98239 МОНГОЛ УЛСЫН ЭДИЙН ЗАСГИЙН САРЫН ТОЙМ 2015 оны 6 дугаар сар Өмнөх оны эцэст жилийн 8 хувьтай гарч Уул, уурхайн бус салбарын ДНБ эхний байсан эдийн засгийн өсөлт 2015 оны эхний улиралд 1.5 хувийн өсөлттэй гарч өмнөх улиралд 4.4 хувьд болж буураад байна. улирлын 4.1 хувийн өсөлтөөс буурлаа. Гадаадын хөрөнгө оруулалт үргэлжлэн буурч Бөөний болон жижиглэн худалдааны салбар буй орчинд эдийн засаг дахь нийт хөрөнгө болон бүтээгдэхүүний цэвэр татварын хэмжээ оруулалтын хэмжээ өмнөх оны мөн үетэй харгалзан 7.6 хувь, 14.8 хувиар тус тус буурсан харьцуулахад 61.6 хувиар огцом агшаад нь импорт нэлээд буурч байгааг илтгэж байна. байна. Нийт хэрэглээ сул байгаа буюу 2014 Аж, үйлдвэрийн салбар жилийн 11.1 хувиар оны сүүлийн улиралд жилийн 2.4 хувиар, энэ өссөн нь голчлон нэхмэлийн аж үйлдвэрийн оны эхний улиралд 2.7 хувиар тус тус өссөн өндөр өсөлтөөс шалтгаалав. ХАА-н салбарын дүнтэй байна. Нэг талдаа импорт буурч өсөлт 9.2 хувьтай байгаа бөгөөд барилгын байгаа, нөгөө талдаа уул, уурхайн салбар 31.8 хувийн өсөлт үзүүлсэн нь орон бүтээгдэхүүнээс хамаарч экспорт харьцангуй сууны барилга, томоохон худалдааны төвүүд өндөр өсөлттэй байгаа нь худалдааны тэнцэл ашиглалтад орсонтой холбон тайлбарлахаар сайжрахад нөлөөлж байгаа ч эдийн засгийн байна. идэвхжил сул байгааг мөн илтгэж байна. Ажлын байрны төрлөөс харахад 2014 оны эцсийн улиралд 20.5 хувиар өссөн хөдөлмөрийн зах зээлийн идэвхжил суларч уул, уурхайн салбарын ДНБ энэ оны 1 дүгээр байгааг илтгэж байна. Эдийн засгийн улиралд 13.8 болж саарав. Зэс, алт болон идэвхжил саарч буй орчинд 2014 оны эхний газрын тосны үйлдвэрлэлийн өсөлт буурч улиралд ажилгүйдлийн түвшин 9.4% байсан байгаа нь уул, уурхайн салбарын өсөлт бол энэ оны эхний улиралд буурч гарав. Албан саарахад голлон нөлөөлөв. Өнгөрөгч 1 дүгээр бус ажлын байр буюу хувиараа аж, ахуй улиралд жилийн 13 хувйин өсөлттэй байсан эрхлэгч, гэр бүлийн бизнес, мал, аж ахуйн зэсийн үйлдвэрлэл 4 болон 5 дугаар сард 13.6 бизнесүүд нь оффисийн шинжтэй ажлын хувиар өсөв. Харин нүүрсний үйлдвэрлэл байртай харьцуулахад ажиллах хүчнийг ихээр эхний 5 сард өмнөх оны мөн үеэс 4.5 хувиар шингээсэн байна. Энэ нь ажлын байрны чанар буурав. Зэсийн үйлдвэрлэл эхний 5 сард суларч байгааг илтгэж байна. Албан бус жилийн 19.4 хувиар өсчээ. ажлын байрны тоо эхний улирлын байдлаар нийт ажлын байрны 49.8 хувийг бүрдүүлж Энэхүү сарын тоймыг Дэлхийн банкны Макро эдийн засаг, төсвийн бодлогын газрын хэлтсийн захирал ноён Матью Вергис, тэргүүлэх эдийн засагч хатагтай Чорчин Го нарын удирлаган доор Монголын суурин төлөөлөгчийн газрын эдийн засагчид болох ахлах эдийн засагч ноён Тайхюн Ли, эдийн засагч хатагтай Ш.Алтанцэцэг болон эдийн засагч ноён Б.Даваадалай нар бэлтгэв. байгаа бөгөөд энэ үзүүлэлт өмнөх оны мөн сарын 8.8 хувийн өсөлтөөс буурав. Улсын үед 49.3 хувь, 2013 онд 46.3 хувьтай байв. инфляци 8 хувьтай гарсан нь мөн өмнөх сарын 9.2 хувийн өсөлтөөс саарлаа. Суурь Инфляци 5 дугаар сард үргэлжлэн буурав. УБ инфляцийн түвшин 10 хувь болж 4 дүгээр хотын хэмжээнд тооцсон инфляци 5 дугаар сарын эцсийн 11 хувиас буурав. сарын эцэст 7.5 хувь болж өмнөх 1, 2 дугаар Зураг 1. Эдийн засгийн өсөлт эхний улиралд 4.4% болж Зураг 2. Инфляци 5 дугаар сарын эцэст 7.5% болж саарсан нь уул, уурхай болон бусад салбарын өсөлт буурсан ч хүнсний барааны 3 дугаар сараас хойш буурсанаас шалтгаалав. хурдтай өсч байна. Бдит ДНБ-ий өсөлт (y/y, %) Хүнс болон бусад бараа, үйлчилгээний инфляци (УБ хотын 45 Non-mineral GDP инфляци, жилийн өсөлт, %) 40 Mining GDP Headline inflation Food inflation Non-Food inflation 35 Overall GDP 20% 30 18% 25 16% 20 14% 15 12% 10.0% 10 10% 8% 5 7.5% 6% 0 4% -5 3.3% 2% I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I 0% Nov-13 Feb-14 Jul-14 Aug-14 Sep-14 Nov-14 Feb-15 Jan-14 Mar-14 Jun-14 Jan-15 Mar-15 Oct-13 Dec-13 Oct-14 Dec-14 Apr-14 May-14 Apr-15 May-15 2011 2012 2013 2014 2015 Эх үүсвэр: ҮСХ, Дэлхийн банкны мэргэжилтнүүдийн тооцоо Худалдааны тэнцлийн ашиг буурч байгаатай хувийн бууралттай байгаа нь эдийн засгийн холбоотойгоор өнгөрөгч 4 дүгээр сард урсгал дотоод эрэлт саарч байгааг илтгэж байна. тэнцлийн алдагдал бага зэрэг нэмэгдэж 80.4 Хөрөнгө оруулалтын шинжтэй импортын тэрбум ам.долларт хүрлээ. Урсгал тэнцэл 1 бараа жилийн 28 хувиар, хэрэглээний дүгээр сард 86.9 сая ам.долларын ашигтай барааны импорт 33 хувиар тус тус буурчээ. гарсанаас хойш 2-оос 4 дүгээр сард нийт 210.8 Бензин, шатахууны импорт оны эхний 5 сард сая ам.долларын алдагдалтай гарчээ. Экспорт жилийн 39 хувиар буурсан бол бусад барааны 3 хувиар буурсан, импорт 32.1 хувиар импорт 30 хувиар тус тус буурсан дүнтэй буурсанаас шалтгаалан худалдааны тэнцэл байна. оны эхний 5 сарын байдлаар 422.3 сая ам.долларын ашигтай гарав. Гэвч сараар нь харвал худалдааны тэнцлийн ашиг үргэлжлэн буурч байгааг харж болно. Тухайлбал, худалдааны тэнцлийн ашиг 1 дүгээр сард 225 сая ам.доллар байсан бол 5 дугаар сард 4.3 сая ам.доллар болж буугаад байна. Уул, уурхайн бүтээгдэхүүний экспорттой холбоотойгоор экспортын хэмжээ 5 дугаар сард жилийн 15.8 хувиар буураад байна. Нүүрсний экспортын биет хэмжээ 5 дугаар сарын байдлаар 49 хувийн бууралттай байгаа нь түүний нийт экспортын үнийн дүнг 46 хувиар буурахад нөлөөллөө. Харин 4 дүгээр сард 14 хувиар агшиж байсан зэсийн экспорт 5 дугаар сард 17 хувийн өсөлтийг үзүүлэв. Газрын тосны үнэ бага байгаагаас шалтгаалан газрын тосны экспорт 27 хувиар буурчээ. Нийт импорт 5 дугаар сарын эцсийн байдлаар 32 2 Зураг 3. Экспортын өсөлт саарч байгаатай уялдан урсгал Зураг 4. Уул, уурхайн бүтээгдэхүүний эксдорт саарч байгаа тэнцэл муудаж байна. болон дотоод эрэлт хумигдаж байгаа импорт өнгөрөгч 4 дүгээр сард буурахад голлон нөлөөлөв. Экспорт, импортын өсөлт (3 сарын шаталсан дундаж) болон Гол экспорт, импортын гол нэрийн бүтээгдэхүүний жилийн урсгал тэнцэл (3 сарын нийлбэрээр тооцсон) өсөлт (3 сарын нийлбэрээр тооцсон, %) Exports (y/y, %): LHS 300% 60 Imports (y/y, %): LHS 300 CA balance (million $, 3 month rolling sum): RHS 250% 40 200 200% 20 100 150% 0 0 100% -20 -100 50% 0% -40 -200 -50% -60 -300 -100% Jul-11 Sep-11 Nov-11 Jul-12 Sep-12 Nov-12 Jul-13 Sep-13 Nov-13 Jul-14 Sep-14 Nov-14 Mar-11 Jan-12 Mar-12 Jan-13 Mar-13 Jan-14 Mar-14 Jan-15 Mar-15 May-11 May-12 May-13 May-14 May-15 -80 -400 Jul-12 Sep-12 Nov-12 Jul-13 Sep-13 Nov-13 Jul-14 Sep-14 Nov-14 Jan-12 Mar-12 Jan-13 Mar-13 Jan-14 Mar-14 Jan-15 Mar-15 May-12 May-13 May-14 May-15 Copper concentrate exports Coal exports Oil exports Investment-related imports Consumption-related imports Эх үүсвэр: Монголбанкны тоо, мэдээлэл, Дэлхийн банкны мэргэжилтнүүдийн тооцоо Хөрөнгө, санхүүгийн тэнцлийн мэдээнээс хөгжлийн банкны гадаад зээллэгтэй үзэхэд оны эхний 4 сард 125.7 сая холбоотой байв. Мөн Худалдаа, хөгжлийн ам.долларын цэвэр гадагшлах урсгалтай банк 5 дугаар сард Засгийн газрын байна. Жилийн өмнө 332 сая ам.долларын баталгаатай 500 сая ам.долларын бондыг цэвэр орох урсгалтай байсан ГШХО оны эхний гадаад зах дээр 9.375 хувийн хүүтэй гаргасан. 4 сард 71 сая ам.долларын цэвэр ГШХО-ын Урт хугацааны своп хэлцэлээр ХХБ уг бондын гадагшлах урсгалтай гарчээ. Компани ам.долларыг Төвбанкинд худалдаад байна. хоорондын өглөгийн буцаан төлөлт нь дээрх ГШХО-ын гадагшлах урсгалд голлох нөлөөг Төгрөгийн ханшийн үргэлжлэн суларч буй үзүүлжээ. Гэвч 4 дүгээр сард 38 сая хандлага харин 4 дүгээр сарын дундаас ам.долларын ГШХО-ын цэвэр дотогшлох саарав. Төлбөрийн тэнцлийн хүнрэлтэй урсгал бүртгэгдсэн байна. Харин 455 сая орчинд эхний 4 сард төгрөгийн ханш 3.8 ам.долларын санхүүгийн цэвэр дотогшлох хувиар суларсан бол сүүлийн 2 сард 6 хувиар урсгал оны эхний 4 сард бэлэн мөнгө, ам.долларын эсрэг чангараад байна. Оны харилцахын дансаар орж ирсэн байгааг эцэст нэг ам.доллар 1989 төгрөгтэй тэнцэж Төвбанкны своп хэлцэлтэй холбон байсан бол 6 дугаар сарын 13-ны байдлаар тайлбарлахаар байна. 1862 төгрөгтэй тэнцээд байна. Уг төгрөгийн ханшийн чангаралт нь өнгөрөгч 5 дугаар сард Төлбөрийн тэнцлийн алдагдал оны эхний 4 зурагдсан Оюутолгойн 2 дугаар шатны сард 320 сая ам.долларт хүрсэн бөгөөд хөрөнгө оруулалтын санхүүжилтийн зөвхөн 4 дүгээр сард 49 сая ам.долларын төлөвлөгөөнөөс голчлон шатгаалав. Харин 6 алдагдалтай гарчээ. Төвбанкны Хятадын дугаар сарын 16-наас төгрөгийн ханш дахин ардын банкны хийж төгрөг-юаны своп хэлцэл суларч эхлэв. нь ГВАН дээр ирж буй дарамтыг зөөллөх нөлөөг үзүүлжээ. Өнгөрөгч 5 дугаар сарын 18-нд Оюутолгойн 2 дугаар шатны хөрөнгө оруулалтын Төлбөрийн тэнцлийн хүндрэлээс шалтгаалж санхүүжилтийн төлөвлөгөөнд 2 тал гарын ГВАН өнгөрөгч 4 дүгээр сард буурсан ч гадаад үсэг зурагдлаа. Уг баримт бичиг нь хөрөнгө зээллэгийн нөлөөгөөр 5 дугаар сард ГВАН оруулагчдын татвар болон ашигт малтмалын бага зэрэг өсөв. ГВАН 4 дүгээр сарын эцэст нөөц ашигласны төлбөр болон удирдлагын 1,267 сая ам.доллар болж оны эцсээс 382 сая зардалын асуудлууд дээр зөвшилцөлд хүрсэн. ам.доллараар буурчээ. Харин 5 дугаар сард Төслийн шаардлагатай тооцоонууд дуусч 1,590 сая ам.доллар болж өссөн нь Худалдаа ажил эхэлмэгц 4 тэрбум ам.долларын төслийн санхүүжилт орж ирэхээр байгаа нь ирэх 3 жилүүдэд ГШХО-д ихээхэн нөлөө үзүүлэхээр байна. Зураг 5. Төгрөг-юаны своп хэлцэл хийгдэж байгаа ч ГШХО Зураг 6. 2 сарын хугацаанд төгрөг ам.долларын эсрэг буурч байгаагаас төлбөрийн тэнцэл эхний 4 сард өндөр чангарсаны дараа 6 дугаар сарын дундаас төгрөгийн алдагдалтай хэвээр байна. дахин суларч эхэллээ. Хөрөнгийн цэвэр урсгал болон Төлбөрийн тэнцэл (сая Төгрөгийн ханш, өдрөөр ам.доллараар, 3 сарын шаталсан дундаж) 1,000 FDI 2,100 Errors and omissions 2,000 800 Currency and Deposits 600 Portfolio investment & loans 1,900 Overall BoP balance 400 1,800 200 1,700 0 1,600 -200 1,500 -400 1,400 Feb-12 Oct-12 Feb-13 Oct-13 Feb-14 Oct-14 Feb-15 Jun-12 Jun-13 Jun-14 Apr-12 Aug-12 Apr-13 Aug-13 Apr-14 Aug-14 Apr-15 Dec-12 Dec-13 Dec-14 Эх үүсвэр: Монголбанкны тоо, мэдээлэл, Дэлхийн банкны мэргэжилтнүүдийн тооцоо Чанаргүй зээлийн хэмжээ 4 болон 5 дугаар тайлбарлагдахаар байна. Банкны эх сард үргэлжлэн өсч түүний нийт зээлд эзлэх үүсвэрийн өсөлт мөн саарч байна. Банкны хувь 4 хувиас даваад байна. Дампуурсан хадгаламж 5 дугаар сард жилийн өмнөхөөс банкуудыг хасч тооцсон чанаргүй зээлийн 3.3 хувиар буураад байна. М2 мөнгөний хэмжээ өнгөрөгч 5 дугаар сард нийт зээлийн жилийн өсөлт -3.8 хувь болсон нь зээл 4.2 хувьд хүрч өмнөх 3 дугаар сарын 3.9 хувь, хумигдаж байгаа болон гадаад цэвэр активын оны эцэс дэхь 3.1 хувиас тус тус өсөөд байна. бууралтыг илтгэж байна. Хугацаа хэтэрсэн зээлийн хэмжээ 5 дугаар Төвбанкны үнэ тогтворжуулах хөтөлбөрийн сард нийт зээлийн 5 хувьтай тэнцэж, өмнөх хүрээнд олгогдсон зээлийн хэмжээгээ сарын 4.9 хувь болон оны эцсийн 2.2 хувиас бууруулж байгаа ч орон сууцны зээл өссөөр тус тус өсөөд байна. байна. Үнэ тогтворжуулах хөтөлбөрийн Гадаад валютаарх зээл буурсан, үнэ хүрээнд олгогдсон зээлийн хэмжээ 5 дугаар тогтворжуулах хөтөлбөрийн хүрээнд сарын эцэст 0.7 их наяд төгрөг болж буураад олгогдсон зээл саарч байгаа болон банкин байна. Орон сууцны зээлийн үлдэгдэл 5 дахь хадгаламж буурч байгаагаас дугаар сарын эцэст 2.3 их наяд төгрөг болж, шалтгаалан өнгөрөгч 4 дүгээр сард банкны оны эхний 5 сард 13.7 хувиар өсчээ. МИК 1.23 системийн эх үүсвэр (tight liquidity) сул байв. их наяд төгрөгийн орон сууцны зээл үнэт Банкны системийн зээлийн өсөлт (үнэт цаасжуулаад байгаа бөгөөд үүний 90 хувийг цаасжуулсан орон сууцны зээлийг оруулж Төвбанк худалдан авч байгаа юм. Харин тооцсон) 5 дугаар сард жилийн 8.4 хувьд хүрч Төвбанкны банкуудаас авах авлага 5 дугаар өмнөх сарын 12 хувь, онц эцсийн 20 хувиас сарын эцэст 1.9 их наяд төгрөг болж оны үргэлжлэн буураад байна. Импорт буурч эцсийн 2.6 их наядтай харьцуулахад нэлээд байгаа болон эрсдэлтэй зээлдэгч дээр буурчээ. Энэ нь үнэ тогтворжуулах эрсдлийн хувийг нэмэгдүүлсэн зэргээс гадаад хөтөлбөрийн хүрээнд олгогдсон зээл саарч валютын зээл 5 дугаар сард мөн буурчээ. 3 байгаа болон Төвбанкны МИК-ийн орон дугаар сард 20.6 хувийн өсөлттэй байсан сууцны зээлийн бондын худалдан авалттай төгрөгийн зээл 5 дугаар сарын эцэст 16 хувь холбон тайлбарлахаар байна. Төвбанкны болж буурсан нь эдийн засгийн идэвхжил санхүүгийн бус сектор (МИК-ийг оруулсан)- саарч байгаа болон үнэ тогтворжуулах оос авах авлага 2.1 их наяд төгрөг болж оны хөтөлбөрийн хүрээнд олгосон зээлүүд эцсийн 1.7 их наядаас өсөөд байгааг МИК-ийн хумигдаж байгаагаар голлон 4 бондын худалдан авалттай холбон тайлбарлахаар байна. Зураг 7. Чанаргүй зээлийн нийт зээлд эзлэх хувь 4.2 хувьд Зураг 8. Банкны зээлийн өсөлт 5 дугаар сард үргэлжлэн хүрээд байна. саарсан бөгөөд хадгаламжийн өсөлт сөрөг түвшинд байна. Чанаргүй болон хугацаа хэтэрсэн зээлийн хэмжээ болон Банкны зээл, хадгаламжийн жилийн өсөлт болон нөөц НЗӨҮ-д эзлэх хувь (тэрбум төгрөг, %) хадгаламжийн харьцаа (%) Size of NPLs (billions MNT) Foreign currency loan (y/y, %p) Size of past-due loans (billions MNT) 70 MNT loan (y/y, %p) 1,600 NPL ratio (incl. failed banks, %): RHS 20 Total bank loans (yoy, %) 60 Past-due loan ratio (incl. failed banks, %): RHS 18 1,400 Bank deposit growth (y/y, %) 50 16 Reserves (in % to deposits): incl. BoM bills 1,200 40 14 1,000 12 30 800 10 20 600 8 6 10 400 4 0 200 2 -10 0 0 Feb-12 Oct-12 Feb-13 Oct-13 Feb-14 Oct-14 Feb-15 Jun-12 Jun-13 Jun-14 Apr-12 Apr-13 Apr-14 Apr-15 Aug-12 Dec-12 Aug-13 Dec-13 Aug-14 Dec-14 Oct-08 Oct-09 Oct-10 Oct-11 Oct-12 Oct-13 Oct-14 Jan-08 Jan-09 Jan-10 Jan-11 Jan-12 Jan-13 Jan-14 Jan-15 Apr-08 Apr-09 Apr-10 Apr-11 Apr-12 Apr-13 Apr-14 Apr-15 Jul-08 Jul-09 Jul-10 Jul-11 Jul-12 Jul-13 Jul-14 Эх үүсвэр: Монголбанкны тоо, мэдээлэл, Дэлхийн банкны мэргэжилтнүүдийн тооцоо Төсвийн орлогын тасалдал нь төсвийн 5 дугаар сарын 18-нд 2016-19 оны төсвийн төлөвлөлтийн итгэх итгэлд сөргөөр нөлөөлж, дунд хүрээний мэдэгдэл УИХ-аар батлагдсан тохиргоо хийгдэх шаардлагатайг сануулав. бөгөөд Сангийн яамны тооцоогоор энэ жил Оны эхний 5 сарын байдлаар орлогын орлогын тасалдал 498 тэрбум төгрөгт хүрэхээр тасалдал 18 хувьтай байна. Татварын орлого байна (7 хувь). Банкны системд эх үүсвэрийн 11 хувиар тасалдсан нь голчлон гадаад дутагдалтай орчинд Засгийн газрын үнэт худалдааны татварын орлогын бууралтаас цаасны хүү жилийн 15 хувьтай хэвээр байна. хамаарчээ. Төсвийн зарлагын гүйцэтгэл 70 Болзошгүй өр төлбөр (payment arrears)-өөс хувьтай байна. Цалин, нийгмийн халамжийн урьдчилан сэргийлэх үүднээс Сангийн зардалын гүйцэтгэл 90 хувьтай байгаа бөгөөд яамнаас төсвийн шат бүрийн захирагчдад бусад байнгын бус шинжтэй (discretionary зарлагаа бодитой тооцож, эрэмблэхийг spending) зардалын гүйцэтгэл тун тааруу зөвлөж байна. Орлогын тасалдалтай орчинд байгаа ба ялангуяа хөрөнгийн зардалын Засгийн гарар төсвөө тодотгох асуудлыг ярьж гүйцэтгэл дөнгөж 30 хувьтай байна. Өнгөрөгч байна. Зураг 9. Төсвийн орлогын тасалдал 5 дугаар сар үргэлжлэн Зураг 10. 2014 оны сүүлээс өссөн Засгийн газрын бондын өссөн бөгөөд төсвийн зардал хатуу хэвээр байна. зардал эхний 5 сард өндөр хэвээр байна. Орлого, зардалын өсөлт (оны эхнээс тооцсон нийлбэрээр Засгийн газрын үнэт цаасны хүү болон бусад мөнгөний захын тооцов, %) хүүгийн түвшин (%) Budet revenues (ytd rolling sum, y/y, %): LHS 19 12 week T-bills 1 year T-bills Expenditures (ytd rolling sum, y/y, %) excl. DBM: LHS Overnight loans BoM policy rate 60% 17 40% 15 13 20% 11 0% 9 -20% 7 -40% 5 Эх үүсвэр: Монголбанк, Сангийн яамны тоо, мэдээлэл, Дэлхийн банкны мэргэжилтнүүдийн тооцоо 5 2016-18 оны ДХТХМ өнгөрөгч 5 дугаар сарын 2017-18 онуудад 2 хувиас ихгүй байхаар 21-нд УИХ-аар батлагдлаа. Энэ удаагийн тооцжээ. 2016 онд төсвийн алдагдлыг 4 хувьд ДХТХМ нь өмнөх жилийн 2015-18 оны ДХТХМ- барихад дараах арга хэмжээнүүдийг авахаар ийн орлогын төсөөллийг шинэчилж, төсвийн төлөвлөжээ. Үүнд: тогтвортой байдлын хуулийн заалтыг  Байнгын бус шинжтэй (discretionary хангахын тулд төсвийн зарлага тал дээр ямар recurrent spending) урсгал зардлыг өөрчлөлт хийх талаар тусгажээ. бууруулах, ЗГ-ийн үнэт цаас гаргах Төсвийн орлогын тасалдал нэмэгдэж хэмжээгээ бууруулах замаар хүүгийн байгаагаас цаашид ЗГ зардалаа танах зардалаа багасгах. шаардлага бий болж байна. ДХТХМ-д  Зөвхөн хэрэгжиж байгаа хөрөнгө дурдсанаар оны эцэст орлогын тасалдал 498 оруулалтын төслүүдийг үргэлжлүүлэх, тэрбум төгрөгт хүрэхээр байна. Импорт буурч Хөгжлийн банкны хөрөнгө оруулалтын байгаа, зэс, газрын тосны үнэ буурсан болон хэмжээг 200 тэрбум төгрөгт барих. Гадаад эдийн засгийн идэвхжил саарч байгаа нь зээлийг ач холбогдлоор эрэмблэх замаар дээрх хэмжээний төсвийн орлогын тасалдлыг гадаад зээлийн ашиглалтаа багасгах. бий болгохоор байна. ТТБХ-ийн шаардлагыг ДХТХМ-ийг сайн хэрэгжүүлэх нь цаашид хангахын тулд төсвийн зардлыг дээрх орлогын төсвийн бодлогод хийгдэх тохиргоо үр тасалдлын хэмжээгээр танах шаардлага дүнтэй хийгдэнэ гэсэн итгэлийг нэмэгдүүлнэ. тулгарах эрсдэлтэй байна. 2015 оны төсөвт тодотгол хийж ДХТХМ-д Дээрх төсвийн төлөвлөлт нь орлогын тооцсон орлогын төсөөллийг хэрэгжүүлэх төсөөллийг бодитой тооцох талаар илүүтэй шаардлагатай. 2016 оны төсөвт тодорхой онцлов. Уг баримт бичигт дурдсанаар тохиргоо хийж чадвал дараагийн онуудад өнгөрсөн жилүүдэд төсвийн орлогыг хэт төсвийн бодлогод өөрчлөлт гарна гэсэн өөдрөгөөр төсөөлж байсан нь төсвийн итгэлийг нэмэгдүүлэх билээ. УИХ дээр төсөв бодлогод итгэх итгэлд сөргөөр нөлөөлсөнийг хэлэлцэж буй явцад төсвийн орлогыг онцолжээ. ДХТХМ-д 2016-18 онд эдийн үндэслэлгүй нэмэгдүүлдэг байдлаас аль өсөлтийг дундажаар 5 хувь байхаар төсөөлсөн болох зайлсхийх нь байна. бөгөөд энэ голчлон гадаад эдийн засгийн Дараагийн ДХТХМ-д төсвийн зардалыг ач орчин болон төсвийн орлогын төсөөлөл холбогдолоор ангилах, төсвийн бодлогод буурсанаас голлон шалтгаалав. Төсвийн шаардлагатай илүү шинэчлэлийн шинжтэй орлогын төсөөллийг өмнөх жилийн ДХТХМ- арга хэмжээний талаар дурдах нь уг баримт ээс 2015 7.4 хувиар, 2016 онд 3.4 хувиар, 2017 бичигт итгэх итгэлийг сайжруулах юм. Энэ онд 4.3 хувиар тус тус бууруулжээ. удаагийн ДХТХМ-д орлогын төсөөллийг ДХТХМ-д ТТБХуулийн шаардлагыг хангахын өмнөх жилүүдээс илүү бодитой төсөөлсөн тулд төсвийн алдагдлыг 2016 онд ДНБ-ий 4 боловч зөвхөн нэг жилийн төсвийн хувьд, 2017 онд 3 хувьд, 2018 онд 2 хувьд төлөвлөлтөд анхаардаг байдал хэвээр барихаар тооцжээ. Уг мэдэгдэлд хэрэв хадгалагдсаар байна. Өөрөөр хэлбэл, дунд яамдуудаас ирсэн бүх зардлыг төсөвт тусгавал хугацааны төсвийн төлөвлөлтөд (орлогын эх төсвийн алдагдал энэ онд 19 хувь хүрэх үүсвэрийг нэмэгдүүлэх, зардлаа ач боломжтой байсан гэдгийг онцолжээ. холбогдлоор нь ангилан илүү үр ашгийг нь Төсвийн зардлын өсөлтийг 2016 онд 5 хувьд 6 нэмэгдүүлэх) анхаарах тал дээр дутагдалтай байна. Зураг 11. Дунд хугацааны төсвийн хүрээний мэдэгдэл Зураг 12. … Төсвийн тогтвортой байдлын хуулийн (ДХТХМ) нь илүү бодитой төлөвлөлт дээр үндэслэж заалттай нийцтэй байхын тулд төсвйин зардалыг орлогын төсөөллийг бууруулжээ… бууруулахаар төсөөлжээ. Орлогын төсөөлөл (их наяд төгрөг): 2016-18 оны ДХТХМ Төсвийн зардал (их наяд төгрөг): 2016-18 оны ДХТХМ болон болон 2015-17 оны ДХТХМ 2015-17 оны ДХТХМ 8.5 8.5 8 8 7.5 7.5 7 7 6.5 6.5 6 6 5.5 5.5 5 5 4.5 4.5 4 4 Actual Actual Budget 2015 2014 2015 2014 2015 2015 Actual Actual Budget 2015 2014 2015 2014 2015 2015 MTFF MTFF MTFF MTFF MTFF MTFF MTFF MTFF MTFF MTFF MTFF MTFF 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2013 2014 2015 2016 2017 2018 Эх үүсвэр: Сангийн яамны тоо, мэдээлэл, Дэлхийн банкны мэргэжилтнүүдийн тооцоо 7