‫ایجاد دهلیز های منابع اÙ?غانستان‪:‬‬ ‫خالصه امور اجرائیوی جاده ها‬ ‫مقدمه‬ ‫‪.I‬‬ ‫جاده های قابل استÙ?اده در تمام Ù?صول برای دهلیز منابع‪ ،‬به خصوص در سال های اولیه آن‪ ،‬حیاتی خواهد بود‪ .‬صادرات محصوالت‬ ‫ابتدایی‪ ،‬یا توزیع آن برای استÙ?اده داخلی (یعنی محصوالت مواد Ù†Ù?تی تصÙ?یه شده)‪ ،‬از همه بیشتر متکی بر شاهراه های داخلی میباشد‪.‬‬ ‫در عین زمان‪ ،‬نظر به دسترسی سهل تر Ùˆ ارتباط جاده ها با ساحات روستایی در مقایسه با خط آهن Ùˆ میعاد های زمانی سریع تر‬ ‫نسبت به برق‪ ،‬آنها میتوانند بهترین پتانسیل کوتاه مدت Ùˆ میان مدت را برای انکشاÙ? گسترده تر میان سرمایه گذاری های زیربنایی‬ ‫دهلیز های منابع Ù?راهم سازد‪ .،‬جاده ها در امر Ù?عالیت مراکز استخراج معادن‪ ،‬Ù?راهم نمودن برق Ùˆ انتقال محصوالت استخراج معادن‬ ‫به Ù?ابریکه ها Ùˆ بازار های صادراتی‪ ،‬ضروری میباشند‪ .‬از سال ‪ ۲۰۰۲‬بدینسو‪ ،‬سرمایه گذاری های چشمگیر در بخش جاده ها در‬ ‫اÙ?غانستان صورت گرÙ?ته است‪ .‬اکثریت اقدامات روی بهبود Ù?زیکی جاده های متصل به مناطق روستایی‪ ،‬جاده های شهری‪ ،‬و شاهراه‬ ‫های والیتی Ùˆ داخلی متمرکز بوده است‪ .‬برخی از بخش های دهلیز منابع دارای جاده های تازه اعمار بوده Ùˆ بخش های دیگر آن‬ ‫ً Ø­Ù?ظ Ùˆ مراقبت جاده های تازه اعمار Ùˆ تکمیل کار اتصال جاده‬ ‫دارای بعضی از جاده های جدید بوده اما Ù?اقد ارتباطات میباشند‪ .‬بنا‬ ‫های جدید‪ ،‬ضروری میباشد‪.‬‬ ‫مسئله مشترک‪ :‬عملیات Ùˆ Ø­Ù?ظ Ùˆ مراقبت‬ ‫‪.II‬‬ ‫با گذشت سالها‪ ،‬سرمایه گذاری های چشمگیر در سکتور جاده ها بشکل اقدامات سخت (‪ )Hard‬و نرم (‪ )Soft‬حایز اهمیت بوده است‪.‬‬ ‫هرچند‪ ،‬کار Ø­Ù?ظ Ùˆ مراقبت این دارایی ها به کندی مواجه گردیده‪ ،‬دست آورد های بدست آمده از آنها را تهدید نموده است‪ .‬جاده های‬ ‫ضعیÙ? هزینه ترانسپورت را خیلی اÙ?زایش Ùˆ بنابرین به پیشرÙ?ت های اقتصادی‪ -‬اجتماعی صدمه وارد مینماید‪ .‬در صورت نبود‬ ‫میکانیزم های موثر Ø­Ù?ظ Ùˆ مراقبت با حمایت ساختار های مناسب سازمانی Ùˆ تقنینی‪ ،‬سرمایه گذاری در بخش توسعه Ùˆ بازسازی جاده‬ ‫ها میتواند بیهوده باشد‪ .‬اصالحات سازمانی Ùˆ طرزالعملی باید عملی گردد تا دست آورد های Ú©Ù‡ تا اکنون بوجود آمده توسعه یابد‪ .‬به‬ ‫خصوص‪ ،‬اتصال جاده ها عمده برای دهلیز‪ ،‬نیازمند Ø­Ù?ظ Ùˆ مراقبت مطمئین Ùˆ دراز مدت خواهد بود‪.‬‬ ‫از جانب دیگر‪ ،‬تواÙ?Ù‚ دریچه تمویل وجوه امور عملیاتی Ùˆ Ø­Ù?ظ Ùˆ مراقبت صندوق وجوه باز سازی اÙ?غانستان (‪ ØŒ)ARTF‬یک انکشاÙ?‬ ‫مثبت بوده است‪ .‬انکشاÙ? مثبت دیگر‪ ،‬منظور مالیه مواد Ù†Ù?تی توسط حکومت بوده تا وجوه بیشتر برای Ø­Ù?ظ Ùˆ مراقبت Ù?راهم گردد‪.‬‬ ‫در نتیجه‪ ،‬بودجه وزارت Ù?واید عامه (‪ )MPW‬برای Ø­Ù?ظ Ùˆ مراقبت جاده ها‪ ،‬که قبال‬ ‫ً بیست Ùˆ پنج میلیون دالر امریکایی بوده Ú©Ù‡ یک‬ ‫رقم پائین محسوب میگردید‪ ،‬امکان اÙ?زایش قابل مالحظه را دارد‪.‬‬ ‫اما برای دسترسی به این وجوه (در مورد صندوق وجوه باز سازی اÙ?غانستان(‪ ))ARTF‬و استÙ?اده موثر آن‪ ،‬برخی از چالش های‬ ‫سازمانی باید مورد رسیدگی قرار گیرد‪ .‬این چالش های قرار ذیل میباشند‪:‬‬ ‫نبود یک استراتیژی سکتوری عملیاتی واضح Ùˆ مورد تواÙ?Ù‚ (بشمول وضعیت غیر واضح تواÙ?Ù‚ روی اداره جاده ها و‬ ‫‪‬‬ ‫اداره وجوه جاد ها)‬ ‫هماهنگی ضعیÙ? مراجع تمویل کننده Ùˆ شریک سازی ضعیÙ? معلومات‬ ‫‪‬‬ ‫سکتور ساختمانی ضعیÙ?ت جاده های داخلی‬ ‫‪‬‬ ‫کار Ø­Ù?ظ Ùˆ مراقبت توسط بخش های والیتی‪ ،‬واحد های تطبیق پروژه‬ ‫‪‬‬ ‫نبود تجهیزات‪ ،‬وجوه‪ ،‬ظرÙ?یت تخنیکی Ùˆ اداری‬ ‫‪‬‬ ‫کار حل اولین چالش در حال آغاز شدن است‪ .‬وزارت Ù?واید عامه (‪ )MPW‬مسوده یک استراتیژی Ø­Ù?ظ Ùˆ مراقبت را تهیه نموده‬ ‫است‪ ،‬اگرچه این استراتیژی با برخی از چالش های مواجه میباشد‪ .‬بخش های مختلÙ? حمایت مراجع تمویل کننده بشمول استÙ?اده از‬ ‫همکاری تخنیکی پروژه های بانک جهانی Ùˆ صندوق وجوه زیربنای اÙ?غانستان (‪ ØŒ)AITF‬بسیج میگردد تا این استراتیژی را تقویت‬ ‫بخشیده Ùˆ امکان عملی شدن آنرا مهیا سازد‪ .،‬دسترسی به دریچه ‪ ARTF‬نیازمند این کار بوده تا این وظایÙ? الی ماه اگست تا سپتمبر‬ ‫سال ‪ ۲۰۰۲‬بصورت چشمگیر تکمیل گردد‪ .‬تکمیل نمودن این وظایÙ? از اولویت خاصی برخوردار میباشد‪.‬‬ ‫گذشته از آن‪ ،‬برای انجام این کار‪ ،‬کاهش پیچیدگی Ùˆ جلوگیری از نوآوری های عمده مهم خواهد بود تا ظرÙ?یت اداری تحت Ù?شار بیش‬ ‫از حد قرار نگیرد‪ .‬طرح Ùˆ تطبیق استراتیژی امور عملیاتی Ùˆ Ø­Ù?ظ Ùˆ مراقبت باید اجازه تغییر را نیز دهد‪ ،‬زیرا دروس آموخته شده‬ ‫و مدل ها تنظیم میگردند‪ .‬توجه خاص باید به تهیه Ùˆ تدارکات‪ ،‬حÙ?اظت Ùˆ مدیریت مالی صورت گیرد تا اطمینان حاصل گردد که‬ ‫تاخیرات پیش بینی ناشده کار های مهم را معطل نسازد‪.‬‬ ‫روی هم رÙ?ته‪ ،‬پالن دهلیز منابع روی برنامه اصالح گسترده Ùˆ سریع تاکید نموده تا Ø­Ù?ظ Ùˆ مراقبت اتصال جاده های عمده را ممکن‬ ‫سازد‪ .‬شیوه عملی نایل شدن به این امر میتواند از واگذاری بیشتر امور عملیاتی Ùˆ Ø­Ù?ظ Ùˆ مراقبت توسط قراردادها آغاز گردد که‬ ‫بطور تدریجی ‪ ،‬اتکاء به Ø­Ù?ظ Ùˆ مراقبت توسط نیروی Ø­Ù?ظ Ùˆ مراقبت را کاهش داده Ùˆ در عین حال سکتور صنایع داخلی جاده ها‬ ‫را بهبود بخشد‪ .‬این کار باید با مهمترین بخش سرک در کشور آغاز گردد‪ ،‬یعنی عقد قرارداد امور عملیاتی Ùˆ Ø­Ù?ظ Ùˆ مراقبت شاهراه‬ ‫سالنگ Ùˆ شبکه مربوطه آن‪.‬‬ ‫بخش مسیر هندوکش (شاهراه سالنگ Ùˆ سرکهای Ù?رعی)‬ ‫‪.III‬‬ ‫این دهلیز یکی از مجرا های بسیاری مهم عبور از کشور را از طریق شاهراه سالنگ از کابل‪ ،‬تشکیل میدهد‪ .‬سرمایه گذاری های‬ ‫وسیع Ùˆ مشخص در بخش معادن Ùˆ جود ندارد‪ ،‬هر چند برای دهلیز های تراÙ?یک شمال جنوب از کابل به مزار شریÙ? ضروری بوده‬ ‫و گزینه های بیشتر مسیر های صادراتی را برای سرمایه گذاری در جنوب Ùˆ شمال ایجاد مینماید‪ .‬در عین زمان‪ ،‬شاهراه سالنگ یکی‬ ‫از جاده های مهم اÙ?غانستان محسوب میگردد‪ .‬توسعه‪ ،‬بازسازی Ùˆ قابلیت استÙ?اده آن برای تامین ارتباط میان شمال Ùˆ جنوب از اهمیت‬ ‫خاصی برخوردارد میباشد‪ .‬چالش های Ú©Ù‡ این جاده با آن مواجه است قرار ذیل میباشد‪:‬‬ ‫این گذر گاه مطمئین مدت هاست (ده سال) Ú©Ù‡ اولویت پائین دارد‬ ‫‪‬‬ ‫در عوض صرÙ? کمترین ترمیم آن صورت میگیرد‬ ‫‪‬‬ ‫سبب تنزیل تدریجی در سطح خدمت گردیده‬ ‫‪‬‬ ‫ظرÙ?یت Ù?علی بخش Ø­Ù?ظ Ùˆ مراقبت سالنگ وزارت کار Ùˆ امور اجتماعی (‪ )MPW‬ناکاÙ?ÛŒ است‬ ‫‪‬‬ ‫مشکالت جدی مصؤنیتی در کار تونل وجود دارد‬ ‫‪‬‬ ‫تولید برق‪ ،‬روشنایی Ùˆ سیستم تهویه ناکاÙ?ÛŒ میباشد‬ ‫‪‬‬ ‫سیستم تخلیه آب تونل Ùˆ برÙ? ضعیÙ?ت است‬ ‫‪‬‬ ‫(تمویل Ùˆ اعمار) تونل جدید نیاز به زمان طوالنی دارد‬ ‫‪‬‬ ‫یک مطالعه امکانپذیری برای تونل جدید Ùˆ بخش های جاده در جریان سال ‪ ۲۰۰۲‬تکمیل گردیده‪ ،‬و بحث های Ù?عال میان حکومت و‬ ‫مراجع تمویل کننده پیرامون تمویل مالی گزینه مشخص در جریان است‪ :‬یعنی احداث یک جاده حلقوی از دوشی به بامیان؛ Ùˆ سپس‬ ‫بازسازی خود تونل‪.‬‬ ‫جهت دست یابی به این امر‪ ،‬اقدامات ضروری وعمده قرار ذیل میباشد‪:‬‬ ‫داوطلبی Ùˆ اعمار جاده شیبر – دوشی بشمول ترمیمات Ù?وری مسیر تونل Ùˆ جاده پل متک – شیبر Ùˆ همچنان مدیریت Ø­Ù?ظ‬ ‫‪‬‬ ‫و مراقبت الی مدت تظمین Ú©ÛŒÙ?یت (همه جاده ها)‬ ‫ترتیب اسناد داوطلبی برای بازسازی کامل تونل‪ ،‬گالری ها Ùˆ جاده خود تونل‬ ‫‪‬‬ ‫داوطلبی Ùˆ عقد قرارداد بازسازی کامل‬ ‫‪‬‬ ‫سند هذا ترجمه ‪ Executive Summary – Afghanistan Resource Corridor Development: Road‬میباشد وبه عنوان‬ ‫خدمت به اشخاص عالقه مند پیشکش میگردد‪ .‬درصورت اختالÙ?‪ ،‬به متن انگلیسی این سند ترجیح داده میشود‪.‬‬ ‫طرزالعمل های حاالت اضطراری Ú©Ù‡ باید برای تهیه سریع وجوه مالی توسط مراجع تمویل کننده‪ ،‬Ù?راهم گردد؟ (تهیه و‬ ‫‪‬‬ ‫تدارکات با وجود آن هم وقت را خواهد گرÙ?ت!)‬ ‫بخش Ù†Ù?ت Ùˆ گاز شمال‬ ‫‪.IV‬‬ ‫دهلیز شمال ترانسپورت محصوالت Ù†Ù?ت Ùˆ گاز دریای آمو خواست تسهیل خواهد بخشید‪ .‬این بخش های سرک ها نیز شرایط‬ ‫ترانسپورت تسهیالت Ù†Ù?ت Ùˆ گاز را بر آورده خواهد ساخت‪ .‬اتصال به حوزه Ù†Ù?ت Ùˆ گاز اÙ?غانستان – تاجکستان نیز مورد مالحظه‬ ‫قرار گرÙ?ته است‪.‬‬ ‫الÙ?) تعیین مسیر‬ ‫جاده های Ú©Ù‡ برای ساحه Ù†Ù?وذ Ù?وری دهلیز های Ù†Ù?ت Ùˆ گاز شمال Ù…Ù?ید واقع میگردد قرار ذیل میباشند؛ یعنی بخش های جاده ‪ A76‬که‬ ‫میان مسیر های ذیل قرار میگیرد؛‬ ‫مسیر ‪ :1‬اندخوی‪ ،‬شبرغان‪ ،‬مزار شریÙ?‪ ،‬دوشی‪ ،‬الی قندوز Ùˆ کابل‬ ‫مسیر ‪ :2‬اندخوی الی هرات از طریق میمنه Ùˆ قیسار‬ ‫مسیر ‪ :3‬اتصال با کشور های همسایه؛ از طریق هیرتان الی ازبکستان‪ ،‬تا ترکمنستان از طریق آقینه Ùˆ تا ایران از طریق هرات‪.‬‬ ‫ب) وضعیت جاده‬ ‫ً ترمیم گردیده است‪ .‬کار ها به شمال هرات به جاده‬ ‫از ماه Ù…ÛŒ ‪ ،۲۰۰۲‬بخش های از مسیر ‪ 1‬بین اندخوی‪ ،‬مزار شریÙ? Ùˆ قندوز اخیرا‬ ‫‪ A ۶۷‬رسیده تا اتصال بین اندخوی Ùˆ هرات تکمیل گردد‪ .‬این بخش جاده ‪ A۶۷‬نیازمند عقد قرار داد Ø­Ù?ظ Ùˆ مراقبت بوده تا از‬ ‫نگهداری Ùˆ دوام کار جاده‪ ،‬به خصوص با در نظر داشت تعداد موتر های بزرگ انتقال Ù†Ù?ت Ú©Ù‡ از آن استÙ?اده مینمایند‪ ،‬اطمینان حاصل‬ ‫گردد‪.‬‬ ‫ج) بخش های مهم‬ ‫استخراج Ù†Ù?ت Ùˆ گاز دریای آمو‪ ،‬اهمیت استراتیژیک جاده اندخوی الی مزار شریÙ? را بطور چشمگیر اÙ?زایش میدهد‪ .‬بخش های که‬ ‫کشور های همسایه را وصل مینمایند در امر بوجود آوردن یک مجرای صادراتی‪ ،‬نیز حایز اهیمت است‪ .‬بهبودی بیشتر در بخش‬ ‫میان مزار شریق Ùˆ قندوز در صورتی میتواند مهم گردد Ú©Ù‡ اکتشاÙ?ات عمده در حوزه اÙ?غانستان – تاجکستان بوجود آید‪.‬‬ ‫بخش مس جنوب شرق‬ ‫‪.V‬‬ ‫ً در ایبک‪ ،‬ایبک شمالی Ùˆ زرکاشان موقعیت دارد‪.‬‬‫مواد معدنی اصلی حایز اهمیت در حوزه جنوب شرق مس است‪ .‬معادن مس اصال‬ ‫جاده های Ú©Ù‡ به این ساحات متصل میگردند باید سازسازی گردیده Ùˆ یک رژیم خوب پالن شده Ø­Ù?ظ Ùˆ مراقبت آن ترتیب گردد‪.‬‬ ‫ضرورت مبرم تسریع بخشیدن کار بازسازی Ùˆ Ú©ÛŒÙ?یت جاده جالل آباد – تورخم میباشد‪.‬‬ ‫الÙ?) تعیین مسیر‬ ‫مسیر ‪ :1‬ایبک الی تورخم از طریق جالل آباد‪ .‬اکثریت بخش های این مسیر تحت شاهراه ملی ‪ A1‬بوده Ú©Ù‡ به پاکستان وصل میگردد‪.‬‬ ‫مسیر ‪ :2‬ایبک‪ ،‬میدان شهر‪ ،‬حاجیگک‪ ،‬ایشپوشته‪ ،‬دوشی‪ ،‬مزار شریÙ?‪.‬‬ ‫مسیر ‪ :3‬کابل الی قندهار از طریق زرکاشان‪.‬‬ ‫سند هذا ترجمه ‪ Executive Summary – Afghanistan Resource Corridor Development: Road‬میباشد وبه عنوان‬ ‫خدمت به اشخاص عالقه مند پیشکش میگردد‪ .‬درصورت اختالÙ?‪ ،‬به متن انگلیسی این سند ترجیح داده میشود‪.‬‬ ‫ب) وضعیت جاده‬ ‫تصور میرود Ú©Ù‡ شاهراه های قیر ریزی شامل تمام مسیره های Ú©Ù‡ در Ù?وق مشخص شده‪ ،‬خواهد بود‪ .‬دولت ایتالیا کار بازسازی بخش‬ ‫های میان میدان شهر‪ ،‬حاجی Ú¯Ú© الی شیبر را قرارداد نموده Ùˆ تکمیل کار آن الی ماه مارچ ‪ ۲۰۰۲‬پیش بینی شده است‪ .‬مهم ترین‬ ‫مسیر کوتاه مسیر کابل الی تورخم Ùˆ تا پشاور میباشد‪ .‬کار اعمار یک بخش جدید میان کابل Ùˆ جالل آباد توسط بانک انکشاÙ? آسیایی‬ ‫جریان دارد‪ .‬در پاکستان‪ ،‬دولت امریکا بهبود Ú©ÛŒÙ?یت جاده تورخ الی پشاور را متعهد شده است‪.‬‬ ‫این امر جاده تورخم – جالل آباد را منحیث یک اتصال ضعیÙ? بجا میگذارد‪ .‬در صورتیکه مقدار زیادی از صادرات مواد معدنی از‬ ‫طریق پاکستان انتقال گردد‪ ،‬این بخش میتواند به سادگی مسدود گردیده‪ ،‬ارزش ترمیمات این بخش ها را در هر دو طرÙ? آن طور‬ ‫چشمگیر کاهش دهد‪ .‬دولت پاکستان روی بازسازی این بخش‪ ،‬بشمول اضاÙ?Ù‡ نمودن جاده Ù?رعی در برخی از محالت‪ ،‬تواÙ?Ù‚ نموده‬ ‫است‪ .‬اما کار بطی بوده است Ùˆ با درنظرداشت اهمیت مسیر مذکور‪ ،‬برای سایر شرکای انکشاÙ?ÛŒ الزم است تا جهت تسریع بخشیدن‬ ‫کار اعمار جاده‪ ،‬وجود مالی آنرا تکمیل نمایند‪.‬‬ ‫دهلیز انرژی Ùˆ آهن جنوب – شمال‬ ‫‪.VI‬‬ ‫ً برای ساحات ذیل میباشد‪ :‬معدن آهن حاجیگک؛ ساحه زغال Ú©ÙˆÚ© Ùˆ استیشن برق Ùˆ دستگاه آهن؛ ساحه زغال سنگ‬ ‫این دهلیز اصال‬ ‫حرارتی ایشپوشته Ùˆ استیشن برق؛ لین های انتقال از دره سوÙ? Ùˆ ایشپوشته تا حاجیگک؛ دشت برچی از طریق میدان شهر یا تا چمتله‬ ‫از طریق پل متک‪.‬‬ ‫الÙ?) تعیین مسیر‬ ‫مسیر ‪ :1‬مزار شریÙ? الی کابل از طریق دره سوÙ?‪ ،‬شیبر‪ ،‬حاجیگک Ùˆ میدان شهر‪ .‬این مسیر همچنان منحیث دهلیز توزیع برای‬ ‫محصوالت زراعتی از دریای آمو Ùˆ بامیان الی کابل Ùˆ جنوب‪ ،‬و محصوالت تولید شده از دهلیز شرق جنوب به شمال‪ ،‬عمل مینماید‪.‬‬ ‫مسیر ‪ :2‬مزار شریÙ? الی حاجیگک از طریق دوشی‪ ،‬ایشپوشته Ùˆ شیبر‪.‬‬ ‫ب) وضعیت جاده‬ ‫اکثریت بخش تحت اعمار قرار داشته یا نیازمند بازسازی میباشند‪.‬‬ ‫ج) بخش های مهم‬ ‫تکمیل مسیر های ‪ ۰‬و ‪ ۲‬در امر آغاز سریع سرمایه گذاری در امتداد دهلیز‪ ،‬از اهمیت زیادی برخوردار میباشد‪ .‬مسیر پالن شده خط‬ ‫آهن به این دهلیز سب ب تشویق تغییر نگرش (کاهش جمعیت عراده جات) بسوی ترانسپورت از طریق ریل‪ ،‬باالخص در ترانسپورت‬ ‫کاالهای عمده‪ ،‬گردیده‪ ،‬و رشد Ú©Ù„ÛŒ بخش را ممکن میسازد‪ .‬با انجام این کار‪ ،‬Ù?واید را بصورت قابل مالحظه ای ‪ ،‬خصوصا‬ ‫ً با توسعه‬ ‫به بخش های پائین (از طریق سرمایه گذاری در دستگاه آهن)‪ ،‬بیشتر اÙ?زایش خواهد داد‪.‬‬ ‫سند هذا ترجمه ‪ Executive Summary – Afghanistan Resource Corridor Development: Road‬میباشد وبه عنوان‬ ‫خدمت به اشخاص عالقه مند پیشکش میگردد‪ .‬درصورت اختالÙ?‪ ،‬به متن انگلیسی این سند ترجیح داده میشود‪.‬‬