសារគម្ព្ោង។វ អន រ�ព្ម្ប�ព្ម្ួ លរ ូបម្នះវ គឺជាអន រផ លម្ចះភាសារប�់ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ និង ព្�ូិបំម្រញ�ួ នទីជាអន រផ�ា ងររម្�ិោំព្ទឱ្យព្គួ សាររងែលបះពាល់ផ លរំរុង ម្រើ�ទុរាម្ិន�ុ�ចិ��រ ន ុ ងអំ ុ ង ំម្ណ្ើរការម្នះវ និងព្�ូិធានឱ្យោនការការពារ�ិទធិរប�់ ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិច។ 60. បណ្ ដ ឹងសារទុរារប�់ព្បជាជនវ និងព្គួ សារផ លរងែលបះពាល់ម្ោកសារគម្ព្ោងវ ពារ់រយនធនឹងការវ វ វ វ អនុិ�� ផែនការម្ោះព្សាកែលបះពាល់វ និងទទួ លបានការម្្ែ ើក�បវ �ម្រកៈការចរចារ ន ុ ងម្ោលបំណ្ងឈានម្ៅ�ម្ព្ម្ចការឯរភារោ ន ម្ួ ក។វ បណ្ដ ឹងោនជម្ព្ម្ើ� ្ែ ងកា�់បួន ំណារ់កាលវ ) ូ ចម្រៀបរាប់�ាងម្ព្កាម្(វ ម្ុនម្រលោរ់ម្ៅកាន់�ុោការវ ផ លជា ជម្ព្ម្ើ�ចុងម្ព្កាក។ ន ក់ឃុាំ ាំណ្ដក់កាលទី ១៖ �ា 61. ព្គួ សាររងែលបះពារ់ម្ោកសារគម្ព្ោងវ វ ផ លម្រើ�ទុរាម្ិន�ុ�ចិ��វ វ អាចោរ់ ពារយបណ្ ដ ឹងម្ៅកាន់វ វ ម្ម្ឃុំ។វ ម្ម្ឃុំវ នឹងម្កាះឱ្យោនរិចចព្បជុំព្រ ុម្វ ម្ ើម្បីម្ធា ើការ�ម្ព្ម្ចចិ��អរ ំ ី �រម្ម ភារផ លព្�ូិម្ធា ើវ ម្ ើម្បីម្្ែ ើក�បចំម្ពាះពារយបណ្ ដ ឹងម្ិនឱ្យហួ �រកៈម្រលវ ១៥វ នលា វ បន ទ ប់រី ព្គួ សាររងែលបះពាល់ម្ោកសារគម្ព្ោងវ ផ លម្រើ�ទុរាម្ិន�ុ�ចិ��វ បានោរ់ពារយបណ្ ឹ រ ួច។វ ដង �ោ�ភារផ លចូ លរ ួម្រ ន ុ ងរិចចព្បជុំព្រ ុម្វ គួ ររ ួម្ោនវ ម្ម្ឃុវ ំ �ំណាងការ សោលយកព្� ុរវ PRSC-WG វ និងព្គួ សាររងែលបះពាល់ម្ោកសារគម្ព្ោងវផ លម្រើ�ទុរាម្ិន�ុ�ចិ��។វម្ម្ឃុជា ំ អន រទទួ ល�ុ�ព្�ូិ រ�់រំណ្�់ម្ហ�ុវ និងររាទុរឯរសារវ ននពារយបណ្ ដ ឹងទា ំងអ�់វ ផ លរំរង ុ ម្្ែ ើក�ប។វ ព្ប�ិនម្បើម្ព្កាករកៈម្រលវ ១៥វ នលា វ ព្គួ សាររងែលបះពាល់ម្ោកសារគម្ព្ោងវ ផ ល ម្រើ�ទុរាម្ិន�ុ�ចិ��វ ំ នទទួ លរយ�ោ រុបា ៌ នរីអាជា ា ធរភូ ម្ិវ ឬឃុំវ ឬព្ប�ិនម្បើព្គួ សារ ផ លរងែលបះពាល់ម្ោកសារគម្ព្ោងរុំម្រញចិ��ជាម្ួ កនឹងការ�ម្ព្ម្ចចិ��វ ផ លម្ធា ើម្ ើងរ ន ុង ំណារ់កាលទីវ ១វ ម្នះម្ទវ ម្គអាចោរ់ពារយបណ្ ឹ ម្នះម្ៅកាន់សាោព្� ុរជាោកលរា ណ្�អរសរវ ដង ម្ោកម្ោកដ ទ ល់ោ�់បាន។ ាំណ្ដក់កាលទី ២៖ សាលារស ុក 62. សាោព្� ុរោនរកៈម្រលវ ១៥វ នលា វ ម្ ើម្បីម្ោះព្សាកពារយបណ្ ដ ឹង ំ អ�់វ ម្ ើម្បីឱ្យអន រពារ់រយនធទាង អ�់ចិ��។វ ព្ប�ិនម្បើម្គរុំអាចម្ោះព្សាកបណ្ ដ ឹង ច ន ម្ក ំណារ់កាលម្នះបានម្ទវ សាោព្� ុរព្�ូិបញ្ ូ ររណ្ីម្នះម្ៅគណ្ៈរោ ម ធិការម្ោះព្សាកបណ្ដ ឹង គម្រោងពិធិធកម្ម វ ិស�យកសិកម្ម ម្ៅកម្ ព ុ ជា (CASDP) 18 ឌ �ែនការជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ (IPPF) រកបែ�ណ្ ន រ់ម្��� ។ សារទុរាម្ក�ា ាំណ្ដក់កាលទី ៣៖ គណ្ៈកោ ដង ម ធិការម្ដាោះរសាយបណ្ ន ក់ម្ែ�� ឹ សារទុក�ម្ៅ�ា 63. គណ្ៈរោ ម ធិការម្ោះព្សាកបណ្ ដ ឹងសារទុរាម្ក�ា ន រ់ម្��� វ ផ លោន�ោ�ភារ ជាអភិបាលម្��� វ ឬអភិបាលម្��� រងវ ជាព្បធានគណ្ៈរោ ម ធិការវ និងោន�ោជិរជាព្បធានម្នទ ីរពារ់រយនធវ )ផ លនឹងព្�ូិបម្ងក ើ�ម្ ើងរ ន ុ ងម្��� នីម្ួកៗវ ម្ុនម្រល DMS)វ ជួ បព្បជុជា ំ ម្ួ កភាគីផ លម្រើ�ទុរាម្ិន�ុ�ចិ��វ និងរាោម្ម្ោះព្សាកបណ្ ដ ឹងម្នះ។វ គណ្ៈរោ ម ធិការម្នះវ អាចម្រៀបចំឱ្យទីភា ន រ់ង្ហររិនិ�យ�ម្ោន�ាងម្ព្ៅវ រិនិ�យម្លើ DMS។វ រន ុ ងអំ ុ ងវ ៣០វ នលា ម្ព្កាកោរ់បណ្ ដ ឹងសារទុរាម្ៅកាន់គណ្ៈរោ ម ធិការម្ោះព្សាក បណ្ ដ ឹងសារទុរាម្ក�ា ន រ់ម្��� រ ួចម្ហើកវព្�ូិោនការម្ចញម្�ចរដ ី�ម្ព្ម្ចជាោកលរា ណ្�អរសរវម្ហើក �ំម្ៅចម្ែ ងននម្�ចរដ ី�ម្ព្ម្ចម្នះវ ព្�ូិម្ែាើម្ៅកាន់គណ្ៈរោ ម ធិការ អន� រព្រ�ួ ងម្ោះព្សាកែលបះពាល់វ ព្រ�ួ ងអភិិឌ្�ន�ជនបទវ និងព្គួ សារ ផ លរងែលបះពាល់ម្ោកសារគម្ព្ោង។ ាំណ្ដក់កាលចុងម្រកាយ៖ នី�ិ វ ិធី�លា ុ ការ 64. ព្ប�ិនម្បើព្គួ សាររងែលបះពាល់ម្ោកសារគម្ព្ោងរុំម្រញចិ��ជាម្ួ កនឹង ំម្ណាះព្សាកវ ផ លម្�ន ើម្ ើងម្ោកគណ្ៈរោ ម ធិការម្ោះព្សាកបណ្ ដ ឹងសារទុរាម្ក�ា ន រ់ម្��� វ ផែែ រ�ម្ម្ោលនម្ោបាកវផ លបានព្រម្ម្ព្រៀងោ ន វរ ន ុ ងវRF-RPវម្នះម្ទវគណ្ៈរោ ម ធិការម្នះវព្�ូិ ម្រៀបចំនី�ិ ិ សធីរ ឋ បាលវ ព្បឆ្ំងនឹងព្គួ សារផ លរងែលបះពាល់ម្ោកសារគម្ព្ោងវ ម្ោកោនការចូ លរ ួម្រីព្រះរាជអាជា ា ម្��� ។វ ររណ្ីម្នះនឹងព្�ូិោរ់ម្ៅកាន់�ុោការម្��� វ និង ម្ោះព្សាកម្ព្កាម្ព្រប�យណ្ ឌ ននិ សធាន�ុោការ។វ រ ន ុ ងម្រលជាម្ួ កោ ន វ ព្គួ សារផ លរងែលបះពាល់ម្ោកសារគម្ព្ោងវ វ វ វ វ រ�អាចោរ់បណ្ ដ ឹងម្នះម្ៅកាន់�ុោការម្��� ែងផ រ។វ វ វ វ វ រ ន ុ ងអំ ុ ងវ វ វ វ ំម្ណ្ើរការរដ ីវ រាជរោ ឋ ភិបាលរម្ ព ុ ជានឹងម្�ន ើ�ុំឱ្យ�ុោការអនុញ្ញ ញ �ឱ្យគម្ព្ោងម្នះបន� អនុិ�� វ ម្ោករុំោនការអារ់�ានវ �ណ្ៈម្រលផ លររណ្ីម្នះរំរុង�ា ិ�រ ន ុង ំម្ណ្ើរការ�ិនការ។វ ព្ប�ិនម្បើភាគីណាម្ួ ករុំម្រញចិ��ជាម្ួ កនឹងការិ សនិចឆយករប�់�ុោការ ម្��� ម្នះម្ទវ ភាគីម្នះអាចបដ ឹងឧទធ រណ្�បផនា ម្ម្ទៀ�។វ រាជរោ ឋ ភិ- បាលរម្ ព ុ ជាព្�ូិ អនុិ�� ម្ៅ�ម្ម្�ចរដ ី�ម្ព្ម្ចរប�់�ុោការ។ 65. បផនា ម្រីម្លើកន� ការ�ាងម្លើម្នះវ នឹងជាបុរា�ិទធិរប�់ព្បជាជនវ និងព្គួ សារផ ល រងែលបះពាល់ម្ោកសារគម្ព្ោងវ ម្គអាចោរ់បណ្ ដ ឹងសារទុរាម្ៅកាន់សា ា បយនែសះែារម្ែសងម្ទៀ�វ ូ ចជាវ ព្រ ុម្ព្បឹរាចា�់ព្រឹទា ធ ចារយវ ព្រះ�ងឃ�ម្ិ�� អារាម្វ ឬសា ា បយនម្ោះព្សាកិ សវាទម្ែសងម្ទៀ�វ ផ លទទួ លសា គ ល់ម្ោកព្បជាជនវនិងព្គួ សារផ លរងែលបះពាល់ម្ោកសារគម្ព្ោង។ 11.0 ការម្រៀបចំបង្ហ ី ែនការអភិិឌ្�ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវផ លព្�ូិម្រៀបចំ ា ញរយ�៌ោនអំរផ ម្ព្កាម្ IPPF 66. រ ន ុ ងររណ្ ី ផ លគម្ព្ោងទំនងជាបងក ែលបះពាល់វ ឬែដ ល់ជា ព្បម្ោជន�ម្ោកដ ទ ល់ ល់�ហគម្ន�ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ គម្ព្ោងម្នះនឹងម្ិនទទួ លការអនុម្យ� ចុងម្ព្កាកម្ ើកវ រហូ � ល់ម្រលផ លវ SIA-IPDPវ ព្�ូិបានបង្ហ ា ញម្រញម្លញវ �ម្ព្�ប�ម្ិបបធម្៌វ ននគព្ម្ិ��ហគម្ន�វ ផ លរងែលបះពាល់។វ ម្ម្ធាបាកបង្ហ ា ញរយ�៌ោនម្នះវ ព្�ូិម្លើរករម្រម្ធា ើការ រិភារារ ន ុ ងអំ ុ ង ំម្ណ្ើរការននរិចចរិម្ព្ោះម្ោបល់វ ម្ោកម្�រ ីជាម្ុនវ និង ផែែ រ�ម្រយ�ោ ៌ នព្�ឹម្ព្�ូិវ បុផន� អាច�ព្ម្ូិឱ្យោនការម្រៀបចំឯរសារម្នះជាព្រោ�សា ន ម្វ ម្ោកម្ព្បើព្បា�់ភាសាម្កម្ូ លោ ឋ ន�ព្ោប់ផចររ ន ុ ងរិចចព្បជុំសាធារណ្ៈវ )ឧទាហរណ្�វ ម្ករ ន ុ ងម្ជឈម្ណ្ ឌ ល�ហគម្ន�ជាម្ ើម្(វ ការផចរម្�ចរដ ី�ម្ងា បម្ួ កទំរយរវ )ជាភាសា�ម្ព្�ប(វ ម្ករ ន ុ ងរិចចព្បជុំសាធារណ្ៈវ រ� ូ ចជាវ ការបង្ហ ា ញដ ទ ល់ោ�់វ ម្ោកម្ព្បើព្បា�់ភាសា�ម្ព្�បវ ម្ធា ើម្ ើងម្ោកទីព្បឹរាវ ផ លព្�ូិបានជួ លឱ្យម្រៀបចំវ និងរិម្ព្ោះម្ោបល់អំរីល� ិ ិ�ុបររណ្�ទា ំងម្នះ។វ បន ទ ប់រីលិ�ិ�ុបររណ្�ទា ំងម្នះវ ព្�ូិបានបង្ហ ា ញម្រញម្លញវ និងម្លើរករម្រម្ធា ើការរិភារា ម្ករព្ម្ិ��ហគម្ន�រ ួចវ ំម្ណ្ើរការម្នះវព្�ូិបញ្ ូ ជាឯរសាររ ច ល ន ុ ងលិ�ិ�ុបររណ្�ពារ់រយនធវម្ហើកនិងព្�ូិ រិនិ�យម្ ើង ិ សញវ ម្ោកអន រឯរម្ទ�ផែន រ�ងគ ម្រប�់គម្ព្ោងវ និងោរ់�ំងបង្ហ ា ញម្កម្លើម្គហទំរយរ រប�់គម្ព្ោង។វ ឯរសារទា ំងម្នះវ រ�ព្�ូិបញ្ ច នូ ម្ៅឱ្យធនោររិភរម្ោរវ ម្ ើម្បីរិនិ�យវ និងបង្ហ ា ញម្លើម្គហទំរយររប�់ធនោរែងផ រ។ 12.0 លិ សកា 67. �រាងទីវ ២វ ា ញរីចំណាកបានព្បោណ្�ព្ោប់អនុិ�� បង្ហ IPPFវ និង�រម្ម ភារ ពារ់រយនធននអនុគម្ព្ោង។វ ព្បភរហិរញ្ញ បបទាន�ព្ោប់ម្រៀបចំវ និងអនុិ�� វ IPPវ រប�់គម្ព្ោងវ នឹងព្�ូិ គម្រោងពិធិធកម្ម វ ិស�យកសិកម្ម ម្ៅកម្ ព ុ ជា (CASDP) 19 ឌ �ែនការជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ (IPPF) រកបែ�ណ្ ់ ព្កាម្�ោ�ភាគវ៣វការព្គប់ព្គងគម្ព្ោងវននគម្ព្ោង CASDP។ ែដ លម្ ៉ា ន់របោណ្សរោប់អនុវ�� IPPF និងសកម្ម ភាព �ារាងទី ៣៖ ចាំណ្ដយបា ក់ព�នធរបស់អនុគម្រោង ចាំណ្ដយបា៉ា ន់រប សកម្ម ភាព ពិពណ្៌នា ោណ្ ( ុលា ៃ រ) រិចចរិម្ព្ោះម្ោបល់ជាម្ួ កនឹងជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ ១ រន ុ ងម្��� ម្ោលម្ៅរប�់គម្ព្ោងវ�ព្ោប់ម្រៀបចំ ESMP ២០.០០០ និងផែនការអភិិឌ្�ន�ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ(IPDP) ការម្ព្ជើ�ម្រ ី�ទីព្បឹរាជា�ិវ)ម្ព្ៅម្ោង(វម្ ើម្បីម្រៀបចំ IPDPs វ ២ ៣០.០០០ និងផែន រពារ់រយនធវនន EMSPs ការម្ព្ជើ�ម្រ ី�វ)ម្ៅ�ម្ការចាំបាច់(វអន រ�ព្ម្ប�ព្ម្ួ លវផ លម្ចះនិោក រីរភាសាវម្ ើម្បីោំព្ទ ល់ព្គួ សារវផ លរងែលបះពាល់ ៣ ៥.០០០ ម្ោកគម្ព្ោងជាជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវរ ន ុ ងអំ ុ ង ំម្ណ្ើរការ ម្្ែ ើក�បចំម្ពាះបណ្ ដ ឹងសារទុរា ការម្ព្ជើ�ម្រ ី�ទីព្បឹរាជា�ិវម្ ើម្បីវម្រៀបចំការវាក�នម្ែ ម្លើ ៤ ២០.០០០ ម្ោលនម្ោបាកអភិិឌ្�ន�ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ�ម្ផបបចូ លរ ួម្ សរុប ៧៥.០០០ គម្រោងពិធិធកម្ម វ ិស�យកសិកម្ម ម្ៅកម្ ព ុ ជា (CASDP) 20 ឌ �ែនការជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ (IPPF) រកបែ�ណ្ ឧប�ម្ព យនធទីវ១.វការិ សភាគ�ងគ ម្វ�ព្ោប់ម្រៀបចំគម្ព្ោងរិរិធរម្ម វិ ស�យករ�ិរម្ម ម្ករម្ ព ុ ជា ម្�ចរដ ីម្ែដ ើម្ ព្រះរាជាណាចព្ររម្ ព ុ ជារំរុងម្រៀបចំគម្ព្ោងរិរិធរម្ម ិ ស�យករ�ិរម្ម ។វ របាកការណ្�ម្នះោនម្ោលបំណ្ងបង្ហ ា ញរីចំម្ណ្ះ ឹងសាិ�រវ ផ លអាចម្ព្បើព្បា�់ជាធា�ុចូលវ �ព្ោប់ការម្រៀបចំលិ�ិ�ុបររណ្�ការពារែលបះពាល់�ងគ ម្វ ជារិម្��ព្រប�យណ្ ឌ ផែនការជនជា�ិភាគ�ិច។វ របាកការណ្�ម្នះវ ផបងផចរជាបួ នផែន រ។វ ផែន រទីវ ១វ �ម្ងា បរយ�៌ោន�ំ�ាន់ៗវ ផ លបានរីឯរសារ វាក�នម្ែ គម្ព្ោងចុងម្ព្កាកម្គវ ចុះនលា ទវ ន ំវ ២០១៨វ )PAD2505),វ ផ លបង្ហ ី ២វ ផ�វ ឧ�ភាវ ឆ្ ា ញរីម្ោលបំណ្ង ននការអភិិឌ្�គម្ព្ោងវ ផ លព្�ូិបានម្�ន ើម្ ើងវ ម្��� វ អន រទទួ លែលវ �ោ�ភាគវ និង�ោ�ភាគរងនន។វ ផែន រទីវ ២វម្ដ ដ �ម្លើការិ សភាគហានិភយកវផ លអាចម្រើ�ោនម្ ើងពារ់រយនធនឹងការអនុិ�� �រម្ម ភារគម្ព្ោងវ ម្ក�ម្�ហគម្ន�ជនជា�ិភាគ�ិច។វ ផែន រទីវ ៣វ និងផែន រទីវ ៤វ ននរបាកការណ្�ម្នះវ ម្លើរម្�ន ើនូិអនុសា�ន� ម្ួ កចំនួនវ �ព្ោប់ម្រៀបចំព្រប�យណ្ ឌ ផែនការជនជា�ិភាគ�ិចវ និងព្រប�យណ្ ឌ ម្ោលនម្ោបាក�ដ ីរកា ី រ ម្ោះព្សាកែលបះពាល់/ការ�ំងទីលំម្ក។វ �ូ ម្រ�់�ោ គ ល់�ាវ ា សាោម្រៀបចំរបាកការណ្�វ �ិកា ព្�ូិ បានម្រៀបចំម្ ើងជាម្ួ កនឹងម្ស្�ន�ីបម្ង្ហ គ លផែន រការពារែលបះពាល់ម្ររីព្រ�ួ ងរ�ិរម្ម វ ា ព្បោញ់វ រុកា និងម្នសាទវព្រ�ួ ងធនធានទឹរវនិងឧ�ុនិកម្វព្រ�ួ ងអភិិឌ្�ន�ជនបទវនិងព្រ�ួ ងម្� ឋ រិចចវ និងហិរញ្ញ ិ� � ុវ ិ រារីលទធែលននការិ សភាគ�ងគ ម្ម្នះវ ម្ ើម្បីរភា និងម្រៀបចំលិ�ិ�ុបររណ្�ការពារែលបះពាល់�ងគ ម្វ ផ លពារ់រយនធ។ ការិ សភាគម្នះវ ម្ធា ើម្ ើងវ �ម្រកៈការរិនិ�យម្លើឯរសារពារ់រយនធវ និងការ�ោ ភ �ជាម្ួ ក�ួ អងគ រោ ឋ ភិបាលវ និង�ួ អងគ ម្ិនផម្នរោ ឋ ភិបាលម្ក�ា ន រ់ជា�ិវ រ� ូ ចជាវ ការ រិភារាព្រ ុម្ម្ោលម្ៅវ ជាម្ួ ក�ហគម្ន�ម្ូលោ ឋ នវ ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ ស្���ីម្ក�ម្ម្��� វ ផ លអាចម្ព្ជើ�ម្រ ី�ម្ធា ើជា�ំបន់ម្ោលម្ៅរប�់គម្ព្ោង។វ ឯរសារននវ ផ លព្�ូិបានម្ព្បើព្បា�់ �ព្ោប់ការរិនិ�យម្លើឯរសារពារ់រយនធម្នះវ រ ួម្ោនវ កុទធសាស្���ជា�ិវ ម្ោលនម្ោបាកវ លិ�ិ�បទោ ឋ នគ�ិកុ��ពារ់រយនធនឹងរ�ិរម្ម វ ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ និងទិ ឋ ភារ�ងក ម្ម្ែសងម្ទៀ�។វ ការិ សភាគម្នះរ�បញ្ ូ ការ�ិរាឯរសារគម្ព្ោងវ �ម្ងា បម្ោលនម្ោបាកវ និងឯរសារពារ់រយនធវ ផ លបាន ច ល រីព្បភរម្ិនផម្នរោ ឋ ភិបាលននវ ូ ចជាវ ADB, AusAID/ CAVAC, FAO, IFAD, UNDP, និង USAID/HARVEST។វ រ ន ុ ងររណ្ ី ផ លពារ់រយនធវ ឯរសារ�ិរាព្សាិព្ជាិរ�ព្�ូិបានបញ្ ូ រ ច ល ន ុ ងការរិនិ�យម្លើ ឯរសារពារ់រយនធែងផ រ។វ បផនា ម្រីម្លើការរិនិ�យម្លើឯរសារពារ់រយនធវ ការ�ោ ភ �ពារ់រណា ដ លរចន�ម្ព យនធវ ព្�ូិបានម្ធា ើម្ ើងចាប់រីនលាទីវ ២វផ�វម្ីនវរហូ � ល់នលាទីវ ១៩វផ�វម្ម្សាវឆ្ ន ំវ ២០១៨វជាម្ួ កអន រែដ ល់រយ�៌ោន �ំ�ាន់ៗម្ររីរោ ឋ ភិបាលវនិងម្ិនផម្នរោ ឋ ភិបាលម្កទីព្រ ុងភន ំម្រញ។វ�រុបោនការ�ោ ភ �ចំនួនវ២១វម្លើរវ ម្ោកការ�ោ ភ �ម្ួ កម្លើរវ ចំណាកម្រលព្បោណ្វ ៤៥វ នទី។វ ចុងម្ព្កាកការចុះវាក�នម្ែ ល់ម្ូលោ ឋ នវ ព្�ូិ បានម្ធា ើម្ ើងរ ន ុ ងម្��� �កា ដ នុរលម្ួ កចំនួនវ ូ ចជាវ ម្��� ព្រះិ សហារវ ម្ណ្ ឌ លគិ រ ីវ �ទ ឹងផព្�ងវ និងម្�ៀម្រាប។វ រ ន ុ ងម្��� នីម្ួកៗវោនការម្រៀបចំការរិភារាព្រ ុម្ម្ោលម្ៅវជាម្ួ ក�ួ អងគ ពារ់រយនធវ ូ ចជាវអាជា ា ធរម្ូ លោ ឋ នវ �ហគម្ន�រ�ិរម្ម វនិង�ហគម្ន�ម្ូលោ ឋ នវរ ួម្នឹងជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវនិងស្���ីែងផ រ។វព្បធានបទផ ល ព្�ូិបានម្លើរករម្រម្ធា កា ើ ររិភារារ ន ុ ងអំ ុ ងម្រលរិភារាព្រ ុម្ម្ោលម្ៅទា ំងម្នះវ រ ួម្ោនវ ជម្ព្ម្ើ� ព្បរបម្ុ�របរចិញ្ចឹម្ជី ិ ស�វ និងបញ្ញ ា ព្បឈម្ននវ �ំណ្ ូ ម្ររអំរីម្រៀបបម្ងក ើនលទធ ភារទទួ លបានទីែារវ និង ព្ប�ិរម្ម ចំម្ពាះ�រម្ម ភារគម្ព្ោងវ ផ លនឹងព្�ូិអនុិ�� ។វ ការ�ោ ភ �ផ លម្ធា ើម្ ើងម្កទីព្រ ុងភន ំម្រញវ និងការរិភារាព្រ ុម្ម្ោលម្ៅវម្ករ ន ុ ងម្��� វ�ុទធផ�ោនរំណ្�់ម្ហ�ុទា ំងអ�់។ ផែន រទីវI.វសាិ�រគម្ព្ោង ម្ោលបំណ្ងននការម្រៀបចំគម្ព្ោងវផ លព្�ូិបានម្�ន ម្ ើ ើងម្នះវគឺម្ ើម្បីបងក លរា ណ្ៈង្ហកព្�ួ ល ល់ការ អភិិឌ្��ង្ហ ា រ់�នម្ែ ែលិ�ែលវិ ស�យករ�ិរម្ម វ ផ លោនលរា ណ្ៈរិរិធរម្ម វ ម្ក�ម្ទី�ំងភូ ម្ិសាស្��� ម្ួ កចំនួនម្ករម្ ព ុ ជាវ និងែដ ល់ការម្្ែ ើក�បជាបនទ ន់វ ព្បរបម្ោកព្ប�ិទធភារ រ ន ុ ងររណ្ី ផ លោនវិ សប�� ិវ ឬ សា ា នភារអា�នន វផ លបំម្រញម្ៅ�ម្លរា ណ្ៈ�ម្ព្�បវម្ ើម្បីទទួ លបានការោំព្ទរីគម្ព្ោងម្នះ។ ទី�ាង ាំ ភូ ម្ិសាស្�ស� ម្គលម្ៅ៖ គម្ព្ោងម្នះនឹងអនុិ�� រ ន ុ ងម្��� ចំនួនវ១២វបូ ររ ួម្ទា ំងទីព្រ ុងភន ំម្រញ។វ ម្��� ទា ំងម្នះព្�ូិបានម្ព្ជើ�ម្រ ី�វ ម្ោកសារសា ា នភារម្រសព្�បរ សសា ា ន�ម្ព្�បវ �ព្ោប់ែលិ�ែលវ ផ លោន�នម្ែ �ព�់វ ម្ោកទីព្រ ុងភន ំម្រញវ គឺជាទី�ំងវ ផ លអាច ោន�ហព្ោ�រ�ិរម្ម �ា ន ��ូ ចជាម្ព្ចើនោនលទធ ភារចូ លរ ួម្។វ ម្��� ទា ំងម្នះវ រ ួម្ោនវ បា�់ ំបងវ ម្ណ្ ឌ លគិ រ ីវ�ទ ឹងផព្�ងវរ�នគិ រ ីវព្រះិ សហារវរំរង់ចាម្វរំរង់ធំវព្រម្ចះវម្�ៀម្រាបវរណា ដ លវវវវវរំរង់�ពឺវរំរង់ឆ្ ន ំងវ និងភន ំម្រញ។វ ម្ក�ម្បណា ដ ម្��� ទា ំងម្នះវ ម្គរំរង ឹ �ាទី�ំងគម្ព្ោងវ ផ លបំម្រញ�ម្លរា ណ្ៈ�ម្ប�� ិ �ម្ព្�បវ នឹង�ា ិ�ម្ក�ម្�ំបន់វ ផ ល (i)វ ោនព្រ ុម្អន រែលិ��រម្ម វ ផ លបានចងព្រងោ ន ជា ព្រ ុម្រ ួចជាម្ព្�ច,វ (ii)វ ោនទឹរម្ព្បើព្បា�់ម្ព្ចើនរ ូ ិរ ន ុ ងរព្ម្ិ�អាចម្ជឿទុរចិ��បានវ និង (iii)វ ោនែ ូ �ូ ចៗវ ល ិ Cambodia Agricultural Sector Diversification Project (CASDP) 21 Indigenous Peoples Planning Framework (IPPF) ជ ប់ជាម្ួ កនឹងែ ផ លោនព្សាប់វ ផ លោនព្បផិងអ�ិបរោវ ១០វ គី ូ ផម្ព្�វ �ព្ោប់ភា ូ ផ លអាចម្ព្បើព្បា�់ ល ិ បានព្គប់រ ូ ិ។ អន កទទួ លែលម្គលម្ៅ៖ អន រទទួ លែលដ ទ ល់រីគម្ព្ោងម្នះវ រ ួម្ោនវ រ�ិររ�ា ន ��ូ ចវ និង�ា ន �ម្ធយម្វ ផ លព្�ូិបានចងព្រងជាព្រ ុម្អន រែលិ�វ ឬជា�ហគម្ន�វ និងបង្ហ ា ញរី�កា ដ នុរលវ និងចំណាប់អារម្ម ណ្ច � ង់អភិិឌ្�ន�វវវអាជីិរម្ម រ�ិរម្ម រប�់រួរម្គវនិងអាជីិរម្ម រ�ិរម្ម �ា ន ��ូ ចវនិង�ា ន � ម្ធយម្វ ផ លចាប់អារម្ម ណ្ច � ង់�ហការម្ោកដ ទ ល់ជាម្ួ ករ�ិររវ ម្ ើម្បីរ ួម្ោ ន អភិិឌ្�ន�អាជីិរម្ម /�ង្ហ ា រ់�នម្ែ រប�់� ល ួន។វ គម្ព្ោងរ៌នឹងោនការែ� ល់រយ�៌ោនវ �ោ ភ រៈវ និងកុទធនការឱ្យ ចំព្រ ុម្ម្ោលម្ៅផ លជារ�ិររស្���ីវ និងោ ច �់អាជីិរម្ម ែងផ រ។វ អន រទទួ លែលម្ោកព្បម្ោលម្ែសងម្ទៀ�វ រ ួម្ោនវ អន រម្ព្បើព្បា�់ម្ហោ ឋ រចន�ម្ព យនធវ ផ លព្�ូិបានផរ�ម្ែ �ព្ោប់ ម្លើររម្ព �់ការភា ជ ប់ទំនរ់ទំនងជាម្ួ កទីែារវ ែ ូ លនល់វ និងព្បរយនធធារាសាស្���។វ ការបម្ងក ើនភារអាចររបាន ល ិ នូ ិទិនននយកវ និងរយ�៌ោនវ និងលទធ ភារទទួ លបានទិនននយកវ និងរយ�៌ោនទា ំងម្នះវ ព្រម្ទា ំងកន� ការធាន គុណ្ភារវ) ូ ចជាវព្រប�យណ្ ឌ និក�រម្ម វម្ហោ ឋ រចន�ម្ព យនធ(វនឹងែដ ល់ជាព្បម្ោជន� ល់ ិ ស�យកទា ំងម្ូ ល។ ា ញរី�ោ�ភាគវ �ាងម្ព្កាម្ម្នះបង្ហ និង�ោ�ភាគរងវ ើ វ ផ លព្�ូិបានម្�ន ើម្ ង �ព្ោប់គម្ព្ោងម្នះ៖ a. សោសភាគទី ១៖ ែដល់លទធ ភាពឱ្យោនការម្ធវ ព ើ ិពិធកម្ម កសិកម្ម �ោ�ភាគទីវ ១វ ម្នះនឹងម្ព្បើព្បា�់អភិព្រម្�ង្ហ ា រ់�នម្ែ វ ផ លោនលរា ណ្ៈព្គប់ព្ជ ុងម្ព្ជាកវ ម្ៅ�ម្សា ា នភារ ទីែារវ និងសា ា នភារ�ព្ម្ូិការវ ម្ ើម្បីរសាងនូ ិ�ង្ហ ា រ់�នម្ែ វ ផ លោនលរា ណ្ៈព្បរួ �ព្បផជងវ និងោនរិរិធភារវ ផ លរ ន ុ ងម្នះអងគ ការអន រែលិ� (POs)វ និង�ោជិររប�់អងគ ការទា ំងម្នះវ អាចទទួ លបានទីែាររ ន ុ ងព្� ុរវ និងអន� រជា�ិវ ផ លែដ ល់ឱ្យរួ រម្គនូ ិព្បារ់ សញវ ចំម្ណ្ញ�ព �់ព្�លប់ម្រិ ម្ហើក�ហព្ោ�រ�ិរម្ម �ា ន ��ូ ចវ និង�ាន �ម្ធយម្វ អាចទទួ លបាន ិ� � ុ ធា�ុម្ ើម្ផ លកាន ់ ផ�ោនគុណ្ភារជាប់ជាព្បចាំវ ម្ហើករ ន ុ ងម្រលជាម្ួ កោ ន វ បម្ងក ើន�ម្�ា ភារព្�ូ បករវ និង�ម្ព្ម្ច�ដ ង់ោរវ វ វ វ វ វ គុណ្ភារវ ផ លទីែារព្�ូិការ។វ �ោ�ភាគម្នះវ ម្ពារម្រញម្ោកការព្បរួ �ព្បផជងវ និងភាគម្ព្ចើន ឹរនំវ ម្ោកិ ស�យកឯរជនវ ម្ោករោ ឋ ភិបាលបំម្រញ�ួ នទីជាអន រ�ព្ម្ប�ព្ម្ួ ល។វ បុផន� វ �ោ�ភាគម្នះរ�នឹងែដ ល់ការោំព្ទ ល់រោ ឋ ភិបាលវ និង�ួ អងគ រ ន ុ ង ិ ស�យកសាធារណ្ៈវ រ ន ុ ងការែដ ល់ម្�វាចាំបាច់ននវ ូ ចជាវ ការែសរា ែាករ�ិរម្ម វ ផ លភា ជ ប់ទំនរ់ទំនងជាម្ួ ក នឹងទីែារវ និងែ� លន ់ ូ ិម្ហោ ឋ រចន�ម្ព យនធផ លោនលរា ណ្ៈលែ ព្បម្�ើរជាងម្ុនវ ូ ចជាវ ែ ូ ជនបទវ ល ិ និងម្ហោ ឋ រចន�ម្ព យនធធារាសាស្��� ផ លកាន ់ ផ�ោនព្ប�ិទធភារ�ព �់ជាងម្ុនវ (higher order irrigation infrastructure)វ រ ន ុ ងររណ្ ី ផ លរុំោនម្�វាផ លែដ ល់ម្ោកិ ស�យកឯរជនវ ឬព្បជារលរ ឋ រុំអាចទទួ លម្�វាវផ លែដ លម្ ់ ោកវិ ស�យកឯរជនបាន។ i. សោសភាគរង ១.១៖ ការគាំរទ ល់ការម្រៀបចាំ និងការអនុវ�� �ែនការពិពិធកម្ម �ោ�ភាគរងម្នះវ ោនម្ោលបំណ្ងែសរា ែាករយ�៌ោនអំរីគម្ព្ោង ល់�ួអងគ ពារ់រន យ ធ ននវ ែដ លកា ់ រោំព្ទ ល់ការបម្ងក ើ�ព្រ ុម្ការង្ហរវ ការរំណ្�់ររឱ្កា�អាជីិរម្ម វ និងនិងការប ំ ផបែ ងឱ្កា�ទា ំងម្នះជាផែនការរិរិធរម្ម វ ផ លោនលរា ណ្ៈព្គប់ព្ជ ុងម្ព្ជាកវ ូ ចជាវ ការម្រៀបចំ�ំម្ណ្ើអាជីិរម្ម វ )BPr) និងផែនការអាជីិរម្ម (BPl)វ ផ លោនព្ប�ិទធភារវ និងម្ធា ើការវាក�នម្ែ វ និងម្ព្ជើ�ម្រ ី��ំម្ណ្ើវ និងផែនការទា ំងម្នះវ និងចុងម្ព្កាករព្ងឹង �ម្�ា ភារព្រ ុម្អន រែលិ�វ ផ លបានម្ព្ជើ�ម្រ ី�វ ព្រម្ទា ំង�ោជិររប�់ព្រ ុម្ទា ំងម្នះវ ព្រម្ទា ំង�ហព្ោ�រ�ិរម្ម �ា ន ��ូ ចវ និង�ាន �ម្ធយម្។វ �ោ�ភាគរងម្នះនឹងែដ លហ ់ ិរញ្ញ បបទាន ល់៖វ )រ(វ កុទធនការបម្ងក ើនការកល់ ង ឹ វ និងការ ព្បម្ូ ល�ួ អងគ ពារ់រយនធននវ ម្ ើម្បីបម្ងក ើ�ជាព្រ ុម្,វ )�(វ ការម្រៀបចំវ និងការវាក�នម្ែ ផែនការរិរិធរម្ម វ ផ លោនព្ប�ិទធភារវ និង�ំម្ណ្ើអាជីិរម្ម វ ផ លអាចែដ លន ់ ូិ ព្បារ់ចំម្ណ្ញវ និងវ )គ(វ ការម្រៀបចំវ និងការវាក�នម្ែ ផែនការរិរិធរម្ម ម្រញម្លញវ រាប់បញ្ ូ ទា ំងផែនការអាជីិរម្ម វ �ព្ោប់�ំម្ណ្ើអាជីិរម្ម ផ លព្�ូិបានម្ព្ជើ�ម្រ ី�វ និងវ )ឃ(វ ច ល ការោំព្ទ ល់ការអភិិឌ្�ផែនការអាជីិរម្ម ។ ii. ិ ញ្ សោសភាគរង ១.២៖ ការែដល់ហរ ញ បបទាន ល់ការម្ធវ ើពិពិធកម្ម កសិកម្ម ម្ ើម្បី�ព្ម្ួ ល ល់ ការែដ ល់ហិរញ្ញ បបទាន ល់ការិ សនិម្ោគម្លើ�រម្ម ភារែលិ�រម្ម វ និងជំនួកបម្ចច រម្ទ�វ រ ន ុង �ំម្ណ្ើម្ធា ើរិរិធរម្ម វ និងផែនការរអាជីិរម្ម វ ផ លទទួ លបានការអនុម្យ�វ គម្ព្ោងម្នះនឹង បម្ងក ើ�នូ ិរម្ម ិ សធីែ�ល់ឥណ្ទានវ (Credit Line) ម្ោកោនការបំម្រញបផនា ម្ ម្ោករម្ម ិ សធីែ ន ��ូ ច។វ គ ូរែគ ងជំនួក�ា ឧបររណ្�ហិរញ្ញ ិ�� ុ ទា ំងម្នះវ នឹងជួ ក�ម្ព្ម្ច ម្ោលបំណ្ងជារ ួម្រប�់គម្ព្ោងវ ម្ពាលគឺការម្ធា ើរិរធ ិ រម្ម ម្ៅររ ំណាផ ំ លោន�នម្ែ �ព�វ ់ និងការម្ធា ើពាណ្ិជជភាិ ូបនីករម្ម វិ ស�យករ�ិរម្ម ។វ ូ ម្ចន ះវ ឧបររណ្�ហិរញ្ញ ិ� � ុ ទា ំងម្នះនឹងែ� ល់ Cambodia Agricultural Sector Diversification Project (CASDP) 22 Indigenous Peoples Planning Framework (IPPF) ហិរញ្ញ បបទាន ល់ការិ សនិម្ោគម្ព្ចើនព្បម្ភទវ ពារ់រយនធនឹងការម្ធា ើរិរិធរម្ម រ�ិរម្ម វ ូ ចជាវ ឧបររណ្ � ផរនចន វ ឧបររណ្�ធារាសាស្���រ ន ុ ងរ�ិោឋ នវ )ឧបររណ្�ម្ព្សាចព្�រផបបបន� រ់ទឹរវ (drip) កន� ម្ហាះ�ា ន ��ូ ចវ (microject) ព្បរយនធបាចទឹរវ (sprinkler)វ ឃ្ែ ំងររារ�ិែលរ ន ុង រ�ិោ ឋ នវ។ល។(វម្ព្គឿងកន� រ�ិរម្ម វឃ្ ែ ំងវ)ព្�ជារ់(វោនកន� វឧបររណ្��ព្ោប់ម្ិច�ច ប់វនិង ម្ធា ើពាណ្ិជជរម្ម វ ំម្ណាះព្សាកព្បរយនធបម្ចច រ ិ សទានិងសារគម្នគម្ន�វ ធនធានរ�ិរម្ម វ និង ការិ សនិម្ោគ�ម្ព្�បម្ែសងម្ទៀ�។ iii. សោសភាគរង ១.៣៖ ម្ហដាា រចនាសម្ព �នធសាធារណ្ៈ។ គម្ព្ោងម្នះនឹងោំព្ទ ល់ម្ហោ ឋ រចន�ម្ព យនធវវវវវវវវសាធារណ្ៈវម្ហោ ឋ រចន�ម្ព ន យ ធ ធារាសាស្���វផ លម្ិនម្កជាប់ជាម្ួ ក នឹងរ�ិោ ឋ នវ និងែល ិ ូ ជនបទវ ម្ ើម្បីបម្ងក ើនវ វ វ វ វ វ វ វ វ លទធភាររប�់ព្រ ុម្អន រែលិ� រន ុ ងការម្ធា ើរិរិធរម្ម វ ការោំ ុះរប�់� ល ួនវ �ម្រកៈការ បម្ងក ើនការែគ �់ែគង់ទឹរម្ៅ�ម្�ព្ម្ូិការជារ ់ ផ�ដ ងវ និង ឹរជញ្ ូ រ�ិែលម្ៅកាន់ទីែារព្បរបម្ោកព្ប�ិទធភារវ ជន ផ លអាចជួ ករម្នែ ឿន ការែគ �់ែគង់វនិងកា�់បនា កការ�ា�បង់ឱ្យម្ក�ិចជាអបបបរោ។ b. សោសភាគទី ២៖ ម្លើកកម្ព ស់របព�នធព��៌ោនកសិកម្ម និងការរគប់រគងការរ�ួ�ពិនិ�យ គុណ្ភាព។ ម្ោលបំណ្ងនន�ោ�ភាគទីវ ២វ ម្នះវ គឺម្ ើម្បីរព្ងឹងចំម្ណ្ះ ឹងជាម្ូ លោ ឋ នវ �ម្�ា ភារិ សភាគទិនននយកវ និងព្បរយនធអនុិ�� លិ�ិ�បទោ ឋ នគ�ិកុ��ិរ ន ុ ង ិ ស�យកសាធារណ្ៈវ ព្រម្ទា ំងការអនុិ�� វ និងការរព្ងឹងការអនុិ�� ព្បរយនធទា ំងម្នះ។វ ការង្ហរទា ំងម្នះនឹងរ ួម្ច ំ ផណ្ររព្ងីរវ និងបម្ងក ើន�ោ ែ ភារចំម្ណ្ះ ឹងវ ព្រម្ទា ំងផរលម្ែ ការម្ធា ើ ម្�ចរដ ី�ម្ព្ម្ចចិ��រប�់�ួអងគ រ ន ុ ង ិ ស�យកសាធារណ្ៈវ និងវិ ស�យកឯរជនវ ផ លែល�ម្ព្ម្ចបាន នឹងោនិ សសាលភារម្លើ�រីអនុគម្ព្ោងវ PAវ ផ លបានទទួ លការោំព្ទម្ៅម្ទៀ�។វ ព្បរយនធរយ�៌ោនរ�ិរម្ម វ និងព្គប់ព្គងគុណ្ភាររ�ិរម្ម វ នឹងែដ ល់ព្បម្ោជន� ល់អនរ ពារ់រយនធដ ទ ល់វរ� ូ ចជាវរ�ិររវព្រ ុម្អន រែលិ�វនិង�ហព្ោ�រ�ិរម្ម �ា ន ��ូ ចវនិង�ា ន �ម្ធយម្វ ផ លរំរុងព្ប�ិប�� ិការម្ករ ន ុ ងឃុវ ំ និងម្��� ម្ែសងម្ទៀ�វ ម្ព្ៅផ�រី�ំបន់គម្ព្ោងែងផ រ។វ �ោ�ភាគម្នះរ�នឹងែដ លហ ់ ិរញ្ញ បបទាន ល់ការង្ហរវិ សភាគវ និងែដ ល់ព្បឹរាម្ោលនម្ោបាកវ ម្ ើម្បី�ព្ម្ង់ទិ�ការិ សនិម្ោគរប�់រោ ឋ ភិបាលរ ន ុ ងការោំព្ទ ល់ការអភិិឌ្�វិ ស�យករ�ិរម្ម ។ i. សោសភាគរង ២.១៖ របព�នធព��៌ោនកសិកម្ម ។ នឹងោនការែដ លហ ់ ិរញ្ញ បបទាន �ព្ោប់ការិ សនិម្ោគម្លើការបន� អភិិឌ្�ន�វ និងម្លើររម្ព �់ការម្ព្បើព្បា� ់ ផែនទី ី/ម្រសព្�បរ សសា ា នវ ព្បរយនធែដ ល់រយ�៌ោនទាន់ម្រលម្ិោពារ់រយនធនឹងរ�ិរម្ម វ �ា ិ�ិ ែលិ�រម្ម អាហារវនិងរ�ិរម្ម /ទិនននយកជំម្រឿនវ)រយ�ោ ៌ នទីែាររ�ិរម្ម វនិងព្បរយនធរយ�៌ោន ទីែារ(វ និងទិនននយក នទម្ទៀ�។វ បម្ចច រ ិ សទាវ ICT លម ីៗវ នឹងព្�ូិករម្រម្ព្បើព្បា�់វ ម្ ើម្បីធាន ឱ្យោនការែសរា ែាកឱ្យបានទូ លំទូោកបំែុ�វ និងការម្ព្បើព្បា�់ឱ្យបានលែ បំែ� ុ នូ ិទិនននយកវ និងរយ�៌ោនផ លោនវ �ព្ោប់ការម្រៀបច ំ ផែនការវ និងការម្ធា ើម្�ចរដ ី�ម្ព្ម្ចចិ��រប�់ �ួ អងគ ពារ់រយនធរ ន ុ ងវិ ស�យកសាធារណ្ៈវ និង ិ ស�យកឯរជនវ ពារ់រយនធនឹងែលិ�រម្ម វ ការផរនចន វ ការផ�ា ងររទីែារែលិ�ែលរ�ិរម្ម វនិងម្�វារម្ម ។វម្លើ�រីម្នះវរ�នឹងោនការោំព្ទ ល់ការ ព្បម្ូ លរយ�៌ោនទីែារវ ម្ ើម្បីរំណ្�់ររឱ្កា�រកៈម្រលម្ធយម្វ និងរកៈម្រលផិង �ព្ោប់ែលិ�ែល�ម្ព្�បែងផ រ។នឹងោនការែ�លល ់ ិ សកាវ �ព្ោប់ែ�ល់រយ�៌ោនឱ្យ ចំព្រ ុម្ម្ោលម្ៅវ ម្ោកម្ព្បើព្បា�់បម្ចច រ ិ សទា�ម្ព្�បលម ីៗវ ម្ ើម្បីែ�លរ ់ យ�៌ោន ល់ រ�ិររជាស្���ីចូលរ ួម្រ ន ុ ងគម្ព្ោងវ ផ លោនលទធភារ�ិច�ួ ចវ ម្ ើម្បីកល់រីឯរសារ ជាោកលយរាណ្�អរសរ។វ ការែសរា ែាករយ�៌ោនវ នឹងបញ្ ូ សារអប់រំវ ច ល ពារ់រយនធនឹង អាហារ ូប�ា ម្ភវនិងឯរសារននវពារ់រយនធនឹងការរព្ងឹងលទធ ែលអាហារ ូប�ា ម្ភរប�់គម្ព្ោង។ ii. ឹ ព្ប�ិទធភារ សោសភាគរង ២.២ ការរគប់រគងគុណ្ភាព។ ការិ សនិម្ោគវ ម្ ើម្បីរព្ងង ននការការពាររុរាជា�ិវ និងភូ �ោម្អនម្យក វ �ុ �ភារ��ា វ និង ការឃ្ ែ ំ ម្ម្ើលភូ �ោម្អនម្យ ក វ �ុ�ភារ��ា វ និង�ុិ�ា ិភារអាហារវ ព្បរយនធ រាកការណ្�វ និងព្បរយនធអធិការរិចចវ ម្ហើកនឹងោនការោំព្ទ ល់ព្បរយនធរព្ងឹងការអនុិ�� ការព្គប់ព្គងម្លើិ� ើ រ�ិរម្ម ។វ ការោំព្ទម្នះវ រ ួម្ោនវ ការោំព្ទ ល់ការបម្ងក ើ�ម្�វា � ុ ធា�ុម្ ម្ ម្ចញវិ សញ្ញ បនបព្�វ ែដ លអា ់ ជាា បយណ្ ិ យវ និងព្គប់ព្គងគុណ្ភារម្ែសងម្ទៀ�វ ណ វ និងព្�ួ �រិន� ព្រម្ទា ំងការម្រៀបចំវ និងការអនុិ�� លិ�ិ�បទោ ឋ នគ�ិកុ��ិវ អំរីការអនុិ�� លែផែន ររ�ិ រម្ម វ ) GAP) វ និ ងការអនុិ�� លែផែន រែលិ �ែល� រ ីរាងគ វ វ វ ការចិ ញ្ចឹម្��ា វ វ វ វ និ ង ការម្ព្បើ ព្បា�់ រយ�៌ោ ន�ោ គ ល់ ភូម្ិ សាស្���។ល។ Cambodia Agricultural Sector Diversification Project (CASDP) 23 Indigenous Peoples Planning Framework (IPPF) c. សោសភាគទី ៣៖ ការរគប់រគងគម្រោង និងការពិនិ�យ�ាម្ដាន និងវាយ��្ម្ៃ ។ ព្រ�ួ ងរ�ិរម្ម វ រុកា ា ព្បោញ់វ និងម្នសាទវ គឺជាទីភា ន រ់ង្ហរព្ប�ិប�� ិចម្បងវ �ព្ោប់អនុិ�� វ និងព្គប់ព្គងការ�ព្ម្ប�ព្ម្ួ លជារ ួម្។វ ព្រ�ួ ងរ�ិរម្ម វ ា ព្បោញ់វ រុកា និងម្នសាទវ នឹងទទួ ល�ុ�ព្�ូិព្គប់ព្គងការ�ព្ម្ប�ព្ម្ួ លជារ ួម្វ និងអនុិ�� �ោ�ភាគទា ំង៤។វ ព្រ�ួ ង រ�ិរម្ម វ ា ព្បោញ់វ រុកា និងម្នសាទវ នឹង�ហព្ប�ិប�� ិការោងជិ��ន ិទធជាម្ួ កអងគ ភារ បម្ចច រម្ទ�វ ននព្រ�ួ ងអភិិឌ្�ន�ជនបទវ ព្រ�ួ ងធនធានទឹរវ និងឧ�ុនិកម្វ ផ លជា ន គូ អនុិ�� ទទួ ល�ុ�ព្�ូិម្លើការសាង�ង់ម្ហោ ឋ រចន�ម្ព យនធវ វ វ វ ជនបទ។វ នឹងោនការ ោំព្ទ ល់ការបម្ងក ើ�ព្រ ុម្�ព្ម្ប�ព្ម្ួ លគម្ព្ោងវ និងោំព្ទ ការអនុិ�� ម្ព្កាម្ការ ឹរនំរប�់ព្រ�ួ ងរ�ិរម្ម វ រុកា ា ព្បោញ់វ និងម្នសាទវ ផ ល�ា ិ�ម្ក ជាម្ួ កម្ល�ាធិការោ ឋ នននព្រ ុម្ការង្ហរបម្ចច រម្ទ�រ�ិរម្ម វ និងទឹរ។វ ការ បម្ងក ើ�គណ្ៈរោ ម ធិ ការ ឹរនំរព្ម្ិ��ព �់វ នឹងព្�ូិម្ធា ើម្ ើងែងផ រវ ម្ ើម្បីែដល់ ំបូនម នវ និងម្ោះព្សាកបញ្ញ ា អន� រវិ ស�យកវ ផ លម្រើ�ម្ ើងលម ីៗ។វ រយ�៌ោនលំអិ�វ នឹងព្�ូិម្រៀបរាប់វ រ ន ុង ម្�ៀិម្ៅផណ្នំ��ីរព្ ី ប�ិប�� ិការគម្ព្ោង។ d. សោសភាគទី ៤៖ សោសភាគម្្ៃ ើយ�ប ចាំម្ ោះសា ា នភាពអាសនន ជាយ�ាម្ហ�ុ៖ ម្ោលបំណ្ង ននវវវវវវវវវវ�ោ�ភាគម្្ែ ើក�បចំម្ពាះសា ា នភារអា�នន ជាក�ាម្ហ�ុវផ លោនការិ សភាជន�ល ិ សកា បម្ណា � ះអា�នន ម្�ម ើ�ូនយម្នះវ គឺម្ ើម្បីែ�លល ់ ទធ ភារឱ្យោនការវិ សភាជន�ល ិ សកាម្ ង ើ ិ សញវ ម្ៅ�ម្ កន� ការម្្ែ ើក�បបន ទ ន់រប�់វ IDA �ំម្ៅែ� លកា ់ រម្្ែ ើក�បបន ទ ន់វ ចំម្ពាះវិ សប�� ិវ ឬ សា ា នភារអា�នន វ ម្ៅ�ម្ការចាំបាច់។វ ម្�ៀិម្ៅផណ្នំ��ីរីការម្្ែ ើក�បចំម្ពាះវ វ វ វ វ សា ា នភារ អា�នន វ (ERM) នឹងព្�ូិម្រៀបចំម្ ើងវ �ព្ោប់�រម្ម ភារននវ ម្ព្កាម្�ោ�ភាគម្នះវ ម្ោកម្រៀបរាប់លម្ែ ិ�រីការម្រៀបចំ�ព្ម្ួ លនី�ិ ិ សធីព្គប់ព្គងហិរញ្ញ ិ� � ុ វ រិចចលទធ រម្ម វ ការការពារែល បះពាល់វ និងការម្រៀបចំការអនុិ�� ចាំបាច់ម្ែសងម្ទៀ�។វ រ ន ុ ងររណ្ីផ លព្�ូិអនុិ�� �ោ�ភាគម្នះវ នឹងោនការផរ�ព្ម្ួ លព្រប�យណ្ ឌ លទធ ែលវ ម្ោកម្ធា ើការម្រៀបចំ រចន�ម្ព យ នធែ ល ូិការសារជាលម ីវ ម្ ើ ម្បី បញ្ ូ �ូ ចនររ�ម្ព្�បវ ច ល ពារ់ រយ នធនឹ ង�រម្ម ភារ ម្្ែ ើក �បវចំ ម្ពាះសា ា នភារអា�នន ។ ផែន រទីវII.វការិ សភាគ�ងគ ម្ ហានិភ�យសងគ ម្សរោប់គម្រោងម្នោះ បច ច ុ បបនន រ�ូវបាន�បង�ចកចាំណ្ដ�់�ា ន ក់ោនករម្ិ��ិច�ួ ច៖ ម្គរំរឹង�ាវការអនុិ�� គម្ព្ោងទា ំងម្នះវនឹងបងក ែលបះពាល់�ងគ ម្វរ ន ុ ងរព្ម្ិ�វនិងរន ុ ង ិ សសាលភារម្ែសងៗោ នវ អាព្�យកម្ៅ�ម្ិ សសាលភារវ និងទី�ំងននអនុគម្ព្ោងទា ំងម្នះវ ផ លរុំទាន់ព្�ូិបាន រំណ្�់លម្ែ ិ�ម្កម្ ើក។វ ផែែ រ�ម្រិចចរិម្ព្ោះម្ោបល់បឋម្វ ជាម្ួ កអន រពារ់រយនធវ �កា ដ នុរល ទារ់ទិននឹងការវិ សនិម្ោគវ ផ លអាចម្ធា ើម្ ើងវ គម្ព្ោងម្នះវ ទំនងជានំឱ្យោនការអនុិ�� ម្ោលនម្ោបាក ការពារែលបះពាល់�ងគ ម្ចំនួនរីរវ រប�់ធនោររិភរម្ោរវ គឺម្ោលនម្ោបាក�ដ ីរី ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ)OP/BP 4.10) និងម្ោលនម្ោបាក�ដ ីរកា ី រ�ំងទីលំម្កម្ោកម្ិន�ម យព្គចិ��វ(OP/BP 4.12) វ និងម្ោលនម្ោបាកការពារែលបះពាល់ប រ សសា ា នចំនួនព្បាំរីរវ ូ ច�ម្ៅ៖វ ការវាក�នម្ែ ប រ សសា ាន (OP/BP 4.01), ផ នជព្ម្រធម្ម ជា�ិ (OP/BP 4.04), នព្រម្ឈើ (OP/BP 4.36), ការព្គប់ព្គង�ោ�ភាគចនព្ង (OP 4.09), ធនធានិបបធម្៌រ ូបិន� វ (OP/BP 4.11), �ុិ�ា ិភារទំនប់វ (OP/BP 4.37), និងគម្ព្ោងផ ល�ា ិ�ម្ក �ម្ែ ូ ទឹរអន� រជា�ិ (OP/BP 7.50)។ ល ិ ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិច (OP/BP 4.10) ម្ោលនម្ោបាកអនុិ�� ចំម្ពាះជនជា�ិភាគ�ិចវ ផ លអាចរងែលបះពាល់ម្ោកដ ទ ល់វ ឬម្ោកព្បម្ោល។វ ូ ម្ចន ះព្រប�យណ្ ឌ ផែនការជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចម្នះវ ព្�ូិបានម្រៀបចំម្ ើងវ ម្ ើម្បី�ព្ម្ង់ទិ� ល់ការម្រៀបចំវ និងការអនុិ�� �រម្ម ភារម្ក�ម្ទី�ំងជារ់ោរ់។វ ការម្រៀបចំលិ�ិ�ុបររណ្�ម្នះវ ព្�ូិបានម្ធា ើម្ ើងផែែ រម្ៅ�ម្រយ�៌ោនវ ផ លបានរីការ វាក�នម្ែ /ការិ សភារ�ងគ ម្បឋម្វ ផ លម្ដ ដ �ម្លើឧប�គគ វ និងហានិភយកវ )រាប់បញ្ ច ល ូ ទា ំងការរុោំ ន �ិទធិកាន់កាប់ ីធែបា ី នជាប់ោប់វ ផ លអន រែលិ��ា ន ��ូ ចម្ររី�ហគម្ន�ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ ផ ល រំរុងចូ លរ ួម្រ ា រ់�នម្ែ រ�ិរម្ម រំរុងជួ បព្បទះ។វ ន ុ ង�ង្ហ ព្រ�ួ ងអភិិឌ្�ន�ជនបទវ ោនអងគ ភារ ម្ដ ដ �ម្លើជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចម្ួ កវ ផ លែដ ល់ ំបូន ម នអំរីរម្បៀបជំរុញឱ្យោនការចូ លរ ួម្រី �ហគម្ន�ជនជា�ិភាគ�ិចវ និង�ហគម្ន�ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ ម្ហើករ ន ុ ងម្រលជាម្ួ កោ នវ អគគ នករោ ឋ នរ�ិរម្ម ោនែដ ល់ជារម្ម ិ សធីបណ្ ្ ុ ះបណា ដ លវ ផ លម្រៀបចំម្ ង ើ វ ព្�បម្ៅ�ម្�ព្ម្ូិការ រិម្��រប�់អនរទទួ លែលទា ំងម្នះ។ រកបែ�ណ្ ឌ គ�ិយុ��របស់របម្ទសកម្ ព ុ ជា ក់ពន � ធ នឹងជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិច ភាគម្រចើន ោនសងគ �ភា ិ ពជាម្ួ យនឹងស ាន ដ ង់ដាបរ ិសា និងសងគ ម្អន� រជា�ិ។ ោនការទទួ លសា គ ល់ ិបបធម្៌ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ ម្បើម្ទាះបីជាោនការម្ដ ដ �ការករចិ��ទុរោរ់ រន ុ ងរព្ម្ិ��ព �់ជារ ួម្ម្លើិបបធម្៌ផ�ម រវ ផ លជាិបបធម្៌ជា�ិវ និងសា ា នភាររុំទាន់ោច់ម្ព្�ច Cambodia Agricultural Sector Diversification Project (CASDP) 24 Indigenous Peoples Planning Framework (IPPF) រប�់ជនជា�ិភាគ�ិចវ ផ លោនទំនរ់ទំនងជាម្ួ កព្បម្ទ�ជិ��ាងោងណារ�ម្ោក។វ ម្ោលនម្ោបាកជា�ិ�ដីរកា ី រអភិិឌ្�ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ ចាប់ វ និងកុទធសាស្���ជា�ិជា ម្ព្ចើនវ ូ ចជាវ ផែនការកុទធសាស្���អភិិឌ្�ន�ជា�ិវ �ុទធផ�ទទួ លសា គ ល់�ហគម្ន�ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ ិបបធម្៌រប�់រួរម្គវ និង�ិទធិកាន់កាប់ ីធែីរប�់រួរម្គ។វ ម្ទាះជាោងណារ�ម្ោកវ ការអនុិ�� ព្រប�យណ្ ឌ ម្នះវ ម្ទើបផ�ចាប់ម្ែដ ើម្កាលរីម្រលលម ីៗម្នះផ�បុម្ណា ណ ះ។វ កាលកល់ ងអំរជឹ ី នជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចម្កោនរព្ម្ិ� ទាបវ ម្ហើក�ម្�ា ភារសា ា បយនម្កោនរព្ម្ិ�ម្�ាកម្កម្ ក ើ វ ម្បើម្ទាះបីជាោនការោំព្ទរី �ងគ ម្�ុី ិ សលោងណារ�ម្ោក។វ ម្លើ�រីម្នះវ ឯរសារព្ប�ិប�� ិការ�ព្ោប់ែដលការផណ្នំអំរី ការអនុិ�� ម្ោលនម្ោបាកវ ម្ដ ដ �ម្លើជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចម្ក�ា ះ�ា�ម្កម្ ើក។វ ូ ម្ចន ះហានិភយកវ ផ លគម្ព្ោងិ សនិម្ោគអាចបងក ែលបះពាល់អ ិ សជជ ោនវ ម្កោនរព្ម្ិ��ព �់ម្កម្ ើកវ រ ន ុ ង ិ ស�យកជាម្ព្ចើនវ ផ លគម្ព្ោងធនោររិភរម្ោរវ អាចនឹងោនិ�� ោននម្រល�ាងម្ុ�ម្នះវ ូ ចជាវ រ ន ុ ង ិ ស�យកនព្រម្ឈើវ និង ិ ស�យករ�ិ-ពាណ្ិជជរម្ម ជាម្ ើម្។វ រន ុ ង ិ ស�យកម្ែសងម្ទៀ�វ ម្គអាចព្គប់ព្គងហានិភយកទា ំងម្នះវ ម្ោកម្ព្បើព្បា�់ព្បរយនធរប�់ជា�ិវនិងម្ោលនម្ោបាករប�់ធនោររិភរម្ោរវរ ួម្បញ្ ូ ោ ច ល ន ។ ម្គលនម្ោបាយស ី រម្ដាោះរសាយែលប៉ាោះ ល់/ការ�ាាំងទីលាំម្ៅ ដ ីពកា (OP/BP 4.12) ព្�ូិ ករម្រអនុិ�� ែងផ រវ ម្ោកម្ហ�ុ�ាវ គម្ព្ោងម្នះវ នឹងែដ ល់ហិរញ្ញ បបទាន ល់ការិ សនិម្ោគម្ហោ ឋ រចន�ម្ព យនធ ម្ួ កចំនួនវ ) ូ ចជាវ ធារាសាស្���វ ែល ិ ូវ រ�ិរម្ម វ ម្ហោ ឋ រចន�ម្ព យនធទីែារជាម្ ើម្(។វ ូ ម្ចន ះ ការម្ធា ើលទធ រម្ម ីធែី�ូច�ចវ ឬការម្ធា ើឱ្យបា�់បង់ព្ទរយ�ម្ប�� ិឯរជនវ ) ូ ចជាវ ំ ំណាវ ឬម្ ើម្ម្ឈើ ែលិ�រម្ម ជាម្ ើម្(វ ព្បផហលជាចាំបាច់ព្�ូិម្ធា ើម្ ើង។វ ម្ ើម្បី�ម្ព្ម្ចម្ោលម្ៅម្នះវ ព្រប�យណ្ ឌ ម្ោលនម្ោបាក�ដ ីរីការម្ោះព្សាកែលបះពាល់/�ំងទីលំម្កវ ព្�ូិបានម្រៀបចំម្ ើងវ ម្ោក�ហការ ជាម្ួ កនឹងអគគ នករោ ឋ នម្ោះព្សាកែលបះពាល់វ និងបានទទួ លការឯរភាររីគណ្ៈរោ ម ធិការ អន� រព្រ�ួ ងម្ោះព្សាកែលបះពាល់រប�់ព្រ�ួ ងម្� ឋ រិចចវ និងហិរញ្ញ ិ� � ុ ។វ ម្លើ�រីម្នះព្រ�ួ ងអភិិឌ្�ន�ជនបទវ រ�ោនបទរិម្សាធន�អនុិ�� ម្ោលនម្ោបាក�ដ ីរកា ី រ�ំងទីលំម្កម្ោកម្ិន�ម យព្គចិ��រប�់វ ADB ចំម្ពាះគម្ព្ោងម្ហោ ឋ រចន�ម្ព យនធជនបទែងផ រវ និងបានបម្ងក ើ�ការ សោលយកម្ួ កវ ផ លោនភាររិចច ព្គប់ព្គងែលបះពាល់�ងគ ម្វនិងបរ សសា ា ន។ រ ា ធម្ម នុញ្ ញ ចាប់ភូម្ិបាល និងចាប់អសាម្ិករណ្� បានដាក់ម្ចញនូ វទសសនទានជាម្ូ លដា ា ន រគប ណ្ ដ ប់ម្លើការម្ធវ ល ើ ទធ កម្ម ីធៃី និងការ�ាាំងទីលាំម្ៅម្ដាយម្ិនស ម �រគចិ��ម្ៅកម្ ព ុ ជា។ �ណ្ៈម្រលផ ល បញ្ញ �� ិជាម្ព្ចើនរ ន ុ ងចាប់ទា ំងម្នះវ បង្ហ ា ញរី ម្ោលការណ្� ោង រ ឹងោំ រ�ម្ោកវ ោនគោ ែ ��ំ�ា ន់ ៗចំ នួនបីវ រវាងព្រប�យ ណ្ ឌ គ�ិ កុ ��ម្នះវ ជាម្ួ កនឹ ង �ដ ង់ោអន� រជា�ិននវ ពារ់រយនធនឹង (i) ការបញ្ច លូ ឱ្យបានម្រញម្លញនូ ិបញ្ញ ា ីធែីម្ៅរ ន ុ ងការវាក�នម្ែ ម្ហ�ុបះពាល់ប រ សសា ា ន,វ (ii) ជនផ លរងែលបះពាល់វ ផ លរុោ ំ នបយណ្ ណ រម្ម �ិទធិព្�បចាប់វ និង (iii)វ ការសា ដ រម្ ើង ិ សញនូ ិម្ុ�របរចិញ្ចឹម្ជី ិ ស�វ បន ទ ប់រីការ�ំងទីលម្ ំ ក។វ ការបង្ហ ា ញរយ�ោ ៌ នជាសាធារណ្ៈវ និងការម្ោះព្សាកបណ្ ដ ឹងសារទុរាវ រ� ជាចំណ្ ុ ចម្�ាកម្ករ ន ុ ងព្រប�យណ្ ឌ ម្នះែងផ រ។វ ែទ ុកម្ៅិ សញវ ព្រប�យណ្ ឌ គ�ិកុ���ព្ោប់�ំបន់ការពារវ ជាទូ ម្ៅោរ់រំហិ�ម្លើការម្ព្បើព្បា�់ ីធែវ ី ម្បើម្ទាះបីជាការម្ិនចាំបាច់ោងណារ�ម្ោក។វ ពារ់រយនធនឹងការអនុិ�� វិ សញវ រោ ឋ ភិបាលវ �ម្រកៈអគគ នករោ ឋ នម្ោះព្សាកែលបះពាល់វ ផ ល�ា � ិ ម្ព្កាម្ចំណ្ ុ ះព្រ�ួ ងម្� ឋ រច ិ ច វ និងហិរញ្ញ ិ� � ុ បានរសាង�ម្�ា ភារវ ម្រៀបច ំ ផែនការវ និងលិ សកាលទធ រម្ម ធ ី ែវ ី និងការ�ំងទីលំម្កវ ម្បើម្ទាះបីជាបញ្ញ ា ព្បឈម្ពារ់រយនធនឹងការ�ព្ម្ប�ព្ម្ួ លជាម្ួ កនឹងទីភា ន រ់ង្ហរអនុិ�� វ និងជាម្ួ ក�ា ន រ់ម្ព្កាម្ជា�ិវ ហារ់បី ូ ចជាវ រ� � ោរ់រំហិ�ម្លើព្ប�ិទធភារននការអនុិ�� ោងណារ�ម្ោក។វ អគគ នករោ ឋ នម្ោះព្សាកែលបះពាល់ វ កាលរីម្រលលមីៗម្នះវ ម្ទើបផ�ម្រៀបចំបញ្ច ប់នី�ិ ិ សធី ព្ប�ិប�� ិការ�ដ ង់ោវ �ព្ោប់ការម្ធា ើលទធ រម្ម ីធែីវ និងការម្ោះព្សាកែលបះពាល់/ការ�ំងទីលំម្កវ ម្ ើម្បីភា ជ ប់គោ ែ �រវាងព្រប�យណ្ ឌ ជា�ិវ និងម្ោលនម្ោបាករប�់អនរែដ លជ ់ ំនួកអន� រជា�ិ។វ ជាម្ួ កនឹង នី�ិ ិ សធីលមីៗទា ំងម្នះវចាំបាច់ព្�ូិោនការម្ធា ើបច ច ុ បបនន ភារអភិព្រម្វផ លម្ព្បើព្បា�់វ�ព្ោប់ម្រៀបចំវនិងអនុិ�� គម្ព្ោង។ ក់ព�នធនឹងែលប៉ាោះ ល់ប រ ិសា ាន � លអាចម្កើ�ោនម្ ង ើ វ ិញ គម្ព្ោងម្នះទំនងជានឹង បងក ឱ្យោនែលបះពាល់បម្ណា ដ ះអា�នន ជាព្ទង់ព្ទាក�ូ ចវ ផ លរុំអាចប ្ ូរព្� ប់ម្រិ សញបានវ ម្ោកសារ ផ�គម្ព្ោងម្នះវ ោនម្ោលបំណ្ងបម្ងក ើ�នូ ិព្បរយនធរយ�៌ោនរ�ិរម្ម វ និងម្�បៀងវ និង ព្បរយនធព្គប់ព្គងហានិភយក,វ ម្ធា ើរិរិធរម្ម ព្បរយនធរ�ិរម្ម វ បម្ងក ើនែលិ�ភារវ និងអភិិឌ្�ន�ទីែារែលិ�ែលផរនចន វ ផ លោន�នម្ែ �ព�់,វ ែដ ល់នូិម្ហោ ឋ រចន�ម្ព យនធោំព្ទននវ ូ ចជាវ ែ ល ិ ូ រព្ម្ិ�ទីវ ៣វ និងការសាដ រម្ ើង ិ សញនូ ិ�ំណ្ង់ធារាសាស្���វ ព្រម្ទា ំងផរលម្ែ ម្នទ ីររិម្សាធន�។វ ម្ហ�ុែលភាគម្ព្ចើនវ ផ លនំឱ្យោនការោរ់រិន ទ ុ ផបបម្នះវ គឺម្ោកសារផ�ោនការែដ លកា ់ រោំព្ទ ោងម្ព្ចើនរី�ំណារ់ព្រ ុម្ការង្ហរវ )task team(វ និងម្ោកសារបញ្ញ ា ចាប់វ ម្ពាលគឺម្ោកសារបទោ ឋន គ�ិកុ��ិប រ សសា ា នរប�់ព្បម្ទ�ម្កោនរព្ម្ិ�ម្�ាកម្កម្ ើក។វ ម្ទាះជាោងណារ�ម្ោកវ ម្គម្កផ�អាចព្គប់ព្គងហានិភយកបរ សសា ា នវ ផ លោនលរា ណ្ៈអិ សជជ ោនវ �ម្រកៈការោរ់ឱ្យអនុិ�� នូិ លិ�ិ�ុបររណ្�ការពារែលបះពាល់ប រ សសា ា នផ លចាំបាច់វ និង ិ សភាជន�ល ិ សកាម្ោកផ រវ �ព្ោប់ការការពារ ែលបះពាល់វ និងបន� រសាង�ម្�ា ភារម្ស្�ន�ីបម្ង្ហ គ លវ ផ លទទួ លបានរន ទ ុ រការពារែលបះពាល់ប រ សសា ា នវ Cambodia Agricultural Sector Diversification Project (CASDP) 25 Indigenous Peoples Planning Framework (IPPF) ំ រីទីភា ផ លទទួ លបានការចា�់�ង ន រ់ង្ហរអនុិ�� ។ សា ា នភាពជា�ិពន ធ ុ ម្ៅកម្ ព ុ ជា។ ផែែ រ�ម្ការអម្ងក �ព្បជាជនចុងម្ព្កាកវ )ព្រ�ួ ងផែនការឆ្ ន ំវ ២០១៣(វ ោនជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចចាំនួន ២៤ រក ុម្ម្ៅកម្ ព ុ ជា។វ �ំបន ់ ផ លោន ព្បជាជនរ�់ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចរ�់ម្កម្ព្ចើនជាងម្គវ គឺភាគ�ាងម្ជើងវ និងភាគឦសានននព្បម្ទ�រម្ ព ុ ជាវ ផ លជា�ំបន់ផ លោនព្បជាជនរ�់ម្កឆ្ ា កៗរីោ ន ៖វព្រម្ចះវ)ម្�ទ ៀងវម្ព្កាលវម្ិលវរន ងវរួ កវល ួ ម ន(,វម្ណ្ ឌ លគិ រ ីវ )រន ងវម្�ទ ៀងវម្ព្កាលវរ ូងវរា ៉ា (,វរ�នគិ រ ីវ)ទំរួនវជារាកវព្គឹងវម្ព្ៅវ ុ នវព្រផិ�វកាចរ់(,វ�ទ ឹងផព្�ងវ)រួ កវរន ងវ កាផិ�វព្គឹងវផ�ម រឃិវ ុ នវម្ព្ៅ(,វព្រះិ សហារវ)រួ ក(វនិងរំរង់ធំវ)រួ ក(វនិងរុល�ម្ព យនធ�ំបន់ភនំរ ន ុ ងម្��� ម្កាះរុងវ )រយរ(,វ ម្ពាធិ�សា�់វ )រយរ(,វ រំរង់�ពឺវ )�ួ ក(វ និងព្រះ�ីហនុវ )ម្�ើច(។វ �ំបន់ទា ំងម្នះវ ភាគម្ព្ចើនវ �ា ិ�ម្ក�ម្ ព្រ ំ ផ នជាម្ួ កព្បម្ទ�ម្ិៀ�ណាម្វឡាិវនិងនល។វែ ទ ុកម្ៅិ សញវភូ ម្ិភាគរណា ដ លវនិង ងទម្នែ ម្ម្គងគ វ គឺជា�ំបន់វ ផ ល�ំបូរម្ោកព្បជារលរ ឋ ផ�ម ររ�់ម្ក។វ ការរុំោនការ�ិរាព្បជាជនឱ្យបានព្គប់ព្ោន់វ នំឱ្យម្គោន ការលំបាររ ន ុ ងការរំណ្�់រីចំនួនព្រ ុម្ជា�ិរន ធ ុរ ន ុ ងព្បម្ទ�រម្ ព ុ ជា។វ ព្រ�ួ ងអភិិឌ្�ន�ជនបទវ បានម្លើរម្ ើង�ាវ ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ អាចរ�់ម្ករ ន ុ ង�ហគម្ន�រប�់រួរម្គរ ួម្ោ ន ជាម្ួ កនឹង �ហគម្ន � ផ�ម រទូ ម្ៅវ ឬបានម្ធា ើ�ោហណ្រម្ម ទា ំងព្� ុងចូ លម្ៅរ ន ុ ង�ហគម្ន�ផ�ម រវ បុផន� ម្កររា លរា ណ្ៈរិម្��ននជា�ិរន ធ ុ រប�់រួរម្គវ ម្ហើករ ន ុ ងររណ្ីម្ួកចំនួនវ ម្កបន� ររាភាសារប�់រួរម្គ។វ ការចុះ ព្បម្ូ លរយ�៌ោនម្ក�ម្ម្��� វ ផ លអាចនឹងព្�ូិម្ព្ជើ�ម្រ ី�ម្ធា ើជាម្��� ម្ោលម្ៅរប�់គម្ព្ោងវបានបញ្ញ ជ រ់�ាវ ព្រ ុម្ផ លរំណ្�់អ�� �ញ្ញ ញ ណ្� ល ួនឯង�ាវ ជាជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ បានម្លើរម្ ើង�ាវ រួ រម្គអាចម្ធា ើការ ព្បាព្�យកទារ់ទងវ ម្ោកម្ព្បើភាសាផ�ម របានវ ម្ហើករ ន ុ ងម្រលជាម្ួ កោ ន វ រួ រម្គម្កផ�បន� ម្ព្បើព្បា�់ភាសាជនជា�ិម្ ម្ ើ ភាគ�ិចរប�់រួរម្គ។វ រួ រម្គភាគម្ព្ចើនបានម្លើរម្ ើង�ាវ រួ រម្គបានវ និងរំរុងរ�់ម្កជាម្ួ កនឹង�ហគម្ន�ជនជា� ិ ផ�ម រជាម្ព្ចើនជំនន់ម្រម្ហើក។ ូ ច� លរ�ូវបានរកម្ឃើញម្ៅក ន ុ ងជាំម្រឿនរបជាជន រដា ា ភិបាលបានម្លើកម្ ង ើ �ា ោនរបជាជនចាំនួន ២៦៤.៦០០ នាក់ជាសោជិករបស់រក ុម្ជនជា�ិភាគ�ិចវ ផ លរ�់ម្ករ ន ុ ងព្បទ�ម្នះវ ម្�ម ើនឹងព្បោណ្វ ៤%វ ននចំនួនព្បជាជន�រុប។វ ជនជា�ិចាម្វ ឬម្ៅម្ាងម្ទៀ��ាវ ផ�ម រអុិសា ែ ម្វ គឺជា�ហគម្ន�ជនជា�ិភាគ�ិច ធំជាងម្គទីវ ២វ ម្ករ ន ុ ងព្បម្ទ�រម្ ព ុ ជាវ បន ទ ប់រីជនជា�ិផ�ម រវ ផ លជាព្រ ុម្ភាគម្ព្ចើន។វ �ហគម្ន�ជនជា�ិ ចិនវ ផ លោនចំនួនព្បោណ្វ ៣៤.៥០០វ នរ់វ គឺជាព្រ ុម្ធំជាងម្គទីវ ៣វ ម្ហើកអា ីផ លគួ រឱ្យភា ា រ់ម្ែែ ើលវ ព្រ ុម្ ធំជាងម្គទីវ ៤វ គឺព្រ ុម្ជនជា�ិភាគ�ិចផ លរ�់ម្ក�ំបន់�ព�់រាបវ ផ លម្ៅ�ារន ង។វ �ហគម្ន�ជនជា�ិម្ិៀ�ណាម្វ ព្�ូិបានចា�់ចំណា�់�ា ន រ់�ាជាព្រ ុម្ធំជាងម្គទីវ ៧។វ រហូ �ម្រ ល់ឆ្ នវ ំ ១៩៩២វ ព្រ ុម្ជនជា�ិចិនវ និងជនជា�ិម្ិៀ�ណាម្វ ព្�ូិបានចា�់ចំណា�់�ា ន រ់�ាជាព្រ ុម្ជនជា�ិភាគ�ិចម្ករម្ ព ុ ជាវ ផ លរ�់ម្ករ ួម្ោ ន នឹងជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវនិងជនជា�ិចាម្។ ម្លើក�លង��ទីរក ុងភន ាំម្ពញម្ចញ រាល់ម្ែ�� ទាង ាំ អស់� លរ�ូវបានម្លើកម្ស នើ សរោប់អនុវ�� គម្រោងម្នោះ គឺជា�ាំបន់� លរកស ួ ងអភិវឌ្�ន�ជនបទទទួ លសា គ ល់�ាោនវ�� ោន រគួ សារជន ជា�ិភាគ�ិចវអាចរ�់ម្កម្ករ ន ុ ង�ហគម្ន�ោច់ម្ោកផ រវឬរ�់ម្ករ ន ុ ង�ហគម្ន�វឬម្កម្លើ ីរ�ិរម្ម រ ួម្ ោ ន ជាម្ួ កនឹង�ហគម្ន � ផ�ម រទូ ម្ៅ។វ ូ ម្ចន ះរ ន ុ ងអំ ុ ងម្រលអនុិ�� គម្ព្ោងម្នះវលទធ ភារផ ល�រម្ម ភាររប�់ អនុគម្ព្ោងម្ួ កចំនួនវ នឹងបញ្ ូ ព្គួ សារជនជា�ិភាគ�ិចម្ួ កចំនួនោនរព្ម្ិ��ព �់។វ ច ល ម្ទាះជាោងណារ�ម្ោកវ ម្ោកសារផ�លរា ណ្ៈននអន� រាគម្ន�គម្ព្ោងផ លម្�ន ម្ ើ ើងវ និងព្បម្ភទម្ុ�របរ ចិញ្ចឹម្ជី ិ ស�រប�់ជនជា�ិភាគ�ិចវ ផ លរ�់ម្ករ ន ុ ងម្��� អនុិ�� គម្ព្ោងវ ហានិភយក�ងគ ម្ផ ល អាចម្រើ�ម្ ើងចំម្ពាះរួ រម្គវ ព្�ូិបានចា�់ទុរោរ់�ាោន�ិច�ួ ចបុម្ណា ណ ះវ ម្ហើកហានិភកយ ភាគម្ព្ចើនពារ់រយនធជាម្ួ កនឹងភារចាំបាច់វ ម្ ើម្បីម្ធា ើការរិម្ព្ោះម្ោបល់វ អំរីការង្ហរសាង�ង់វ រ� ូ ចជាវ ផរ�ព្ម្ួ លវ និងបរផព្បឯរសារបណ្ ្ ុ ះបណា ដ លអំរប ី ញ្ញ ា ននវ ូ ចជាវ ការម្ព្បើព្បា�់�ា ំ �ិរម្ម វ នរ រយ�៌ោនពារ់រយនធនឹងរ�ិរម្ម វរ� ូ ចជាវឯរសារបម្ងក ើនការកល់ ឹងម្ែសងៗ។ វ ិស�យកសិកម្ម ម្ៅក ន ុ ងរបម្ទសកម្ ព ុ ជា៖ ជាម្ួ កនឹងការទទួ លសា គ ល់រីសារៈ�ំ�ាន់ននិ ស�យករ�ិរម្ម វ រ ន ុ ងការោំព្ទ ល់រំម្ណ្ើនម្� ឋ រិចចវ ការធាននូ ិ�ម្ធម្៌វ និង�ន� ិ�ុ�ម្�បៀងវ ព្រម្ទា ំងម្លើររម្ព �់ ការអភិិឌ្�ម្� ឋ រិចចវ ម្ក�ំបន់ជនបទវ រោឋ ភិបាលបានោរ់ម្ចញនូ ិកុទធសាស្���ចំនួនបី៖វ )១(វ ការបម្ងក ើនែលិ�ភារវ ការម្ធា ើរិរិធរម្ម វ និងការម្ធា ើភាិ ូបពាណ្ិជជរម្ម រ�ិរម្ម វ �ម្រកៈការអនុិ�� បណ្ ្ុះ វិ សធានការវ ផ លោនលរា ណ្ៈព្បទារ់ព្រឡាោ ន វ ូ ចជាវ ការរសាងវ និងផរលម្ែ ម្ហ ឋ រចន�ម្ព យនធវ )ែ ូ លនល់វ ល ិ ព្បរយនធធារាសាស្���វ�ាម្រល/អគគ ិ�នីវ និងបម្ចច រ ិ សទារយ�៌ោនវនិងសារគម្នគម្ន�(,វ )២(វការម្ធា ើឱ្យកាន ់ ផ� ព្បម្�ើរនូ ិការែដ លម្ ់ �វាែសរច ែាកវ និងវ )៣(វ ការម្ធា ើឱ្យកាន់ ផ�ព្បម្�ើរនូ ិការែដ ល់ធនធានរ�ិរម្ម វ រ ំ ផណ្ទព្ម្ង់ការព្គប់ព្គង ធ ី ែ ីវ ម្�វាហិរញ្ញ ិ� � ុ វ ម្�វាទីែារវ ការចងព្រងរ�ិររវ និងការរសាងសា ា បយនវ និងការ�ព្ម្ប�ព្ម្ួ ល។វ ផែនការកុទធសាស្���អភិិឌ្�ន�វិ ស�យករ�ិរម្ម ២០១៤-២០១៨វ បង្ហ ា ញ ឱ្យម្ឃើញរីម្ោលម្ៅរប�់រោ ឋ ភិបាលវម្ ើម្បីបម្ងក ើនែលិ�ភាររិរិធរម្ម វនិងពាណ្ិជជភាិ ូបនីករម្ម រ�ិរម្ម ។ ា ព្បោញ់វនិងម្នសាទវបានម្ចញែាកឯរសារជំម្រឿនរ�ិរម្ម វ ព្រ�ួ ងផែនការវនិងព្រ�ួ ងរ�ិរម្ម វរុកា ននព្រះរាជាណាចព្ររម្ ន ំវ២០១៥។វរាបយការណ្�ម្នោះបានរកម្ឃើញ�ា ោនរបជាពលរ ា ២,២ លាន ព ុ ជាវកាលរីឆ្ Cambodia Agricultural Sector Diversification Project (CASDP) 26 Indigenous Peoples Planning Framework (IPPF) រគួ សារ កាំពង ើ កម្ម ភាពកសិកម្ម ។ ម្បើ�ម្របាកររណ្�នននវរ ុ ចូ លរ ួម្ម្ធវ ស ន ុ ងចំម្ណាម្ព្គួ សារទាង ំ ម្នះវ៨៥%វ )ម្�ម ើនឹងវ១,៨៧វោនព្គួ សារ(វរំរុងោំ ុះ ំណា។ ំ វ ិ ស�យករ�ិរម្ម វរ ួច ំ ផណ្រវ៣៤%វននែ��វរប�់ជា�ិវនិងែដ ល់ ការង្ហរ ល់រោ ែ ំងរលរម្ម វ ៦៣%វ រ ន ុ ងចំម្ណាម្រោ ែ ំងរលរម្ម �រុបវ )៨,២វ ោននរ់(។វ ោនការបាន់ព្បោណ្�ាវ ីរ�ិរម្ម វ ) ីផ លោនជីជា�ិវ និង ីវ ផ លម្ព្បើព្បា�់�ព្ោប់ម្ធា ើរ�ិរម្ម ជាអចិនស្�ន�ក�(វ ោនព្បោណ្វ ៤,៥វ ោនហិច�៖វ ោនជជា�ិវ ៣,៩៩វ ី ី ោនហិច�វ និង ោ ី ំ ណា ំ អចិនស្�ន�ក�វ ០,៥១វ ោនហិច�។វ ទំហំនែទ ីោ ំ ុះ ំណាភា ំ ជា ំ គម្ព្ចើនវ ូ ចជាវ ) ំណាព្ ំ �ូ ិវ បផនែ វ ម្ពា�វ ម្ព្ម្ចម្ម ម (វ បានបន� ម្រើនម្ ើងជាបន� បន ទ ប់វ ម្ោកនែទ ោ ី ម្ ំ ៅ�ូ វ និង ំ ូ ងម្ីម្រើនម្ ង ើ វ ៣វ ង។វ នែទ ី�ព្ោប់ោ ំ ុះ ំណាអ ំ ំម្ៅវ ូ ងម្ព្បងវ សាិោិវ ធុម្រនវ និងម្ពា�វ រ�រព្ងីរគួ រ ឱ្យរ�់�ោ គ ល់ែងផ រវ�ណ្ៈម្រលផ លនែទ ី ំណាម្ ំ ួ កចំនួនវ ូ ចជាវ ំ ូ ងជា ា ,វ�ផណ្ ដ របាក,វលា ,វព្រម្ៅ, កាម្ហា វ និងព្�ផបរវោនការលម្លក។ របព�នធដា ាំ ុោះម្ៅក ន ុ ងរបម្ទសកម្ ព ុ ជា ម្ដ ដ �សាំ�ាន់ម្លើ ាំណ្ដាំរសូ វ � លដាាំទាង ាំ រ ូ វវសា ទាាំងរ ូ វរបាាំង។ ព្�ូ ិរ ូ ិិ�ាវ (២.៥៦៧.៧២៣វ ហិច�(វ ភាគម្ព្ចើនោំម្ក�ំបន់វាលទំនបវ ផ លព្�ូិរឹងអាព្�យកម្លើទឹរម្ភែ ៀងវ )៨០%(វ �ព �រា ់ បវ )២%(វ និងោំរ ន ុ ង�ំបន់ទឹរម្ព្ៅ/បផណ្ ដ �ទឹរវ )២%(។វ ព្�ូ ិរ ូ ិព្បាំងវ (៤៨៤.៦៩៧វ ហិច�វ ម្�ម ើនឹងវ ១៦%(វ ោំភាគម្ព្ចើនម្ក�ំបន់វាលទំនបវ ផ លោនព្បរយនធម្ព្សាចព្�រា វ ជារិម្��វ �ំបន ់ ផ លទទួ ល រងទឹរជំនន់រីទម្នែ ម្ម្គងគ វ )រ ួម្ទា ំង�ំបន់ជុំ ិ សញបឹងទម្នែ សាបែងផ រ(។វ រ�ិរររម្ ព ុ ជារ�ោ ំ ំណាម្ ំ ែសងម្ទៀ�វ រ ន ុ ងព្បរយនធបងក បម្ងក ើនែលព្�ូ ិែងផ រវ ូ ចជាវ បផនែ វ �ផណ្ ដ រវ ម្ ើម្ម្ឈើហូបផែែ ។ល។វ ផ លជាផែន រម្ួ កនន ការោំ ំណាឆ្ ំ ែ �់ោ ន វ ោំ ណា ំ ច ំ ព្ម្ ុះោកជាម្ួ កោ ន វ និងោំ ំណាម្ ំ ួ កម្ុ�ៗវ ម្ោកផ រៗរីោ ន ។វ ំណាព្ ំ �ូ ិ- ោំឆ្ ែ �់ជាម្ួ កនឹង�ផណ្ ដ របាកវ ឬ ំណា� ំ ផណ្ដ របាក-ោំឆ្ ែ �់ជាម្ួ កនឹងព្�ូ ិវ គឺជាព្បម្ភទ ំណាោ ំ ែ �់ោ ំ ឆ្ នវ ម្ោករ�ិររម្ករ ន ុ ងម្��� រំរង់�ពឺវ �ផរិវ រណា ដ លវ និងរំរង់ឆ្ ន ំង។វ ម្ក�ំបន់�ពង់រាបវ និង�ំបន់ភនំ ិ សញវ ោនការោំ ណា ំ �ាហរម្ម វ និងម្ ើម្ម្ឈើហូបផែែ វ ូ ចជាវ ម្ៅ�ូ វ ូ ងម្ព្បងវ អំម្ៅវ ម្ព្ម្ចម្ម ំ ឧ ម វ ំ ូ ងម្ីវ សា ា កវ សាិោិវោនវជាម្ ើម្។វម្ក ំណារ់កាល ំបូងៗននការោំ ំណាម្ ំ ៅ�ូ វរ�ិររោំររួ រ�ផណ្ ដ រម្ួ កចំនួនម្ក ចម្ន ែ ះម្ ើម្ម្ៅ�ូ វ ូ ចជាវ �ផណ្ ដ រម្�ៀងវ �ណា ដ កបាកវ និង�ផណ្ ី ម្ ើម្វ ផ ល ំណាទា ដ រ ជា ំ ំងម្នះវ រ�ភាគម្ព្ចើនព្�ូិបានោំម្ក�ំបន់�ព�់រាបែងផ រ។ ម្ ើម្បីបម្ងក ើនែលិ�ភាព និងការម្ធវ ើពិពិធកម្ម ជាំនួយបម្ច� កម្ទស និងជាំនួយ�ែនកហិរញ្ញ វ��ុ ម្ៅ��រ�ូវការជាចាំបាច់ក ន ុ ងរទង់រទាយធាំ ក� ូ ចជាការចូ លរ ួម្របស់រគប់អនក ក់ព�នធទាង ាំ អស់ ម្ ើម្បីម្លើររម្ព �់វ និងបម្ងក ើនលទធ ភារទទួ លបានម្�វាែសរា ែាករ�ិរម្ម វ ព្បរយនធធារាសាស្���វ ព្ោប់រូជវ និងបម្ចច រម្ទ�ោំ ុះវ ផ លធន់ម្ៅនឹងអាកា�ធា�ុវ ព្រម្ទា ំងការម្ព្បើព្បា�់ធនធានរ�ិរម្ម វ និងឥណ្ទានឱ្យបាន�ម្ព្�ប។វ រូ ជព្�ូ ិវ ១០វ ម្ុ�វ ផ លព្�ូិបានម្ព្ជើ�ម្រ ី��ព្ោប់ការបម្ងក ើនែលិ�ភារវ ម្ព្កាម្ការសារលបងរប�់ព្រ�ួ ងរ�ិរម្ម វ រុកា ា ព្បោញ់វ និងម្នសាទវរុំទាន់បានែសរា ែាកឱ្យបានទូ លំទូោក ល់រ�ិររទា ំងអ�់ម្នះម្ ើក។វ ម្លើ�រីម្នះវ បរ សោណ្រូ ជព្�ូ ិទា ំងវ ១០វ ម្ុ�វ ម្នះវ ម្កម្ិនទាន់ព្គប់ព្ោន់ �ព្ោប់ែគ�់ែគង់ ល់រ�ិររែងផ រ។វ ព្រ�ួ ងរ�ិរម្ម វ ា ព្បោញ់វ រុកា និងម្នសាទវ និងព្រ�ួ ងពារ់រយនធម្ែសងម្ទៀ�វ ោនម្ោលបំណ្ងរ ួម្ោ ន ជម្ន ះបញ្ញា ម្នះវ �ម្រកៈការបម្ងក ើ�រ�ិោ ឋន ព្សាិព្ជាិរប�់រ ឋ វម្ ើម្បីែគ�ែ ់ គ ង់ព្�ូ ិរូ ជម្ៅឱ្យព្រ ុម្ែលិ�ព្�ូ ិរូ ជវផ លព្�ូិែគ �ែ ់ គ ង់បន� ល់រ�ិររ។ របម្ទសកម្ ព ុ ជាទទួ លរងម្រគោះញឹកញាប់ម្ដាយសារម្រគោះម្ហន� រាយនានា ជាពិម្សសម្រគោះទឹកជាំនន់ ម្រគោះរាាំងស ង ួ� និងែយល់ព ុ យោះធៃ ន់ធៃរ � លនាាំឱ្យោនការបា�់បង់អាយុជី វ ិ� និងការបាំែៃិចបាំដ ៃញ ម្ហ ា រចនាសម្ព �នធ លាំម្ៅដា ា ន និងែល ាំណ្ដាំនានា។ ចាប់�ំងរីឆ្ ន ំវ២០១០វ ល់ឆ្ នវ ំ ២០១៣វោននែទ ីព្បោណ្វ ៤៥២.២១១វ ហិច�វ )ម្�ម ើនង ឹ វ ១៥%វ នននែទ ីោ ំ ុះព្�ូ ិ�រុប(វ ទទួ លរងការបំែែិចបំដ ែ ញម្ោកសារម្ព្ោះរាំង� ួ វ ង � ទឹរជំនន់វ និង��ា លែិ�វ )ព្រ�ួ ងរ�ិរម្ម វ រុកា ា ព្បោញ់វ និងម្នសាទវ ២០០៦-២០១៣(។វ រ នវ ន ុ ងឆ្ ំ ២០១១វ ព្បម្ទ�រម្ ព ុ ជាជួ បព្បទះនឹងម្ព្ោះទឹរជំនន់ធាន់ធារជាងម្គម្ិនធា ែ ប់ោនវ រ ន ុ ងទ�ិ�សរ�ចុងម្ព្កាកម្នះ។វ អងគ ការម្�បៀងវ និងរ�ិរម្ម រិភរម្ោរវ )២០១២(វ បានរាកការណ្��ាោនព្បជារលរ ឋ វ ៦០.០០០ព្គួ សារវ )ម្�ម ើនឹងវ ២៥%(វ រ ន ុ ងចំម្ណាម្ព្គួ សារផ លទទួ លរងែលបះពាល់ម្ោកសារទឹរជំនន់រ ន ុ ងម្��� ចំនួនវ ១៨វ ជួ បព្បទះនឹងបញ្ញ ា អ�ន� ិ�ុ�ម្�បៀងវ ផ លផ�ដ ងម្ចញវ �ម្រកៈការោនបញ្ញ ា រងា ះអាហារ ូប�ា ម្ភព្�ួ ចព្សាិវ និងរាំនរ៉ាវ រ ន ុ ងចំម្ណាម្រុោររ ន ុ ងរព្ម្ិ�ម្ួ ក�ព �់។វ រ ន ំវ ២០០៩វ �យល់រ ន ុ ងឆ្ ុ យះម្រ�សាណាបានវាកព្បហារ ព្បម្ទ�រម្ ព ុ ជាចម្ន ែ ះរីនលាទីវ២៩វផ�វរញ្ញ ញ វនិងនលា ទីវ៥វផ�វ�ុោ។វរ ន ុ ងចំម្ណាម្ម្��� វ២៤វោនម្��� ចំនួនវ១៤វ ទទួ លរងែលបះពាល់ម្ោកសារ�យល់រ ុ យះម្នះវ និងទឹរជំនន់ទឹរម្ភែ ៀងវ ផ លម្រើ�ម្ ើងម្ព្កាកព្រឹ��ិការណ្� �យល់រ ុ យះម្នះ។វ �យល់រ ុ យះ�ងឃរាម្នះវ ម្ធា ើឱ្យម្នុ�សបា�់បង់ជី ិ ស�ចំនួនវ ៤៣វ នរ់វ និងវ ៦៧វ នរ់ទទួ លរង របួ �ធា ន់ធារ។វ �យល់រ ុ យះម្នះបានបំដ ែ ញែទ ះ�ផម្បងវ និងម្ុ�របរចិញ្ចឹម្ជី ិ ស�រប�់ព្បជារលរ ឋ ព្បោណ្វ ៤៩.០០០វព្គួ សារវ)ម្�ម ើនឹងវ១,៤%វវននចំនួនព្បជាជន�រុបម្ករម្ ព ុ ជា(។វការ�ា�បង់វផ លម្រើ�ម្ ើងម្ោកសារ �យល់រ ុ យះម្នះវ ោន�នម្ែ ព្បោណ្វ ៥៦,៥វ ោន ុោ ែ រ។វ ចុងម្ព្កាក�ំបន់ម្្ន រននព្បម្ទ�រម្ ព ុ ជាវ ផ លោនទី�ង ំ �ា ិ�ម្កភាគ�ាងលិចវ ននព្បម្ទ�វ )ម្��� រំរ�វ ព្រះ�ីហនុវ និងម្កាះរុង(វ ជារផនែ ងផ លោនការោំ ុះ ំណាព្ំ �ូ ិវ និង ំណា ំ នទម្ទៀ�វ រំរុងជួ បព្បទះនឹងការម្រើនម្ ើងនូ ិរព្ម្ិ�ជា�ិនព្បរ ន ុ ងន វ ផ លនំឱ្យ ោនការលកចុះននការព្�ូ បករជា�ិទឹរវ)ព្�ម្ ៀងោ ន នឹងែលបះពាល់ននម្ព្ោះរាំង� ួ ែងផ រ(។វម្លើ�រីម្នះវ ង � ការម្រើនម្ ើងននរម្ព �់ទឹរ�ម្ុព្ទវ ម្ោកសារការផព្បព្បួ លអាកា�ធា�ុវ ោននយក�ាវ នែទ ីោ ំ ំណាព្ ំ �ូ ិ Cambodia Agricultural Sector Diversification Project (CASDP) 27 Indigenous Peoples Planning Framework (IPPF) ម្ក�ំបន់ម្្ន រវ នឹងោនការព្ជាបចូ លនូ ិទឹរ�ម្ុព្�វ ផ លរ�នឹងបងក ែលបះពាល់ ល់ ំ ម្ ការោំ ុះ ណា ំ ែសងម្ទៀ�ែងផ រ។ ស្�ស� ីកន ុ ង វ ិស�យកសិកម្ម ៖ ូ ចផ លព្�ូិបានរាកការណ្�រ ន ុ ងជំម្រឿនឆ្ ន ំវ ២០១៥វ ការងារកសិកម្ម គឺជារបភពការងារ �ស�ា ាំ ន់ សរោប់បរ ុ ស និងស្�ស ី ម្រចើននាក់ (ស្�ស � ជា � ី ៧៥%) � លកាំពុងរប ូ កក ន ុ ងការដាាំ ុោះ ជាលក� ណ្ៈរគួ សារសរោប់ហូបចុក។ ស្���ផ ី �ម រផ លរ�់ម្ក�ម្ជនបទភាគម្ព្ចើនវ ើ រ ម្ធា កា ង្ហររ�ិរម្ម ម្លើ ី� ល ួនឯងវ ឬម្ធា ើការង្ហររ�ិរម្ម ម្ោករុំទទួ លបានព្បារ់ឈ ន ួល។វ រន ុ ងព្បម្ទ�រម្ ព ុ ជាវ ព្បជារលរ ឋ ផ លព្បរបរបបរ�ិរម្ម ោនវ ២,៣វ ោនព្គួ សារវ រ ន ុ ងម្នះវ ៨០%វ វ )១.៦១៨.៥៨៨(វ ោនបុរ�ជា ម្ម្ព្គួ សារវនិងវ២០%វោនស្���ីជាម្ម្ព្គួ សារវ)៤១២.៥១០(។វរ�ិររជាស្���ីបំម្រញវវវវវ�ួ នទីោង�ំ�ាន់ម្ករ ន ុង ការប ំ ផបែ ងរ�ិែលវ ជាការធាន�ន� ិ�ុ�ម្�បៀងវ អាហារ ូប�ា ម្ភ�ព្ោ�់ព្គួ សាររប�់រួរម្គ។វ ស្���ីជាអន រទទួ ល�ុ�ព្�ូិម្លើការង្ហរែលិ�ម្�បៀងវការម្ព្ជើ�ម្រ ី�វ និងការម្រៀបចំចំណ្ីអាហារវ រ� ូ ចជាវការផលទាវំ និងែដ លអា ់ ហារ ល់រុោរ។វ ូ ម្ចន ះរួ រម្គោន�ួ នទីោង�ំ�ាន់វ រន ុ ងការធាន �ន� ិ�ុ�ម្�បៀង ល់ព្គួ សាររប�់រួរម្គ។វ ស្���ីរ�កាន ់ ផ�ចូ លរ ួម្រ ន ុ ងែលិ�រម្ម រ�ិរម្ម វ �ព្ោប់ម្ធា ើពាណ្ិជជរម្ម ែងផ រវ ជារិម្��ម្ករ ន ុ ង�ង្ហ ា រ់�នម្ែ សារិបបរម្ម ។វ ស្���ីម្ករ ន ុ ងព្បម្ទ�រម្ ព ុ ជាវ រ�បំម្រញ�ួ នទី�ំ�ាន់ម្ករ ន ុ ងែារលរ់ ុំវ និងលរ់រាករ�ិែលែងផ រ។វ ស្���ីទា ំងម្នះវ បំម្រញ�ួ នទីជាអន រ ម្ ើរព្បម្ូ លទិញវ និង/ឬឈ ម ួញវ ម្ហើករ�ជាអន រលរ់រាក ���ា ំ ន់ែងផ រវ ម្ោករួ រម្គម្ធា ើការង្ហរម្ក �ម្ែារម្ូ លោ ឋ នវែារម្��� វ និងែារម្ក�ា ន រ់ជា�ិ។វម្លើ�រីម្នះវ ស្���ីរ�ជាន គូ �ំ�ាន់រ ន ុ ង�ហព្ោ�រ�ិរម្ម វ ផ លជា�ហព្ោ�ែគ �់ែគងធ ់ នធានរ�ិរម្ម វ ម្ោករួ រម្គជាអន រម្ធា ើការង្ហរម្ោកដ ទ ល់ជាម្ួ កនឹងអ�ិលិជនវ ែដ ល់រយ�៌ោនវនិងចំម្ណ្ះ ង ឹ អំរីការម្ព្បើព្បា�់ធនធានរិ�រម្ម វជីគីម្ីវនិង�ា នរំ ុលរ�ិរម្ម ជាម្ ើម្។ ការរិនិ�យម្លើឯរសារពារ់រយនធវ និងការ�ោ ភ �ផ លព្�ូិបានម្ធា ើម្ ើងរនែ ងវ បានបញ្ញ ជ រ់�ាវ ឧបសគគ �ែែក�ាម្ម្យនឌ្�រ � លម្ធវ ើឱ្យរាាំងស ទ ោះ ល់ការចុោះបញ្ជ ី ីធៃី រ ួម្ោន៖ ា រ បញ្ញ ន ុ ងការទទួ លបាន រយ�៌ោនអំរី ំម្ណ្ើរការែដ លប ់ យណ្ណ រម្ម �ិទធិ ីធែីវ ការលំបារផ លព្គួ សារផ លោនស្���ីជាម្ម្ព្គួ សារជួ បព្បទះរ ន ុង ការទទួ លបានឯរសារវ ម្ ើម្បីបញ្ញជ រ់រីភារម្កលីិរប�់រួរម្គវ ជារ� � រាំង�ទ ះ ល់លទធ ភាររប�់រួរម្គរ ន ុ ងចុះបញ្ជ ី ីធែីវ អ�ុលយភារម្កនឌ្យររ ន ុ ងការព្គប់ព្គងវ និងម្ធា ើម្�ចរដ ី�ម្ព្ម្ចចិ��។វ ជំម្រឿនឆ្ ន ំវ ២០១៥វ បានររម្ឃើញ�ាវ រ ន ុ ងចំម្ណាម្ព្គួ សារវ ផ លព្បរបរបររ�ិរម្ម �រុបម្ករម្ ព ុ ជាវ ោនព្បោណ្វ ៨៥%វ ោន ីរ�ិរម្ម ម្ព្បើព្បា�់វ ម្ោកជាម្ធយម្ ព្គួ សារព្បរបរបររ�ិរម្ម ម្ួកោននែទ ីជាម្ធយម្វ១.៦៣៧វហិច�។វបុរ�ោនចំនួនវ១,៤វោននរ់វឬវ៧៣%វ ននអន រោនបយណ្ ណ ររម្ម �ិទធិទា ំងអ�់វ �ណ្ៈម្រលផ លស្���ីផ លោោនបយណ្ ណ រម្ម �ិទធិោនវ ០,៥វ ោននរ់វ ឬម្�ម ើនឹងវ២៧%។ ជំម្រឿនរ�ិរម្ម រ�បានររម្ឃើញែងផ រ�ាវ កសិករជាស្�ស � ីបាំម្ពញ�ួ នាទីកាន ់ ��សាំ�ាន់ ម្ៅក ន ុ ងការែគ�ែ ់ សិែល�បបរប�្ពណ្ី � លោន��្ម្ៃ ែពស់ ល់ទីែារក ់ គងក ន ុ ងរស ុក។ ម្ទាោះជាោ ៉ា ងណ្ដក�ម្ដាយ ម្បើម្ធៀបជាម្ួ យនឹងបុរស ស្�ស � ីម្ៅជួបរបទោះនឹងការចញម្របៀបជាម្រចើន ូ ចជា លទធ ភាពដ ៃ ស់ទោ ី ន ករម្ិ�ទាបជាង ករម្ិងអក� រកម្ម ទាបជាង លទធ ភាព�ិចជាងក ន ុ ងការទទួ លបានការបណ្ ្ ុ ោះបណ្ដ ដ ល លទធ ភាព�ិចជាងក ន ុ ងទទួ លបានព��៌ោនទីែារ និងលទធ ភាព�ិចជាងក ន ុ ងទទួ លបានធនធាន ែលិ�កម្ម នានា។វ ចំម្ណ្ះ ឹងហិរញ្ញ ិ� � ុ ទាបរប�់ស្���ីវ ម្បើម្ធៀបនឹងបុរ�វ និងឧប�គគ ពារ់រយនធនឹង�ុិ�ា ិភារ រ ន ុ ងការម្ធា ើ ំម្ណ្ើរវ ព្�ូិបានចា�់ទុរ�ាជាគោ ែ �ម្កនឌ្យរ �ធំម្ួកម្ករម្ ព ុ ជាវ ម្ ើម្បីឱ្យស្���ីទទួ លបានទីែារ។វ ភ� � ុ �ងននរ�បង្ហ ា ញែងផ រ�ាវ បុរ�អាចព្ប ូ ររ ន ុ ងការង្ហរែលិ�រម្ម វ និងការែសរា ែាកទីែារ ម្កម្រលផ លការម្ធា កា ើ រង្ហរទា ំងម្នះែដ លន ់ ូ ិព្បារ់ចំម្ណ្ញរ ន ុ ងរព្ម្ិ�ម្ួ ក�ព �់។វ ើ បី ម្ ម្ ផ�ា ងររទីែារលរ់រ�ិែលរប�់� ល ួនវ រ�ិរជាស្���ីម្ករម្ ព ុ ជាវ ព្�ូិការរយ�៌ោនទីែារទាន់ម្រលម្ិោវ អាចម្ជឿទុរចិ��បានវ និងង្ហកព្�ួ លកល់។វ ការែដ ល់រម្ច ី វ និងឥណ្ទានរ�ោនសារៈ�ំ�ាន់ែងផ រវ ម្ ើម្បីឱ្យ ស្���ីវ ផ លព្បរបរ�ិរម្ម �ា ន ��ូ ចវ អាចោនលទធ ភារទិញធនធានរ�ិរម្ម ម្ែសងៗវ ផរលម្ែ រម្បៀបោំ ុះវ និង អភិិឌ្�ន��ហព្ោ�រ�ិរម្ម �ា ន ��ូ ចរប�់រួរម្គវ ម្ ម្ ើ បីែដលភា ់ រអង់អាចផែន រម្� ឋ រិចច ល់រួរម្គ� ល ួនឯងវ ព្រម្ទា ំងព្ទព្ទង់ជីិភារព្គួ សាររប�់រួរម្គ។វ ការម្ធា ើ�រម្ម ភាររ ួម្ោ នវ អាចបំម្រញ�ួ នទី�ំ�ាន់វ ម្ ើម្បីឱ្យស្���ីផ លព្បរបរបររ�ិរម្ម �ា ន ��ូ ចវ អាចបម្ងក ើនែលិ�ភារវ និងទទួ លបានទីែារ។វ ម្លើ�រីម្នះវ គំនិ�ែ ួ ្ ចម្ែដ ើម្វ ម្ ើម្បីបងក លរា ណ្ៈង្ហកព្�ួ ល ល់ការទទួ លបានទីែារវ រ�ចាំបាច់ព្�ូិគិ�គូ ររិចារណាវ និងម្្ែ ើក�បចំម្ពាះឧប�គគ ពារ់រយនធនឹងម្កនឌ្យរវ ផ លរ�ិររ�ា ន ��ូ ចវ និង�ហព្គិនរ�ិរម្ម ជាស្���ីជួបព្បទះែងផ រ។វ ូ ម្ចន ះការរព្ងឹងលទធ ភារទទួ លបានទីែាររប�់រួរម្គវ �ព្ម្ូិ ឱ្យោនការិ សភាគម្លើ�ង្ហ ា រ់�នម្ែ វនិងអន� រាគម្ន�ម្ដ ដ �ចំម្ោលម្ៅ។ ជាលរា ណ្ៈព្បនរណ្ីវ ំ រ់កាល ំបូងៗននការបងក បម្ងក ើនែលព្�ូ ិគឺជាការង្ហរផ លបុរ�ព្�ូិម្ធា វ ណា ើ ម្ហើក ណា ំ រ់កាលម្ព្កាកៗវ គឺជាការង្ហរផ លស្���ីព្�ូិម្ធា ើ។វ ជាទូ ម្ៅបុរ�បំម្រញការង្ហរម្រៀបចំ វ ី �ណ្ៈម្រលផ លការង្ហរ� ូ វ និង�ោ ទង ែ �ម្ម ើ វ �រម្ម ភារ ម វ ម្ព្ចើនផ�ជាការង្ហរផ លព្បគល់ឱ្យស្���ីជាអន រម្ធា ។ ម្ែសងម្ទៀ�វ ូ ចជាវ ការព្បម្ូ លែលវ ការព្ចូ�វ � ទងូ វ និងការររទីែារលរ់រ�ិែលវ ជាទូ ម្ៅវ គឺជាការង្ហរផ ល ម្ធា ើរ ួម្ោ ន ។វបចច ុ បបនន �ួនទីទា ំងម្នះវោនការផព្បព្បួ លជាម្ួ កនឹងការម្ព្បើព្បា�់ម្ព្គឿងកន� រ�ិរម្ម វនិងការម្ធា ើ Cambodia Agricultural Sector Diversification Project (CASDP) 28 Indigenous Peoples Planning Framework (IPPF) ចំណារព្� ុរកុិជនវ ម្ចញរី�ំបន់ជនបទ។វ ូ ម្ចន ះស្���ីកាន់ ផ�ព្ប ូ រ�ា ែ ំងជាងម្ុនវ រន ុ ងព្គប់ ការង្ហរោំ ុះទាង ំ អ�់វ ូ ចជាវ ការម្រៀបចំ ីវ ធារាសាស្���វ ការម្បារព្�ូ ិវ និងការម្ព្ជើ�ម្រ ី�រម្ម ររវ ការព្គប់ព្គងរ�ិោ ឋ នវ និងការជួ ញ ូ រជាម្ ើម្។វ ការរ ួម្ច ំ ផណ្ររប�់រ�ិររជាស្���វ ី ចំម្ពាះការោំ ុះ ំណាប ំ ន ទ ប់បនស ំវ ូ ចជាវបផនែ វ និងការចិញ្ចឹម្��ា ពាហនៈវោនិ សសាលភាររ ឹ�ផ�ធំែងផ រ។វ ំណាផ ំ លោំ ុះម្ករ ន ុ ងចារ ំណារ ំ ន ុ ងបរ សម្ិណ្ែទ ះវ និង��ា ពាហនៈទា ំងម្នះវ ែដ លន ់ ូ ិសារធា�ុចិញ្ចឹម្ ��ំ�ាន់វ និងរ ួម្ច ំ ផណ្រ ល់ការធាន�ន� ិ�ុ�ម្�បៀងរប�់ព្គួ សារ។វ ូ ម្ចន ះទីែារម្កម្ូ លោ ឋ នវ ែដ លឱ្់ កា�កាន ់ ផ�លែ វ ម្ ើម្បីឱ្យស្���ីអាចររព្បារ់ចំណ្ ូ លវ�ម្រកៈការលរ់បផនែ វ ំណាវ ំ និង��ា ពាហនៈជាព្ទង់ព្ទាក�ូ ច។ ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចក ន ុ ង វ ិស�យកសិកម្ម ។ ម្បើ�ម្ព្រ�ួ ងអភិិឌ្�ន�ជនបទវ លរា ណ្ៈរិម្��ជាងម្គម្ួ កវ រប�់�ហគម្ន�ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ គឺកទ ុ ធ សាស្���ចិញ្ចឹម្ជី ិ ស�រប�់រួរម្គវវវ ម្ោកម្ព្បើព្បា�់ែលិ�រម្ម រ�ិរម្ម ជាម្ោលវ ូ ចជាវ ការោំ ុះរម្នចរវ ការោំ ះ ុ ព្�ូ ិលិចទឹរវ ការចិញ្ចឹម្ព្ជូរវ និងោន់វ ការព្បម្ូ លអនុែលនព្រម្ឈើម្ធា ើជាអាហារវ ការបរបាញ់វ និងការម្នសាទ។វ រួ រម្គរ�ែលិ�វ និងលរ់ទំនិញវ និងរោ ែ ំងរលរម្ម �ិច�ួ ចែងផ រ។វ រ�ិររជាជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ ភាគម្ព្ចើន ម្កផបរឦសានននព្បម្ទ�រម្ ព ុ ជាវ ម្កបន� ម្ព្បើព្បា�់បម្ចច រម្ទ�ោំ ុះផបបព្បនរណ្ី៖វ ពារ់រណា ដ លរម្នចរវ ការោំ ុះផបបរម្នចរ។វ ម្បើម្ទាះបីជារួ រម្គម្ួ កចំនួនចាប់ម្ែដ ើម្បងក បម្ងក ើនែលព្�ូ ិម្ក�ំបន់វាលទំនបវ បន ទ ប់រី ំម្ណ្ើរការននការម្ធា ើ�ោហរណ្រម្ម រ ន ុ ងទ�ិ�សរ�វ ៦០វ ោងណារ�ម្ោកវ រួ រម្គម្កបន� ររាវាល �ព្ោប់ការម្ធា ើរ�ិរម្ម រម្នចរែងផ រវ ផ លម្ក�ម្ទីរផនែ ងទា ំងម្នះវ រួ រម្គោំ ុះព្�ូ ិ�ំបន់�ពង់រាបវ និង ំណា ំ នទម្ទៀ��ព្ោប់ធាន�ន� ិ�ុ�ម្�បៀងរប�់រួរម្គ។វ ោន ំណា� ំ ិច�ួ ចផ�បុម្ណា ណ ះវ ផ លោំ ម្ករ ន ុ ងភូ ម្ិវ ម្ោកសារផ�រួ រម្គរិបារការពាររី��ា ព្� ុរវ ផ លជាធម្ម �ព្�ូិបានម្គចិញ្ចឹម្ឱ្យម្ ើរ ររចំណ្ី�ុីពា�វាលពា�កាល។វ ំណាព្ ំ �ូ ិគឺជា ំណាហ ំ ន់ម្ករ ំ ូ បចុរ ���ា ន ុ ងព្បរយនធោ ំ ុះរម្នចរវ បុផន� ំណាម្ ំ ែសងម្ទៀ�វ រ�ព្�ូិបានោំវ �ព្ោប់ហូបចុររ ន ុ ងព្គួ សារែងផ រវ ូ ចជាវ បផនែ វ ំ ម្ើម្វ ំណាម្ ររួ រព្�ឡាចវ ម្ព ព វ នម្នងវ ផែែ ម្ឈើវ និង ណា ំ ម្ ំ ិនម្ព្បើព្បា�់ជាអាហារម្ែសងម្ទៀ�វ ូ ចជាវ �ា ំ រ់វ នជ និងរបា�ជាម្ ើម្។វ ការចិញ្ចឹម្��ា វ ជារិម្��ម្ោលវ ព្របីវ ព្ជូរវ និងោន់វ ម្ធា ើម្ ើង�ព្ោប់បូជាវ លរ់ ម្ ើម្បីបានចំណ្ ូ លវឬ�ព្ោប់ម្ធា ើជាអាហារ។ រន ុ ង�ម្យកផ�ម រព្រហម្វ ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិច ឹង�ាវ បម្ចច រម្ទ�ោំ ុះព្�ូ ិ�ំបន់វាលទំនបវ ផ លម្ធា ម្ើ ើងម្ោកជនជា� ិ ផ�ម រម្ររី�ំបន់វាលទំនបវ ផ លជាអន រជិ��ាងរប�់� ល ួនវ ែដ ល់នូិទិននែល�ព �់ជាងវ និងព្�ូិការរលរម្ម �ិចជាងបម្ចច រម្ទ� ផ លម្ព្បើព្បា�់ម្ក�ំបន់�ពង់រាបរប�់រួរម្គ។វ អន រភូ ម្ិម្ួកចំនួនបានវ និងរំរុងបម្ងក ើ�វាលផព្��ំបន់ វាលទំនបវ ម្ោកោនការោំព្ទរីអងគ ការម្ិនផម្នរោ ឋ ភិបាលវ ឬ�ម្រកៈការម្ធា ើ ព្�ប់�ម្ព្បជារលរ ឋ ម្ែសងម្ទៀ�។វ ម្ព្កាកឆ្ ន ំវ ១៩៧៩វ ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចម្ួ កចំនួនវ បានទោ ែ ប់ រ�ិរម្ម រម្នចររប�់រួរម្គិ សញវ ម្ោកសារផ�បញ្ញ ា បម្ចច រម្ទ�វ ឬបញ្ញ ា ម្ែសងម្ទៀ�។វ �ហគម្ន�ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចរ�បាននឹងរំរុងវរ សះររជម្ព្ម្ើ�ចិញ្ចឹម្ជី ិ ស�ម្ែសងម្ទៀ�ែងផ រវ ូ ចជាវ ោំ ម្ ើម្ម្ឈើហូបផែែ វ និង ណា ំ អា ំ ចលរ់ប ្ ូរជាសាច់ព្បារ់វ និងផ លរំរុងោន�ព្ម្ូិការ�ព �់វ ូ ចជាវ កាម្ហា វ ព្ោប់សា ា កចនទ ីវ �ផណ្ ដ រម្�ៀិវ � ន ុ រវ និងធុម្រនជាម្ ើម្។វ ម្ទាះជាោងណារ�ម្ោកវ សា ា នភារម្ហោ ឋ រចន�ម្ព យនធវ ផ លម្កម្ិនទាន់ោនភារលែ ព្បម្�ើរវ និងការោំព្ទទីែារ�ិច�ួ ចវ បានបនទ ច់បង្ហ ែ រ់ ល់ទឹរចិ�� ោំ ុះ ំណាទា ំ ំងម្នះរប�់រួរម្គ។ ការចុះព្បម្ូ លរយ�៌ោនម្ករ ដ នុរលទា ំងម្នះវ បានររម្ឃើញ�ាវ ការទទួ លបានទឹកវ គឺជា ន ុ ងម្��� �កា ា ធំម្ួកវផ លរ�ិរររំរុងជួ បព្បទះវទា ំង�ហគម្ន�ម្ូលោ បញ្ញ ឋ នវទា ំងជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិច។វបញ្ញ ា ព្បឈម្ នទម្ទៀ�វផ លព្�ូិបានរំណ្�់ម្ោក�ំណាងជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវផ លព្�ូិបាន�ោ ភ �វរ ួម្ោន៖ រ. បម្ចច រ ិ សទារ�ិរម្ម ផបបព្បរលិបបរម្ម វ រំរុង ចូ លម្រជំនួ�ទោ ែ ប់ម្ធា ើរ�ិរម្ម ផបបព្បនរណ្ីរប�់ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិច។វ ម្លើ�រីម្នះរ�ោនការ ផព្បព្បួ លោងឆ្ប់រហយ�វ រីការកាន់កាប់អចលនព្ទរយជា�ម្ូ ហភារម្ៅជារម្ម �ិទធិ ីឯរជនវ ម្ព្កាម្ឥទធ ិរលរប�់ព្រ ុម្ហន ុ ឯរជនវនិងបុគគលផ លោនឥទធ រល។វបញ្ញ ា ម្នះរ�ម្រើ�ម្ ើងម្ោកសារ ផ�ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ រុំបានចូ លរ ួម្រ ន ុ ង ំម្ណ្ើរការម្ធា ើម្�ចរដ �ី ម្ព្ម្ចចិ��ទា ំងម្នះ។វ �ហគម្ន�រួរម្គរុំបាន ង ឹ រី�ិទធិរប�់រួរម្គវ ូ ចផ លបានម្លើរម្ ើងរ ន ុ ងចាប់រប�់ព្បម្ទ� រម្ ញ អន� រជា�ិវផ លបារ់រយនធ។វ ព ុ ជាវនិងអនុ�ញ្ញ �. ពារ់រយនធនឹង�ង្ហ ា រ់�នម្ែ រ�ិរម្ម ិ សញវ រងា ះការកល់ ឹងអំរីទីែារវ និង�នម្ែ រ�ិែលវ )ឧទាហរណ្�វ ជាធម្ម �ព្�ូ ិោន�នម្ែ វ ១.២០០វ ម្រៀលវ រ ន ុ ងម្ួ កគី ូ ព្កាម្វ បុផន� ជាម្រឿកៗជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចលរ់ ព្�ូ ិរន ុ ង�នម្ែ វ វ វ ៧០០វ ម្រៀលវ រ ន ុ ងម្ួ កគី ូ ព្កាម្(វ ការបំម្រញម្ៅ�ម្�ព្ម្ូិការទីែារវ ពារ់រយនធនឹង រ�ិែលវ )ឧទាហរណ្�វ ម្ិនព្�ូិទំហំវ រយណ្៌។ល។(វ និងការែដ ល់�នម្ែ ទាប�ព្ោប់រ�ិែលវ រព្ម្ិ� ននការម្ចះអរសរវ )ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ ភាគម្ព្ចើនម្ិនម្ចះអរសរវ ូ ម្ចន ះរុំអាចទទួ លបាន Cambodia Agricultural Sector Diversification Project (CASDP) 29 Indigenous Peoples Planning Framework (IPPF) រយ�៌ោនទីែារបានវ– ម្លើរម្�ន ើនូិ ំម្ណាះព្សាកវម្ព្បើព្បា�់វិ សទយ ុ (វការរុំោន�ម្�ា ភារម្រៀបចំ ផែនការ។ គ. ោនការម្លើរម្ ើងជាម្ព្ចើនម្លើរជាម្ព្ចើនសា�ាវ បំណ្ ុ លគឺជាការគំរាម្រ ំ ផហង �ធំម្ួកវ �ព្ោប់ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចទូ ទា ំងព្បម្ទ�រម្ ព ុ ជានម្រលបច ច ុ បបនន ម្នះ។វ បំណ្ុល រប�់ព្គឹះសា ា នម្ីព្រូហិរញ្ញ ិ�� ុ វ ោនការព្បារ់វ ៣%វ រ ន ុ ងម្ួ កផ�វ ម្ពាលគឺម្ព្ចើនជាងការព្បារ់�ដង់ោវ ១,៨%វ រ ន ុ ងម្ួ កផ�។វ ជាម្រឿកៗជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចរុបា ំ ន ឹងរីបញ្ញ ើ វ ម្ោកសារផ� ា ម្នះម្ ក រួ រម្គរុំអាចអានរិចច�នាបានវ )រុំម្ចះអរសរ(វ រួ រម្គគិ��ាវ ៣%វ គឺជាអព្�ការព្បារ់ទាប។វ ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចម្ួ កចំនួន�ច ីរីអនរចងការព្បារ់វ ជាម្ួ កនឹងអព្�ការព្បារ់រហូ � ល់វ ១៥វម្ៅវ ២០%វ រ ន ុ ងម្ួ កផ�។វ ជាម្រឿកៗរួ រម្គ�ងរម្ច ីម្ៅអន រចងការព្បារ់ទា ំងម្នះវ ជាម្ួ កនឹងការែដ ល់នូិ រ�ិែលរប�់រួរម្គវ ម្ៅ�ម្�នម្ែ ផ លរំណ្�់ម្ោកឈ ម ួញរណា ដ លវ ឬម្ោកែដ ល់ ី�ងជំនួ� ិ សញវ ើ យរួ រម្គកាន ផ លម្ធា ឱ្ ់ ផ�ព្�ូិដ ា កចូ លម្ៅរ ែ �់ទីឆ្ ន ុ ង�ំបន់នព្រ។ Cambodia Agricultural Sector Diversification Project (CASDP) 30 Indigenous Peoples Planning Framework (IPPF) �ារាងទី ៤៖ ការ វ ិភាគែលប៉ាោះ ល់សងគ ម្បឋម្ សោសភាគរង អ�ា របម្ោជន�� លអាចោន ហានិភ�យ និងែលប៉ាោះ ល់ជាអវ ិជជោន វ ិធានការ� លែដលល ់ ទធ ភាពឱ្យោនការចូ លរ ួម្/សរោលែលប៉ាោះ ល់ ១.១៖ ការម្រៀបចាំ និងការអនុវ�� ព្ប�ិប�� ិការអាជីិរម្ម កាន ់ ផ�ទទួ លបាន ហានិភយកននការដ�់ម្ចញវឬហានិភក យ ននការរុំម្ព្បើព្បា�់ម្�វាម្រៀបចំ ការម្ព្បើព្បា�់កុទធនការបម្ងក ើនចំម្ណ្ះ ឹងវម្ោកម្ព្បើព្បា�់ម្ម្ធាបាកម្សា�ទ�សន� �ែនការគាំរទ ម្ជាគជយកវម្កម្រលផ ល�ំម្ណ្ើម្នះវព្�ូិ ើ ភាគ�ិចវម្ោកសារផ� ផែនការអាជីិរម្ម វម្ោកជនជា�ិម្ ម្ ិ ិធកម្ម ល់ការម្ធវ ើពព បានអនុិ�� ,វរិនិ�យ�ម្ែលិ�ភារវ ឧប�គគ ពារ់រយនធនឹងអរា ររម្ម ម្ ើម្បីជួក�ព្ម្ួ លឱ្យោនការ ការោំព្ទបផនា ម្�ព្ោប់�ហគម្ន�ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ ូ ចជាវ ចុះរិចចព្រម្ម្ព្រៀងជាម្ួ កអន រទិញវ ់ រផណ្នំអំរីរម្បៀបម្ធា អា ការម្ព្បើព្បា�់អនរែដ លកា ើ ើ ជីិរម្ម ជាម្ ម្ ម្ោកទទួ លបានអ�ា ព្បម្ោជន�រ ី ផែនការ ផ លម្រៀបចំវ)បផនា ម្រីម្លើ ការបងក លរា ណ្ៈង្ហកព្�ួ លវ ឱ្យទទួ លបានឥណ្ទាន( ១.២៖ ការែដលហ ់ ិរញ្ញ បបទាន ល់ ការទទួ លបានឥណ្ទានវ ហានិភយកននការដ�់ម្ចញវឬការម្ិនម្ព្បើព្បា�់ម្�វាោំព្ទហិរញ្ញ ិ�� ុវ ើ រម្ម ររោំព្ទ ល់គម្ព្ោងវអាចែដ ល់ ម្ព្ជើ�ម្រ ី�ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចម្ធា ជា ការម្ធវ ើពិពិធកម្ម កសិកម្ម ម្ោកអ�់ចណា ំ ក�ម្ព្�បវ រ ន ុ ងចំម្ណាម្អងគ ការវជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវនិងរ�ិររវ ំបូនម នអំរីការម្ព្បើព្បា�់ឥណ្ទាន ល់ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវរ� ូ ចជាវែលបះពាល់ ជាម្ួ កនឹងអព្�ការព្បារ់ផបបព្បរួ � ម្ោកសារការរព្រួ កបារម្ភ ជុំ ិ សញហានិភក យ ននការម្រើនម្ ើងវ ននការម្ព្បើព្បា�់ឥណ្ទានទា ំងម្នះវ ព្បផជង ការជាប់បំណ្ ុ លិ �ណ្ឌរ បញ្ជ ីអ ិ សជជ ោនរ ច ល ន ុ ង ESMFវម្ ើម្បីបញ្ ូ �រម្ម ភារននវផ លអាចបងក ែលបះពាល់ ល់ ហានិភយកបន ទ ប់បនស ំវផ លពារ់រយនធម្ចញរី�រម្ម ភាររប�់�ហព្ោ� �ហគម្ន�ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវរ� ូ ចជាវព្រ ុម្ហុនផ លអាចបងក ែលបះពាល់វ រ�ិរម្ម �ាន ��ូ ចវផ លម្ព្បើព្បា�់ឥណ្ទានវអាចបងក ម្ោក�ហគម្ន�ទា ំងម្នះរនែ ងម្រ ែលបះពាល់ជាអិ សជជោនវម្លើ ីធែីវនិង ា នរប�់�ហគម្ន�ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិច បរ សសា ា រចនាសម្ព ន ១.៣៖ ម្ហដា � ធ សាធារណ្ៈ ការបម្ងក ើនលទធ ភារទទួ លបានទីែារវការ លទធ ភារម្ធា ើលទធ រម្ម ីធែីវនិងែលបះពាល់ននការហូ រចូ លនូ ិរោែ ំង ការម្រៀបច ំ ផែនការម្ោះព្សាកែលបះពាល់�ម្ទី�ំងវនិងផែនការជនជា�ិ កា�់បនា កចំណាក រលរម្ម វម្ោកសារែលបះពាល់ពារ់រយនធនឹងការសាង�ង់ ម្ ើម្ភាគ�ិចវនិងភ� ា ញរីការោំព្ទទូ លំទូោករប�់�ហគម្ន�វ)ផែែ រ�ម្ � ុ �ងបង្ហ ម្លើការ ឹរជញ្ ជនូ ទំនិញរ�ិរម្ម ការរិម្ព្ោះម្ោបលម្ោកម្�រ ីជាម្ុនវនិងផែែ រ�ម្រយ�ោ ៌ នព្�ឹម្ព្�ូិ(វ �ព្ោប់ម្ហោ ឋ រចន�ម្ព យនធ ការបម្ងក ើនែលិ�ភារវម្ោកសារ ការទទួ លបានទឹរវ)ព្�ូិ បាន�ហគម្ន�ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិចវ ុ ផ លព្�ូិបានរិម្ព្ោះម្ោបល់ចា�់ទរ ជាអាទិភារ(វ ២.១៖ របព�នធព��៌ោនកសិកម្ម ី ារ បម្ងក ើនលទធ ភារអានវនិងកល់រីទែ ការលំបាររ ៌ នទីែារវផ ល�ហគម្ន�ជនជា�ិ ន ុ ងការទទួ លបានរយ�ោ ា នភាររប�់ ម្រៀបចំកុទធនការអប់រំែសរា ែាកឱ្យ�ម្ព្�ប�ម្សា ម្ ើម្ភាគ�ិចជួ បព្បទះ �ហគម្ន�ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិច ២.២៖ ការរគប់រគងគុណ្ភាព ការបម្ងក ើន�ុ�ភាររុរាជា�ិវនិង��ា ការលំបាររ ន ុ ងការចូ លរ ួម្រន ុ ងព្បរយនធទា ំងម្នះវម្ោកសារ ា នភាររប�់ ម្រៀបចំកុទធនការអប់រំែសរា ែាកឱ្យ�ម្ព្�ប�ម្សា ផ�ការម្ិនចាំអរសរ �ហគម្ន�ជនជា�ិម្ ើម្ភាគ�ិច Cambodia Agricultural Sector Diversification Project (CASDP) 31 Indigenous Peoples Planning Framework (IPPF)