Bá»™ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn VIỆT NAM Dá»± thảo Quỹ đối tác các bon trong lâm nghiệp (FCPF) Quỹ các bon Ä?ánh giá chiến lược môi trÆ°á»?ng và xã há»™i (SESA) Giai Ä‘oạn 1 Dá»± thảo 1.2 Tên nÆ°á»›c: Việt Nam Thá»?i gian ná»™p hay chỉnh sá»­a: Tháng 10, 2016 FCPF Room 403, 4th floor, 14 Thuy Khue Street Tha Ho District Hanoi Vietnam Tel +84 4 3728 6495 Fax +84 4 3728 6496 www.Vietnam-redd.org Tóm tắt những lần chỉnh sá»­a ná»™i dung Báo cáo này được công bố và sá»­a đổi nhÆ° sau: Số Sá»­a đổi Mô tả Thá»?i Duyệt gian 1 Bản 1 SESA Giai Ä‘oạn 1 24/7 CTA 2 Bản 1.1 SESA Giai Ä‘oạn 1 Tháng 8 3 Bản 1.2 SESA cập nhật Tháng 9 và 10 Từ viết tắt BPÄ?BAT Biện pháp đảm bảo an toàn BQLDA Ban quản lý dá»± án BSM CÆ¡ chế chia sẻ lợi ích BSP Kế hoạch chia sẻ lợi ích BTB Vùng Bắc Trung Bá»™ hay vùng chÆ°Æ¡ng trình giảm phát thải CCVI Chỉ số dá»… bị tổn thÆ°Æ¡ng biến do đổi khí hậu CDM CÆ¡ chế phát triển sạch CEMA Uá»· ban dân tá»™c CF Quỹ các-bon CFM Quản lý rừng cá»™ng đồng CIRD Trung tâm Nghiên cứu và phát triển kiến thức bản địa CIRUM Quản lý tài nguyên và bản sắc văn hóa CORENAM Trung tâm tÆ° vấn và nghiên cứu vá»? quản lý tài nguyên thiên nhiên CPMU/BQLDATW Ban quản lý dá»± án Trung Æ°Æ¡ng CRD Trung tâm nghiên cứu và phát triển vùng cao CSO Tổ chức xã há»™i dân sá»± CSRD Trung tâm Nghiên cứu xã há»™i và Phát triển EBA Khu vá»±c chim đặc hữu EMDP Kế hoạch phát triển dân tá»™c thiểu số EMMP Kế hoạch giám sát và giảm thiểu môi trÆ°á»?ng EMP Kế hoạch quản lý môi trÆ°á»?ng EMPF Khung chính sách dân tá»™c thiểu số ER Giảm phát thải ER-P ChÆ°Æ¡ng trình giảm phát thải ER-PD Văn kiện ChÆ°Æ¡ng trình giảm phát thải ER-PIN Ã? tưởng Ä‘á»? xuất chÆ°Æ¡ng trình giảm phát thải ERPA Hiệp định chi trả giảm phát thải ESIA Ä?ánh giá tác Ä‘á»™ng môi trÆ°á»?ng và xã há»™i ESMF Khung quản lý môi trÆ°á»?ng và xã há»™i ESRS Tóm tắt đánh giá xã há»™i và môi trÆ°á»?ng FCPF Quỹ đối tác các bon trong lâm nghiệp FGRM/ GRM CÆ¡ chế giải quyết phản hồi và khiếu nại / CÆ¡ chế giải quyết khiếu nại FLA Giao đất lâm nghiệp FLEGT Thá»±c thi lâm luật, quản trị và thÆ°Æ¡ng mại lâm sản FMT Ban quản lý quỹ các-bon FPDP Kế hoạch bảo vệ và phát triển rừng FPIC Tham vấn tá»± nguyện, được báo trÆ°á»›c và có thông tin đầy đủ FSC Chứng chỉ quản lý rừng FSDP Dá»± án phát triển ngành lâm nghiệp GCF Quỹ khí hậu xanh GHG Khí nhà kính GIZ Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit GRS Dịch vụ giải quyết khiếu nại GSO Tổng cục Thống kê HEP Công trình thuá»· Ä‘iện HHs/hhs Há»™ gia đình HPP Dá»± án thuá»· Ä‘iện IBA Khu vá»±c chim quan trá»?ng ICR Báo cáo hoàn thành việc thá»±c hiện (của má»™t dá»± án) INDC Dá»± kiến đóng góp quốc gia tá»± quyết định 3 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx JICA CÆ¡ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản KBA Khu vá»±c Ä‘a dạng sinh há»?c chủ chốt KfW Kreditanstalt für Wiederaufbau KH&Ä?T Kế hoạch và Ä?ầu tÆ° LNNN Lâm nghiệp nhà nÆ°á»›c LSNG Lâm sản ngoài gá»— LUP Kế hoạch sá»­ dụng đất LURC Giấy chứng nhận quyá»?n sá»­ dụng đất (“Sổ Ä‘á»?â€?) METT Công cụ theo dõi hiệu quả quản lý MIGA CÆ¡ quan bảo đảm đầu tÆ° Ä‘a quốc gia MMR Giám sát Ä‘o đếm và báo cáo MRV Hệ thống Ä‘o đếm, báo cáo và xác nhận NFI Kiểm kê rừng toàn quốc NGO Phi chính phủ NHCSXH Ngân hàng chính sách xã há»™i NN&PTNT Nông nghiệp và phát triển nông thôn NRAP Kế hoạch hành Ä‘á»™ng REDD quốc gia OMP Kế hoạch quản lý hoạt Ä‘á»™ng OP Chính sách hoạt Ä‘á»™ng PFES Chi trả dịch vụ môi trÆ°á»?ng rừng PFMS Hệ thống theo dõi diá»…n biến rừng của tỉnh PLR Chính sách, luật và qui định PPMU Ban quản lý dá»± án tỉnh PPS PhÆ°Æ¡ng pháp lấy mẫu theo xác xuất tá»· lệ vá»›i kích thÆ°á»›c PRAP Kế hoạch hành Ä‘á»™ng REDD+ cấp tỉnh PULP Qui hoạch sá»­ dụng đất có sá»± tham gia RDPR Quỹ Phát triển nông thôn và giảm nghèo REDD Giảm phát thải từ mất rừng và suy thoái rừng RLEMDP Kế hoạch tái định cÆ° phát triển dân tá»™c thiểu số và sinh kế RNA Ä?ánh giá nhu cầu REDD+ RPF Khung chính sách tái định cÆ° SEDP Kế hoạch phát triển kinh tế-xã há»™i SESA Ä?ánh giá chiến lược môi trÆ°á»?ng và xã há»™i SFC Công ty lâm nghiệp nhà nÆ°á»›c SFM Quản lý rừng bá»?n vững SIS Hệ thống thông tin các biện pháp đảm bảo an toàn SNV Tổ chức phát triển quốc tế Hà Lan SRD Trung tâm Phát triển nông thôn bá»?n vững SSR Báo cáo sàng lá»?c xã há»™i TN&MT Tài nguyên và Môi trÆ°á»?ng TORs Ä?iá»?u khoản tham chiếu/Bản giao nhiệm vụ TSG Nhóm há»— trợ kỹ thuật cho Nhóm hòa giải cÆ¡ sở dá»±a trên các xã vá»? FGRM TWG Nhóm làm việc kỹ thuật UBND Uá»· ban nhân dân UNFCCC Công Æ°á»›c khung của LHQ vá»? biến đổi khí hậu UNREDD II Dá»± án của LHQ vá»? REDD giai Ä‘oạn 2 USAID CÆ¡ quan phát triển quốc tế Hoa Kỳ VCF Quỹ bảo tồn Việt Nam VFD ChÆ°Æ¡ng trình rừng và đồng bằng (do USAID tài trợ) VHLSS Khảo sát mức sống há»™ gia đình Việt Nam VNFF Quỹ bảo vệ và phát triển rừng Việt Nam VNForest Tổng cục Lâm nghiệp Việt Nam 4 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx VQG VÆ°á»?n quốc gia VRO Văn phòng REDD Việt Nam WB Ngân hàng Thế giá»›i Tiá»?n tệ US$1 = VND 22,000 5 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Bảng BẢNG 2.1 Tá»”NG QUAN VỀ CÃ?C TỈNH, HUYỆN VÀ Xà NHÓM TƯ VẤN SESA Ä?à THÄ‚M VÀ Ä?IỀU TRA 14 BẢNG 2.3 Lá»°A CHỌN CÃ?C Xà VÀ Sá»? LƯỢNG HỘ DÂN TRONG VÙNG CHƯƠNG TRÃŒNH GIẢM PHÃ?T THẢI ............................................................................................................................................................... 19 BẢNG 3.1 BA LOẠI RỪNG THEO MỤC Ä?Ã?CH SỬ DỤNG.................................................. 21 BẢNG 3.2 HỆ THá»?NG PHÂN LOẠI SỬ DỤNG Ä?ẤT VÀ RỪNG TRÊN TOÀN QUá»?C 22 BẢNG 3.3 NHIỆT Ä?Ộ TRUNG BÃŒNH HÀNG NÄ‚M (0C), THAY Ä?á»”I LƯỢNG MƯA (%) SO VỚI THỜI KỲ 1980- 1999, KỊCH BẢN PHÃ?T THẢI TRUNG BÃŒNH (0C) ........................................................ 23 BẢNG 3.4 Má»°C NƯỚC BIỂN TÄ‚NG SO VỚI 1980-1999 KỊCH BẢN PHÃ?T THẢI TRUNG BÃŒNH 23 BẢNG 3.5 DANH MỤC CÃ?C KHU BẢO Tá»’N Ở KHU Vá»°C ER-P CÓ Ã? NGHĨA Ä?A DẠNG SINH HỌC CAO 24 BẢNG 3.6 BA NÄ‚M HIỆN TẠI VÀ Dá»° BÃ?O TÄ‚NG DIỆN TÃ?CH TRá»’NG CAO SU KHU Vá»°C VEN BIỂN BTB 27 BẢNG 3.7 TÓM TẮT CÃ?C NGUYÊN NHÂN MẤT RỪNG VÀ SUY THOÃ?I RỪNG TRONG KHU Vá»°C ER-P 31 BẢNG 3.8 DIỆN TÃ?CH SẮN BA NÄ‚M THá»°C TẾ VÀ Dá»° BÃ?O Ở KHU Vá»°C VEN BIỂN BTB 32 BẢNG 3.9 Tá»”NG DIỆN TÃ?CH RỪNG CHUYỂN Ä?á»”I SANG MỤC Ä?Ã?CH SỬ DỤNG Ä?ẤT KHÃ?C CHO Ä?ẾN NÄ‚M 2020 CỦA CÃ?C TỈNH (HA) ...................................................................................................... 34 BẢNG 3.10 CÃ?C HOẠT Ä?ỘNG CHÃ?NH Ä?ƯỢC XÃ?C Ä?ỊNH TRONG CÃ?C PRAP ..... 43 BẢNG 3.11 NHá»®NG CAN THIỆP CHÃ?NH CỦA CHƯƠNG TRÃŒNH ER .......................... 47 BẢNG 3.12 TÓM TẮT VỀ Sá»? DÂN THUỘC DTTS, Ä?ÓI NGHÈO VÀ DIỆN TÃ?CH RỪNG THEO TỪNG TỈNH VÀ HUYỆN .............................................................................................................................................. 52 BẢNG 3.13 Sá»? LIỆU NHÂN KHẨU CỦA CÃ?C Xà Ä?ƯỢC KHẢO SÃ?T: CÃ?C HỘ NGHÈO VÀ CẬN NGHÈO (88 XÃ) ....................................................................................................................................................... 54 BẢNG 3.14 Dá»® LIỆU NHÂN KHẨU CỦA CÃ?C Xà Ä?ƯỢC KHẢO SÃ?T: HỘ NGƯỜI KINH VÀ DÂN TỘC THIỂU Sá»? (83 XÃ)........................................................................................................................................ 56 BẢNG 3.15 NHá»®NG NGÀNH NGHỀ CHÃ?NH (TỈ LỆ THỜI GIAN SỬ DỤNG TRONG 12 THÃ?NG QUA) THEO DÂN TỘC, TÃŒNH TRẠNG NGHÈO VÀ GIỚI (N = 7.806 NGƯỜI)...................................... 56 BẢNG 3.16 NHá»®NG VIỆC LÀM CHỦ YẾU THEO DÂN TỘC VÀ TÃŒNH TRẠNG NGHÈO 57 BẢNG 3.17 Ä?Æ N VỊ THU NHẬP CỦA CÃ?C HỘ: 1.000 VND/NÄ‚M ................................. 58 BẢNG 3.18 DI CƯ LAO Ä?ỘNG THEO DÂN TỘC, MỨC NGHÈO VÀ GIỚI TÃ?NH CỦA CHỦ HỘ (N=3060) 59 BẢNG 3.19 Sá»? Xà CÓ “HOÀN CẢNH Ä?ẶC BIỆT KHÓ KHÄ‚Nâ€? Ở CÃ?C HUYỆN CÓ Ä?Ộ CHE PHỦ RỪNG CAO ............................................................................................................................................................... 62 BẢNG 3.20 Dá»® LIỆU VỀ NGHÈO Ä?ÓI VÀ DÂN TỘC THIỂU Sá»? Ở Xà TAM HỢP (LOẠI III), HUYỆN TƯƠNG DƯƠNG.............................................................................................................................................. 63 BẢNG 3.21 Dá»® LIỆU DÂN Sá»? CÃ?C DÂN TỘC THIỂU Sá»? THEO NHÓM VÀ CÃ?C TỈNH THUỘC CHƯƠNG TRÃŒNH GIẢM PHÃ?T THẢI ....................................................................................................... 64 BẢNG 3.22 TƯƠNG QUAN GIá»®A DIỆN TÃ?CH RỪNG CHE PHỦ VÀ DÂN Sá»? CÃ?C DÂN TỘC THIỂU Sá»? 65 BẢNG 3.23 Sá»? NGÀY KHÔNG CÓ THá»°C PHẨM GIÀU PROTEIN ............................... 66 BẢNG 3.24 XẾP HẠNG NHá»®NG CÂY TRá»’NG CHỦ YẾU THEO DÂN TỘC, TÃŒNH TRẠNG NGHÈO VÀ TỈNH (3060 HỘ TRONG Sá»? 102 XÃ) ................................................................................................ 70 BẢNG 3.25 ƯU Ä?IỂM VÀ NHƯỢC Ä?IỂM CỦA CÂY SẮN ................................................ 71 BẢNG 3.26 VIỆC TIẾP CẬN THÔNG TIN VÀ TRỢ CẤP THEO DÂN TỘC, TÃŒNH TRẠNG NGHÈO VÀ GIỚI TÃ?NH HỘ GIA Ä?INH ................................................................................................................................. 74 BẢNG 3.27 Sá»° CẦN THIẾT VÀ TIẾP CẬN TÃ?N DỤNG VÀ VAY Vá»?N (%) ............... 75 BẢNG 3.28 NGUá»’N VAY THEO GIỚI TÃ?NH CỦA CHỦ HỌ (%) ..................................... 75 BẢNG 3.29 NHá»®NG LÃ? DO VAY Vá»?N CHỦ YẾU THEO DÂN TỘC THIỂU Sá»?, TÃŒNH TRẠNG NGHÈO VÀ GIỚI TÃ?NH CỦA CHỦ HỘ GIA Ä?ÃŒNH ............................................................................................. 76 BẢNG 3.30 Gá»– Ä?Ể SỬ DỤNG TRONG GIA Ä?ÃŒNH THEO DÂN TỘC, TÃŒNH TRẠNG NGHÈO VÀ GIỚI TÃ?NH CỦA CHỦ HỘ (N=1656 HỘ) ................................................................................................................ 76 BẢNG 3.31 HỘ GIA DINH THAM GIA VAO CAC HOẠT DỘNG LAM NGHIỆP VA LIEN QUAN DẾN LAM NGHIỆP ............................................................................................................................................. 77 BẢNG 3.32 KHAI THÃ?C Gá»– THEO GIỚI TÃ?NH TRONG 12 THÃ?NG QUA ................. 79 BẢNG 3.33 THU HÃ?I LSNG VÀ KHAI THÃ?C TRE NỨA VÀ LUá»’NG TẠI CÃ?C TỈNH THUỘC VÙNG CHƯƠNG TRÃŒNH ER, 2010 – 2014 .............................................................................................................. 80 6 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Hình HÃŒNH 1.1 KHU Vá»°C CHƯƠNG TRÃŒNH TÃ?NH TOÃ?N GIẢM PHÃ?T THẢI ................... 10 HÃŒNH 2.1 BẢN A DANG Ở QUẢNG TRỊ ...................................................................................... 17 HÃŒNH 2.2 BẢN CÃ?T Ở QUẢNG TRỊ ............................................................................................... 17 HÃŒNH 2.3 BẢN Ä?á»’ CHỈ Sá»? LƯỢNG KHU Vá»°C Xà KHẢO SÃ?T ..................................... 20 HÃŒNH 3.1 CÃ?C KHU BẢO Tá»’N VÀ CÃ?C KHU Vá»°C Ä?A DẠNG SINH HỌC CỦA ER-P 25 HÃŒNH 3.2 DIỆN TÃ?CH TRá»’NG CAO SU 2001-2014 ................................................................. 26 HÃŒNH 3.3 DIỆN TÃ?CH CAO SU THEO TỈNH 2001-2014 ........................................................ 28 HÃŒNH 3.4 DIỆN TÃ?CH RỪNG TRá»’NG THEO TỈNH GIAI Ä?OẠN 2010 TO 2014........ 29 HÃŒNH 3.5 DIỆN TÃ?CH RỪNG TRá»’NG, CHỦ YẾU LÀ KEO TRONG KHU Vá»°C VEN BIỂN BTB THEO CHỦ RỪNG ............................................................................................................................................................... 29 HÃŒNH 3.6 DIỆN TÃ?CH RỪNG TRá»’NG MỚI (CHỦ YẾU LÀ KEO) THEO CHỦ RỪNG Ở QUẢNG TRỊ 30 HÃŒNH 3.7 DIỆN TÃ?CH RỪNG TRá»’NG MỚI (CHỦ YẾU LÀ KEO) THEO LOẠI RỪNG Ở QUẢNG TRỊ 30 HÃŒNH 3.8 TÃ?C Ä?ỘNG CÓ THỂ CÓ TỪ BẬC THANG Bá»?N Dá»° Ã?N THUỶ Ä?IỆN TRÊN SÔNG Mà Ä?ANG Ä?ƯỢC XÂY Dá»°NG TẠI TỈNH THANH HÓA................................................................................. 36 HÃŒNH 3.9 MẤT RỪNG VÙNG Ä?ỆM 10KM XUNG QUANH BẬC THANG THUỶ Ä?IỆN SÔNG Mà (TỪ BẢN Ä?á»’ TRÊN) ................................................................................................................................................. 36 HÃŒNH 3.10 KHAI THÃ?C Gá»– HỢP PHÃ?P Ở HÀ TĨNH GIAI Ä?OẠN 2010-2014............ 38 HÃŒNH 3.11 Tá»”NG Sá»? VỤ VI PHẠM LÂM LUẬT (2007 Ä?ẾN Q1 NÄ‚M 2014) TRONG VÙNG CHƯƠNG TRÃŒNH ER ............................................................................................................................................................... 39 HÃŒNH 3.12 MẤT RỪNG VÀ SUY THOÃ?I RỪNG TRONG KHOẢNG THỜI GIAN THAM CHIẾU 40 HÃŒNH 3.13 XẾP HẠNG CÃ?C CỘNG Ä?á»’NG DỄ BỊ Tá»”N THƯƠNG BỞI THIÊN TAI41 HÃŒNH 3.16 TỶ LỆ NGHÈO (PHẦN TRÄ‚M NGHÈO) ............................................................... 60 HÃŒNH 3.17 BẢN Ä?á»’ CHO THẤY Sá»° PHÂN Bá»? CỦA CÃ?C DÂN TỘC THIỂU Sá»? VÀ HỘ NGHÈO TẠI CÃ?C Xà CÓ TIỀM NÄ‚NG REDD+ ................................................................................................................... 61 HÃŒNH 3.18 THỜI GIAN THIẾU Ä‚N THEO THÃ?NG ................................................................. 67 HÃŒNH 3.19 CÆ  CHẾ ỨNG PHÓ VỚI GIAI Ä?OẠN THIẾU Ä‚N ............................................. 67 HÃŒNH 3.20 PHỤ Ná»® Ä?ỊA PHƯƠNG MUA RAU, THỊT, CÃ? VÀ CÃ?C THá»°C PHẨM KHÃ?C TẠI VÙNG Ä?ỆM PHONG NHA KẺ BẢNG, QUẢNG BÃŒNH............................................................................................. 68 HÃŒNH 3.21 SUY THOÃ?I RỪNG VÃŒ SẮN VÀ KEO .................................................................... 69 HÃŒNH 3.22 NHá»®NG THAY Ä?á»”I VỀ CÂY TRá»’NG CHỦ YẾU TỪ NÄ‚M 2010 Ä?ẾN 2015. 69 HÃŒNH 3.23 DIỆN TÃ?CH SẮN TRONG VÙNG CHƯƠNG TRÃŒNH ER ................................ 71 HÃŒNH 3.24 DIỆN TÃ?CH SẮN THEO TỈNH VÀ DIỆN TÃ?CH BÃŒNH QUÂN ...................... 72 HÃŒNH 3.25 SẢN LƯỢNG SẮN BÃŒNH QUÂN TRONG VÙNG CHƯƠNG TRÃŒNH ER72 HÃŒNH 3.26 TỶ LỆ THAM GIA VÀO CÃ?C HOẠT Ä?ỘNG LÂM NGHIỆP VÀ LIÊN QUAN Ä?ẾN LÂM NGHIỆP THEO DÂN TỘC .......................................................................................................................................... 78 HÃŒNH 3.27 TỶ LỆ PHẦN TRÄ‚M CÃ?C HỘ KHAI THÃ?C Gá»– Ä?Ể SỬ DỤNG TRONG GIA Ä?ÃŒNH 79 HÃŒNH 3.37 Tá»”NG QUAN VỀ Ä?Ề XUẤT QUÃ? TRÃŒNH Dá»° THẢO FGRM NHƯ Ä?Ề XUẤT THÔNG QUA UN-REDD ............................................................................................................................................................ 116 7 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Mục lục 1 Bối cảnh và giá»›i thiệu ............................................................................................................ 9 1.1 Giá»›i thiệu vá»? ChÆ°Æ¡ng trình giảm khí thải và REDD...................................................................................................9 1.2 Bối cảnh của REDD+ tại Việt Nam ....................................................................................................................................9 1.3 PhÆ°Æ¡ng pháp tiếp cận SESA............................................................................................................................................. 10 2 Cách tiếp cận và phÆ°Æ¡ng pháp luận để xây dá»±ng SESA giai Ä‘oạn 1 .................................... 13 2.1 Nghiên cứu định tính .......................................................................................................................................................... 13 2.2. Các buổi tham vấn............................................................................................................................................................... 15 2.3 Tóm tắt những ý kiến tham vấn ..................................................................................................................................... 17 2.4 Nghiên cứu định lượng ...................................................................................................................................................... 18 3 Những kết quả chính của SESA giai Ä‘oạn 1 ........................................................................ 21 3.1 Ä?iá»?u kiện môi trÆ°á»?ng của ChÆ°Æ¡ng trình giảm phát thải...................................................................................... 21 3.2. Nguyên nhân chính của mất rừng và suy thoái rừng ........................................................................................... 26 3.3 Tóm tắt các can thiệp của chÆ°Æ¡ng trình và can thiệp được nêu trong PRAP .............................................. 42 3.4 Tổng quan vá»? các Ä‘iá»?u kiện kinh tế - xã há»™i trong vùng ChÆ°Æ¡ng trình giảm phát thải ........................... 52 3.5 NgÆ°á»?i dân tá»™c thiểu số / bản địa ................................................................................................................................... 63 3.6 Sinh kế, an ninh lÆ°Æ¡ng thá»±c, sá»­ dụng rừng và phụ thuá»™c vào rừng, và nông nghiệp............................... 65 3.7 Quyá»?n sá»­ dụng đất ............................................................................................................................................................... 87 3.8 Các vấn Ä‘á»? liên quan vá»? giá»›i trong khu vá»±c chÆ°Æ¡ng trình giảm phát thải ................................................. 102 3.9 Tổng quan vá»? khuôn khổ hành chính và chính sách pháp luật ...................................................................... 105 3.10 Các biện pháp đảm bảo an toàn và chính sách hoạt Ä‘á»™ng của WB ............................................................. 118 3.11. Các biện pháp đảm bảo an toàn của các dá»± án và chÆ°Æ¡ng trình khác ..................................................... 126 3.12. Tóm tắt các vấn Ä‘á»? xã há»™i và môi trÆ°á»?ng tiá»?m ẩn trong vùng chÆ°Æ¡ng trình ER tiá»?m năng và các biện pháp giảm thiểu................................................................................................................................................................... 128 3.13. Ä?á»? xuất lá»™ trình chiến lược can thiệp trong khu vá»±c chÆ°Æ¡ng trình ER ................................................... 133 4. Kết luận và khuyến nghị ................................................................................................... 136 1. Phụ lục 1 ........................................................................................................................... 137 1.1 Ä?á»? cÆ°Æ¡ng SESA ................................................................................................................................................................... 137 1.2 Thiết kế bảng câu há»?i....................................................................................................................................................... 137 1.3 Các xã tham gia cuá»™c khảo sát định lượng .............................................................................................................. 141 1.4 Sá»­ dụng rừng và quyá»?n sá»­ dụng đất ......................................................................................................................... 143 1.5 Giá»›i đóng má»™t vai trò quan trá»?ng trong việc khai thác các nguồn tài nguyên rừng .................................. 144 1.6 Tham vấn các bên liên quan ......................................................................................................................................... 151 1.7 Dữ liệu Ä‘a dạng sinh há»?c ................................................................................................................................................ 152 1.8 Báo cáo tham vấn .............................................................................................................................................................. 155 1.9 Ví dụ tham vấn của PRAP............................................................................................................................................... 193 8 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx 1 Bối cảnh và giá»›i thiệu 1.1 Giá»›i thiệu vá»? ChÆ°Æ¡ng trình giảm khí thải và REDD Ngân hàng Thế Giá»›i thông qua Quỹ đối tác các bon trong lâm nghiệp Ä‘ang há»— trợ Việt Nam vá»? tài chính và kỹ thuật chú trá»?ng vào giảm bá»›t phát thải từ mất rừng và suy thoái rừng cÅ©ng nhÆ° bảo tồn trữ lượng các bon trong lâm nghiệp, quản lý rừng bá»?n vững, và gia tăng trữ lượng các bon trong lâm nghiệp (những hoạt Ä‘á»™ng thÆ°á»?ng được gá»?i là REDD+). Sá»± há»— trợ từ Quỹ đối tác các bon trong lâm nghiệp được cấp thông qua Quỹ sẵn sàng, nhằm há»— trợ những nÆ°á»›c thành viên trong việc phát triển chiến lược và chính sách của REDD+, mức phát thải tham chiếu, hệ thống Ä‘o đạc, báo cáo và kiểm chứng và năng lá»±c thể chế trong việc quản lý REDD+ kể cả những biện pháp đảm bảo an toàn môi trÆ°á»?ng và xã há»™i. 1.2 Bối cảnh của REDD+ tại Việt Nam 1.2.1 Tổng quan vá»? Việt Nam Ä?ổi má»›i chính trị và kinh tế được phát Ä‘á»™ng vào năm 1986 đã Ä‘Æ°a đất nÆ°á»›c từ má»™t trong những quốc gia nghèo nhất trên thế giá»›i, vá»›i thu nhập bình quân đầu ngÆ°á»?i khoảng US $100 trở thành quốc gia thu nhập trung bình thấp trong vòng má»™t phần tÆ° thế ká»· vá»›i thu nhập bình quân đầu ngÆ°á»?i vào khoảng US $2.100 vào cuối năm 2015. Tăng trưởng GDP trên đầu ngÆ°á»?i của Việt Nam từ 1990 nằm trong những quốc gia tăng trưởng nhanh nhất thế giá»›i, trung bình 5,5% má»™t năm kể từ 1990, và 6,4% má»™t năm trong những năm 2000. Ná»?n kinh tế Việt Nam đã vượt qua bất ổn của môi trÆ°á»?ng bên ngoài, phản ảnh đòi há»?i sức chống chịu trong nÆ°á»›c và hiệu suất cao trong sản xuất hÆ°á»›ng tá»›i xuất khẩu. Tăng trưởng tăng tá»›i 6,5% (so vá»›i cùng kỳ năm trÆ°á»›c) trong 3 quý đầu năm 2015 (sau khi tăng ở mức 6% vào năm 20141). Lạm phát thấp và việc củng cố niá»?m tin của ngÆ°á»?i tiêu dùng đã khuyến khích sá»± phát triển tiêu dùng cá nhân trong khi đầu tÆ° được nâng lên bởi nguồn đầu tÆ° trá»±c tiếp nÆ°á»›c ngoài lá»›n, tăng chi tiêu vốn chính phủ, và phục hồi tăng trưởng tín dụng. Xuất khẩu của lÄ©nh vá»±c sản xuất có vốn đầu tÆ° nÆ°á»›c ngoài cÅ©ng tăng mạnh, nhÆ°ng bị chững lại do sá»± tụt giảm trong xuất khẩu hàng hoá và gia tăng trong nhập khẩu vá»? vốn và hàng hoá bán thành phẩm, Ä‘iá»?u này phản ánh sá»± đầu tÆ° mạnh mẽ hÆ¡n và lượng nhập khẩu lá»›n của khu vá»±c sản xuất xuất khẩu. Tác Ä‘á»™ng vá»? mặt xã há»™i được cải thiện đáng kể trên má»?i lÄ©nh vá»±c. Sá»­ dụng cách tính theo PPP năm 2011 US$1,90, tá»· lệ dân sống trong diện đặc biệt nghèo giảm từ hÆ¡n 50% vào đầu những năm 1990 xuống còn 3% ngày nay. Những vấn nạn vá»? nghèo khổ hiện chú trá»?ng vào 15% tổng số dân, thuá»™c các dân tá»™c thiểu số, nhÆ°ng chiếm hÆ¡n ná»­a tổng số dân nghèo. Dân số của Việt Nam là 90,73 triệu ngÆ°á»?i (2014) và GDP là US$186,2 tá»· (2014). 1.2.2 Tổng quan vá»? chÆ°Æ¡ng trình giảm phát thải Khu vá»±c chÆ°Æ¡ng trình giảm phát thải (ER-P) được Ä‘á»? xuất (Hình 1.1) bao gồm toàn bá»™ vùng sinh thái nông nghiệp Bắc Trung Bá»™, tổng diện tích 5,1 triệu ha đất (chiếm16% tổng diện tích đất của Việt Nam), trong đó 80% là đồi núi và phần còn lại là đồng bằng duyên hải vá»›i đất nông nghiệp, chiếm 14% tổng diện tích tá»± nhiên. Khu vá»±c này có khí hậu nhiệt Ä‘á»›i gió mùa. Lượng mÆ°a trung bình vào khoảng 2.500 mm vá»›i 2 mùa trong năm: mùa mÆ°a từ tháng 6 đến tháng 12 vá»›i những đợt áp thấp nhiệt Ä‘á»›i và bão, và 85% lượng mÆ°a tập trung vào giai Ä‘oạn từ tháng 9 đến tháng 11 và mùa khô từ tháng 1 đến tháng 5. Khu vá»±c này gồm 6 tỉnh – Thanh Hóa, Nghệ An, Hà TÄ©nh, Quảng Bình, Quảng Trị và Thừa Thiên Huế - có trên 10 triệu dân (12% tổng dân số), xem Bảng 1.1. Khu vá»±c này tiếp giáp vá»›i vùng Tây Bắc và đồng bằng Châu thổ sông Hồng ở phía bắc, và vùng sinh thái nông nghiệp Nam Trung bá»™ vá»? phía nam. Khu vá»±c này bao gồm vùng đồi núi xa biển của dãy Bắc TrÆ°á»?ng SÆ¡n, ngăn cách Việt Nam và Lào ở phía Tây, và dải đồng bằng duyên hải hẹp chạy dá»?c bá»? Biển Ä?ông. Trong suốt tổng chiá»?u dài của nó, khu vá»±c chÆ°Æ¡ng trình giảm phát thải được Ä‘á»? xuất chủ yếu tập trung ở đồng bằng duyên hải phía đông và khu vá»±c rừng núi thÆ°a dân cÆ° của dãy Bắc TrÆ°á»?ng SÆ¡n. Dữ liệu theo dõi Ä‘á»™ che phủ rừng toàn quốc hàng năm của Cục Kiểm lâm cho thấy 44% (2,3 triệu ha) của khu vá»±c chÆ°Æ¡ng trình giảm phát thải Ä‘á»? xuất được rừng che phủ vào năm 2012, trong đó hầu hết (95%) diện tích 1 Cập nhật vá»? Phát triá»?n kinh tế gần đây của Việt Nam; Ngân hàng Thế giá»›i, tháng 12 năm 2015. 9 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx là rừng tá»± nhiên. HÆ¡n ná»­a (1,7 triệu ha) đất rừng trong vùng hiện Ä‘ang dÆ°á»›i sá»± quản lý của Nhà nÆ°á»›c; gần 1/3 (0,9 triệu ha) diện tích được cấp cho các há»™ dân và các cá»™ng đồng thôn bản. Bảng 1.1 Diện tích, dân số và tỉ lệ tăng trưởng của khu vá»±c Các tỉnh Diện tích Diện Dân số Tăng trưởng bình % dân số trong ER-P (km2) tích (%) 2013 quân năm (%) Thanh Hóa 1.1130,5 21,6 3.476.600 33,8 0,33 Nghệ An 16.492,7 32,1 2.978.700 28,9 0,38 Hà TÄ©nh 5.997,3 11,1 1.242.400 12,1 0,12 Quảng Bình 8.065,3 15,7 863.400 8,4 0,39 Quảng Trị 4.739,8 9,2 612.500 5,9 0,44 Thừa Thiên 5.033,2 9,8 1.123.800 10,9 0,59 Huế Tổng 51.458,8 10.297.700 0,36 (5.145.800 ha) Nguồn dữ liệu từ Tổng cục Thống kê năm 2013 Hình 1.1 Khu vá»±c chÆ°Æ¡ng trình tính toán giảm phát thải 1.3 PhÆ°Æ¡ng pháp tiếp cận SESA Là má»™t phần trong quá trình Chuẩn bị sẵn sàng cho các hoạt Ä‘á»™ng của REDD+, khoản há»— trợ sẵn sàng của Quỹ đối tác các bon trong lâm nghiệp tại Việt Nam yêu cầu có đánh giá chiến lược vá»? môi trÆ°á»?ng và xã há»™i (SESA). SESA là má»™t công cụ được thiết lập nhằm đảm bảo những lo ngại vá»? môi trÆ°á»?ng và xã há»™i phải 10 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx được lồng ghép vá»›i quá trình xây dá»±ng và thá»±c hiện Kế hoạch hành Ä‘á»™ng REDD+ quốc gia (NRAP)2 và các Kế hoạch hành Ä‘á»™ng REDD+ cấp tỉnh (PRAP); SESA Ä‘Æ°a ra ná»?n tảng cho việc tham vấn và sá»± tham gia của những bên có liên quan để lồng ghép những quan ngại vá»? xã há»™i và môi trÆ°á»?ng vào quá trình ra quyết định liên quan tá»›i REDD+; và để tăng cÆ°á»?ng NRAP và các PRAP của đất nÆ°á»›c bằng việc Ä‘Æ°a ra những Ä‘á»? xuất nhằm giải quyết những lá»— hổng trong chính sách và khuôn khổ pháp lý liên quan, và năng lá»±c thể chế trong quản lý những tác Ä‘á»™ng / rủi ro môi trÆ°á»?ng và xã há»™i gắn liá»?n vá»›i REDD+. Kết quả chính của SESA là Khung quản lý xã há»™i và môi trÆ°á»?ng (ESMF). Mặc dù REDD+ có thể mang đến những lợi ích vá»? lâu dài, nhÆ°ng sẽ vẫn có khả năng sẽ gây ra ảnh hưởng tiêu cá»±c tá»›i môi trÆ°á»?ng và sinh kế của những cá»™ng đồng phụ thuá»™c vào rừng, kể cả những dân tá»™c thiểu số mà cuá»™c sống của há»? phụ thuá»™c hoàn toàn hoặc má»™t phần vào rừng. Khung quản lý xã há»™i và môi trÆ°á»?ng Ä‘Æ°a ra khung sÆ°á»?n để: 1) thiết lập những nguyên tắc, quy định, hÆ°á»›ng dẫn và thủ tục đánh giá những tác Ä‘á»™ng vá»? môi trÆ°á»?ng và xã há»™i của NRAP và các PRAP (đối vá»›i 6 tỉnh trong khu vá»±c của chÆ°Æ¡ng trình giảm phát thải (ER -P); và 2) giúp giảm bá»›t, hoặc/và Ä‘á»?n bù những tác Ä‘á»™ng có hại nhÆ° vậy tá»›i môi trÆ°á»?ng và xã há»™i và tăng cÆ°á»?ng những tác Ä‘á»™ng tích cá»±c đến môi trÆ°á»?ng và xã há»™i liên quan đến việc thá»±c hiện của NRAP và các PRAP của Việt Nam. Trong đó cÅ©ng nên có các qui định vá»? dá»± toán và lập ngân sách cho các biện pháp giải quyết những tác Ä‘á»™ng, và những thông tin vá»? những thể chế thá»±c hiện các biện pháp đó. Cả SESA và ESMF được xây dá»±ng hầu hết dá»±a trên những khuôn khổ pháp lý và thể chế hiện có của Việt Nam và ESMF nên tuân thủ theo chính sách đảm bảo an toàn Ä‘ang áp dụng của Ngân hàng thế giá»›i. Mặc dù không chỉ có má»™t phÆ°Æ¡ng thức để tiến hành SESA, nhÆ°ng Dá»± án của Quỹ đối tác các bon trong lâm nghiệp (FCPF) hiểu rằng SESA nên là má»™t quá trình vá»›i những thành tố sau: (i) thÆ°á»?ng xuyên dá»± Ä‘oán vá»? các khía cạnh kinh tế - xã há»™i, môi trÆ°á»?ng và tổ chức sẵn sàng thá»±c thi REDD+, bao gồm việc đánh giá năng lá»±c hiện có và những lá»— hổng trong việc giải quyết những vấn Ä‘á»? môi trÆ°á»?ng và xã há»™i đã được chỉ ra; (ii) tham vấn các bên khác nhau có liên quan, chỉ ra những lá»— hổng có thể tồn tại vá»? các bên có liên q uan3; (iii) xác định và xác nhận những biện pháp đảm bảo an toàn môi trÆ°á»?ng và xã há»™i (Những chính sách hoạt Ä‘á»™ng của Ngân hàng Thế giá»›i (OPs) có khả năng được kích hoạt bởi những hoạt Ä‘á»™ng REDD+ trong suốt quá trình thá»±c hiện các PRAP). SESA sẽ được thá»±c hiện trong hai giai Ä‘oạn: Giai Ä‘oạn 1, tập trung vào khu vá»±c ER -P, trong khi ở giai Ä‘oạn 2, Ban quản lý dá»± án Trung Æ°Æ¡ng (CPMU) sẽ bổ sung công tác phân tích các biện pháp đảm bảo an toàn đã được tiến hành vá»›i những thông tin được cung cấp từ SESA và ESMF tại cấp vùng ER-P để hoàn thiện SESA và ESMF ở cấp quốc gia. Bản báo cáo tiếp theo dá»±a trên báo cáo SESA giai Ä‘oạn 1 chú trá»?ng vào các tỉnh của ER -P4. Trong đó xác định những vấn Ä‘á»? cho công tác SESA giai Ä‘oạn 2 cấp quốc gia, bao gồm má»™t lá»™ trình liên quan đến những hoạt Ä‘á»™ng Æ°u tiên đã được xác định trong suốt thá»?i gian bổ sung tài chính cho dá»± án FCPF. SESA giai Ä‘oạn 2 cấp quốc gia (dá»± tính vào năm 2017), bao gồm má»™t ESMF (bản chỉnh sá»­a cuối cùng được dá»± tính hoàn thành năm 2017), bản hÆ°á»›ng dẫn FPIC, hệ thống thông tin các biện pháp đảm bảo an toàn (SIS), và tiếp tục tăng cÆ°á»?ng năng lá»±c vá»? REDD+ cho cá»™ng đồng, đặc biệt là đồng bào dân tá»™c thiểu số, các nhóm dá»… bị tổn thÆ°Æ¡ng, v.v.… Dá»± thảo má»›i của ChÆ°Æ¡ng trình hành Ä‘á»™ng REDD+ quốc gia hiện tại Ä‘ang được soạn thảo và dá»± Ä‘oán sẽ hoàn thiện vào năm tá»›i. Ngay khi Thủ tÆ°á»›ng chính phủ ban hành quyết định NRAP, SESA giai Ä‘oạn 2 cấp quốc gia / ESMF sẽ được chuẩn bị/ hoàn thành, và nếu cần thiết, Văn kiện chÆ°Æ¡ng trình giảm phát thải (ER-PD) và những tài liệu vá»? biện pháp đảm bảo an toàn liên quan sẽ được cập nhật / bổ sung thêm những chính sách, biện pháp và những tác Ä‘á»™ng có thể nảy sinh vá»? môi trÆ°á»?ng/xã há»™i và các biện pháp giảm thiểu nhÆ° là má»™t phần của SESA giai Ä‘oạn 2 cấp quốc gia. 2 Quyết định 799/QD-TTg của Thủ tÆ°á»›ng Chính phủ ngày 27/6/2012 phê chuẩn Kế hoạch hành Ä‘á»™ng REDD Quốc gia (NRAP). 3 Các bên có liên quan quan trá»?ng trong các giai Ä‘oạn chuẩn bị sẵn sàng và thá»±c hiện REDD+, những ngÆ°á»?i có thể không được Ä‘Æ°a vào hoặc không được xác định trong ER-PIN, ví dụ sau ER-PIN vùng ER-P có thêm ba tỉnh khác. 4 Việc tham vấn và nâng cao nhận thức bổ sung cÅ©ng đã được thá»±c hiện tại tỉnh Ä?ăk Nông do đây là má»™t trong những tỉnh ban đầu của dá»± án FCPF nhÆ°ng lại nằm ngoài vùng ChÆ°Æ¡ng trình giảm phát thải đã Ä‘á»? xuất, và vì vậy không nằm trong SESA giai Ä‘oạn 1 nhÆ°ng có thể đóng vai trò rõ nét hÆ¡n vào giai Ä‘oạn 2. 11 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx 12 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx 2 Cách tiếp cận và phÆ°Æ¡ng pháp luận để xây dá»±ng SESA giai Ä‘oạn 1 2.1 Nghiên cứu định tính Công tác tham vấn của FCPF vá»›i các xã và thôn bản đã đóng góp vào tài liệu và quá trình của SESA, bắt đầu lần đầu tiên vào tháng 7/2014 vá»›i chuyến Ä‘i thá»±c tế của nhóm tÆ° vấn Ä‘a ngành của dá»± án tá»›i má»™t phần của khu vá»±c ER-P (Quảng Bình và Quảng Trị) và sau đó được mở rá»™ng để đến 4 tỉnh còn lại. TrÆ°á»?ng hợp của tỉnh Hà TÄ©nh trùng lặp vá»›i chÆ°Æ¡ng trình UNREDD II và các cuá»™c tham vấn lâu hÆ¡n đã có từ 2012 và tÆ°Æ¡ng tá»± chÆ°Æ¡ng trình Rừng và Ä?ồng bằng (VFD) đã có những buổi tham vấn vá»? REDD vá»›i Thanh Hóa và Nghệ An. 2.1.1 Hạn chế Công tác chuẩn bị của SESA, PRAP và ESMF đã có những sá»± trùng lắp đáng kể, trên má»™t vài khía cạnh những quá trình tiến hành đồng thá»?i đã cung cấp những phản hồi và xác minh những phát hiện, phân tích và kết luận chính vá»›i những bên liên quan tại các cấp khác nhau. Việc bổ sung cần thiết vá»? thiết lập cÆ¡ chế chia sẻ lợi ích thích hợp (BSM) và cÆ¡ chế phản hồi, khiếu nại và giải quyết khiếu nại (FGRM) Ä‘ang diá»…n ra và tÆ°Æ¡ng tá»± công tác tÆ° vấn bổ sung Ä‘ang được tiến hành ở các tỉnh. Báo cáo vá»? công tác nghiên cứu dữ liệu định tính vẫn Ä‘ang trong giai Ä‘oạn thá»±c hiện và sẽ được cập nhật vào tháng 6 và tháng 7 năm 2016. 2.1.2 PhÆ°Æ¡ng pháp luận SESA giai Ä‘oạn 1 được thá»±c hiện đến nay bao gồm 2 phần chẩn Ä‘oán chính: 1. Những nghiên cứu và tham vấn định tính vá»? những khía cạnh môi trÆ°á»?ng, kinh tế - xã há»™i và thể chế chủ yếu tại những khu vá»±c dân tá»™c thiểu số trong các tỉnh ER-P; và 2. Má»™t khảo sát định lượng5 tập trung vào sá»± phụ thuá»™c vào rừng và sinh kế của những há»™ dân tá»™c thiểu số trong 6 tỉnh thuá»™c ER-P là chủ yếu. Những Ä‘iá»?u tra định tính của SESA bắt đầu bằng nghiên cứu sâu vào các tài liệu thứ cấp, những chính sách, luật và quy định thích hợp (PLR) và dữ liệu cả vá»? không gian và nhân khẩu há»?c đã được thu thập bởi nhóm tÆ° vấn FCPF. Công tác định tính của nhóm tÆ° vấn SESA được thá»±c hiện dá»±a trên chá»?n lá»?c các tỉnh, huyện, và xã từ tháng 10, 2015 tá»›i tháng 3, 2016.6 Trong đó bao gồm cả những chuyến thăm thôn bản các dân tá»™c thiểu số khác nhau được liệt kê trong Bảng 2.1 dÆ°á»›i đây. Những huyện được Æ°u tiên để giảm nghèo (thuá»™c ChÆ°Æ¡ng trình 30a của Chính phủ)7 được cố ý chá»?n lá»±a để phục vụ nghiên cứu, vá»›i số lượng đáng kể (12 huyện chiếm tỉ lệ lá»›n trong khu vá»±c ER-P tiá»?m năng8) ở phía bắc khu vá»±c ER-P; 10 trong số 12 huyện thuá»™c ChÆ°Æ¡ng trình 30a ở Thanh Hóa (7) và Nghệ An (3). Quảng Bình và Quảng Trị má»—i tỉnh có 1 huyện. Có những huyện vá»›i diện tích rừng lá»›n cÅ©ng rất thích hợp vá»›i REDD+. HÆ¡n nữa, nghiên cứu của SESA cÅ©ng nhắc lại 1 trong 3 mục 5 Dá»±a trên hợp đồng giữa Ngân hàng Thế giá»›i và Viện Nghiên cứu Phát triển Mê -Kông (MDRI), vá»›i đóng góp tÆ° vấn từ nhóm chuyên gia SESA của FCPF. 6 Xem Phụ lục 1, mục 1.9 danh sách đầy đủ những ngÆ°á»?i được tham vấn hoặc đã tham gia vào các cuá»™c gặp vá»›i nhóm tÆ° vấn FCPF. 7 Nghị quyết 30a/2008/NQ-CP của Chính phủ xác định 62 huyện nghèo. Xem danh sách đầy đủ tại trang web của Ủy ban Dân tá»™c: http://www.cema.gov.vn/wps/portal/ubdt/vanban/. Hai huyện được bổ sung vào Quyết định 1791/2013/QD-TTg của Thủ tÆ°á»›ng Chính phủ, Ä‘Æ°a con số này lên thành 64. Nghị quyết 80/2011/NQ -CP của Chính phủ vá»? xóa đói giảm nghèo mang tính tham khảo cho ChÆ°Æ¡ng trình 30a. 8 Huyện TÆ°Æ¡ng DÆ°Æ¡ng (tỉnh Nghệ An) có diện tích (2.8 12km2) tÆ°Æ¡ng ứng vá»›i 59% diện tích của tỉnh Quảng Trị (4.746km2). Bảng 1.1 cho thấy diện tích những tỉnh thuá»™c ChÆ°Æ¡ng trình giảm phát thải. 13 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx tiêu trong REDD+, nhÆ° đã Ä‘Æ°a ra trong Ä?á»? xuất chÆ°Æ¡ng trình giảm phát thải (ER -PIN) (sá»­a đổi năm 2014: 19): giảm nghèo và phát triển sinh kế nông thôn. Bảng 2.1 Tổng quan vá»? các tỉnh, huyện và xã nhóm tÆ° vấn SESA đã thăm và Ä‘iá»?u tra Nhóm dân tá»™c được Các tỉnh được Huyện (và có má»™t phần Xã tham vấn ở cấp thôn Ä‘á»? xuất trong chÆ°Æ¡ng trình 30a) bản 1 Quan Hóa (30a) Thanh Xuan Thái Thanh Hóa Lang Chánh (30a) Tân Phúc MÆ°á»?ng 2 Châu Khê Ä?an Lai Con Cuông Lac Gia Ä?an Lai và Thái Lục Dạ Thái, Thổ, Ä?an Lai Nghệ An Tam Hợp H´Mông TÆ°Æ¡ng DÆ°Æ¡ng (30a) LÆ°Æ¡ng Minh Khmú và Thái Tân Kỳ Ä?ồng Văn Thái, Thổ, Tày 3 Hà TÄ©nh HÆ°Æ¡ng Khê HÆ°Æ¡ng Liên Chút 4 Quảng Ninh TrÆ°á»?ng Son Vân Kiá»?u Quảng Bình Lệ Thủy Lâm Thủy Vân Kiá»?u 5 Ä?ak Rông (30a) Tà Rụt; Húc Nghì; A Ngo; Pa Cô và Ka Tu Triệu Nguyên Hải Lăng Hải Ba, Hải Lâm Vân Kiá»?u HÆ°Æ¡ng SÆ¡n; Quảng Trị HÆ°á»›ng Hóa HÆ°á»›ng Linh; Vân Kiá»?u HÆ°á»›ng Lập Cẩm Thanh; Cam Lá»™ Kinh; Kinh ChamTuyên Triệu Phong Triệu Ã?i Kinh 6 Pa Cô, Ka Tu, Pa Hy; TT Huế Phong Ä?iá»?n Phong My Kinh Ghi chú: Những tỉnh ER-P được sắp xếp theo vị trí địa lý từ bắc tá»›i nam. Tham vấn được tổ chức vá»›i những Sở/phòng ban/bá»™ phận/cÆ¡ quan chính phủ liên quan tại các cấp tỉnh, huyện và xã ở Quảng Trị, Thanh Hóa và Nghệ An, và cấp tỉnh tại Thừa Thiên Huế để đánh giá mức Ä‘á»™ hiểu biết và công tác chuẩn bị cho REDD+. Ä?ặc biệt công việc tham vấn bao gồm Chi cục Kiểm lâm và Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT), nhÆ°ng đại diện của những tổ chức khác nhÆ° các Trung tâm đân tá»™c thiểu số, Mặt trận Tổ quốc và Há»™i liên hiệp Phụ nữ (cả hai tổ chức Ä‘á»?u là những tổ chức chính trị xã há»™i lá»›n tại Việt Nam) cÅ©ng tham gia. Các đánh giá bao gồm những cuá»™c thảo luận vá»›i các tổ chức khác nhau vá»? phÆ°Æ¡ng thức thá»±c hiện vá»›i các cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng và các nhóm dân tá»™c thiểu số, đặc biệt vá»? những vấn Ä‘á»? liên quan đến quản lý đất rừng, và cách há»? tá»± đánh giá nguồn lá»±c hiện có của há»? vá»? nhân lá»±c và kinh phí thá»±c hiện. 14 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Công tác chẩn Ä‘oán sá»›m của FCPF chỉ ra rằng trong khu vá»±c giảm phát thải (ER -P), có má»™t số lượng lá»›n (47) Ban Quản lý rừng phòng há»™ (BQLRPH) so vá»›i số lượng (16) các Công ty lâm nghiệp Nhà nÆ°á»›c và 17 Ban quản lý rừng đặc dụng BQLRÄ?D) (xem Bảng 2.2). Trong ba loại chủ rừng lá»›n này, do số lượng, ngÆ°á»?i ta ít biết vá»? các Ban quản lý rừng phòng há»™ trong khu vá»±c; rất nhiá»?u trong số đó được thành lập chỉ trong khoảng 10 đến 15 năm trở lại đây, má»™t số là do cải cách lâm trÆ°á»?ng quốc doanh (SFE), má»™t vài trong số đó thì không phụ thuá»™c vào cải cách này9. Do đó, nhóm SESA đã tổ chức những buổi thảo luận vá»›i các Ban quản lý rừng phòng há»™ nhÆ° má»™t phần công việc phân tích lá»— hổng của các bên liên quan. Bảng 2.2 Các Ban Quản lý rừng/chủ rừng lá»›n được tham vấn (theo tỉnh) Tỉnh Tên của BQLRPH Tên của BQLRÄ?D Tên của Công ty LNNN Ä?ắk Rông; HÆ°á»›ng Hóa, Thạch KBT Bắc HÆ°á»›ng Quảng Trị Bến Hải; Triệu Hải Hãn Hóa; KBT Ä?ak Rông Nghệ An Con Cuông; TÆ°Æ¡ng DÆ°Æ¡ng Pu Mat NP Con Cuông Thanh Hóa Lang Chánh Pu Hu NR A LÆ°á»›i; Nam Ä?ông; Sông Bồ; KBT Phong Ä?iá»?n; Lâm trÆ°á»?ng Phong Ä?iá»?n; TT Huế HÆ°Æ¡ng Thủy; Bắc Hải Vân BQL KBT Sao La Công ty lâm nghiệp Tiên Phong Ban quản lý rừng Xã HÆ°Æ¡ng Phú Quảng Bình Long Ä?ại, Trung SÆ¡n; Khe Giữa 2.2. Các buổi tham vấn Các bên liên quan từ cấp há»™ dân cho tá»›i cấp quốc gia và quốc tế Ä‘á»?u được tham vấn. Những tham vấn này được bắt đầu thá»±c hiện má»™t cách nghiêm túc vào tháng 10 năm 2015 mặc dù trong suốt 3 năm qua, thÆ°á»?ng xuyên đã có những cuá»™c tham vấn. Ước tính những buổi tham vấn đã được thá»±c hiện ở 24 cá»™ng đồng nông thôn vá»›i khoảng 500 chủ há»™ trong đó có 295 phụ nữ (95% thuá»™c 12 nhóm dân tá»™c thiểu số khác nhau vá»›i tỉ lệ nghèo hÆ¡n 70%), 12 Ủy ban nhân dân (UBND) xã (75 thành viên trong đó có 22 là nữ) và Ủy ban nhân dân huyện (120 thành viên bao gồm 20 là nữ), 6 Ủy ban nhân dân tỉnh (25 thành viên trong đó 6 là nữ) ở cấp địa phÆ°Æ¡ng. Ở cấp quốc gia, kể cả những thành viên nÆ°á»›c ngoài dá»±a trên những biên bản tham vấn và tham gia vượt quá 100 ngÆ°á»?i (trong đó có 25 nữ). Ä?ối vá»›i những tổ chức xã há»™i dân sá»± (CSO) và phi chính phủ (NGO) có khoảng 35 ngÆ°á»?i trong đó 20 nữ, trong số đó 11 tổ chức phi chính phủ đã được tham vấn cụ thể vá»? REDD+ của dá»± án và đã tham gia vào tất cả hoặc má»™t số các hoạt Ä‘á»™ng há»™i thảo của REDD+. Có hÆ¡n 30 há»™i thảo liên quan đến dá»± án tại cấp quốc gia và cấp địa phÆ°Æ¡ng. Những nghiên cứu thá»±c địa cho tá»›i nay chú trá»?ng vào chất lượng hÆ¡n số lượng, trừ trÆ°á»?ng hợp của SESA, có bao gồm má»™t cuá»™c khảo sát định lượng những há»™ dân phụ thuá»™c vào rừng được chá»?n lá»±a ngẫu nhiên dá»±a trên chiến lược lấy mẫu lá»›n. Thêm vào đó đã có những buổi tham vấn riêng tại các tỉnh trong việc chuẩn bị PRAP trong đó bao gồm những cuá»™c tham vấn tại các cấp khác nhau vá»›i những bên liên quan quan tâm các vấn Ä‘á»? khác nhau. Các bên liên quan bao gồm những há»™ dân và cá»™ng đồng phụ thuá»™c vào rừng, vá»›i trá»?ng tâm là những há»™ dân tá»™c thiểu số nhÆ°ng không loại trừ những há»™ không thuá»™c dân tá»™c thiểu số, để đảm bảo rằng phụ nữ, thanh niên, những há»™ neo Ä‘Æ¡n già cả (đặc biệt là há»™ nghèo và tàn tật cÅ©ng được tham gia những buổi tham vấn. Những cá»™ng đồng này được lá»±a chá»?n dá»±a trên dữ liệu kinh tế - xã há»™i có sẵn và Ä‘iá»?u tra rừng, khoảng cách và dá»± kiến sá»± phụ thuá»™c vào rừng, má»™t yếu tố nữa Ä‘Æ°a vào cân nhắc là để gặp các cá»™ng đồng và các ban quản lý rừng khác nhau có liên quan và má»?i ngÆ°á»?i Ä‘á»?u thống nhất tại cấp địa phÆ°Æ¡ng, đặc biệt là các Ủy ban Nhân dân xã và huyện. Tại cấp xã, Ủy ban Nhân dân xã đã được tham vấn cùng vá»›i các tổ chức Ä‘oàn thể bao gồm Há»™i Liên hiệp phụ nữ Việt Nam, Há»™i Nông dân, Mặt trận Tổ quốc, và Há»™i Thanh niên và tại những nÆ¡i phù hợp có cán bá»™ phụ trách vấn Ä‘á»? dân tá»™c thiểu số. Tại cấp huyện, Ủy ban Nhân dân huyện được tham vấn cùng vá»›i Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT), Phòng Tài nguyên và Môi trÆ°á»?ng (TN&MT) và các phòng và cÆ¡ quan có liên quan. Tại cấp tỉnh, các sở ban ngành tÆ°Æ¡ng tá»± cÅ©ng được tham vấn cÅ©ng nhÆ° có các công ty lâm nghiệp Nhà nÆ°á»›c (LNNN/SFC) và đại diện của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh. Tại cấp quốc gia, Bá»™ Nông 9 Xem Luật Bảo vệ và Phát triển rừng năm 2004, Ä?iá»?u 46: - Tổ chức quản lý bảo vệ rừng. 15 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Nghiệp và Phát triển nông thôn đã tổ chức tham vấn vá»›i má»™t loạt những Bá»™ ngành liên quan bao gồm Bá»™ Tài nguyên Môi trÆ°á»?ng, Bá»™ Kế hoạch và Ä?ầu tÆ° (KH&Ä?T), Bá»™ Lao Ä‘á»™ng thÆ°Æ¡ng binh xã há»™i, và Bá»™ Tài chính. Ngoài những cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng và các cÆ¡ quan chính phủ tại bốn cấp hành chính ở Việt Nam, các công ty lâm nghiệp nhà nÆ°á»›c, các tổ chức quốc tế có liên quan tá»›i REDD+ nhÆ° UNREDD II và FAO, EU, các nhà tài trợ Ä‘a phÆ°Æ¡ng của các dá»± án ODA cho má»™t số hoạt Ä‘á»™ng của REDD bao gồm ADB và KfW, các nhà tài trợ song phÆ°Æ¡ng đặc biệt nhÆ° JICA và USAID, và các tổ chức phi chính phủ quốc tế, đặc biệt là SNV, FFI, WWF và rất nhiá»?u các tổ chức dân sá»± xã há»™i và phi chính phủ địa phÆ°Æ¡ng đã và sẽ tiếp tục được tham vấn. a) Các phÆ°Æ¡ng pháp tham vấn Má»™t phần quan trá»?ng trong công việc của SESA bao gồm các cuá»™c tham vấn vá»›i nhiá»?u bên liên quan từ cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng tá»›i những ngÆ°á»?i hoạch định và thá»±c hiện chính sách, những ngÆ°á»?i có thể tham gia, hoặc bị ảnh hưởng bởi, những hoạt Ä‘á»™ng và chÆ°Æ¡ng trình REDD+. NhÆ° đã Ä‘á»? cập ở trên, các cuá»™c tham vấn giữa nhóm SESA/FCPF vá»›i các bên liên quan khác nhau được diá»…n ra theo quy trình lặp lại. Tại cấp xã và thôn bản, nhóm đã sá»­ dụng phÆ°Æ¡ng pháp thảo luận nhóm tập trung để tham vấn những cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng, đặc biệt chú trá»?ng vào các dân tá»™c thiểu số và các lãnh đạo của há»? ở thôn bản và xã. Má»™t hạn chế của quá trình tham vấn tại cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng là không được tổ chức trá»±c tiếp bằng tiếng địa phÆ°Æ¡ng, nên cần phải có phiên dịch thứ hai, dụng cụ truyá»?n thông nghe nhìn ví dụ nhÆ° áp phích bằng tiếng địa phÆ°Æ¡ng sẽ có. Nhóm SESA đã nhận thấy rằng việc sá»­ dụng chủ yếu tiếng Kinh tại các buổi há»?p cấp thôn bản là phụ nữ thuá»™c dân tá»™c thiểu số địa phÆ°Æ¡ng không được tham gia nhiá»?u nhÆ° nam giá»›i trong các buổi thảo luận này. Má»?i ná»— lá»±c luôn được Ä‘Æ°a ra để khuyến khích phụ nữ tham gia vào các buổi thảo luận, để nắm bắt các quan Ä‘iểm của há»?, nhÆ°ng đôi khi việc này ảnh hưởng đến thá»?i gian dành cho các buổi há»?p cấp thôn bản. Nhóm SESA cÅ©ng cố gắng đảm bảo rằng những cuá»™c thảo luận nhóm tập trung được tổ chức má»™t cách không quá trịnh trá»?ng nhÆ° việc đặt tại nhà má»™t ai đó và để má»?i ngÆ°á»?i ngồi vá»›i nhau má»™t cách bình đẳng.10 Khi tiến hành ở cấp địa phÆ°Æ¡ng, đặc biệt là ở cá»™ng đồng, các cuá»™c tham vấn tại giai Ä‘oạn này nằm trong quá trình chuẩn bị sẵn sàng REDD+ tại khu vá»±c giảm phát thải, nhóm SESA không cố gắng giải thích kỹ vá»? dá»± án REDD+ sẽ được thá»±c hiện thế nào bởi nó có thể mặc nhiên dẫn tá»›i những kỳ vá»?ng cao vào những lợi ích từ chÆ°Æ¡ng trình. Ä?iểm chính của những buổi tham vấn tại giai Ä‘oạn này là hiểu biết nhiá»?u hÆ¡n từ những ngÆ°á»?i dân địa phÆ°Æ¡ng vá»? việc há»? sẽ có được những cÆ¡ há»™i và thách thức từ việc tiếp cận và sá»­ dụng tài nguyên rừng và đất, kể cả những mâu thuẫn trong sá»­ dụng đất có thể xảy ra, và sá»± đảm bảo vá»? sinh kế của há»? trong thá»?i Ä‘iểm hiện tại. Bằng cách này, má»™t bức tranh vá»? những thách thức và chi phí cÆ¡ há»™i của những hoạt Ä‘á»™ng tiá»?m năng của REDD+ tại địa phÆ°Æ¡ng được hình thành. Nói má»™t cách khác, những Ä‘iá»?u tra của SESA Ä‘Æ°a ra những tài liệu cho thấy “sá»± Ä‘a dạng hóa trong nhu cầu của các nhóm dân cÆ° khác nhau, bao gồm khác nhau vá»? giá»›i, dân tá»™c, kinh tế xã há»™i và vị trí địa lýâ€?.11 Nhóm SESA cÅ©ng có những tiếp xúc vá»›i các tổ chức phi chính phủ nhÆ° các tổ chức xã há»™i dân sá»± 12 trong vùng và trên toàn quốc tại Huế, Vinh và Hà Ná»™i, bao gồm những tổ chức nghiên cứu tại các trÆ°á»?ng đại há»?c ở Huế và Vinh. Những cuá»™c tham vấn vá»›i các tổ chức xã há»™i dân sá»± được hÆ°á»›ng đến thu nhận các quan Ä‘iểm khác nhau vá»? thá»±c trạng của cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng và tài nguyên rừng, nhằm há»?c há»?i những kinh nghiệm trÆ°á»›c đây của há»? vá»›i các cuá»™c tham vấn tại cấp thôn bản. Nhóm SESA đã biết má»™t số những loại nghiên cứu hay hoạt Ä‘á»™ng nghiên cứu khác nhau mà các trung tâm thuá»™c các trÆ°á»?ng đại há»?c và các tổ chức phi chính phủ đã tiến hành và các cuá»™c thảo luận cÅ©ng được tổ chức vá»›i má»™t số lượng đáng kể các tổ chức phi chính phủ, trong đó có Trung tâm nghiên cứu và phát triển vùng cao (CRD), Trung tâm Nghiên cứu và phát triển kiến thức bản địa (CIRD), Trung tâm tÆ° vấn và nghiên cứu vá»? quản lý tài nguyên thiên nhiên (CORENAM), Quỹ 10 Các cuá»™c làm việc được diá»…n ra tại các địa Ä‘iểm nhÆ° há»™i trÆ°á»?ng thôn bản, nÆ¡i có mức Ä‘á»™ cao hÆ¡n vá»? hình thức; Ä‘iá»?u này dẫn đến việc các già làng trưởng bản và các cán bá»™ bên ngoài chi phối má»?i hoạt Ä‘á»™ng. Lí tưởng nhất là các cuá»™c làm việc không chính thức luôn tách riêng nữ và nam giá»›i, do nữ giá»›i có xu hÆ°á»›ng thảo luận má»™t cách cởi mở khi không có nam giá»›i, đặc biệt là các lãnh đạo nam giá»›i. 11 FCPF (tháng 3 năm 2009) LÆ°u ý của FMT 2009-2, Tham gia và tham vấn quốc gia cho REDD, Tài liệu hÆ°á»›ng dẫn kỹ thuật vá»? cách chuẩn bị má»™t Kế hoạch tham vấn và tham gia có hiệu quả. 12 Khái niệm “Tổ chức xã há»™i dân sá»±â€? không tồn tại trong khuôn khổ pháp lý của Việt Nam. Các Tổ chức xã há»™i dân sá»± phải đăng ký vào Há»™i ở Việt Nam để được công nhận chính thức. Ví dụ nhÆ° Nghị định 45/2010/NÄ? -CP vá»? tổ chức, hoạt Ä‘á»™ng và quản lý của các Há»™i. 16 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Phát triển nông thôn và giảm nghèo (RDPR), Quản lý tài nguyên và bản sắc văn hóa (CIRUM), Trung tâm Phát triển nông thôn bá»?n vững (SRD) và Trung tâm Nghiên cứu xã há»™i và Phát triển (CSRD). Ä?ại diện của hai trong số các tổ chức Ä‘oàn thể, Há»™i Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam và Mặt trận tổ quốc, Há»™i thanh niên, v.v.… cÅ©ng có mặt trong các buổi thảo luận tại cấp xã và huyện. Phụ nữ cảm thấy thoải mái hÆ¡n trong các buổi há»?p không chính thức, nhÆ°ng há»? vẫn ngại phát biểu ý kiến. Hình 2.1 Bản A Dang ở Quảng Trị Hình 2.2 Bản Cát ở Quảng Trị 2.3 Tóm tắt những ý kiến tham vấn Bảng 2.3 sau đây cho thấy tóm tắt của những vấn Ä‘á»? cụ thể phát sinh trong suốt các buổi tham vấn vá»›i xã và cá»™ng đồng và những quan Ä‘iểm đó được Ä‘Æ°a vào khi thiết kế và thá»±c hiện chÆ°Æ¡ng trình giảm phát thải nhÆ° thế nào và Bảng 2.4 cung cấp tóm tắt của những vấn Ä‘á»? quy hoạch phát sinh ở tỉnh. Bảng 2.3 Các vấn Ä‘á»? cụ thể được nêu lên trong các buổi tham vấn khác nhau vá»›i xã và các cá»™ng đồng Buổi tham Các vấn Ä‘á»? phát sinh Ghi chú vấn Các cuá»™c tham 19 vấn Ä‘á»? quan trá»?ng được nêu lên bao gồm: Các vấn Ä‘á»? được ghi gồm trong vấn chung cấp Khai thác gá»— bất hợp pháp (mức cao, thÆ°á»?ng xuyên); kế hoạch hành Ä‘á»™ng REDD+ cấp xã và huyện vá»? tác Ä‘á»™ng từ cÆ¡ sở hạ tầng chủ yếu từ các dá»± án thủy tỉnh (PRAP) và phÆ°Æ¡ng thức cÆ¡ SESA và Ä‘iện, má»™t vài Ä‘Æ°á»?ng nhá»? (mức cao/ thÆ°á»?ng xuyên); chế chia sẻ lợi ích (BSM) PRAP cháy rừng; những vấn Ä‘á»? liên quan đến sinh kế (mức cao/ thÆ°á»?ng xuyên); khai thác má»? (chủ yếu là vàng); thiên tai (lÅ© lụt); thiếu đất trồng trá»?t; hy vá»?ng vào rừng trồng (các lợi ích từ rừng trồng) nhÆ°ng thiếu công nghệ (gần thÆ°á»?ng xuyên); các vấn Ä‘á»? quản lý và bảo vệ rừng; rừng bị chia cắt (các vấn Ä‘á»? vá»? Ä‘a dạng sinh há»?c); các vấn Ä‘á»? xâm lấn (gần thÆ°á»?ng xuyên); tuần tra rừng; các vấn Ä‘á»? vá»? quyá»?n sá»­ dụng đất (gần thÆ°á»?ng xuyên), tiếp cận và khai thác quá mức các lâm sản ngoài gá»— (LSNG); nhu cầu vá»? gá»—; các vấn Ä‘á»? chung vá»? suy thoái rừng, thá»±c thi pháp luật và sá»± thiếu kiến thức và nhận thức (gần thÆ°á»?ng xuyên); thiếu tiếp cận tín dụng; quy hoạch sá»­ dụng đất kém Khảo sát của Viện nghiên cứu phát triển Mekong Mục 4 Bảng ý kiến vá»? các vấn Ä‘á»? quản lý rừng n=3.060 tất cả các há»™ gia đình (bao gồm cả ngÆ°á»?i Kinh 948 và các dân tá»™c thiểu số 2.112) . Xem Hình 2.3 cho vị trí của các xã trong khảo sát Sá»± hiện diện của những ngÆ°á»?i khai thác rừng bất hợp 26% pháp tăng cao. Khai thác rừng bất hợp pháp bị kiểm tra 64% Thu nhập từ lâm nghiệp và các nguồn liên quan đến 63% rừng trở nên kém tin cậy; Cạnh tranh từ bên ngoài trong việc thu hái lâm sản 25% 17 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Buổi tham Các vấn Ä‘á»? phát sinh Ghi chú vấn Các nguồn phụ cấp cho việc quản lý rừng là quá ít 39% Phần diện tích dành cho đất rừng sản xuất được giao 76% cho các há»™ gia đình không đủ Rừng rất quan trá»?ng vá»›i tôi 98% Các Ä‘Æ¡n vị được coi là có khả năng quản lý rừng nhất Các há»™ gia đình 61% / Các cá»™ng đồng thôn bản 24% (Ä‘iểm cao nhất) BQLRPH / Xâm lấn đất và thu hái các lâm sản ngoài gá»— rừng đặc dụng Bảng 2.4 Tóm tắt những vấn Ä‘á»? quy hoạch của tỉnh được nêu ra (qua các há»™i thảo cấp trung Æ°Æ¡ng và cấp tỉnh, Ban quản lý rừng đặc dụng cấp huyện và các cuá»™c thảo luận vá»›i các Ban chỉ đạo REDD+) Tóm tắt các vấn Ä‘á»? Ghi chú Các vấn Ä‘á»? vá»? quy hoạch quốc gia và kế hoạch nhận thức Tác Ä‘á»™ng của thiên tai, bão, lụt thiên tai chÆ°a được Ä‘á»? cập đến trong chÆ°Æ¡ng trình giảm phát thải. Các vấn Ä‘á»? vá»? thiếu đất sản xuất du canh và Các vấn Ä‘á»? được ghi trong kế hoạch hành Ä‘á»™ng REDD+ quyá»?n sá»­ dụng đất (Các vấn Ä‘á»? giao và giao lại cấp tỉnh (PRAP) đất lâm nghiệp), các vấn Ä‘á»? sinh kế (giảm) Phát triển cÆ¡ sở hạ tầng: xây dá»±ng Ä‘Æ°á»?ng xá, nhà máy thủy Ä‘iện, thiếu trồng rừng má»›i thay thế Các vấn Ä‘á»? có ghi trong kế hoạch hành Ä‘á»™ng REDD+ cấp (mặc dù đã có chính sách của Chính phủ); chính tỉnh và nên được Ä‘Æ°a ra trong các quy định, pháp luật và sách của các nhà tài trợ không nhất quán vá»? kế chính sách (PLR), các bá»™ ngành hoạch quản lý môi trÆ°á»?ng và tÆ°Æ¡ng tá»± Khai thác gá»— bất hợp pháp Ä?ược giải quyết bằng các hoạt Ä‘á»™ng của PRAP Khai thác rừng và lâm sản ngoài gá»— quá mức Ä?ược giải quyết bằng các hoạt Ä‘á»™ng của PRAP 2.4 Nghiên cứu định lượng Má»™t cuá»™c khảo sát định lượng13 được thá»±c hiện thêm nhằm bổ sung nghiên cứu định lượng và tham vấn được miêu tả tại mục 2.1 và 2.2 ở trên. PhÆ°Æ¡ng pháp lấy mẫu theo xác xuất tá»· lệ vá»›i kích thÆ°á»›c (PPS) được sá»­ dụng để chá»?n ra 102 trên tổng số 327 xã thuá»™c chÆ°Æ¡ng trình giảm phát thải có tỉ lệ che phủ rừng cao tại khu vá»±c miá»?n núi, nÆ¡i cÅ©ng có tá»· lệ cao há»™ các dân tá»™c thiểu số. Các tiêu chí có trá»?ng số ngang nhau trong việc tính toán số lượng các xã được nằm trong mẫu chính thức bao gồm: 1. Tá»· lệ các há»™ gia đình dân tá»™c thiểu số (được tính từ dữ liệu của Tổng Ä‘iá»?u tra Nông nghiệp 2011); 2. Tá»· lệ các há»™ nghèo (được tính từ dữ liệu của Tổng Ä‘iá»?u tra Nông nghiệp 2011); và 3. Tá»· lệ đất lâm nghiệp (được cung cấp bởi nhóm chÆ°Æ¡ng trình giảm phát thải từ nguồn dữ liệu của chÆ°Æ¡ng trình). Sau bÆ°á»›c này, má»™t mẫu của 102 xã được phân bổ không Ä‘á»?u giữa các tỉnh được trình bày trong Bảng 2.5 phía dÆ°á»›i. Do các tỉnh cá»±c bắc là Thanh Hóa và Nghệ An có số ngÆ°á»?i dân tá»™c thiểu số lá»›n hÆ¡n - nhÆ° đã Ä‘á»? cập, hai tỉnh có khoảng 88% số ngÆ°á»?i dân tá»™c thiểu số của khu vá»±c chÆ°Æ¡ng trình giảm phát thải – và số đất rừng nhiá»?u hÆ¡n, mẫu khảo sát được tính trá»?ng số có lợi cho hai tỉnh này. Bảng 2.5 Số lượng các xã được khảo sát tại má»—i tỉnh Số TT. Tỉnh Số xã tham gia khảo sát 1 Thanh Hóa 25 2 Nghệ An 27 13 Ngân hàng Thế giá»›i đặt hàng Viện Nghiên cứu Phát triển Mê-Kông tiến hành má»™t khảo sát định lượng bổ sung. 18 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx 3 Hà TÄ©nh 7 4 Quảng Bình 12 5 Quảng Trị 16 6 Thừa Thiên Huế 15 Ä?ể lá»±a chá»?n ra các thôn bản, má»™t quy trình tÆ°Æ¡ng tá»± được thá»±c hiện sá»­ dụng phÆ°Æ¡ng pháp PPS, sá»­ dụng các tiêu chí giống nhÆ° được thá»±c hiện để lá»±a chá»?n ra 2 thôn bản trong má»—i xã của 102 xã được chá»?n. Ä?á»™ lệch duy nhất từ mẫu PPS trong giai Ä‘oạn 1 vá»›i giai Ä‘oạn này là việc tính toán xác suất được chá»?n sá»­ dụng tiêu chí thứ 3 (Ä‘á»™ che phủ rừng) được thá»±c hiện dá»±a trên dữ liệu có sẵn từ Tổng Ä‘iá»?u tra Nông Nghiệp 2011. Sau khi thá»­ bảng câu há»?i khảo sát ở Nghệ An vá»›i số lượng hạn chế các xã, các tham vấn được thá»±c hiện tại cả 6 tỉnh trong suốt khoảng thá»?i gian tháng 11 và tháng 12/2015 tại 3.060 há»™ gia đình (tÆ°Æ¡ng ứng vá»›i 13.398 ngÆ°á»?i) ở 102 xã của 6 tỉnh thuá»™c chÆ°Æ¡ng trình giảm phát thải. Việc chia nhá»? các há»™ gia đình dân tá»™c thiểu số trong cuá»™c khảo sát14 nhÆ° trong Bảng 2.6 sau và theo tỉnh nhÆ° trong Bảng 2.7 dÆ°á»›i đây (xem thêm Hình 2.3 phía dÆ°á»›i vá»? chi tiết các khu vá»±c được khảo sát). (Phụ lục 1 Mục 1.6 cung cấp nhiá»?u chi tiết hÆ¡n vá»? công tác này và danh sách đầy đủ các xã mục tiêu). Trong số 102 xã có 67 xã thuá»™c loại III của Ủy ban Dân tá»™c (CEMA), nghÄ©a là xã vá»›i hoàn cảnh đặc biệt khó khăn15 (xem Mục 3.4.1 Bảng 3.19 Số lượng xã được phân loại vào “Hoàn cảnh đặc biệt khó khănâ€? ở các huyện có Ä‘á»™ che phủ rừng cao). Viện nghiên cứu phát triển Mekong đã báo cáo vá»? các nhóm dân tá»™c thiểu số có ít nhất 100 há»™ gia đình trong tổng mẫu. Bảng 2.6 Các há»™ gia đình được khảo sát theo dân tá»™c Nhóm dân tá»™c Số há»™ được khảo sát Kinh 948 Thái 802 Bru-Vân Kiá»?u 449 MÆ°á»?ng 265 Tà Ôi-Pa Cô 251 Cá»? Tu 113 H´Mông 116 Dân tá»™c thiểu số khác 116 3.060 Những mục tiêu chính của cuá»™c khảo sát định lượng là để cung cấp dữ liệu và phân tích chuyên sâu hÆ¡n vá»? sá»± phụ thuá»™c sinh kế của ngÆ°á»?i dân vào đất và tài nguyên rừng và cung cấp hồ sÆ¡ kinh tế - xã há»™i của dân vùng dân tá»™c thiểu số. Cụ thể hÆ¡n nhÆ° sau: • Xây dá»±ng hồ sÆ¡ vá»? tình trạng nghèo, vá»? kinh tế xã há»™i và sá»± phụ thuá»™c vào rừng của dân thuá»™c tại 6 tỉnh Ä‘á»? xuất dá»± án, phân theo nhóm dân tá»™c; và • Thu thập số liệu vá»? dân số cho khu vá»±c dá»± án theo dân tá»™c và Ä‘Æ°a ra phân tích; Kết quả khảo sát sẽ được trình bày và thảo luận chủ yếu từ mục 3.4 trở Ä‘i dÆ°á»›i đây. Những bảng biểu bổ sung có thể được tìm thấy tại Phụ lục 1, mục 1.6 và trong báo cáo Ä‘á»™c lập16. Bảng 2.2 Lá»±a chá»?n các xã và số lượng há»™ dân trong vùng chÆ°Æ¡ng trình giảm phát thải Các tỉnh thuá»™c Tổng số há»™ dân Tá»· lệ trong Số lượng các xã được Số lượng các há»™ chÆ°Æ¡ng trình ER dân tá»™c thiểu số khảo sát khảo sát sá»­ dụng PPS dân được khảo sát 14 “Khácâ€? bao gồm: Thổ (52 há»™), Khmú (25 há»™), Dao (15 há»™ ), Chứt (14 há»™), và Lào (8 há»™) cá»™ng thêm hai nhóm vá»›i chỉ má»™t há»™ trong mẫu. Những nhóm này khác nhau và thÆ°á»?ng sẽ không nằm chung trong việc phân tích chi tiết dân tá»™c há»?c. 15 HÆ¡n 24 xã thuá»™c loại II, chín xã thuá»™c loại I và chỉ 2 xã không thuá»™c loại nào của Ủy ban Dân tá»™c (xã không có khó khăn đặc biệt nào). 16 Kết quả và báo cáo của cuá»™c khảo sát định lượng của Viện Nghiên cứu và Phát triển Mê -Kông, tháng 7 năm 2016. 19 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Các tỉnh thuá»™c Tổng số há»™ dân Tá»· lệ trong Số lượng các xã được Số lượng các há»™ chÆ°Æ¡ng trình ER dân tá»™c thiểu số khảo sát khảo sát sá»­ dụng PPS dân được khảo sát Thanh Hóa 139.047 27,2 25 833 Nghệ An 96.109 24,8 25 759 Hà TÄ©nh 564 6,9 7 210 Quảng Bình 4.469 11,5 12 353 Quảng Trị 14.085 15,3 16 470 Thừa Thiên Huế 10.450 14,2 15 436 Tổng 264.724 100 102 3.060 Hình 2.3 Bản đồ chỉ số lượng khu vá»±c xã khảo sát 2.4.1 Lá»±a chá»?n các há»™ gia đình ở má»—i thôn bản được chá»?n Do thá»?i gian có hạn, danh sách những há»™ dân tại má»—i thôn bản đã chá»?n được cập nhật và dá»±a trên danh sách do Bá»™ Lao Ä‘á»™ng, thÆ°Æ¡ng binh và xã há»™i (LÄ?TBXH) cung cấp. Từ danh sách được cập nhật của tất cả các há»™ dân, tại má»—i thôn bản đã chá»?n, 15 há»™ dân (được chá»?n cho cuá»™c khảo sát) được chá»?n ngẫu nhiên và 5 há»™ dân dá»± bị thay thế. Thủ tục thay thế cÅ©ng đóng má»™t vai trò quan trá»?ng tá»›i kết quả của cuá»™c khảo sát bởi nó có thể tạo thiên vị trong những Æ°á»›c tính vì các câu trả lá»?i thay thế sẽ không giống hệt vá»›i những câu trả lá»?i được chá»?n ra từ phá»?ng vấn. Việc này được khắc phục bằng cách Ä‘Æ°a má»™t chÆ°Æ¡ng trình có sẵn trong bảng ghi chép dữ liệu để lá»±a chá»?n tá»± Ä‘á»™ng và ngẫu nhiên những há»™ dân được thay thế. 20 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx 3 Những kết quả chính của SESA giai Ä‘oạn 1 3.1 Ä?iá»?u kiện môi trÆ°á»?ng của ChÆ°Æ¡ng trình giảm phát thải Dá»±a trên Ä‘iá»?u tra và tham vấn tại các tỉnh ER-P của nhóm tÆ° vấn SESA, đã xác định và phân tích được các Ä‘iá»?u kiện xã há»™i và môi trÆ°á»?ng quan trá»?ng có rủi ro và thách thức cho việc thá»±c hiện REDD+ và kết quả tích cá»±c. Nhóm tÆ° vấn sau đó cập nhật các bài tập xác định biện pháp đảm bảo an toàn (BPÄ?BAT) được thá»±c hiện bởi má»™t tÆ° vấn các BPÄ?BAT của Ngân hàng Thế giá»›i vào năm 2012 trÆ°á»›c khi khoản tài trợ chuẩn bị sẵn sàng của FCPF 3.800.000 USD được chấp thuận. Trong phần tiếp theo, các Ä‘iá»?u kiện môi trÆ°á»?ng và kinh tế-xã há»™i, cá»™ng vá»›i khung thể chế, chính sách và pháp luật (PLR) được mô tả liên quan đến REDD+ ở sáu tỉnh ER-P. Các bảng tóm tắt các vấn Ä‘á»? chính được xác định bởi nhóm tÆ° vấn SESA sẽ gắn trong các phần đó; những bảng này có đánh giá các vấn Ä‘á»? liên quan đến BPÄ?BAT có liên quan đến thá»±c hiện REDD+. Có má»™t sá»± trùng lặp không thể tránh khá»?i giữa má»™t số chủ Ä‘á»? kinh tế-xã há»™i chủ yếu (ví dụ, đất Ä‘ai, sinh kế, phụ thuá»™c và khả năng hưởng lợi từ đất rừng), nhÆ°ng cố gắng để tránh lặp lại quá nhiá»?u. 3.1.1 Các loại rừng hiện nay Bá»™ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN & PTNT) đã phân loại rừng ở Việt Nam thành các loại khác nhau17 tùy thuá»™c vào mục đích sá»­ dụng, nguồn gốc hình thành, Ä‘iá»?u kiện lập địa, loài cây và trữ lượng gá»— nhÆ° dÆ°á»›i đây: • Ba loại rừng theo mục đích sá»­ dụng: 1) Rừng đặc dụng, 2) Rừng phòng há»™, và 3) Rừng sản xuất. • Hai loại rừng theo nguồn gốc hình thành: 1) Rừng tá»± nhiên (rừng nguyên sinh, rừng thứ sinh, rừng tái sinh và rừng sau khai thác), và 2) Rừng trồng (trồng má»›i trên đất chÆ°a có rừng, trồng lại sau khai thác rừng trồng đã có, và tái sinh tá»± nhiên sau khai thác gá»— rừng trồng). • Bốn loại rừng theo Ä‘iá»?u kiện lập địa: 1) Rừng trên núi đất; 2) Rừng trên núi đá; 3) Rừng ngập nÆ°á»›c (rừng ngập mặn, rừng trên đất phèn, và rừng ngập nÆ°á»›c ngá»?t), và 4) Rừng trên đất cát. • Bốn loại rừng theo loài cây: 1) Rừng gá»— (rừng lá rá»™ng, rừng lá kim, rừng há»—n giao cây lá rá»™ng và cây lá kim); 2) Rừng tre nứa; 3) Rừng cau dừa; và 4) Rừng há»—n giao gá»— và tre nứa. • Các loại rừng phân theo trữ lượng 1) Rất giàu; 2) Giàu; 3) Trung bình, 4) Nghèo và 5) Không có trữ lượng. • Luật Bảo vệ và Phát triển Rừng (2004) công nhận ba loại rừng theo mục đích sá»­ dụng. Bảng 3.1 và 3.2 dÆ°á»›i đây trình bày chi tiết phân loại này. Bảng 3.1 Ba loại rừng theo mục đích sá»­ dụng Rừng đặc dụng Rừng phòng há»™ Rừng sản xuất VÆ°á»?n quốc gia (VQG) Rừng phòng há»™ đầu nguồn Rừng sản xuất là rừng tá»± nhiên Khu bảo tồn thiên nhiên: Rừng phòng há»™ chắn gió, Rừng sản xuất là rừng trồng Khu dá»± trữ tá»± nhiên chắn cát bay Khu bảo tồn loài-sinh cảnh Khu bảo vệ cảnh quan: Rừng phòng há»™ chắn sóng, Rừng giống, bao gồm rừng Khu rừng di tích lịch sá»­, văn hoá, lấn biển trồng và rừng tá»± nhiên qua bình danh lam thắng cảnh tuyển, công nhận Khu rừng nghiên cứu, thá»±c nghiệm khoa há»?c Rừng phòng há»™ bảo vệ môi trÆ°á»?ng Rừng tiếp tục được phân loại theo nguồn gốc hình thành, Ä‘iá»?u kiện lập địa, loài cây và trữ lượng nhÆ° sau 17 Thông tÆ° số 34/2009/TT -BNNPTNT ngày10/6/2009 21 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Hai loại rừng theo nguồn gốc hình thành: 1) Rừng tá»± nhiên (rừng nguyên sinh, rừng thứ sinh, rừng tái sinh và rừng sau khai thác), và 2) Rừng trồng (trồng má»›i trên đất chÆ°a có rừng, trồng lại sau khai thác rừng trồng đã có, và tái sinh tá»± nhiên sau khai thác gá»— rừng trồng). Bốn loại rừng theo Ä‘iá»?u kiện lập địa: 1) Rừng trên núi đất; 2) Rừng trên núi đá; 3) Rừng ngập nÆ°á»›c (rừng ngập mặn, rừng trên đất phèn, và rừng ngập nÆ°á»›c ngá»?t), và 4) Rừng trên đất cát Bốn loại rừng theo loài cây: 1) Rừng gá»— (rừng lá rá»™ng, rừng lá kim, rừng há»—n giao lá rá»™ng và lá kim); 2) Rừng tre nứa; 3) Rừng cá»? dừa; và 4) Rừng há»—n giao tre - gá»—. Các loại rừng phân theo trữ lượng 1) Rất giàu; 2) Giàu; 3) Trung bình, 4) Nghèo và 5) Không có trữ lượng. Nguồn: Theo Luật Bảo vệ và Phát triển Rừng, 2004 Bảng 3.2 Hệ thống phân loại sá»­ dụng đất và rừng trên toàn quốc Rừng Hệ thống phân loại sá»­ dụng đất và rừng đối vá»›i Loại Kiểu rừng và sá»­ dụng đất /Không vùng duyên hải Bắc Trung Bá»™ (BTB) có rừng Kiểu Kiểu rừng và sá»­ dụng đất 1 Rừng lá rá»™ng thÆ°á»?ng xanh – giàu 1 Rừng lá rá»™ng thÆ°á»?ng xanh – giàu 2 Rừng lá rá»™ng thÆ°á»?ng xanh – trung bình 2 Rừng lá rá»™ng thÆ°á»?ng xanh – trung bình 3 Rừng lá rá»™ng thÆ°á»?ng xanh – nghèo 3 Rừng lá rá»™ng thÆ°á»?ng xanh – nghèo 4 Rừng lá rá»™ng thÆ°á»?ng xanh – tái sinh 4 Rừng khác 6 Rừng tre nứa Rừng 7 Rừng há»—n giao gá»— - tre nứa 10 Rừng ngập mặn 11 Rừng trên núi đá vôi 12 Rừng trồng 5 Rừng trồng 13 Núi đá vôi không có rừng 6 Không có rừng 14 Ä?ất trống Không 15 Mặt nÆ°á»›c có rừng 16 Khu dân cÆ° 17 Ä?ất khác Ghi chú bảng: Dá»±a vào kết quả tính toán trữ lượng gá»— bình quân cho các loại rừng trong khu vá»±c duyên hải BTB trong báo cáo vá»? thiết lập mức tham chiếu quốc gia của Viện Ä?iá»?u tra qui hoạch rừng (FIPI), rừng loại 3, 4 và 7 ít nhiá»?u có cùng giá trị trữ lượng, tuy nhiên, rất khó để phân biệt giữa những loại rừng này khi sá»­ dụng dữ liệu vệ tinh Landsat để giải Ä‘oán ảnh. Do vậy, Ä‘á»? nghị rằng những loại này nên được kết hợp vào má»™t loại rừng để giảm sá»± không chắc chắn trong việc lập bản đồ / cập nhật sá»­ dụng đất và rừng. Hệ thống phân loại hài hòa trong vùng duyên hải được thể hiện trong bảng 3.2 ở trên. 3.1.2 Ä?iá»?u kiện khí hậu Khu vá»±c này có khí hậu gió mùa. Nhiệt Ä‘á»™ trung bình hàng năm khoảng 24 -250C. Lượng mÆ°a trung bình là 2.500 mm vá»›i hai mùa trong năm: mùa mÆ°a chính từ tháng sáu-tháng mÆ°á»?i hai vá»›i áp thấp nhiệt Ä‘á»›i và bão, 85% lượng mÆ°a là từ tháng chín đến tháng mÆ°á»?i má»™t và mùa khô từ tháng giêng đến tháng năm. Nhiá»?u nÆ¡i trong khu vá»±c cÅ©ng có thể phải chịu gió mùa khô nóng đặc biệt là vào tháng năm và tháng sáu tại Thanh Hóa, Hà TÄ©nh và Quảng Bình có xác suất cao của áp thấp nhiệt Ä‘á»›i hoặc bão trong khi Thừa Thiên Huế, Quảng Trị, Quảng Bình và Hà TÄ©nh có xác suất cao của mÆ°a lÅ©. Số giá»? nắng từ 1.500 đến 1.700/năm. Lượng bức xạ từ 105 kcl đến 130 kcl/cm2/năm. Từ năm 1960, nhiệt Ä‘á»™ trung bình đã tăng khoảng 0,5-0,7°C và má»±c nÆ°á»›c biển đã tăng 20 cm tại Việt Nam (Bá»™ TN&MT, 2009). Theo chỉ số dá»… bị tổn thÆ°Æ¡ng do biến đổi khí hậu (CCVI), Việt Nam xếp thứ 23 trong 193 quốc gia và là má»™t trong 30 quốc gia "cá»±c kỳ rủi ro". Các CCVI đánh giá 42 yếu tố xã há»™i, kinh tế và môi trÆ°á»?ng để xác định tính dá»… bị tổn thÆ°Æ¡ng của quốc gia trên ba lÄ©nh vá»±c cốt lõi, bao gồm (a) dá»… bị hứng chịu các thiên tai liên quan đến khí hậu và nÆ°á»›c biển dâng; (b) sá»± nhạy cảm của con ngÆ°á»?i, vá»? mô hình dân số, phát triển, tài nguyên thiên nhiên, sá»± phụ thuá»™c vào nông nghiệp và xung Ä‘á»™t; và (c) dá»… bị tổn thÆ°Æ¡ng trong tÆ°Æ¡ng lai khi xét khả năng thích ứng của chính phủ và các cÆ¡ sở hạ tầng của quốc gia để giải quyết các hậu quả của biến đổi khí hậu. Các quốc gia có nguy cÆ¡ cao được đặc trÆ°ng bởi mức Ä‘á»™ nghèo cao, dân số cao, hứng chịu các 22 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx sá»± cố liên quan đến khí hậu; và sá»± phụ thuá»™c của há»? vào nông nghiệp dá»… bị lÅ© lụt và hạn hán. Theo ba kịch bản biến đổi khí hậu thấp, trung bình và cao18, đến năm 2020 nhiệt Ä‘á»™ trung bình hàng năm được dá»± báo sẽ tăng 0,50C so vá»›i mức 1980-1999. Ä?ến năm 2050, nhiệt Ä‘á»™ trung bình hàng năm cho khu vá»±c ER-P có thể tăng 1,4-1,50C. Xem Bảng 3.3 và 3.4. Bảng 3.3 Nhiệt Ä‘á»™ trung bình hàng năm (0C), thay đổi lượng mÆ°a (%) so vá»›i thá»?i kỳ 1980-1999, kịch bản phát thải trung bình (0C) Số Tỉnh Nhiệt Ä‘á»™ Lượng mÆ°a TT. 2020 2030 2040 2050 2020 2030 2040 2050 1 Thanh Hóa 0,5 0,7 1 1,3 (1,2-1,4) 1,2 1,7 2,3 3,0 (2,0-4,0) 2 Nghệ An 0,5 0,7 1,1 1,4 (1,2-1,6) 1,2 1,7 2,4 3,1 (2,0-4,0) 3 Hà TÄ©nh 0,6 0,9 1,3 1,7 (1,4-1,8) 0,7 1,0 1,5 1,9 (1,0-3,0) 4 Quảng Bình 0,6 1 1,3 1,7 (1,6-2,0) 0,9 1,4 1,9 2,5 (2,0-3,0) 5 Quảng Trị 0,6 0,9 1,3 1,7 (1,6-2,0) 1,6 2,4 3,3 4,3 (3,0-5,0) 6 Thừa Thiên Huế 0,5 0,8 1,1 1,4 (1,0-1,6) 1,4 2,1 2,9 3,8 (3,0-5,0) Nguồn: Các kịch bản biến đổi khí hậu và má»±c nÆ°á»›c biển dâng ở Việt Nam, Bá»™ TN & MT, 2012 Bảng 3.4 Má»±c nÆ°á»›c biển tăng so vá»›i 1980-1999 kịch bản phát thải trung bình Khu vá»±c 2020 2030 2040 Hải Phòng đến Quảng Bình 7-8 cm 11 -13 15-18 Quảng Bình đến TT Huế 8-9 cm 12-13 17-19 Nguồn: Biến đổi khí hậu và má»±c nÆ°á»›c biển dâng ở Việt Nam, Bá»™ TN & MT, 2012 Các đánh giá tác Ä‘á»™ng biến đổi khí hậu sau đây đã được thá»±c hiện dá»±a trên kịch bản biến đổi khí hậu trung bình: • Tài nguyên nÆ°á»›c: dòng chảy hàng năm của các sông ở khu vá»±c miá»?n Bắc và phía bắc của khu vá»±c ven biển Bắc Trung Bá»™ tăng. Dòng chảy nÆ°á»›c lÅ© trong hầu hết các con sông có xu hÆ°á»›ng tăng trong khi dòng chảy trong mùa khô Ä‘ang giảm. Sau năm 2020, má»±c nÆ°á»›c ngầm có thể giảm đáng kể. • NÆ°á»›c biển dâng cao cÅ©ng có thể dẫn đến nguy cÆ¡ nÆ°á»›c mặn xâm nhập vào các dòng sông và nÆ°á»›c ngầm cao hÆ¡n, gây thiệt hại lá»›n vá»? kinh tế và xã há»™i. • Nông nghiệp: Trong hầu hết các khu vá»±c, số ngày nhiệt Ä‘á»™ vượt quá 250C sẽ tăng đáng kể trong khi số ngày nhiệt Ä‘á»™ giảm xuống dÆ°á»›i 200C sẽ giảm. Nhu cầu nÆ°á»›c cho nông nghiệp có thể tăng lên hai hoặc ba lần so vá»›i năm 2000. Thiếu nÆ°á»›c canh tác sẽ trầm trá»?ng hÆ¡n do giảm Ä‘á»™ che phủ của các loài thá»±c vật sống trong nÆ°á»›c và tá»· lệ bốc hÆ¡i nÆ°á»›c tăng lên. Sản lượng cây trồng vụ xuân giảm vá»›i tốc Ä‘á»™ nhanh hÆ¡n so vá»›i sản lượng cây trồng vụ hè. Năng suất ngô đông có thể giảm ở vùng ven biển miá»?n Trung. • Lâm nghiệp: Biến đổi khí hậu sẽ có các tác Ä‘á»™ng trên diện rá»™ng đến các hệ sinh thái và hệ thá»±c vật rừng. Vào năm 2100, rừng tá»± nhiên bao gồm rừng kín nhiệt Ä‘á»›i ẩm ná»­a rụng lá và rừng thÆ°á»?ng xanh kín, giữa những loài khác, sẽ giảm. Các hệ sinh thái rừng kín nhiệt Ä‘á»›i ẩm ná»­a rụng lá có khả năng bị ảnh hưởng nhiá»?u nhất bởi biến đổi khí hậu. Biến đổi khí hậu sẽ làm tăng cao nguy cÆ¡ cháy rừng ở tất cả các vùng, chủ yếu là trong mùa khô nóng. 3.1.3 Các loại đất và địa hình 18 Các kịch bản BÄ?KH và nÆ°á»›c biển dâng cho Việt Nam, 2009. 23 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Các đặc tính của đất vùng ven biển BTB bao gồm núi, đồi thấp và đồng bằng. Các nhóm đất chính ở vùng núi là đất mùn vàng-Ä‘á»?. Các nhóm đất chính của đồi thấp là đất Ä‘á»? vàng trên đá trầm tích. Tại vùng đồng bằng là đất phù sa ven biển và đất cát ven biển. Các loại đất có xu hÆ°á»›ng rất yếu , dá»… bị xói mòn kết hợp vá»›i địa hình dốc, đôi khi sÆ°á»?n rất dốc, trong các lÆ°u vá»±c ngắn, dốc và hẹp, có thể dẫn đến các hiện tượng dồn ứ nhanh. Ở những nÆ¡i diện tích rừng đã được giảm hoặc mất, những hiện tượng này có thể rất tai hại và việc quản lý lÆ°u vá»±c có thể trở nên khó khăn. Các khu vá»±c miá»?n núi dá»… bị xói mòn và sạt lở đất thÆ°á»?ng xuyên xảy ra ngay cả nÆ¡i có rừng, ở những nÆ¡i rừng phòng há»™ không còn xói mòn đất có thể phát triển nhanh. 3.1.4 Ä?a dạng sinh há»?c Ä?a dạng sinh há»?c của khu vá»±c này gồm má»™t số khu rừng đáng chú ý nhất của Việt Nam vá»›i giá trị Ä‘a dạng sinh há»?c cao và thuá»™c bốn trong 200 vùng sinh thái quan trá»?ng ở mức Ä‘á»™ toàn cầu của WWF, có năm khu vá»±c chim đặc hữu (EBA) và 63 khu vá»±c chim quan trá»?ng (IBA) được xác định bởi Birdlife International (Tổ chức bảo tồn chim quốc tế). Năng lá»±c cung cấp nhiá»?u loại dịch vụ môi trÆ°á»?ng khác nhau của các khu rừng này tiếp tục suy giảm. Suy thoái rừng và rừng bị chia cắt Ä‘ang phá hủy những sinh cảnh có giá trị và đặt má»™t số lượng lá»›n các loài có xÆ°Æ¡ng sống đã hiếm vào nguy cÆ¡ tuyệt chủng. Cảnh quan của chÆ°Æ¡ng trình giảm phát thải bao gồm năm hành lang bảo tồn được quốc tế công nhận (xếp hạng các Æ°u tiên bảo tồn toàn cầu “caoâ€? hoặc “ rất quan trá»?ngâ€?, xem Hình 3.1), và bao gồm 17 khu bảo tồn (xem Bảng 3.5 và Phụ lục 1, mục 1.7 các Bảng 1.9 và 1.10) vá»? các loài nguy cấp), 19 khu vá»±c Ä‘a dạng sinh há»?c quan trá»?ng tầm quốc tế, khu dá»± trữ sinh quyển UNESCO Tây Nghệ An và VÆ°á»?n Quốc gia Phong Nha -Kẻ Bàng là Khu Di sản thế giá»›i của UNESCO. Khu vá»±c này là nÆ¡i sinh sống quan trá»?ng đối vá»›i các quần thể của 14 loài bị Ä‘e dá»?a hoặc cá»±c kỳ nguy cấp trên toàn cầu (Quỹ đối tác các hệ sinh thái nguy cấp (CEPF) 2012; IUCN 2013). Ngoài các khu bảo tồn, trong khu vá»±c ven biển BTB còn có: (1) má»™t trong năm khu vá»±c chim đặc hữu đất thấp An Nam ở Việt Nam, trong đó bao gồm các vùng đất thấp và chân núi của vùng Bắc Trung Bá»™ Việt Nam (gồm nam Ninh Bình, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà TÄ©nh, Quảng Bình, Quảng Trị và Thừa Thiên Huế) và má»™t phần liá»?n ká»? vùng Trung Lào; (2) khoảng 14 khu vá»±c chim quan trá»?ng (IBA) trong số 59 khu vá»±c ở Việt Nam; và (3) má»™t số khu vá»±c Ä‘a dạng sinh há»?c cao (KBA). Bảng 3.5 Danh mục các khu bảo tồn ở khu vá»±c ER-P có ý nghÄ©a Ä‘a dạng sinh há»?c cao Diện tích Phân loại Tỉnh Khu bảo tồn (ha) Xuân Liên 23.475 Khu dá»± trữ tá»± nhiên Pù Luông 16.902 Khu dá»± trữ tá»± nhiên Thanh Hoá Pù Hu 23.028 Khu dá»± trữ tá»± nhiên (5) Bến En 12.033 VÆ°á»?n quốc gia Pù Mát 93.525 VÆ°á»?n quốc gia Nghệ An Pù Huống 40.128 Khu dá»± trữ tá»± nhiên (3) Pù Hoạt 35.723 Khu dá»± trữ tá»± nhiên Hà TÄ©nh VÅ© Quang 52.882 VÆ°á»?n quốc gia (2) Kẻ Gá»— 21.759 Khu dá»± trữ tá»± nhiên Phong Nha-Kẻ Bàng 125.362 VÆ°á»?n quốc gia Quảng Bình Khe NÆ°á»›c Trong 19.000 Khu dá»± trữ tá»± nhiên (3) Khe Nét 26.800 Khu dá»± trữ tá»± nhiên Ä?ăkrông 40.526 Khu dá»± trữ tá»± nhiên Bắc HÆ°á»›ng Hoá 23.456 Khu dá»± trữ tá»± nhiên Thừa Thiên Phong Ä?iá»?n 30.263 Khu dá»± trữ tá»± nhiên Huế Bạch Mã (chung vá»›i Quảng Nam) 37.487 VÆ°á»?n quốc gia (3) Khu bảo tồn Sao La 12.153 Khu bảo tồn loài và sinh cảnh 720.263 Nguồn: Trích từ Quyết định số 45/QÄ?-TTg ngày 08/01/2014 của Thủ tÆ°á»›ng Chính phủ (danh sách Bá»™ TN&MT), và Quyết định số 1976/QÄ?-TTg ngày 30/10/2014 của Thủ tÆ°á»›ng Chính phủ (danh sách Bá»™ NN&PTNT). 24 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Hình 3.1 Các khu bảo tồn và các khu vá»±c Ä‘a dạng sinh há»?c của ER-P 3.1.5 Tóm tắt các vấn Ä‘á»? môi trÆ°á»?ng trong khu vá»±c ER-P • Khu vá»±c duyên hải BTB dá»… bị tổn thÆ°Æ¡ng do biến đổi khí hậu, thiên tai và các hiện tượng thá»?i tiết cá»±c Ä‘oan; • Khu vá»±c này có nhiá»?u dá»± án hạ tầng lá»›n và nhá»? dẫn đến những tác Ä‘á»™ng xã há»™i và môi trÆ°á»?ng ngắn hạn và dài hạn cục bá»™ có thể khá nghiêm trá»?ng; • Khu vá»±c này có má»™t số nguyên nhân mất rừng và suy thoái rừng (bao gồm cả cÆ¡ sở hạ tầng), hầu hết mang tính cục bá»™, mà những tác Ä‘á»™ng cục bá»™ có thể khá nghiêm trá»?ng có ảnh hưởng đến Ä‘á»™ che phủ rừng bao gồm: o Lấn chiếm trên rừng cho mục đích nông nghiệp; o Tác Ä‘á»™ng khai thác gá»— bất hợp pháp trong các khu RÄ?D và RPH; và o Chia cắt và suy thoái rừng tá»± nhiên còn sót lại; • Tăng ma trận mối Ä‘e dá»?a RÄ?D và Ä‘a dạng sinh há»?c trong vùng; và • Các vấn Ä‘á»? quản trị rừng (trách nhiệm giải trình, tính minh bạch, FLEGT xuyên biên giá»›i). 25 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx 3.2. Nguyên nhân chính của mất rừng và suy thoái rừng Các nghiên cứu trong khu vá»±c chÆ°Æ¡ng trình ER, đã tiết lá»™ những nguyên nhân chính gây mất rừng và suy thoái rừng bao gồm19: khai thác gá»— không bá»?n vững (hợp pháp và bất hợp pháp), du canh, mở rá»™ng đất nông nghiệp, mở rá»™ng diện tích trồng cây công nghiệp, phát triển cÆ¡ sở hạ tầng liên quan đến thủy Ä‘iện, Ä‘Æ°á»?ng giao thông, khai thác má»?, và mở rá»™ng đô thị. • Nguyên nhân mất rừng: (i) chuyển đổi đất rừng thành đất nông nghiệp có qui hoạch và không có qui hoạch (để trồng cao su, sắn, mía Ä‘Æ°á»?ng, thức ăn cho bò sữa, du canh, chuyển đổi rừng tá»± nhiên nghèo kiệt thành rừng trồng các loài cây luân kỳ ngắn, phát triển rừng trồng cây công nghiệp), (ii) chuyển đổi rừng đã qui hoạch sang đất phi nông nghiệp (cÆ¡ sở hạ tầng nhÆ° dá»± án thủy Ä‘iện, hồ chứa (các loại khác nhau), Ä‘Æ°á»?ng giao thông, khai thác má»?, khu kinh tế và khu công nghiệp, và mở rá»™ng đô thị; • Suy thoái rừng chủ yếu là kết quả của khai thác gá»— không bá»?n vững, du canh, và lấn chiếm đất rừng để trồng cây nông nghiệp; và • Mất rừng và suy thoái rừng tá»± nhiên từ các tác Ä‘á»™ng của bão và cháy rừng. 3.2.1 Nguyên nhân mất rừng và suy thoái rừng và những thay đổi trong sá»­ dụng đất tại khu vá»±c ER-P Rõ ràng là có nhu cầu để giải quyết nguyên nhân mất rừng và suy thoái rừng và nhÆ° đã nêu trong Ã? tưởng Ä‘á»? xuất chÆ°Æ¡ng trình giảm phát thải (ER-PIN) 2014 nói chung hai nguyên nhân Æ°u tiên chính tiếp tục liên quan đến việc mở rá»™ng đất nông nghiệp (và vá»? diện tích, nông nghiệp có ảnh hưởng lá»›n nhất đến khu vá»±c này và hầu hết các thống kê nông nghiệp cho thấy sá»± gia tăng trong việc tiếp tục chuyển đổi rừng) và cÆ¡ sở hạ tầng, chủ yếu là Ä‘Æ°á»?ng giao thông và thủy Ä‘iện. Trong khi đất và rừng thá»±c tế cho các dá»± án thủy Ä‘iện là tÆ°Æ¡ng đối nhá»?, sá»± phát triển thÆ°á»?ng xảy ra ở má»™t số khu vá»±c có rừng tốt nhất còn lại ở vùng cao và qua đó, các hiệu ứng phụ cấp số nhân của việc mở má»™t khu vá»±c trÆ°á»›c đây chÆ°a phát triển, đến rừng và đặc biệt là các khu bảo tồn có thể nghiêm trá»?ng và đặc biệt khó kiểm soát. Do đó Æ°u tiên rõ ràng cho việc chống mất rừng và suy thoái rừng là kiểm soát việc chuyển đổi rừng thành đất nông nghiệp và mở rá»™ng Ä‘Æ°á»?ng giao thông và dá»± án thuá»· Ä‘iện. Ä?áng chú ý là các nguyên nhân khác nhau xảy ra trong khu vá»±c khá cục bá»™ và, ví dụ, tác Ä‘á»™ng của các nguyên nhân liên quan đến cây nông nghiệp có thể thay đổi tÆ°Æ¡ng đối nhanh vá»›i những thay đổi nhu cầu thị trÆ°á»?ng ná»™i địa và giá cả, và có thể dẫn đến những thay đổi khá nhanh chóng tình hình sá»­ dụng đất trồng cây hàng năm nhÆ° ngô và đặc biệt là sắn. Cao su tiếp tục là Ä‘á»™ng lá»±c quan trá»?ng và phổ biến rá»™ng rãi trong khu vá»±c (xem các Hình 3.2 và 3.3), nhÆ° trong giai Ä‘oạn 2013/14 khi soạn thảo ER-PIN, mặc dù giá đã giảm và các diện tích sản xuất đã giảm song việc mở rá»™ng diện tích trồng cao su vẫn tiếp tục, mặc dù Ä‘iá»?u này có thể giảm nếu giá không tăng Tốc Ä‘á»™ tăng trưởng vá»? diện tích trồng đã tăng tổng thể 7% cho toàn vùng ven biển BTB, tuy nhiên tốc Ä‘á»™ tăng trưởng ở các tỉnh cụ thể (Hà TÄ©nh 11%, Nghệ An 10% và Thừa Thiên Huế 11%) đã cao hÆ¡n nhiá»?u. Các xu hÆ°á»›ng dá»± báo vá»? cao su dá»±a trên số liệu lịch sá»­ thá»±c tế cho thấy sá»± tiếp nối trong vùng nhÆ° thể hiện trong Bảng 3.6 dÆ°á»›i đây. 19 Qua PRAP, các nghiên cứu hệ thống, xem xét tài liệu thứ cấp, kể cả các báo cáo của Chính phủ ở cấp quốc gia và cấp tỉnh, báo cáo quốc tế vá»? ngành lâm nghiệp Việt Nam và những buổi tham vấn tiến hành trong hai năm qua ở tất cả các cấp tại sáu tỉnh. 26 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Hình 3.2 Diện tích trồng cao su 2001-2014 Khu vá»±c trồng cao su, diện tích trồng và sản lượng trong khu vá»±c ven biển BTB/ khu vá»±c ER-P 100,000 90,000 Area (ha) and production (tonnes) 80,000 70,000 60,000 50,000 Rubber area (ha) 40,000 Linear (Rubber area (ha) ) 30,000 20,000 10,000 - 2001 2012 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2013 2014 Bảng 3.6 Ba năm hiện tại và dá»± báo tăng diện tích trồng cao su khu vá»±c ven biển BTB Năm Diện tích thá»±c tế cây cao su (ha) Dá»± báo tăng trưởng diện tích cây cao su (ha) 2012 72.870 2013 77.911 2014 79.335 2015 82.454 2016 86.536 2017 90.619 Ghi chú bảng: Ä?ây là dá»±a trên phân tích các xu hÆ°á»›ng lịch sá»­ của diện tích cao su từ 2001 -2014, đã có sá»± biến Ä‘á»™ng của giá mủ cao su trong thá»?i gian đó và dá»± kiến sẽ tiếp tục; đã có sá»± mở rá»™ng tÆ°Æ¡ng đối nhanh chóng vá»? diện tích cao su tại má»™t số tỉnh đặc biệt là Nghệ An, Hà TÄ©nh và Thừa Thiên Huế, hiện nay giá mủ cao su Ä‘ang ở mức thấp nên có thể trong ngắn hạn tạm dừng tiếp tục đầu tÆ° cây cao su. Tuy nhiên, xu hÆ°á»›ng tổng thể và dá»± báo tăng trÆ°á»?ng vẫn ở mức cao tÆ°Æ¡ng đối cao. 27 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Hình 3.3 Diện tích cao su theo tỉnh 2001-2014 Area of rubber by province (ha) 25,000 20,000 Nghe An (rubber ha) 15,000 Ha Tinh Area (ha) Quang Binh Quang Tri 10,000 TT Hue Thanh Hoa (total ha) Linear (Quang Tri) 5,000 - Nông nghiệp trang trại, chủ yếu là trồng keo, đã bao phủ nhiá»?u khu vá»±c trung du của vùng ER-P và tiếp tục xâm nhập vào các khu vá»±c vùng cao, nhÆ°ng trong má»™t số khu vá»±c đã không thay thế được các loài bản địa, ví dụ, xoan (Melia sp.) ở các khu vá»±c miá»?n núi của Nghệ An do giá xoan ở địa phÆ°Æ¡ng cao; hệ thống luồng vẫn còn chi phối phần lá»›n ở Thanh Hóa (nhÆ°ng diện tích ngày càng tăng của keo cÅ©ng khá rõ), tuy nhiên nhÆ° đã nói ở Quảng Trị, sức mạnh thị trÆ°á»?ng đã cho thấy sá»± thay đổi từ cây keo sang sắn. Các biểu đồ sau đây (các Hình 3.4, 3.5) cho thấy sá»± tăng trưởng của việc trồng sắn tÆ°Æ¡ng đối ngắn hạn trong vùng duyên hải BTB và cho thấy sá»± suy giảm tá»· lệ mở rá»™ng diện tích cây keo (-1% cho toàn vùng duyên hải BTB), tuy nhiên, nhÆ° đối vá»›i các cây trồng khác mở rá»™ng hoặc giảm diện tích chỉ là cục bá»™, ví dụ ở Nghệ An tá»· lệ tăng trưởng là 2% ở Quảng Bình là 6%, nhÆ°ng ở Thanh Hóa vá»›i diện tích trồng được ghi nhận là giảm (- 6% trong giai Ä‘oạn này) và tại Thừa Thiên Huế tá»· lệ tăng trưởng là 1%. 28 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Hình 3.4 Diện tích rừng trồng theo tỉnh giai Ä‘oạn 2010 to 2014 Area of plantation forest planted by province 18,000 16,000 14,000 TH 12,000 NA HT Area (ha) 10,000 QB 8,000 QT 6,000 TTH Linear ( TH) 4,000 Linear (NA) 2,000 - 2010 2011 2012 2013 2014 Hình 3.5 Diện tích rừng trồng, chủ yếu là keo trong khu vá»±c ven biển BTB theo chủ rừng Area of planted forest by year for the region (mainly Acacia) 60,000 55,000 50,000 Total area of planted forest 45,000 40,000 Forest planted by the State 35,000 Area (ha) 30,000 Forest planted by private 25,000 sector 20,000 Area planted in Nghe An 15,000 Linear (Total area of 10,000 planted forest ) 5,000 - 2010 2011 2012 2013 2014 Ở Quảng Trị Nhà nÆ°á»›c là má»™t nhà đầu tÆ° ổn định (Hình 3.6) nhÆ°ng hiện nay Ä‘ang giảm đầu tÆ° vào nông nghiệp trang trại (tăng 1% trong giai Ä‘oạn 2005-2014) trong khi đã nhìn thấy khu vá»±c tÆ° nhân tăng trưởng tÆ°Æ¡ng đối nhanh (tốc Ä‘á»™ tăng trưởng 5% so vá»›i cùng kỳ). Trong cùng kỳ đầu tÆ° vào rừng sản xuất đã tăng lên (Hình 3.7) ở mức 7% nhÆ°ng đầu tÆ° vào rừng phòng há»™ lại suy giảm nhanh chóng (-3%). 29 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Hình 3.6 Diện tích rừng trồng má»›i (chủ yếu là keo) theo chủ rừng ở Quảng Trị 8000 7000 6000 Total 5000 State 4000 Non-state 3000 Linear (Total ) 2000 Linear (State) Linear (Non-state) 1000 0 Hình 3.7 Diện tích rừng trồng má»›i (chủ yếu là keo) theo loại rừng ở Quảng Trị 8,000 7,000 6,000 Total 5,000 State 4,000 Non-state 3,000 Linear (Total ) 2,000 Linear (State) Linear (Non-state) 1,000 - CÆ¡ sở hạ tầng, và nhà máy thủy Ä‘iện vẫn được báo cáo nhiá»?u nhất là có tác Ä‘á»™ng tiêu cá»±c đến Ä‘á»™ che phủ rừng, nhÆ° đã ghi trong ER-PIN năm 2014, ở năm trong số sáu tỉnh khu vá»±c ER-P, trong khi tác Ä‘á»™ng trá»±c tiếp ban đầu nhÆ° nguyên nhân mất rừng là phát triển cÆ¡ sở hạ tầng (tất cả các loại) có vẻ là nguyên nhân tÆ°Æ¡ng đối nhá»? đối vá»›i diện tích rừng bị mất. Tuy nhiên, rõ ràng đây là nguyên nhân quan trá»?ng cục bá»™ và các tác Ä‘á»™ng có thể khá nghiêm trá»?ng và có nhiá»?u trÆ°á»?ng hợp mất rừng (khai thác gá»— bất hợp pháp) xảy ra gần má»™t khu vá»±c khai thác gá»— theo qui hoạch hợp pháp, song xu hÆ°á»›ng căn bản, nÆ¡i giải phóng mặt bằng cho cÆ¡ sở hạ tầng được cấp phép, là suy thoái rừng sẽ tiếp tục lâu dài, đặc biệt vì các hoạt Ä‘á»™ng phát triển kinh tế mở rá»™ng và tiếp theo sau khi sá»± phát triển cÆ¡ sở hạ tầng ban đầu đã được hoàn thành và khi hầu hết các qui hoạch và biện pháp đảm bảo an toàn xã há»™i và môi trÆ°á»?ng kết thúc (mặc dù hiệu quả của các hoạt Ä‘á»™ng trên trong nhiá»?u trÆ°á»?ng hợp vẫn còn là câu há»?i). 30 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Bảng 3.7 Tóm tắt các nguyên nhân mất rừng và suy thoái rừng trong khu vá»±c ER-P 31 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx 3.2.2 Chuyển đổi rừng sang nông nghiệp theo qui hoạch – nguyên nhân trá»±c tiếp gây mất rừng Theo ghi nhận chuyển đổi rừng nhiá»?u nhất trong khu vá»±c ven biển BTB có liên quan đến các mục đích mở rá»™ng nông nghiệp, bao gồm: cao su, sắn, cây hàng năm và cây lâu năm, và đã xảy ra theo tá»· lệ 4.500-10.000 ha/năm trong giai Ä‘oạn 2000-2010, tùy thuá»™c vào địa bàn tỉnh. Ví dụ, ở Hà TÄ©nh, phân tích không gian cho thấy chuyển đổi đất rừng sang nông nghiệp cao trong giai Ä‘oạn 1995-2005 (3.364ha) và giảm 2005-2014 (1.042ha)20. Giá mủ cao su cao (60 triệu đồng/tấn trong năm 2011, tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng vá»›i US$ 2.850/tấn) và sau đó sản lượng sắn giảm nhiá»?u đã thúc đẩy việc mở rá»™ng cao su tại khu vá»±c ER-P. Tại Hà TÄ©nh, ví dụ, chuyển đổi đất rừng thành đồn Ä‘iá»?n cao su giai Ä‘oạn 2005-2014 là gần 4.465ha21 và các tỉnh tiếp tục kế hoạch mở rá»™ng hÆ¡n nữa diện tích cao su, mặc dù thua lá»— ngày càng tăng do bão gây thiệt hại và giá hiện nay thấp22 nhiá»?u nông dân vẫn tiếp tục trồng cao su vì dá»± kiến lợi nhuận cao trong tÆ°Æ¡ng lai, (mặc dù giá mủ tÆ°Æ¡i giảm từ 40.000 đồng/kg xuống còn 9.000 Ä‘/kg vào ngày 16/10/201523), và cao su dá»± kiến sẽ tiếp tục là má»™t nguyên nhân cục bá»™ của việc mất rừng ở khu vá»±c này trong tÆ°Æ¡ng lai cho đến 2020, trừ khi quy hoạch ngành của tỉnh tuân thủ chặt chẽ hÆ¡n quy hoạch sá»­ dụng đất của tỉnh nhÆ° pháp luật yêu cầu24. TrÆ°á»?ng hợp đối vá»›i sắn, má»™t nguyên nhân chính của việc chuyển đổi rừng sau cao su có phần chÆ°a rõ ràng, tuy nhiên, rõ ràng đây là má»™t nguyên nhân cục bá»™ quan trá»?ng (xem Bảng 3.8), bảng này cho thấy diện tích dá»± báo của sắn theo xu hÆ°á»›ng lịch sá»­ dá»±a trên phân tích giai Ä‘oạn 2001-2014, trong thá»?i gian đó có nhu cầu và sá»± biến Ä‘á»™ng giá cả góp phần tăng nhanh hoặc giảm diện tích sắn trồng hàng năm. Phân tích vá»? tăng trưởng chung của sắn ở khu vá»±c ven biển BTB được Æ°á»›c tính là 4%, tuy nhiên, tại Quảng Trị sá»± tăng trưởng vá»? diện tích sắn so vá»›i cùng kỳ là 10%. Tá»· lệ chuyển đổi rừng sang nông nghiệp trong khu vá»±c là vì sắn (để sản xuất tinh bá»™t sắn và má»›i gần đây là nhiên liệu sinh há»?c, nhÆ°ng nhu cầu vá»? tinh bá»™t cho nhiên liệu sinh há»?c đã hạ thấp). Sắn được trồng rá»™ng rãi ở các xã, và má»™t lượng nhá»? trong diện tích du canh, Ä‘iá»?u này đặt ra rủi ro dá»±a vào giá cả hàng hóa đối vá»›i rừng tá»± nhiên nếu nhu cầu và giá sắn cao, trong các năm 2014/15 ở Quảng Trị đã có chuyển đổi cục bá»™ từ trồng cây keo sang trồng sắn để đáp ứng nhu cầu thị trÆ°á»?ng và sản xuất từ má»™t nhà máy chế biến sắn má»›i và do cÆ¡ há»™i thu nhập từ sắn lá»›n hÆ¡n. Bảng 3.8 Diện tích sắn ba năm thá»±c tế và dá»± báo ở khu vá»±c ven biển BTB Năm Diện tích sắn thá»±c tế (ha) Tăng trưởng diện tích sắn dá»± báo (ha) 2012 64.019 2013 61.869 2014 63.146 2015 70.870 2016 72.954 2017 75.059 a) Các nguyên nhân từ phÆ°Æ¡ng thức sản xuất nông nghiệp và những cây trồng khác 20 Báo cáo UN-REDD tại há»™i thảo Hà TÄ©nh, 10/2015. 21 Báo cáo của UN-REDD tại há»™i thảo Hà TÄ©nh, 10/2015. 22 Ná»?n kinh tế Trung Quốc có liên can vá»? việc đã đẩy giá xuống mức thấp bảy năm, từ giữa 2011 giá cao su châu Âu đã đạt đỉnh khoảng 425 €/tấn và vào giữa năm 2015 giá đã giảm xuống còn 110 €/tấn, sản lượng thế giá»›i đạt đỉnh trong năm 2011 - 2012 vào khoảng 90.000 tấn (tổng12 tháng) và kể từ đó đã giảm xuống còn khoảng 60.000 tấn vào năm 2014 và 58.000 tấn (tổng 12 tháng) năm 2015 theo Reuters và FT tháng ba/tÆ° năm 2016. Việt Nam sẽ gia nhập Tổ chức cao su ba bên quốc tế (ITRO), nÆ¡i kiểm soát 70% các nguồn cung cao su tá»± nhiên của thế giá»›i đã đồng ý cắt giảm xuất khẩu 615.000 tấn từ tháng ba đến tháng tám. Vá»›i việc Việt nam tham gia cartel giá cao su tá»± nhiên dá»± kiến sẽ tăng trên thị trÆ°á»?ng quốc tế, Tin tức cao su ngày 05/4/ 2016. 23 http://thitruongcaosu.net/2015/10/16/gia-cao-su-trong-nuoc-ngay-16102015/. 24 Ví dụ, qui hoạch sá»­ dụng đất của tỉnh Hà TÄ©nh đến năm 2020 do Chính phủ phê duyệt xác định 5.178 ha đất rừng bị chuyển đổi sang mục đích sá»­ dụng đất khác, trong đó có 4.198 ha là đất phi nông nghiệp, trong khi đó các quy hoạch phát triển cao su giai Ä‘oạn 2010-2020 cho Hà TÄ©nh theo phê duyệt của Ủy ban nhân dân tỉnh Hà TÄ©nh đã tuyên bố rằng tổng số 32.383 ha đất lâm nghiệp, trong đó 17.854 ha rừng trồng và 2.643 ha rừng tá»± nhiên Ä‘ang được chuyển đổi thành các đồn Ä‘iá»?n cao su, cao hÆ¡n khoảng bốn lần tổng số đất rừng chuyển đổi trong qui hoạch sá»­ dụng đất của tỉnh. 32 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Tại Nghệ An là kết quả của má»™t Ä‘Æ¡n vị sản xuất sữa quy mô lá»›n (vá»›i trên 3.000 đầu gia súc) 12.600 ha đất rừng đã được giao để trồng cá»? cho bò sữa25. Ngoài ra còn có chuyển đổi rừng tá»± nhiên bị suy thoái sang trồng keo lai và keo tai tượng. Tại Thanh Hoá, rừng tá»± nhiên nghèo kiệt đã được chuyển đổi thành rừng luồng - Dendrocalamus membranaceus (huyện Lang Chánh), rừng xoan - Melia azedarach (huyện MÆ°á»?ng Lát). Diện tích rừng ngập mặn ở khu vá»±c này tÆ°Æ¡ng đối nhá»?, nhÆ°ng cung cấp lợi ích phi các -bon quan trá»?ng, kể cả Ä‘a dạng sinh há»?c và bảo vệ bá»? biển khi đối mặt vá»›i việc tăng tần suất và cÆ°á»?ng Ä‘á»™ của các trận bão do biến đổi khí hậu. Rừng ngập mặn Ä‘ang bị Ä‘e dá»?a bởi các trang trại nuôi tôm, đã gia tăng rá»™ng khắp từ những năm 1990. Nhiá»?u các trang trại nhÆ° vậy có vòng Ä‘á»?i ngắn ngủi do vệ sinh trang trại không đảm bảo hoặc xây dá»±ng kém dẫn đến nÆ°á»›c bị ô nhiá»…m và việc này có thể dẫn đến sá»± hủy diệt cả khu vá»±c rá»™ng lá»›n rừng ngập mặn vì ngÆ°á»?i nông dân lại di chuyển và tạo ao hồ má»›i, mở rá»™ng nuôi trồng thủy sản tiếp tục lấn vào khu vá»±c rừng ngập mặn còn lại hiện có. 3.2.3 Chuyển đổi rừng không có quy hoạch sang nông nghiệp (du canh và xâm lấn để canh tác dài hạn) – nguyên nhân trá»±c tiếp Canh tác nÆ°Æ¡ng rẫy xảy ra trong toàn khu vá»±c, nhÆ°ng chỉ giá»›i hạn ở những vùng cao và phần núi phía tây của khu vá»±c, và ít hoặc không có canh tác nÆ°Æ¡ng rẫy được ghi lại ở phần trung tâm của cảnh quan (Hà TÄ©nh và Quảng Bình), nhÆ°ng lên đến 12.800 ha ở phía bắc (Nghệ An) và 14.500 ha ở phía nam (Quảng Trị và Thừa Thiên -Huế tỉnh) (Cục Kiểm lâm, 2011). Du canh là má»™t thông lệ văn hóa của các cá»™ng đồng dân tá»™c thiểu số, và thÆ°á»?ng được thấy khi không có các lá»±a chá»?n thay thế khả thi26, thiếu há»— trợ các dịch vụ khuyến nông, thiếu đất nông nghiệp tốt (đặc biệt đối vá»›i các cặp vợ chồng trẻ) và tiếp cận thị trÆ°á»?ng đầy đủ. Qua việc xem xét các quyết định quy hoạch ngành của các tỉnh do Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành thấy rất nhiá»?u quyết định không Ä‘á»? cập đến các quy hoạch sá»­ dụng đất của tỉnh được Chính phủ phê duyệt. NhÆ° đã Ä‘á»? cập ở mục 3.2 vá»? nguyên nhân mất rừng và suy thoái rừng, chuyển đổi đất rừng theo quy hoạch để sản xuất nông nghiệp, quy hoạch phát triển cao su tại Hà TÄ©nh giai Ä‘oạn 2010-2020 cao hÆ¡n khoảng bốn lần so vá»›i tổng số diện tích đất lâm nghiệp được phép chuyển đổi trong quy hoạch sá»­ dụng đất của tỉnh. Tại Nghệ An, chỉ trong vòng hai năm 2009-2011, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh đã ban hành năm quyết định vá»? quy hoạch phát triển cao su, cho phép Ä‘iá»?u chỉnh và mở rá»™ng diện tích trồng cao su (hai quyết định trong năm 2009 và ba quyết định trong năm 2011)27. Ä?ất trồng cây cao su được phân loại là đất nông nghiệp. Ä?ể minh há»?a cho vấn Ä‘á»? này, Bảng 3.9 dÆ°á»›i đây cho thấy diện tích rừng chuyển đổi sang mục đích sá»­ dụng đất khác và diện tích đất trống được trồng rừng đến năm 2020 trong tất cả sáu tỉnh. Ä?ến năm 2020 Nghệ An đã có kế hoạch Ä‘Æ°a diện tích đất trống lá»›n nhất vào trồng rừng (67,3% tổng số đất chuyển đổi trong khu vá»±c ER-P). Quảng Bình và Quảng Trị đã lên kế hoạch trồng rừng trên đất trống nhÆ°ng diện tích rừng bị chuyển đổi sang mục đích sá»­ dụng đất khác vẫn còn lá»›n hÆ¡n nhÆ° hiển thị trên dòng cuối cùng của Bảng 3.9. Nghệ An và Quảng Trị có diện tích rừng lá»›n nhất chuyển đổi thành đất nông nghiệp, trong khi Thanh Hóa, Hà TÄ©nh và Thừa Thiên Huế có má»™t số diện tích chuyển đổi thành đất nông nghiệp; hầu nhÆ° tất cả các diện tích đất bị chuyển đổi ở các tỉnh và nhất là ở Quảng Bình được sá»­ dụng cho các mục đích phi nông nghiệp. Do rừng bị chuyển đổi có thể là rừng tá»± nhiên nghèo kiệt hoặc rừng trồng kém chất lượng, đặc biệt là ở Quảng Trị, nÆ¡i đất đã thoái hoá nặng ná»? trong thá»?i gian chiến tranh, sẽ cần đầu tÆ° nhiá»?u hÆ¡n nếu rừng được thay thế bằng cây nông nghiệp khác. Vì vậy, nếu ngÆ°á»?i dân nghèo ở địa phÆ°Æ¡ng chặt cây để trồng cây nông nghiệp, việc này có thể không giúp há»? thoát khá»?i cảnh nghèo khổ. 25 Quyết định số 23/QÄ?-SNN-KHTC 23/01/2015. 26 Báo cáo của các tỉnh và Cục Kiểm lâm từ 2007 đến 2014 cho thấy có ít diện tích rừng bị mất do du canh và thông qua các cuá»™c phá»?ng vấn vá»›i ngÆ°á»?i dân địa phÆ°Æ¡ng đã cho thấy Chính phủ thÆ°á»?ng xuyên há»— trợ gạo cho các há»™ nghèo, đặc biệt là các há»™ đồng bào dân tá»™c thiểu số. 27 Quyết định số 1708/QÄ?-UBND.NN ngày 29/4/2009, quyết định số 5990/QÄ?-UBND.NN ngày 11/11/2009, quyết định số 1866/QÄ?-UBND ngày 27/5/2011, quyết định số 4865/QÄ?-UBND ngày 10/11/2011, và quyết định số 5334/QÄ?-UBND ngày 06/12/2011. 33 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Bảng 3.9 Tổng diện tích rừng chuyển đổi sang mục đích sá»­ dụng đất khác cho đến năm 2020 của các tỉnh (ha) Thanh Nghệ Hà Quảng Quảng Tỉnh TT Huế Tổng Hoá An TÄ©nh Bình Trị A. Chuyển đổi đất rừng sang đất phi 3.957 11.908 4.198 13.627 6.049 7.362 47.101 nông nghiệp, trong đó đất được lấy từ: Rừng đặc dụng 20 58 455 0 70 142 745 Rừng phòng há»™ 11 3.075 767 448 2.167 1.051 7.519 Rừng sản xuất 3.926 8.775 2.976 13.179 3.812 6.169 38.837 B. Chuyển đổi đất rừng sang đất nông 799 26.394 980 617 24.543 0 53.333 nghiệp, trong đó đất được lấy từ: Rừng đặc dụng 0 0 324 324 Rừng phòng há»™ 0 879 0 557 2.878 4.314 Rừng sản xuất 799 25.515 980 60 21.341 48.695 Tổng diện tích rừng chuyển đổi sang 4.756 38.302 5.178 14.244 30.592 7.362 100.434 mục đích sá»­ dụng đất khác (A+B) C. Chuyển đổi đất trống thành đất 21.200 211.754 16.114 20.766 35.029 19.000 323,863 rừng trong đó đất được lấy từ: Rừng đặc dụng 20 768 384 675 0 8.847 10,694 Rừng phòng há»™ 0 90.438 4.008 2.900 0 3.006 100,352 Rừng sản xuất 21.180 120.548 11.722 17.191 35.029 7,147 212,817 Tổng các chênh lệch (C-(A+B)) 16.444 173.452 10.936 6.522 4.437 11.638 223,429 Nguồn: Số liệu được chiết xuất từ các quy hoạch sá»­ dụng đất của sáu tỉnh ER-P. 3.2.4 Chuyển đổi rừng theo qui hoạch để trồng rừng – nguyên nhân gián tiếp Theo phân tích không gian của vùng ER-P việc chuyển đổi tất cả các loại rừng sang trồng rừng trong thá»?i gian 2000-2010 là khoảng 36.137 ha. Ä?iá»?u này đạt được thông qua má»™t loạt các dá»± án đầu tÆ° của chính phủ và tÆ° nhân. Tại má»™t số tỉnh trong chÆ°Æ¡ng trình ER việc này được báo cáo rằng đã có má»™t số thay đổi quyá»?n sá»­ dụng đất do các lâm trÆ°á»?ng quốc doanh trÆ°á»›c đó được chuyển đổi thành công ty tÆ° nhân và diện tích đất và rừng do công ty nắm giữ đã được hợp lý hoá (ví dụ nhÆ° ở Thừa Thiên Huế) và má»™t phần đất đã được chuyển qua các xã để trồng rừng nông há»™ nhá»?. NgÆ°á»?i nông dân sau đó được dá»± kiến sẽ làm theo các mô hình trồng rừng do công ty giá»›i thiệu và trồng các rừng keo. Rừng trồng đã đóng má»™t vai trò rất quan trá»?ng trong quá trình chuyển đổi rừng ở Việt Nam28, và trong khi được thừa nhận rằng rừng trồng làm giảm áp lá»±c vào rừng tá»± nhiên, những rừng tá»± nhiên còn sót lại và Ä‘ang bị khai thác lấy gá»— trong những rừng tá»± nhiên nghèo kiệt đã được thay thế bằng rừng trồng, khó Æ°á»›c tính được diện tích rừng tá»± nhiên, trồng rừng keo Ä‘á»™c canh thay thế là má»™t lá»±a chá»?n kém nếu xét vá»? Ä‘a dạng sinh há»?c. Tuy nhiên, Tổng cục Lâm nghiệp cam kết cải thiện hiệu quả kinh tế và môi trÆ°á»?ng của các rừng keo. 3.2.4 Chuyển đổi rừng theo qui hoạch để xây dá»±ng cÆ¡ sở hạ tầng (nguyên nhân trá»±c tiếp và gián tiếp) Tất cả các dá»± án cÆ¡ sở hạ tầng bao gồm cả các dá»± án thủy Ä‘iện và các dá»± án khai thác má»? dẫn đến mất rừng phải trồng bù lại cùng diện tích rừng bị mất. Tuy nhiên, do thiếu kinh phí và đất dành cho trồng lại rừng và các lý do khác, hầu hết các nhà đầu tÆ° thích bồi thÆ°á»?ng bằng tiá»?n mặt và do đó tránh được phải gánh thêm việc trồng và sau đó quản lý các chÆ°Æ¡ng trình trồng lại rừng nhá»? tiá»?m ẩn đầy thách thức29. a) Thủy lợi thủy Ä‘iện và mục đích há»—n hợp thuá»· lợi và thủy Ä‘iện Khoảng 14 nhà máy thủy Ä‘iện và Ä‘a mục đích thủy lợi - thủy Ä‘iện đã được xây dá»±ng trong khoảng thá»?i gian tham khảo (LND: thá»?i gian mà Quỹ các bon xác định để tính lượng các bon, 2000-2010) vá»›i ít nhất thêm hai nhà máy 28 Rừng trồng chiếm hÆ¡n 3,5 triệu ha và đến năm 2020, dá»± kiến rừng trồng sẽ chiếm hÆ¡n 4,1 triệu ha (Bá»™ NN & PTNT 2015). 29 Ví dụ, việc bồi thÆ°á»?ng cho rừng bị mất tại Nghệ An là 15 triệu/ha và Sở NN & PTNT Nghệ An sá»­ dụng số tiá»?n này để cải thiện chung cho ngành lâm nghiệp trong tỉnh. 34 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx khởi công giai Ä‘oạn xây dá»±ng ban đầu vào cuối giai Ä‘oạn tham khảo. Chuyển đổi rừng do xây dá»±ng thủy Ä‘iện trong khu vá»±c trong thá»?i kỳ tham khảo, đã tÆ°Æ¡ng đối cao, Æ°á»›c tính30 khoảng 13.600-21.700 ha. Má»™t trong những nguyên nhân gián tiếp quan trá»?ng là việc cải thiện Ä‘Æ°á»?ng vào các khu vá»±c có rừng tá»± nhiên còn tốt, kể cả các khu rừng đặc dụng có thể dẫn đến khai thác gá»— và xâm lấn bất hợp pháp. Tuy nhiên, những lo ngại vá»? tác Ä‘á»™ng môi trÆ°á»?ng và xã há»™i trong và sau khi xây dá»±ng và việc đảm bảo an toàn kém, nhÆ° xả nÆ°á»›c Ä‘á»™t ngá»™t, đã buá»™c Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng phải xem xét lại tất cả các dá»± án thủy Ä‘iện Ä‘ang chá»? trong quy hoạch tổng thể thủy Ä‘iện quốc gia là má»™t phần của ChÆ°Æ¡ng trình phát triển Ä‘iện lá»±c quốc gia31, và dẫn đến hủy 424 dá»± án trên toàn quốc32 và yêu cầu má»™t cuá»™c Ä‘iá»?u tra mức Ä‘á»™ an toàn và tác Ä‘á»™ng môi trÆ°á»?ng của các dá»± án thủy Ä‘iện đã được tiến hành vào 3/2014. Hiện nay, chỉ có Thủ tÆ°á»›ng Chính phủ má»›i có thể duyệt các dá»± án thủy Ä‘iện má»›i33. Tuy nhiên, lấy Hà TÄ©nh là má»™t ví dụ trong năm 201334 Hà TÄ©nh đã có mÆ°á»?i nhà máy thủy Ä‘iện nhá»? được qui hoạch, hai đã được xây dá»±ng (HÆ°Æ¡ng SÆ¡n và Hố Hô) cho đến nay và tổng diện tích rừng trá»±c tiếp bị mất do việc xây dá»±ng hai nhà máy này là 47 7,3 ha (HÆ°Æ¡ng SÆ¡n: 93,3 ha và Hố Hô: 384 ha), còn lại tám nhà máy vẫn còn trong kế hoạch của tỉnh đã được phê duyệt có thể lại được Ä‘Æ°a vào35. Tại khu vá»±c ER-P, tác Ä‘á»™ng cÆ¡ sở hạ tầng lá»›n nhất được cho là ở Thanh Hóa, nÆ¡i có thuá»· Ä‘iện bậc thang gồm bốn nhà máy thuá»· Ä‘iện Ä‘ang được xây dá»±ng trên sông Mã, (xem các Hình 3.8 và 3.9 dÆ°á»›i đây) cho thấy những tác Ä‘á»™ng có thể có của các nhà máy này trong khu vá»±c ER- P ở Thanh Hóa, trong khi mất rừng tổng thể hiện nay là không lá»›n thì tác Ä‘á»™ng và đặc biệt là sá»± tiếp tục và khó kiểm soát suy thoái rừng do rất nhiá»?u dòng ngÆ°á»?i kéo đến và việc tăng những hoạt Ä‘á»™ng kinh tế địa phÆ°Æ¡ng dá»± kiến có thể sẽ có những tác Ä‘á»™ng rá»™ng hÆ¡n, kéo dài hÆ¡n nhiá»?u và những tác Ä‘á»™ng tích lÅ©y đặc biệt ảnh hưởng đến hai khu dá»± trữ tá»± nhiên vá»›i Ä‘a dạng sinh há»?c tầm quốc tế là Pù Hu và Pù Luông36. Những tác Ä‘á»™ng tích lÅ©y của thuá»· Ä‘iện má»›i thấy hiện nay trong quá trình đánh giá sau khi bắt đầu xây dá»±ng đã bắt đầu và sắp hoàn thành trên cả hai. Hình 3.8 dÆ°á»›i đây của thuá»· Ä‘iện bậc thang trên sông Mã cho thấy tác Ä‘á»™ng ở những Ä‘iểm nóng mất rừng sau khi xây dá»±ng các dá»± án thủy Ä‘iện dá»?c theo sông, bản đồ cho thấy các cụm Ä‘iểm nóng mất rừng xung quanh và gần địa Ä‘iểm xây dá»±ng và ở vùng ven và thậm chí ngay cả bên trong các khu dá»± trữ tá»± nhiên, có thể sẽ dẫn tá»›i sá»± suy thoái rừng trong tÆ°Æ¡ng lai của các khu rừng cục bá»™ và rừng của các khu dá»± trữ tá»± nhiên. Bản đồ và đồ thị Hình 3.9 dÆ°á»›i đây cÅ©ng cho thấy diện tích mất rừng tÆ°Æ¡ng đối nhá»?, tuy nhiên cụm các Ä‘iểm nóng cho thấy suy thoái rừng ở những khu vá»±c này sẽ tiếp tục và dẫn đến mất rừng hÆ¡n nữa, đặc biệt là từ tăng khai thác rừng và hoặc chuyển đổi rừng để lấy đất trồng rừng keo, mà sẽ là cách sá»­ dụng đất đặc biệt, hoặc sắn đã là má»™t cây công nghiệp địa phÆ°Æ¡ng quan trá»?ng. 30 Dá»±a trên Æ°á»›c tính 10-16 ha rừng tá»± nhiên bị chặt cho má»—i MW thuá»· Ä‘iện; con số của ICEM trích dẫn má»™t khu 10km ảnh hưởng trong Ä?ánh giá môi trÆ°á»?ng chiến lược cho phân ngành thủy Ä‘iện, ICEM 2007 Việt Nam. 31 Quyết định 1208 / QÄ?-TTg ngày 21/7/2011 vá»? Phê duyệt Quy hoạch tổng thể quốc gia vá»? phát triển Ä‘iện lá»±c giai Ä‘oạn 2011 - 2020 vá»›i tầm nhìn đến năm 2030. 32 Các dá»± án hiện bị hủy bá»? chủ yếu là dá»± án thủy Ä‘iện nhá»?, tuy nhiên, thủy Ä‘iện nhá»? góp phần quan trá»?ng cho kế hoạch tổng thể quốc gia vá»? phát triển Ä‘iện. 33 Nghị quyết số 11/NQ-CP của Chính phủ, ngày 18/02/2014 vá»? ChÆ°Æ¡ng trình hành Ä‘á»™ng của Chính phủ để thá»±c hiện Nghị quyết số 62/2013 của Quốc há»™i (vá»? tăng cÆ°á»?ng quản lý quy hoạch các dá»± án thủy Ä‘iện). 34 Báo cáo của Sở Công thÆ°Æ¡ng Hà TÄ©nh, 2014. 35 Má»™t trÆ°á»?ng hợp nữa, ở ngoài khu vá»±c ER-P Ä‘ang quan tâm, nhÆ° má»™t ví dụ là dá»± án thủy Ä‘iện nhá»? (26MW) được qui hoạch ở VÆ°á»?n quốc gia Yok Ä?ôn và sẽ mất 24 ha rừng thuá»™c vùng lõi (tổng đất mất là 308ha) đã được UBND tỉnh phê duyệt vào năm 2007, nhÆ°ng bây giá»? việc xây dá»±ng chung cuá»™c sẽ bắt đầu vào cuối năm nay (2016). Việt Nam News 21/4/ 2016. 36 Những tác Ä‘á»™ng đến hai khu dá»± trữ tá»± nhiên được WB Æ°á»›c tính qua hợp đồng nghiên cứu cho thấy là nghiêm trá»?ng, tuy nhiên, Ngân hàng Thế giá»›i ghi nhận "... má»™t vấn Ä‘á»? tiêu cá»±c quan trá»?ng cho dá»± án phát sinh vào cuối kỳ dá»± án và liên quan đến chính sách không nhất quán của Ngân hàng Thế giá»›i và vai trò của OMP [Kế hoạch quản lý hoạt Ä‘á»™ng], và liên quan đến việc thiếu há»— trợ cho OMP trong hai khu dá»± trữ tá»± nhiên quan trá»?ng (KDTTN Pù Hu và Na Hậu) được cho là có "tác Ä‘á»™ng đáng kể" từ dá»± án thuá»· Ä‘iện Trung SÆ¡n do Ngân hàng thế giá»›i tài trợ. Kế hoạch quản lý môi trÆ°á»?ng (EMP) chi tiết cho dá»± án thuá»· Ä‘iện Trung SÆ¡n có má»™t "kế hoạch quản lý khu bảo tồn và Ä‘a dạng sinh há»?câ€? riêng, tốt nhất là sao chép lại các hoạt Ä‘á»™ng và vai trò của OMP, và kém nhất là làm suy yếu và làm chệch hÆ°á»›ng của các BQL rừng đặc dụng trong việc thá»±c hiện OMP và nói chung các BQL rừng đặc dụng đã báo cáo là há»? có khó khăn trong việc hiểu EMP. EMP phải cập nhật và há»— trợ cho các OMP. Ä?ây là má»™t sá»± thay đổi đáng kể trong chính sách của Ngân hàng Thế giá»›i, và là má»™t trở ngại rất tiêu cá»±c trong việc sá»­ dụng OMP và đặc biệt đối vá»›i các BQL rừng đặc dụng phải đối mặt vá»›i các khoản đầu tÆ° cÆ¡ sở hạ tầng gần hoặc bên trong các khu rừng đặc dụng"; trích dẫn từ báo cáo của chuyên gia quốc tế GEF, dá»± án FSDP do Ngân hàng Thế giá»›i tài trợ, 3/2013. 35 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Hình 3.8 Tác Ä‘á»™ng có thể có từ bậc thang bốn dá»± án thuá»· Ä‘iện trên sông Mã Ä‘ang được xây dá»±ng tại tỉnh Thanh Hóa Hình 3.9 Mất rừng vùng đệm 10km xung quanh bậc thang thuá»· Ä‘iện sông Mã (từ bản đồ trên) Mất rừng xung quanh các nhà máy thuá»· Ä‘iện 3,000 Forest lost (Ha) 2,500 2,000 1,500 1,000 500 - 2000-2004 2005-2009 2010-2014 Trung Son 717 1,680 2,394 Trung Son Hoi Xuan 316 485 402 Hoi Xuan Ba Thuoc 1 44 167 139 Ba Thuoc 2 52 173 319 Ba Thuoc 1 Khoảng thá»?i gian Ba Thuoc 2 Cải tiến quy trình thá»±c hiện thiết kế và xây dá»±ng bao gồm sá»± cần thiết cho việc lập quy hoạch dài hạn hÆ¡n và thá»±c tế hÆ¡n cho các vấn Ä‘á»? kinh tế-xã há»™i và quy hoạch sá»­ dụng đất (và đặc biệt là làm thế nào để đối phó vá»›i dá»± kiến (và nhận biết) dòng ngÆ°á»?i đổ vá»? vì mục đích kinh tế). Cải thiện đối vá»›i việc cung cấp nguồn lá»±c, Ä‘á»™c lập và minh bạch việc quản lý các kế hoạch giảm thiểu quản lý xã há»™i và môi trÆ°á»?ng và chính sách nhất quán của nhà tài trợ vá»? những thá»±c hành tốt nhất và làm tốt nhất các quá trình lập quy hoạch và quản lý ở địa phÆ°Æ¡ng. Việc đánh giá tác Ä‘á»™ng môi trÆ°á»?ng của các dá»± án thuá»· Ä‘iện và đặc biệt là thuá»· Ä‘iện bậc thang rất khó, tuy nhiên, việc thiếu các phÆ°Æ¡ng pháp tiếp cận phù hợp và bá»? lỡ cÆ¡ há»™i để tích hợp các kế hoạch quản lý thá»±c hiện (OMP) cho các khu rừng 36 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx đặc dụng vá»›i các kế hoạch quản lý môi trÆ°á»?ng (EMP) khác nhau và thiếu má»™t đánh giá tác Ä‘á»™ng tích lÅ©y được hầu hết các nhà quan sát xem nhÆ° má»™t sÆ¡ suất rõ ràng. Trên thá»±c tế trÆ°á»›c mắt đối vá»›i chÆ°Æ¡ng trình ER, nÆ¡i mà chÆ°Æ¡ng trình sẽ làm việc vá»›i các BQLRPH và rừng đặc dụng quá trình qui hoạch quản lý các kế hoạch quản lý rừng và OMP sẽ bao gồm việc đánh giá những khả năng và tác Ä‘á»™ng tiá»?m năng trá»±c tiếp của má»?i dá»± án thuá»· Ä‘iện (và cÆ¡ sở hạ tầng khác) trong vùng lân cận các BQL kể cả những đánh giá mất rừng tiá»?m ẩn và lồng ghép các kế hoạch trồng lại. b) Hạ tầng giao thông Những Ä‘Æ°á»?ng chính được xây dá»±ng ở khu vá»±c chÆ°Æ¡ng trình trong giai Ä‘oạn tham khảo bao gồm Ä‘Æ°á»?ng HCM quốc lá»™ 14 và phát triển nhà cá»­a đã diá»…n ra dá»?c theo con Ä‘Æ°á»?ng này (và tÆ°Æ¡ng tá»± đối vá»›i hầu hết những con Ä‘Æ°á»?ng má»›i khác), và các tuyến Ä‘Æ°á»?ng Ä‘i qua các khu vá»±c rừng tá»± nhiên bao gồm cả má»™t số khu bảo tồn37. Phát triển Ä‘Æ°á»?ng cao tốc trong tÆ°Æ¡ng lai bao gồm má»™t số Ä‘Æ°á»?ng cao tốc bốn làn kể cả: Thanh Hóa - Vinh (Ä‘ang làm 170km); Ä?ông Hà - Lao Bảo (55km) và cuối cùng Hà Ná»™i - Ä?à Nẵng (khoảng 368km tổng chiá»?u dài). Má»™t tác Ä‘á»™ng má»›i tÆ°Æ¡ng đối quan trá»?ng là việc xây dá»±ng các Ä‘Æ°á»?ng tuần tra biên giá»›i má»›i; trong khi chỉ là những con Ä‘Æ°á»?ng nối loại nhá»?, chúng có xu hÆ°á»›ng cắt qua các khu rừng còn lại tốt nhất và gần biên giá»›i vá»›i Lào. c) Ä?ô thị hoá nhanh Dân số tăng nhanh và mở rá»™ng đô thị hóa là má»™t đặc Ä‘iểm ở nhiá»?u vùng của Việt Nam kể cả vùng duyên hải BTB và vì khu vá»±c này đã bao gồm các thiết kế và phát triển má»™t số khu kinh tế đặc biệt quan trá»?ng38, tuy nhiên, các khu này thÆ°á»?ng nằm trên bá»? biển và dá»±a vào sá»± phát triển cảng nÆ°á»›c sâu. 3.2.5 Nguyên nhân suy thoái rừng Các nguyên nhân chính của suy thoái rừng là kết hợp giữa khai thác gá»— hợp pháp và bất hợp pháp thÆ°á»?ng được kết hợp vá»›i du canh ở quy mô nhá»? không quan trá»?ng lắm nhÆ°ng lấn liên tục vào các khu vá»±c rừng để chuyển đổi rừng sang má»™t số hình thức nông nghiệp và đây là má»™t vấn Ä‘á»? nghiêm trá»?ng đối vá»›i các BQLRPH và rừng đặc dụng 39, khu vá»±c rừng phòng há»™ trong nhiá»?u năm. Suy thoái rừng kiểu này thÆ°á»?ng rất khó để phát hiện đặc biệt nếu cá»™ng đồng Ä‘ang cÆ° ngụ bên trong rừng đặc dụng (hoặc RPH) vì xâm lấn có thể xảy ra xa bên trong khu rừng hoặc ở phía khuất gió của má»™t ngá»?n đồi, và có thể khó khăn để giải quyết vì má»™t há»™ gia đình (và thậm chí các cá»™ng đồng) thÆ°á»?ng sẽ nêu lí do thiếu các cá»?c mốc, thiếu má»™t ranh giá»›i được các bên đồng ý, tăng áp lá»±c đất do di dân kinh tế, tái định cÆ°, các vấn Ä‘á»? an ninh lÆ°Æ¡ng thá»±c, thiếu lá»±c lượng kiểm lâm hoặc tuần tra rừng, trồng thay thế rừng trên đất rừng phòng há»™ tái sinh phát triển kém (để không thá»±c sá»± mất rừng) v.v.... ThÆ°á»?ng thì kết quả đàm phán là cá»™ng đồng được phép thu hoạch các loại cây trồng đã được trồng và sau đó phải rút hoặc nếu diện tích lấn chiếm rá»™ng hÆ¡n, má»™t phần của khu rừng đặc dụng được cắt cho các cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng và nhiá»?u khu rừng đặc dụng đã liên tục có những Ä‘iá»?u chỉnh và sau đó lại Ä‘iá»?u chỉnh ranh giá»›i hoặc trong trÆ°á»?ng hợp nói chung của rừng phòng há»™, vấn Ä‘á»? bị bá»? qua miá»…n là Ä‘á»™ che phủ rừng vẫn được duy trì. Thu hoạch trong diện hẹp gá»—, lâm sản ngoài gá»— và củi từ rừng tá»± nhiên để há»™ gia đình sá»­ dụng, ngoài việc bán bất hợp pháp, là má»™t nguyên nhân hiện tại và tÆ°Æ¡ng lai của suy thoái rừng, cần phải được giám sát chặt chẽ. Má»™t yếu tố quan trá»?ng trong việc khai thác gá»— bất hợp pháp là sá»± sẵn sàng của các cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng tham gia vào việc bảo vệ rừng tá»± nhiên (rừng sản xuất và rừng phòng há»™) và tham gia trồng rừng mà không có tiến bá»™ trong việc giải quyết quyá»?n sá»­ dụng đất rừng. Hiện nay ở nhiá»?u rừng tá»± nhiên (tức là nhà nÆ°á»›c sở hữu và quản lý rừng dÆ°á»›i sá»± quản lý của các công ty lâm nghiệp nhà nÆ°á»›c hoặc BQLRPH và Ban quản lý rừng đặc dụng) rừng và lâm sản ngoài 37 Tác Ä‘á»™ng của quốc lá»™ 14 đối vá»›i VQG Cúc PhÆ°Æ¡ng, mặc dù ban đầu rừng thá»±c tế trá»±c tiếp bị mất tÆ°Æ¡ng đối nhá»? và chỉ má»™t phần nhá»? bị cô lập, tuy nhiên, qua thá»?i gian mất rừng và suy thoái rừng đã tiếp tục diá»…n ra nhÆ° kết quả trá»±c tiếp của việc cải thiện triệt để cÆ¡ há»™i cho các hoạt Ä‘á»™ng kinh tế dá»?c theo Ä‘Æ°á»?ng bao gồm Ä‘Æ°á»?ng nối, nhà hàng, cải thiện tiếp cận thị trÆ°á»?ng dẫn tá»›i canh tác nhiá»?u hÆ¡n, và sá»± xuất hiện của những ngÆ°á»?i di cÆ° làm kinh tế, v .v.... 38 Có sáu khu kinh tế được biết đến, các cảng lá»›n nhất và quan trá»?ng nhất được đặt trên bá»? biển và bao gồm Nghi SÆ¡n - Thanh Hóa 160.000 ha, Ä?ông Nam Nghệ An-Nghệ An 18.826 ha, VÅ©ng Ã?ng - Hà TÄ©nh, 22.781ha, Hòn La - Quảng Bình 10.000 ha, Chân Mây-Lăng Cô, TT Huế 27.108ha; Quảng Trị Mỹ Thuá»· cảng nÆ°á»›c sâu, Chính phủ bổ sung Khu kinh tế Ä?ông Nam biển Quảng Trị vào Quy hoạch tổng thể khu kinh tế ven biển của Việt Nam năm 2020. Các khu kinh tế biển dá»± kiến sẽ bao gồm tổng diện tích 237,71 Km2. 39 Báo cáo đánh giá nhu cầu bảo tồn của VCF, trong đó bao gồm phân tích mối Ä‘e dá»?a và báo cáo METT và báo cáo đánh giá xã há»™i 2007-2013 xác định xâm lấn là má»™t vấn Ä‘á»? Æ°u tiên nghiêm trá»?ng nhất. 37 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx gá»— được coi nhÆ° "hàng miá»…n phí" và đặc biệt, nhÆ°ng vấn Ä‘á»? ngày càng tăng đối vá»›i nhiá»?u cá»™ng đồng sống phụ thuá»™c vào rừng là dòng "ngÆ°á»?i ngoài" đến má»™t khu vá»±c và khai thác gá»— bất hợp pháp và thu hái khối lượng lá»›n lâm sản ngoài gá»—, cho thị trÆ°á»?ng Trung Quốc. Nhiá»?u cá»™ng đồng sống phụ thuá»™c vào rừng muốn thấy má»™t số hình thức của quyá»?n sá»­ dụng rừng hợp pháp và đổi lại há»? chuẩn bị để cá»™ng tác chặt chẽ hÆ¡n vá»›i các Ban quản lý và tham gia bảo vệ rừng mà há»? Ä‘ang sống phụ thuá»™c. Các giải pháp cho những vấn Ä‘á»? này có xu hÆ°á»›ng dài hạn và bao gồm việc giao đất rừng dá»?c theo ranh giá»›i, xây dá»±ng các phÆ°Æ¡ng thức quản lý rừng phối hợp để nâng cao hiểu biết vá»? sá»­ dụng rừng bá»?n vững và quyá»?n sá»­ dụng của địa phÆ°Æ¡ng để cung cấp nhiá»?u hÆ¡n "quyá»?n sở hữu" rừng của địa phÆ°Æ¡ng và cẩn thận định hÆ°á»›ng các hoạt Ä‘á»™ng cải thiện sinh kế. Khai thác gá»— rừng trồng không được coi nhÆ° má»™t nguyên nhân mất rừng hay suy thoái rừng vì sau khi rừng trồng được thu hoạch, thÆ°á»?ng nhanh chóng được trồng lại bởi chủ đất (công ty hoặc há»™ gia đình) để đáp ứng nhu cầu thị trÆ°á»?ng trong nÆ°á»›c và nhu cầu dăm gá»— và gá»— của nÆ°á»›c ngoài. a) Khai thác gá»— hợp pháp không bá»?n vững Việc khai thác gá»— không bá»?n vững trong khu vá»±c được tiến hành bởi các công ty lâm nghiệp nhà nÆ°á»›c có chức năng kinh doanh hợp pháp hoặc đáp ứng cho các dá»± án cÆ¡ sở hạ tầng. Hình 3.10 Khai thác gá»— hợp pháp ở Hà TÄ©nh giai Ä‘oạn 2010-2014 300,000 250,000 200,000 Fr. Natural forest 150,000 Fr. Planted forest Total 100,000 50,000 0 2010 2011 2012 2013 2014 Nguồn: Niên giám thống kê Hà TÄ©nh 2014 Ä?ể khôi phục lại chất lượng rừng tá»± nhiên, năm 2014 má»™t lệnh cấm khai thác gá»— rừng sản xuất là rừng tá»± nhiên được ban hành nhằm chấm dứt tất cả việc khai thác từ rừng tá»± nhiên sản xuất mà không được xác nhận theo tiêu chuẩn quản lý rừng bá»?n vững (SFM) quốc tế, và cùng vá»›i đó là sá»± gia tăng trong việc giám sát khai thác gá»— rừng tá»± nhiên của các há»™ gia đình và cá nhân quản lý rừng được khoán. Các há»™ gia đình, cá nhân chỉ được phép khai thác gá»— để sá»­ dụng trong gia đình và không khai thác gá»— để bán. Trong khu vá»±c chÆ°Æ¡ng trình ER chỉ có công ty lâm nghiệp Long Ä?ại ở Quảng Bình40 là há»™i đủ Ä‘iá»?u kiện để khai thác rừng tá»± nhiên (Trung SÆ¡n là má»™t "công ty con" của công ty Long Ä?ại). b) Khai thác gá»— bất hợp pháp không bá»?n vững Hoạt Ä‘á»™ng khai thác gá»— có tổ chức bất hợp pháp được biết là xảy ra trong rừng đặc dụng và rừng phòng há»™ tr ong khu vá»±c chÆ°Æ¡g trình ER nhÆ°ng luôn khó xác định và ngăn chặn và thÆ°á»?ng sẽ dá»±a vào các há»™ gia đình ngÆ°á»?i Kinh và dân tá»™c thiểu số địa phÆ°Æ¡ng để đảm nhiệm công việc trong rừng, ngoài ra các há»™ gia đình thôn bản sẽ khai thác gá»— để sá»­a nhà và làm nhà truyá»?n thống, tuy nhiên, đôi khi có giấy phép cho hoạt Ä‘á»™ng này. Dữ liệu vá»? số lượng khai thác gá»— hợp pháp không bá»?n vững tại Hà TÄ©nh, ví dụ, dao Ä‘á»™ng đối vá»›i khai thác gá»— từ rừng tá»± nhiên và nhanh 40 Quyết định số 2242/QD-TTg ngày 11/12/2014. 38 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx chóng tăng đối vá»›i gá»— rừng trồng nhÆ° thể hiện trong Hình 3.10 ở trên. Các dữ liệu vá»? số vụ vi phạm Luật bảo vệ và phát triển rừng đã giảm rõ rệt trong giai Ä‘oạn 2007 đến Q1/2014 nhÆ° trong Hình 3.11 dÆ°á»›i đây. Hình 3.11 Tổng số vụ vi phạm lâm luật41 (2007 đến Q1 năm 2014) trong vùng chÆ°Æ¡ng trình ER Số vụ vi phạm lâm luật thuá»™c vùng ER-P 7,000 6,000 5,000 4,000 3,000 2,000 ER-PA 1,000 0 Nguồn: Trích từ trang mạng của Cục Kiểm lâm http://www.kiemlam.org.vn/Desktop.aspx/List/Hanh-vi-vi-pham-Luat-BV-va- PT-rung/. Lệnh cấm khai thác gá»— hợp pháp hầu hết có lẽ tạo Ä‘iá»?u kiện tăng khai thác gá»— bất hợp pháp vì đã thấy là có khó khăn (thÆ°á»?ng do hạn chế vá»? kinh phí) để tăng cÆ°á»?ng các biện pháp bảo vệ rừng và thá»±c thi pháp luật. Khai thác ở diện hẹp gá»—, lâm sản ngoài gá»— và củi từ rừng tá»± nhiên để sá»­ dụng trong há»™ gia đình, ngoài việc bán bất hợp pháp, là má»™t nguyên nhân hiện tại và tÆ°Æ¡ng lai của suy thoái rừng, cần có sá»± giám sát chặt chẽ và nhất quán của tỉnh. Má»™t yếu tố quan trá»?ng trong việc khai thác gá»— bất hợp pháp là sá»± sẵn sàng của các cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng tham gia vào việc bảo vệ rừng tá»± nhiên (rừng sản xuất và rừng phòng há»™) và tham gia trồng rừng mà không có tiến bá»™ trong việc giải quyết quyá»?n sá»­ dụng đất rừng, má»™t số các mô hình và kết hợp khác nhau đã được thá»­ nghiệm bao gồm các loại hợp đồng bảo vệ rừng, bảo vệ rừng thôn bản và thiết lập các quỹ, kể cả tuần tra bảo vệ thôn bản vá»›i các cách tiếp cận quản lý hợp tác, má»™t yếu tố quan trá»?ng là cố gắng để cải thiện mức Ä‘á»™ tham gia và sở hữu của địa phÆ°Æ¡ng. Hiện nay ở nhiá»?u rừng tá»± nhiên (tức là nhà nÆ°á»›c sở hữu và quản lý rừng dÆ°á»›i sá»± quản lý của các công t y lâm nghiệp nhà nÆ°á»›c hoặc BQLRPH và Ban quản lý rừng đặc dụng) rừng và lâm sản ngoài gá»— được coi nhÆ° "hàng miá»…n phí" và đặc biệt, nhÆ°ng vấn Ä‘á»? ngày càng tăng đối vá»›i nhiá»?u cá»™ng đồng sống phụ thuá»™c vào rừng là dòng "ngÆ°á»?i ngoài" đến má»™t khu vá»±c và khai thác gá»— bất hợp pháp và thu hái khối lượng lá»›n lâm sản ngoài gá»—, cho thị trÆ°á»?ng Trung Quốc. Nhiá»?u cá»™ng đồng sống phụ thuá»™c vào rừng muốn thấy má»™t số hình thức của quyá»?n sá»­ dụng rừng hợp pháp và đổi lại há»? chuẩn bị để cá»™ng tác chặt chẽ hÆ¡n vá»›i các Ban quản lý và tham gia bảo vệ rừng mà há»? Ä‘ang sống phụ thuá»™c42. Vá»›i những ví dụ thành công từ các dá»± án và chÆ°Æ¡ng trình43 trÆ°á»›c đó và Ä‘ang diá»…n ra, kể cả trong khu vá»±c, khả năng để má»™t cách tiếp cận trung - dài hạn (trên 5 năm) trên sáu tỉnh liên kết chặt chẽ, chÆ°Æ¡ng trình ER sẽ cung cấp má»™t cÆ¡ há»™i lý tưởng cùng vá»›i những cải tiến Ä‘á»? xuất vá»›i hệ thống PFMS (và MRV) để áp dụng thống nhất các phÆ°Æ¡ng pháp trên sáu tỉnh. Trong các dá»± án trÆ°á»›c đó và thậm chí Ä‘ang diá»…n ra, vấn Ä‘á»? "cách tiếp cận dá»± án" chỉ là má»™t sá»± can thiệp hạn chế, ví dụ, trong má»™t khu vá»±c hạn chế đó có thể là vùng lõi hoặc xung quanh vùng đệm của má»™t khu rừng đặc dụng, hoặc 41 Bao gồm: lấn chiếm rừng kể cả du canh, khai thác lâm sản, vi phạm quy định phòng cháy rừng, số vụ cháy rừng, vi phạm vá»? sá»­ dụng đất rừng, vi phạm các quy định vá»? bảo vệ Ä‘á»™ng vật hoang dã, buôn bán và vận chuyển lâm sản, chế biến lâm sản và các vi phạm khác. 42 Ví dụ vá»? thí Ä‘iểm Quyết định 126 được thá»±c hiện tại má»™t số khu rừng đặc dụng và gần đây là các dá»± án KfW. 43 Các ví dụ từ những dá»± án lá»›n có các yếu tố bảo vệ rừng dá»±a vào cá»™ng đồng bao gồm FSDP của WB, các dá»± án khác nhau cảu KfW, Carbie của WWF và dá»± án BCC của ADB, ngoài ra còn có má»™t số dá»± án và chÆ°Æ¡ng trình phi chính phủ tài trợ nhá»? cÅ©ng bao gồm hoặc đã bao gồm quản lý và bảo vệ rừng bá»?n vững hÆ°á»›ng tá»›i cá»™ng đồng định vá»›i sá»± há»— trợ từ các tổ chức NGO quốc tế bao gồm WWF, BirdLife International, SNV, RECOFTC, v.v.... 39 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx má»™t khu rừng có giá trị bảo tồn cao, và thÆ°á»?ng chỉ dành cho má»™t khoảng thá»?i gian ba năm (đôi khi kéo dài) và không Ä‘i qua vùng liá»?n ká»?, nÆ¡i tất cả các BQL và các khu rừng có ý nghÄ©a sẽ ở trong má»™t chÆ°Æ¡ng trình nhÆ° trÆ°á»?ng hợp vá»›i chÆ°Æ¡ng trình ER. Cùng vá»›i các khu vá»±c hạn chế được xác định má»™t cách tiếp cận dá»± án, thÆ°á»?ng là má»™t dá»± án sẽ chỉ có má»™t chủ sở hữu/ngÆ°á»?i thá»±c hiện, trong đó có thể hoặc không thể là ngÆ°á»?i thá»±c hiện có ý nghÄ©a đối vá»›i ngành, do đó thÆ°á»?ng là má»™t thách thức nữa là dá»± án không có đầy đủ các cam kết và trách nhiệm giải trình của các sở ban ngành cấp tỉnh và có sá»± tÆ°Æ¡ng tác kém giữa các phòng ban khác nhau. Những thách thức rõ ràng là rất lá»›n, nhÆ°ng tất cả sáu tỉnh đã thành lập Ban chỉ đạo REDD+ tỉnh Ä‘a ngành, và tất cả các PRAP Ä‘á»?u luôn có sá»± há»— trợ nhất quán và Ä‘Æ°a phÆ°Æ¡ng pháp tiếp cận Ä‘a ngành và có các bên liên quan tham gia thiết kế và đầu tÆ° cho bảo vệ rừng, giao đất rừng tốt hÆ¡n và tập trung há»— trợ để làm việc vá»›i cá»™ng đồng thôn bản trong những khu vá»±c có rừng. Hình 3.12 sau cho thấy tầm quan trá»?ng của các khu bảo tồn đối vá»›i bảo tồn các khu rừng lá rá»™ng thÆ°á»?ng xanh còn lại và các khu rừng lân cận nÆ¡i có nhiá»?u cá»™ng đồng sống phụ thuá»™c vào rừng sinh sống. Hình 3.12 Mất rừng và suy thoái rừng trong khoảng thá»?i gian tham chiếu 3.2.7 Nguyên nhân kinh tế-xã há»™i của mất rừng và suy thoái rừng 40 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx • Rừng chủ yếu được thiết kế trên đất thoái hóa vá»›i Ä‘iá»?u kiện đất nghèo, (đất màu mỡ hÆ¡n được dành cho sản xuất nông nghiệp), Ä‘iá»?u này có thể dẫn đến năng suất thấp của các rừng trồng; • ThÆ°á»?ng các khu vá»±c rừng nằm ở vùng sâu vùng xa, Ä‘i lại khó khăn nên có thể dẫn đến mức giá các sản phẩm rừng thấp hÆ¡n; • Các há»™ nghèo có thể phải đối mặt vá»›i tình trạng thiếu vốn và khó khăn để tiếp cận tín dụng dẫn đến các mức đầu tÆ° thấp trong má»?i loại rừng trồng; • Hạn chế cÆ¡ há»™i thu nhập thay thế - mặc dù thu nhập bình quân đầu ngÆ°á»?i ở nông thôn đã tăng lên trong những năm gần đây, khu vá»±c ven biển BTB vẫn là má»™t trong những nÆ¡i thu nhập bình quân đầu ngÆ°á»?i thấp nhất của Việt Nam - 900.000 đồng/tháng (43 USD/tháng)44. • Di cÆ° kinh tế tá»± phát có thể là vấn Ä‘á»? đáng kể nhÆ°ng là vấn Ä‘á»? hạn chế cục bá»™ trong nhiá»?u khu vá»±c, bao gồm: (i) số lượng lá»›n những ngÆ°á»?i kéo đến công trÆ°á»?ng xây dá»±ng lá»›n vì kinh tế, ví dụ, ngay cả ở các dá»± án thủy Ä‘iện quy mô vừa nhÆ° Trung SÆ¡n ở Thanh Hóa, dá»± án dá»± kiến (và đã là hiện thá»±c) ít nhất 2-3.000 ngÆ°á»?i Ä‘i theo vì kinh tế đến má»™t vùng nông thôn tÆ°Æ¡ng đối xa vá»›i các dịch vụ cÆ¡ bản; và (ii) di chuyển tìm việc và đất nói chung từ nông thôn ra các khu vá»±c bán thành thị. 3.2.7 Nguyên nhân tá»± nhiên – lập bản đồ hiểm hoạ Vùng sinh thái nông nghiệp Bắc Trung Bá»™ là khu vá»±c dá»… bị bão nhất tại Việt Nam. Nếu không thá»±c hiện các biện pháp thích ứng vá»›i biến đổi khí hậu, khi má»±c nÆ°á»›c biển dâng 100cm, hÆ¡n 2,5% diện tích các tỉnh ven biển miá»?n Trung sẽ có nguy cÆ¡ bị ngập, trá»±c tiếp ảnh hưởng đến gần 9% dân số các tỉnh này 45. Hình 3.13 dÆ°á»›i đây cho thấy thứ hạng của các cá»™ng đồng dá»… bị tổn thÆ°Æ¡ng bởi thiên tai. Hình 3.13 Xếp hạng các cá»™ng đồng dá»… bị tổn thÆ°Æ¡ng bởi thiên tai Nguồn: Lê Ä?ặng Trung, TÆ° vấn và nghiên cứu 6/2012 44 Thu nhập má»—i đầu ngÆ°á»?i thấp nhất ở khu vá»±c Tây Bắc (VND 740.000/tháng hoặc 35 USD/tháng), và cao nhất ở khu vá»±c Ä?ông Nam bá»™ (VND 2.610.000 hoặc 103 USD/tháng) - theo Ä?iá»?u tra toàn quốc vá»? mức sống há»™ gia đình ở Việt Nam năm 2012 của Tổng cục Thống kê (TCTK). 45 Ä?óng góp dá»± kiến do quốc gia tá»± quyết định năm 2015. 41 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx 3.3 Tóm tắt các can thiệp của chÆ°Æ¡ng trình và can thiệp được nêu trong PRAP SESA cần phải đánh giá hai nhóm can thiệp tiá»?m năng: 1) những can thiệp nêu trong PRAP khá rá»™ng; và 2) các can thiệp nêu trong văn kiện chÆ°Æ¡ng trình ER mặc dù dá»±a trên những phát hiện của PRAP nhÆ°ng được thiết kế vá»›i Ä‘iểm nhấn vá»? kinh tế cho REDD+. Cách tiếp cận tổng thể đạt được thông qua ba hợp phần: Hợp phần 1 đầu tÆ° và hoạt Ä‘á»™ng Ä‘a ngành cấp tỉnh: Hợp phần 1 liên quan đến chi phí thể chế và thá»±c hiện, bao gồm các gói sẵn sàng đầu tÆ° cho các Ä‘Æ¡n vị thá»±c hiện, cÅ©ng nhÆ° những khoản đầu tÆ° khác đã được dá»± toán ngân sách trong PRAP, nhÆ°ng không liên quan đến các hoạt Ä‘á»™ng dá»±a vào sá»­ dụng đất (lập kế hoạch đánh giá nhu cầu REDD+, báo cáo sàng lá»?c vá»? xã há»™i và kế hoạch quản lý và kinh doanh tại các BQLRPH, BQL rừng đặc dụng và các Công ty lâm nghiệp Nhà nÆ°á»›c) và há»— trợ các hoạt Ä‘á»™ng của Ban Chỉ đạo REDD+ cấp tỉnh. Hợp phần 2 Giảm mất rừng/suy thoái rừng: Hợp phần 2 bao gồm các sáng kiến phụ thuá»™c vào sá»­ dụng đất và liên kết vá»›i các mô hình 1 ha và thá»±c hiện các mô hình thá»±c thể - Cải thiện công tác bảo vệ rừng, cải thiện quy hoạch sá»­ dụng đất; tái sinh tá»± nhiên có liên quan đến giảm phát thải, và quản lý rừng bá»?n vững, (vá»›i má»™t số tiá»?m năng quản lý rừng dá»±a vào cá»™ng đồng dá»±a vào cách tiếp cận hợp tác ở má»™t số tỉnh). Các hoạt Ä‘á»™ng sẽ tập trung vào công việc giữa các cá»™ng đồng sống phụ thuá»™c vào rừng ở địa phÆ°Æ¡ng đã được xác định là Ä‘iểm nóng vá»? mất rừng và suy thoái rừng, các Ä‘Æ¡n vị quản lý rừng (BQLRPH, BQLRÄ?D, các công ty LN Nhà nÆ°á»›c), chính quyá»?n địa phÆ°Æ¡ng xã, huyện và các tổ chức Ä‘oàn thể thông qua các quá trình gắn vá»›i các PhÆ°Æ¡ng thức tiếp cận quản lý phối hợp thích ứng. Ä?iá»?u này sẽ được liên kết vá»›i các hoạt Ä‘á»™ng can thiệp giảm nghèo mục tiêu đối vá»›i các há»™ gia đình nghèo nhất và dá»… bị tổn thÆ°Æ¡ng nhất trong các cá»™ng đồng mục tiêu sống phụ thuá»™c vào rừng. Hợp phần 3 nâng cao trữ lượng các-bon: Hợp phần 3 bao gồm các sáng kiến dá»±a vào đất liên kết vá»›i mô hình 1 ha và thá»±c hiện các mô hình thá»±c thể - trồng há»—n hợp keo và các loài cây bản địa (bao gồm trồng bù rừng bị mất do xây dá»±ng cÆ¡ sở hạ tầng), thay đổi công tác trồng rừng hiện nay (chu kỳ dài và gá»— lá»›n) vá»›i các công ty lâm nghiệp Nhà nÆ°á»›c, BQLRPH, và các nông há»™ nhá»?; khoanh nuôi tái sinh và làm giàu rừng bao gồm: i) các kỹ thuật lâm sinh, làm việc vá»›i tất cả các bên liên quan; và ii) củng cố công tác trồng rừng của các BQLRPH và BQLRÄ?D. Sáu PRAP được xây dá»±ng cho từng tỉnh của sáu tỉnh trong thá»?i gian 10/2015 đến 5/2016. Nhóm tÆ° vấn trong nÆ°á»›c cùng làm việc vá»›i các Sở NN & PTNT tỉnh để xác định những nguyên nhân chính gây mất rừng và suy thoái rừng, cập nhật tất cả các dữ liệu liên quan đến rừng, và chi tiết hoá các kế hoạch năm năm. Các PRAP có thể được hiểu là kế hoạch của ngành lâm nghiệp khá rá»™ng mặc dù má»™t số kế hoạch trong đó cÅ©ng đã xem xét các biện pháp há»— trợ sinh kế cho cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng. Các PRAP sẽ tiếp tục quá trình Ä‘iá»?u chỉnh trong suốt năm 2016. Má»™t thách thức khác là vấn Ä‘á»? huy Ä‘á»™ng đủ kinh phí để thá»±c hiện các hoạt Ä‘á»™ng dá»± kiến trong má»™t số các PRAP, ví dụ, trong dá»± thảo PRAP của Hà TÄ©nh, các nhà hoạch định đã Ä‘Æ°a vào má»™t phần quan trá»?ng của nguồn vốn đầu tÆ° rừng sẽ được huy Ä‘á»™ng từ cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng. Các PRAP có các hoạt Ä‘á»™ng liên quan và được tóm tắt trong Bảng 3.10 sau, bao gồm: 1) Giao đất rừng; 2) Trồng và quản lý rừng; 3) Những quy định liên quan đến rừng; 4) Xây dá»±ng năng lá»±c, nhận thức và huy Ä‘á»™ng kinh phí liên quan đến rừng; 5) Tiếp thị sản phẩm rừng trồng; 6) PFES và hợp đồng bảo vệ rừng; và 7) Sinh kế và cải thiện Ä‘iá»?u kiện sống. Văn kiện chÆ°Æ¡ng trình ER ủng há»™ hầu hết các phÆ°Æ¡ng pháp tiếp cận này và Ä‘Æ°a ra tám mô hình kinh tế khác nhau và các tác Ä‘á»™ng dá»± kiến cÅ©ng nhÆ° các biện pháp giảm thiểu tác Ä‘á»™ng được tóm tắt trong Bảng 3.11. PRAP Hà TÄ©nh (PRAP thuá»™c ChÆ°Æ¡ng trình UN-REDD) Ä‘á»™c đáo ở chá»— Ä‘Æ°a các khoản đóng góp từ cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng vào chÆ°Æ¡ng trình, vì xét rằng nhiá»?u ngÆ°á»?i trong các cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng sống gần rừng có tá»· lệ nghèo cao hÆ¡n so vá»›i phần còn lại của tỉnh, khái niệm “đóng góp của cá»™ng đồng" này chắc chắn cần được xem xét rất cẩn thận cho các hoạt Ä‘á»™ng mà có thể không nhất thiết mang lại cho há»? lợi ích đáng kể hoặc, ví dụ, khi lợi ích Ä‘Æ°a lại bị chậm trá»…. 42 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Bảng 3.10 Các hoạt Ä‘á»™ng chính được xác định trong các PRAP Khả năng "hưởng Kinh tế - xã há»™i Môi trÆ°á»?ng Các hoạt Ä‘á»™ng chính trong lợi" chính và / hoặc LÆ°u ý Biện pháp các PRAP những ngÆ°á»?i có liên Tác Ä‘á»™ng tiá»?m ẩn Biện pháp giảm thiểu Tác Ä‘á»™ng tiá»?m ẩn giảm thiểu quan Ä?ất rừng Hầu hết các tỉnh Ä‘á»?u coi đây là má»™t Các khía cạnh xã há»™i hoạt Ä‘á»™ng chính, có thể khá khác nhau Nếu khu vá»±c dá»… bị nhÆ°ng tiến triển có vá»›i những hoàn cảnh tổn thÆ°Æ¡ng của xu hÆ°á»›ng rá»?i rạc và của các vấn Ä‘á»? tiá»?m ẩn RPH và RÄ?D Có cÆ¡ chế khiếu nại rất chậm. Phải tuân chính của cá»™ng đồng giao cho cá»™ng theo Luật Ä?ất Ä‘ai, Biện pháp theo các qui trình liên quan đến loại trừ đồng, mất rừng và Các há»™ gia đình và, ở Luật Hòa giải và thông giảm thiểu có được thiết lập. (LND: không được hậu quả là xói mức Ä‘á»™ ít hÆ¡n nhiá»?u, qua các cÆ¡ chế giải thể được yêu Giao đất rừng Thanh Hóa Ä‘á»? nghị tham gia) và các thủ mòn đất, ... có thể cá»™ng đồng và các nhóm quyết khiếu nại cầu trên cÆ¡ sở giao rừng phòng há»™ tục thích hợp không xảy ra tùy thuá»™c bảo vệ rừng (FGRM) và khung từng trÆ°á»?ng và rừng đặc dụng ở được tuân thủ dẫn đến vào năng lá»±c của quản lý môi trÆ°á»?ng và hợp các khu vá»±c dá»… bị tranh chấp và không cá»™ng đồng, khả xã há»™i (ESMF) tổn thÆ°Æ¡ng cÅ©ng quan tâm đến việc năng tiếp cận và nhÆ° khu vá»±c do giao đất rừng; Có thể chất lượng gá»— UBND xã quản lý tiếp cận đến các vấn tròn. cho các cá»™ng đồng Ä‘á»? tài nguyên rừng; địa phÆ°Æ¡ng. Quản lý và trồng rừng Phần lá»›n các chủ rừng Có cÆ¡ chế khiếu nại lá»›n, và ở mức Ä‘á»™ ít hÆ¡n, theo Luật Ä?ất Ä‘ai, Hầu hết các PRAP Quản lý rừng bá»?n vững các há»™ gia đình – tham Có thể tiếp cận các Luật Hòa giải và thông Dá»± kiến không có tập trung vào các gia vào các phÆ°Æ¡ng vấn Ä‘á»? tài nguyên rừng qua các FGRM và chủ rừng lá»›n pháp quản lý hợp tác ESMF Theo hÆ°á»›ng mô Nâng cao hình; mô hình chủ Luật Hòa giải và thông nhận thức cải ThÆ°á»?ng là há»™ gia đình rừng nhá»? há»™ gia Có thể tiếp cận các Có thể mất rừng Cải thiện rừng trồng, trong qua các FGRM và thiện lập qui (chủ rừng nhá»?) đình - rất quan vấn Ä‘á»? tài nguyên rừng tá»± nhiên còn sót đó có quy mô chủ rừng nhá»? ESMF hoạch sá»­ trá»?ng là phải có lại dụng đất GCNQSDÄ? Tất cả các tỉnh Ä‘á»?u Có thể mất rừng Nâng cao Phần lá»›n các chủ rừng Luật Hòa giải và thông Ä‘á»? xuất, ví dụ Có thể tiếp cận các tá»± nhiên còn sót nhận thức cải Phát triển và thâm canh trồng lá»›n, và ở mức Ä‘á»™ ít hÆ¡n, qua các FGRM và Quảng Bình; má»™t vấn Ä‘á»? tài nguyên rừng lại, có thể mất Ä‘a thiện lập qui rừng sản xuất "gá»— lá»›n" các há»™ gia đình ESMF số tỉnh nhấn mạnh dạng sinh há»?c hoạch sá»­ 43 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Khả năng "hưởng Kinh tế - xã há»™i Môi trÆ°á»?ng Các hoạt Ä‘á»™ng chính trong lợi" chính và / hoặc LÆ°u ý Biện pháp các PRAP những ngÆ°á»?i có liên Tác Ä‘á»™ng tiá»?m ẩn Biện pháp giảm thiểu Tác Ä‘á»™ng tiá»?m ẩn giảm thiểu quan mục tiêu có thêm dụng đất FSC. Theo hÆ°á»›ng mô hình; mô hình chủ rừng nhá»? - rất quan trá»?ng là phải có GCNQSDÄ? Hầu hết các tỉnh; nhấn Luật Hòa giải và thông “Tái sinhâ€? rừng vá»›i trồng làm Chủ rừng lá»›n, há»™ gia Dá»± kiến không có mạnh vào các loài cây qua các FGRM và giàu rừng đình, dá»± án hạ tầng tác Ä‘á»™ng tiêu cá»±c bản địa. ESMF Nâng cao Luật Hòa giải và thông Có thể mất rừng nhận thức, cải Có thể tiếp cận các Trồng má»›i rừng Chủ rừng lá»›n qua các FGRM và tá»± nhiên còn sót thiện lập qui vấn Ä‘á»? tài nguyên rừng ESMF lại hoạch sá»­ dụng đất Nâng cao ChÆ°a xác định, dá»± kiến Luật Hòa giải và thông Có thể mất rừng nhận thức, cải Có thể tiếp cận các Trồng rừng phòng há»™ BQLRPH và các há»™ qua các FGRM và tá»± nhiên còn sót thiện lập qui vấn Ä‘á»? tài nguyên rừng nhận khoán ESMF lại hoạch sá»­ dụng đất Mô hình có trong Phát triển và nhân rá»™ng (ThÆ°á»?ng là) há»™ gia đình hầu hết các PRAP Dá»± kiến không có Dá»± kiến không có LSNG bao gồm cả cây thuốc ví dụ Thanh Hóa Tất cả các PRAP; Chủ rừng lá»›n, kết hợp vá»›i trồng Duy trì và phục hồi rừng tá»± BQLRPH, RÄ?D, (há»™ má»›i rừng nhÆ° Dá»± kiến không có Dá»± kiến không có nhiên (tái sinh tá»± nhiên) gia đình đã giao rừng tá»± Thanh Hoá và nhiên) Nghệ An Ä‘á»? xuất Có thể mất rừng Quy hoạch sá»­ Xây dá»±ng hay nâng cấp các ChÆ°a xác định; có lẽ Ba tỉnh; có thể Ä‘Æ°a Dá»± kiến không có tá»± nhiên còn sót dụng đất cẩn vÆ°á»?n Æ°Æ¡m chủ rừng lá»›n cây bản địa vào lại thận ChÆ°a xác định; chủ Nâng cao rừng lá»›n và/hay lâm Luật Hòa giải và thông Có thể mất rừng nhận thức cải Xâu dá»±ng các rừng trồng/nhà Có thể tiếp cận các trÆ°á»?ng quốc doanh, Má»™t tỉnh Ä‘á»? xuất qua các FGRM và tá»± nhiên còn sót thiện lập qui máy nhiên liệu sinh há»?c vấn Ä‘á»? tài nguyên rừng nhÆ°ng có thể có cả há»™ ESMF lại hoạch sá»­ gia đình dụng đất Tiếp cận/khảo sát Ä‘a dạng Sở NN&PTNT Hai tỉnh Ä‘á»? xuất Không Không sinh há»?c rừng 44 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Khả năng "hưởng Kinh tế - xã há»™i Môi trÆ°á»?ng Các hoạt Ä‘á»™ng chính trong lợi" chính và / hoặc LÆ°u ý Biện pháp các PRAP những ngÆ°á»?i có liên Tác Ä‘á»™ng tiá»?m ẩn Biện pháp giảm thiểu Tác Ä‘á»™ng tiá»?m ẩn giảm thiểu quan Các qui định liên quan đến lâm nghiệp ChÆ°a nêu rõ cấp nào, có Ví dụ Quảng Bình; Các phÆ°Æ¡ng Luật Hòa giải và thông Có thể mất hoặc Cải thiện qui chế phối hợp lẽ cấp cÆ¡ sở. Phối hợp Hà TÄ©nh, xây dá»±ng Có thể tiếp cận các thức quản lý qua các FGRM và giảm tiếp cận vào thá»±c hiện các tỉnh biên giá»›i vá»›i năng lá»±c cho chi vấn Ä‘á»? tài nguyên rừng hợp tác vá»›i ESMF đất rừng Lào cục kiểm lâm há»™ gia đình Sở NN&PTNT, Chi cục kiểm lâm và các UBND Có thể mất rừng Các phÆ°Æ¡ng cấp huyện; rà soát các Ví dụ Nghệ An lập Luật Hòa giải và thông Rà soát các qui hoạch và qui Có thể tiếp cận các tá»± nhiên còn sót thức quản lý chÆ°Æ¡ng trình (CT) và kế hoạch chuyển qua các FGRM và hoạch sá»­ dụng đất vấn Ä‘á»? tài nguyên rừng lại và/hay không hợp tác vá»›i dá»± án (DA) những đổi rừng ESMF được tiếp cận há»™ gia đình ngÆ°á»?i hưởng lợi từ các CT/DA đó) Sở NN&PTNT, Chi cục Luật Hòa giải và thông Có thể mất rừng Rà soát Kế hoạch phát triển Có thể tiếp cận các kiểm lâm và các UBND qua các FGRM và tá»± nhiên còn sót và bảo vệ rừng vấn Ä‘á»? tài nguyên rừng cấp huyện ESMF lại Sở NN&PTNT, Chi cục Ví dụ Thanh Hóa, Luật Hòa giải và thông Có thể mất rừng Rà soát ba loại rừng (kể cả Có thể tiếp cận các kiểm lâm và các UBND Quảng Trị và TT qua các FGRM và tá»± nhiên còn sót phân định ranh giá»›i) vấn Ä‘á»? tài nguyên rừng cấp huyện Huế ESMF lại ChÆ°a xác định Xây dá»±ng bảo hiểm rừng cho Có lẽ các công ty Ví dụ Quảng Bình Không Dá»± kiến không có rừng trồng gá»— lá»›n LNNN -SFC Các khu vá»±c bị ngập do hồ chứa Xây dá»±ng năng lá»±c, nhận thức và huy Ä‘á»™ng vốn thuá»· Ä‘iện (Thanh Hóa) Tạo nhận thức vá»? nhu cầu HÆ°á»›ng tá»›i các há»™ gia Hầu hết các tỉnh Không Dá»± kiến không có bảo vệ rừng đình và cá»™ng đồng Luật Hòa giải và thông Xây dá»±ng năng lá»±c bảo vệ Cho tất cả má»?i ngÆ°á»?i Có thể tiếp cận các qua các FGRM và Dá»± kiến không có rừng liên quan vấn Ä‘á»? tài nguyên rừng ESMF Cán bá»™ kiểm lâm địa Luật Hòa giải và thông Trang bị cho lá»±c lượng bảo Có thể tiếp cận các phÆ°Æ¡ng và các nhóm qua các FGRM và Dá»± kiến không có vệ rừng vấn Ä‘á»? tài nguyên rừng bảo vệ rừng thôn bản ESMF Nâng cao giám sát rừng, bao Luật Hòa giải và thông Sở NN&PTNT, lá»±c Có thể tiếp cận các gồm cả đào tạo trên cùng ná»™i Bao gồm thiết lập qua các FGRM và Dá»± kiến không có lượng tuần rừng vấn Ä‘á»? tài nguyên rừng dung hệ thống thông tin ESMF 45 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Khả năng "hưởng Kinh tế - xã há»™i Môi trÆ°á»?ng Các hoạt Ä‘á»™ng chính trong lợi" chính và / hoặc LÆ°u ý Biện pháp các PRAP những ngÆ°á»?i có liên Tác Ä‘á»™ng tiá»?m ẩn Biện pháp giảm thiểu Tác Ä‘á»™ng tiá»?m ẩn giảm thiểu quan quản lý rừng - má»™t tỉnh TrÆ°á»›c hết cho tất cả các Nâng cao nhận thức vá»? PRAP cÆ¡ quan chính phủ có Dá»± kiến không có Dá»± kiến không có và quản lý rừng bá»?n vững liên quan Luật Hòa giải và thông Không quy định cho Có thể tiếp cận các Tăng cÆ°á»?ng Ban bảo vệ rừng qua các FGRM và Dá»± kiến không có mức nào vấn Ä‘á»? tài nguyên rừng ESMF Kinh phí cho quản lý rừng tá»± Cho các chủ rừng lá»›n Dá»± kiến không có Dá»± kiến không có nhiên Luật Hòa giải và thông Tài trợ cho "Bảo vệ và phát Cho các tổ chức chính Có thể tiếp cận các qua các FGRM và Dá»± kiến không có triển rừng" phủ và các chủ rừng lá»›n vấn Ä‘á»? tài nguyên rừng ESMF Dá»± kiến Tiếp thị gá»— rừng trồng không có Cải thiện chuá»—i giá trị gá»— Có lẽ cho các doanh Dá»± kiến không có Dá»± kiến không có rừng trồng nghiệp nhà nÆ°á»›c Có lẽ nhằm vào các há»™ Có thể mất rừng Phát triển kinh tế nông lâm gia đình, nhÆ°ng có thể tá»± nhiên còn sót là SFC lại PFES hợp đồng bảo vệ rừng ChÆ°a xác định, giả định Khuyến khích PFES rằng thÆ°á»?ng để các há»™ Dá»± kiến không có Dá»± kiến không có gia đình được hưởng lợi RÄ?D và dân địa Hợp đồng bảo vệ rừng phÆ°Æ¡ng Dá»± kiến không có Dá»± kiến không có Không cụ thể Sinh kế và cải thiện Ä‘iá»?u kiện sống (không nhất thiết Dá»± kiến Dá»± kiến không có phải liên quan đến rừng) không có Vốn tín dụng nông nghiệp Há»™ gia đình Dá»± kiến không có Dá»± kiến không có Có thể giá»›i Nâng cao nhận thức và Khả năng tăng áp Mô hình, nhÆ°ng Khả năng tăng tiếp thiệu mô hình Há»— trợ gia súc Há»™ gia đình đào tạo; nguồn gia súc lá»±c lên khu vá»±c không quy định cụ xúc vá»›i má»™t số bệnh sinh kế để há»— đáng tin cậy chăn thả thể loại vật nuôi gia súc trợ chăn thả Du lịch cá»™ng đồng Há»™ gia đình 46 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Khả năng "hưởng Kinh tế - xã há»™i Môi trÆ°á»?ng Các hoạt Ä‘á»™ng chính trong lợi" chính và / hoặc LÆ°u ý Biện pháp các PRAP những ngÆ°á»?i có liên Tác Ä‘á»™ng tiá»?m ẩn Biện pháp giảm thiểu Tác Ä‘á»™ng tiá»?m ẩn giảm thiểu quan Cá bè/lồng Há»™ gia đình Nâng cao Có thể mất rừng nhận thức cải Thâm canh cây ăn quả Há»™ gia đình Dá»± kiến không có tá»± nhiên còn sót thiện lập qui lại hoạch sá»­ dụng đất Bếp lò cải tiến và sá»­ dụng Há»™ gia đình, có lẽ phụ Dá»± kiến không có Dá»± kiến không có nhiên liêu ga sinh há»?c nữ. Cho các há»™ nghèo trồng Há»— trợ gạo Dá»± kiến không có Dá»± kiến không có rừng Bảng 3.11 Những can thiệp chính của chÆ°Æ¡ng trình ER Can thiệp của chÆ°Æ¡ng trình ER để giải Kinh tế - xã há»™i Môi trÆ°á»?ng Nguyên nhân quyết các nguyên nhân và nâng cao trữ được giải quyết lượng các bon (ha) Tác Ä‘á»™ng Biện pháp giải Tác Ä‘á»™ng tiá»?m ẩn Biện pháp giải quyết tiá»?m ẩn quyết Mô hình 1. Bảo vệ rừng tá»± nhiên hiện có thông qua các hợp đồng; xung quanh khu rừng đặc Sàng lá»?c kinh tế-xã dụng, RPH và các công ty LN nhà nÆ°á»›c (SFC) há»™i; quản lý hợp tác Các hoạt Ä‘á»™ng thá»±c hiện trong mô hình: sẽ giúp giải quyết 1. Cải thiện quản trị rừng và sẽ thá»±c hiện vá»›i sá»± Xâm lấn, mở rá»™ng Có thể có vấn má»?i vấn Ä‘á»? mốc chú ý tá»›i RNA (đánh giá nhu cầu REDD) và nông nghiệp; khai Ä‘á»? loại trừ và giá»›i và đảm bảo Tích cá»±c Dá»± kiến không có SSR (báo cáo sàng lá»?c xã há»™i) và thiết lập các thác gá»— bất hợp tiá»?m ẩn các quyá»?n tiếp cận vào phÆ°Æ¡ng pháp quản lý hợp tác. pháp vấn Ä‘á»? loại rừng; giúp giải 2. Tuần tra rừng thôn bản và đánh dấu mốc giá»›i trừ giá»›i quyết các vấn Ä‘á»? / phÆ°Æ¡ng pháp tiếp cận có sá»± tham gia khi làm loại trừ và giá»›i tiá»?m khoán bảo vệ rừng giúp ngăn chặn sá»± xâm lấn ẩn bên lá»? Mô hình 2. Tái sinh tá»± nhiên của rừng chất Có thể có vấn Sàng lá»?c kinh tế-xã Có thể có thiệt hại lượng trung bình / tránh suy thoái (không trồng); Ä‘á»? giá»›i và há»™i; quản lý hợp tác nhá»? cho sinh cảnh Nằm chủ yếu ở các khu rừng đặc dụng, nghÄ©a là Xâm lấn, mở rá»™ng nghèo khổ sẽ giúp giải quyết lúc đầu; lợi ích dài bình thÆ°á»?ng không có ngÆ°á»?i ở nông nghiệp; khai liên quan đến má»?i vấn Ä‘á»? mốc hạn nói chung do Dá»± kiến không có thác gá»— bất hợp Các hoạt Ä‘á»™ng thá»±c hiện trong mô hình: quyá»?n tiếp giá»›i và đảm bảo những cải tiến sinh pháp 1. Cải thiện quản trị rừng và sẽ thá»±c hiện vá»›i sá»± cận vào rừng; quyá»?n tiếp cận vào cảnh dẫn đến cải chú ý tá»›i RNA và SSR và thiết lập các phÆ°Æ¡ng Khả năng rừng; giúp giải thiện Ä‘a dạng sinh 47 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx pháp quản lý hợp tác. thay đổi hoặc quyết các vấn Ä‘á»? há»?c 2. Cập nhật các kế hoạch quản lý. tác Ä‘á»™ng đến loại trừ, giá»›i và 3. Tuần tra rừng thôn bản và đánh dấu mốc giá»›i vấn Ä‘á»? sinh sinh kế tiá»?m ẩn / phÆ°Æ¡ng pháp tiếp cận có sá»± tham gia khi làm kế khoán bảo vệ rừng giúp ngăn chặn sá»± xâm lấn bên lá»?. Có thể có thiệt hại Mô hình 3. Tái sinh tá»± nhiên và trồng làm nhá»? cho sinh cảnh giàu rừng đối vá»›i rừng tá»± nhiên nghèo kiệt. lúc đầu; lợi ích dài Nằm chủ yếu ở các khu rừng đặc dụng, nghÄ©a là hạn nói chung do bình thÆ°á»?ng không có ngÆ°á»?i ở Có thể có vấn Ä‘á»? giá»›i và Sàng lá»?c kinh tế-xã những cải tiến sinh Các hoạt Ä‘á»™ng thá»±c hiện trong mô hình: há»™i; quản lý hợp tác cảnh dẫn đến cải Xâm lấn, mở rá»™ng nghèo khổ 1. Cải thiện quản trị rừng và sẽ thá»±c hiện vá»›i sá»± sẽ giúp giải quyết thiện Ä‘a dạng sinh nông nghiệp; khai liên quan đến Dá»± kiến không có; Nên trồng cây bản địa trong chú ý tá»›i RNA và SSR và thiết lập các phÆ°Æ¡ng má»?i vấn Ä‘á»? mốc há»?c; thác gá»— bất hợp quyá»?n tiếp các khu RÄ?D pháp quản lý hợp tác. cận vào rừng; giá»›i và đảm bảo Tiá»?m ẩn xói mòn pháp 2. Cập nhật các kế hoạch quản lý. quyá»?n tiếp cận vào ngắn hạn nếu khu Các vấn Ä‘á»? rừng 3. Tuần tra rừng thôn bản và đánh dấu mốc giá»›i vá»±c có ít Ä‘á»™ che sinh kế / phÆ°Æ¡ng pháp tiếp cận có sá»± tham gia khi làm phủ; các loài ngoại khoán bảo vệ rừng giúp ngăn chặn sá»± xâm lấn lai có thể trồng bên lá»?. trong các khu rừng đặc dụng Mô hình 6, 7. Chuyển đổi rừng trồng keo Các hoạt Ä‘á»™ng thá»±c hiện trong mô hình: 1) Giảm xâm lấn; Có thể vấn Ä‘á»? 2) Giảm mở rá»™ng 1. Cải thiện quản trị rừng và sẽ thá»±c hiện vá»›i sá»± phân định Sàng lá»?c kinh tế-xã nông nghiệp từ i) chú ý tá»›i RNA và SSR và thiết lập các phÆ°Æ¡ng ranh giá»›i; há»™i; quản lý hợp tác các nông há»™ nhá»?; Không kỳ vá»?ng là Thiết kế trồng rừng cẩn thận để tránh mất rừng tá»± pháp quản lý hợp tác. Dá»± kiến là có sẽ giúp giải quyết ii) mô hình kinh tế khu vá»±c đã trồng tác Ä‘á»™ng hạn má»?i vấn Ä‘á»? mốc nhiên 2. Xây dá»±ng kế hoạch quản lý và diện tích phù thành công sẽ làm cây keo; nhÆ°ng có chế liên quan giá»›i và đảm bảo Không mong đợi hợp để chuyển đổi. giảm áp lá»±c chuyển thể mất rừng tá»± đến khu vá»±c quyá»?n tiếp cận vào đổi sang cao su; 3) nhiên còn sót lại đã trồng rừng rừng 3. Các hoạt Ä‘á»™ng trồng rừng qui mô nông há»™ khai thác gá»— bất hợp pháp chủ yếu là nhá»?. keo; Mô hình 4,5, 8. Trồng rừng má»›i/trồng lại 1) Giảm xâm lấn; 1) Không dá»± Sàng lá»?c kinh tế-xã rừng vá»›i toàn keo và các loài há»—n hợp và 2) Giảm mở rá»™ng kiến trong há»™i; quản lý hợp tác trồng bù cÆ¡ sở hạ tầng và phát triển nông nghiệp từ i) khu vá»±c đã có sẽ giúp giải quyết các nông há»™ nhá»?; rừng trồng; má»?i vấn Ä‘á»? mốc Các hoạt Ä‘á»™ng thá»±c hiện trong mô hình: ii) mô hình kinh tế 2) Bù các cÆ¡ giá»›i và đảm bảo 1. Cải thiện quản trị rừng và sẽ thá»±c hiện vá»›i sá»± Có thể mất rừng tá»± Ä?ối vá»›i trồng bù cần thiết kế trồng rừng cẩn thận thành công sẽ làm sở hạ tầng quyá»?n tiếp cận vào chú ý tá»›i RNA và SSR và thiết lập các phÆ°Æ¡ng nhiên còn lại để tránh mất rừng tá»± nhiên; thiết kế cẩn thận tất cả giảm áp lá»±c chuyển trên lý thuyết rừng pháp quản lý hợp tác. đổi sang cao su; 3) các rừng trồng má»›i có liên quan Trong trÆ°á»?ng hợp 2. Xây dá»±ng kế hoạch quản lý và diện tích phù khai thác gá»— bất đến thu hồi không chắc thu hồi hợp để chuyển đổi. hợp pháp đất; Tuy đất ngÆ°á»?i dân có 3. Xác định các khu vá»±c có thể để trồng bù luân 4. Bù cho nguyên nhiên, hầu hết thể cần được bồi 48 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx kỳ dài há»—n giao giữa keo và các loài bản địa; nhân phát triển cÆ¡ trồng bù được thÆ°á»?ng, nghÄ©a là kế 4. Các hoạt Ä‘á»™ng trồng rừng của chủ rừng nhá»? sở hạ tầng cho là sẽ xảy hoạch tái định cÆ° LÆ°u ý rằng sá»± tham gia của chủ rừng nhá»? ở Mô ra trong rừng hình 8 (Trồng rừng má»›i/ trồng lại rừng – cây đặc dụng xoan luân kỳ 8 năm) chỉ ở Thừa Thiên Huế hoặc RPH vì phục hồi chức năng phòng há»™ đầu nguồn của rừng nghèo ở các vùng có nguy cÆ¡ cao và thÆ°á»?ng dá»± kiến sẽ được cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng ủng há»™ TrÆ°á»?ng hợp không chắc rằng các hoạt Ä‘á»™ng kinh tế khác - ngÆ°á»?i dân có thể cần phải được bồi thÆ°á»?ng Các hoạt Ä‘á»™ng nâng cao năng lá»±c và thể chế Bao gồm má»™t SSR Bao gồm: 1) cải thiện quản trị rừng và xây dá»±ng 1) Giảm xâm lấn; đòi há»?i các Ä‘Æ¡n vị 2) Giảm mở rá»™ng quản lý rừng Ä‘á»™ng năng lá»±c cho các BQLRPH, RÄ?D và SFC; nông nghiệp từ i) viên cá»™ng đồng địa 2) há»— trợ xây dá»±ng năng lá»±c cho các Ban chỉ đạo phÆ°Æ¡ng tham gia; REDD+ tỉnh để cải thiện LUP và quy hoạch liên các nông há»™ nhá»?; Xem xét các tác 1. Cải thiện quản ngành; ii) mô hình kinh tế Tiá»?m ẩn khả năng giả Ä‘á»™ng tiá»?m ẩn đối trị rừng góp phần thành công sẽ làm m Các hoạt Ä‘á»™ng thá»±c hiện trong mô hình: vá»›i cá»™ng đồng và bảo vệ và duy trì Ä‘a giảm áp lá»±c chuyển tiếp cận đến 1. Ä?ào tạo vá»? RNA và SSR và thiết lập các rừng và lâm Ä‘á»? xuất các giải dạng sinh há»?c; đổi sang cao su; phÆ°Æ¡ng thức quản lý hợp tác. sản ngoài g á»— pháp giảm thiểu 2. Cải thiện qui Dá»± kiến không có; cần thiết kế rừng trồng cẩn 3) Khai thác gá»— bất 2. Ä?ào tạo vá»? cải tiến / cập nhật các kế hoạch đố i vá»› i các bao gồm há»— trợ hoạch sá»­ dụng đất; thận để tránh mất rừng tá»± nhiên hợp pháp quản lý rừng đặc dụng; cá»™ng đồng sinh kế để góp phần 3. Có khả năng mất 4. Góp phần cải 3. Ä?ào tạo vá»? tăng cÆ°á»?ng / cập nhật các kế phụ thuá»™c vào làm giảm sá»± phụ rừng tá»± nhiên còn thiện qui hoạch sá»­ thuá»™c vào rừng; hoạch quản lý trong RPH và SFC bao gồm cả rừng thông lại dụng đất (LUP) của chứng chỉ rừng (FSC hoặc đào tạo tÆ°Æ¡ng tá»±); qua cải thiện Quản lý hợp tác sẽ địa phÆ°Æ¡ng, quản trị rừng giúp giải quyết má»?i 4. Ä?ào tạo vá»? quản trị rừng; chuyển đổi chính vấn Ä‘á»? ranh giá»›i và 5. Hợp lý hoá việc nắm giữ đất của các sách lâm nghiệp đảm bảo quyá»?n tiếp BQLRPH và SFC, nghÄ©a là loại bá»? những diện cận vào rừng tích đất bị lấn chiếm nặng ná»?; Chính thức hoá 49 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx 6. Tham gia BQLRPH, RÄ?D và SFC quyá»?n tiếp cận vào 7. Ä?ào tạo / cập nhật các mô hình trồng rừng của rừng và các nguồn chủ rừng nhá»?, nghÄ©a là tập trung vào luân kỳ dài tài nguyên LSNG và trồng há»—n giao loài; đã thoả thuận, 8. Giám sát Ä‘o đếm và báo cáo (MMR) / Ä‘o nghÄ©a là sẽ không đếm, báo cáo và xác nhận (MRV), hệ thống theo bao gồm săn bắn Ä‘á»™ng vật hoang dã dõi diá»…n biến rừng của tỉnh (PFMS); hay khai khoáng; 9. Phối hợp vá»? việc thay đổi tạm giữ, vận Giá»›i thiệu các chuyển lâm sản vá»›i cảnh sát, Chi cục Kiểm lâm, phÆ°Æ¡ng pháp quản v.v... lý hợp tác để nâng cao tính bá»?n vững và quản lý tài nguyên rừng; Há»— trợ sinh kế Việc này bao gồm các mô hình há»— trợ sinh kế Bao gồm má»™t SSR được nhắm tá»›i các cá»™ng đồng mục tiêu phụ Có thể các đánh giá các tác thuá»™c vào rừng và được thiết kế để góp phần 1) Giảm xâm lấn; vấn Ä‘á»? giá»›i và Khả năng hạn chế 2) Giảm mở rá»™ng Ä‘á»™ng tiá»?m ẩn đối giảm bá»›t sá»± phụ thuá»™c vào nguồn tài nguyên nghèo khổ; các tác Ä‘á»™ng tiêu nông nghiệp từ i) vá»›i cá»™ng đồng và rừng và xâm lấn rừng cá»±c vá»? môi trÆ°á»?ng các nông há»™ nhá»?; Lá»±a chá»?n há»— gợi ý giải pháp nếu các mô hình Các hoạt Ä‘á»™ng thá»±c hiện trong các mô hình: ii) mô hình kinh tế trợ sinh kế giảm thiểu và giúp được các cá»™ng 1. RNA và SSR và thiết lập việc xác định cách thành công sẽ làm nên được xác định các mô Xác định và lá»±a chá»?n các hoạt Ä‘á»™ng có thể được đồng và các tổ tiếp cận quản lý hợp tác của các thôn bản tham giảm áp lá»±c chuyển nhắm mục hình há»— trợ sinh kế chÆ°Æ¡ng trình há»— trợ mà không có khả năng gây ra chức quản lý rừng gia vào việc mở rá»™ng nông nghiệp xâm lấn vào đổi sang cao su; 3) tiêu góp phần đáp ứng nhu cầu những tác Ä‘á»™ng môi trÆ°á»?ng bất lợi lá»±a chá»?n không há»— rừng, v.v.... khai thác gá»— bất giảm sá»± phụ của cá»™ng đồng; trợ bảo tồn Ä‘a dạng 2. Xác định các mô hình sinh kế hÆ°á»›ng tá»›i bảo hợp pháp thuá»™c rừng; Quản lý hợp tác sẽ sinh há»?c hay bảo tồn được thiết kế để không tác Ä‘á»™ng đến rừng tá»± Có thể tiếp giúp giải quyết má»?i tồn rừng nhiên trong rừng đặc dụng, RPH và SFC cận vào rừng; vấn Ä‘á»? ranh giá»›i và 3. Cải tiến / cập nhật các kế hoạch quản lý rừng đảm bảo quyá»?n tiếp đặc dụng, RPH và SFC; cận vào rừng Quyá»?n các bon Ä?iá»?u này có ? hoặc chi trả trong Các loại quyá»?n các bon chÆ°a được quyết định, thể hạn chế BSM/BSP hay nhÆ°ng có thể được gắn liá»?n vá»›i đất, và các Ä‘iá»?u tiếp cận (đối n/a tÆ°Æ¡ng tá»±; Ä‘Æ°a vào Dá»± kiến không có Ä?Æ°a vào EMPF và Khung qui trình kiện (hoặc má»™t giao Æ°á»›c) có thể được gắn liá»?n vá»›i đất hoặc EMPF và Khung vá»›i việc sá»­ dụng đất ở đó có thể đặt ra hạn chế thay đổi sá»­ qui trình hoạt Ä‘á»™ng hoặc tiếp cận dụng đất) Dá»± thảo sá»­a đổi NRAP Những ná»— lá»±c để Có má»™t dá»± thảo má»›i ChÆ°Æ¡ng trình hành Ä‘á»™ng giải quyết tất cả REDD+ quốc gia hiện Ä‘ang được soạn thảo và các nguyên nhân ChÆ°a rõ ở ChÆ°a rõ ở giai Ä‘oạn ChÆ°a rõ ở giai Ä‘oạn dá»± kiến sẽ được hoàn thành trong năm tiếp theo. đặc biệt là thông ChÆ°a rõ ở giai Ä‘oạn này giai Ä‘oạn này này này Sau khi Quyết định NRAP của Thủ tÆ°á»›ng Chính qua quy hoạch sá»­ phủ được ban hành, SESA giai Ä‘oạn 2 của quốc dụng đất được cải gia / ESMF sẽ được chuẩn bị / hoàn tất, và khi thiện 50 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx cần thiết, văn kiện chÆ°Æ¡ng trình ER và các tài liệu vá»? BPÄ?BAT liên quan sẽ được cập nhật / bổ sung vá»›i các chính sách và các biện pháp bổ sung và theo đó là tác Ä‘á»™ng môi trÆ°á»?ng / xã há»™i tiá»?m ẩn và các biện pháp giảm thiểu sẽ được trình bày nhÆ° má»™t phần của SESA giai Ä‘oạn 2 của quốc gia. ChÆ°Æ¡ng trình ER sẽ làm việc thông qua các ACMA để đảm bảo rằng thiết lập rừng trồng theo thông lệ SFM, và không thay thế rừng tá»± nhiên. Sẽ há»— trợ lập bản đồ các khu rừng còn lại, nâng cao nhận thức và xây dá»±ng năng lá»±c, gắn phát triển rừng trồng vá»›i cấp FSC, và buá»™c chia sẻ lợi Phát triển rừng trồng và bảo vệ rừng tá»± ích trong việc bảo vệ rừng tá»± nhiên. nhiên Qui tắc thá»±c hành sẽ góp phần đảm bảo quản lý Nguy cÆ¡ được cho là rừng trồng khả thi, bá»?n vững và tÆ°Æ¡ng thích vá»›i Má»™t mối quan tâm vá»? môi trÆ°á»?ng là rủi ro nhận vừa phải và sẽ được môi trÆ°á»?ng giữa các chủ rừng trồng, đặc biệt là thức vá»? phát triển rừng trồng dẫn đến việc phá giá»›i hạn trong má»™t khi gắn vá»›i cấp FSC. ChÆ°Æ¡ng trình ER sẽ xây rừng tá»± nhiên. khu vá»±c nhá»? dá»±ng trên hÆ°á»›ng dẫn bảo vệ môi trÆ°á»?ng đối vá»›i quản lý trồng rừng đã được soạn thảo nhÆ° má»™t phần của EIA cho FSDP. Những hÆ°á»›ng dẫn này quy định các biện pháp quản lý tác Ä‘á»™ng môi trÆ°á»?ng trong chín lÄ©nh vá»±c chính: lá»±a chá»?n địa Ä‘iểm, lá»±a chá»?n loài cây; chế Ä‘á»™ quản lý, trồng rừng; chăm sóc rừng trồng; kiểm soát dịch hại tổng hợp; phòng chống cháy rừng; tiếp cận và khai thác; giám sát và đánh giá 51 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx 3.4 Tổng quan vá»? các Ä‘iá»?u kiện kinh tế - xã há»™i trong vùng ChÆ°Æ¡ng trình giảm phát thải Sáu tỉnh thuá»™c vùng ChÆ°Æ¡ng trình giảm phát thải sở hữu tính Ä‘a dạng vá»? Ä‘iá»?u kiện kinh tế - xã há»™i. Tuy nhiên, các khu vá»±c miá»?n núi của sáu tỉnh chiếm phần lá»›n nhất của vùng ChÆ°Æ¡ng trình giảm phát thải và có má»™t số đặc Ä‘iểm chung, cho dù có sá»± khác biệt cụ thể. Má»™t trong những phát hiện ban đầu xác nhận có sá»± chồng lấn giữa các xã có Ä‘á»™ che phủ rừng cao hÆ¡n (không phân biệt khu vá»±c đất trống) vá»›i các xã có tá»· lệ đồng bào dân tá»™c thiểu số cao hÆ¡n (xem Bảng 3.12 dÆ°á»›i đây) và tá»· lệ nghèo cao hÆ¡n. Bảng 3.12 Tóm tắt vá»? số dân thuá»™c DTTS, đói nghèo và diện tích rừng theo từng tỉnh và huyện 52 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Bảng (tiếp) Tá»· lệ nghèo cao gắn vá»›i thiếu thốn vá»? tiá»?n mặt và sinh kế dá»… bị tổn thÆ°Æ¡ng vá»›i ít lá»±a chá»?n thay thế ở vùng cao xa hÆ¡n, sẽ ảnh hưởng tá»›i sá»± tham gia của cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng trong các hoạt Ä‘á»™ng giảm mất rừng và suy thoái rừng (REDD+) và các hình thức hoạt Ä‘á»™ng phù hợp nhất để há»? tham gia. Nhiá»?u nhóm dân tá»™c thiểu số vẫn có tá»· lệ nghèo cao hÆ¡n nhiá»?u so vá»›i dân tá»™c Kinh46. Ä?iá»?u này cÅ©ng phản ánh sá»± khó khăn ở các vùng này và cÅ©ng đúng vá»›i các gia đình dân tá»™c Kinh sinh sống ở các vùng núi. Ä?iá»?u này cÅ©ng đúng khi gia đình ngÆ°á»?i Kinh định cÆ° ở khu vá»±c miá»?n núi. Xem Bảng 3.12 và Hình 3.17 dÆ°á»›i đây (má»™t bản đồ thể hiện sá»± phân bố các dân tá»™c thiểu số và há»™ nghèo ở các xã có tiá»?m năng trong REDD+). 46Khi nói vá»? "nghèo" ở Việt Nam, hầu hết các tài liệu tham khảo ở các tỉnh, huyện và xã dá»±a vào các mức thu nhập thấp và được làm năm năm má»™t lần, nhÆ°ng mức nghèo ở má»™t xã nhất định được Bá»™ Lao Ä‘á»™ng, ThÆ°Æ¡ng binh và Xã há»™i (MOLISA) cập nhật hàng năm; các ngưỡng nghèo nhằm há»— trợ chính quyá»?n địa phÆ°Æ¡ng và khu vá»±c trong chÆ°Æ¡ng trình mục tiêu giảm nghèo nhÆ° chÆ°Æ¡ng trình 30a và các chÆ°Æ¡ng trình khác. Các báo cáo của Ngân hàng Thế giá»›i vá»? đói nghèo ở Việt Nam luôn luôn sá»­ dụng dữ liệu tiêu thụ được thu thập từ các cuá»™c Ä‘iá»?u tra há»™ gia đình thÆ°á»?ng xuyên của Tổng cục Thống kê. 53 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Bảng 3.13 Số liệu nhân khẩu của các xã được khảo sát: các há»™ nghèo và cận nghèo (88 xã) Tỉnh Tổng dân số Nghèo và Các há»™ nghèo Các há»™ cận nghèo các há»™ gia cận nghèo (Các xã có dữ liệu há»™ gia đình hoàn chỉnh trong mẫu) đình Số % Số % % Thanh Hóa (20) 19.938 5.822 29,2 2.855 Thanh Hóa (20) 19.938 Nghệ An (25) 34.645 11.741 33,9 7.417 Nghệ An (25) 34.645 Hà TÄ©nh (7) 10.019 706 7,0 622 Hà TÄ©nh (7) 10.019 Quảng Bình (11) 11.794 3.071 26,0 2.204 Quảng Bình (11) 11.794 Quảng Trị (16) 12.558 3.814 30,4 1.377 Quảng Trị (16) 12.558 TT Huế (12) 13.467 1.290 9,6 747 TT Huế (12) 13.467 Tổng (88) 102.421 26.444 25,8 15.222 Tổng (88) 102.421 Ghi chú bảng: Nguồn: dữ liệu khảo sát định lượng của Viện Nghiên cứu Phát triển Mê -Kông (MDRI). Má»™t số UBND trong tổng số 102 đã không thể cung cấp dữ liệu theo yêu cầu của Ä‘oàn khảo sát; 96 xã đã cung cấp dữ liệu, 8 xã cung cấp không đầy đủ và do đó bị bá»? qua. Tất cả các dữ liệu được tham khảo vào năm 2014. "Tổng dân số" được tính theo các há»™ gia đình "đăng ký thÆ°á»?ng trú" vì không chắc chắn các há»™" đăng ký tạm trú " được xem xét để xác Ä‘inh mức nghèo nhÆ° thế nà o. Không có dữ liệu có sẵn nhÆ° dữ liệu nghèo của dân tá»™c thiểu số so vá»›i ngÆ°á»?i Kinh ở các xã được khảo sát. Ä?ánh giá an ninh lÆ°Æ¡ng thá»±c chính là má»™t phÆ°Æ¡ng cách khác nhằm đánh giá mức Ä‘á»™ nghèo của dân số. Cuá»™c khảo sát của Viện Nghiên cứu Phát triển Mê-Kông bao gồm má»™t câu há»?i vá»? việc liệu các há»™ gia đình có trải qua “thá»?i kỳ giáp hạtâ€? trong vòng 12 tháng qua (cÅ©ng nhÆ° việc phải giảm đáng kể các bữa ăn). Chủ Ä‘á»? này được Ä‘á»? cập rõ hÆ¡n trong ChÆ°Æ¡ng 3.6 Sinh kế, 3.6.1, a) An ninh lÆ°Æ¡ng thá»±c. Ä?Æ¡n cá»­, tại huyện TÆ°Æ¡ng DÆ°Æ¡ng thuá»™c tỉnh Nghệ An, cán bá»™ kiểm lâm huyện đã thông báo vá»? việc huyện có 80% đất rừng trên tổng diện tích toàn huyện47. Các dân tá»™c thiểu số (Thái, KhÆ¡ mú, H’Mông, O’du, Pong) chiếm 90% tổng dân số (dân tá»™c Kinh chỉ vá»?n vẹn 1.679 há»™ trên tổng số 17.246 há»™). Má»™t số Ä‘iểm tÆ°Æ¡ng đồng chính được chỉ ra nhÆ° sau: • Tá»· lệ nghèo của các xã, huyện vùng cao cao hÆ¡n so vá»›i các xã, huyện vùng thấp; • Khi các dân tá»™c thiểu số và ngÆ°á»?i Kinh sống trong cùng khu vá»±c miá»?n núi, tá»· lệ nghèo của ngÆ°á»?i dân tá»™c Kinh có xu hÆ°á»›ng thấp hÆ¡n so vá»›i các dân tá»™c thiểu số;48 • Dân số của các dân tá»™c thiểu số cao hÆ¡n (trên thá»±c tế, tại nhiá»?u huyện ở vùng có tỉ lệ che phủ rừng cao, "thiểu số" lại có thể trở thành Ä‘a số, xem Bảng 3.12 ở trên); • Loại trừ vá»? mặt xã há»™i (há»?c vấn thấp hÆ¡n, khả năng giao tiếp bằng tiếng Kinh bị hạn chế), đặc biệt là vá»›i phụ nữ thiểu số; • Há»™i nhập thị trÆ°á»?ng thấp hÆ¡n và bị bất lợi vá»? hầu hết các chuá»—i giá trị nông nghiệp và nông lâm nghiệp vá»›i việc các vùng sâu vùng xa phải đối mặt vá»›i giá thấp hÆ¡n vì ít sản phẩm; • Phụ thuá»™c vào vùng cao, luân canh vá»›i ít đất bằng để trồng lúa hay thâm canh hÆ¡n, các dân tá»™c thiểu số có nhu cầu vá»? ruá»™ng/lúa nÆ°á»›c, tuy nhiên há»? có thể thiếu công nghệ và vốn vì phụ thuá»™c vào diện tích và khó có thể mở rá»™ng đất để trồng lúa; • Nhìn chung phụ thuá»™c nhiá»?u vào các hoạt Ä‘á»™ng dá»±a vào đất Ä‘ai tạo sinh kế trong cá»™ng đồng thiểu số (trồng trá»?t, lâm nghiệp, chăn nuôi), và tiếp tục các hệ thống canh tác bán tá»± cung tá»± cấp; • Phần lá»›n thu nhập không dá»±a vào đất Ä‘ai đến từ lao Ä‘á»™ng phổ thông đối vá»›i ngÆ°á»?i dân tá»™c thiểu số; 47 Theo dữ liệu nhóm SESA nhận được từ Sở NN & PTNT Nghệ An, ba huyện thuá»™c ChÆ°Æ¡ng trình 30a gồm TÆ°Æ¡ng DÆ°Æ¡ng, Kỳ SÆ¡n và Quế Phong có tổng cá»™ng 592.816 ha đất lâm nghiệp lên đến 51% tổng diện tích đất lâm nghiệp Nghệ An. 48 Ä?iá»?u này có thể được giải thích chủ yếu bởi khả năng tạo ra thu nhập phi nông nghiệp cao hÆ¡n của ngÆ°á»?i Kinh, chẳng hạn nhÆ° từ các cá»­a hàng, kinh doanh nhá»?, buôn bán, dạy há»?c, các dịch vụ khác của chính phủ, v.v.... 54 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx • Khả năng đầu tÆ° thấp, đặc biệt là đầu tÆ° lâu dài mặc dù tín dụng chủ yếu có sẵn từ Ngân hàng Chính sách Xã há»™i (việc tiếp cận tín dụng được trình bày tại mục 3.6.1, d) Khả năng huy Ä‘á»™ng tín dụng); • Việc đảm bảo quyá»?n sá»­ dụng đất hay thay đổi đối vá»›i cả đất nông nghiệp và đất rừng ở vùng cao; • Có rất ít lá»±a chá»?n thay thế hữu hiệu đối vá»›i sá»± kết hợp của năng suất thấp khi canh tác hàng năm trên vùng cao (luân canh) và sá»± phụ thuá»™c vào tài nguyên rừng ở miá»?n núi, trái ngược vá»›i vùng trung du nÆ¡i sở hữu cÆ¡ há»™i lá»›n hÆ¡n cho việc trồng cây công nghiệp; • Việc thá»±c hành quản lý nông lâm nghiệp theo tập quán và/hay truyá»?n thống của các nhóm dân tá»™c thiểu số, đặc biệt là các nhóm liên quan đến việc thá»±c hành quản lý đất của cá»™ng đồng, Ä‘á»?u không được công nhận hay khuyến khích; • Khó khăn trong việc hưởng lợi từ giao đất rừng sản xuất tại các vùng sâu vùng xa do nhiá»?u nguyên nhân (quy định, pháp luật và chính sách/ chất lượng đất được giao/ thị trÆ°á»?ng)49; • Việc tranh chấp lâu dài chÆ°a được giải quyết giữa cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng các Ä‘Æ¡n vị lâm nghiệp lá»›n của Nhà nÆ°á»›c tạo ra sá»± nghi ngá»? cho ngÆ°á»?i dân địa phÆ°Æ¡ng và có thể khiến há»? không tiếp cận được đến những nguồn tài nguyên mà há»? cho rằng là quan trá»?ng đối vá»›i sinh kế của há»?; và • Các há»™ dân tá»™c thiếu số nghèo hÆ¡n dá»±a nhiá»?u hÆ¡n vào lâm sản để bổ sung thu nhập và đặc biệt là phụ nữ có thể dành nhiá»?u thá»?i gian để thu hái các lâm sản ngoài gá»—, (má»™t phần vá»? lâm sản ngoài gá»— sẽ được trìn h bày tại mục 3.6.1 f) Tiếp cận các lâm sản ngoài gá»—. NhÆ° đã Ä‘á»? cập ở phần trên những nguyên nhân mất rừng và suy thoái rừng tại các vùng núi chủ yếu chính là vì các dá»± án cÆ¡ sở hạ tầng nhÆ° thuá»· Ä‘iện, xây dá»±ng Ä‘Æ°á»?ng. Trong khi những dá»± án này mang lại sá»± phát triển vá»? kinh tế cho các tỉnh thuá»™c ChÆ°Æ¡ng trình giảm phát thải vùng, các dá»± án trên lại tạo ra những chi phí xã há»™i và môi trÆ°á»?ng và ảnh hưởng tiêu cá»±c đến Ä‘á»?i sống cÅ©ng nhÆ° sinh kế của ngÆ°á»?i dân tá»™c thiểu số. Ä?iá»?u này đặc biệt đúng vá»›i thuá»· Ä‘iện. Các khu vá»±c nông nghiệp vùng cao thÆ°á»?ng đặc trÆ°ng bởi những hạn chế liên quan đến khả năng và tính phù hợp của đất và địa hình đất bằng phẳng khá khan hiếm. Vì vậy, khi đất bị mất cho má»™t dá»± án đầu tÆ°, ví dụ nhÆ° việc ruá»™ng lúa ít á»?i bị ngập do làm hồ thuá»· Ä‘iện hay xả lÅ© khiến cho không thể làm nông nghiệp nữa hay không còn an toàn, việc này trở nên hầu nhÆ° không thể thay thế hay Ä‘á»?n bù má»™t cách phù hợp.50 Việc tái định cÆ° dân thôn bản vì dá»± án cÅ©ng gây ra sá»± gián Ä‘oạn cuá»™c sống và sinh kế của há»?. Rõ nét nhất là các dá»± án thủy Ä‘iện ở Thanh Hóa và Nghệ An trong khu vá»±c thuá»™c vùng ChÆ°Æ¡ng trình giảm phát thải. Vấn Ä‘á»? này được Ä‘á»? cập ở đây vì những lý do sau: 1) Nó có thể tác Ä‘á»™ng đến khả năng tham gia REDD+ của ngÆ°á»?i dân, má»™t khi há»? đã bị ảnh hưởng tiêu cá»±c bởi dá»± án cÆ¡ sở hạ tầng, há»? thậm chí sẽ còn ít khả năng hÆ¡n trong việc quản lý những thay đổi tiếp theo vá»? sinh kế có thể xảy ra nhÆ° kết quả của các hoạt Ä‘á»™ng REDD+; và 2) Việc mất rừng và suy thoái rừng liên quan đến cÆ¡ sở hạ tầng và mức tăng chung của hoạt Ä‘á»™ng kinh tế do các dòng ngÆ°á»?i Ä‘i theo có khả năng tác Ä‘á»™ng đến mức (phát thải) tham chiếu. Mạng lÆ°á»›i Ä‘Æ°á»?ng bá»™ được cải tạo sẽ cải thiện rất nhiá»?u khả năng há»™i nhập thị trÆ°á»?ng cho các vùng sâu vùng xa, và đó tiếp tục là hÆ°á»›ng Æ°u tiên ở khu vá»±c miá»?n núi của nhiá»?u chÆ°Æ¡ng trình giảm nghèo của Chính nhÆ° ChÆ°Æ¡ng trình 135 và 30a.51 Nhiá»?u mục tiêu an ninh biên giá»›i cÅ©ng đã thúc đẩy việc xây dá»±ng Ä‘Æ°á»?ng. Tuy nhiên, các mạng lÆ°á»›i Ä‘Æ°á»?ng bá»™ và giao thông liên lạc được cải thiện cÅ©ng mở ra các khu vá»±c rừng cho ngÆ°á»?i ngoài khai thác, do đó dẫn đến những tác Ä‘á»™ng tiêu cá»±c có thể xảy ra: ngÆ°á»?i ngoài khai thác gá»— bất hợp pháp và săn bắn Ä‘á»™ng vật hoang dã 49 Ngay cả khi được có quyá»?n sá»­ dụng đất rừng, ngÆ°á»?i dân vẫn không nhất thiết được có quyá»?n đối vá»›i cây trên đất, ngoại trừ những cây há»? tá»± trồng trên đất rừng sản xuất (rừng trồng, không phải rừng tá»± nhiên). 50 Tác Ä‘á»™ng tiêu cá»±c khác cho ngÆ°á»?i dân địa phÆ°Æ¡ng xảy ra trong giai Ä‘oạn xây dá»±ng thủy Ä‘iện hay dá»± án quy mô lá»›n khác: các công ty xây dá»±ng thÆ°á»?ng Ä‘Æ°a lao Ä‘á»™ng nÆ¡i khác đến và cÅ©ng có má»™t số lượng lá»›n ngÆ°á»?i Ä‘i theo vì lí do kinh tế từ những nÆ¡i khác, sau đó há»? cÅ©ng sẽ khai thác tài nguyên rừng xung quanh các công trÆ°á»?ng xây dá»±ng. 51 ChÆ°Æ¡ng trình 135 được xây dá»±ng vào năm 1998 nhằm thá»±c hiện chính sách của Chính phủ hÆ°á»›ng tá»›i các xã có hoàn cảnh khó khăn nhất, đặc biệt các xã không có Ä‘Æ°á»?ng giao thông; rất nhiá»?u tiá»?n của chÆ°Æ¡ng trình 135 được dành cho cải thiện cÆ¡ sở hạ tầng cÆ¡ bản, bao gồm Ä‘Æ°á»?ng, thủy lợi nhá»?, trÆ°á»?ng há»?c và trạm y tế. ChÆ°Æ¡ng trình 30a chú trá»?ng vào 64 huyện nghèo ở Việt Nam, tiá»?n tập trung giúp cải thiện cÆ¡ sở hạ tầng cÅ©ng nhÆ° những hoạt Ä‘á»™ng khác nhÆ° xuất khẩu lao Ä‘á»™ng và bảo vệ rừng. 55 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx tăng (hoặc bởi ngÆ°á»?i dân địa phÆ°Æ¡ng phục vụ cho ngÆ°á»?i bên ngoài), và trong trÆ°á»?ng hợp lâm sản ngoài gá»— (LSNG) có giá trị, tăng khả năng khai thác không bá»?n vững do há»™i nhập thị trÆ°á»?ng cao hÆ¡n. 3.4.1 Tóm tắt vá»? các Ä‘iá»?u kiện kinh tế xã há»™i Các Ä‘iá»?u kiện kinh tế - xã há»™i trình bày ở đây dá»±a trên các nghiên cứu định lượng thá»±c hiện bởi Viện Nghiên cứu và Phát triển Mê-Kông. Trong bất kỳ trÆ°á»?ng hợp nào, nhÆ° đã Ä‘á»? cập, dữ liệu được thu thập từ 204 thôn bản thuá»™c 102 xã, chiếm xấp xỉ 25-30% tổng số xã thuá»™c Kế hoạch hành Ä‘á»™ng REDD cấp tỉnh, và khoảng 5-10% tổng số thôn bản. Vá»›i ngoại lệ là Hà TÄ©nh tỉnh có số đồng bào dân tá»™c thiểu số thấp (xem Bảng 3.12 ở trên và 14 ở dÆ°á»›i), các xã được khảo sát có số dân tá»™c thiểu số cao hÆ¡n nhiá»?u so vá»›i sá»± hiện diện của há»? trong địa bàn toàn tỉnh có liên quan. Bảng 3.14 Dữ liệu nhân khẩu của các xã được khảo sát: Há»™ ngÆ°á»?i Kinh và dân tá»™c thiểu số (83 xã) Tỉnh Dân số há»™ dân tá»™c Tổng dân Dân số há»™ ngÆ°á»?i Kinh thiểu số (Các xã có dữ liệu há»™ gia đình hoàn số các há»™ chỉnh trong mẫu) gia đình Số % No. % Thanh Hoá (17) 18.930 14.176 74,9 4.754 25,2 Nghệ An (24) 33.980 21.876 64,4 12.104 35,6 Hà TÄ©nh (7) 10.311 483 4,7 9.828 95,3 Quảng Binh (11) 11.896 2.572 21,6 9.324 78,4 Quảng Trị (16) 10.827 8.479 78,3 2.348 21,7 TT Huế (12) 10.990 4.219 38,4 6.771 61,6 Tổng (83) 96.934 51.805 53,4 45.129 46,6 Ghi chú bảng: Nguồn: dữ liệu khảo sát định lượng của Viện Nghiên cứu Phát triển Mê-Kông (MDRI). Những dữ liệu này nên được coi là không chính xác do không khá»›p vá»›i tất cả các số há»™ đăng ký thÆ°á»?ng trú trong Bảng 3.12 ở trên; Uá»· ban Nhân dân các xã đã gặp khó khăn trong việc duy trì các bá»™ dữ liệu khác nhau cho phù hợp; các dữ liệu này không phải là dữ liệu Ä‘iá»?u tra dân số chính thức. Cấu trúc sinh kế chung của dân số mẫu chủ yếu là dá»±a vào đất Ä‘ai. Ä?ặc biệt là dân tá»™c thiểu số, các hoạt Ä‘á»™ng dá»±a vào đất Ä‘ai chiếm 53,3% thu nhập, không tính đến các hoạt Ä‘á»™ng thu hái củi hay lâm sản ngoài gá»— để sá»­ dụng trong gia đình (xem Bảng 3.15 và 3.16 ở dÆ°á»›i). Hầu hết những ngÆ°á»?i được há»?i còn có thu nhập từ những khoản lÆ°Æ¡ng, tuy nhiên phần lá»›n trong số này là các khoản lÆ°Æ¡ng công nhật liên quan đến nông nghiệp hay liên quan đến rừng, và không nhất thiết phải chiếm nhiá»?u ngày làm việc má»—i tháng. Riêng vá»? việc này, thu nhập từ lÆ°Æ¡ng cÅ©ng chủ yếu liên quan đến các hoạt Ä‘á»™ng dá»±a vào đất Ä‘ai và các dịch vụ không được công khai hoặc các dịch vụ tÆ°. Vá»? mặt này, ngÆ°á»?i Kinh thÆ°á»?ng sẽ có nhiá»?u việc làm mang tính dịch vụ hÆ¡n. Bảng 3.15 Những ngành nghá»? chính (tỉ lệ thá»?i gian sá»­ dụng trong 12 tháng qua) theo dân tá»™c, tình trạng nghèo và giá»›i (n = 7.806 ngÆ°á»?i) Việc làm tốn phần lá»›n Lao Ä‘á»™ng tá»± Lao Ä‘á»™ng tá»± do Lao Ä‘á»™ng tá»± do Lao Ä‘á»™ng tá»± do Việc làm thá»?i gian trong 12 do trong nông trong lâm trong nuôi trồng trong phi nông hưởng lÆ°Æ¡ng tháng qua nghiệp (%) nghiệp (%) thuá»· sản (%) nghiệp (%) (%) Tổng số (n=13398) 18,7 67,2 7,5 0,6 6,0 Dân tá»™c Kinh (n=3547) 23,5 60,6 5,4 0,7 9,8 Thái (n=3448) 15,0 71,5 9,7 0,7 3,1 Bru-Vân Kiá»?u (n=2328) 8,0 79,8 10,6 0,4 1,2 MÆ°á»?ng (n=1163) 21,9 66,2 8,7 0,7 2,6 Tà Ôi- Pa Cô (n=1210) 17,4 74,2 4,4 0,2 3,8 CÆ¡ Tu (n=507) 11,9 73,9 11,5 0,3 2,4 H’Mông (n=662) 1,9 91,9 2,7 0,0 3,5 56 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx DTTS khác (n=533) 11,0 72,7 14,8 0,0 1,5 Dân tá»™c (Kinh-DTTS) 1. Kinh (n=3547) 23,5 60,6 5,4 0,7 9,8 2. DTTS (n=9851) 14,7 72,7 9,3 0,6 2,8 Diện 1. Nghèo (n=4239) 13,6 72,9 9,7 0,6 3,3 2. Cận nghèo (n=2711) 13,9 74,3 7,2 0,3 4,3 3. Không thuá»™c diện nghèo (n=6448) 23,4 61,1 6,6 0,8 8,1 Tỉnh Hà TÄ©nh (n=736) 21,1 66,4 5,4 0,2 6,9 Nghệ An (n=3519) 15,0 74,3 5,0 0,4 5,3 Quảng Bình (n=1601) 22,8 58,3 11,2 0,5 7,1 Quảng Trị (n=2331) 15,2 75,4 2,8 0,1 6,5 Thanh Hoá (n=3236) 19,5 64,3 11,2 0,6 4,3 Thừa Thiên Huế (n=1975) 32,1 41,4 8,0 4,3 1,.1 Giá»›i tính 1. Nam (n=6703) 25,8 59,1 9,3 0,8 4,9 2. Nữ (n=6695) 11,3 75,4 5,7 0,5 7,0 Ghi chú bảng: Nguồn: dá»±a theo dữ liệu khảo sát định lượng của Viện Nghiên cứu Phát triển Mê-Kông. N = 7.806 biểu thị lá»±c lượng lao Ä‘á»™ng trên tổng 13.398 há»™ gia đình mẫu được Ä‘iá»?u tra. Tá»· lệ phần trăm Ä‘Æ°a ra là chỉ số chỉ nói lên tỉ lệ thá»?i gian lá»±c lượng lao Ä‘á»™ng ở nông thôn dành cho hoạt Ä‘á»™ng đó. Ä?iá»?u này không có nghÄ©a rằng những hoạt Ä‘á»™ng tiêu tốn nhiá»?u thá»?i gian nhất lại đóng góp nhiá»?u nhất vào thu nhập của các há»™ gia đình. Khi nhìn vào việc làm tiêu tốn nhiá»?u thá»?i gian nhất ở Bảng 3.15, có thể thấy việc lao Ä‘á»™ng tá»± do trong nông nghiệp chiếm Ä‘a số (67,2%), tiếp theo là đến việc làm huởng luÆ¡ng, lâm nghiệp, phi nông nghiệp, nuôi trồng thuá»· sản và cuối cùng là tá»± làm chủ. Nguá»?i Kinh có tá»· lệ dành thá»?i gian vào lao Ä‘á»™ng tá»± do phi nông nghiệp nhiá»?u nhất (9,8%) xếp sau lần luợt là các há»™ không thuá»™c diện nghèo (8,1%), phụ nữ (7%), dân tá»™c thiểu số (2,8%), các há»™ nghèo (3,3%) và đàn ông (4,9%). Thừa Thiên Huế là tỉnh có tá»· lệ phi nông nghiệp cao nhất. Hai tỉnh Quảng Bình và Thanh Hoá cÅ©ng nhÆ° dân tá»™c Bru-Vân Kiá»?u và CÆ¡ Tu, có tá»· lệ lao Ä‘á»™ng tá»± do trong lâm nghiệp cao hÆ¡n. Liên quan đến ngÆ°á»?i sá»­ dụng lao Ä‘á»™ng, Ä‘a số những ngÆ°á»?i được há»?i (81,4%) cho biết lao Ä‘á»™ng tá»± do chính là hình thức tiêu tốn thá»?i gian nhiá»?u nhất; đáng chú ý là, những ngÆ°á»?i không thuá»™c diện nghèo thÆ°á»?ng có ít khả năng lao Ä‘á»™ng tá»± do hÆ¡n so vá»›i những ngÆ°á»?i thuá»™c diện nghèo và cận nghèo, và há»? có thiên hÆ°á»›ng làm việc cho các cá nhân hay các há»™ gia đình và các doanh nghiệp hay tổ chức của Nhà nÆ°á»›c. Bảng 3.16 Những việc làm chủ yếu theo dân tá»™c và tình trạng nghèo Sá»­ dụng lao Ä‘á»™ng (% Lao Tập Các Doanh Doanh Doanh Cá nhân làm làm việc theo loại lao nhân, há»™ nghiệp nghiệp, tổ nghiệp việc trong các Ä‘á»™ng tá»± thể Ä‘á»™ng) gia đình tÆ° nhân chức của Nhà nÆ°á»›c ngoài doanh nghiệp do (%) (%) (%) (%) nÆ°á»›c (%) (%) vừa và nhá»? (%) Tổng số (n=13.398) 81,4 0,5 9,8 2,4 5,5 0,4 4,1 Dân tá»™c (Kinh-DTTS) 1. Kinh (n=3.547) 76,6 0,8 13,1 2,4 6,7 0,3 4,5 2. DTTS (n=9.851) 85,3 0,3 7,0 2,4 4,4 0,5 3,8 Diện 1. Nghèo (n=4.239) 86,4 0,1 9,5 2,1 1,6 0,2 2,7 2. Cận nghèo (n=2.711) 86,1 0,6 8,5 2,1 2,4 0,3 2,7 3. Không thuá»™c diện 76,6 0,8 10,5 2,7 8,9 0,6 5,5 nghèo (n=6.448) 57 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Xét vá»? lÆ°Æ¡ng, trung bình má»—i lao Ä‘á»™ng ăn lÆ°Æ¡ng chỉ được trả lÆ°Æ¡ng 19 triệu đồng má»™t năm, vá»›i sá»± chênh lệch đáng kể giữa các nhóm dân tá»™c, Ä‘iá»?u kiện kinh tế, tỉnh, và giá»›i tính, xem Bảng 3.17 ở dÆ°á»›i. Theo báo cáo, ngÆ°á»?i dân tá»™c H'Mông có số lÆ°Æ¡ng thấp nhất, vá»›i 6,5 triệu đồng má»™t năm, tiếp theo là dân tá»™c Bru -Vân Kiá»?u vá»›i 7,9 triệu đồng, thấp hÆ¡n gần 3 lần so vá»›i hầu hết ngÆ°á»?i Kinh (22,3 triệu đồng). Thừa Thiên Huế và Hà TÄ©nh là hai tỉnh có số lÆ°Æ¡ng trung bình cao nhất. Bảng 3.17 Ä?Æ¡n vị thu nhập của các há»™: 1.000 VND/năm Tổng thu nhập Thu nhập bình quân đầu ngÆ°á»?i Tổng số (n=3.060) 47.482,5 11.614,5 Dân tá»™c của chủ há»™ 1. Kinh (n=948) 58.902,8 15.604,7 2. DTTS (n=2112) 35.963,3 8.165,3 Diện 2. Cận nghèo (n=615) 30.084,8 7.140,2 3. Không thuá»™c diện nghèo (n=1524) 38.826,0 9.437,2 Tỉnh Hà TÄ©nh (n=210) 61.106,6 15.249,0 Thanh Hoá (n=750) 59.557,5 17.508,9 2. Cận nghèo (n=615) 42.894,7 10.176,8 Nhìn vào thu nhập và cÆ¡ cấu thu nhập của các nhóm thuá»™c vùng ChÆ°Æ¡ng trình giảm phát thải (ER -P), có thể thấy những hoạt Ä‘á»™ng mà các nhóm này phụ thuá»™c, và khả năng tài chính so vá»›i phần còn lại của đất nÆ°á»›c. Vá»›i thu nhập bình quân đầu ngÆ°á»?i hàng năm trên 15 triệu đồng, cả dân tá»™c Kinh và nhóm không thuá»™c diện nghèo có công việc làm ăn ổn định hÆ¡n nhiá»?u so vá»›i dân tá»™c thiểu số và các há»™ nghèo hay cận nghèo. Tuy nhiên, thu nhập của há»? chỉ bằng má»™t ná»­a so vá»›i thu nhập bình quân cả nÆ°á»›c năm 2014 theo Tổng Cục Thống kê (31680),52 và thấp hÆ¡n 40% so vá»›i báo cáo của Ngân hàng Thế giá»›i (US$1.890),53 minh há»?a mức Ä‘á»™ thu nhập mà các khu vá»±c ER-P Ä‘ang bị tụt hậu so vá»›i phần còn lại của đất nÆ°á»›c. Hình 3.14 CÆ¡ cấu thu nhập tại các xã vùng duyên hải Bắc Trung bá»™ Other 4.2 5.4 8.5 Migrating members 6.2 2.7 6.2 Social allowances 3.4 4.7 12.7 Non farm services 3.8 6.5 3. Non-poor (n=1524) 2.6 Forestry 6.7 10.3 2. Near poor (n=615) 12.1 Livestock Raising 16.6 15.6 19.4 1. Poor (n=921) Agriculture 13.5 18.7 16.6 Wage 27.9 34.9 27.5 0 10 20 30 40 52 Tổng Cục Thống kê 2014, https://www.gso.gov.vn/SLTKE/pxweb/en/11.%20Health,%20Culture,%20Sport%20and%20Living%20standard/- /E11.19.px/table/tableViewLayout1/?rxid=5a7f4db4-634a-4023-a3dd-c018a7cf951d 53 http://data.worldbank.org/country/vietnam?display=default 58 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Liên quan đến cÆ¡ cấu thu nhập, phần thu nhập lá»›n nhất của hầu hết các nhóm chủ yếu là lÆ°Æ¡ng (31,2%), nông nghiệp và chăn nuôi gia súc chiếm khoảng má»™t phần sáu thu nhập. NgÆ°á»?i H´Mông là má»™t ngoại lệ đáng chú ý, phần lá»›n thu nhập của há»? chủ yếu là đến từ nông nghiệp (41,6%) và chăn nuôi gia súc (25,9%). Trong khi có sá»± nhất quán giữa các nhóm DTTS liên quan đến chăn nuôi gia súc, 7,5% thu nhập của dân tá»™c CÆ¡ Tu có được từ lÄ©nh vá»±c này, tuy nhiên há»? lại có tá»· lệ thu nhập cao hÆ¡n từ nông nghiệp và lâm nghiệp. Nhìn chung, ngÆ°á»?i nghèo được hưởng lợi nhiá»?u hÆ¡n từ trợ cấp xã há»™i và lâm nghiệp, tuy nhiên các há»™ gia đình di cÆ° lại được hưởng lợi ít hÆ¡n. HÆ¡n nữa, trong khi lÆ°Æ¡ng hÆ°u của ngÆ°á»?i nghèo và cận nghèo là không đáng kể thì nó lại chiếm gần 5% thu nhập của những ngÆ°á»?i không thuá»™c diện nghèo. Các Bảng 3.14, 3.15 và Hình 3.14 ở trên cho thấy các há»™ gia đình ít ngÆ°á»?i ở các tỉnh thuá»™c vùng ChÆ°Æ¡ng trình giảm phát thải dành phần lá»›n thá»?i gian cho nông nghiệp, ngay cả khi thu nhập từ nông nghiệp không tăng đến mức cao nhất. Ä?i lao Ä‘á»™ng ngoại tỉnh là xu hÆ°á»›ng má»›i nổi trong vùng giảm phát thải mặc dù các số liệu định lượng không coi Ä‘iá»?u này nhÆ° má»™t xu hÆ°á»›ng lá»›n. Không có gì bất ngá»? khi ngÆ°á»?i Kinh có xu hÆ°á»›ng Ä‘Æ°a lao Ä‘á»™ng gia đình ra khá»?i thôn bản nhiá»?u hÆ¡n so vá»›i các nhóm dân tá»™c khác (trừ ngÆ°á»?i MÆ°á»?ng là dân tá»™c giống vá»›i ngÆ°á»?i Kinh nhất vá»? ngôn ngữ và văn hóa). Ä?ây có thể là má»™t phần của yếu tố ngôn ngữ, trình Ä‘á»™ giáo dục, quan hệ xã há»™i và kết nối rá»™ng hÆ¡n vá»›i các địa phÆ°Æ¡ng. Bảng 3.18 ở dÆ°á»›i cho thấy sá»± khác biệt giữa các nhóm dân tá»™c. Tại má»™t số vùng mà nhóm SESA đã đến thăm, các lãnh đạo xã, thôn bản và dân thôn bản nhận thấy rằng cách duy nhất để cải thiện Ä‘iệu kiện sống của há»? chính là việc Ä‘i làm thuê và Ä‘i xa nếu có thể. Ngày càng nhiá»?u ngÆ°á»?i trẻ và trung niên Ä‘ang rá»?i quê để tìm cÆ¡ há»™i lao Ä‘á»™ng phổ thông ở nÆ¡i khác.54 Má»™t số lao Ä‘á»™ng di cÆ° mang tính thá»?i vụ, giá»›i hạn trong ba hoặc bốn tháng má»™t năm. Tại xã Tân Phúc (Huyện Lang Chanh, tỉnh Thanh Hoá), lãnh đạo xã cho biết "thu nhập từ ‘xuất khẩu’ chính của chúng tôi đến từ sức lao Ä‘á»™ng của chúng tôi".55 Bảng 3.18 Di cÆ° lao Ä‘á»™ng theo dân tá»™c, mức nghèo và giá»›i tính của chủ há»™ (n=3060) Lao Ä‘á»™ng tá»± do trong Các há»™ kinh doanh vá»? dịch vụ Việc làm Thất nghiệp/ Việc làm chính nông nghiệp, lâm nghiệp trong phi nông nghiệp, phi lâm Khác hưởng Ä‘ang tìm của ngÆ°á»?i di cÆ° và nuôi trồng thuá»· sản nghiệp và phi nuôi trồng thuá»· (%) lÆ°Æ¡ng (%) việc (%) (%) sản (%) Tổng số (n=744) 90,0 0,2 0,5 0,9 8,4 Dân tá»™c của chủ há»™ Kinh (n=354) 90,0 0,3 0,7 1,4 7,7 Thái (n=206) 89,6 0,0 0,1 0,0 10,3 Bru-Vân Kiá»?u (n=24) 50,2 0,0 0,0 0,0 49,8 MÆ°á»?ng (n=94) 90,8 0,0 1,0 0,9 7,3 Tà Oi- Pa Cô (n=17) 96,9 0,0 0,0 0,0 3,1 CÆ¡ Tu (n=10) 100,0 0,0 0,0 0,0 0,0 H’Mông (n=6) 85,1 0,0 0,0 0,0 14,9 DTTS khác (n=33) 97,7 0,0 0,0 0,0 2,3 Ghi chú bảng: Nguồn: Dữ liệu khảo sát định lượng của Viện Nghiên cứu và Phát triển Mê -Kông. 54 Xu hÆ°á»›ng này có vẻ xuất hiện nhiá»?u ở Thanh Hoá và má»™t số Ä‘iểm tại Nghệ An và nhiá»?u hÆ¡n các nÆ¡i khác mà nhóm SESA đã đến thăm. 55 Xem Quyết định 71/QD-TTg của Thủ tÆ°á»›ng Chính phủ: Phê duyệt dá»± án há»— trợ các huyện nghèo [30a] để đẩy mạnh xuất khẩu lao Ä‘á»™ng và giảm nghèo bá»?n vững giai Ä‘oạn 2009 - 2020. Mặc dù chỉ là giai thoại, hầu hết cán bá»™ xã được há»?i Ä‘á»?u cho rằng dá»± án đã thất bại khi hầu hết các lao Ä‘á»™ng trở vá»? từ nÆ°á»›c ngoài cùng các khoản nợ lá»›n và do đó còn tồi tệ hÆ¡n trÆ°á»›c khi há»? ra Ä‘i. 59 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Di cÆ° là má»™t hiện tượng khá phổ biến trong vùng, đặc biệt đối vá»›i các nhóm có thuận lợi hÆ¡n vá»? kinh tế nhÆ° Kinh, MÆ°á»?ng, Thái và những ngÆ°á»?i không thuá»™c diện nghèo. Hình 3.15 cho ta thấy, tính trung bình, 21,7% há»™ gia đình mẫu cho biết có thành viên di cÆ° trong 12 tháng qua. Tá»· lệ này của ngÆ°á»?i Kinh cao hÆ¡n (25,5%) so vá»›i các dân tá»™c thiểu số khác (17,9%). Hình này có sá»± khác biệt đáng kể giữa các nhóm dân tá»™c thiểu số. Cụ thể, Thái và MÆ°á»?ng có tá»· lệ thành viên di cÆ° cao hÆ¡n các dân tá»™c khác, còn so vá»›i ngÆ°á»?i Kinh, tá»· lệ này lần lượt là 19,2% và 25,9%. Phần lá»›n những há»™ không thuá»™c diện nghèo và cận nghèo cÅ©ng có tá»· lệ thành viên di cÆ° nhiá»?u hÆ¡n so vá»›i những há»™ nghèo. Tá»· lệ há»™ có thành viên di cÆ° cÅ©ng khác nhau tuỳ thuá»™c vào má»—i tỉnh, 16,8% tại Quảng Trị, 17,3% tại Hà TÄ©nh và 23,3% tại Nghệ An và Quảng Bình. Tại các há»™ gia đình này, trung bình 1 trên 3 há»™ là di cÆ° đến địa phÆ°Æ¡ng khác, 50% là phụ nữ, và 85% là con cái của chủ há»™. Bảng 3.18 ở trên cho thấy phần lá»›n dân di cÆ° Ä‘á»?u có việc làm hưởng lÆ°Æ¡ng. Má»™t số ít há»™ dân tá»™c Bru-Vân Kiá»?u có thành viên di cÆ°, má»™t ná»­a là sinh viên Ä‘ang há»?c xa nhà. Bảng 3.19 Di cÆ° trong vùng giảm phát thải (% há»™ có thành viên di cÆ°) a) Nghèo Cuá»™c khảo sát tính mức nghèo của vùng theo hai chỉ số: tình trạng nghèo chính thức do cán bá»™ địa phÆ°Æ¡ng qui định và nghèo vá»? thu nhập tính theo tiêu chuẩn quốc gia. Hình 3.14 Tá»· lệ nghèo (phần trăm nghèo) Self-Claimed Poverty vs. Poverty Measured by Income 60 51.2 49.5 38.3 40 27.2 23.3 20 10.5 0 % poor households % near-poor households % non-poor households Poverty rate as claimed by local authorities Poverty rate measured by income 60 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Các há»™ nghèo chiếm phần lá»›n trong tổng số há»™ gia đình thuá»™c vùng ChÆ°Æ¡ng trình giảm phát thải. Hình 3.16 ở trên cho thấy sá»± khác biệt giữa tỉ lệ nghèo tá»± khai và nghèo căn cứ vào thu nhập cÅ©ng nhÆ° khác biệt giữa mức nghèo được tuyên bố bởi chính quyá»?n địa phÆ°Æ¡ng và mức nghèo được tính bằng thu nhập. Trong khi hÆ¡n má»™t phần tÆ° há»™ được chính quyá»?n xác định là nghèo, thì tá»· lệ nghèo được Ä‘o bằng thu nhập lại chiếm hÆ¡n 50% tổng số há»™ ở các vùng thuá»™c ChÆ°Æ¡ng trình. Ä?iá»?u này nhắc lại hiện tượng phổ biến là phân loại nghèo ở địa phÆ°Æ¡ng có thể theo các tiêu chí khác để xem xét (ví dụ goá bụa), và các há»™ gia đình, đặc biệt là những há»™ có khả năng tá»± cung tá»± cấp, thÆ°á»?ng không hạch toán đầy đủ các nguồn thu nhập của há»?. Trung bình 64,2% dân tá»™c thiểu số trong vùng được coi là nghèo, trong khi 38,3% ngÆ°á»?i Kinh cÅ©ng bị coi là nghèo. Bru-Vân Kiá»?u và H'Mông có tá»· lệ nghèo cao nhất, vá»›i trên 80% dân số sống dÆ°á»›i mức nghèo. NgÆ°á»?i Kinh có tá»· lệ há»™ không thuá»™c diện nghèo cao nhất (gần 50%). Xét theo tỉnh, Hà TÄ©nh có tá»· lệ há»™ không thuá»™c diện nghèo cao nhất, trong khi Thanh Hoá có tá»· lệ há»™ nghèo cao nhất. Xem Hình 3.17 phía dÆ°á»›i: sá»± phân bổ dân tá»™c thiểu số và tình trạng nghèo đói trong vùng ChÆ°Æ¡ng trình giảm phát thải. Hình 3.15 Bản đồ cho thấy sá»± phân bố của các dân tá»™c thiểu số và há»™ nghèo tại các xã có tiá»?m năng REDD+ 61 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Cả hai phÆ°Æ¡ng pháp xác định nghèo Ä‘á»?u có má»™t số nhược Ä‘iểm. Các há»™ gia đình sẽ có thiên hÆ°á»›ng báo cáo sai lệch thu nhập, vì vậy kết quả có được sẽ không thể chính xác. Những phân tích trong báo cáo sau đây sá»­ dụng tình trạng nghèo có chỉ định, và Ä‘iá»?u này quyết định ngÆ°á»?i nghèo sẽ được nhận há»— trợ chính thức làm ảnh hưởng đến phúc lợi của há»?. Trong khi tá»· lệ nghèo ở dân tá»™c thiểu số còn cao, đặc biệt là ở các tỉnh phía bắc thuá»™c vùng ChÆ°Æ¡ng trình giảm phát thải trong năm 2015, tá»· lệ này sẽ còn tăng vào năm 2016. Nguyên nhân là do Bá»™ Lao Ä‘á»™ng, ThÆ°Æ¡ng binh và Xã há»™i đã cập nhật chỉ số nghèo cho giai Ä‘oạn 2016-2020. Mức thu nhập bình quân đầu ngÆ°á»?i nông thôn má»›i đã tăng từ 400.000 đồng/tháng lên 700.00 đồng/tháng, trong khi mức thu nhập cận nghèo đã tăng lên 1.000.000 đồng. HÆ¡n nữa, Chính phủ xác định những ngÆ°á»?i thuá»™c diện nghèo khi có thu nhập cận nghèo dao Ä‘á»™ng từ 700.000 đồng đến 1.000.000 đồng má»™t tháng và thiếu ba trên mÆ°á»?i dịch vụ/cÆ¡ sở hạ tầng được liệt kê trong Quyết định; định nghÄ©a má»›i chú trá»?ng vào đặc tính Ä‘a chiá»?u hÆ¡n là vá»? nghèo đói ở Việt Nam.56 Tuy nhiên, những thÆ°á»›c Ä‘o chủ yếu vá»? nghèo đói được sá»­ dụng ở Việt Nam không thể hiện quy mô liên quan đến việc loại trừ xã há»™i và tính chất dá»… bị tổn thÆ°Æ¡ng, và Ä‘iá»?u này là những nhân tố quan trá»?ng khi xác định nghèo ở dân tá»™c thiểu số, đặc biệt là phụ nữ, trẻ em và ngÆ°á»?i già. Những Ä‘iá»?u kiện sống nghèo hÆ¡n và nghèo tổng quát của các huyện và các xã tại vùng núi thuá»™c chÆ°Æ¡ng trình giảm phát thải cÅ©ng được phản ảnh trong má»™t số xã thuá»™c “loại IIIâ€? theo định nghÄ©a của Ủy ban Dân tá»™c – có những xã có “hoàn cảnh đặc biệt khó khănâ€? (xem Bảng 3.19 ở dÆ°á»›i). Trong các huyện có diện tích rừng lá»›n, thuá»™c ChÆ°Æ¡ng trình 30a và không thuá»™c 30a, ở 6 tỉnh có xu hÆ°á»›ng có nhiá»?u xã thuá»™c “loại III’, và có tá»· lệ nghèo cao hÆ¡n và nhiá»?u ngÆ°á»?i dân tá»™c thiểu số hÆ¡n. Việc phân loại III đại diện khá tốt cho thấy tá»· lệ nghèo cao hÆ¡n và phụ thuá»™c nhiá»?u hÆ¡n vào nông nghiệp và lâm nghiệp. Ví dụ vá»? các xã loại III mà nhóm SESA đến thăm là Tam Hợp, LÆ°Æ¡ng Minh tại Nghệ An (huyện TÆ°Æ¡ng DÆ°Æ¡ng), nÆ¡i các há»™ nghèo vẫn ở mức lần lượt là 61% và 72% (năm 2015). Ở các huyện có diện tích rừng lá»›n cÅ©ng có tỉ lệ nghèo và sinh kế không đảm bảo cao. Trong bốn tỉnh có các huyện thuá»™c ChÆ°Æ¡ng trình 30a, tám trong số 14 huyện cÅ©ng là các huyện có diện tích rừng và tỉ lệ nghèo cao nhất. Bảng 3.19 Số xã có “hoàn cảnh đặc biệt khó khănâ€? ở các huyện có Ä‘á»™ che phủ rừng cao Huyện có Ä‘á»™ che phủ rừng cao Tổng số xã của Các xã loại Các xã loại Tỉnh nhất trong khu vá»±c ER-P huyện I – III theo UBDT III ThÆ°á»?ng Xuân/30a 17 17 9 Thanh Hóa Quan Hóa/30a 18 18 16 Quan SÆ¡n/30a 13 13 10 TÆ°Æ¡ng DÆ°Æ¡ng/30a 18 18 15 Con Cuông 13 13 6 Nghệ An Quế Phong/30a 14 14 11 Kỳ SÆ¡n/30a 21 21 19 Quỳ Châu 12 12 9 HÆ°Æ¡ng Khê 22 22 10 Hà TÄ©nh HÆ°Æ¡ng SÆ¡n 32 32 15 Kỳ Anh 33 19 7 Bố Trạch 30 11 6 Quảng Bình Minh Hóa/30a 16 16 14 Lệ Thủy 28 7 4 Ä?ak Rông/30a 14 14 8 Quảng Trị HÆ°á»›ng Hóa 22 22 11 VÄ©nh Linh 22 4 1 A LÆ°á»›i 21 21 10 TT Huế Phong Ä?iá»?n 16 3 0 Nam Ä?ông 11 11 0 56 Xem Quyết định của Thủ tÆ°á»›ng chính phủ số 59/2015/QÄ?-TTg. 62 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Huyện có Ä‘á»™ che phủ rừng cao Tổng số xã của Các xã loại Các xã loại Tỉnh nhất trong khu vá»±c ER-P huyện I – III theo UBDT III Tổng 393 308 181 Ghi chú bảng: Dữ liệu xã thuá»™c ChÆ°Æ¡ng trình 135 của Ủy ban Dân tá»™c (Quyết định 447/QÄ? -UBDT), tổng số các xã trích từ Niên giám Thống kê của tỉnh năm 2014. LÆ°u ý Hà TÄ©nh và Thừa Thiên Huế không có các huyện thuá»™c chÆ°Æ¡ng trình 30a. Bảng 3.20 Dữ liệu vá»? nghèo đói và dân tá»™c thiểu số ở xã Tam Hợp (loại III), huyện TÆ°Æ¡ng DÆ°Æ¡ng Há»™ gia đình theo dân tá»™c Tổng số Há»™ Há»™ cận Thôn bản há»™ Kinh Thái Pong H’Mông Khmú nghèo nghèo Xop Nam (Trung 80 6 64 10 29 NA tâm xã) Vang Mon 81 1 77 1 2 49 NA Bản Phong 150 1 10 139 107 NA Huổi SÆ¡n 58 58 31 NA Pha Lom 106 106 72 NA Tổng 475 8 151 150 164 2 288 42? Ghi chú bảng: Dữ liệu thu thập từ UBND Tam Hợp năm 2015. Pong (LND: có thể là Tày Poá»?ng) là dân tá»™c chÆ°a được biết đến ở Việt Nam nhÆ°ng vẫn có trong danh sách xã. So sánh vá»›i xã Tam Hợp, xã LÆ°Æ¡ng Minh (thuá»™c loại III) có mÆ°á»?i thôn bản và 1.100 há»™ gia đình (dữ liệu của huyện và xã chênh lệch 35 há»™), hầu hết số đó là Khmú (khoảng 575 há»™), hay Thái (khoảng 489 há»™) và số còn lại là Kinh (20 há»™). Theo cán bá»™ xã, tá»· lệ nghèo của xã hiện là 72% và 17% các há»™ thuá»™c diện cận nghèo. Trong những năm gần đây, ngÆ°á»?i dân ở xã này bị ảnh hưởng tiêu cá»±c bởi hai công trình thủy Ä‘iện Bản Vẽ và Nậm NÆ¡n. Những ảnh hưởng này bao gồm tái định cÆ° và mất đất nông nghiệp mà không được Ä‘á»?n bù thá»?a đáng (ý kiến của ngÆ°á»?i dân địa phÆ°Æ¡ng), ô nhiá»…m nguồn nÆ°á»›c sông kể cả việc hủy diệt các loài cá và tăng sạt lở đất. Dá»± báo gần đây vá»? nghèo đói đến năm 2020 của Ngân hàng Thế giá»›i57 cho rằng mặc dù sẽ có sá»± cải thiện tất yếu, nhÆ°ng mức nghèo đói của dân tá»™c thiểu số ở Việt Nam vẫn có thể giữ nguyên và kém xa so vá»›i dân tá»™c Kinh, vá»›i 38% tá»· lệ nghèo của dân tá»™c thiểu số. 3.5 NgÆ°á»?i dân tá»™c thiểu số / bản địa Vào thá»?i Ä‘iểm hiện tại, các Ä‘iá»?u tra dân số của Việt Nam chính thức công nhận 54 nhóm dân tá»™c thiểu số, cho dù trên thá»±c tế có nhiá»?u nhóm hÆ¡n nhÆ°ng không được công nhận chính thức. Khu vá»±c chÆ°Æ¡ng trình giảm phát thải là nÆ¡i cÆ° trú của khoảng 13 nhóm trong số đó có cả ngÆ°á»?i Kinh.58 Vùng đông ngÆ°á»?i dân tá»™c thiểu số nhất được tìm thấy ở hai tỉnh phía bắc là Thanh Hóa và Nghệ An. Theo nhÆ° Ä‘iá»?u tra dân số gần đây nhất,59 hai tỉnh phía bắc này 57 Gabriel Demombynes và Linh Hoàng VÅ© (2015: 13), Làm rõ cách tính tỉ lệ nghèo ở Việt Nam. Ä?ồ thị của há»? "Dá»± báo số ngÆ°á»?i nghèo Ä‘Æ¡n giản đối vá»›i Việt Nam" Ä‘á»? xuất rằng trong khi tá»· lệ nghèo cả nÆ°á»›c (số liệu Tổng cục Thống kê) sẽ là 8% vào năm 2020, đối vá»›i DTTS tỉ lệ này sẽ vẫn ở mức 38% (giả định rằng tá»· lệ của cả nÆ°á»›c bao gồm cả các há»™ gia đình ngÆ°á»?i Kinh và DTTS). 58 Nhóm SESA thấy rằng má»™t số nhóm không có trong danh sách Ä‘iá»?u tra dân số: Ä?an Lai, Pa Cô và Pa Hy, Chính phủ không liệt những nhóm này vào nhóm khác biệt. 59 Cuá»™c Ä‘iá»?u tra dân số vá»? dân tá»™c thiểu số được thá»±c hiện vào năm 2015, nhÆ°ng chÆ°a có kết quả chính thức. 63 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx là nÆ¡i cÆ° trú của 88% ngÆ°á»?i dân tá»™c thiểu số của khu vá»±c chÆ°Æ¡ng trình giảm phát thải.60 Các nhóm chiếm Ä‘a số trong cả 6 tỉnh được sắp xếp theo dân số là Thái (45%), MÆ°á»?ng (29%), Bru-Vân Kiá»?u (6%), Thổ (6%), H’Mông (4%), Tà Ôi (4%), và KhÆ¡ Mú/Khmu (3%). Những nhóm khác có trong khu vá»±c (CÆ¡ Tu và Chứt ở phía nam, Dao và O’Ä?u ở phía bắc) vẫn có tá»· lệ nhá»? trên tổng dân số dân tá»™c thiểu số. Chỉ có ngÆ°á»?i Thái và MÆ°á»?ng là có dân số trên 100.000 ngÆ°á»?i. Ở Việt Nam, 53 nhóm dân tá»™c thiểu số chiếm khoảng 14% tổng dân số. Trong số 6 tỉnh thuá»™c chÆ°Æ¡ng trình giảm phát thải, các nhóm dân tá»™c thiểu số chiếm khoảng 11,5% tổng dân số trong hÆ¡n 10 triệu dân vào năm 2009. Hình 3.17 phía trên cho thấy sá»± phân bổ theo xã của những nhóm dân tá»™c thiểu số khác nhau trong khu vá»±c chÆ°Æ¡ng trình giảm phát thải. Vá»? ngôn ngữ - dân tá»™c, MÆ°á»?ng và Thổ thuá»™c nhóm Việt MÆ°á»?ng (cùng vá»›i Kinh), Bru-Vân Kiá»?u và Tà Ôi thuá»™c nhóm Môn-Khmer, Thái nằm trong Tai-Kadai, H’Mông nằm trong H’Mông-Iu Miên, trong khi KhÆ¡ Mú (còn được đánh vần là Khmu) thuá»™c khóm tiếng dân tá»™c Nam Ã? (hoặc Khmuic). Bảng 3.21 dÆ°á»›i đây dá»±a trên Ä‘iá»?u tra dân số được Tổng cục thống kê (GSO) xuất bản năm 2009. Trong khi số lượng đó có thể thay đổi, nhÆ°ng các tá»· lệ cấp tỉnh sẽ không thay đổi nhiá»?u (không có sá»± di cÆ° lá»›n và liên tỉnh nào của ngÆ°á»?i dân ảnh hưởng vá»›i khu vá»±c chÆ°Æ¡ng trình giảm phát thải). Bảng 3.21 Dữ liệu dân số các dân tá»™c thiểu số theo nhóm và các tỉnh thuá»™c chÆ°Æ¡ng trình giảm phát thải Ghi chú: Nguồn từ dữ liệu Ä‘iá»?u tra dân số của Tổng cục thống kê 2009 cho tất cả các tỉnh trừ TT Huế nÆ¡i mà dữ liệu được lấy từ Ban Dân tá»™c (CEMA) tỉnh 2015: *Tà Ôi ở Quảng Trị hầu hết là Pa Cô theo nhÆ° CEMA. **Tà Ôi ở TT Huế bao gồm cả Pa Cô (21.138); Pa Hy, má»™t nhóm DTTS khác chÆ°a được công nhận trong Ä?iá»?u tra dân số 2009. Theo nhÆ° CEMA Quảng Trị, số ngÆ°á»?i dân tá»™c thiểu số ở đó đã lên tá»›i 76.951 ngÆ°á»?i Vân Kiá»?u và Pa Cô, nhÆ°ng tổng dân số tỉnh vẫn chÆ°a được Ä‘Æ°a ra. Trong khu vá»±c chÆ°Æ¡ng trình giảm phát thải, các nhóm dân tá»™c thiểu số chủ yếu ở các huyện và xã vùng núi có tá»· lệ đất được phân loại là đất rừng cao. Riêng ở Thanh Hóa, nÆ¡i vá»›i số ngÆ°á»?i MÆ°á»?ng và Thái lá»›n (đặc biệt những ngÆ°á»?i trồng lúa nÆ°á»›c thÆ°á»?ng cÆ° trú tại vùng trung du hÆ¡n là cao nguyên); ở đó, ngÆ°á»?i dân tá»™c thiểu số không sống tập trung cao tại má»™t vài huyện thậm chí là vài xã (nhÆ° trong trÆ°á»?ng hợp của Quảng Bình, má»™t phần của Quảng Trị và Thừa Thiên Huế). Bảng 3.22 dÆ°á»›i đây cho thấy tÆ°Æ¡ng quan lá»›n giữa Ä‘á»™ che phủ rừng và hiện diện của ngÆ°á»?i dân tá»™c thiểu số. Trong số 4 tỉnh nÆ¡i có tỉ lệ ngÆ°á»?i dân tá»™c thiểu số ít hÆ¡n so vá»›i tổng dân số tỉnh, há»? thÆ°á»?ng tập trung ở 2 hoặc 3 huyện 60 Ở tỉnh Nghệ An, má»™t vài nhóm nhá»? nhÆ° Pong và Ä?an Lai không được liệt kê trong Ä‘iá»?u tra dân số năm 2009. Ở phía Nam tỉnh Thừa Thiên Huế và Quảng Trị, nhóm Pa Cô cÅ©ng không được nhận dạng riêng mà thÆ°á»?ng được xếp dÆ°á»›i tên Tà Ôi. 64 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx má»—i tỉnh nÆ¡i có Ä‘á»™ che phủ rừng cao nhất. Kể cả tổng dân số của há»? có thấp hoặc rất thấp (đặc biệt là Hà TÄ©nh) tại 4 tỉnh phía nam của khu vá»±c chÆ°Æ¡ng trình giảm phát thải, há»? vẫn hợp thành dân số chính của má»™t số các huyện mục tiêu và rất đông ở các huyện có Ä‘á»™ che phủ rừng cao so vá»›i toàn tỉnh. Bảng 3.22 TÆ°Æ¡ng quan giữa diện tích rừng che phủ và dân số các dân tá»™c thiểu số Ghi chú: Bảng này có rất nhiá»?u nguồn dữ liệu, chính vì thế nó chỉ nên lấy làm chỉ dẫn xu hÆ°á»›ng. Diện tích rừng cấp huyện để xác định huyện nào có diện tích đất rừng nhiá»?u nhất được lấy từ Niên giám Thống kê cấp tỉnh 2014. Dữ liệu dân số hoặc là từ các tỉnh được đến thăm 2015, hoặc là lấy từ nguồn dữ liệu cấp xã của Tổng Ä‘iá»?u tra Nông Nghiệp (2011) 61. 3.6 Sinh kế, an ninh lÆ°Æ¡ng thá»±c, sá»­ dụng rừng và phụ thuá»™c vào rừng, và nông nghiệp 3.6.1 Sinh kế Tỉ lệ nghèo cao dai dẳng của các nhóm dân tá»™c thiểu số cho thấy sinh kế của há»? vẫn không được đảm bảo và dá»… bị tổn thÆ°Æ¡ng. NgÆ°á»?i dân tá»™c thiểu số có xu hÆ°á»›ng phụ thuá»™c nhiá»?u vào các hoạt Ä‘á»™ng dá»±a vào đất Ä‘ai để kiếm kế sinh nhai cho dù Chính phủ đã có các biện pháp khuyến khích nhằm giảm phụ thuá»™c vào nông nghiệp và lâm nghiệp.62 Vì vậy, khi tham khảo ý kiến các nhóm dân tá»™c khác nhau vá»? khả năng sinh kế và an ninh lÆ°Æ¡ng thá»±c, hầu hết há»? luôn coi đất Ä‘ai là yếu tố quan trá»?ng nhất để bảo đảm Ä‘á»?i sống. Tâm lý “Chúng tôi có thể làm vá»›i ít của cải, nhÆ°ng không thể làm khi ít đấtâ€? được lặp lại nhiá»?u lần. 61 Vì tính nhất quán, những dữ liệu này được lấy từ Niên giám Thống kê của sáu tỉnh năm 2014. Diện tích được xác định là “đất rừngâ€? không có ý chỉ bất kỳ Ä‘á»™ che phủ rừng nào hay chất lượng của rừng đó. 62 Lấy ví dụ, ChÆ°Æ¡ng trình mục tiêu quốc gia vá»? xây dá»±ng khu vá»±c nông thôn má»›i theo Quyết định 491/QÄ? -TTg (2009) đặt ra 19 tiêu chí, và Quyết định 800/QÄ?-TTg (2010) thiết lập mục tiêu và trách nhiệm cho các khu vá»±c nông thôn má»›i (Quyết định 800 áp dụng cho năm 2010 - 2020). Mục tiêu tái cÆ¡ cấu lá»±c lượng lao Ä‘á»™ng cho vùng Bắc Trung Bá»™ chỉ có 35% còn lại phụ thuá»™c vào nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản (491/QÄ?-TTg, Tiêu chí 12). 65 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Chính sách của Chính phủ mong muốn bảo vệ lÆ°u vá»±c đầu nguồn nÆ°á»›c đã dẫn đến việc cấm dài hạn luân canh và khai hoang du canh (chính sách định canh định cÆ°),63 cá»™ng đồng vùng cao được yêu cầu từ bá»? canh tác cây ngắn ngày trên đất bá»? hoang cÅ© cÅ©ng nhÆ° giảm diện tích canh tác lúa nÆ°Æ¡ng. Những khu đất bá»? hoang đó nói chung được phân loại lại thành rừng sản xuất hoặc rừng phòng há»™ (thÆ°á»?ng là rừng “tá»± nhiên’). Vá»›i hệ thống khuyến nông cho vùng cao ít hiệu quả, kể cả má»™t số “mô hìnhâ€? phù hợp khả thi vá»? kinh tế -xã há»™i64 các nông há»™ nhá»? ở vùng cao thuá»™c ChÆ°Æ¡ng trình giảm phát thải chỉ còn cách là trồng sắn và ngô vì nhu cầu thị trÆ°á»?ng của cả hai loại cây trồng này có vẻ ổn định và gia tăng trong mấy năm vừa qua (3 đến 5 năm). Tuy nhiên, Ä‘iá»?u này Ä‘i song song vá»›i biến Ä‘á»™ng của giá cả thị trÆ°á»?ng khiến cho thu nhập từ hai cây trồng này (và diện tích sản xuất) thậm chí không ổn định và đảm bảo. Những loài cây thành công mang lại thu nhập bằng tiá»?n mặt khác nhÆ°ng vá»›i qui mô nhá»? hÆ¡n nhiá»?u trên vùng cao là ý dÄ© (Coix lacryma jobi), dứa, chuối và khoai lang. Thêm vào đó, những tiểu nông chăn nuôi gia súc (gia cầm, lợn, dê, bò và trâu) trồng má»™t số loại cây rừng (chủ yếu là cây keo tại các vùng trung du và miá»?n núi thuá»™c chÆ°Æ¡ng trình giảm phát thải, bao gồm cả má»™t số lượng nhá»? cao su và xoan). a) An ninh lÆ°Æ¡ng thá»±c An ninh lÆ°Æ¡ng thá»±c là vấn Ä‘á»? trong vùng ChÆ°Æ¡ng trình giảm phát thải. Cuá»™c khảo sát định lượng vá»? vấn Ä‘á»? này cho thấy 26,1% các há»™ gia đình ngÆ°á»?i Kinh và 55,4% các há»™ dân tá»™c thiểu số đã thiếu ăn trong những năm trÆ°á»›c đây (Hình 3.18 ở dÆ°á»›i cho thấy các thá»?i gian thiếu ăn chủ yếu). Trong số các nhóm dân tá»™c thiểu số, tá»· lệ này chênh lệch từ 24,4% (H’Mông) đến 60-66% (MÆ°á»?ng, Bru-Vân Kiá»?u và Tà Ôi-Pa cô). Những chủ há»™ là nữ giá»›i (cả ngÆ°á»?i Kinh và dân tá»™c thiểu số) nói có thá»?i gian thiếu ăn chiếm 43,4%, trong khi 34,6% chủ há»™ là nam giá»›i nói có thá»?i gian thiếu ăn. Xét vá»? lÆ°Æ¡ng thá»±c giàu protein (bất cứ nguồn nào), kết quả được trình bày trong Bảng 3.23. Bảng 3.23 Số ngày không có thá»±c phẩm giàu protein Dân tá»™c và tình trạng nghèo của 0 ngày không 1-3 ngày 4-6 ngày 7 ngày các há»™ gia đình có protein (P) không có P không có P không có P Kinh 59,6 20,5 16,0 3,9 Dân tá»™c thiểu số 21,5 24,7 35,6 18,2 Nghèo 16 21,9 41,5 20,6 Cận nghèo 30,2 29,1 29,6 11,1 Không thuá»™c diện nghèo 45 22 22,3 10,7 Chủ há»™ là nam giá»›i 33,4 23,6 29,9 13,1 Chủ há»™ là nữ giá»›i 32,5 22,3 27,3 18 Ghi chú bảng: Dữ liệu khảo sát định lượng của Viện Nghiên cứu và Phát triển Mê -Kông. 63 Chính phủ đã thành lập Ban Ä?ịnh canh định cÆ° vào năm 1968. 64 Ä?iá»?u này bao gồm gia đình có lao Ä‘á»™ng, vốn đầu tÆ° và các vấn Ä‘á»? vá»? giá»›i trong việc kiếm kế sinh nhai. 66 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Hình 3.16 Thá»?i gian thiếu ăn theo tháng All (n=3060) 60 49.2 50 43.6 40 32.2 33.8 29.4 26.9 30 25 24.6 22.2 20 14.9 16.3 10 0 Bất chấp số phần trăm há»™ gia đình nghèo và những há»™ thiếu ăn qua các kỳ giáp hạt, dân tá»™c thiểu số thá»±c tế nhận được há»— trợ lÆ°Æ¡ng thá»±c của Nhà nÆ°á»›c chiếm 15% và ngÆ°á»?i Kinh là 9,7%. Trong số những há»™ nghèo con số này là khoảng 22%. Hình 3.17 CÆ¡ chế ứng phó vá»›i giai Ä‘oạn thiếu ăn All (n=3060) 6.2 3.4 7.9 40.6 13.5 6.4 13.6 2.2 Support from friends and relatives Support from CSOs Do nothing Other Take up wage labor Collect NTFPs Sell assets Take out loans Ä?ối vá»›i hầu hết các há»™ gia đình, và Chính phủ, khái niệm “an ninh lÆ°Æ¡ng thá»±câ€? được tính toán dá»±a vào việc có đủ gạo hay không. Từ góc nhìn vá»? mặt dinh dưỡng, định nghÄ©a của vấn Ä‘á»? này là quá hẹp, những ngÆ°á»?i tiểu nông vẫn tin tưởng rằng nếu há»? không sản xuất được đủ gạo để sá»­ dụng thì có nghÄ©a lÆ°Æ¡ng thá»±c không đảm bảo. NhÆ° đã Ä‘á»? cập, má»™t trong những tác Ä‘á»™ng lá»›n nhất của việc cấm luân canh và du canh là việc những ngÆ°á»?i nông dân phải đối mặt vá»›i khó khăn khi canh tác lúa nÆ°Æ¡ng. Việc mất Ä‘á»™ màu của đất và sá»± gia tăng của áp lá»±c từ cá»? khiến cho việc canh tác lúa ngày càng khó khăn. Vì vậy, việc thiếu gạo tại tất cả các thôn bản đến thăm65 trở thành má»™t vấn Ä‘á»? nghiêm trá»?ng. Tại những vùng ít hoặc không tồn tại việc trồng lúa nÆ°á»›c, các há»™ gia đình “nghèoâ€? Ä‘á»?u nhận được gạo (15 kg đầu ngÆ°á»?i má»™t tháng trong tối thiểu sáu tháng má»—i năm, cá»™ng thêm trợ cấp vào dịp Tết nguyên đán. NgÆ°á»?i dân vùng cao cho biết vá»? tình trạng thiếu gạo từ 3 đến 9 tháng dá»±a vào tá»± sản xuất, Ä‘iá»?u này có nghÄ©a nhiá»?u 65 Trừ ngoại lệ ở huyện TÆ°Æ¡ng DÆ°Æ¡ng, nÆ¡i ngÆ°á»?i H'mông vẫn có đủ đất vùng cao phù hợp cho việc canh tác lúa nÆ°Æ¡ng, và há»? cho biết vẫn đủ khả năng sản xuất số lượng gạo đủ trong Ä‘iá»?u kiện thá»?i thiết thuận lợi. 67 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx gia đình phải mua gạo trong hầu hết thá»?i gian của năm66. Khi định nghÄ©a vá»? an ninh lÆ°Æ¡ng thá»±c được mở rá»™ng và được hiểu thành an ninh dinh dưỡng (đủ lượng calo để bảo đảm má»™t chế Ä‘á»™ ăn uống lành mạnh), thì có thể xuất hiện những khó khăn phải đối mặt vá»? an ninh lÆ°Æ¡ng thá»±c, đặc biệt đối vá»›i phụ nữ thiểu số. Trong quá khứ, vá»›i hệ thống canh tác vùng cao truyá»?n thống, phụ nữ phụ trách việc trồng các loại rau khác nhau trên những mảnh đất (vÆ°á»?n) cao. Các loại rau từ mảnh đất cao bổ sung cho các loại trái cây và rau rừng, Ä‘iá»?u này có nghÄ©a chỉ cần phải mua ít thá»±c phẩm. Gần đây, phụ nữ phải có nguồn thu nhập hợp lý và Ä‘á»?u đặn để bảo đảm dinh dưỡng cho cả gia đình. Hình 3.19 ở dÆ°á»›i cho thấy những cÆ¡ chế đối phó vá»›i các giai Ä‘oạn thiếu ăn. Hình 3.18 Phụ nữ địa phÆ°Æ¡ng mua rau, thịt, cá và các thá»±c phẩm khác tại vùng đệm Phong Nha Kẻ Bảng, Quảng Bình Sá»± gia tăng nhu cầu mua thá»±c phẩm đóng góp vào việc lá»±a chá»?n sinh kế của ngÆ°á»?i dân và đóng góp tÆ°Æ¡ng đối vào sá»± thay đổi nhanh chóng trong việc sá»­ dụng đất. Việc trồng cây keo đã ít phổ biến hÆ¡n tại các vùng sâu, vùng cao nhÆ° ở huyện Ä?ak Rông, tỉnh Quảng Trị. Trên thá»±c tế, ngÆ°á»?i dân không chỉ có xu hÆ°á»›ng khai thác cây trong vòng 5 năm mà nhiá»?u gia đình đã chuyển từ trồng cây keo sang cây sắn – theo nhu cầu thị trÆ°á»?ng và sá»± tăng giá của sắn cÅ©ng mang đến thu nhập trong ngắn hạn, và việc xuất hiện nhà máy sắn má»›i tạo Ä‘iá»?u kiện tiếp cận thị trÆ°á»?ng dá»… dàng hÆ¡n 67. Tại vùng nông thôn tỉnh Quảng Bình, cây keo được khuyến khích trồng rá»™ng rãi, tuy nhiên ngÆ°á»?i nông dân (Kinh và dân tá»™c thiểu số) thÆ°á»?ng chặt Ä‘i sau năm năm (thá»?i gian trung bình là 5,5 năm 68) thậm chí má»™t số khác sẽ chặt sá»›m hÆ¡n, cho dù chu kỳ khai thác dài hÆ¡n thì cây keo có tiá»?m năng Ä‘em lại thu nhập cao hÆ¡n cho đến khoảng bảy năm. Có má»™t vài yếu tố liên quan đến sinh kế giải thích cho quyết định này; bao gồm rủi ro do bão gây ra, áp lá»±c phải chặt sá»›m, trả nợ/lãi suất trÆ°á»›c thá»?i hạn hay Ä‘Æ¡n giản chỉ vì những há»™ nông dân nghèo không thể chá»? đợi nhiá»?u năm để có thu nhập từ cây keo và bảo đảm an ninh lÆ°Æ¡ng thá»±c nếu há»? không có nguồn thu nhập nào khác69. Trong má»™t bản thuá»™c huyện Lang Chánh, tỉnh Thanh Hoá, ngÆ°á»?i dân trồng cây keo từ năm 2007 vì được há»— trợ bởi má»™t Nghị quyết của Chính phủ, cho đến nay há»? vẫn chÆ°a thu hoạch.70 66 Sá»± phụ thuá»™c vào an ninh lÆ°Æ¡ng thá»±c hàng năm tại các vùng rừng sâu cÅ©ng được nêu trong Báo cáo sàng lá»?c của Quỹ Bảo tồn Việt Nam trong cuá»™c làm việc vá»›i các Ban Quản lý rừng đặc dụng và các xã vùng giảm phát thải, nhÆ° KBT Pù Hu, Pù Huống; Pù Mát từ năm 2007 đến 2012. 67 Tuy nhiên, do các biến Ä‘á»™ng vá»? giá cả cÅ©ng nhÆ° nhu cầu thị trÆ°á»?ng của mặt hàng sắn, nhà máy đã dừng mua sắn từ những ngÆ°á»?i nông dân Ä?ak Rông cho đến hết năm 2015, và dÆ°á»?ng nhÆ° sản xuất của ngÆ°á»?i nông dân tại địa phÆ°Æ¡ng đã bắt đầu vượt xa công suất hàng ngày của nhà máy, dẫn đến việc Æ°u tiên mua sắn từ các thÆ°Æ¡ng nhân thay vì ngÆ°á»?i nông dân. Vietnam News, 23 tháng 1, 2016. 68 Khảo sát của Viện Nghiên cứu Phát triển Mê -Kông tháng 11 và 12 năm 2015. 69 Những yếu tố khác liên quan đến cÆ¡ cấu chuá»—i giá trị của cây keo 70 Quyết định 147/QÄ?-TTg của Thủ tÆ°á»›ng Chính phủ vá»? Phát triển rừng sản xuất (2007). Theo dân làng, cây keo lá»›n lên chậm và vá»›i địa hình sâu xa của bản và nÆ¡i trồng keo, các thÆ°Æ¡ng nhân không tá»? ra quan tâm đến việc thu mua. Sá»± khuyến kh ích trồng keo, đặc biệt ở vùng đất nghèo không phải là trÆ°á»?ng hợp riêng lẻ trong vùng ChÆ°Æ¡ng trình giảm phát thải. Keo lai phổ biến nhất (40%), so vá»›i keo tai tượng (20%), tuy nhiên giống lai lại không phải ở nÆ¡i nào cÅ©ng phù hợp để trồng. Ở những nÆ¡i có đất nghèo hÆ¡n, tai tượng có thể sống tốt hÆ¡n các giống keo lai. 68 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Hình 3.19 Suy thoái rừng vì sắn và keo Huyện Ä?ak Rông, tỉnh Quảng Trị: Nông dân đã Tại các vùng thấp hÆ¡n ở tỉnh Quảng Trị, cây keo được chuyển từ cây keo sang sắn trồng và thu hoạch rá»™ng rãi. b) Cây nông nghiệp Nông nghiệp ở những vùng rá»™ng lá»›n nhÆ° vùng giảm phát thải mang tính chất Ä‘a dạng, có sá»± khác biệt từ bắc đến nam và sá»± thay đổi sinh thái nông nghiệp trong toàn vùng. Ä?iá»?u này cÅ©ng chịu má»™t số ảnh hưởng từ những Æ°u tiên quy hoạch nông nghiệp của từng tỉnh. NhÆ° ở tỉnh Thanh Hoá, luồng là má»™t loại cây quan trá»?ng, má»™t ná»­a số ngÆ°á»?i được há»?i tham gia vào trồng luồng (chủ yếu là dân tá»™c Thái và MÆ°á»?ng). Mía Ä‘Æ°á»?ng cÅ©ng là loại cây quan trá»?ng tại hai tỉnh Thanh Hoá và Nghệ An, đây là kết quả của đầu tÆ° địa phÆ°Æ¡ng trong các nhà máy sản xuất Ä‘Æ°á»?ng. Ngô là cây trồng chủ yếu vào vụ đông ở vùng cao phía bắc lại không được trồng trên diện rá»™ng ở phía nam tại Thừa Thiên Huế. Các cây lÆ°u niên nhÆ° chè và cà phê chỉ quan trá»?ng trên diện tích nhá»? vùng cao tại 2 tỉnh lần lượt là Hà TÄ©nh và Quảng Trị, và chủ yếu do ngÆ°á»?i Kinh và ngÆ°á»?i Vân Kiá»?u trồng lần lượt tại các tỉnh này. Các cây rừng trồng nhÆ° xoan được trồng ở phía bắc tại Nghệ An và Thanh Hoá, bá»?i lá»?i (dùng làm hÆ°Æ¡ng) có tầm quan trá»?ng ở phía nam tại Quảng Trị và Thừa Thiên Huế. Nhằm khám phá những thay đổi trong cÆ¡ cấu cây trồng của các cá»™ng đồng theo thá»?i gian, cuá»™c khảo sát yêu cầu ngÆ°á»?i được há»?i cho biết những loại cây trồng hiện tại (2015) và 5 năm vá»? trÆ°á»›c (2010). Do có sá»± Ä‘a dạng rõ nét trong sản xuất cây trồng giữa các cá»™ng đồng thiểu số, nghiên cứu này sẽ không phân tích riêng lẻ từng loại cây trồng. Thay vào đó, các xu hÆ°á»›ng bao quát trong sản xuất cây trồng chính, và có thông tin chi tiết hÆ¡n vá»? cây trồng để tham khảo trong phần phụ lục. Lúa, ngô, sắn, và keo lai là những loại cây chủ yếu trong thá»?i kỳ này. NhÆ° chỉ ra trong Hình 3.22, dÆ°á»›i đây là tá»· lệ các há»™ trồng các loại cây chính tăng trong giai Ä‘oạn 5 năm vá»›i keo lai tăng trưởng mạnh nhất (từ 16,7% đến 25,1%). Keo tai tượng (A. mangium) là loại cây có sá»± tăng trưởng mạnh khác, tăng từ 7,3% năm 2010 đến 11,6% năm 2015. Hình 3.20 Những thay đổi vá»? cây trồng chủ yếu từ năm 2010 đến 2015. Main Crops 2010 and 2015 70 60.5 62 60 50 40 30 22.726.7 25.1 Main crops 2010 18.220.6 16.7 20 Main crops 2015 10 0 Rice wet Corn Cassava Keo lai rice/paddy hybrid acacia 69 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx i) Những loại cây trồng quan trá»?ng Tuy nhiên, má»™t số cây trồng chủ yếu được tìm thấy tại tất cả các tỉnh nhÆ° lúa nÆ°á»›c (50%), sắn (34%) và keo lai (30%). Keo lai và sắn là hai cây trồng mang lại lợi ích kinh tế, và cả ba loại cây trồng nói trên được trồng rá»™ng rãi bởi các há»™ nghèo, không nghèo và cận nghèo. Ngoại trừ keo ở Thanh Hóa xâm nhập tÆ°Æ¡ng đối ít vào tỉnh trong khu vá»±c khảo sát, chủ yếu là do sá»± thống trị của rừng luồng và chuá»—i giá trị thị trÆ°á»?ng liên quan. Ở tỉnh Thừa Thiên Huế, các loại cây trồng chủ yếu là keo, keo tai tượng và cao su, yếu tố có thể xảy ra ở đây là kết quả của việc các Công ty lâm nghiệp Nhà nÆ°á»›c đã hợp lý hoá đất sá»›m và giao cho xã để trồng rừng. Bảng 3.24 cho thấy tóm tắt bảng xếp hạng các cây trồng chủ yếu theo tình trạng nghèo và theo tỉnh (3.060 há»™ trong số 102 xã). Tại Thanh Hoá và Quảng Trị, 22% há»™ gia đình trồng ngô, Ä‘á»?u khắp các nhóm dân tá»™c, ngoại trừ dân tá»™c CÆ¡ Tu do nằm ở phía nam tỉnh Thừa Thiên Huế. Chuối là cây trồng chủ yếu khác, vá»›i 13% há»™ trồng và Ä‘á»?u khắp các nhóm, riêng ngÆ°á»?i Kinh và dân tá»™c Tà Ôi nhỉnh hÆ¡n các dân tá»™c khác. Trong khi diện tích lúa nÆ°Æ¡ng thá»±c tế được xem là khó khăn trong việc xác định thì đây lại là loài cây tÆ°Æ¡ng đối quan trá»?ng đối vá»›i các há»™ dân tá»™c thiểu số tại vùng cao các tỉnh Thanh Hoá, Nghệ An, Quảng Trị và Thừa Thiên Huế và đặc biệt là loại cây của ngÆ°á»?i nghèo và cận nghèo thuá»™c các dân tá»™c H’Mông, Vân Kiá»?u và Tà Ôi lần lượt theo thứ tá»± tỉnh. Lạc cÅ©ng là má»™t loại cây trồng tÆ°Æ¡ng đối quan trá»?ng đối vá»›i ngÆ°á»?i Kinh và các há»™ không thuá»™c diện nghèo. Bảng 3.24 Xếp hạng những cây trồng chủ yếu theo dân tá»™c, tình trạng nghèo và tỉnh (3060 há»™ trong số 102 xã) Nhóm thiếu số/ Tình trạng Lúa Lúa Keo Tre/ Không phải Sắn Ngô nghèo nÆ°á»›c nÆ°Æ¡ng lai luồng keo lai Kinh 1 4 3 2 Thái 1 5 3 2 Bru-Vân Kiá»?u 3 4 1 2 MÆ°á»?ng 1 3 2 Tà Ôi – Pa Cô 3 2 1 5 4 CÆ¡ Tu 2 3 5 4 H’Mông 1 2 3 Nghèo 1 4 2 3 Cận nghèo 1 3 4 2 Không thuá»™c diện nghèo 1 3 4 2 Thanh Hóa 1 2 3 Nghệ An 1 3 2 Hà TÄ©nh 1 4 3 Quảng Bình 1 2 4 3 Quảng Trị 2 3 1 Thừa Thiên Huế 1 2 3 4 Ghi chú bảng: theo dữ liệu thu thập từ Viện Nghiên cứu và Phát triển Mê -Kông năm 2015. NgÆ°á»?i Ä‘á»?c nên tham khảo Niên giám Thống kê tỉnh, trong đó ghi rõ các chi tiết của các loại cây trồng (khu vá»±c / sản lượng). Tất cả những ngÆ°á»?i được há»?i Ä‘á»?u trồng má»™t số loại cây. Ã?t nhất 20% số ngÆ°á»?i được há»?i trong nhóm cho biết há»? trồng cây này, có nghÄ©a là má»™t số nhóm không trồng năm loại cây đạt đến mức này. Má»™t vài cây trồng bị thiếu và chỉ được trồng trên quy mô lá»›n hÆ¡n bởi má»™t nhóm nhất định trong mẫu: Kinh: xếp hạng 5 = đậu phá»™ng; Thái: xếp hạng 4 = Xoan ; CÆ¡ Tu: xếp thứ 1 = cao su. Hà TÄ©nh: xếp thứ 2 = đậu phá»™ng. Quảng Trị: xếp hạng 4 = cà phê. ii) Tầm quan trá»?ng của cây sắn đối vá»›i khu vá»±c NhÆ° đã Ä‘á»? cập, sắn là loại cây trồng quan trá»?ng trong vùng, sản xuất sắn đã tăng nhanh từ giai Ä‘oạn 2010 - 2011 và được coi là lý do dẫn đến việc phá rừng. Tuy nhiên, có thể thấy diện tích trồng sắn đã dao Ä‘á»™ng, và ở hầu hế t các tỉnh (trừ Thanh Hóa và Quảng Trị), diện tích này ở mức khá ổn định thậm chí còn giảm ở Nghệ An (Xem Hình 3.23 và 3.24). Nhiá»?u nghiên cứu (nhÆ° đánh giá nguyên nhân mất rừng của ChÆ°Æ¡ng trình rừng và đồng bằng Việt Nam) và các bên có liên quan khác cho biết ngÆ°á»?i dân nhận thức được việc canh tác sắn xâm lấn vào đất rừng và đây là má»™t cách tÆ°Æ¡ng đối dá»… để tăng diện tích đất nông nghiệp. Việc này hiện Ä‘ang nhận được sá»± quan tâm từ các 70 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx nhà hoạch định chính sách vì làm gia tăng sức ép lên hệ sinh thái vốn đã mong manh. Lao Ä‘á»™ng được trả công khá tốt từ trồng sắn, và tốt hÆ¡n so vá»›i ngô và các cây trồng khác, tuy nhiên lại tồn tại rủi ro đáng kể liên quan đến suy thoái đất, không bón thêm chất hữu cÆ¡ nào (xem Bảng 3.25 dÆ°á»›i đây). Tại các vùng đồi núi trồng sắn, suy thoái đất ở mức khá cao, đất ít được cung cấp phân bón để duy trì dinh dưỡng (đặc biệt là ở vùng cao nguyên, việc trồng sắn ngày càng tăng và năng suất đã giảm). Trong khi năng suất sắn đã tăng ổn định từ năm 2010 vá»›i các giống má»›i (xem Bảng 3.25), giả định rằng việc trồng trá»?t hiện nay vẫn duy trì nhÆ° vậy và không sá»­ dụng hay sá»­ dụng rất ít các chất hữu cÆ¡ và ít phân bón vô cÆ¡ cho cây sắn, thì năng suất rất có khả năng sẽ giảm trong tÆ°Æ¡ng lai Bảng 3.25 Ưu Ä‘iểm và nhược Ä‘iểm của cây sắn Ưu Ä‘iểm của sắn Nhược Ä‘iểm Cây trồng bổ sung vá»›i nhu cầu tÆ°Æ¡ng đối đáng tin cậy (tinh bá»™t, thức ăn gia súc, Mất tính bá»?n vững vá»? môi ethanol) đóng góp tÆ°Æ¡ng đối vào thu nhập cho các há»™ vùng cao; trÆ°á»?ng, nhanh chóng làm cạn kiệt các chất dinh Sản xuất tăng mạnh từ 2004 đến 2012; dưỡng; Năng suất tăng mạnh; Ä?ất rừng bị xâm lấn Giá trị gia tăng cho vùng cao; Vận chuyển tÆ°Æ¡ng đối thuận tiện; Sá»­ dụng lao Ä‘á»™ng tại cá»™ng đồng; Phù hợp vá»›i chính sách của tỉnh và Chính phủ - kinh doanh nông nghiệp và xúc tiến xuất khẩu Hình 3.21 Diện tích sắn trong vùng chÆ°Æ¡ng trình ER Total area of cassava for the NCC/ ER-P region 80,000 70,000 60,000 Area (ha) 50,000 Area of cassava (ha) 40,000 30,000 20,000 Linear (Area of cassava (ha)) 10,000 0 71 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Hình 3.22 Diện tích sắn theo tỉnh và diện tích bình quân Area of cassava by province 25,000 20,000 Thanh Hoa 15,000 Nghe An Area (ha) Ha Tinh Quang BInh 10,000 Quang Tri TT Hue 5,000 Linear (Nghe An) 0 Hình 3.23 Sản lượng sắn bình quân trong vùng chÆ°Æ¡ng trình ER Aveage yield of cassava for the region (tonnes/ha/year) 18.00 17.50 17.00 16.50 Aveage yield of 16.00 cassava 15.50 15.00 2010 2011 2012 2013 2014 Má»™t dá»± án nhá»? vá»? sắn của khu vá»±c71 cho thấy sá»± gia tăng thu nhập há»™ gia đình là khác nhau đáng kể giữa các nhóm tham gia và nhóm không tham gia vá»›i các há»™ gia đình không tham gia, thu nhập giữa những ngÆ°á»?i tham gia dá»± án ở Quảng Bình, Quảng Trị và Thừa Thiên-Huế tăng nhanh lần lượt là 19,5%, 54,8% và 17,7%. Sản lượng sắn tăng trung bình 20% và giá bán tại cổng trang trại cao hÆ¡n đáng kể sau khi các nhóm nông dân trá»±c tiếp bán sắn cho nhà 71 Sắn ở Bắc Trung Bá»™ Việt Nam: Nâng cao thu nhập há»™ gia đình nhá»? thông qua kinh doanh toàn diện. Tác giả: Tổ chức Nico Janssen: SNV Việt Nam 8/2012. 72 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx máy địa phÆ°Æ¡ng. Ví dụ, giá sắn tÆ°Æ¡i tăng từ khoảng 1.200 đồng/kg trong năm 2008-2009 đến 1.900 đồng/kg trong năm 2010-2011. Ước tính có khoảng 60 nhà máy chế biến sắn hoạt Ä‘á»™ng tại Việt Nam vá»›i công suất chế biến lắp đặt khoảng bốn triệu tấn má»—i năm và Việt Nam là nÆ°á»›c xuất khẩu sắn lá»›n thứ hai của thế giá»›i, vá»›i kim ngạch xuất khẩu sắn trong quý 1/2015 đạt 1,37 triệu tấn, má»—i năm tăng 24%, mang vá»? cho nhà nÆ°á»›c 420 triệu USD, tăng 22,7%, theo Bá»™ NN & PTNT. Trung Quốc là nÆ°á»›c nhập khẩu lá»›n nhất các sản phẩm sắn của Việt Nam, chiếm từ 87% đến 89% tổng khối lượng sắn xuất khẩu của đất nÆ°á»›c. Tuy nhiên, sắn xuất khẩu sang Trung Quốc đã chịu áp lá»±c do nhu cầu giảm vì suy thoái kinh tế toàn cầu và sá»± bế tắc của công nghiệp ethanol Trung Quốc vá»›i gần 70% các nhà máy của há»? bị đóng cá»­a, tuy nhiên, khối lượng xuất khẩu sang Nhật Bản và Ä?ài Loan tăng lần lượt 10 lần và 64 lần, đạt mức tăng trưởng cao nhất.72 iii) Những cây trồng phụ Những cây trồng phụ khác nhÆ°ng quan trá»?ng bao gồm hồ tiêu ở tỉnh Quảng Bình và Quảng Trị, cam quýt tuy số lượng nhá»? nhÆ°ng tÆ°Æ¡ng đối quan trá»?ng vá»›i ngÆ°á»?i Kinh ở tỉnh Hà TÄ©nh. Cao su được các há»™ sản xuất nhá»? trong vùng trồng tÆ°Æ¡ng đối ít (tuy nhiên cao su là loại cây trồng quan trá»?ng đối vá»›i các công ty, phần lá»›n là các công ty lâm nghiệp Nhà nÆ°á»›c), và được các há»™ gia đình CÆ¡ Tu ở Thừa Thiên Huế trồng. Trong số các lâm sản ngoài gá»— được Ä‘Æ°a ra để xem xét, chỉ có cây mây và cây dược liệu nói chung là có tầm quan trá»?ng vá»? nông nghiệp, và chỉ có lần lượt là ngÆ°á»?i Tà Ôi ở tỉnh Thừa Thiên Huế và H’Mông ở tỉnh Nghệ An trồng. Kết quả là những yếu tố sinh thái nông nghiệp và những khác biệt vá»? qui hoạch nông nghiệp cÅ©ng được thấy rõ trong thá»±c hành nông nghiệp ở các dân tá»™c thiểu số khác nhau và ngÆ°á»?i Kinh, ví dụ, đậu phá»™ng (lạc) được trồng chủ yếu bởi ngÆ°á»?i Kinh (đặc biệt là những ngÆ°á»?i không thuá»™c diện nghèo). iv) Thá»±c hành nông nghiệp khác nhau giữa các nhóm dân tá»™c thiểu số NhÆ° đã Ä‘á»? cập, giữa các nhóm tồn tại sá»± khác biệt rõ nét trong việc chá»?n lá»±a các cây trồng và Bảng 3.26 dÆ°á»›i đây tổng hợp má»™t số loại hình canh tác khác nhau của các nhóm thiểu số trong vùng chÆ°Æ¡ng trình giảm phát thải. Ä?ối vá»›i tất cả các dân tá»™c, trừ dân tá»™c Bru-Vân Kiá»?u, hoặc lúa nÆ°á»›c hoặc lúa nÆ°Æ¡ng (mặc dù ngÆ°á»?i H’Mông không xếp vào nhóm trồng lúa nÆ°á»›c) được xếp số má»™t hay hai trong số các cây trồng mà ngÆ°á»?i trả lá»?i nêu ra. Sắn trở thành cây trồng công nghiệp quan trá»?ng, nhất là ở các tỉnh Thanh hóa và Quảng Trị và ở mức ít hÆ¡n ở tỉnh Thừa Thiên Huế và Quảng Bình. Keo lai cÅ©ng được coi là má»™t cây trồng quan trá»?ng ở hầu hết các tỉnh (36% - 40% ngÆ°á»?i được há»?i cho biết há»? trồng keo lai). Dữ liệu vá»? canh tác nông nghiệp tại các cuá»™c thảo luận vá»? đất Ä‘ai và quyá»?n sá»­ dụng đất rừng ghi trong mục 3.7 dÆ°á»›i đây Ä‘á»?u có sá»± liên quan đến tiá»?m năng của các há»™ tiểu nông thuá»™c bất kỳ nhóm thiểu số nào, và được hưởng lợi đáng kể từ REDD+, vá»›i hai loại cây trồng chủ yếu trong vùng là sắn và keo lai. Rõ ràng là cần có các biện pháp há»— trợ đặc biệt cho nông dân trÆ°á»›c khi thá»±c hiện thanh toán "dá»±a trên kết quả" nhÆ° má»™t phần của chÆ°Æ¡ng trình REDD+. c) Thông tin khuyến nông có sẵn Xét vá»? há»— trợ sinh kế, dữ liệu khảo sát (Bảng 3.26 dÆ°á»›i đây) cho thấy các há»™ tiểu nông mong đợi nhận được há»— trợ khác nhau giữa các giá»›i, bên cạnh khác biệt giữa các dân tá»™c. So vá»›i các nhóm thiểu số khác, ngÆ°á»?i Kinh thÆ°á»?ng nhận được nhiá»?u thông tin hÆ¡n liên quan đến canh tác hay chăn nuôi. Các chủ há»™ là nữ giá»›i thÆ°á»?ng bất lợi hÆ¡n vá»? má»?i mặt so vá»›i các chủ há»™ là nam giá»›i. Xét vá»? mặt thông tin, cung cấp các dịch vụ khuyến nông nhanh chóng và trợ cấp nông nghiệp đầu vào, các nhà cung cấp dịch vụ thÆ°á»?ng có xu hÆ°á»›ng hoặc là các cán bá»™ xã hoặc các tổ chức Ä‘oàn thể (chính trị xã há»™i) địa phÆ°Æ¡ng cÅ©ng ở cấp xã. Tuy nhiên, mặt khác, trợ cấp đầu vào dÆ°á»?ng nhÆ° tiếp cận được đến “đúngâ€? ngÆ°á»?i vá»›i việc 40% há»™ nghèo cho biết há»? nhận được trợ cấp cây giống/hạt giống, trong khi chỉ có 23,8% ngÆ°á»?i không thuá»™c diện nghèo được nhận. 72 Số liệu của Hiệp há»™i sắn Việt Nam 2015. 73 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Giống nhÆ° việc cho vay, phát hiện thấy má»™t số nhóm dân tá»™c thiểu số: ngÆ°á»?i nghèo và các chủ há»™ là nữ bị hạn chế trong việc tiếp cận há»— trợ này. Bảng 3.26 cho thấy tá»· lệ các há»™ gia đình nhận được các há»— trợ khác nhau dÆ°á»›i hình thức cung cấp thông tin và kiến thức trong 12 tháng qua. Nhìn vào tá»· lệ tổng thể, có sá»± phân bổ khá đồng Ä‘á»?u vá»? việc các há»™ dân nhận được thông tin vá»? quản lý rừng, nuôi và chăm sóc gia súc, phòng trừ sâu bệnh cho cây trồng, và báo cáo vá»? việc khai thác hay cung cấp gá»— rừng trái phép (khoảng 30%). Tuy nhiên, dÆ°á»?ng nhÆ° tá»· lệ há»™ gia đình ngÆ°á»?i Kinh nhận được trợ cấp cao hÆ¡n so vá»›i các nhóm thiểu số khác, tá»· lệ những ngÆ°á»?i không thuá»™c diện nghèo cao hÆ¡n những ngÆ°á»?i cận nghèo và nghèo, và tá»· lệ chủ há»™ là nam giá»›i cao hÆ¡n chủ há»™ là nữ giá»›i. Ä?iá»?u này cho thấy rằng các dân tá»™c thiểu số, ngÆ°á»?i nghèo và nữ giá»›i bị hạn chế hÆ¡n trong việc tiếp cận há»— trợ. Ngược lại, khi nhìn vào các há»™ gia đình nhận được trợ cấp và giảm giá cho đầu vào cÅ©ng nhÆ° các dịch vụ khác, các kết quả có tính pha trá»™n hÆ¡n, những nhóm nói trên lại có được thuận lợi ngang bằng hoặc thậm chí cao hÆ¡n so vá»›i nhóm đối tác Æ°u thế hÆ¡n. Bảng 3.26 Việc tiếp cận thông tin và trợ cấp theo dân tá»™c, tình trạng nghèo và giá»›i tính há»™ gia Ä‘inh Quản lý Phòng trừ sâu hại và dịch Báo cáo vá»? khai thác Cung cấp thông tin kiến thức Chăn nuôi rừng bệnh cho cây trồng gá»— rừng trái phép Tổng số (n=3060) 30,5 37,4 31,3 32,9 Dân tá»™c của chủ há»™ (Kinh-DTTS) 1. Kinh (n=948) 28,5 43,2 37,0 33,3 2. DTTS (n=2112) 32,6 31,5 25,5 32,4 Ä?iá»?u kiện kinh tế hiện tại 1.Nghèo (n=921) 23,6 27,8 22,2 24,7 2. Cận nghèo (n=615) 31,4 44,1 34,0 31,2 3. Không thuá»™c diện nghèo (n=1524) 33,9 39,5 35,0 38,2 Giá»›i tính của chủ há»™ 1. Chủ há»™ là nam giá»›i (n=2660) 32,3 38,1 32,1 33,7 2. Chủ há»™ là nữ giá»›i (n=400) 20,7 33,0 26,4 28,3 Ghi chú bảng: Nguồn: Dữ liệu khảo sát định lượng của Viện Nghiên cứu và Phát triển Mê -Kông d) Tín dụng Ngân hàng Chính sách Xã há»™i cung cấp tín dụng lên đến 30 triệu đồng/há»™ vá»›i lãi suất khác nhau tùy vào mục đích vay, tùy vào ngÆ°á»?i vay được định nghÄ©a là “nghèoâ€? hay “cận nghèoâ€?, và tùy vào việc há»? sống trong huyện nào trong số 64 huyện thuá»™c chÆ°Æ¡ng trình 30a. Thêm vào đó, Quyết định 54/2012/QÄ? -TTG của Thủ tÆ°á»›ng Chính phủ giai Ä‘oạn 2012-2015 quy định má»™t số Ä‘iá»?u kiện cho vay đặc biệt đối vá»›i các há»™ dân tá»™c thiểu số có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn. Dá»±a trên các cuá»™c tham vấn của nhóm tÆ° vấn SESA, phần lá»›n tín dụng được sá»­ dụng để mua vật nuôi, nếu không có lý do nào khác, vì ngÆ°á»?i dân cảm thấy há»? có khả năng trả lại vốn.73 Má»™t số há»™ gia đình cÅ©ng có thêm thu nhập từ tiá»?n chi trả dịch vụ môi trÆ°á»?ng rừng, từ các hợp đồng bảo vệ rừng, cung cấp lao Ä‘á»™ng cho các công ty lâm nghiệp Nhà nÆ°á»›c và lao Ä‘á»™ng nông nghiệp phổ thông được trả công. Việc tiếp cận tín dụng dÆ°á»?ng nhÆ° không phải là vấn Ä‘á»? đối vá»›i nông dân vùng chÆ°Æ¡ng trình giảm phát thải, xem Bảng 3.27 dÆ°á»›i đây, vì khoảng 59% há»™ gia đình cho biết đã vay vốn. Gần nhÆ° tất cả há»™ gia đình ngÆ°á»?i Kinh (942/948 – 99%) đã vay vốn, trong khi các dân tá»™c thiểu số khác chiếm 73,9% (1560/2112). Bất kể là dân tá»™c nào hay tình trạng nghèo nhÆ° thế nào, 59% trong số những ngÆ°á»?i vay vốn tiếp cận được nguồn tín dụng chính thống từ Ngân hàng Chính sách Xã há»™i hay Ngân hàng Nông nghiệp. Các chủ há»™ là nam và nữ giá»›i Ä‘á»?u tiếp cận tín dụng vá»›i lãi suất nhÆ° nhau. Sá»± khác biệt chủ yếu trong các nhóm là giá trị trung bình của khoản vay: đối vá»›i ngÆ°á»?i Kinh, sẽ dao Ä‘á»™ng trong khoảng 3,9 triệu đồng, tuy nhiên đối vá»›i các há»™ ngÆ°á»?i thiểu số, con số này chỉ ở mức 2,2 triệu 73 Xem chi tiết vá»? các Ä‘iá»?u khoản vay trên trang web của Ngân hàng Chính sách Xã há»™i (tháng 2/2016): http://vbsp.org.vn/ 74 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx (má»™t số nhóm nhÆ° Bru-Vân Kiá»?u và CÆ¡ Tu chỉ dÆ°á»›i 2 triệu đồng). Quy mô vay đối vá»›i chủ há»™ là nữ giá»›i cÅ©ng ít hÆ¡n so vá»›i chủ há»™ là nam giá»›i: 2,3 triệu đồng so vá»›i 2,8 triệu đồng. Bảng 3.27 Sá»± cần thiết và tiếp cận tín dụng và vay vốn (%) Sá»± cần thiết và tiếp cận Tá»· lệ % các há»™ yêu cầu tín dùng phục vụ Tá»· lệ % các há»™ thá»±c hiện vay vốn phục vụ tín dụng và vay vốn sản xuất và tiêu dùng trong 12 tháng qua sản xuất và tiêu dùng trong 12 tháng qua Tổng số (n=3060) 59,3 56,5 Dân tá»™c của chủ há»™ (Kinh-DTTS) 1. Kinh (n=948) 57,9 57,5 2. DTTS (n=2112) 60,6 55,5 Ä?iá»?u kiện kinh tế hiện tại 1. Nghèo (n=921) 63,2 58,7 2. Cận nghèo (n=615) 62,3 65,5 3. Không nghèo (n=1524) 55,6 51,1 Giá»›i tính của chủ há»™ 1. Nam giá»›i (n=2660) 60,4 57,9 2. Nữ giá»›i (n=400) 52,7 48,7 Những khác biệt theo nguồn vay và giá»›i tính được biểu hiện trong Bảng 3.28 dÆ°á»›i đây Bảng 3.28 Nguồn vay theo giá»›i tính của chủ há»? (%) Chính Ngân hàng Không Trong số không chính thức số liệu Nguồn vay thức Nông nghiệp chính thức sau đến từ bạn bè hoặc ngÆ°á»?i thân 1. Chủ há»™ là nam giá»›i (n=2177) 79,7 24,7 20,3 15,9 2. Chủ há»™ là nữ giá»›i (n=325) 70,2 19,7 29,8 25,3 Ä?ối vá»›i trồng trá»?t hay đầu tÆ° liên quan đến rừng, việc tiếp cận được tín dụng dài hạn và hợp lý rất quan trá»?ng. Dá»± án phát triển ngành lâm nghiệp của Ngân hàng Thế giá»›i đã được triển khai tại 3 tỉnh Thừa Thiên Huế, Nghệ An và Thanh Hoá bao gồm việc tiếp cận tín dụng và Ngân hàng Chính sách Xã há»™i đã trình diá»…n thành công má»™t cÆ¡ chế tài chính má»›i (700 tá»· VNÄ? tín dụng), khuyến khích văn hoá thay đổi của các há»™ tiểu nông nghèo đầu tÆ° vay vốn vá»›i lãi suất thấp để đầu tÆ° vào trồng rừng trên các diện tích đất có giấy chứng nhận quyá»?n sá»­ dụng, gắn liá»?n vá»›i sá»± sẵn có của các dịch vụ khuyến nông, há»— trợ vá»? kỹ thuật cÅ©ng nhÆ° tiếp cận thị trÆ°á»?ng. Ngân hàng Chính sách Xã há»™i có quỹ quay vòng đến năm 2036 nhằm cho phép các há»™ tiểu nông nghèo có thể tiếp cận các khoản vay vá»›i lãi suất thấp để đầu tÆ° rừng trồng và để cải thiện Ä‘iá»?u kiện sống sau khi dá»± án kết thúc74. NhÆ° mong đợi, các há»™ nghèo nói rằng há»? ít vay vá»›i mục đích này hÆ¡n so vá»›i các há»™ không thuá»™c diện nghèo và trong khi tín dụng sẵn có đã được cải thiện gần đây, khó khăn nằm ở việc làm thế nào để sá»­ dụng tốt nhất khoản vay và vượt qua những thách thức trong việc lá»±a chá»?n trồng loại cây trồng nào trÆ°á»›c khả năng thị trÆ°á»?ng Ä‘i xuống cÅ©ng nhÆ° các rủi ro thiên tai Ä‘á»™t ngá»™t nhÆ° bão và hiện nay là những rủi ro dài hạn hÆ¡n nhÆ° biến đổi khí hậu. Những lý do vay vốn chủ yếu được hiển thị trong Bảng 3.29 dÆ°á»›i đây. 74 Báo cáo kết thúc thá»±c hiện FSDP, tháng 12 năm 2015 75 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Bảng 3.29 Những lý do vay vốn chủ yếu theo dân tá»™c thiểu số, tình trạng nghèo và giá»›i tính của chủ há»™ gia đình Xây nhà Ä?ầu tÆ° Tiêu dùng chung, Há»?c hành Dân tá»™c thiểu số/tình Ä?ầu tÆ° nông trồng rừng của trẻ em bao gồm thá»±c trạng nghèo/giá»›i tính chủ nghiệp phẩm há»™ No. % No. % No. % No. % No. % Tổng số (2,502) 1.123 44,9 470 18,8 281 11,2 216 8,6 210 8,4 Kinh (942) 363 38,5 167 17,7 95 10,1 45 4,8 114 12,1 Dân tá»™c thiểu số 760 48,7 303 19,4 186 11,9 171 11,0 96 6,2 (1,560) Nghèo (717) 370 51,6 141 19,7 58 8,1 81 11,3 37 5,2 Cận nghèo (546) 285 52,2 101 18,5 46 8,4 32 5,9 54 9,9 Không thuá»™c diện nghèo 468 37,8 228 18,4 177 14,3 103 8,3 119 9,6 (1,239) Chủ há»™ là nam giá»›i 1.010 46,4 400 18,4 252 11,5 175 8,0 173 7,9 (2,177) Chủ há»™ là nữ giá»›i (325) 113 37,8 70 21,5 30 9,2 41 12,6 37 11,4 Ghi chú Bảng: Nguồn: Dữ liệu khảo sát định lượng của Viện Nghiên cứu và Phát triển Mê -Kông. Má»™t số há»™ gia đình vay cùng lúc vá»›i nhiá»?u hÆ¡n 1 mục đích. Những lý do vay vốn khác gồm có chữa bệnh, mua tài sản/hàng tiêu dùng lâu bá»?n, mua đất, để trả các khoản nợ khác, nghi lá»… và lá»… há»™i v.v.... e) Sá»­ dụng rừng và phụ thuá»™c vào rừng Sá»± phụ thuá»™c vào rừng thÆ°á»?ng được hiểu là mức Ä‘á»™ phụ thuá»™c vào gá»— hay các lâm sản ngoài gá»— của há»™ gia đình đối vá»›i toàn bá»™ an ninh lÆ°Æ¡ng thá»±c và sinh kế. Sá»± phụ thuá»™c vào rừng của số dân trong mẫu ở má»™t mức Ä‘á»™ nào đó khó tính toán dá»±a vào dữ liệu hiện có. Tuy vậy, đối vá»›i ngÆ°á»?i dân tá»™c thiểu số, 88% - 100% số dân (tùy vào nhóm dân tá»™c) tham gia vào các hoạt Ä‘á»™ng lâm nghiệp hoặc liên quan đến rừng. Ä?ối vá»›i ngÆ°á»?i Kinh, tá»· lệ này là 63%.75 Khi được há»?i há»? có “khai thácâ€? gá»— dùng trong gia đình hay không thì 90,1% tổng các há»™ gia đình trả lá»?i “cóâ€?. (Xem Bảng 3.30, 3.31 và 3.32 dÆ°á»›i đây và Hình 3.26.) Bảng 3.30 Gá»— để sá»­ dụng trong gia đình theo dân tá»™c, tình trạng nghèo và giá»›i tính của chủ há»™ (n=1656 há»™) Khai thác gá»— để sá»­ dụng Mục đích khai thác gá»— Các há»™ nữ giá»›i trong gia đình chủ yếu có trách của các há»™ Củi Xây nhà Ä?ồ má»™c nhiệm vá»? việc khai thác gá»— Số % Số % Số % Số % Tổng số 1.656 54,1 1.542 93,1 294 17,8 50 3,0 1.248 75,4 75 Thuật ngữ này không được định nghÄ©a rõ ràng, nhÆ°ng có thể được hiểu là bao gồm những hợp đồng bảo vệ rừng (và ngày sẽ được hiển thị riêng trong các bá»™ dữ liệu) và chi trả cho dịch vụ môi trÆ°á»?ng rừng (được hiển thị, nhÆ°ng nhìn chung là ít trong số dân lấy mẫu). 76 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Khai thác gá»— để sá»­ dụng Mục đích khai thác gá»— Các há»™ nữ giá»›i trong gia đình chủ yếu có trách của các há»™ Củi Xây nhà Ä?ồ má»™c nhiệm vá»? việc khai thác gá»— Số % Số % Số % Số % (3,060 há»™) Kinh (948) 352 37,1 330 93,8 38 10,8 14 4,0 221 62,8 DTTS (2,112) 1.304 61,7 1.212 92,9 256 19,6 36 2,8 1.027 78,8 Nghèo (921) 621 67,4 584 94 121 19,5 12 1,9 492 79,2 Cận nghèo (615) 344 55,9 313 91 62 18,0 9 2,6 248 72,1 Không nghèo 691 45,3 645 93,3 111 16,1 29 4,2 508 73,5 (1,524) Chủ há»™ là nam giá»›i 1.461 54,9 1354 92,7 271 18,5 46 3,1 1.075 73,6 (2,660) Chủ há»™ là nữ giá»›i 195 48,8 188 96,4 23 11,8 4 2,1 173 88,7 (400) Ghi chú bảng : Nguồn: Dữ liệu khảo sát định lượng của Viện Nghiên cứu và Phát triển Mê-Kông. Trong tổng số dân lấy mẫu (3.060 há»™), 1.656 cho biết há»? khai thác gá»— để sá»­ dụng trong gia đình (xem bình luận vá»? củi trong phần chú thích ở trên). Những ngÆ°á»?i được há»?i có thể Ä‘Æ°a nhiá»?u câu trả lá»?i vá»? « mục đích khai thác gá»— ». Mặc dù rất phụ thuá»™c vào vị trí, má»™t số gia đình bổ sung thu nhập bằng cách khai thác gá»— có chá»?n lá»?c tại các Công ty lâm nghiệp nhà nÆ°á»›c, rừng phòng há»™ và rừng đặc dụng. Tất nhiên đây là hoạt Ä‘á»™ng trái phép, tuy nhiên liên quan đến các vấn Ä‘á»? tiếp cận đất nông nghiệp, há»? cảm thấy có rất ít sá»± lá»±a chá»?n khác. NgÆ°á»?i dân địa phÆ°Æ¡ng (chủ yếu là nam giá»›i) sẽ không khai thác gá»— trái phép nếu không có thị trÆ°á»?ng. Vì vậy, hoạt Ä‘á»™ng của chuá»—i giá trị gá»— bất hợp pháp - bất chấp các biện pháp thi hành luật - là nguyên nhân đằng sau việc khai thác gá»— trái phép. Các loại gá»— cứng có giá trị mang lại cho các gia đình khoản thu nhập vài triệu đồng sau khi há»? bán được dù chỉ 1 mét khối gá»—. Chuyên chở cho những ngÆ°á»?i khai thác gá»— bất hợp pháp cÅ©ng Ä‘em lại nhiá»?u thu nhập tiá»?n mặt cần thiết. Nguy cÆ¡ bị bắt giữ không phải là rào cản lá»›n khi nhu cầu kiếm tiá»?n của ngÆ°á»?i dân ở mức cao và chất lượng rừng vẫn đủ tốt đối vá»›i há»? để tìm kiếm gá»— theo nhu cầu của thị trÆ°á»?ng miá»?n xuôi.76 Bảng 3.31 Há»™ gia đình tham gia vào các hoạt Ä‘á»™ng lâm nghiệp và liên quan đến lâm nghiệp Tá»· lệ % các há»™ gia Tá»· lệ % các há»™ gia đình đình tham gia vào gồm tất cả thành viên Trồng Dịch vụ Khai thác Chế biến các hoạt Ä‘á»™ng lâm tham gia vào các hoạt /bảo vệ lâm củi/LSNG gá»—/LSNG nghiệp và liên quan Ä‘á»™ng lâm nghiệp và liên rừng nghiệp đến lâm nghiệp quan đến lâm nghiệp Tổng số (n=3060) 76,3 9,3 72,3 59,0 11,4 3,9 Dân tá»™c của chủ há»™ 1. Kinh (n=948) 62,6 8,1 73,1 42,9 14,7 6,0 2. DTTS (n=2112) 90,1 10,4 71,8 70,2 9,0 2,5 Ä?iá»?u kiện kinh tế hiện tại 76 Thông tin trong Ä‘oạn này được dá»±a trên những cuá»™c phá»?ng vấn rá»™ng rãi tại các huyện khác nhau ở Quảng Bình, năm 2012. 77 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx 1. Nghèo (n=921) 83,0 7,1 60,0 74,5 11,8 4,2 2. Cận nghèo (n=615) 79,6 10,5 75,4 57,6 8,7 5,5 3. Không thuá»™c diện nghèo (n=1524) 71,0 9,9 78,6 49,7 12,5 2,9 Hình 3.24 Tá»· lệ tham gia vào các hoạt Ä‘á»™ng lâm nghiệp và liên quan đến lâm nghiệp theo dân tá»™c Tá»· lệ % tham gia vào các hoạt Ä‘á»™ng lâm nghiệp và liên quan đến lâm nghiệp theo dân tá»™c 100 90 80 70 60 50 40 Planting/protecting forest 30 20 Harvesting timber/NTFPs 10 0 Forestry services Processing timber/NTFPs Từ quan Ä‘iểm của cá»™ng đồng, đặc biệt là đồng bào dân tá»™c thiểu số những ngÆ°á»?i sống gắn liá»?n vá»›i rừng, rừng rất quan trá»?ng trong việc há»— trợ cuá»™c sống của há»? (xem Hình 3.26 ở trên). Thảo luận vá»›i cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng cho thấy rừng không thể thiếu đối vá»›i sinh kế của há»? khi tính cả đất rừng. Há»? sá»­ dụng rừng trá»±c tiếp, nhất là rừng tá»± nhiên, theo các cách sau: • Ä?ất trồng trá»?t (bá»? hoá rừng theo phÆ°Æ¡ng thức du canh); • Gá»— để làm nhà, củi và các mục đích khác trong gia đình (làm công cụ nông nghiệp, tàu thuyá»?n, hàng rào); • Gá»— để bán: cả gá»— và củi; • Lâm sản ngoài gá»— để sá»­ dụng trong gia đình (thá»±c phẩm, thuốc men, vật liệu xây dá»±ng nhÆ° để lợp nhà và tÆ°á»?ng, vật liệu Ä‘an các giá»? và dụng cụ, và cÅ©ng là nguồn thức ăn cho Ä‘á»™ng vật, ví dụ nhÆ° thân cây chuối rừng cho lợn); • Lâm sản ngoài gá»— để bán (chổi đót và măng là phổ biến ở nhiá»?u vùng; mây, mật ong rừng, dược liệu và nấm ở má»™t số khu vá»±c); • Làm nÆ¡i chăn thả gia súc (nÆ¡i tán rừng không quá dày đặc); và • Cung cấp các giá trị tinh thần (nÆ¡i thá»? các thần bản quan trá»?ng đối vá»›i má»™t số nhóm dân tá»™c thiểu số, nÆ¡i tổ tiên được há»?a táng). Ngoài ra, nông há»™ nhá»? trong khu vá»±c ER-P có thể sá»­ dụng đất lâm nghiệp được giao để trồng cây kinh tế nếu đất rừng không phải rừng "tá»± nhiên". Bởi đến nay các loài cây kinh tế phổ biến nhất tại khu vá»±c ER -P là keo (tiếp theo là bạch đàn, cao su và thông). Tại Nghệ An có thể tìm thấy những vạt rừng trồng qui mô nhá»? cây gá»— xoan bản địa (Meliaceae azedarach). Nói chung, các gia đình nông thôn nghèo, đặc biệt là những gia đình dân tá»™c thiểu số, sống phụ thuá»™c vào rừng nhiá»?u hÆ¡n so vá»›i ngÆ°á»?i không nghèo. Phát hiện này đã được nhóm tÆ° vấn SESA khẳng định. Các kết quả khảo sát mức sống há»™ gia đình ở Việt Nam (VHLSS) năm 2012 cho thấy thu nhập theo ngành và phân 78 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx theo nhóm thu nhập là nhóm nghèo nhất (tuy nhiên, không phân chia theo vị trí thành thị/nông thôn) có thu nhập từ các hoạt Ä‘á»™ng dá»±a vào lâm nghiệp tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng khoảng 5,5% tổng thu nhập của há»?. Ä?ối vá»›i nhóm hai, số này Ä‘i xuống chỉ còn 1,4% trong khi đối vá»›i những nhóm khác lại giảm xuống thấp hÆ¡n nhiá»?u , dÆ°á»›i 1% tổng thu nhập (xem Báo cáo VHLSS của Tổng cục Thống kê, Bảng 5.2). Ngoài ra còn có nhiá»?u cách gián tiếp mà ngÆ°á»?i dân địa phÆ°Æ¡ng có thể kiếm được thu nhập từ rừng. Những chủ rừng lá»›n nhÆ° các BQLRPH (và BQLRÄ?D) hoặc công ty lâm nghiệp Nhà nÆ°á»›c thuê ngÆ°á»?i từ các cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng trả lÆ°Æ¡ng công nhật để trồng và chăm sóc cây. Há»? cÅ©ng kí các hợp đồng bảo vệ rừng, chủ yếu là ngắn hạn vá»›i dân thôn bản. Chi trả dịch vụ môi trÆ°á»?ng rừng, chủ yếu dá»±a trên các khoản chi trả từ các dá»± án thủy Ä‘iện, chủ yếu cÅ©ng được các BQLRPH và BQLRÄ?D quản lý vì diện tích rừng mà há»? kí hợp đồng bảo vệ hàng năm nằm trên các lÆ°u vá»±c sông cung cấp nÆ°á»›c cho thuá»· Ä‘iện. Có sá»± khác biệt giữa hai loại hợp đồng. Loại hợp đồng bảo vệ rừng chủ yếu được chính quyá»?n cấp tỉnh quy định dá»±a trên quyết định và các hÆ°á»›ng dẫn của chính quyá»?n trung Æ°Æ¡ng, và được thanh toán thống nhất cho má»—i ha rừng trên địa bàn tỉnh. Loại chi trả dịch vụ môi trÆ°á»?ng rừng dá»±a trên sá»± kết hợp của các biến số: lượng Ä‘iện sản xuất ra của nhà máy, qui mô lÆ°u vá»±c sông cung cấp nÆ°á»›c cho nhà máy và số lượng dân sống trong và xung quanh lÆ°u vá»±c tham gia bảo vệ rừng trong lÆ°u vá»±c. Vì vậy, hoàn toàn có khả năng dân thôn bản sống gần nhau (thôn và/hoặc xã lân cận) lại nhận số tiá»?n rất khác nhau cho má»—i ha rừng tùy thuá»™c vào nhà máy ở lÆ°u vá»±c nào. CÅ©ng có thể số tiá»?n nhận được sẽ thay đổi theo từng năm tùy thuá»™c vào sản lượng Ä‘iện của má»™t nhà máy cụ thể. Nhóm tÆ° vấn SESA biết rằng tiá»?n chi trả dịch vụ môi trÆ°á»?ng rừng (PFES) tại các tỉnh ER -P dao Ä‘á»™ng từ mức thấp 5.000 đồng má»—i ha lên đến mức cao 640.000 đồng má»—i ha77. Hình 3.25 Tá»· lệ phần trăm các há»™ khai thác gá»— để sá»­ dụng trong gia đình Bảng 3.32 Khai thác gá»— theo giá»›i tính trong 12 tháng qua Tá»· lệ % các Tá»· lệ % các há»™ gia đình Tá»· lệ % các há»™ gia đình há»™ gia đình N có nữ giá»›i là ngÆ°á»?i chịu có nam giá»›i là ngÆ°á»?i chịu khai thác gá»— trách nhiệm khai thác gá»— trách nhiệm khai thác gá»— Tổng (n=3060) 6,8 223 40,9 86,7 Dân tá»™c của chủ há»™ 77 Má»™t vấn Ä‘á»? khác liên quan đến PFES là quỹ bảo vệ và phát triển rừng của tỉnh chỉ trá»±c tiếp nhận tiá»?n từ các nhà máy thuá»· Ä‘iện nằm hoàn toàn trong ranh giá»›i hành chính của má»™t tỉnh; nếu hai hay nhiá»?u tỉnh liên quan đến má»™t nhà máy thuá»· Ä‘iện thì tiá»?n PFES được trả vào quỹ bảo vệ và phát triển rừng Trung Æ°Æ¡ng, VNFF. 79 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Kinh (n=948) 7,8 73 53,8 83,6 Thái (n=802) 5,4 40 21,8 87,8 Bru-Vân Kiá»?u 11,2 46 48,9 89,7 (n=449) MÆ°á»?ng (n=265) 6,7 15 15,1 100 Tà Ôi - Pa Cô 7,2 18 34,7 72,4 (n=251) CÆ¡ Tu (n=113) 20,8 24 29,7 95,8 H’Mông (n=116) 0,6 1 0 100 DTTS khác (n=116) 4,5 6 0 100 f) Tiếp cận lâm sản ngoài gá»— Lâm sản ngoài gá»— là má»™t nguồn bổ sung thu nhập cho nhiá»?u gia đình trong khu vá»±c ER -P, tuy nhiên, sá»± hiện diện của má»™t lâm sản ngoài gá»— cụ thể không nhất thiết có nghÄ©a là nó có giá trị kinh tế. Dân thôn bản ở má»™t số nÆ¡i nói rằng há»? thÆ°á»?ng bán các sản phẩm cụ thể nhÆ° mây và đót để làm chổi, nhÆ°ng sau đó lại ngừng vì các thÆ°Æ¡ng nhân thu mua mây không tá»›i vùng của há»? nữa (Ä‘iá»?u này thÆ°á»?ng là do khai thác quá mức và ngÆ°á»?i thu mua mây hiện nay có xu hÆ°á»›ng chỉ đến má»™t khu vá»±c khoảng ba năm má»™t lần). Ä?ặc biệt tỉnh Thanh Hoá là má»™t trong những nÆ¡i cung cấp luồng nhiá»?u nhất ở Việt Nam, và hàng ngàn ngÆ°á»?i dân phụ thuá»™c vào luồng ở các huyện nhÆ°: Quan Hóa và Lang Chánh. Luồng có lợi thế là cung cấp thu nhập ổn định quanh năm trong khi hầu hết các sản phẩm khác chỉ theo mùa vụ. LÆ°u ý rằng hiện nay quốc tế Ä‘ang có nhu cầu vá»? luồng. Tuy nhiên, lâm sản ngoài gá»— vẫn là má»™t nguồn há»— trợ sinh kế quan trá»?ng thậm chí không cần bán vì chúng được sá»­ dụng rất nhiá»?u trong gia đình, từ nguyên vật liệu làm nhà ở (ví dụ để lợp nhà), cho tá»›i làm hàng rào, thá»±c phẩm và thuốc - thảo dược hay thức ăn cho súc vật. Xem Bảng 3.33 dÆ°á»›i đây. Bảng 3.33 Thu hái LSNG và khai thác tre nứa và luồng tại các tỉnh thuá»™c vùng chÆ°Æ¡ng trình ER, 2010 – 2014 Sản phẩm và Thanh Hóa Nghệ An Hà TÄ©nh Quảng Bình Quảng Trị TT Huế Ä‘Æ¡n vị Luồng (Dendrocalamus 65 (dá»± Ä‘oán barbatus) 24.177 – 33.280 18.183 – 21.530 0 0 0 cho 2014) 1000 cây Tre 3.801 - 155 - 407 2.532 – 5.530 2.450 – 2.656 309 - 393 433 – 902 (1000 cây) 3.914 Nứa 6.375 – 12.382 29.240 – 34.470 25.490 – 27.069 0 12 - 456 - 485 (1000 cây) Trúc 125 – 168 350 – 2.500 0 0 0 0 (1000 cây) Giang 127 - 195 0 3.150 -3.591 0 0 0 (1000 cây) Măng 463 - 955 7.392 -8.631 1.920 – 2.451 220 – 288 373 - 595 382 - 418 (Tấn) Mây 198 - 412 505 – 1.108 950 – 1091 881 – 1.139 99 - 463 530 - 535 (Tấn) Nhá»±a 184 - 246 2.215 – 3.128 729 – 1245 2.700 – 4.868 481 – 1.897 564 - 593 (Tấn) Lá cá»? 1.323 – 2.569 0 11.145 – 13.570 1.401 – 2.272 2.8 - 19 526 - 631 (1000 lá) 80 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Sản phẩm và Thanh Hóa Nghệ An Hà TÄ©nh Quảng Bình Quảng Trị TT Huế Ä‘Æ¡n vị Lá dong 67 – 82 (Phrynium) 1.538 – 1.730 7.147 – 12.900 26.231 – 28.949 108 – 144 (only 2.013 40 - 56 (1000 lá) and 14) Lá “Hatâ€? 22.067 – 1.246 – 1.468 0 15.163 – 18.520 859 – 1.320 65 - 441 1000 lá 24.198 Nguyên liệu 48.650 – 69.869 4.667 – 6.727 0 0 0 0 giấy Má»™c nhÄ© và nấm 10 - 26 50 - 75 7-8 5,1 – 6,3 0 3–4 (Tấn) Than (Tấn) 0 200 - 300 0 0 0 0 636 – 740 “Khácâ€?cá»? đót (Ä?ót) và cá»? tranh 0 1.530 – 1.915 0 0 20 – 39 (Tấn) (Cá»? tranh) Nguồn: Niên giám thống kê tỉnh năm 2014 "Tổng sản lượng gá»— và LSNG theo loại lâm sản." Chỉ có TT Huế bao gồm cá»? đót và cá»? tranh là LSNG. Tại Nghệ An có má»™t số lượng lá»›n "khác" mà má»™t trong những giả định phần lá»›n sẽ là cá»? đót; bốn tỉnh khác không ghi loại cá»? này mặc dù nó đã được Ä‘á»? cập ở tất cả các thôn đã đến thăm là má»™t trong những nguồn tiá»?n mặt chính từ lâm sản ngoài gá»—. Dá»±a trên các dữ liệu của MDRI, má»™t số xu hÆ°á»›ng thu hái lâm sản ngoài gá»— được thấy rõ trong Hình 3.28 là lâm sản ngoài gá»— nói chung ngày càng trở nên ít hÆ¡n. Ä?ầu tiên là ngÆ°á»?i Kinh rất ít có khả năng báo cáo thu hái lâm sản ngoài gá»— so vá»›i các nhóm dân tá»™c thiểu số. Trong mẫu tổng thể của 3.060 há»™, 49,4% báo cáo thu hái lâm sản ngoài gá»—, nhÆ°ng có đến 64% là của các nhóm dân tá»™c thiểu số và chỉ có 16,8% là của ngÆ°á»?i Kinh. Thứ hai, nếu các lâm sản ngoài gá»— là để sá»­ dụng trong gia đình, thì số ngÆ°á»?i Kinh giảm xuống chỉ 9,1% trong khi đó là 52,9% của các dân tá»™c khác. Xu hÆ°á»›ng thứ ba, xác nhận bởi các nghiên cứu khác là ngÆ°á»?i nghèo dá»±a vào LSNG ở má»™t mức Ä‘á»™ lá»›n hÆ¡n so vá»›i ngÆ°á»?i không nghèo. Các há»™ nghèo có nhiá»?u khả năng thu hái lâm sản ngoài gá»— cho tiêu dùng của chính há»? hÆ¡n ngÆ°á»?i cận nghèo hoặc không nghèo78. NhÆ° dá»± Ä‘oán, phụ nữ và trẻ em gái chịu trách nhiệm thu hái lâm sản ngoài gá»— trong phần lá»›n các há»™ gia đình ở tất cả các nhóm dân tá»™c thiểu số trong mẫu trừ hai nhóm (MÆ°á»?ng và H'Mông), tuy nhiên, cÅ©ng có sá»± phân chia lao Ä‘á»™ng thu hái LSNG, ví dụ thu hái mây và mật ong chủ yếu được xem là hoạt Ä‘á»™ng của nam giá»›i. Thứ tÆ°, chỉ có má»™t số ít há»™ gia đình (2-3%) tham gia chế biến lâm sản ngoài gá»—, có nghÄ©a là há»? nhận được ít hoặc không có giá trị gia tăng cho lao Ä‘á»™ng của mình, tuy nhiên, phần lá»›n các lâm sản ngoài gá»— thu hái được dá»± kiến sẽ dùng trong gia đình79. Ä?ể có cái nhìn toàn tỉnh vá»? thu hái lâm sản ngoài gá»— / tre nứa, xem Bảng 3.34 dÆ°á»›i đây. Tất nhiên trên thá»±c tế các BQL rừng hoặc các công ty lâm nghiệp nhà nÆ°á»›c vẫn tiếp tục kiểm soát các nguồn tài nguyên rừng, đặc biệt là các khu rừng có chất lượng tốt nhất, gây ra sá»± bất bình của các cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng 80. Nhóm SESA thấy Ä‘iá»?u này đặc biệt đúng ở những khu vá»±c mà trÆ°á»›c kia (nói chung là nhiá»?u thập ká»· trÆ°á»›c) đất của cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng nay đã bị các chủ rừng nhà nÆ°á»›c lá»›n lấy. Dân địa phÆ°Æ¡ng không hài lòng trÆ°á»›c thá»±c tế là há»? chỉ có thể nhận được các hợp đồng bảo vệ rừng ngắn hạn làm cho há»? ít được kiểm soát nguồn tài nguyên rừng. Ở má»™t số địa Ä‘iểm (chẳng hạn huyện Con Cuông, Nghệ An), các BQLRPH, trong khi vẫn cho phép ngÆ°á»?i dùng vào rừng thu hái lâm sản ngoài gá»— thì há»? lại hạn chế ngÆ°á»?i dân thu thập số lượng lá»›n lâm sản ngoài gá»— trong khu vá»±c 78 Má»™t tập hợp các dữ liệu khác từ MDRI kết hợp "khai thác gá»— và lâm sản ngoài gá»—", cho thấy 79,3% số há»™ ng hèo tham gia vào các hoạt Ä‘á»™ng nhÆ° vậy, trong khi chỉ có 57% đối vá»›i há»™ không nghèo. Má»™t lần nữa, sá»± khác biệt giữa các há»™ ngÆ°á»?i Kinh và DTTS khá lá»›n: khoảng 41,7% há»™ ngÆ°á»?i Kinh tham gia khai thác gá»— / lâm sản ngoài gá»—, trong khi đó là 73,6% ở há»™ DTTS. 79 Những ngÆ°á»?i phụ nữ làm cả hai việc thu hái đót và sau đó làm thành cây chổi để bán là má»™t ngoại lệ (theo quan sát của nhóm tÆ° vấn SESA tại Quảng Trị tháng 1/2016). Các dữ liệu của MDRI cho thấy mặc dù ngÆ°á»?i Kinh ít tham gia trong việc thu hái lâm sản ngoài gá»—, hÆ¡n 7% tham gia vào chế biến gá»— / lâm sản ngoài gá»— so vá»›i chỉ 1,2% ngÆ°á»?i DTTS làm công việc này. 80 Xem Xuân Phúc và các cá»™ng sá»± (2014), "Má»™t địa chủ má»›iâ€?? Cá»™ng đồng, tranh chấp đất Ä‘ai và công ty lâm nghiệp nhà nÆ°á»›c tại Việt Nam. Chính sách lâm nghiệp và Kinh tế, Vol. 58. Nhóm nghiên cứu đôi khi cÅ©ng trá»±c tiếp nghe ngÆ°á»?i dân nói vá»? mối quan hệ khó chịu của há»? vá»›i công ty lâm nghiệp nhà nÆ°á»›c nhÆ° vậy. 81 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx của há»? để bán81. Ở má»™t số nÆ¡i thuá»™c các tỉnh trong chÆ°Æ¡ng trình giảm phát thải, sá»± bá»±c bá»™i của các cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng thể hiện qua việc há»? tham gia vào các Ä‘Æ°á»?ng dây khai thác gá»— bất hợp pháp (Quảng Bình và Nghệ An là những ví dụ nhÆ°ng hầu hết các Chi cục kiểm lâm và BQL rừng đặc dụng biết các Ä‘Æ°á»?ng dây nhÆ° vậy) tiếp tục gây ra suy thoái rừng trong các địa bàn thuá»™c quyá»?n quản lý của các chủ sở hữu rừng lá»›n82. Hình 3.28 Thay đổi vá»? hiện diện của lâm sản ngoài gá»— 100 90 10.9 11.7 20.7 23.1 21.4 24.7 20.9 33 29.6 30.6 80 70 60 50 54.8 59.7 48.5 56.9 43.2 83.3 82.1 40 68.3 55.6 62.7 30 Unchanged 20 10 24.5 18.8 26.8 22.1 11.4 26.3 Less available 0 8.7 7.7 5.8 6.1 More available Bảng 3.34 Thu hái lâm sản ngoài gá»— theo dân tá»™c và tình trạng nghèo (ở 102 xã) Tỉ lệ % Tỉ lệ % lâm sản Tỉ lệ % há»™ Tỉ lệ % Kích LSNG thu hái Tỉ lệ % ngoài gá»— từ các Rau Nhóm DTTS gia đình thu măng tre cỡ được sá»­ dụng tre nứa loài thá»±c vật và lá hái LSNG nứa mẫu n trong gia đình không xác định Tất cả các dân tá»™c 49,4 39,3 27,0 18,2 15,1 9,1 3.060 Kinh 16,8 9,1 5,7 3,0 5,6 1,6 948 Thái 66,5 57,7 36,8 33,5 25,9 0,9 802 Bru -Vân Kiá»?u 65,5 59,0 60,6 12,7 3,3 41,0 449 MÆ°á»?ng 62,6 35,8 2,3 57,4 7,5 0 265 Tà Ôi - Pa Cô 68,1 59,4 42,6 2,0 31,5 24,3 251 CÆ¡ Tu 58,4 31,0 18,6 10,6 25,7 5,3 113 H’Mông 56 53,4 18,1 8,6 19,0 1,7 116 Các DTTS khác 49,1 42,2 43,1 21,6 30,2 1,7 116 Tất cả DTTS 64,0 52,9 36,6 25,1 19,3 12,4 2.112 Nghèo 60,7 53,4 44 19,0 16,9 16,3 921 81 Ngoại trừ rừng đặc dụng nÆ¡i cấm tất cả việc khai thác gá»— và lâm sản ngoài gá»—, có rất nhiá»?u trÆ°á»?ng hợp có thoả thuận không chính thức tại chá»— vá»›i ngÆ°á»?i dân địa phÆ°Æ¡ng; khác vá»›i qui định vá»? vi phạm của công ty lâm nghiệp nhà nÆ°á»›c và BQLRPH, việc thu hái lâm sản ngoài gá»— hoặc lấy củi cho gia đình, bình thÆ°á»?ng sẽ không bị cấm. 82 Má»™t báo cáo của PanNature (2015: 26) cho VFD vá»? các phÆ°Æ¡ng thức đồng quản lý giữa BQL rừng đặc dụng Pù Hoạt và cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng tiết lá»™ rằng "má»™t số dân thôn bản được thuê làm lao Ä‘á»™ng bảo vệ rừng nhÆ°ng há»? nghÄ© rằng há»? không được trả má»™t khoản thu nhập thích hợp [và] má»™t số dân làng nói rằng "... nếu tôi chặt bán má»™t cây rừng, tôi có thể kiếm được khoảng 30 triệu đồng trong khi [nếu] tôi tham gia bảo vệ rừng vá»›i BQL RÄ?D Pù Hoạt, tôi chỉ nhận được 7 -8 triệu đồng má»—i năm". Tại Quảng Trị, nhóm tÆ° vấn SESA nghe nói rằng dân thôn bản lên kế hoạch xâm lấn đất rừng của BQLRPH để trồng sắn vì dù thế nào Ä‘i nữa há»? vẫn coi đó là đất của há»?. Các cán bá»™ xã đã thẳng thừng: "Nếu các BQLRPH không thể quản lý đất Ä‘ai của mình, há»? phải chấp nhận để ngÆ°á»?i dân lấn vào rừng để đáp ứng nhu cầu cÆ¡ bản của há»?". 82 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Tỉ lệ % Tỉ lệ % lâm sản Tỉ lệ % há»™ Tỉ lệ % Kích LSNG thu hái Tỉ lệ % ngoài gá»— từ các Rau Nhóm DTTS gia đình thu măng tre cỡ được sá»­ dụng tre nứa loài thá»±c vật và lá hái LSNG nứa mẫu n trong gia đình không xác định Cận nghèo 54,3 40,8 27,5 21,3 17,6 7,8 615 Không nghèo 40,6 30,2 16,5 16,5 12,9 5,2 1.524 Ghi chú bảng: Nguồn: Dữ liệu khảo sát định lượng của MDRI. Tre nứa hÆ¡i khác các LSNG khác trong bảng này ở chá»— chúng có rất nhiá»?u khả năng được trồng và thu hoạch trên đất của ngÆ°á»?i dân chứ không phải được thu hái ngoài rừng. Má»™t trong những dấu hiệu của suy thoái rừng là khi nguồn lâm sản ngoài gá»— hiện có giảm, vá»? nguồn LSNG sẵn có, má»?i ngÆ°á»?i nói rằng không rõ nguồn này có tăng, giảm hay vẫn giữ nguyên từ năm 2010 đến năm 2015. Má»?i ngÆ°á»?i thÆ°á»?ng nói bây giá»? ít có sẵn LSNG hÆ¡n trÆ°á»›c. Má»™t thiểu số đáng kể đã cho biết việc cung cấp LSNG vẫn không thay đổi, trong khi số lượng nhá»? nhất (thÆ°á»?ng 10-15% số ngÆ°á»?i được há»?i) cho rằng nguồn cung đã tăng. Má»™t phát hiện bất ngá»? từ cuá»™c khảo sát định lượng là trên địa bàn Nghệ An có má»™t tá»· lệ há»™ gia đình cao hÆ¡n nói "lâm sản ngoài gá»— bị hạn chế thu hái" so vá»›i các tỉnh khác. Nhóm tÆ° vấn SESA cÅ©ng phát hiện tÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° vậy ở huyện Con Cuông, Nghệ An. Nhìn chung, hầu nhÆ° tất cả những ngÆ°á»?i được há»?i (khoảng 98% cả ngÆ°á»?i Kinh và ngÆ°á»?i dân tá»™c thiểu số) nói rằng rừng là "rất quan trá»?ng" đối vá»›i há»?. Tuy vậy, đồng thá»?i, Ä‘a số (tất cả các nhóm dân tá»™c) cÅ©ng nghÄ© rằng thù lao từ rừng và các nguồn liên quan đến rừng đã càng ngày càng trở nên ít đáng tin cậy. Ä?iá»?u đáng quan tâm là Ä‘a số má»?i ngÆ°á»?i nghÄ© rằng cả há»™ gia đình và/hoặc các cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng nên được tham gia nhiá»?u hÆ¡n trong việc quản lý rừng chứ không phải các Ä‘Æ¡n vị ở đâu đến. Hình 3.29 Ví dụ vá»? sá»­ dụng LSNG Nhiá»?u gia đình ở các vùng cao của khu vá»±c chÆ°Æ¡ng trình ER dá»±a vào rừng lấy lâm sản ngoài gá»— để há»— trợ sinh kế của há»?: bao gồm lá cá»?, các loại lá khác được sá»­ dụng trong chế biến thá»±c phẩm, thân cây chuối, tre nứa, cá»? đót và mây. 83 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx g) Củi Việc sá»­ dụng củi trong toàn khu vá»±c ER-P83 được báo cáo trong Bảng 3.35 dÆ°á»›i đây là từ số liệu thống kê của tỉnh, cho thấy hầu hết các há»™ gia đình thu hái củi (93%) và trong Hình 3.30 cho thấy phụ nữ tham gia nhiá»?u trong việc thu hái củi. Theo báo cáo, hầu hết củi được lấy từ rừng sản xuất, má»™t số ít ngÆ°á»?i nhắc đến rừng phòng há»™ và rừng đặc dụng84. Bảng 3.35 Thu hái củi trong các tỉnh vùng chÆ°Æ¡ng trình ER, 2010-2014 (1.000 ste85) Tỉnh 2010 2011 2012 2013 2014 Thanh Hóa 1.435,7 1.296,1 1.397,2 1.693,1 1.478,3 Nghệ An 2.495,2 2.500 2.609,6 2.117,5 2.130,5 Hà TÄ©nh 735,1 762,6 821,6 860,6 906,0 Quảng Bình 432,9 401,1 254,0 303,3 224,0 Quảng Trị 328,4 324,7 307,6 329,2 280,5 TT. Huế 165,6 165,6 166,1 168,1 202,2 Tổng 5.593 5.450 5.556 5.471 5.222 Nguồn: Niên giám thống kê tỉnh năm 2014 "Tổng sản lượng gá»— và lâm sản ngoài gá»— theo loại lâm sản" (lÆ°u ý rằng số lượng của Nghệ An trong năm 2011 là số mà nhóm tÆ° vấn SESA "phá»?ng Ä‘oán thấp 2500" vì nó không được hiển thị trong Niên giám thống kê; số cho năm 2014 là Niên giám thống kê dá»± tính). Bảng 3.35 ngay trên cho thấy má»™t lượng lá»›n củi được sá»­ dụng hàng năm trong vùng chÆ°Æ¡ng trình ER, vá»›i xu hÆ°á»›ng tổng thể hÆ¡i sụt giảm (nhÆ°ng không phải trong tất cả sáu tỉnh). Tất cả các há»™ gia đình nông thôn tiêu thụ lượng củi lá»›n, nhÆ°ng kể cả các doanh nghiệp nhá»? ở thị trấn nhÆ° nhà hàng, lò nung gạch và sản xuất than củi. Trong khi củi thÆ°á»?ng được thu nhặt từ các cành cây rụng và cây chết, nông dân cÅ©ng có thể gá»?t vá»? vòng quanh cây để cây chết khô vá»›i mục đích làm củi trong tÆ°Æ¡ng lai. Những ngÆ°á»?i dân địa phÆ°Æ¡ng mà nhóm tÆ° vấn SESA đã tham vấn thÆ°á»?ng không phàn nàn vá»? việc khan hiếm củi, mặc dù má»™t số ngÆ°á»?i nói rằng loại gá»— Æ°a thích của há»? ít có sẵn hÆ¡n trÆ°á»›c, hoặc là há»? đã phải Ä‘i xa hÆ¡n để tìm gá»— tốt. Trong thá»?i gian nghiên cứu thá»±c địa vá»? REDD+ tại Quảng Bình (2012), dân các thôn ở vùng trung du (nhiá»?u ngÆ°á»?i Kinh hÆ¡n dân tá»™c thiểu số) đã bắt đầu cảm thấy há»? sẽ thiếu củi trong vòng vài năm tá»›i. Phụ nữ trong tất cả các nhóm dân tá»™c có xu hÆ°á»›ng tham gia nhiá»?u hÆ¡n trong việc thu hái củi, và bán củi nếu cần thiết, nhÆ°ng nam giá»›i cÅ©ng há»— trợ khi được yêu cầu. 83 Con số này là phải xem xét lại, củi có thể bao gồm cây bị chặt để lấy gá»—, và các cành nhá»? có thể được sá»­ dụng để làm củi, nhÆ°ng nhiá»?u há»™ gia đình thu hái củi bằng cách chặt cành cây chết từ cây sống, từ những cây bị chết và nhặt các cành rÆ¡i rụng. 84 Rất có thể con số này báo cáo thiếu chính xác vì theo Luật Bảo vệ rừng và Phát triển rừng năm 2004 ma ng bất cứ thứ gì khá»?i rừng đặc dụng Ä‘á»?u là bất hợp pháp, tuy nhiên, vào rừng bất hợp pháp thÆ°á»?ng được cho phép vá»›i sá»± ngầm hiểu rằng không được mang ra khá»?i rừng số lượng lá»›n lâm sản ngoài gá»— vá»›i mục đích buôn bán. 85 Má»™t Ä‘Æ¡n vị Ä‘o lÆ°á»?ng bằng 1m3 gá»— xếp chồng lên nhau. 84 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Hình 3.30 Tá»· lệ nữ khai thác gá»— (lấy củi) Tá»· lệ há»™ gia đình có nữ chịu trách nhiệm khai thác gá»— 100 96.8 90 84.8 81.1 76.8 77.3 80 71 73.6 67 70 63.5 60 50 40 30 20 10 0 All Kinh Thai Bru-Van Muong Ta Oi- Pa Co Tu H Mong Other EM (n=3060) (n=948) (n=802) Kieu (n=265) Co (n=113) (n=116) (n=116) (n=449) (n=251) Hình 3.31 Thu hái và sá»­ dụng củi Sá»­ dụng củi và phụ thuá»™c vào củi ở Việt Nam không chỉ giá»›i hạn ở các vùng nông thôn. Hình bên trái, má»™t nhà hàng thị trấn nhá»? ở Quảng Bình. Hình bên phải, phụ nữ mang củi Ä‘i bán tại thị trấn Hòa Bình, Nghệ An. 3.6.2 Tóm tắt các vấn Ä‘á»? sinh kế tiá»?m năng Dá»±a trên các cuá»™c tham vấn định tính sâu vá»›i các cá»™ng đồng, các chủ Ä‘á»? liên quan đến REDD+ đã được thảo luận và các cá»™ng đồng Ä‘Æ°a ra nhiá»?u vấn Ä‘á»? liên quan đến Ä‘á»?i sống, được tóm tắt dÆ°á»›i đây trong Bảng 3.36: Bảng 3.36 Tóm tắt các vấn Ä‘á»? sinh kế vùng cao và phụ thuá»™c vào rừng Biện pháp Các chủ Ä‘á»? đảm bảo an Vấn Ä‘á»? là gì? Liên quan đến REDD+ chính toàn có thể áp dụng SINH KẾ ở vùng cao Sinh kế không NgÆ°á»?i DTTS nghèo vẫn cao hÆ¡n nhiá»?u so vá»›i Hàm ý để ngÆ°á»?i dân tham gia đảm bảo, đặc ngÆ°á»?i Kinh - đặc biệt là vá»›i các chuẩn thu nhập tích cá»±c của trong REDD+ sẽ OP 4.10 biệt là các má»›i cho 2016-2020. Ở những vùng cao tÆ° vấn làm giảm cả hai cÆ¡ há»™i để há»? 85 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Biện pháp Các chủ Ä‘á»? đảm bảo an Vấn Ä‘á»? là gì? Liên quan đến REDD+ chính toàn có thể áp dụng DTTS. đến thăm, trợ cấp gạo là phổ biến. Má»?i ngÆ°á»?i sẽ được hưởng lợi, và gia tăng Ä‘á»™ "phải làm đầy dạ dày của há»? trÆ°á»›c, rồi má»›i lo che phủ rừng. đến rừng." Vùng sâu vùng xa: tiá»?m năng để kiếm thêm thu nhập từ rừng sản xuất (nhÆ° cây keo) có thể hạn chế. TÆ° vấn khuyến nông quá ít, để ngÆ°á»?i dân tá»± xoay xở - rất thÆ°á»?ng xuyên dẫn đến năng suất / Thu nhập từ rừng giá thấp. Lá»±a chá»?n rừng trồng luân kỳ dài OP 4.10 sản xuất. Má»?i ngÆ°á»?i có thể kết thúc theo các bÆ°á»›c tiến triển sau đây: rừng sản xuất tá»± nhiên suy thoái → trồng rừng thÆ°Æ¡ng mại → cây hàng năm nhÆ° ngô và sắn. Hầu hết ngÆ°á»?i dân nông thôn (nhÆ°ng cÅ©ng ít Lấy củi quá nhiá»?u từ cây sống có nhất là má»™t phần dân số của các thị trấn nông thể làm giảm sá»± tái phát triển của Trông cậy vào thôn nhá»?) dá»±a vào củi để sưởi ấm / nấu ăn. Ä?ối cây gá»—, do đó làm giảm tá»· lệ tái OP 4.10 củi vá»›i các há»™ nghèo, củi cÅ©ng có thể là má»™t nguồn sinh tá»± nhiên. thu nhập tiá»?n mặt. Hàm ý cho tăng Ä‘á»™ che phủ rừng. Các chủ rừng lá»›n đôi khi cố gắng hạn chế ngÆ°á»?i dân tiếp cận vá»›i lâm sản, kể cả lâm sản ngoài gá»—. Lâm sản ngoài TrÆ°á»?ng hợp không giá»›i hạn việc tiếp cận, khai gá»—, tầm quan Nếu chÆ°Æ¡ng trình REDD+ làm thác quá mức và / hoặc suy thoái rừng do OP 4.12 trá»?ng của thu việc vá»›i các chủ rừng lá»›n, há»? có chuyển đổi Ä‘á»™c canh giảm hiện diện của các lâm nhập bổ sung và thể muốn tiếp tục giá»›i hạn quyá»?n sản đó. OP 4.10 / hoặc tá»± cung tá»± tiếp cận của ngÆ°á»?i dân vào rừng. Sinh kế há»™ gia đình DTTS nghèo hÆ¡n ít được cấp. đảm bảo hÆ¡n bằng cách hạn chế sá»± hiện diện của các chủ rừng lá»›n. DTTS chỉ có thể đầu tÆ° giá»›i hạn vào đất và / hoặc vật tÆ° nông nghiệp khác. Năng suất thấp, thu nhập và thị trÆ°á»?ng biến Ä‘á»™ng mạnh (ví dụ Thu nhập không sắn / ngô). đảm bảo khi Thu nhập / sản lượng từ canh tác ở vùng cao có Những tác Ä‘á»™ng tiêu cá»±c có thể trồng các cây OP 4.10 hạn, vá»›i há»™i nhập thị trÆ°á»?ng kém có thể có nghÄ©a có đối vá»›i tăng Ä‘á»™ che phủ rừng. công nghiệp rằng, ngÆ°á»?i dân sẽ tìm kiếm thu nhập từ các hàng năm nguồn khác kể cả khai thác gá»— bất hợp pháp và chăn nuôi gia súc lá»›n khác. Tăng thu nhập Vài nÆ¡i trong vùng chÆ°Æ¡ng trình ER ở khu vá»±c Do há»™i nhập thị trÆ°á»?ng kém, có trồng cây công miá»?n núi (các xã xa xôi), nÆ¡i há»™i nhập thị trÆ°á»?ng khả năng dịch vụ khuyến nông nghiệp hàng năm tồn tại ở mức Ä‘á»™ đủ cao để phát triển thâm canh, hạn chế thì việc này sẽ không thông qua thâm thúc đẩy các cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng sá»­ dụng ít xảy ra trong thá»?i gian thá»±c hiện canh86 đất hÆ¡n cho sản xuất nông nghiệp. chÆ°Æ¡ng trình. Hiện chuẩn nghèo thu nhập ở nông thôn (cá»™ng Thiếu tiá»?n mặt vá»›i các yếu tố khác liên quan đến dịch vụ) cố Có khả năng làm cho REDD+ của các há»™ gia định là 700.000 đồng bình quân đầu ngÆ°á»?i má»—i không thành công. Vì các cá»™ng đình trong cá»™ng tháng. Nhiá»?u há»™ gia đình trong khu vá»±c ER -P đồng địa phÆ°Æ¡ng cần tiá»?n mặt đồng xa xôi / được Ä‘á»? xuất Ä‘á»?u dÆ°á»›i mức này, nhÆ°ng vì định ngay và thÆ°á»?ng xuyên. Há»? ít OP 4.10 thay đổi trong hệ canh định cÆ° đòi há»?i phải thay đổi canh tác luân quan tâm đến trồng cây chu kỳ thống nông canh giữa rau và lúa nÆ°Æ¡ng vì Æ°u tiên là đảm dài nếu không có há»— trợ tài chính. nghiệp bảo an ninh lÆ°Æ¡ng thá»±c. Vật tÆ° nông nghiệp phải (TrÆ°á»?ng hợp Quảng Trị: chuyển a) mua (ví dụ phân bón) thÆ°á»?ng không được sá»­ đổi từ cây keo sang trồng sắn) dụng cho sản xuất ở vùng cao. b) Hệ thống thanh toán REDD+ dá»±a trên hiệu quả. Há»™ nghèo không muốn tham gia OP 4.10 86 ER-PIN cho thấy sản xuất nông nghiệp thâm canh sẽ có khả năng làm giảm mất rừng không có kế hoạch 12.000 ha (20%). 86 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Biện pháp Các chủ Ä‘á»? đảm bảo an Vấn Ä‘á»? là gì? Liên quan đến REDD+ chính toàn có thể áp dụng vào các chÆ°Æ¡ng trình vì theo đó lao Ä‘á»™ng của há»? không được trả công ngay. Há»? có rất cần tiá»?n mặt để duy trì sinh kế. Nguy cÆ¡ là há»? sẽ không thể nào tham gia REDD+ trừ phi ODA chi trả dá»±a trên hoạt Ä‘á»™ng và cung cấp tÆ° vấn khuyến nông. Nếu yêu cầu các há»™ phải đầu tÆ° lá»›n bằng tiá»?n của mình, ví dụ, c) Yêu cầu đầu tÆ° REDD+ - trợ cấp hồi tố. làm giàu rừng thì rất có thể sẽ OP 4.10 loại trừ tất cả các gia đình thiếu tiá»?n mặt. Nuôi những gia súc vừa (lợn / dê) và lá»›n (bò / trâu) thÆ°á»?ng là những hoạt Ä‘á»™ng khả thi duy nhất mà ngÆ°á»?i dân địa phÆ°Æ¡ng có thể có và trả Chăn nuôi là trụ nợ khoản vay tín dụng (Ngân hàng CSXH). Hầu Chăn thả tá»± do có thể tác Ä‘á»™ng cá»™t của sinh kế hết các DTTS xem vật nuôi là má»™t trong những tiêu cá»±c đến tái sinh rừng tá»± OP 4.10 vùng cao phÆ°Æ¡ng tiện để kiếm được thu nhập và tăng tiết nhiên ngay trong khu vá»±c đó. kiệm má»™t cách hợp pháp. Dê và gia súc lá»›n thÆ°á»?ng cho phép chăn thả tá»± do, vì đồng cá»? rất ít. Má»™t số cây trồng đáp ứng thị Vá»›i sinh kế không đảm bảo và ít các phÆ°Æ¡ng án trÆ°á»?ng có tác Ä‘á»™ng tiêu cá»±c đối OP 4.10 Nói chung: nhu khác nhau ngÆ°á»?i dân không có sá»± lá»±a chá»?n mà vá»›i Ä‘á»™ che phủ rừng và Ä‘a dạng cầu thị trÆ°á»?ng phải theo thị trÆ°á»?ng nông sản, đặc biệt là khi sinh há»?c (sắn, ngô và Ä‘á»™c canh OP 4.36 được chính quyá»?n địa phÆ°Æ¡ng khuyến khích. cây keo, tất cả). Vá»? mặt lý thuyết, cần phải đạt được “cùng Rủi ro là nếu hợp đồng bảo vệ thắng" cho cả ngÆ°á»?i dân địa phÆ°Æ¡ng, các BQL rừng ở các khu vá»±c REDD+ rừng và chất lượng rừng. Ä?ôi khi thá»±c tế hoạt được thá»±c hiện theo cách làm từ Thu nhập thêm OP 4.10 Ä‘á»™ng khó thá»±c hiện do sá»± xa xôi của xã hoặc do trÆ°á»›c đến nay, sẽ không Ä‘á»™ng từ các hợp đồng số lượng hợp đồng có hạn mà ít ngÆ°á»?i thá»±c hiện viên được ngÆ°á»?i dân địa phÆ°Æ¡ng bảo vệ rừng. OP 4.36 má»™t cách nghiêm túc. Thông thÆ°á»?ng chỉ giá»›i hạn và cÅ©ng không cho kết quả dá»± ở ít/thỉnh thoảng Ä‘i tuần tra; thá»±c hiện tốt nhất kiến sẽ tăng Ä‘á»™ che phủ rừng / trên cÆ¡ sở cá»™ng đồng. giảm phát thải. 3.7 Quyá»?n sá»­ dụng đất Ở Việt Nam theo hiến pháp tất cả đất Ä‘ai là tài sản của nhà nÆ°á»›c, nhÆ°ng quyá»?n sá»­ dụng Ä‘á»™c quyá»?n được trao cho các cá nhân theo thá»?a thuận trong hợp đồng vá»›i nhà nÆ°á»›c. Những quyá»?n sá»­ dụng cÅ©ng được chuyển nhượng vá»›i má»™t vài hạn chế, và thá»?i hạn hợp đồng đủ dài hạn (ví dụ, gia hạn má»—i 50 năm), do đó, trong hầu hết thá»?i gian của hợp đồng có rất ít sá»± khác biệt giữa có quyá»?n sá»­ dụng và quyá»?n sở hữu đầy đủ. a) Quy định theo Hiến pháp của Việt Nam Hiến pháp năm 2013 của nÆ°á»›c Cá»™ng hoà xã há»™i chủ nghÄ©a Việt Nam tại Ä?iá»?u 32, Mục 2, khẳng định: "Quyá»?n sở hữu tÆ° nhân và quyá»?n thừa kế được pháp luật bảo há»™â€?. Trong Ä?iá»?u 54, Mục 2, có ghi: "Tổ chức, cá nhân được Nhà nÆ°á»›c giao đất, cho thuê đất, công nhận quyá»?n sá»­ dụng đất. NgÆ°á»?i sá»­ dụng đất được chuyển quyá»?n sá»­ dụng đất, thá»±c hiện các quyá»?n và nghÄ©a vụ theo quy định của pháp luật. Quyá»?n sá»­ dụng đất được pháp luật bảo há»™". Trong phần 3 của cùng Ä‘iá»?u đó khẳng định: "Nhà nÆ°á»›c thu hồi đất do tổ chức, cá nhân Ä‘ang sá»­ dụng (ở đây bao gồm) vì mục đích phát triển kinh tế - xã há»™i hay vì lợi ích quốc gia, công cá»™ng. Việc thu hồi đất phải công khai, minh bạch và được bồi thÆ°á»?ng theo quy định của pháp luật". Hiến pháp không công nhận quyá»?n sá»­ dụng đất "bản xứ" hoặc quyá»?n sá»­ dụng đất theo luật tục. 87 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx b) Nguyên tắc cÆ¡ bản trong Luật Ä?ất Ä‘ai của Việt Nam Luật Ä?ất Ä‘ai năm 1993 (sá»­a đổi năm 2003 và má»™t lần nữa vào năm 2013) áp dụng nguyên tắc nhà nÆ°á»›c quản lý vá»? đất Ä‘ai, trong khi cấp Giấy chứng nhận quyá»?n sá»­ dụng đất (GCNQSDÄ?) cho các há»™ nông nghiệp, có thể được chuyển nhượng, cho thuê, thế chấp và sá»­ dụng nhÆ° tài sản thế chấp. Năm 2013, thá»?i hạn cho GCNQSDÄ? nông nghiệp (bao gồm cả GCNQSDÄ? lâm nghiệp) được kéo dài đến 50 năm. Do lịch sá»­ của nó và nguồn cung đất canh tác trên đầu ngÆ°á»?i thấp, diện tích bình quân đất nông nghiệp là 1.560 m2; và cao hÆ¡n má»™t chút ở đồng bằng sông Cá»­u Long của miá»?n Nam Việt Nam, nhÆ°ng thấp hÆ¡n ở đồng bằng sông Hồng, miá»?n Bắc Việt Nam. TÆ°Æ¡ng đối ít há»™ có GCNQSDÄ? đối vá»›i đất rừng, GCNQSDÄ? Ä‘iển hình hiện được phát hành dành cho nhà ở gắn liá»?n diện tích vÆ°á»?n và đôi khi là diện tích vÆ°á»?n cây ăn quả vá»›i diện tích ruá»™ng lúa nÆ°á»›c. Có má»™t số vùng lo ngại, đáng chú ý là cấp GCNQSDÄ? (mặc dù hÆ¡n 90% là đất nông nghiệp, nhÆ°ng không phải đất lâm nghiệp đã được cấp GCNQSDÄ? này) và bán lại đất sau khi bắt buá»™c thu hồi, mà Chính phủ Việt Nam biết rất rõ. Năm 2012 má»™t cuá»™c khảo sát ngẫu nhiên phát hiện ra rằng chỉ có 36% GCNQSDÄ? đã ghi tên của cả hai vợ chồng hoặc trong trÆ°á»?ng hợp các há»™ gia đình chỉ có phụ nữ là ngÆ°á»?i lá»›n (Luật đất Ä‘ai năm 2003 yêu cầu tất cả GCNQSDÄ? phải có tên cả hai vợ chồng) nhÆ°ng trong số các há»™ gia đình dân tá»™c thiểu số sở hữu chung thậm chí còn thấp hÆ¡n, chỉ ở mức 21%. Trong năm 2014 hÆ¡n 90% khiếu nại mà Bá»™ TN & MT nhận được có liên quan đến tranh chấp đất Ä‘ai, đặc biệt là các dá»± án đầu tÆ° nhÆ° dá»± án thủy Ä‘iện, khu công nghiệp và khu dân cÆ° mang lại các lợi ích thÆ°Æ¡ng mại. Các phÆ°Æ¡ng tiện truyá»?n thông địa phÆ°Æ¡ng, cho dù là phÆ°Æ¡ng tiện truyá»?n thông in ấn, truyá»?n hình hoặc phÆ°Æ¡ng tiện truyá»?n thông xã há»™i, thÆ°á»?ng xuyên nói vá»? tranh chấp đất Ä‘ai và đây là những tranh luận rá»™ng rãi và Chính phủ Việt Nam khuyến khích việc phát sóng rá»™ng rãi những tranh chấp này. Ä?iá»?u 43 và Ä?iá»?u 69 của Luật Ä?ất Ä‘ai 2013 nói công dân có quyá»?n phát biểu ý kiến của há»?, các ý kiến đó nên được ghi lại, giám sát và báo cáo các vi phạm vá»? quản lý sá»­ dụng đất trá»±c tiếp hoặc thông qua các tổ chức đại diện mặc dù các tổ chức xã há»™i dân sá»± (CSO) đã Ä‘Æ°a ra vấn Ä‘á»? là không có qui trình chính thức tạo thuận lợi cho tham vấn hoặc đảm bảo thá»?a thuận theo Ä‘a số. Tuy nhiên, cÅ©ng những CSO này lập luận rằng luật má»›i cho phép quản trị đất Ä‘ai tốt hÆ¡n thông qua Ä‘Æ°a ra các quyá»?n được thông tin và ra quyết định minh bạch và phân công lại việc cấp GCNQSDÄ? từ UBND lên UBND cấp huyện. Ä?iá»?u 133 của Bá»™ luật này khẳng định đất sá»­ dụng không hiệu quả hoặc bất hợp pháp của các doanh nghiệp nhà nÆ°á»›c (DNNN) cần được giao hoặc cho các tổ chức, há»™ gia đình, hoặc cá nhân thuê lại, trong đó Æ°u tiên cho các há»™ hoặc cá nhân ngÆ°á»?i dân tá»™c thiểu số không có hoặc không có đủ đất sản xuất. c) Quyết định của Ä?ảng Cá»™ng sản Các ý định cải cách của Luật Ä?ất Ä‘ai 2013 cÅ©ng được phản ánh trong Nghị quyết 30/2014 của Bá»™ Chính trị Ä?ảng Cá»™ng sản vá»? cải cách doanh nghiệp nhà nÆ°á»›c, nhÆ° đã thấy rất nhiá»?u tỉnh giao lại đất chủ yếu là cho các há»™ gia đình và cá»™ng đồng dân tá»™c thiểu số trong năm 2014-15. Ä?ảng ủng há»™ chiến dịch nhắm tá»›i mục tiêu tăng cấp GCNQSDÄ? cho phụ nữ, nhất là phụ nữ dân tá»™c thiểu số. Ä?iá»?u này cho thấy má»™t cam kết chính trị của Ä?ảng Cá»™ng sản song song vá»›i Chính phủ để tiến giao đất lâm nghiệp và Ä‘á»? xuất sá»­a đổi của Luật bảo vệ và phát triển rừng hiện hành, sẽ được trình lên Quốc há»™i trong 2016/17 và sẽ cung cấp thêm các biện pháp pháp lý vá»? lÄ©nh vá»±c này. Thậm chí kể từ khi thông qua Luật Ä?ất Ä‘ai năm 2013, việc thu hồi đất bắt buá»™c đã giảm má»™t ná»­a mặc dù Ä‘iá»?u này cÅ©ng liên quan đến thá»±c tế là hiện có rất ít dá»± án đầu tÆ° công hay tÆ° có yêu cầu thu hồi đất. d) Thá»±c trạng tiếp cận và sá»­ dụng rừng Trong khi nhiá»?u đất rừng vẫn thuá»™c sở hữu của các BQLRPH, rừng đặc dụng và SFC, và vá»? mặt pháp lý há»? có thể hạn chế quyá»?n tiếp cận vào đất rừng này thì thá»±c tế ở hiện trÆ°á»?ng là những cá»™ng đồng phụ thuá»™c vào rừng, nÆ¡i đất lâm nghiệp được giao còn hạn chế, các há»™ gia đình vẫn có thể tiếp cận vào các rừng này. Việc tiếp cận này bao gồm khai thác lâm sản ngoài gá»— và đốn gá»— xây dá»±ng nhà cá»­a cho gia đình. Má»™t số há»™ gia đình "lạm dụng" việc tiếp cận không chính thức này qua thu hoạch lâm sản ngoài gá»— cho mục đích thÆ°Æ¡ng mại và khai thác gá»— gần nhÆ° thÆ°Æ¡ng mại mặc dù trên má»™t quy mô nhá»?. Chính phủ Việt Nam công nhận lâm sản ngoài gá»— là má»™t nguồn quan trá»?ng bổ sung vào an ninh lÆ°Æ¡ng thá»±c cho các há»™ gia đình phụ thuá»™c vào rừng và cÅ©ng có thể được chuyển đổi thành má»™t giá trị trao đổi cho việc mua hàng hóa và dịch vụ cần thiết. Chính phủ cÅ©ng thừa nhận rằng các loại gá»— cứng có giá trị cao có lợi nhuận lá»›n hÆ¡n đáng kể vá»›i mức Ä‘á»™ ná»— lá»±c cần có so vá»›i các hoạt Ä‘á»™ng sinh kế vùng cao khác, nhÆ°ng sẽ không chấp nhận hình thức "khai thác gá»— bất hợp pháp" này. Cán bá»™ Chi cục Kiểm lâm được yêu cầu phải hết sức cố gắng thá»±c thi các quy định bảo vệ rừng trÆ°á»›c tình trạng "khai thác gá»— bất hợp pháp", nhÆ°ng khoan dung hÆ¡n vá»›i các há»™ gia đình thu hái lâm sản ngoài gá»—. Nói chung trong khi có bị hạn chế tiếp cận và sá»­ 88 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx dụng tài nguyên rừng, há»™ gia đình phụ thuá»™c vào rừng không bị từ chối cho tiếp cận trên cÆ¡ sở không chính thức. Do đó bản thân việc thiếu quyá»?n sá»­ dụng đất không có nghÄ©a là không tiếp cận được. Thiếu quyá»?n sá»­ dụng đất có nghÄ©a là có khả năng hạn chế quyá»?n tiếp cận chính thức đến tài nguyên rừng của các há»™ gia đình phụ thuá»™c vào rừng. CÅ©ng cần lÆ°u ý rằng má»™t số các cá»™ng đồng và các há»™ gia đình phụ thuá»™c vào rừng không muốn được giao đất rừng vì các lý do chính đáng, đặc biệt là nếu đất rừng phòng há»™ là mục tiêu của những ngÆ°á»?i khai thác gá»— bất hợp pháp, hoặc nếu há»? thiếu nguồn nhân lá»±c để chịu trách nhiệm bảo vệ rừng hoặc nếu đất lâm nghiệp ở khá xa nÆ¡i cÆ° trú hoặc trồng trá»?t của há»?. Rõ ràng, nếu má»™t cá»™ng đồng hay há»™ gia đình không muốn chịu trách nhiệm bảo vệ rừng, lý do cần phải được thảo luận và nếu có thể cần tìm má»™t giải pháp hoặc lá»±a chá»?n thay thế cho việc giao và bảo vệ rừng nên được thảo luận. Nếu há»? được giao đất rừng mà há»? có thể chuyển đổi má»™t cách hợp pháp thành đất canh tác thì há»? sẽ quan tâm hÆ¡n, nhÆ°ng há»? cho rằng chi phí cÆ¡ há»™i của việc được giao đất rừng phòng há»™ là quá cao. Há»? cÅ©ng quan tâm đến đất rừng sản xuất nếu há»? có thể có nguồn tài chính cho các hoạt Ä‘á»™ng lâm nghiệp thÆ°Æ¡ng mại, chẳng hạn nhÆ° việc trồng cây keo, và trong trÆ°á»?ng hợp nhÆ° vậy quyá»?n sá»­ dụng đất hoặc bằng GCNQSDÄ? hoặc thuê theo hợp đồng có lẽ là thá»?a đáng. CÅ©ng phải công nhận là thành viên há»™ gia đình trẻ trong các há»™ gia đình phụ thuá»™c vào rừng tham gia há»?c trung há»?c nhiá»?u hÆ¡n trÆ°á»›c nên há»? hiểu rằng có việc làm công ăn lÆ°Æ¡ng công nhật hay lÆ°Æ¡ng tháng ở các thị trấn và thành phố của Việt Nam (đặc biệt là Hồ Chí Minh, Ä?à Nẵng và Hải Phòng) thì thu nhập cao hÆ¡n nên các vấn Ä‘á»? quyá»?n sá»­ dụng đất bản thân nó ít quan trá»?ng hÆ¡n. Cần phải hiểu được Ä‘á»™ng lá»±c thay đổi kinh tế-chính trị, văn hóa-xã há»™i giữa các thế hệ ở nông thôn Việt Nam, kể cả ở vùng cao. Có má»™t thá»?i khi các thành viên trẻ của há»™ gia đình dân tá»™c dân tá»™c thiểu số không gia nhập vào thị trÆ°á»?ng lao Ä‘á»™ng làm công ăn lÆ°Æ¡ng nhÆ°ng thá»?i gian gần đây, há»? đã quan sát từ các há»™ gia đình ngÆ°á»?i Kinh nói chung thÆ°á»?ng giàu có vá»? kinh tế là chỉ phụ thuá»™c vào các hoạt Ä‘á»™ng tạo thu nhập từ nông nghiệp và lâm nghiệp không phải là con Ä‘Æ°á»?ng dẫn đến cải thiện sinh kế. e) Các quyá»?n theo luật tục vá»? rừng TrÆ°á»›c khi quản lý nhà nÆ°á»›c ở Việt Nam vá»? rừng và đất, ruá»™ng lúa nÆ°á»›c, ruá»™ng bậc thang, nÆ°Æ¡ng rẫy và vÆ°á»?n cây ăn trái có thể được trao đổi, bán, thế chấp và thừa kế giữa các thành viên cá»™ng đồng. Tài nguyên rừng không phải là đất, bao gồm cả lâm sản và nguồn nÆ°á»›c, đã thuá»™c sở hữu chung của cá»™ng đồng và có thể được sá»­ dụng bởi tất cả các thành viên cá»™ng đồng. NgÆ°á»?i ngoài có thể sá»­ dụng các nguồn lá»±c này, nhÆ°ng chỉ vá»›i sá»± cho phép của trưởng bản. Trưởng bản và những ngÆ°á»?i gác "hợp pháp" của cá»™ng đồng đã / Ä‘ang chịu trách nhiệm kiểm soát, bảo vệ và giải quyết tất cả các tranh chấp liên quan đến đất Ä‘ai và đại diện cho cá»™ng đồng của há»? trong những nghi lá»… cúng tế các "đấng siêu nhiên" bất cứ khi nào luật tục bị vi phạm. Ä?ất Ä‘ai và các nguồn tài nguyên thuá»™c sở hữu của toàn thể cá»™ng đồng. Những tài nguyên đó có thể được sá»­ dụng bởi tất cả các thành viên trong cá»™ng đồng, những ngÆ°á»?i được sá»­ dụng đất của cá»™ng đồng má»™t cách bình đẳng. Không ai có thể bán hoặc chuyển giao đất rừng cho ngÆ°á»?i ngoài. Các chủ sở hữu tối cao của đất và tài nguyên là những đấng siêu nhiên vô hình. Tất cả ngÆ°á»?i sá»­ dụng đất phải tôn trá»?ng những đấng siêu nhiên cai trị đất và má»?i thứ trong đất. Những ngÆ°á»?i gây ô nhiá»…m đất bằng cách phá vỡ quy định của luật tục bị phạt và buá»™c phải xin lá»—i những đấng siêu nhiên để tránh bị trừng phạt tập thể toàn bá»™ cá»™ng đồng. Hầu nhÆ° tất cả các bản Ä‘á»?u có khu rừng cấm, bao gồm chủ yếu là rừng bảo vệ nguồn nÆ°á»›c, rừng thiêng, rừng nghÄ©a địa (thÆ°á»?ng khi tiến hành thu hồi đất Chính phủ Việt Nam cố gắng tôn trá»?ng và tránh má»?i dạng rừng cấm, nhất là rừng nghÄ©a trang). Những khu rừng còn lại có thể được tiếp cận bởi tất cả thành viên của cá»™ng đồng theo nguyên tắc "ai đến trÆ°á»›c, được sá»­ dụng trÆ°á»›c". Khẳng định quyá»?n sá»­ dụng đất cá nhân trong cá»™ng đồng được công nhận bởi các thành viên cá»™ng đồng. Ä?iá»?u này thá»±c tế vẫn còn phổ biến khi đất lâm nghiệp được phát quang để làm nÆ°Æ¡ng rẫy: má»™t thá»±c tế mà Chính phủ Việt Nam đã quy định kể từ cuối những năm 1980. NhÆ° vậy có sá»± khác biệt đáng kể giữa các quyá»?n theo luật định đã được nêu trong các chính sách và pháp luật của Việt Nam và các quyá»?n theo luật tục của cá»™ng đồng dân tá»™c thiểu số vùng cao. Chính phủ Việt Nam không công nhận các quyá»?n đối vá»›i rừng theo luật tục. f) Nguồn lá»±c của khu vá»±c công để thúc đẩy an ninh đất Khảo sát địa chính bao gồm hầu hết các khu vá»±c đô thị và ven đô thị đã thÆ°Æ¡ng mại hóa ở đồng bằng ven biển. Trong lịch sá»­ các cuá»™c khảo sát đã không được theo Ä‘uổi mạnh mẽ ở hầu hết các khu vá»±c khác hoặc ở vùng cao. Việc xác minh ranh giá»›i và cải thiện kết quả bảo quyá»?n sở hữu do đó hoàn toàn phụ thuá»™c vào việc khảo sát đất Ä‘ai 89 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx khu vá»±c công cá»™ng, là má»™t chức năng của ngân sách công. Kết quả đã được thá»?a hiệp giữa các tập quán truyá»?n thống cho phép công dân khai khẩn đất rừng hoang để canh tác hoặc tiếp tục thu hái lâm sản ngoài gá»— nhÆ° "tài sản riêng" và các yêu cầu của hệ thống giao quyá»?n sá»­ dụng đất dá»±a trên khảo sát địa chính. Ä?ể xem xét vai trò của quyá»?n sở hữu nói chung và quyá»?n sá»­ dụng đất nói riêng, Ä‘iá»?u quan trá»?ng là đặt các quyá»?n này trong bối cảnh của cấu trúc thể chế tổng thể của xã há»™i và ná»?n kinh tế. Có tiá»?m năng cho sá»± thiếu tÆ°Æ¡ng đẳng trong các thể chế của nhà nÆ°á»›c mặc dù hệ thống pháp luật chính thống có thể cho phép chuyển nhượng, việc chuyển nhượng đất cho má»?i ngÆ°á»?i bao gồm chuyển giao từ má»™t nhóm dân tá»™c này cho má»™t nhóm dân tá»™c khác, có thể đại diện cho sá»± lệch chuẩn má»±c văn hóa. TÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° vậy, mặc dù hiến pháp có các quy định vá»? quyá»?n sở hữu tÆ° nhân và luật chính thức xác lập các quyá»?n nhÆ° vậy, các cÆ¡ chế đăng ký và thá»±c thi tÆ°Æ¡ng ứng có thể yếu hoặc thậm chí hầu nhÆ° không ra khá»?i khu vá»±c đô thị. g) Ä?ất chung và đất cá»™ng đồng Những quyá»?n chung (communal rights) có thể đại diện cho sá»± sắp xếp tốt nhất đối vá»›i các tình huống trong đó các cÆ¡ há»™i đầu tÆ° vào chất lượng đất có hạn và cá»™ng đồng nhá»?, nhÆ°ng vì đất rất khan hiếm nên đáng loại trừ ngÆ°á»?i ngoài sá»­ dụng, đây là má»™t trong những trụ cá»™t căn bản của giao đất lâm nghiệp và quản lý rừng cá»™ng đồng: ngÆ°á»?i ngoài, thì dá»… dàng bị phát hiện, và toàn thể cá»™ng đồng có Ä‘á»™ng lá»±c để loại trừ há»?. "Ä?ất cá»™ng đồng" (community land) nÆ¡i đất được cho là "sở hữu cá»™ng đồng" nên có ná»— lá»±c để xác định việc ra quyết định và bản chất của các quyá»?n của ngÆ°á»?i sở hữu. Ã?t nhất có hai hình thức xảy ra trong khu vá»±c ER-P, GCNQSDÄ? đã được cấp dÆ°á»›i tên của lãnh đạo xã và ở hình thức thứ hai là huyện ra Quyết định giao đất cho cá»™ng đồng, tuy nhiên, khái niệm cá»™ng đồng không được công nhận chính thức và cá»™ng đồng không được công nhận nhÆ° má»™t Ä‘Æ¡n vị pháp lý trong bá»™ luật dân sá»± của Việt Nam, và Luật đất Ä‘ai năm 2013 Ä‘Æ°a ra má»™t định nghÄ©a chung chung vá»? khái niệm cá»™ng đồng. 3.7.2 Nắm giữ đất Hình 3.32 dÆ°á»›i đây cho thấy cách ngÆ°á»?i Kinh và các nhóm dân tá»™c thiểu số khác nhau thâu tóm đất, nhÆ° có thể thấy Ä‘a số ngÆ°á»?i Kinh, ngÆ°á»?i MÆ°á»?ng và các nhóm dân tá»™c Thái có được quyá»?n sá»­ dụng đất chủ yếu thông qua các qui trình của Nhà nÆ°á»›c, và ngÆ°á»?i MÆ°á»?ng được chia Ä‘á»?u giữa qui trình nhà nÆ°á»›c và thừa kế (cÅ©ng được quy định trong Luật đất Ä‘ai) mặc dù thừa kế nói chung là quan trá»?ng đối vá»›i tất cả các nhóm dân tá»™c thiểu số, ngoại trừ ngÆ°á»?i H'Mông, nhóm ngÆ°á»?i dÆ°á»?ng nhÆ° đã có đất thông qua chiếm đất trống; việc này cÅ©ng quan trá»?ng đối vá»›i ngÆ°á»?i CÆ¡ Tu, Tà Ôi-Pa Cô và Vân Kiá»?u. Nói chung rõ ràng là vài trong số các nhóm, kể cả ngÆ°á»?i Kinh ở vùng Bắc Trung Bá»™, mua hoặc thuê, mượn đất, Ä‘iá»?u này cho thấy áp lá»±c vá»? đất hiện nay không lá»›n nếu hầu hết các há»™ gia đình Ä‘á»?u thừa kế đất Ä‘ai hoặc có thể chuyển đến nÆ¡i "đất trống" và có thể giúp giải thích vá»? suy thoái rừng nếu đất được coi là "bá»? trống". Hình 3.32 Nắm giữ đất và các hình thức thâu tóm đất Other EM (n=287) H Mong (n=255) Co Tu (n=386) Ta Oi- Pa Co (n=856) Muong (n=933) Bru-Van Kieu (n=1625) Thai (n=2141) Kinh (n=2865) 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% State/Local authorities allocated for production Inheritance Purchase Vacant land reclamation Rent or borrow Other means Hình 3.33 Ä?ất sản xuất theo đầu ngÆ°á»?i, phân theo các nhóm dân tá»™c chính (m2) 90 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx 6000 5321.6 4891.1 5005.0 5000 4002.1 4185.1 3766.6 4000 3373.6 3062.9 3000 2000 1000 0 Kinh Thai Bru-Van Muong Ta Oi- Pa Co Tu H Mong Other EM (n=948) (n=802) Kieu (n=265) Co (n=113) (n=116) (n=116) (n=449) (n=251) Bảng 3.37 Các loại đất sản xuất khác nhau (m2) Chỉ canh tác Chỉ trồng cây Nông lâm Thuá»· Trống Bình quân đất theo đầu ngÆ°á»?i nông nghiệp lâm nghiệp kết hợp sản (N=2572) (N=1524) (N=309) (N=117) (N = 355) Tổng (n=3060) 1238,2 4845,5 3706,8 424,9 1574,9 Dân tá»™c của chủ há»™ Kinh (n=948) 1459,1 6333,3 2875,3 507,2 798,5 Thái (n=802) 720,8 3815,2 4295,2 134,2 2644,6 Bru-Vân Kiá»?u (n=449) 1971,0 3940,3 2048,6 645,9 2681,2 MÆ°á»?ng (n=265) 751,8 3179,1 3825,6 177,2 709,5 Tà Ôi- Pa Cô (n=251) 1265,1 5458,5 2908,8 158,5 4044,4 CÆ¡ Tu (n=113) 2241,0 3769,1 4204,4 116,7 1608,6 H´Mông (n=116) 2689,0 2821,4 4853,3 50,0 1108,1 Các DTTS khác (n=116) 1967,1 2632,6 3042,8 2132,0 2369,7 Dân tá»™c của chủ há»™ (Kinh-DTTS) 1. Kinh (n=948) 1459,1 6333,3 2875,3 507,2 798,5 2. DTTS (n=2112) 1047,0 3676,7 3978,6 338,9 2483,5 Ä?iá»?u kiện kinh tế hiện nay 1. Nghèo (n=921) 921,6 3068,4 3239,5 292,9 1599,7 2. Cận nghèo (n=615) 1025,0 4449,4 3554,6 102,6 1637,8 3. Không nghèo (n=1524) 1523,2 5780,6 4170,8 582,5 1530,2 Tỉnh Hà TÄ©nh (n=210) 994,2 8797,7 4077,3 246,0 1603,2 Nghệ An (n=810) 1238,8 4583,6 3731,0 582,8 1626,3 Quảng Bình (n=360) 1167,7 5607,2 2297,0 202,3 1167,9 Quảng Trị (n=480) 3305,8 5805,7 2357,3 456,6 1468,0 Thanh Hóa (n=750) 802,3 3597,9 4128,4 451,6 1378,5 Thừa Thiên Huế (n=450) 1521,8 4197,5 3459,7 103,0 2888,1 Giá»›i tính của chủ há»™ 1. Chủ há»™ là nam (n=2660) 1246,8 4832,0 3721,0 444,4 1559,3 2. Chủ há»™ là nữ (n=400) 1176,6 4972,2 3584,7 230,4 1638,9 91 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx NhÆ° có thể thấy trong hình 3.33 ở trên, MÆ°á»?ng và H'Mông có ít đất sản xuất trung bình hÆ¡n so vá»›i các nhóm khác. Các phân tích ở các phần trÆ°á»›c cho thấy hai lý do khác nhau: các há»™ gia đình ngÆ°á»?i MÆ°á»?ng có nhiá»?u khả năng làm công ăn lÆ°Æ¡ng và ít có khả năng tham gia vào sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, và các ngành phụ thuá»™c nhiá»?u hÆ¡n vào đất sản xuất. Trong khi đó, diện tích đất sản xuất thấp của các há»™ gia đình ngÆ°á»?i H´Mông có thể được giải thích bởi mức Ä‘á»™ tham gia sản xuất thÆ°Æ¡ng mại của há»? nói chung là thấp và sá»± phụ thuá»™c nhiá»?u hÆ¡n vào rừng. Bảng 3.37 ở trên cho thấy cái nhìn chi tiết hÆ¡n vá»? các loại đất sản xuất khác nhau. Diện tích đất sá»­ dụng chỉ cho cây nông nghiệp (1.238,2 m2 trên đầu ngÆ°á»?i) nhá»? hÆ¡n so vá»›i các loại cây rừng (4.845,5 m2 trên đầu ngÆ°á»?i) và đất trồng há»—n hợp cả hai loại cây nông và lâm nghiệp (3.706,8 m2 trên đầu ngÆ°á»?i). Vá»? thá»­a đất sá»­ dụng chỉ cho cây nông nghiệp, ngÆ°á»?i CÆ¡ Tu, H´Mông, và Bru-Vân Kiá»?u dÆ°á»?ng nhÆ° có diện tích đất lá»›n nhất trên đầu ngÆ°á»?i. NgÆ°á»?i Kinh và Tà Ôi-Pa Cô có diện tích đất lá»›n nhất trên đầu ngÆ°á»?i dành riêng cho trồng rừng. Trong khi đó, đối vá»›i ngÆ°á»?i Thái, CÆ¡ Tu, và H´Mông có thể có diện tích đất lá»›n nhất trồng nông lâm kết hợp. Chỉ có má»™t tá»· lệ rất nhá»? các há»™ gia đình trong bản báo cáo khu vá»±c có đất để nuôi trồng thủy sản, vá»›i ngÆ°á»?i Kinh và ngÆ°á»?i Bru-Vân Kiá»?u có diện tích lá»›n nhất. Trong số các há»™ gia đình tuyên bố có đất trống (12% số ngÆ°á»?i trả lá»?i khảo sát), ngÆ°á»?i Tà Ôi, Pa Cô là nhóm DTTS có diện tích đất trung bình lá»›n nhất. 3.7.3 Sá»­ dụng đất Hình 3.34 CÆ¡ cấu sá»­ dụng đất của các cá»™ng đồng trong vùng ER-P, theo dân tá»™c Kinh - DTTS, Ä‘iá»?u kiện kinh tế và giá»›i tính của chủ há»™ 100% 2.2 3.3 1 2.7 1.2 3.5 1.4 2.8 2.9 1.6 2.6 5.9 2.8 2.9 2.5 90% 12.9 4.2 Other 15.2 12.8 17.6 18.2 14.9 15.2 80% 15.4 11.7 13.8 9.6 13.7 10.9 11.3 70% 11.4 Bare 5.9 4.8 4.2 6.7 6.1 14.6 2 6.8 3 5.5 2.3 1.6 2 60% 1 2.5 4.9 16.3 14.3 18.4 16.9 17.2 17 1.5 Residential land 50% 13.8 11.8 40% 30% Production and residential land 41.2 43 39.4 39.6 42.4 41.4 41.5 39.4 mix 20% 10% Other production land 0% 2.7 2.1 3.4 4.3 3.2 1.8 2.8 2.2 Agricultural and forest farming 2. EM 1. Poor 1. Male 2. Female All 1. Kinh 3. Non-poor 2. Near poor mix Forest farming only Ethnicity of Current economic Gender of Agricultural crop only household condition household head head NhÆ° thể hiện trong Hình 3.34 ở trên, phần lá»›n diện tích đất thuá»™c sở hữu của các há»™ gia đình ở khu vá»±c này chỉ được sá»­ dụng cho các loại cây trồng nông nghiệp (khoảng 40%), tiếp theo là đất chuyên dùng cho cây trồng lâm nghiệp (khoảng 12-18%) cho thấy rằng các há»™ nghèo và nữ chủ há»™ khó có thể tiếp cận hay làm lâm nghiệp (13,8% và 11,8%). Ä?ối vá»›i đồng bào dân tá»™c thiểu số, tá»· lệ đất chuyên dùng cho cây lâm nghiệp và đất sá»­ dụng cho cả hai loại cây nông nghiệp và lâm nghiệp hÆ¡i cao hÆ¡n so vá»›i các há»™ tÆ°Æ¡ng ứng ngÆ°á»?i Kinh. Ä?áng chú ý, các há»™ gia đình nam giá»›i là chủ há»™ có tá»· lệ đất lâm nghiệp cao hÆ¡n há»™ do phụ nữ làm chủ há»™, cho thấy má»™t sá»± thiên vị giá»›i tính trong trồng cây lâm nghiệp. a) Kinh nghiệm vá»›i GCNQSDÄ? và tín dụng cho trồng cây nông nghiệp từ FSDP Quyá»?n sở hữu cho phép vay vốn chính thức mặc dù ngÆ°á»?i cho vay không phải luôn luôn được phép dùng quyá»?n sá»­ dụng đất (GCNQSDÄ?) làm tài sản thế chấp chính thức (nhÆ°ng nó sẽ giúp cung cấp má»™t hình ảnh xứng đáng được 92 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx nhận tín dụng của khách hàng vay tiá»?m năng87) đối vá»›i đồng bào dân tá»™c thiểu số, nhÆ°ng ngoài các thủ tục chính thức cho đăng ký thế chấp trên, quyá»?n sở hữu có thể cung cấp các cÆ¡ chế khuyến khích quan trá»?ng để sá»­ dụng đất sản xuất. Tín dụng cho hợp phần trồng rừng của các chủ rừng nhá»? đã được má»™t Ä‘Æ¡n vị thá»±c hiện dá»± án FSDP trong Ngân hàng Chính sách xã há»™i (CSXH) quản lý. Ngân hàng CSXH ở các cấp trung Æ°Æ¡ng, tỉnh và huyện phục vụ nhu cầu tín dụng của các chủ rừng nhá»? thông qua các dịch vụ ở cấp xã theo quy định của Sổ tay tín dụng. Ở cấp xã ná»?n tảng của hợp phần trồng rừng của các chủ rừng nhá»? là định hÆ°á»›ng há»™ gia đình đến các cÆ¡ há»™i; đăng ký và sàng lá»?c xã há»™i ban đầu để nhắm mục tiêu đến các nhóm ngÆ°á»?i nghèo và dân tá»™c thiểu số; cung cấp đầu vào cho cảnh quan và lập bản đồ và kế hoạch trồng rừng cấp xã; tiếp cận tín dụng lãi suất thấp của Ngân hàng CSXH, hợp đồng; và các mô hình trồng rừng; và chuẩn bị Ä‘á»? nghị giao đất, khảo sát và lập bản đồ trong quá trình cấp GCNQSDÄ?. Khi cấp GCNQSDÄ?, dịch vụ khuyến nông đã được lên kế hoạch để đáp ứng nhu cầu Æ°u tiên của các chủ rừng nhá»?; chuẩn bị thiết kế rừng trồng cho từng chủ rừng nhá»?; ná»™p Ä‘Æ¡n và được bảo đảm vay vốn của Ngân hàng CSXH; mua cây giống có chất lượng từ vÆ°á»?n Æ°Æ¡m được công nhận; và thành lập các tổ nông dân trồng rừng. Các chủ rừng nhá»? cho rằng việc cung cấp các dịch vụ khuyến nông và đào tạo kỹ thuật là ná»?n tảng cho sá»± thành công của các khoản đầu tÆ° trồng rừng của há»? và có ý nghÄ©a then chốt trong việc chuyển đổi tâm lý của há»? từ phụ thuá»™c vào giúp đỡ bên ngoài thành các nhà đầu tÆ° trồng rừng tá»± lá»±c cánh sinh. Diện tích trồng rừng của các chủ rừng nhá»? trong FSDP đã được thiết lập cho 76.571 ha, thuá»™c sở hữu của 43.743 há»™ gia đình và GCNQSDÄ? được cấp cho 36.044 há»™ gia đình chiếm 67.912 ha. Theo chÆ°Æ¡ng trình thí Ä‘iểm cấp giấy chứng nhận, dá»± án FSDP được Há»™i đồng quản lý rừng (FSC) cấp giấy chứng nhận cho hÆ¡n 850 ha rừng trồng thuá»™c sở hữu của 354 há»™ gia đình. b) Các câu há»?i chính và cải thiện tính minh bạch Những gì cần phải được xác định là các hình thức sở hữu đất Ä‘ai và thủ tục ra quyết định liên quan đến nông nghiệp và đầu tÆ° cho REDD+ là đất thá»±c sá»± thuá»™c dạng "đất trống" và quyá»?n sở hữu đất đó của ngÆ°á»?i nông dân có được đảm bảo không? Có phải là việc sá»­ dụng đất theo quy định mà các cá nhân, hoặc gia đình không thể thay đổi và có phải tồn tại xung Ä‘á»™t giữa các hoạt Ä‘á»™ng truyá»?n thống88 và hệ thống chính quy hay không89? Khó mà xác định, nếu không có địa Ä‘iểm rất chi tiết, công việc cụ thể mà tất cả các dá»± án lâm nghiệp phải làm ở Việt Nam và có má»™t số các biện pháp đảm bảo an toàn cụ thể được Ä‘á»? xuất để há»— trợ quá trình này. Kết luận chung từ má»™t nghiên cứu gần đây vá»? quản lý đất Ä‘ai là mặc dù Việt Nam có luật lệ và quy định tÆ°Æ¡ng đối tốt vá»? cung cấp thông tin cho công chúng, vẫn còn có chá»— cần cải thiện ở mức Ä‘á»™ thá»±c thi và thá»±c hiện90. Các kết quả của cuá»™c khảo sát đất Ä‘ai cho thấy rằng ngay cả trong những lÄ©nh vá»±c mà kết quả là khá tích cá»±c, vẫn còn có chá»— cần cải thiện. Do đó, trong khi tính minh bạch và trách nhiệm giải trình dÆ°á»?ng nhÆ° đã tăng lên, vẫn sẽ là rất khó khăn cho ngÆ°á»?i không có chuyên môn hiểu được hệ thống quản lý đất Ä‘ai của Việt Nam. Ä?iá»?u này ngụ ý rằng hệ thống quản lý đất Ä‘ai còn rất thiếu hiệu quả và chi phí giao dịch là gánh nặng quá mức trong hệ thống quản lý đất Ä‘ai. 87 Các ngân hàng thÆ°á»?ng không được phép tịch thu đất Ä‘ai thuá»™c sở hữu của đồng bào dân tá»™c thiểu số ở Việt Nam. 88 "Tập quán" không được định nghÄ©a trong Luật Ä?ất Ä‘ai và Ä‘ang thay đổi, tùy thuá»™c vào nhiá»?u cách giải thích khác nhau - má»™t câu trả lá»?i cho tình hình Ä‘ang thay đổi. 89 Ở Việt Nam, khái niệm phổ biến của má»™t "chủ đất" là ngÆ°á»?i có má»™t mảnh đất đã được phân định ranh giá»›i, đã đăng ký tên mình, có quyá»?n tặng, chuyển nhượng, v.v... tất cả có thể theo Luật Ä?ất Ä‘ai vì Nhà nÆ°á»›c quản lý quyá»?n sá»­ dụng đất. Quan niệm hoàn toàn tá»± do này là không đúng vá»›i thá»±c tế, "lÄ©nh vá»±c nổi tiếng" - sức mạnh thu hồi đất của Nhà nÆ°á»›c vì các mục đích chủ quyá»?n của mình - trong đó thậm chí chủ sở hữu có thể chỉ được hưởng Ä‘Æ¡n thuần là được bồi thÆ°á»?ng, thÆ°á»?ng được trả góp không tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng vá»›i "giá thị trÆ°á»?ng" của đất. Trong thá»±c tế, nhận thức "quyá»?n" của chủ sở hữu có thể hoàn toàn bị tr ói buá»™c chặt chẽ. Ä?ất có thể được đăng ký dÆ°á»›i tên của má»™t ngÆ°á»?i, ngÆ°á»?i đó có thể giữ nó (cÅ©ng nhÆ° vá»›i tên chung của hai vợ chồng) nhÆ° đồng chia sẻ, nó có thể được sá»­ dụng bởi má»™t ngÆ°á»?i thứ ba, và ngÆ°á»?i thứ tÆ° có thể có quyá»?n để vượt qua nó (dá»… dàng). 90 Báo cáo khảo sát vá»? công bố thông tin của Trung tâm nghiên cứu chính sách, phát triển và quy định quản lý đất Ä‘ai, tháng 11 năm 2010 do DFID và WB tài trợ. 93 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Bảng 3.38 Diện tích đất Ä‘ai bình quân nắm giữ theo dân tá»™c, tình trạng nghèo đói và giá»›i tính của chủ há»™ (3060 há»™ tại 102 xã) (ha) Tất cả đất Ä?ất canh tác Rừng Ä?ất nông Ä?ất rừng Ä?ất Dân tá»™c/Tình trạng nghèo/Nữ là chủ há»™ nắm giữ nông nghiệp trồng lâm kết hợp phòng há»™ trống Bình quân chung 2,6 0,52 0,86 0,16 0,70 0,12 Kinh 2,3 0,46 1,01 0,06 0,47 0,05 Thái 2,7 0,26 0,77 0,22 1,00 0,11 Bru-Vân Kiá»?u 2,8 0,98 0,88 0,11 0,59 0,20 MÆ°á»?ng 1,5 0,32 0,91 0,09 0,05 0,03 Tà Ôi – Pa Cô 3,5 0,52 1,07 0,34 1,05 0,36 CÆ¡ Tu 2,4 0,83 0,97 0,32 0* 0,08 H´Mông 2,8 1,08 0,22 0,51 0,53 0,06 Các dân tá»™c khác 3,8 0,65 0,34 0,05 2,5 0,14 Nghèo 2,3 0,49 0,50 0,13 0,90 0,10 Cận nghèo 2,7 0,49 0,80 0,14 0,95 0,12 Không nghèo 2,7 0,55 1,11 0,18 0,48 0,12 Há»™ gia đình nam là chủ há»™ 2,7 0,55 0,92 0,17 0,71 0,11 Há»™ gia đình nữ là chủ há»™ 1,8 0,32 0,52 0,07 0,62 0,12 Ghi chú bảng: Nguồn: số liệu định lượng MDRI. Ä?iá»?u này nói đến nắm giữ đất Ä‘ai, bất kể há»? có GCNQSDÄ? (sổ Ä‘á»?) lâu dài hay không. * Không có lá»?i giải thích là tại sao ngÆ°á»?i CÆ¡ Tu (113 há»™ trong mẫu tổng thể) không có đất rừng phòng há»™ (các dữ liệu đã được xác minh), lá»?i giải thích có thể là không có đủ rừng hoặc chỉ Ä‘Æ¡n giản rằng BQLRPH / SFC không dùng há»?. Các dữ liệu trong Bảng 3.38 trên cho thấy đất Ä‘ai bình quân nắm giữ trong khu vá»±c ER-P là nhá»?. Chỉ ngÆ°á»?i Tà Ôi- Pa Cô của các tỉnh cá»±c nam có nhiá»?u đất vá»›i trung bình là 3,2ha. Diện tích trung bình của đất để trồng cây công nghiệp ổn định rất nhá»?, phần lá»›n đất được dá»± kiến là dốc, không có bậc thang hoặc hệ thống thuá»· lợi. Sá»± khác biệt giá»›i tính trong nắm giữ đất Ä‘ai cho thấy các há»™ mà chủ há»™ là nữ ít được tiếp cận vá»›i đất so vá»›i các há»™ gia đình nam giá»›i là chủ há»™ và theo báo cáo ít đất hÆ¡n các há»™ được xác định là "nghèo"91. Các diện tích sẵn sàng để trồng cây thÆ°Æ¡ng mại (cao su, keo) cÅ©ng rất nhá»?, vá»›i mức bình quân chung của các xã trong vùng ER-P được khảo sát là khoảng má»™t hecta. Má»™t lần nữa, phụ nữ làm chủ há»™ rất thiệt thòi so vá»›i nam giá»›i. Theo số liệu của MDRI, số lượng trung bình các thá»­a đất cho má»—i há»™ gia đình dao Ä‘á»™ng 3,5-4,5. Vì diện tích đất nắm giữ khá nhá»? và phân tán sẽ khó khăn hÆ¡n cho việc thâm canh nông nghiệp. Xung Ä‘á»™t hay tranh chấp đất Ä‘ai cÅ©ng đóng má»™t vai trò trong các tỉnh ER-P, nhÆ°ng có rất ít dữ liệu định lượng đáng tin cậy vá»? vấn Ä‘á»? này. Theo báo cáo 189 há»™ (trong số 3.060) có tranh chấp ảnh hưởng đến 213 thá»­a đất. Ä?áng chú ý, ngÆ°á»?i Bru-Vân Kiá»?u và CÆ¡ Tu báo xung Ä‘á»™t nhiá»?u hÆ¡n những ngÆ°á»?i dân tá»™c khác, lần lượt là 10,7% và 11,4%. Bru-Vân Kiá»?u là nhóm duy nhất báo cáo số lượng phần trăm các thá»­a đất Ä‘ang có tranh chấp vá»›i má»™t SFC92 lá»›n hÆ¡n (28,7% trong số 60). Trong hầu hết các trÆ°á»?ng hợp, nếu có tranh chấp nảy sinh thì đó là giữa các há»™ gia đình. Ngoài ra còn có tình trạng Nhà nÆ°á»›c thu hồi đất Ä‘ai cho các mục đích khác nhau, nhÆ°ng mẫu Ä‘iá»?u tra không có số lượng lá»›n các trÆ°á»?ng hợp (140 há»™ bị ảnh hưởng, trong đó 101 là không nghèo). Nhìn chung, các dữ liệu đất Ä‘ai định lượng khi xem xét cùng vá»›i các cuá»™c thảo luận vá»? vấn Ä‘á»? đất và đất rừng, có ý nghÄ©a đối vá»›i tiá»?m năng các há»™ tiểu nông được hưởng lợi ích đáng kể trong chÆ°Æ¡ng trình REDD+ mà không cần làm thêm việc gì vá»? quyá»?n sá»­ dụng đất. Há»? không chỉ nắm giữ ít đất Ä‘ai, phân tán, mà há»? chỉ có quyá»?n sá»­ dụng đất chắc chắn vá»›i giấy chứng nhận quyá»?n sá»­ dụng đất lâu dài cho khoảng 43% của các thá»­a đất há»? Ä‘ang sá»­ dụng. Không có quyá»?n sá»­ dụng đất chắc chắn, kết hợp vá»›i tá»· lệ nghèo tÆ°Æ¡ng đối cao của má»™t số lượng đáng kể các há»™ gia đình, ảnh hưởng mạnh mẽ đến việc các há»™ gia đình quyết định vá»? việc trồng trá»?t và đầu tÆ°. 3.7.4 Ä?ảm bảo quyá»?n sá»­ dụng đất Má»™t trong những vấn Ä‘á»? quan trá»?ng nhất liên quan đến REDD+ và các biện pháp đảm bảo an toàn là đảm bảo quyá»?n sá»­ dụng đất (QSDÄ?). QSDÄ? chính thức tại Việt Nam rất đảm bảo vá»? tính hợp pháp khi hoàn thành và được đăng ký, sá»± phức tạp phát sinh vá»›i các bÆ°á»›c quản lý đất Ä‘ai và chi phí giao dịch. Sá»­a đổi Luật Ä?ất Ä‘ai của Việt 91 NgÆ°á»?i ta cho rằng nắm giữ rất ít đất Ä‘ai có mối tÆ°Æ¡ng quan vá»›i nghèo hÆ¡n là má»™t mối tÆ°Æ¡ng quan vá»›i các hoạt Ä‘á»™ng kinh tế phi nông nghiệp nhÆ° kinh doanh, mở cá»­a hàng và các dịch vụ khác. 92 Ä?ây là công ty lâm nghiệp Long Ä?ại ở Quảng Bình (Quảng Bình là tỉnh duy nhất cho thấy mức Ä‘á»™ tranh chấp liên quan đến má»™t công ty lâm nghiệp cao). 94 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Nam đã giải quyết ngay lập tức vấn Ä‘á»? không đảm bảo QSDD bằng cách gia hạn GCNQSDÄ?. Diện tích đất phù hợp cho sản xuất nông nghiệp ở vùng cao ngày càng khan hiếm là má»™t vấn Ä‘á»? Ä‘ang phát triển khác. Khi QSDÄ? hoặc không đảm bảo hoặc không rõ ràng sẽ ngăn má»?i ngÆ°á»?i đầu tÆ° lâu dài hÆ¡n vào đất. Ở má»™t số vùng, các dá»± Ä‘oán vá»? tÆ°Æ¡ng lai, dá»± án hạ tầng lá»›n cÅ©ng sẽ là má»™t khối đầu tÆ° hiệu quả đối vá»›i cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng (hoặc ngược lại các loại hình phát triển sai khi "ngÆ°á»?i ngoài" có thể muốn bá»? tiá»?n mặt vào để đầu cÆ¡). Tại các khu vá»±c xa xôi của các tỉnh thuá»™c ER-P, việc đảm bảo QSDÄ? chính thức dÆ°á»›i hình thức GCNQSDÄ? dài hạn (GCNQSDÄ?, hoặc Sổ Ä‘á»? có quyá»?n sá»­ dụng đất 50 năm đối vá»›i đất nông nghiệp và đất lâm nghiệp, đất ở và đất vÆ°á»?n) đã được cấp cho các há»™ gia đình dân tá»™c thiểu số ở má»™t số khu vá»±c, nhÆ°ng không phải ở những nÆ¡i khác. Tuy nhiên, không có Æ°á»›c tính chính xác trong sáu tỉnh thuá»™c ER-P. Trong hệ thống canh tác luân canh vùng cao, có má»™t mối liên hệ chặt chẽ của ngÆ°á»?i dân địa phÆ°Æ¡ng giữa nông nghiệp và đất rừng. Do đó, má»™t khía cạnh khác của quyá»?n sá»­ dụng đất cần xem xét là ở má»™t số tỉnh thuá»™c ER-P ngÆ°á»?i dân chÆ°a nhận được sổ Ä‘á»? cho bất cứ đất gì ngoài đất thổ cÆ° (và đất lúa ở những nÆ¡i có đất), có nghÄ©a là ngoài việc phải đối mặt vá»›i những thách thức vá»›i giao đất rừng thích hợp, há»? còn hạn chế vá»? đảm bảo đất sản xuất nông nghiệp chính thức. Mặc dù được công bố là thuá»™c quyá»?n sá»­ dụng của há»™ gia đình được khảo sát, ngÆ°á»?i ta Æ°á»›c tính rằng 58,3% tất cả đất trong khu vá»±c khảo sát thuá»™c ER-P có GCNQSDÄ?. NhÆ° thể hiện trong Hình 3.35 dÆ°á»›i đây thống kê này khác nhau giữa các loại hình sá»­ dụng đất khác nhau, vá»›i má»™t số loại đất nhất định liên quan đến quyá»?n sở hữu không chính thức hÆ¡n QSDÄ? chính thức. Ví dụ, trong khi 41,7% số thá»­a đất trồng cây nông nghiệp có GCNQSDÄ?, chỉ có 15,8% số thá»­a đất sá»­ dụng cho trồng cây lâm nghiệp có GCNQSDÄ?. Hình 3.35 Tá»· lệ đất có GCNQSDÄ?, theo mục đích sá»­ dụng Other 7.6 Bare 2.6 Residential land 16.5 Production residential land 13.7 Forest farming 15.8 Agricultural crop 41.7 Total 58.3 0 10 20 30 40 50 60 70 Các dữ liệu định lượng vá»? nắm giữ đất Ä‘ai cho phép đánh giá tổng quan vá»? mức Ä‘á»™ mà thá»­a đất Ä‘ang có QSDÄ?. Số liệu định lượng trong Bảng 3.39 và Bảng 3.40 cho thấy hầu hết các há»™ gia đình có QSDÄ? tÆ°Æ¡ng đối không đảm bảo đối vá»›i đất canh tác nông nghiệp vì 55,5% của tất cả các nhóm có GCNQSDÄ? và vá»›i há»™ nghèo chỉ có 39,6% có QSDÄ?, và các thá»­a đất canh tác của ngÆ°á»?i H´Mông chỉ có ít hÆ¡n 1% trong khi ngÆ°á»?i Kinh, MÆ°á»?ng, CÆ¡ Tu và Thái trên 50%. Các dữ liệu cho thấy rằng ngÆ°á»?i nghèo có ít đảm bảo QSDÄ? hÆ¡n so vá»›i các nhóm khác, nhÆ°ng ngÆ°á»?i cận nghèo lại tÆ°Æ¡ng đối cao ở mức 57,6%. Bảng 3.39 Tóm tắt quyá»?n sá»­ dụng thá»­a đất theo loại đất, dân tá»™c và tình trạng nghèo Tóm Các Tá»· lệ các Các Tá»· lệ các tắt tình Tổng Các Các Các thá»­a Tá»· lệ các Kích thá»­a thá»­a đất thá»­a đất thá»­a đất có trạng các thá»­a đất thá»­a đất đất trồng thá»­a có GCN cỡ đất có có GCN canh tác GCN canh giá»›i/ thá»­a canh tác trồng cây rừng trồng cây mẫu GCN so vá»›i theo tác theo nghèo đất* có GCN cây rừng có GCN rừng (n) QSDÄ? tổng số mùa vụ mùa vụ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Tổng số 12.183 6.767 55,5 6.548 2.843 43,4 2.587 1.167 45,1 3.060 há»™ 95 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Tóm Các Tá»· lệ các Các Tá»· lệ các tắt tình Tổng Các Các Các thá»­a Tá»· lệ các Kích thá»­a thá»­a đất thá»­a đất thá»­a đất có trạng các thá»­a đất thá»­a đất đất trồng thá»­a có GCN cỡ đất có có GCN canh tác GCN canh giá»›i/ thá»­a canh tác trồng cây rừng trồng cây mẫu GCN so vá»›i theo tác theo nghèo đất* có GCN cây rừng có GCN rừng (n) QSDÄ? tổng số mùa vụ mùa vụ Kinh 3.684 2.482 67,4 2.065 1090 52,8 671 337 50,2 948 DTTS 8.499 4.285 50,4 4.483 1753 39,1 1916 830 43,3 2112 Nghèo 3.422 1.354 39,6 1.836 548 29,8 606 217 35,8 921 Cận 2.489 1.433 57,6 1.339 606 45,3 529 244 46,1 615 nghèo Không 6.272 3.980 63,5 3.374 1.689 50,1 1.452 706 48,6 1.524 nghèo Bảng 3.40 Quyá»?n sá»­ dụng đất của thá»­a đất theo loại đất và dân tá»™c Tổng Các Tá»· lệ thá»­a Thá»­a Các Tá»· lệ thá»­a Các Các thá»­a Tá»· lệ thá»­a Kích số thá»­a đất có đất canh thá»­a đất đất có thá»­a đất đất trồng có GCN cỡ Dân tá»™c thá»­a đất có GCN/tổng tác theo canh tác GCN canh trồng cây rừng trồng cây mẫu đất* GCN số mùa vụ có GCN tác theo vụ cây rừng có GCN rừng (n) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Tổng số há»™ 12.183 6.767 55,5 6.548 2.843 43,4 2587 1167 45,1 3.060 Kinh 3.684 2.482 67,4 2.065 1.090 52,8 671 337 50,2 948 Thái 2.885 1.470 51,0 1.374 548 39,9 694 293 42,2 802 Bru-Vân 2.068 829 40,1 1.164 351 30,2 388 141 36,3 449 Kiá»?u MÆ°á»?ng 1.168 827 70,7 610 378 62,0 312 188 60,3 265 Tà-Ôi/ Pa 1.135 634 55,9 619 257 41,5 296 137 46,3 251 Cô CÆ¡ Tu 445 326 73,3 277 160 57,8 127 54 42,5 113 H`Mông 408 58 14,2 216 1 0,5 54 0 0 116 DTTS khác 390 141 36,2 223 58 26,0 45 17 37,8 116 DTTS 8.499 4.285 50,4 4.483 1753 39,1 1.916 830 43,3 2.112 Ghi chú bảng: Nguồn: Khảo sát định lượng của MDRI. * Tổngt số 12.183 thá»­a đất bao gồm tất cả các loại đất khác nhau, đất ở và đất sá»­ dụng há»—n hợp, không được hiển thị trong bảng này; đất canh tác theo mùa vụ và trồng rừng, cùng vá»›i đất ở (khoảng 3.000 thá»­a), bao gồm hầu nhÆ° tất cả các thá»­a. Các há»™ có phụ nữ làm chủ há»™ không phải là đặc biệt khó khăn (xem Bảng 3.41) trong lÄ©nh vá»±c này, nhÆ°ng nhÆ° trên, há»? thÆ°á»?ng tiếp cận đến ít đất hÆ¡n. HÆ¡n nữa, GCNQSDÄ? bao gồm tên của ngÆ°á»?i vợ trong đó còn đặc biệt thấp ở Thanh Hóa (dÆ°á»›i 25%), trong khi đối vá»›i toàn bá»™ mẫu là 48,7%. Bảng 3.41 Quyá»?n sá»­ dụng thá»­a đất theo loại đất và giá»›i tính Tổng Các Tá»· lệ thá»­a Thá»­a đất Các thá»­a Tá»· lệ thá»­a Các Các thá»­a Tá»· lệ thá»­a số thá»­a đất có canh tác đất canh đất có thá»­a đất đất trồng có GCN Kích cỡ Giá»›i thá»­a đất có GCN/tổng theo mùa tác có GCN canh trồng cây rừng trồng cây mẫu (n) đất* GCN số vụ GCN tác theo vụ cây rừng có GCN rừng Nam giá»›i là 10.759 5.922 55,0 5.811 2.505 43,1 2.322 1.040 44,6 2.660 chủ há»™ Nữ giá»›i 1.424 845 59,0 737 338 45,9 255 127 49,8 400 là chủ há»™ Trong Ä‘iá»?u kiện của các tỉnh thuá»™c ER-P và việc cấp GCNQSDÄ? của Nghệ An hÆ¡i ít hÆ¡n năm tỉnh khác (xem Bảng 3.42). Bảng 3.42 Quyá»?n sá»­ dụng thá»­a đất theo loại đất và địa bàn tỉnh Tỉnh Tổng Các Tá»· lệ thá»­a Thá»­a Các Tá»· lệ thá»­a Các Các thá»­a Tá»· lệ thá»­a Kích số thá»­a đất có đất canh thá»­a đất đất có thá»­a đất đất trồng có GCN cỡ thá»­a đất có GCN/tổng tác theo canh tác GCN canh trồng cây rừng trồng cây mẫu đất* GCN số mùa vụ có GCN tác theo vụ cây rừng có GCN rừng (n) Thanh Hóa 3007 1941 64,5 1436 809 56,3 808 424 52,5 750 96 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Nghệ An 2784 1124 40,4 1542 411 26,7 441 154 34,9 810 Hà TÄ©nh 822 497 60,5 485 218 44,9 137 43 31,4 210 Quảng Bình 1670 899 53,8 913 407 44,6 323 160 49,5 360 Quảng Trị 2133 1086 50,9 1221 509 41,7 371 140 37,7 480 TT Huế 1767 1220 69,0 951 489 51,4 507 246 48,5 450 Má»™t khó khăn lá»›n được báo vá»›i nhóm tÆ° vấn SESA tại má»™t số tỉnh là sổ Ä‘á»? đã được cấp mà không cần các cuá»™c khảo sát thích hợp. Ä?iá»?u này đã dẫn đến sá»± nhầm lẫn của ngÆ°á»?i dân là ai có quyá»?n vá»›i đất nào và tranh chấp đôi khi xảy ra trong thôn bản và giữa các thôn bản. Vì vậy, ngay cả ở các tỉnh nhÆ° Nghệ An và Thanh Hóa, nÆ¡i hàng ngàn sổ Ä‘á»? đã được cấp, tính chính xác bị nghi ngá»? và ngÆ°á»?i dân hoặc là không làm theo GCNQSDÄ? hoặc đã trả lại sổ Ä‘á»? cho chính quyá»?n xã. Vấn Ä‘á»? tÆ°Æ¡ng tá»± cÅ©ng xảy ra ở Quảng Bình: tại huyện Minh Hóa đã báo cáo rằng cán bá»™ địa chính xã chỉ Ä‘Æ¡n giản là vẽ thá»­a đất rừng nhá»? gần thôn bản và những thá»­a đất lá»›n hÆ¡n ở xa mà không cần tham khảo đến đặc Ä‘iểm tá»± nhiên93. Sau đó những mảnh đất đã được phân chia bằng cách “rút thăm"94. Những ngÆ°á»?i nhận được những thá»­a há»? cảm thấy là không thể quản lý được đôi khi bán chúng cho những ngÆ°á»?i khác trong thôn bản, hoặc Ä‘Æ¡n giản là chẳng đụng đến. Hình 3.36 Sổ Ä‘á»? cấp năm 2004 cho đất rừng tại huyện Quan Hóa Hình 3.36 ở trên cho thấy má»™t ví dụ vá»? má»™t sổ Ä‘á»? cấp năm 2004 cho đất rừng ở huyện Quan Hóa, Thanh Hóa và mặc dù Luật Ä?ất Ä‘ai không yêu cầu, không có má»™t bản đồ Ä‘Æ¡n giản phác há»?a để hiển thị đất ở vị trí nào (thông thÆ°á»?ng là má»™t ranh giá»›i đã được khảo sát). a) Các chủ rừng lá»›n Theo chÆ°Æ¡ng trình cải cách lâu dài các lâm trÆ°á»?ng quốc doanh (sau khi cải cách: công ty lâm nghiệp nhà nÆ°á»›c (SFC) hoặc công ty trách nhiệm hữu hạn), các chủ rừng lá»›n nên "giao lại" đất rừng lại cho Uá»· ban nhân dân xã (CPC) để giao tiếp cho các cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng. Trong má»™t tỉnh, ví dụ nhÆ° Quảng Bình, nÆ¡i có hai SFC khá lá»›n và có ảnh hưởng, quá trình giao đất lâm nghiệp còn chậm và đầy khó khăn, trong đó có việc các công ty miá»…n cưỡng trả lại đất chất lượng khá cho cá»™ng đồng (rất nhiá»?u đất được Ä‘á»? xuất trả lại là đất bạc màu, Ä‘ang và / hoặc không thể tiếp cận vá»›i cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng (xa); từ quan Ä‘iểm của công ty há»? cho rằng há»? Ä‘ang bàn giao tài sản có giá trị của công ty). Công ty TNHH Bố Trạch (má»™t Ä‘Æ¡n vị thuá»™c Công ty LNNN Bắc Quảng Bình), quản lý hÆ¡n 10.000 ha, má»›i chỉ bàn giao 195 ha cho má»™t vài bản của xã Xuân Trạch vào năm 2012. Do nhu cầu cao hÆ¡n nhiá»?u so vá»›i đất có để giao, giao đất giao rừng và cấp sổ Ä‘á»? ở cấp thôn bản đã được quyết định bằng cách “rút thămâ€?. NhÆ° đã Ä‘á»? cập ở trên, các thá»­a đất đã được vẽ trên sổ Ä‘á»? trÆ°á»›c95. 93 Có báo cáo ở Quảng Bình cho biết ở má»™t huyện cán bá»™ địa chính chỉ Ä‘Æ¡n giản là vẽ tất cả các lô rừng để phân bổ lại má»™t vài mét rá»™ng và dài hàng trăm mét (Trao đổi cá nhân). 94 Má»—i há»™ gia đình quan tâm đặt số đăng ký nhà há»? vào má»™t há»™p. Những con số này sau đó được rút ra đối vá»›i số lô đất rừng đã được xã chuẩn bị. Rõ ràng việc này được báo cáo là thá»±c tế phổ biến ở các khu vá»±c giao đất rừng của SFC ở Quảng Bình và các tỉnh khác. 95 Các thông tin vá»? Quảng Bình ban đầu được trình bày trong má»™t báo cáo của R. Gebert (2012) cho GIZ: "Biện pháp đảm bảo an toàn xã há»™i và chuẩn bị sẵn sàng REDD+: Khung và khoảng trống ở Quảng Bình, Việt Nam". 97 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Vì vậy, trong khi dân bản có thể nhận được nhiá»?u diện tích đất rừng nhÆ°ng không có gì đảm bảo chất lượng và tính phù hợp của các diện tích đất đó, và ngÆ°á»?i dân cuối cùng có thể trở thành “ngÆ°á»?i giữ rừng thụ Ä‘á»™ng" hÆ¡n là "ngÆ°á»?i sá»­ dụng và được hưởng lợi" từ đất rừng mà há»? đã được giao, đặc biệt là khi diện tích đất rừng đó thuá»™c loại rừng "tá»± nhiên". Trong khuôn khổ pháp luật hiện hành, ví dụ, không được khai thác gá»— rừng sản xuất tá»± nhiên cho mục đích thÆ°Æ¡ng mại (trừ các SFC có chứng chỉ FSC). Nhiá»?u ngÆ°á»?i dân địa phÆ°Æ¡ng có sổ Ä‘á»? đất lâm nghiệp ở các tỉnh ER-P chỉ Ä‘Æ¡n giản là được yêu cầu đừng đụng đến rừng, không thể có lợi ích gì từ cả đất hoặc cây rừng.96 Sẽ có những thách thức để thá»±c hiện các hoạt Ä‘á»™ng REDD+ có liên quan trong các tỉnh vá»? việc há»— trợ ngÆ°á»?i dân không chỉ có quyá»?n sá»­ dụng đất rừng đảm bảo hÆ¡n, mà còn để Ä‘iá»?u chỉnh các quy định và cÆ¡ chế há»— trợ để ngÆ°á»?i dân có thể thá»±c sá»± được hưởng lợi từ đất rừng. Bảng 3.43 Tổng quan vá»? các chủ rừng lá»›n / Ban quản lý rừng Quản lý rừng qui mô lá»›n Số lượng Diện tích quản lý Æ°á»›c chừng (ha) Rừng phòng há»™ 47 863.266 Công ty lâm nghiệp 16 241.697 Rừng đặc dụng 14 563.732 Tổng số 1.668.695 Các chủ rừng lá»›n nhÆ° các BQLRPH, SFC và BQL rừng đặc dụng (xem Bảng 3.43) có thể có những bất đồng lâu dài và các cuá»™c xung Ä‘á»™t vá»›i các cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng. Phần lá»›n của vấn Ä‘á»? nằm trong quá trình giao ban đầu (thÆ°á»?ng được thá»±c hiện trong những năm 1980 và trong nhiá»?u trÆ°á»?ng hợp việc giao này được thá»±c hiện trên bản đồ và không có sá»± tham gia của ngÆ°á»?i dân địa phÆ°Æ¡ng. Má»™t vấn Ä‘á»? nữa là ranh giá»›i không phải luôn luôn được phân định rõ ràng trên thá»±c địa; những ngÆ°á»?i bị thiếu đất sẽ không hiểu tại sao há»? bị từ chối tiếp cận đến vùng đất mà há»? đã quản lý hoặc có quyá»?n tiếp cận trong quá khứ. Trong má»™t trÆ°á»?ng hợp gần đây, Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Hoạt tại Nghệ An đã được cấp sổ Ä‘á»? cho diện tích đất, trong đó có 3.100 ha, đã được giao cho hoặc các há»™ gia đình, hoặc Công ty phát triển cao su Nghệ An97. Má»™t vấn Ä‘á»? đất Ä‘ai lá»™n xá»™n liên quan đến các chủ rừng lá»›n là trong khi các BQL rừng đặc dụng có xu hÆ°á»›ng quản lý các khu riêng biệt liá»?n nhau, cả SFC và BQLRPH có thể được chia thành nhiá»?u lô đất; Ä‘iá»?u này có nghÄ©a là tất cả các khu vá»±c giáp ranh há»? chia sẻ vá»›i cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng dài hÆ¡n, phức tạp hÆ¡n và khó kiểm soát hÆ¡n (xem Hình 3.37 của BQLRPH tại bản đồ dÆ°á»›i đây.) Hình 3.37 BQLRPH Con Cuông, Nghệ An BQLRPH này có 16.827ha và được phân chia thành chín thá»­a riêng biệt, má»™t trÆ°á»?ng hợp cùng cá»±c của sá»± chia cắt và rõ ràng sẽ rất khó để quản lý hiệu quả. Ä?iá»?u này có khác ở những nÆ¡i đã có các dá»± án ODA há»— trợ cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng vá»›i các khoản đầu tÆ°. 96 "Nghiên cứu khả thi của mô hình quản lý tài nguyên thiên nhiên hợp tác trong Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Hoạt, tỉnh Nghệ 97 An," báo cáo của PanNature tại Nghệ An cho VFD, 2015, trang 26 - 27. 98 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Má»™t yếu tố góp phần trong việc đánh giá nghèo kinh niên của dân tá»™c thiểu số là các vấn Ä‘á»? đất Ä‘ai. Ví dụ, đã chứng minh được rằng ở những nÆ¡i có cả ngÆ°á»?i Kinh và ngÆ°á»?i dân tá»™c thiểu số sinh sống, ngÆ°á»?i Kinh có thể tiếp cận vá»›i đất nông nghiệp chất lượng tốt nhất ngay cả khi ngÆ°á»?i dân tá»™c thiểu số có thể có nhiá»?u đất hÆ¡n98. Trong số những ngÆ°á»?i dân tá»™c thiểu số vấn Ä‘á»? không có đất cÅ©ng trở nên gay gắt hÆ¡n qua thá»?i gian. Ä?iá»?u này có má»™t số yếu tố cÆ¡ bản: i) Cha mẹ không có đủ đất để chia sẻ vá»›i con, ngÆ°á»?i đã chá»?n ở lại trong cùng má»™t thôn bản (má»™t số xã, nhÆ°ng không phải tất cả, không có đất chÆ°a chia); ii) Không có quy hoạch sá»­ dụng đất nào được thá»±c hiện mà lại dành quỹ đất cho các thế hệ tÆ°Æ¡ng lai; iii) đất trÆ°á»›c đây có sẵn cho sá»­ dụng nông nghiệp (bá»? hoá) đôi khi được phân loại lại là đất rừng (tức là rừng phòng há»™ để bảo vệ lÆ°u vá»±c nhÆ°ng Ä‘iá»?u này có thể không được thá»±c hiện vá»›i sá»± tham vấn ngÆ°á»?i dân địa phÆ°Æ¡ng); iv) mất đất do các dá»± án hạ tầng lá»›n và Ä‘Æ°á»?ng giao thông (ở má»™t số khu vá»±c). 3.7.5 Tóm tắt các vấn Ä‘á»? đất Ä‘ai, kể cả giao đất rừng Trong Bảng 3.44 dÆ°á»›i đây má»™t số những vấn Ä‘á»? chính liên quan đến đất Ä‘ai được tóm tắt và trình bày cùng vá»›i sá»± liên quan đến REDD+, má»™t số giải pháp tiá»?m năng và trình bày ngắn gá»?n vá»? những biện pháp đảm bảo an toàn của Ngân hàng Thế giá»›i được áp dụng trong từng trÆ°á»?ng hợp. Bảng 3.44 Tổng kết các vấn Ä‘á»? đất Ä‘ai Biện pháp Các chủ Ä‘á»? Ä?BAT có Vấn Ä‘á»? là gì? Liên quan đến REDD+ chính thể áp dụng Ä?ẤT, nông nghiệp và lâm nghiệp ở vùng cao, bao gồm cả đảm bảo QSDÄ? và các xung Ä‘á»™t Sở hữu theo luật tục địa phÆ°Æ¡ng, đặc biệt là đồng bào dân Quyá»?n sở hữu theo luật Sở hữu theo tá»™c thiểu số và quyá»?n sá»­ dụng đất không được công nhận tục, không chính thức, luật tục và các theo luật; đôi khi có thể có trên thá»±c tế công nhận trên cÆ¡ sở không đảm bảo trong quyá»?n liên từng trÆ°á»?ng hợp. nhiá»?u lÄ©nh vá»±c OP4.10 quan nhất cho Tổ tiên hoặc các truyá»?n thống văn hóa-xã há»™i của dân tá»™c cả đất nông thiểu số liên quan đến đất Ä‘ai không được công nhận theo Tất cả đất Ä‘ai ở Việt nghiệp và lâm hiến pháp hay luật định, làm cho quyá»?n sở hữu của há»? Nam thuá»™c sở hữu của nghiệp không đảm bảo trong nhiá»?u lÄ©nh vá»±c mà các quyá»?n theo luật Nhà nÆ°á»›c định đã không được công nhận chính thức. Trong lịch sá»­ chủ rừng lá»›n (má»™t số từ vài thập ká»· trÆ°á»›c, nhÆ°ng má»™t số má»›i gần đây) đã được giao những vùng đất Tiếp cận có thể bị hạn rừng lá»›n mà không xem xét đến chủ / ngÆ°á»?i sá»­ dụng rừng chế; Khuyến khích OP4.10 truyá»?n thống và thá»±c tiá»…n quản lý sá»­ dụng theo luật tục của phÆ°Æ¡ng pháp quản lý Tranh chấp (sá»­ há»? trong nhiá»?u năm qua. hợp tác và sá»­ dụng cÆ¡ OP4.12 dụng) đất Mâu thuẫn tồn Ä‘á»?ng không được giải quyết có thể gây khó chế chia sẻ lợi ích a) khăn theo ba cách: 1) Có thể dẫn các cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng (BSM), ví dụ từ dá»± án đến lấn chiếm đất rừng mà há»? cho là của há»?; 2) Có thể cản FSDP. trở BSM / PFES vì có rất ít sá»± tin tưởng giữa chủ rừng và ngÆ°á»?i dân; 3) Có thể làm cho các chủ rừng lá»›n hạn chế tiếp cận của ngÆ°á»?i dân đến tài nguyên rừng. Việc xác định ranh giá»›i của diện tích đất thuá»™c chủ rừng lá»›n có thể không được thá»±c hiện má»™t cách chính xác, không há»?i OP4.10 Tiếp cận có thể bị hạn ý kiến cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng, và không hiển thị đúng vá»›i chế; thúc đẩy cách tiếp b) mốc giá»›i (đặc biệt RPH, SFC và má»™t số khu rừng đặc OP4.12 cận quản lý hợp tác và dụng). sá»­ dụng BSM NhÆ° trên: ngÆ°á»?i dân địa phÆ°Æ¡ng có thể xâm phạm vào vùng đất RPH và SFC cÅ©ng bởi vì há»? không biết ranh giá»›i. Quyá»?n vá»? đất Quyá»?n theo luật định là 50 năm đối vá»›i GCNQSDÄ? khi Mở rá»™ng chÆ°Æ¡ng trình OP4.10 Ä‘ai (rừng) theo giao đất rừng, nhÆ°ng sai sót đã bắt đầu vào những năm của chính phủ vá»? giao 98 Trong lịch sá»­ việc này đã xảy ra đặc biệt là nếu các há»™ ngÆ°á»?i Kinh là di dân kinh tế và đã mua đất của ngÆ°á»?i dân tá»™c thiểu số địa phÆ°Æ¡ng, gần đây việc bán đất đã không được khuyến khích. Xem ví dụ của Nghiên cứu và TÆ° vấn Ä?ông DÆ°Æ¡ng (2008) cho UNDP và Ủy ban Dân tá»™c, "Nghèo đói của dân tá»™c thiểu số ở Việt Nam - Thá»±c trạng và thách thức đối vá»›i các xã nghèo thuá»™c ChÆ°Æ¡ng trình 135 giai Ä‘oạn II, 2006 -2007", và Ngân hàng Thế giá»›i (2012) Ä?ánh giá tình trạng nghèo ở Việt Nam, tr. 77 và 122. 99 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx luật 1990, đặc biệt là ở khu vá»±c miá»?n núi xa xôi đã không được đất rừng. a) sá»­a chữa, tuy nhiên, đã có ít há»— trợ từ các dá»± án khác nhau để cố gắng sá»­a sai má»™t số vấn Ä‘á»? ví dụ thí Ä‘iểm của ChÆ°Æ¡ng trình VFD tại huyện MÆ°á»?ng Lát, Thanh Hóa và việc giao đất của IFAD ở Quảng Bình. Quyá»?n sá»­ dụng đất không đảm bảo ở má»™t số nÆ¡i vì GCNQSDÄ? không rõ ràng và má»™t số nÆ¡i khác không có GCNQSDÄ?; Sá»± cần thiết phải thành Luật Ä?ất Ä‘ai (2013) sá»­a đổi gần đây không cho phép giao lập tổ chức đất rừng tá»± nhiên cho há»™ gia đình hay thôn bản; chỉ có thể (Ví dụ thành lập má»™t tổ b) giao cho lá»±c lượng bảo vệ, trừ khi thá»±c hiện dá»± án, Ä‘iá»?u này OP4.10 chức nhÆ° há»™i được công có hiệu lá»±c sẽ ngăn giao đất rừng, vì nhiá»?u bản vùng cao nhận hoặc các hợp tác xã được bao quanh bởi rừng tá»± nhiên. ở cấp thôn bản) NhÆ° trên; đặc biệt ảnh Ã?t công nhận và không có cÆ¡ chế thủ tục giao đất rừng cho hưởng đến nhóm DTTS c) OP4.10 cá»™ng đồng, chỉ cho há»™ gia đình, cá nhân hay tổ chức thích sắp xếp quyá»?n sở hữu chung. Khả năng tác Ä‘á»™ng tiêu Tại các khu vá»±c cụ thể ít hoặc không có sá»± tham gia của cá»±c đến sá»± tham gia tích ngÆ°á»?i dân địa phÆ°Æ¡ng; bất bình đẳng trong giao đất rừng ở cá»±c trong REDD+. Giao đất rừng má»™t số khu vá»±c và dân thôn bản vẫn không hài lòng vá»›i OP4.10 Cần đẩy mạnh việc sá»­ việc giao, đặc biệt là khi không phù hợp vá»›i suy nghÄ© riêng dụng các mẫu hình quản của há»? vá»? bình đẳng. lý hợp tác từ FSDP. Ä?ất lâm Tiá»?m năng được hưởng nghiệp giao lại lợi từ REDD+ của cá»™ng từ các chủ đồng địa phÆ°Æ¡ng có hạn Khi chủ rừng lá»›n được yêu cầu giao lại đất Ä‘ai cho cá»™ng rừng lá»›n cho khi đất mà há»? nhận được đồng thông qua các xã, đất thÆ°á»?ng kém chất lượng mà cá»™ng các cá»™ng đồng suy thoái nặng ná»?, vá»›i OP4.10 đồng có thể thậm chí không muốn (và / hoặc qui trình giao địa phÆ°Æ¡ng chất đất nghèo hoặc ở vị tiếp theo sai sót và các há»™ gia đình không nhận được những (đặc biệt là các trí quá xa thôn bản. Cần thá»­a đất thích hợp). lâm trÆ°á»?ng / đẩy mạnh việc sá»­ dụng SFC và RPH) các phÆ°Æ¡ng pháp hợp tác NgÆ°á»?i dân có thể sá»­ Quyá»?n sá»­ Các hệ thống canh tác truyá»?n thống không được xét đến; đối dụng đất của mình đã dụng đất theo vá»›i các khu vá»±c vùng cao, dịch chuyển tá»›i loại cây trồng được khoanh vùng cho luật định (sản nhÆ° sắn. Vì vá»›i đất lâm nghiệp, vùng sâu vùng xa có thể lâm nghiệp để làm nông OP4.10 xuất nông không có GCNQSDÄ? đối vá»›i đất sản xuất nông nghiệp. Các nghiệp, hoặc lấn chiếm nghiệp) hệ thống nông nghiệp luân canh vùng cao theo thá»?i gian dần đất rừng của các chủ a) dần trở nên không khả thi trong khu vá»±c ER-P. rừng lá»›n. Sá»± thay đổi nhân khẩu Ä?ất nông nghiệp tốt, bằng phẳng là má»™t mặt hàng hạn chế; há»?c của bản có thể hạn số há»™ không có đất tăng ở má»™t số nÆ¡i và thanh niên rá»?i làng chế mối quan tâm / sẵn b) Ä‘i lao Ä‘á»™ng phổ thông ở các nÆ¡i khác. sàng tham gia của ngÆ°á»?i dân vào các hoạt Ä‘á»™ng lâm nghiệp lâu dài. Dá»± án cÆ¡ sở hạ tầng tiếp tục gây ra những biến Ä‘á»™ng quy mô nhá»? và lá»›n đặc biệt đối vá»›i ngÆ°á»?i dân tá»™c thiểu số sống Mất đất, nông Không phải REDD+ gây gần các dá»± án thủy Ä‘iện (ở vùng cao) là chủ yếu. Tăng nguy nghiệp và lâm ra di dân, mà ở má»™t số ít cÆ¡ suy thoái rừng và mất rừng vì ngÆ°á»?i dân bắt buá»™c phải tá»± OP 4.10 nghiệp, đặc nÆ¡i sẽ có tiá»?m năng để mình phục hồi sinh kế, kết quả là phải phá rừng làm nông biệt là do các phản ứng dây chuyá»?n nghiệp. OP 4.12 dá»± án cÆ¡ sở hạ đến nguyên nhân mất Biến Ä‘á»™ng có thể tiếp tục trong nhiá»?u năm sau khi di dá»?i lần tầng. rừng và suy thoái rừng. đầu đặc biệt nếu thuá»· Ä‘iện bậc thang được quy hoạch và nghiên cứu tác Ä‘á»™ng tích lÅ©y không được thá»±c hiện Má»™t nguyên nhân gần đây của sá»± thay đổi trong sá»­ dụng đất tại khu vá»±c nông thôn là việc mở rá»™ng kinh doanh 100 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx nông nghiệp99. Thúc đẩy quan hệ đối tác công-tÆ° trong nông nghiệp là má»™t nguyên lý trung tâm của chiến lược xây dá»±ng nông thôn má»›i của Việt Nam. Chính quyá»?n địa phÆ°Æ¡ng Ä‘ang tích cá»±c há»— trợ việc mở rá»™ng này, và Ä‘iá»?u này có thể dẫn đến tiá»?m năng ảnh hưởng đến nông dân làm ăn quy mô nhá»? và các cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng. Ä?ất Ä‘ai cÅ©ng có tầm quan trá»?ng đối vá»›i cá»™ng đồng ở bản sắc, truyá»?n thống và sinh kế. Những Æ°u tiên này đôi khi đụng Ä‘á»™ trong trÆ°á»?ng hợp cá»™ng đồng tranh cãi vá»? quyết định chuyển đổi đất Ä‘ai dẫn từ phần trên, nhÆ°ng trong những tình huống khác há»? có thể ủng há»™ quyá»?n sá»­ dụng đất chung, vì các hợp tác xã do nông dân lập ra nhận được sá»± ủng há»™ hợp pháp của chính quyá»?n địa phÆ°Æ¡ng. Quyá»?n sá»­ dụng đất theo luật tục, đặc biệt là khi liên quan đến đất rừng và các thông lệ sá»­ hữu truyá»?n thống Ä‘a dạng của các nhóm dân tá»™c thiểu số đã bị đánh giá thấp trong pháp luật và chính sách của Việt Nam cho đến nay, nhÆ°ng có khả năng đối thoại hiệu quả và cải cách trong những năm tá»›i, chẳng hạn nhÆ° thông qua sá»­a đổi Luật bảo vệ và phát triển rừng. a) Tiá»?m năng được hưởng lợi từ việc giao đất rừng nhÆ° má»™t tập hợp của vấn Ä‘á»? đất Ä‘ai Bảng 3.45 dÆ°á»›i đây tóm tắt các vấn Ä‘á»? nêu ra và thảo luận trong chuyến Ä‘i thá»±c tế đến khu vá»±c duyên hải Bắc Trung bá»™. Bảng 3.45 Tóm tắt các tiá»?m năng cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng được hưởng lợi từ đất rừng Chủ Ä‘á»? chính Vấn Ä‘á»? là gì? Liên quan đến REDD+ Các BPÄ?BAT có thể áp dụng TIỀM NÄ‚NG HƯỞNG LỢI từ đất khoanh vùng cho lâm nghiệp ở vùng cao OP 4.12 tái định cÆ° không tá»± nguyện - giảm tiếp cận đến đất hiện các há»™ gia đình Ä‘ang sá»­ dụng; Khả năng thay đổi quy hoạch sá»­ OP 4.36 rừng – các hoạt Ä‘á»™ng dụng đất và các loại rừng ảnh hưởng đến quản lý, bảo vệ, Mở rá»™ng các loại rừng có hoặc sá»­ dụng rừng tá»± nhiên Ở má»™t số vùng, quá nhiá»?u đất (xấu) khả năng tác Ä‘á»™ng đến hoặc rừng trồng Loại rừng và đã được quy hoạch cho mục đích REDD+ và cá»™ng đồng, má»™t OP 4.10 dân tá»™c thiểu số: có thể quy hoạch sá»­ lâm nghiệp mà không tham vấn vá»›i RPF đã được chuẩn bị để ảnh hưởng đến các DTTS và dụng đất nông các cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng bảo vệ má»?i ngÆ°á»?i các cá»™ng đồng phụ thuá»™c vào nghiệp ở vùng rừng khác, đòi há»?i xây dá»±ng cao. Dân làng không thể giữ khoanh má»™t khuôn khổ để tránh hoặc vùng trên đất và duy trì đảm bảo giải quyết các ảnh hưởng không sinh kế và đặc biệt là đất mà ngÆ°á»?i mong muốn tiá»?m ẩn và nâng dân hiện Ä‘ang sá»­ dụng được mua lại cao lợi ích của các hoạt Ä‘á»™ng bởi dá»± án hoặc bị hạn chế sá»­ dụng REDD+ trong tÆ°Æ¡ng lai. Là má»™t phần của ESMF, má»™t khung kế hoạch dân tá»™c thiểu số đã được chuẩn bị. Ä?ất lâm nghiệp giao cho các há»™ gia đình đôi khi chất lượng kém (đất Chất lượng của các khu trống thoái hoá); rừng trên đất lâm nghiệp Các cá»™ng đồng nghèo không thể đầu giao cho ngÆ°á»?i dân được cải Quá trình giao tÆ° để trồng hoặc cây rừng hoặc cây thiện rất chậm, làm giảm cÆ¡ đất lâm nghiệp trồng thÆ°Æ¡ng mại. há»™i mang lại lợi ích từ Rủi ro mất đất lâm nghiệp nếu REDD+ hoặc từ giao đất không được sá»­ dụng / phát triển phù lâm nghiệp. hợp trong vòng 2 năm sau khi giao (Luật Lâm nghiệp, Ä?iá»?u 26). Vấn Ä‘á»? liên Rừng tá»± nhiên sản xuất có thể không Má»?i ngÆ°á»?i có thể cảm nhận quan đến khai được khai thác hợp pháp (trừ hạn được nhiá»?u lợi ích từ việc OP 4.36 rừng - ảnh hưởng đến Thay đổi ruá»™ng đất và quyá»?n sá»­ dụng đất ở Việt Nam thông qua má»™t ná»?n kinh tế chính trị. Lens Andrew Wells Ä?ặng, Phạm 99 Quang Tú và Adam Burke; 5/2015 TÆ°á»›c Ä‘oạt đất, xung Ä‘á»™t và chuyển đổi môi trÆ°á»?ng nông nghiệp: Triển vá»?ng từ Há»™i nghị Ä?ông và Ä?ông Nam Ã? ngày 05-06 tháng sáu năm 2015, Ä?ại há»?c Chiang Mai Há»™i nghị luận số 45. 101 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Chủ Ä‘á»? chính Vấn Ä‘á»? là gì? Liên quan đến REDD+ Các BPÄ?BAT có thể áp dụng thác gá»— theo ngạch hạn chế để sá»­ dụng trong gia chặt cây để sá»­ dụng đất vào hoạt Ä‘á»™ng quản lý, bảo vệ, hoặc luật định đình). (Hoặc nếu đã có chứng nhận) mục đích nông nghiệp. sá»­ dụng rừng tá»± nhiên hoặc a) Có những cÆ¡ chế không đầy đủ cho rừng trồng phép má»?i ngÆ°á»?i có lợi ích từ quyá»?n sá»­ dụng đất rừng tá»± nhiên sản xuất SFC (ngoại trừ những công ty có Hạn chế tiếp cận không phải chứng nhận FSC) không thể khai do REDD+. Tiá»?m ẩn giảm thác gá»— má»™t cách hợp pháp từ rừng thu nhập của các SFC. tá»± nhiên sản xuất (Hoặc nếu há»? có Tuy nhiên, triển vá»?ng "thu OP 4.10 nhÆ° trên; b) chứng nhận), há»? có thể giá»›i hạn các nhập" từ REDD+ có thể làm OP 4.12 nhÆ° trên cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng tiếp cận đến SFC thá»±c thi chính sách tiếp đất của SFC để thu hái các LSNG cận rừng nghiêm ngặt đối Ä‘em bán. vá»›i cá»™ng đồng. Chủ sở hữu lá»›n có thể không xem Ä?ất rừng được xét đầy đủ việc "chia sẻ lợi ích" vá»›i Bảo vệ rừng không hợp lý giao cho chủ cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng, những ngÆ°á»?i và thiếu giám sát có thể dẫn OP 4.10 nhÆ° trên; sở hữu lá»›n vẫn có thể phụ thuá»™c vào đất rừng đến bảo vệ rừng yếu kém OP 4.36 nhÆ° trên; a) để thu hái lâm sản khác nhau, cho hoặc lấn chiếm. dù là gá»— hoặc lâm sản ngoài gá»—. Ở má»™t số nÆ¡i thuá»™c vùng ER-P, diện tích rừng lá»›n đã được giao trong quá khứ cho các Ä‘Æ¡n vị lá»›n tác Ä‘á»™ng đến Tiếp cận đất rừng để thu hái OP 4.10 nhÆ° trên b) sinh kế và an ninh lÆ°Æ¡ng thá»±c của lâm sản ngoài gá»— OP 4.12 nhÆ° trên cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng (Công ty LNNN Long Ä?ại chiếm khoảng 100.000ha ở Quảng Bình). 3.8 Các vấn Ä‘á»? liên quan vá»? giá»›i trong khu vá»±c chÆ°Æ¡ng trình giảm phát thải Hiến pháp năm 2013 của Việt Nam Ä‘á»? cao sá»± bình đẳng của phụ nữ100, và có Luật Bình đẳng giá»›i năm 2006, và năm 2013 Luật Ä?ất Ä‘ai củng cố thêm rằng tên của phụ nữ cÅ©ng được Ä‘Æ°a vào sổ Ä‘á»? chứ không phải chỉ Ä‘Æ¡n giản là "ngÆ°á»?i chủ gia đình." Ngoài ra, có những chiến lược quốc gia và tỉnh đến năm 2020 để thúc đẩy quyá»?n của phụ nữ. Trong số các tổ chức Ä‘oàn thể, Há»™i Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam thúc đẩy bình đẳng giá»›i và sá»± tham gia của phụ nữ trong phát triển. Tuy nhiên, mặc dù vậy nhÆ°ng bình đẳng giá»›i vẫn chÆ°a được lồng ghép trong thá»±c tế. Mối quan tâm của phụ nữ nông thôn, cho dù là ngÆ°á»?i Kinh hay dân tá»™c thiểu số, vẫn chÆ°a được thá»±c hiện nghiêm túc, đầy đủ trong nhiá»?u lÄ©nh vá»±c có tác Ä‘á»™ng rất lá»›n đến sinh kế của há»?: đất Ä‘ai, nông nghiệp và lâm nghiệp. Vẫn tồn tại những nghá»? nam giá»›i thống trị, ở đó lồng ghép giá»›i vẫn chÆ°a diá»…n ra và lấy ví dụ, ở má»™t số Sở NN & PTNT, hay chi cục kiểm lâm, chỉ có những ngÆ°á»?i phụ nữ làm kế toán. Nhìn chung, các dữ liệu khảo sát định lượng cho thấy rằng ngÆ°á»?i nghèo và phụ nữ yếu thế vá»? mặt cấu trúc tại khu vá»±c ER-P trong đó há»? ít được tiếp cận vá»›i đất Ä‘ai và thông tin, và hầu hết có lẽ tín dụng chính thức. a) Phụ nữ và quyá»?n sá»­ dụng đất và rừng Các tài liệu tham khảo pháp lý đầu tiên liên quan đến quyá»?n bình đẳng của chồng và vợ vá»? tài sản là Nghị định 70/2001/NÄ?-CP quy định chi tiết thi hành Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2000. Nghị định qui định rằng tất cả các văn bản đăng ký tài sản gia đình và quyá»?n sá»­ dụng đất phải ghi tên của cả vợ và chồng. Luật Ä?ất Ä‘ai năm 2013 cÅ©ng ghi nhận quyá»?n hoa lợi của phụ nữ vá»›i tất cả các loại đất. Tuy nhiên, quyá»?n của phụ nữ vẫn ít hÆ¡n so vá»›i nam giá»›i. Ở đây có má»™t vài nguyên nhân. Hệ thống đăng ký há»™ khẩu của Việt Nam xác định "chủ há»™." Ä?iá»?u này không may dù ít hay nhiá»?u dẫn tá»›i việc nam giá»›i sẽ tá»± Ä‘á»™ng được chá»?n là "chủ" của các há»™ gia đình, trừ trÆ°á»?ng hợp có những phụ nữ làm chủ há»™ (thÆ°á»?ng do góa bụa, bị bá»? rÆ¡i và/hoặc ly dị). Trong quá khứ, việc tá»± chá»?n má»™t ngÆ°á»?i chủ 100 Không phân biệt đối xá»­: Việt Nam được xếp hạng cao 60 trên 188 quốc gia vá»? chỉ số bất bình đẳng giá»›i (2014) cho thấy sá»± tiến bá»™ mạnh mẽ vá»? quyá»?n của phụ nữ. Tá»· lệ phụ nữ có trình Ä‘á»™ ít nhất là trung há»?c là 59,4% so vá»›i 71,2% của nam giá»›i, và tá»· lệ phụ nữ trong quốc há»™i ở mức trung bình của thế giá»›i (chiếm 24,3% ghế) và tá»· lệ tá»­ vong khi sinh là 49 (2013), tuy nhiên, các lÄ©nh vá»±c khác, buôn bán phụ nữ, và tá»· lệ giá»›i khi sinh ngày càng mất cân đối, vẫn cần được quan tâm nhiá»?u hÆ¡n nữa. 102 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx há»™ dẫn đến hàng ngàn sổ Ä‘á»? được cấp vá»›i tên duy nhất của ngÆ°á»?i đàn ông; những cuốn sổ đó chÆ°a bao giá»? được cập nhật để Ä‘Æ°a tên của phụ nữ vào101. Ví dụ trong khu vá»±c ER-P, rất nhiá»?u sổ Ä‘á»? cấp trÆ°á»›c khoảng năm 2005 không có tên ngÆ°á»?i vợ trong đó, trái vá»›i Nghị định 70 bởi vì chính quyá»?n địa phÆ°Æ¡ng thiếu cả nhận thức và năng lá»±c để thá»±c hiện các quy định tại Nghị định này (Hình 3.38). Má»™t vấn Ä‘á»? khác liên quan đến quyá»?n sá»­ dụng đất của phụ nữ là khi há»? đã được giao đất nông nghiệp hay đất lâm nghiệp há»? thÆ°á»?ng được nhận ít hÆ¡n diện tích mà những ngÆ°á»?i đàn ông được giao vì há»™ gia đình phụ nữ làm chủ há»™ thÆ°á»?ng có ít lao Ä‘á»™ng hÆ¡n so vá»›i má»™t há»™ gia đình nam giá»›i là chủ há»™102. Ä?iá»?u này là do ở má»™t số địa phÆ°Æ¡ng đất được phân bổ dá»±a trên lao Ä‘á»™ng sẵn có trong các há»™ gia đình tại thá»?i Ä‘iểm giao. Ã?t có lao Ä‘á»™ng có thể dẫn đến ít đất (yếu tố đặc biệt này hay được sá»­ dụng đối vá»›i đất lúa nÆ°á»›c vì canh tác lúa nÆ°á»›c cần nhiá»?u lao Ä‘á»™ng hÆ¡n.) NhÆ° đã Ä‘á»? cập ở trên, các quyá»?n đối vá»›i tài sản chung không được chính thức công nhận tại Việt Nam vá»›i sá»± chú trá»?ng tá»›i quyá»?n sở hữu cá nhân và há»™ gia đình phù hợp vá»›i ngÆ°á»?i Kinh, nhÆ°ng không phù hợp vá»›i rất nhiá»?u cá»™ng đồng dân tá»™c thiểu số. Ä?iá»?u này cÅ©ng có tác Ä‘á»™ng tiêu cá»±c đối vá»›i phụ nữ, vì vá»›i quyá»?n sá»­ dụng đất vẫn còn ít, há»? dá»±a vào quyá»?n tài sản chung nhiá»?u hÆ¡n nam giá»›i để đáp ứng nhu cầu sinh kế cho bản thân và gia đình của há»?. Ví dụ, phụ nữ quan tâm nhiá»?u hÆ¡n đến rừng nếu nói vá»? lâm sản ngoài gá»—. Nhiá»?u phụ nữ vào rừng để tìm kiếm các lâm sản ngoài gá»— hÆ¡n nam giá»›i, dù để bán hoặc sá»­ dụng trong gia đình. Phụ nữ dân tá»™c thiểu số có nhiá»?u khả năng có kiến thức vá»? các loại thá»±c phẩm rừng khác nhau so vá»›i nam giá»›i hoặc phụ nữ ngÆ°á»?i Kinh. Vì vậy, phụ nữ có nhiá»?u quan ngại vá»? việc giảm khả năng tồn tại của cả lâm sản ngoài gá»— và củi trong khu vá»±c của há»?. Trong khi thu hái lâm sản ngoài gá»— là công việc khá khó khăn, và không mang lại thu nhập lá»›n, (trong khu vá»±c ER-P - Ä‘iá»?u này có thể khác ở các tỉnh khác, ví dụ gần Trung Quốc, nÆ¡i buôn bán lâm sản ngoài gá»— là khá lá»›n), nhÆ° đã Ä‘á»? cập phụ nữ yêu cầu có nguồn thu nhập ổn định có sẵn, vì canh tác thÆ°á»?ng được thá»±c hiện trên cÆ¡ sở má»™t năm má»™t vụ, và hầu hết chăn nuôi nhá»? nhÆ° gia cầm không được nêu ra nhằm mục đích tạo thu nhập. Hình 3.38 Hai cuốn sổ Ä‘á»? được cấp chỉ ghi tên ngÆ°á»?i đàn ông: bên trái tại Nghệ An, vào cuối năm 2003 và ngay tại Thanh Hóa năm 2004 Bất bình đẳng giá»›i vá»? quyá»?n sá»­ dụng đất, bao gồm cả quyá»?n sá»­ dụng đất lâm nghiệp, có khả năng tác Ä‘á»™ng tiêu cá»±c nghiêm trá»?ng đối vá»›i khả năng của phụ nữ được hưởng lợi theo REDD+ vá»›i mức Ä‘á»™ tÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° nam giá»›i. Theo 101 Trong má»™t số các dân tá»™c đặc biệt gia trưởng trong định hÆ°á»›ng của mình (H’Mông và Dao là những ví dụ), kết quả này gây bất lợi gấp đôi cho phụ nữ ở chá»— há»? không có tục lệ hay quyá»?n thừa kế vá»›i đất và cÅ©ng không có quyá»?n hợp pháp nếu há»? không có tên trong sổ Ä‘á»?. 102 Xem USAID (2013) Hồ sÆ¡ vá»? VN. Quyá»?n sở hữu và quản trị tài nguyên, Việt Nam , p. 11. 103 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Ä‘á»? án kiểu nhÆ° PFES yêu cầu phải có các quyá»?n sá»­ dụng đất hợp pháp, phụ nữ chắc chắn sẽ bị thiệt thòi. Thêm vào đó, các há»™ gia đình phụ nữ làm chủ há»™ có thể bị loại ra khá»?i hợp đồng bảo vệ rừng vì thiếu lao Ä‘á»™ng trong gia đình (hoặc thá»±c sá»± không sẵn lòng / không có ngÆ°á»?i để Ä‘i tuần tra bảo vệ rừng). Khi phụ nữ đại diện ở má»™t mức Ä‘á»™ thấp hÆ¡n nhiá»?u vá»? quyá»?n sá»­ dụng đất, thì cÅ©ng có thể có nghÄ©a là giảm khả năng tiếp cận tín dụng để đầu tÆ° sản xuất (Ä‘iá»?u này không áp dụng đối vá»›i vay vốn của Ngân hàng chính sách xã há»™i, cho vay dá»±a trên trách nhiệm liên Ä‘á»›i nhóm). Vì thanh toán của REDD+ dá»±a trên hiệu quả, và nếu khoản chi trả của REDD+ bị chậm (mà không phải là không hợp lý nếu chi trả PFES được lấy làm ví dụ) thì gần nhÆ° không có cách nào để chủ há»™ nữ, hoặc há»™ gia đình nghèo nói chung, (hoặc được tÆ° vấn tham gia bình đẳng vá»›i các há»™ gia đình có thể đủ khả năng để chá»? đợi thanh toán chậm cho công lao Ä‘á»™ng và vật tÆ° nông nghiệp đầu vào đã bá»? ra. b) Phụ nữ và tham vấn Ở cấp địa phÆ°Æ¡ng, cần lÆ°u ý rằng phụ nữ có xu hÆ°á»›ng ít phát biểu hÆ¡n trong nhóm có cả nam và nữ so vá»›i khi há»? ở trong nhóm chỉ toàn phụ nữ. Xu hÆ°á»›ng này ít thấy trong nhóm ngÆ°á»?i Kinh hÆ¡n những ngÆ°á»?i phụ nữ dân tá»™c thiểu số do yếu tố ngôn ngữ - ít phụ nữ dân tá»™c thiểu số ở Ä‘á»™ tuổi lao Ä‘á»™ng có cÆ¡ há»™i Ä‘i há»?c trên tiểu há»?c (nếu có) so vá»›i ngÆ°á»?i Kinh. Vì vậy, phụ nữ dân tá»™c thiểu số rụt rè hÆ¡n khi phát biểu, má»™t phần vì các mối quan hệ và kỳ vá»?ng vá»? giá»›i và má»™t phần là do tiếng Kinh của há»? chÆ°a sõi. Tuy nhiên, tiếng Kinh hầu nhÆ° luôn được dùng trong các cuá»™c há»?p chính thức. HÆ¡n nữa, vẫn còn xu hÆ°á»›ng má»?i "chủ há»™" Ä‘i há»?p thôn bản. Nếu phụ nữ phải tham dá»±, thì cần phải nói rõ ràng. Ở má»™t phÆ°Æ¡ng diện khác, ví dụ nếu thông tin bằng văn bản được cung cấp trên bảng thông báo ở UBND xã, thì thông tin đó gần nhÆ° là luôn luôn bằng tiếng Kinh. FCPF đã Ä‘á»? cập đến vấn Ä‘á»? này trong ba tỉnh há»? đến làm việc và tÆ°Æ¡ng tá»± dá»± án VFD hoạt Ä‘á»™ng tại Thanh Hóa và Nghệ An đã sản xuất tài liệu được viết bằng các ngôn ngữ địa phÆ°Æ¡ng. Rào cản ngôn ngữ này có nhiá»?u ý nghÄ©a đối vá»›i việc tiếp cận của phụ nữ dân tá»™c thiểu số đến các thông tin, dịch vụ và khả năng của há»? tham gia tích cá»±c trong các buổi tham vấn. Nó cÅ©ng có tác Ä‘á»™ng đối vá»›i sá»± tham gia tích cá»±c của há»? trong lập kế hoạch ở địa phÆ°Æ¡ng, và các cuá»™c thảo luận khác, có thể có những tác Ä‘á»™ng mạnh mẽ đến sinh kế của há»?. Há»? có thể tham dá»± các cuá»™c há»?p thôn, nhÆ°ng không thể Ä‘Æ°a ra ý kiến (mà chẳng có bất cứ ai thá»±c sá»± để ý tá»›i bởi nam giá»›i lên tiếng nhiá»?u hÆ¡n phụ nữ là Ä‘iá»?u bình thÆ°á»?ng). Thiếu tá»± tin trong việc sá»­ dụng tiếng Kinh cÅ©ng sẽ ảnh hưởng đến việc Ä‘i lại của phụ nữ dân tá»™c thiểu số và việc há»? sẵn sàng tham dá»±, chẳng hạn, các cuá»™c há»?p hoặc các khóa đào tạo cấp xã. Ä?iá»?u này có ý nghÄ©a đặc biệt nghiêm trá»?ng đối vá»›i các chủ há»™ là phụ nữ, những ngÆ°á»?i nói chung (và đã được nhóm tÆ° vấn SESA xác định) là má»™t trong số những ngÆ°á»?i nghèo nhất trong các thôn bản nhóm đã đến. Hình 3.39 Phụ nữ làm việc bóc vá»? gá»— keo 104 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx 3.9 Tổng quan vá»? khuôn khổ hành chính và chính sách pháp luật 3.9.1 Chính sách và pháp luật cấp tỉnh Trong chÆ°Æ¡ng này khái quát các khuôn khổ thể chế và PLR bao trùm lÄ©nh vá»±c lâm nghiệp. Ở đây cÅ©ng bao gồm má»™t cuá»™c thảo luận ngắn gá»?n vá»? các FGRM. Má»™t số khoảng trống vá»? năng lá»±c và PLR được nhấn mạnh. Má»™t số vấn Ä‘á»? liên quan đến quá trình tham vấn cho REDD+ cÅ©ng được nhấn mạnh trong chÆ°Æ¡ng này vì những vấn Ä‘á»? này Ä‘ang rất bị ảnh hưởng bởi các khuôn khổ thể chế và PLR, má»™t bản tóm tắt các vấn Ä‘á»? bao gồm: • Luật Ä?ất Ä‘ai - có những ràng buá»™c để giao đất rừng, không có quyá»?n sá»­ dụng rừng cá»™ng đồng đối vá»›i việc quản lý rừng cá»™ng đồng (CFM) và quản lý rừng bá»?n vững (SFM); quy hoạch sá»­ dụng đất thÆ°á»?ng là má»™t quá trình từ trên xuống và không có sá»± tham gia, lồng ghép giữa các ngành và việc sắp xếp Æ°u tiên vẫn là công việc đầy thách thức; • Các khía cạnh rừng cá»™ng đồng của luật lâm nghiệp hiện không rõ ràng, qui hoạch phối hợp các ngành vẫn đầy thách thức; • Quyết định đánh giá tác Ä‘á»™ng môi trÆ°á»?ng ở cấp quốc gia không có nhiá»?u chá»— cho tiếng nói của tỉnh, và tÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° quy hoạch sá»­ dụng đất, lồng ghép giữa các ngành và việc sắp xếp Æ°u tiên vẫn đầy thách thức; và • Luật Ä?a dạng sinh há»?c chồng chéo vá»›i luật lâm nghiệp và không nhất quán Ä‘ang là thách thức. 3.9.2 Khung thể chế bao trùm lÄ©nh vá»±c lâm nghiệp trong khu vá»±c ER-P Khuôn khổ thể chế của Việt Nam bao trùm ngành lâm nghiệp được thiết lập tốt và vá»›i sá»± hiện diện từ trung Æ°Æ¡ng đến cấp xã. Ä?á»™ che phủ rừng tăng mạnh mẽ từ cuối những năm 1990 đến nay có thể đóng góp má»™t phần vào việc quản lý tốt này và lá»±c lượng lao Ä‘á»™ng được huy Ä‘á»™ng. Tuy nhiên, việc quản lý này khá phức tạp, vá»›i sá»± tham gia của các Bá»™, các phòng ban, trung tâm và viện nghiên cứu khác nhau. Vá»? bản chất việc quản lý bao gồm hệ thống phân cấp bậc khá cứng nhắc, nhấn mạnh trách nhiệm giải trình hÆ°á»›ng lên trên trong khi trách nhiệm giải trình hÆ°á»›ng xuống dÆ°á»›i vẫn còn thấp. Hợp tác và phối hợp theo chiá»?u ngang giữa các phòng ban và các bá»™ phận khác nhau có nhÆ°ng không thể được coi là Ä‘Æ°Æ¡ng nhiên. Hợp tác và phối hợp được thá»±c hiện tốt nhất khi UBND tỉnh, UBND huyện và UBND xã đủ mạnh để đảm bảo. Tuy nhiên, những khó khăn trong phối hợp giữa các Bá»™ chuyên ngành chủ chốt nhÆ° Bá»™ NN & PTNT và Bá»™ TN & MT thÆ°á»?ng kéo dài đến cấp tỉnh và địa phÆ°Æ¡ng đặc biệt là vá»? các vấn Ä‘á»? quan trá»?ng nhÆ° quy hoạch sá»­ dụng đất. Các hệ thống lập kế hoạch và lập ngân sách ở Việt Nam đã được thành lập tốt, và việc thá»±c hiện trÆ¡n tru các chÆ°Æ¡ng trình và chính sách nói chung là có. Khi xem xét các báo cáo thá»±c hiện hàng năm của các sở, ban, phòng khác nhau ở tỉnh hay huyện má»™t trong những ý kiến thÆ°á»?ng xuyên được nêu ra nhất là ngân sách được phân bổ quá ít và không đến đúng hạn cho các cÆ¡ quan thá»±c hiện làm công việc của mình theo các mục tiêu Ä‘á»? ra. Ä?iá»?u này cÅ©ng đã được thấy là má»™t vấn Ä‘á»? phổ biến ảnh hưởng đến chức năng của các BQL rừng đặc dụng. Vì vậy, nhiá»?u mục tiêu quan trá»?ng chỉ có thể được đáp ứng má»™t phần. Trong lÄ©nh vá»±c lâm nghiệp ở Việt Nam rõ ràng từ các yếu tố và Ä‘iá»?u kiện nêu trong các phần trên nhiá»?u nguyên nhân mất rừng và suy thoái rừng khác nhau phát sinh từ bên ngoài ngành lâm nghiệp. Ä?ôi khi, ví dụ, nÆ¡i xảy ra chuyển đổi đất lâm nghiệp sang đất nông nghiệp, ứng phó hiệu quả nên là liên ngành, liên Bá»™ và phối hợp; cần có sá»± tham gia của các Sở liên quan ngoài ngành lâm nghiệp nhÆ° Sở Kế hoạch và Ä?ầu tÆ° hoặc Công ThÆ°Æ¡ng. Quyết định vá»? vị trí đặt các nhà máy má»›i để chế biến sắn hoặc sản xuất bá»™t gá»— không được thá»±c hiện vá»›i việc tham khảo ý kiến của Sở NN & PTNT, Chi cục Kiểm lâm, BQL rừng đặc dụng, mà há»? có thể ảnh hưởng sâu sắc đến quyết định trồng trá»?t của ngÆ°á»?i nông dân vá»›i nhu cầu thị trÆ°á»?ng và chuá»—i giá trị má»›i. Má»™t bản tóm tắt các vấn Ä‘á»? thể chế được thể hiện trong Bảng 3.46 sau. Bảng 3.46 Tóm tắt các vấn Ä‘á»? thể chế đối vá»›i REDD+ BPÄ?BAT Các chủ Ä‘á»? Liên quan đến Vấn Ä‘á»? là gì? có thể áp chính REDD+ dụng LÆ°u ý rằng đã có má»™t sá»± chuyển dịch cÆ¡ cấu gần đây của Chi cục Không quen thuá»™c THỂ CHẾ Kiểm lâm và Sở NN & PTNT ở cấp tỉnh (cuối năm 2015). vá»›i REDD+ 105 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx BPÄ?BAT Các chủ Ä‘á»? Liên quan đến Vấn Ä‘á»? là gì? có thể áp chính REDD+ dụng Chi cục Kiểm lâm là bá»™ phận duy nhất liên quan đến rừng vá»›i tầm vÆ°Æ¡n rá»™ng nhÆ° vậy (đến cấp xã vá»›i lá»±c lượng kiểm lâm của Chi cục bảo mình), nhÆ°ng thÆ°á»?ng thiếu nhân sá»± để thá»±c hiện các nhiệm vụ Ä?ây là má»™t thiếu hụt vệ và phát được giao. năng lá»±c đáng kể, có triển rừng Chi cục Kiểm lâm có nhiệm vụ khuyến lâm nhÆ°ng phụ thuá»™c vào thể là thách thức đối OP 4.36 (tỉnh) và năng lá»±c của các kiểm lâm địa bàn và khối lượng công việc. Sá»± vá»›i REDD+ phải giải các Ä‘Æ¡n vị há»— trợ khuyến lâm cần thiết cho ngÆ°á»?i dân hiếm khi tá»›i từ Sở NN quyết nhÆ° cách tiếp cấp huyện & PTNT; vá»›i quá ít nhân viên, phÆ°Æ¡ng pháp tiếp cận có sá»± tham cận dá»±a trên hiệu suất gia của Chi cục Kiểm lâm vá»›i ngÆ°á»?i dân phần lá»›n là không thể thá»±c hiện được. Sở NN & PTNT có tÆ°Æ¡ng đối đủ nhân viên ở các cấp tỉnh, nhÆ°ng vá»›i ít nhân viên và các nguồn lá»±c khác ở các huyện. Sở TÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° trên. Thiếu hụt năng lá»±c NN&PTNT NhÆ° trên Khả năng cung cấp khuyến nông / lâm còn hạn chế, đặc biệt là ở nhÆ° trên a) các khu vá»±c xa xôi, nÆ¡i cần nhất. Hầu hết việc khuyến nông/lâm để mặc cho thị trÆ°á»?ng. Khuyến nông vùng cao. Chính sách định canh định cÆ° qua nhiá»?u TÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° trên năm đã dẫn đến ít mô hình cải thiện canh tác vùng cao hÆ¡n, vá»›i thiếu khuyến b) sá»± nhấn mạnh nhiá»?u hÆ¡n nữa canh tác cây công nghiệp ở vùng nông/lâm cho thấy sá»± trung du và vùng thấp, nhÆ° trồng lúa nÆ°á»›c. Các mô hình phù hợp thiếu hụt năng lá»±c và cho nông nghiệp vùng cao vẫn còn ít. rủi ro. Rừng đặc dụng được dá»± kiến sẽ là đối Nói tÆ°Æ¡ng đối, có đủ nhân viên hÆ¡n Chi cục Kiểm lâm để bảo vệ tượng quan trá»?ng các khu vá»±c há»? quản lý, nhÆ°ng thÆ°á»?ng phải đối mặt vá»›i nhiá»?u trong cảnh quan mối Ä‘e dá»?a và thách thức thÆ°á»?ng là ngoài việc đào tạo và chuyển REDD+, để tránh tiếp các cấp khác giải quyết của BQL; tục suy thoái và khai Kinh phí có thể rất khác nhau. thác gá»— bất hợp pháp, Nếu không có há»— trợ ODA, các khái niệm đồng quản lý và/hay các yêu cầu pháp lý kiểm soát các loại hình phát triển ở vùng đệm hầu nhÆ° không OP 4.10 đối vá»›i rừng đặc thá»±c hiện. dụng là phải có chính BQL rừng Hầu hết các khu rừng đặc dụng có chính sách hạn chế tiếp cận; OP 4.12 sách hạn chế tiếp cận đặc dụng quan hệ giữa BQL vá»›i ngÆ°á»?i dân địa phÆ°Æ¡ng cÅ©ng khác nhau, có và tức là không thu hái nghÄ©a là há»? có thể tranh chấp, lấn ranh giá»›i ở mức Ä‘á»™ khác nhau. LSNG (trên lý Má»™t số khó khăn trong việc tạo thế cân bằng tốt giữa kiểm soát OP 4.36 thuyết), trong thá»±c tế và đồng quản lý vá»›i ngÆ°á»?i dân vùng lõi. ngÆ°á»?i dân địa BQL Pù Mát muốn tái định cÆ° má»™t số lượng nhá»? dân làng ra khá»?i phÆ°Æ¡ng thÆ°á»?ng vào vùng lõi của rừng đặc dụng (khu bảo tồn nghiêm ngặt), nhÆ°ng vụ thu hái LSNG đặc này đã Ä‘Æ°a ra từ khoảng 2006/7. Má»™t số BQL rừng đặc dụng thay biệt là ở các khu hành mặt Nhà nÆ°á»›c quản lý việc chi trả PFES. chính hoặc khu phục hồi sinh thái. Phụ thuá»™c vào kinh phí Nhà nÆ°á»›c, hầu hết đã được thành lập vào năm 2004 và sau đó là má»™t phần của quá trình cải cách lâm trÆ°á»?ng quốc doanh (nhÆ°ng má»™t số được thành lập Ä‘á»™c lập ngoài cải cách lâm trÆ°á»?ng quốc doanh). Không giống nhÆ° các khu rừng đặc dụng, RPH có thể bao gồm các khu vá»±c không liá»?n ká»?, tăng OP 4.10 khó khăn trong quản lý ngay cả khi mức biên chế có thể khá cao. Má»™t số RPH có cả rừng sản xuất, nhÆ°ng có nhiá»?u vấn Ä‘á»? vá»? quản Chính sách hạn chế OP 4.12 BQLRPH lý rừng và tranh chấp vá»›i địa phÆ°Æ¡ng là phổ biến. tiếp cận và RPH và RÄ?D quản lý rất nhiá»?u các khoản chi trả PFES (vì PFES được trả theo diện tích lÆ°u vá»±c của rừng RPH, má»™t khu vá»±c mà OP 4.36 thông thÆ°á»?ng do BQL RÄ?D hoặc BQLRPH quản lý) thay mặt Nhà nÆ°á»›c vì rừng phòng há»™ ít khi được giao cho các há»™ (trừ khoán hợp đồng); lÆ°u vá»±c sông quan trá»?ng (đối vá»›i các dá»± án thủy Ä‘iện) thÆ°á»?ng chỉ được giao cho nhà nÆ°á»›c quản lý. RPH và má»™t số khu rừng đặc dụng phải đối mặt vá»›i những khó khăn vì 106 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx BPÄ?BAT Các chủ Ä‘á»? Liên quan đến Vấn Ä‘á»? là gì? có thể áp chính REDD+ dụng ranh giá»›i không rõ ràng và mâu thuẫn vá»›i ngÆ°á»?i dân địa phÆ°Æ¡ng. Có xu hÆ°á»›ng áp đặt chính sách hạn chế ngÆ°á»?i dân địa phÆ°Æ¡ng tiếp cận, há»? không thể thá»±c hiện tÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° vá»›i rừng đặc dụng. Những thá»­a đất không tiếp giáp có hình dạng kỳ lạ, tá»± chuốc khó khăn thêm trong việc ngăn chặn các cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng lấn chiếm nghiêm trá»?ng trong những khu vá»±c dá»… tiếp cận. “Bán tÆ° nhân hóa" các công ty lâm nghiệp quản lý chủ yếu là rừng sản xuất; các hoạt Ä‘á»™ng khai thác gá»— không bá»?n vững trÆ°á»›c kia đã phá hủy vùng rừng rá»™ng lá»›n, lấy Ä‘i nguồn sống dá»±a vào rừng ở má»™t số khu vá»±c. Nhân sá»± hiện tại phụ thuá»™c vào diện tích Việc cấm khai thác quản lý và mức Ä‘á»™ cải cách của SFC. Lệnh cấm khai thác gá»— rừng gá»— rừng tá»± nhiên có OP 4.01 tá»± nhiên tạo thêm khó khăn vá»? tài chính cho những SFC không có thể khuyến khích Công ty rừng trồng. (Quyết định Ä‘á»? cập đến há»— trợ tài chính cho SFC, nhiá»?u SFC chuyển OP 4.36 lâm nghiệp nhÆ°ng không chắc là những gì há»? thá»±c sá»± nhận được.) đổi khu vá»±c rừng Nhà nÆ°á»›c Bất chấp những cải cách, ngÆ°á»?i dân địa phÆ°Æ¡ng ở nhiá»?u nÆ¡i vẫn nghèo kiệt, suy thoái OP 4.10 (SFC) coi SFC là không tốt bởi vì há»? giữ các khu rừng tốt nhất, chỉ giao thành rừng trồng Ä‘á»™c lại các khu rừng nghèo kiệt hÆ¡n và tạo ra những khu rừng nghèo canh cây keo vá»›i tác OP 4.12 Ä‘a dạng sinh há»?c hÆ¡n do khai thác trắng rừng keo Ä‘á»™c canh. Má»™t Ä‘á»™ng tiêu cá»±c đối vá»›i số SFC thá»±c hành chính sách cấm không được vào rừng; má»™t số rừng khác, nhÆ° BQLRPH, quản lý các khu vá»±c không liá»?n ká»?, và có tranh chấp vá»›i các cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng. TÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° đối vá»›i má»?i SFC, ngÆ°á»?i dân chống lại SFC. UBND xã UBND xã đóng má»™t vai trò quan trá»?ng trong REDD+ ở tất cả những nÆ¡i không có UBND xã là Ä‘Æ¡n vị thừa hành cuối cùng và Ä‘Æ¡n vị hành chính hoặc có ít các chủ thấp nhất ở Việt Nam. UBND trong khu vá»±c ER-P thÆ°á»?ng thiếu rừng lá»›n. nhân sá»± và thiếu nguồn lá»±c; nguồn lá»±c cả vá»? ngân sách và năng Sá»± thiếu năng lá»±c ở lá»±c. Ä?ồng thá»?i, há»? vẫn có thể phải quản lý các vùng rừng rá»™ng cấp cÆ¡ sở, đặc biệt là lá»›n. ở các xã nghèo, đặt ra Nhiá»?u UBND xã (khoảng 330) ở các tỉnh thuá»™c ER-P là diện má»™t khoảng trống trong ChÆ°Æ¡ng trình 135 được xếp vào diện "hoàn cảnh đặc biệt năng lá»±c để thá»±c hiện khó khăn" (loại III). thành công các hoạt Tại UBND xã, chỉ có 1-2 cán bá»™ khuyến nông, 1-2 cán bá»™ địa Ä‘á»™ng REDD+. chính, 1 kiểm lâm chuyên nghiệp (quản lý má»™t số xã). UBND xã không có UBND xã trong khu vá»±c có diện tích rừng lá»›n hÆ¡n nên có cán bá»™ biên chế nhân viên xã chịu trách nhiệm "khuyến lâm," nhÆ°ng ngÆ°á»?i này thiếu trang hay kinh phí/ngân bị kinh phí hoặc các kỹ năng và có thể không được tập huấn sách cho nhân viên khuyến nông. bổ sung Và các nhân viên địa chính cÅ©ng phụ trách nông nghiệp, xây dá»±ng và môi trÆ°á»?ng (Nghị định 92/2009 NÄ?-CP) UBDT có nhiệm vụ đảm bảo sá»± phát triển của ngÆ°á»?i dân tá»™c thiểu số tại Việt Nam theo quy định của pháp luật và Hiến pháp, và là nhà tài trợ của các chÆ°Æ¡ng trình chính phủ nhÆ° 135 và các quyết định khác trá»±c tiếp ảnh hưởng đến DTTS. Tuy nhiên, tiếp cận đến cá»™ng đồng DTTS, thậm chí trong các khu vá»±c vá»›i số Uá»· ban Dân lượng lá»›n DTTS còn hạn chế. tá»™c (UBDT) UBDT nên tham gia vào các cuá»™c thảo luận vá»? sá»± phát triển DTTS, nhÆ°ng UBDT rất ít hiện diện dÆ°á»›i cấp huyện. Trong những xã có số lượng lá»›n các DTTS có thể có má»™t cán bá»™ UBND xã chịu trách nhiệm vá»? công tác dân tá»™c. Nếu huyện nào có số DTTS hÆ¡n 25.000 ngÆ°á»?i, UBDT sẽ thành 107 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx BPÄ?BAT Các chủ Ä‘á»? Liên quan đến Vấn Ä‘á»? là gì? có thể áp chính REDD+ dụng lập má»™t phòng ở cấp huyện. Không được đào tạo vá»? kỹ thuật nên hầu nhÆ° UBDT không có sá»± tham gia vá»? lâm nghiệp hoặc nông nghiệp - trừ khi được há»?i nhiá»?u hÆ¡n vá»? chính sách và tuyên truyá»?n của chính phủ. Mặt trận Tổ quốc có má»™t địa vị đặc biệt tại Việt Nam; theo Hiến Quan trá»?ng đối vá»›i pháp thì MTTQ được phép soạn thảo và Ä‘á»? xuất các luật, và cung nâng cao nhận thức cấp thông tin phản hồi vá»? việc thá»±c hiện các luật và các quyết và truyá»?n thông và có Các tổ chức định. Theo Luật Bảo vệ môi trÆ°á»?ng năm 2014, ví dụ, MTTQ thể công tác khuyến Ä‘oàn thể: được xếp trong "tổ chức chính trị dân sá»±" đối vá»›i vai trò của nông có liên quan Mặt trận Tổ mình vá»? bảo vệ môi trÆ°á»?ng. Mặt trận Tổ quốc có má»™t vai trò REDD+ và ra quyết quốc quan trá»?ng tiá»?m năng trong việc phối hợp ná»— lá»±c của các tổ chức định ở cấp xã và quản Ä‘oàn thể và chính quyá»?n địa phÆ°Æ¡ng cấp xã và thôn bản, nhÆ°ng lý các hoạt Ä‘á»™ng mặc dù là thành viên cÆ¡ sở ấn tượng MTTQ có ít nguồn lá»±c vá»? BSM ngân sách hoặc nhân lá»±c để thá»±c hiện. Há»™i Liên hiệp Phụ nữ được giao nhiệm vụ há»— trợ phát triển phụ nữ và trẻ em tại Việt Nam, cung cấp thông tin và phản hồi tại địa TÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° trên phÆ°Æ¡ng vá»? quyá»?n bình đẳng và giá»›i. Há»™i cÅ©ng tham gia rá»™ng rãi Các tổ chức trong việc huy Ä‘á»™ng các nhóm vay tín dụng Ngân hàng CSXH ở Ä‘oàn thể: Các há»™i cá»±u chiến các vùng nghèo. NhÆ° vá»›i Mặt trận Tổ quốc, Há»™i Phụ nữ là má»™t Há»™i phụ nữ binh, nông dân, thành viên cÆ¡ sở ấn tượng, nhÆ°ng ít nguồn lá»±c vá»? ngân sách hoặc ngÆ°á»?i cao tuổi nhân lá»±c để thá»±c hiện nhiệm vụ của mình. Tuy nhiên, Há»™i thÆ°á»?ng được há»— trợ thông qua các dá»± án ODA. 3.9.3 Các Ä‘iá»?u kiện khung cho việc tham vấn Là má»™t phần của khung thể chế, hành chính và PLR trong má»™t quốc gia, khung tham vấn cÅ©ng cần thiết để có má»™t cái nhìn gần hÆ¡n vá»? tiá»?m năng đáp ứng các yêu cầu tham vấn của Quỹ các-bon, đặc biệt là tham vấn vá»›i các cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng và các dân tá»™c thiểu số. Mức Ä‘á»™ tham vấn đầy đủ là yêu cầu cần thiết để thá»±c hiện OP 4.12 của Ngân hàng Thế giá»›i vá»? ngÆ°á»?i dân tá»™c thiểu số vá»›i tham vấn tá»± nguyện, có thông tin đầy đủ được báo trÆ°á»›c (FPIC), có môi trÆ°á»?ng thuận lợi và nguồn lá»±c sẵn có, để FPIC thá»±c hiện tại các nÆ°á»›c tham gia REDD+? Việt Nam là má»™t trong những quốc gia đầu tiên ở châu Ã? đã triển khai thí Ä‘iểm FPIC tại tỉnh Lâm Ä?ồng. Những kinh nghiệm thí Ä‘iểm ban đầu vá»? FPIC cho thấy FPIC có thể thá»±c hiện được, vá»›i má»™t số hạn chế, để tiến hành tham vấn vá»›i các cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng. Mặt khác, tuy nhiên, các cuá»™c tham vấn thí Ä‘iểm vá»›i sá»± há»— trợ từ UN-REDD tại tỉnh Lâm Ä?ồng cÅ©ng cho thấy rằng có má»™t số thách thức nghiêm trá»?ng, ít nhất cÅ©ng là những ngÆ°á»?i cần được giao nhiệm vụ tham vấn dạng FPIC trên má»™t quy mô rá»™ng vá»›i số tỉnh nhiá»?u hÆ¡n, có dân số phân tán và nói má»™t chục ngôn ngữ khác nhau. HÆ¡n nữa, nhÆ° đã Ä‘á»? cập ở trên, thá»±c tế, có má»™t hệ thống phân chia cấp bậc mạnh mẽ trong hệ thống chính quyá»?n Việt Nam, có ít cÆ¡ há»™i để công dân đóng góp trong quá trình ra quyết định. Có những thách thức vá»›i việc ra quyết định và chính sách thông tin minh bạch để các cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng được trang bị đầy đủ thông tin trÆ°á»›c, có đủ thá»?i gian để há»? có thể thá»±c sá»± cung cấp phản hồi có căn cứ cho các cÆ¡ quan chức năng vá»? việc há»? có muốn má»™t dá»± án cụ thể trong khu vá»±c của há»? hay không103. Má»™t bản tóm tắt các vấn Ä‘á»? tham vấn được trình bày trong Bảng 3.47 sau đây. Bảng 3.47 Tóm tắt các vấn Ä‘á»? tham vấn Các chủ Ä‘á»? BPÄ?BAT có Vấn Ä‘á»? là gì? Liên quan đến REDD+ chính thể áp dụng THAM VẤN, tiá»?m năng để làm FPIC, sá»± tham gia của các tổ chức xã há»™i dân sá»± . Các tổ chức Có rất ít sá»± công nhận các CSO là tổ chức Ä‘á»™c Vẫn còn có rất ít các CSO Ä‘á»™c lập có xã há»™i dân sá»± lập hoạt Ä‘á»™ng ở Việt Nam và có thể có những khả năng thá»±c hiện tham vấn / FPIC 103 Pháp lệnh thá»±c hiện dân chủ cÆ¡ sở ở xã, phÆ°á»?ng, thị trấn, 34/2007/PL -UBTVQH11, có các quy định để má»?i ngÆ°á»?i được nhận thông tin và cung cấp thông tin phản hồi vá»? kế hoạch kinh tế-xã há»™i ảnh hưởng đến há»?. Tuy nhiên, việc thá»±c hiện có nhiá»?u khó khăn do má»™t số cán bá»™ không thạo cung cấp thông tin dá»… hiểu, kịp thá»?i thá»?i gian và những ngÆ°á»?i dân cÅ©ng mất hứng thú. Xem đánh giá của ActionAid tại http://www.peuples-solidaires.org/en/vietnam/2015/04/research-implementation-act-34 108 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Các chủ Ä‘á»? BPÄ?BAT có Vấn Ä‘á»? là gì? Liên quan đến REDD+ chính thể áp dụng (CSO). khó khăn khi đăng ký là "há»™i" mà không có sá»± vá»›i các cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng. ủng há»™ của má»™t hiệp há»™i chính trị-xã há»™i của Nhà nÆ°á»›c thừa nhận nhÆ° Mặt trận Tổ quốc, của Bá»™, hoặc của Liên hiệp các há»™i khoa há»?c kỹ thuật. Há»? thÆ°á»?ng thiếu nghiêm trá»?ng nguồn lá»±c vá»? nhân sá»± và kinh phí. Nếu FPIC được thá»±c hiện quá lâu trÆ°á»›c những gì được biết vá»? lợi ích Thá»?i Ä‘iểm tham vấn FPIC và / hoặc tham vấn REDD+ ở địa phÆ°Æ¡ng thì không thể Thá»?i Ä‘iểm khác vá»›i các cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng không phù thảo luận vá»? chi phí cÆ¡ há»™i vá»›i ngÆ°á»?i OP 4.10 tham vấn hợp có thể tăng sá»± mong đợi không đúng. dân để há»? có đủ thông tin ra quyết định của mình. Hiểu lầm có thể dẫn đến sá»± tham gia miá»…n cưỡng của há»?. Thá»±c tiá»…n của việc thá»±c hiện hiệu quả FPIC là má»™t thách thức nếu không có há»— trợ ODA trong má»™t khu vá»±c rá»™ng lá»›n nhÆ° vậy vá»›i nhiá»?u cá»™ng Mức Ä‘á»™ đầy đủ của các tham vấn. đồng ở xa. Vá»? lợi ích đây là má»™t rủi ro lá»›n đối FPIC là má»™t yêu cầu của REDD+ và phải được vá»›i kết quả dá»± án. NgÆ°á»?i nghèo (vá»? báo cáo, nhÆ°ng kinh nghiệm cho thấy rằng các thá»±c chất phụ thuá»™c vào tài nguyên Tham vấn cuá»™c há»?p FPIC có thể là quá ngắn và có quá ít rừng hÆ¡n những ngÆ°á»?i khác) có thể trong các thôn thông tin liên quan cho ngÆ°á»?i dân Ä‘Æ°a ra quyết không được tham gia vào các quy OP 4.10 bản DTTS định xem xét. trình lập kế hoạch. Mối quan tâm của a) Các nhóm dá»… bị tổn thÆ°Æ¡ng trong thôn bản nhÆ° há»? có thể bị tổn hại không cân xứng há»™ nghèo thÆ°á»?ng khó đến tham vấn hÆ¡n vì má»™t so vá»›i ngÆ°á»?i khá giả trong thôn bản. số yếu tố: sá»± dè dặt của há»? để lên tiếng trong cuá»™c há»?p thôn bản, há»? thiếu đại diện trong các ban của bản, chi phí cÆ¡ há»™i quá cao để tham dá»± các cuá»™c há»?p (thay vì kiếm sống) và kỹ năng tiếng Kinh thấp. Giá»›i b) Phụ nữ nói chung, phụ nữ nghèo nói riêng, Phụ nữ là những ngÆ°á»?i sá»­ dụng rừng Không có OP thÆ°á»?ng không có tiếng nói trong các cuá»™c há»?p quan trá»?ng. của WB vá»? nhóm lẫn cả nam và nữ (ngoại trừ đối vá»›i phụ Má»™t chÆ°Æ¡ng trình REDD+ không xét giá»›i, nhÆ°ng nữ ở vị trí lãnh đạo nhÆ° Há»™i Phụ nữ địa phÆ°Æ¡ ng) đến vấn Ä‘á»? giá»›i có thể dẫn đến sinh vấn Ä‘á»? phụ vá»›i nhiá»?u vấn Ä‘á»? nhÆ° trên. Vấn Ä‘á»? giá»›i do vậy có kế của phụ nữ bị tổn hại hÆ¡n là cải nữ DTTS sẽ thể được giải quyết chÆ°a thá»?a đáng. thiện nếu há»? không được tham vấn tuân theo OP đầy đủ. 4.10. 3.9.4 Khung qui định và chính sách pháp lý Việt Nam có má»™t khuôn khổ pháp lý phức tạp dá»±a trên má»™t sá»± phân cấp bậc của hệ thống hóa luật, nghị quyết, pháp lệnh, nghị định, quyết định, thông tÆ° soạn thảo ở các cấp khác nhau bắt đầu từ Quốc há»™i. Có má»™t mức Ä‘á»™ phức tạp cao trong hệ thống mà ở đó nhiá»?u quyết định pháp lý được Ä‘Æ°a ra ở các cấp Ä‘á»™ khác nhau. Ví dụ, đối vá»›i nhiá»?u quyết định ở cấp quốc gia, má»™t quyết định của tỉnh cÅ©ng cần phải được soạn thảo lặp lại quyết định cấp quốc gia trÆ°á»›c khi nó được thá»±c hiện. Do đó, UBND tỉnh hÆ°á»›ng dẫn việc thá»±c hiện các chÆ°Æ¡ng trình quốc gia tùy theo hoàn cảnh của tỉnh mình. Má»™t vấn Ä‘á»?, ví dụ, chẳng hạn nhÆ° việc phân loại rừng thành rừng sản xuất, phòng há»™ hoặc đặc dụng cÅ©ng trở thành vấn Ä‘á»? đối vá»›i các tỉnh để hoàn thiện các chỉ thị hay quyết định riêng của tỉnh đảm bảo hài hòa vá»›i các quyết định ở cấp cao hÆ¡n và các thông tÆ° thá»±c hiện. Má»™t bản tóm tắt không đầy đủ các vấn Ä‘á»? khung chính sách và pháp lý trong Bảng 3.48 sau. Ä?ôi khi, trong những lÄ©nh vá»±c trách nhiệm chồng chéo lên nhau, thì quyết định của Bá»™ trưởng cÅ©ng có thể chồng chéo hoặc thậm chí mâu thuẫn má»™t phần vá»›i nhau. Trong lÄ©nh vá»±c lâm nghiệp và sá»­ dụng đất thì đây cÅ©ng là sá»± thật, đặc biệt khi Bá»™ NN & PTNT và Bá»™ TN & MT có liên quan, tuy nhiên, có khả năng ban hành các thông tÆ° liên Bá»™ để tránh chồng chéo và mâu thuẫn có thể đã tồn tại. 109 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Bất cứ khi nào đánh giá các khuôn khổ chính sách, pháp lý và quy định, cần xem xét má»™t số thông tin pháp lý và hành chính cÆ¡ bản, quan trá»?ng có ý nghÄ©a quan trá»?ng đối vá»›i REDD+, khả năng thá»±c hiện và tiá»?m năng của cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng được hưởng lợi từ chÆ°Æ¡ng trình: • Cá»™ng đồng / thôn bản không phải là thá»±c thể hành chính và có tÆ° cách pháp nhân ở Việt Nam và nhÆ° vậy không có quyá»?n ra quyết định ở Việt Nam, mặc dù Luật Lâm nghiệp năm 2004 (Ä?iá»?u 29 và Ä?iá»?u 30) công nhận há»? là chủ đất rừng tiá»?m năng cùng vá»›i các cá nhân, há»™ gia đình, tổ chức và lá»±c lượng vÅ© trang (ở đây công nhận 'đất cá»™ng đồng", tuy nhiên, chỉ tồn tại ở má»™t mức Ä‘á»™ rất hạn chế theo Luật Ä?ất Ä‘ai năm 2013 và không có quyá»?n sở hữu của cá»™ng đồng); • Nếu không có tÆ° cách thá»±c thể hành chính, cá»™ng đồng / thôn bản không được phép để thá»±c thi các quy định vá»? rừng của riêng mình vá»›i những hình phạt hành chính nhÆ° phạt tiá»?n - quyá»?n này thuá»™c vá»? cán bá»™ chính phủ nhÆ° Chi cục Kiểm lâm và xã; • Luật Ä?ất Ä‘ai năm 2013 không cho phép giao đất rừng tá»± nhiên cho đối tượng ngoài các thá»±c thể có tÆ° cách pháp nhân chính thức (để đảm bảo hÆ¡n nữa trách nhiệm giải trình và chịu trách nhiệm) được thành lập nhÆ° các tổ chức quản lý và bảo vệ rừng (nhÆ°ng có thể bao gồm các há»™i của xã và thôn bản và hợp tác xã); • Hợp tác xã và hiệp há»™i là thá»±c thể có tÆ° cách pháp nhân, và cá»™ng đồng thôn bản có thể tá»± thành lập nhÆ° má»™t hợp tác xã hoặc nhÆ° má»™t há»™i, nhÆ°ng không dá»… để thành lập và quá trình này có thể vượt qua hoặc là Ä‘á»™c lập vá»›i thôn bản (hoặc cá»™ng đồng) và do đó có thể đặt ra má»™t số vấn Ä‘á»? vá»? loại trừ hoặc nhóm lợi ích; • Quản lý rừng cá»™ng đồng và quản lý rừng bá»?n vững o Trong khi không có sá»± công nhận pháp lý chính xác đối vá»›i quản lý rừng cá»™ng đồng (CFM) tại Việt Nam ngoại trừ má»™t số dá»± án ODA (má»™t loạt các dá»± án KfW) và má»™t số quyết định cho phép thá»±c hiện thí Ä‘iểm tại má»™t số ít địa Ä‘iểm vá»›i thá»?i hạn nhất định; o Tuy nhiên, lại có sá»± công nhận chi tiết vá»? quản lý rừng bá»?n vững "HÆ°á»›ng dẫn lập kế hoạch quản lý rừng bá»?n vững" Thông tÆ° số 38/2014/TT-BNN cho phép các bên liên quan khác nhau (các há»™ gia đình, tổ chức (và bao gồm các thá»±c thể được mô tả ở trên)) tham gia; • Quy chế quản lý rừng, bao gồm khai thác, vận chuyển và buôn bán gá»—, rất phức tạp và có chi phí cao mà các cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng cố gắng tránh, trừ khi đó là má»™t phần của dá»± án ODA (ví dụ, má»™t dá»± án CFM sẽ đòi há»?i má»™t loạt các kế hoạch quản lý rừng 5 năm và gá»— chỉ có thể được khai thác hợp pháp cho mục đích thÆ°Æ¡ng mại theo kế hoạch chi tiết và hiện Ä‘ang có những giá»›i hạn nghiêm ngặt vá»? khai thác gá»— để bán hợp pháp tức là đối vá»›i rừng tá»± nhiên có má»™t lệnh cấm khai thác gá»—; • Lập quy hoạch sá»­ dụng đất và quy hoạch rừng: o Có thông tÆ° khuyến khích và đòi há»?i má»™t mức Ä‘á»™ quy hoạch sá»­ dụng đất có sá»± tham gia (PLUP) nhÆ°ng vẫn làm theo quy trình từ trên xuống cho cá»™ng đồng lá»›n hÆ¡n; o Tham gia vào qui hoạch rừng cá»™ng đồng là rõ ràng thông qua "HÆ°á»›ng dẫn vá»? việc lập phÆ°Æ¡ng án quản lý rừng bá»?n vững" Thông tÆ° số 38/2014/TT-BNN, nhÆ°ng cÅ©ng có những khó khăn rõ ràng vá»? có đủ các nguồn lá»±c để thá»±c hiện phÆ°Æ¡ng án có sá»± tham gia ngoại trừ, ít hoặc nhiá»?u, nÆ¡i có các dá»± án ODA; • Có má»™t lệnh cấm chung vá»? khai thác gá»— thÆ°Æ¡ng mại rừng tá»± nhiên, trừ trÆ°á»?ng hợp các SFC có kế hoạch quản lý thích hợp và là chứng chỉ FSC; và • Nếu ngÆ°á»?i dân bị mất quyá»?n sá»­ dụng đất của há»? vì Nhà nÆ°á»›c đòi đất (ví dụ dá»± án Ä‘Æ°á»?ng bá»™), ngÆ°á»?i dân được bồi thÆ°á»?ng, nhÆ°ng nếu ngÆ°á»?i dân bị mất quyá»?n tiến cập nhÆ° vá»›i những vùng để thu hái lâm sản ngoài gá»—, thì không có quy định pháp lý để bồi thÆ°á»?ng. 110 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Bảng 3.48 Tóm tắt các vấn Ä‘á»? chính sách pháp luật và quy định (PLR) Chủ Ä‘á»? chính Vấn Ä‘á»? là gì Liên quan đến REDD+ KHUNG CHÃ?NH SÃ?CH và PHÃ?P LUẬT, đặc biệt là các cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng và các dân tá»™c thiểu số (LÆ°u ý rằng hầu hết các chủ Ä‘á»? này sẽ được Ä‘á»? cập sâu hÆ¡n nhiá»?u và chi tiết nhÆ° má»™t phần của SESA giai Ä‘oạn 2; hiện nay UN-REDD cÅ©ng Ä‘ang há»— trợ má»™t phân tích khoảng trống vá»? PLR.) Quyết định này đặt ra tinh thần chung cho việc ban hành pháp luật trong tÆ°Æ¡ng lai vá»? khả năng cá nhân và há»™ gia đình được 178 đã ít nhiá»?u bị thay thế hoặc đã tá»? ra hưởng lợi từ các loại đất rừng khác nhau. không thá»±c tế để thá»±c hiện. Vá»? bản chất, Nhà nÆ°á»›c càng đầu tÆ° nhiá»?u vào trồng rừng má»›i Quyết định 178/ trên đất rừng sản xuất, các chủ rừng càng hưởng lợi thấp hÆ¡n. Nếu các hoạt Ä‘á»™ng REDD+ dẫn đến kết 2001 Thiếu nhất quán vá»? thẩm quyá»?n phê duyệt khai thác để tiêu quả nhà nÆ°á»›c tài trợ đầu vào vào đất thụ trong gia đình của các há»™ gia đình giữa các Quyết định rừng sản xuất, có khả năng sẽ cắt giảm 186/2006/QÄ?-TTg (quy chế quản lý rừng) và Quyết định số lợi ích cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng. 178/2001/QÄ?-TTg (chính sách hưởng lợi). Ä?iá»?u 29 và Ä?iá»?u 30 của Luật bảo vệ và phát triển rừng công nhận "cá»™ng đồng dân cÆ° thôn bản" là đủ Ä‘iá»?u kiện để được giao đất rừng, nhÆ°ng vá»›i ít quyá»?n hÆ¡n các đối tượng được Luật bảo vệ và giao khác (tức là không thể chuyển nhượng hoặc thế chấp). Má»™t quyá»?n giao đất giao rừng chính phát triển rừng Mức Ä‘á»™ giao đất giao rừng cho cá»™ng đồng khá hạn chế trong thức cho cá»™ng đồng vẫn còn là vấn Ä‘á»?, – 2004 khu vá»±c ER-P, nhÆ°ng đã được thá»±c hiện ở Quảng Trị và Thừa cá»™ng đồng phải trở thành má»™t thá»±c thể a) Thiên Huế. Giá trị của quyá»?n sá»­ dụng phần nào bị cản trở (trói pháp lý ví dụ má»™t hợp tác xã hoặc má»™t buá»™c chặt chẽ) và đặt ra má»™t số vấn Ä‘á»? trong đó có việc làm Há»™i mất hiệu lá»±c của quyá»?n và thu nhận. Bởi vì "cá»™ng đồng" không phải là má»™t thá»±c thể pháp lý, nó không được công nhận theo Luật Ä?ất Ä‘ai năm 2013.104 Luật bảo vệ và phát triển rừng phân biệt giữa rừng sản xuất tá»± Ä?iá»?u này sẽ hạn chế cÆ¡ há»™i của các há»™ nhiên và rừng trồng và ảnh hưởng đến khả năng há»™ gia đình gia đình để được hưởng lợi từ REDD+, được hưởng lợi từ hai loại rừng. bởi vì há»? sẽ tiếp tục cố gắng để có được b) CÆ¡ há»™i chính của các há»™ gia đình được hưởng lợi từ rừng sản lợi ích từ việc khai thác rừng trồng của xuất là khi há»? trồng bằng cây con riêng của há»? và sau đó khai há»? khi há»? thấy phù hợp (thÆ°á»?ng luân kỳ thác mà không cần can thiệp hoặc trợ cấp của Nhà nÆ°á»›c. khai thác ngắn hÆ¡n). Không công nhận thôn bản, cá»™ng đồng là các thá»±c thể tÆ° pháp Cá»™ng đồng hoặc nhóm cá»™ng đồng cùng có thể ký hợp đồng (nhÆ°ng PFES vẫn phải trả tại má»™t số tỉnh dân tá»™c, sẽ là đối tác lý tưởng cho má»™t cho cá»™ng đồng). Ä?iá»?u này có nghÄ©a là các hợp đồng chi trả Luật dân sá»±, số hoạt dá»™ng của PFES / REDD+; PFES (hoặc REDD+) không thể được thá»±c hiện vá»›i cá»™ng 2005 BSM cần phải tính đến Ä‘iá»?u này. đồng, trừ khi há»? thành lập má»™t hợp tác xã hoặc há»™i. Nguy cÆ¡ ở đây là lợi ích lá»›n từ REDD+ sẽ đến vá»›i các tổ chức hiện có nhÆ° SFC, BQLRPH và rừng đặc dụng. Pháp lệnh thá»±c Pháp lệnh này khuyến khích việc cung cấp thông tin cho, và Pháp lệnh cho phép / khuyến khích má»™t hiện dân chủ ở được tin phản hồi từ, ngÆ°á»?i dân địa phÆ°Æ¡ng vá»? phát triển kinh cách tiếp cận có sá»± tham gia, nhÆ° vậy cÆ¡ sở (xã, tế-xã há»™i. Pháp lệnh đã không luôn luôn được nhiệt tình thá»±c có thể được xem nhÆ° há»— trợ PLR cho phÆ°á»?ng, thị hiện, và không bao gồm các đối tượng liên quan trá»±c tiếp đến FPIC. trấn) năm 2007 quản lý rừng. "Nhà nÆ°á»›c giao đất có rừng sản xuất là rừng tá»± nhiên cho tổ chức quản lý rừng để quản lý, bảo vệ và phát triển" giao đất NhÆ° đã Ä‘á»? cập trong Bảng XX tóm tắt Luật đất Ä‘ai rừng tá»± nhiên do đó rất khó để giao cho các há»™ gia đình, theo vá»? vấn Ä‘á»? đất Ä‘ai, tác Ä‘á»™ng tiêu cá»±c đặc 2013 a) Ä?iá»?u 135; ảnh hưởng đến khu vá»±c ER-P vì không tỉnh nào đã biệt là đối vá»›i các cá»™ng đồng DTTS hoàn thành quá trình giao đất rừng (đủ chất lượng, thậm chí sống giữa rừng tá»± nhiên. cả số lượng) Ä?iá»?u 27, Khoản 2 tuyên bố rõ ràng rằng Nhà nÆ°á»›c có trách Có khả năng tác Ä‘á»™ng tích cá»±c trong b) nhiệm xây dá»±ng "chính sách để tạo Ä‘iá»?u kiện cho ngÆ°á»?i dân việc đảm bảo hÆ¡n nữa quyá»?n sá»­ dụng tá»™c thiểu số, ngÆ°á»?i trá»±c tiếp tham gia sản xuất nông nghiệp ở đất tại các khu vá»±c ER-P nếu Ä?iá»?u 27 104 Các phiên bản trÆ°á»›c của Luật Ä?ất Ä‘ai (2003) đã có má»™t vài khoản trong đó cá»™ng đồng dân cÆ° có thể có quyá»?n được giao đất, mặc dù không Ä‘á»? cập cụ thể vá»? giao đất lâm nghiệp cho cá»™ng đồng. 111 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Chủ Ä‘á»? chính Vấn Ä‘á»? là gì Liên quan đến REDD+ nông thôn có đất sản xuất nông nghiệp." có thể được triển khai tích cá»±c vá»›i má»™t số hình thức của quá trình tham gia. Má»™t mặt, luật này ủng há»™ tham vấn trong lÄ©nh vá»±c môi trÆ°á»?ng, nhÆ°ng trong Ä?iá»?u 21, Khoản 2 ghi rằng "Chủ dá»± án có nghÄ©a vụ phải tham má»™t bối cảnh hạn chế (của dá»± án được Luật bảo vệ môi vấn các cÆ¡ quan quản lý, tổ chức và cá»™ng đồng bị ảnh hưởng xác định là yêu cầu có Ä?TM/Ä?TM và trÆ°á»?ng 2014 trá»±c tiếp bởi dá»± án." Luật, tuy nhiên, không nêu bất kỳ thủ tục xã há»™i), không Ä‘á»? cập đến FPIC, cÅ©ng nào vá»? bản chất của tham vấn. không nhắc đến các nhóm DTTS có má»™t kết nối đặc biệt hoặc sâu sắc vá»›i đất Ä‘ai và các nguồn tài nguyên. Có 12 huyện thuá»™c ChÆ°Æ¡ng trình 30a ở các tỉnh ER-P (7 ở Kết quả tích cá»±c cho REDD+: má»™t Quyết định 30a Thanh Hóa), và có khả năng hÆ¡n 300 xã thuá»™c ChÆ°Æ¡ng trình trong số ít các phÆ°Æ¡ng tiện mà ngân và ChÆ°Æ¡ng trình 135. Những quyết định này có thể bổ sung ngân sách cho các sách nên có sẵn trÆ°á»›c khi chi trả dá»±a 135 huyện nghèo và trong đó có ngân sách cho các hợp đồng bảo trên hiệu quả ở các huyện mà nếu vệ rừng. không sẽ thiếu nguồn lá»±c. Kết quả tích cá»±c cho REDD+: nếu thá»±c Tăng hạn mức tài chính cho cả bảo vệ rừng và phát triển rừng. hiện tăng tiá»?n chi trả, kể cả cho trồng Tuy nhiên, ít nhất là ở tỉnh Thanh Hóa – vá»? mặt thống kê, cho rừng má»›i và làm giàu rừng, thì má»?i Quyết định75 đến nay những ngÆ°á»?i nghèo nhất trong khu vá»±c ER-P, kiếm ngÆ°á»?i có thể quan tâm nhiá»?u hÆ¡n đến được rất ít từ bảo vệ rừng và / hoặc chi trả PFES (ít hÆ¡n việc phát triển đất rừng sản xuất của há»? 200.000 đồng/ha). Quyết định 75 chỉ áp dụng ở các xã loại III . (trợ cấp cao đã có theo Quyết định 75). Ä?iá»?u 32. Quản lý vùng đệm của khu Khung pháp lý có má»™t số ít các quy định tìm cách duy trì bảo tồn, Ä‘iá»?u này đòi há»?i phải xem xét đóng góp vá»? mặt sinh thái, sinh há»?c, khí hậu, kinh tế-xã há»™i đánh giá tác Ä‘á»™ng môi trÆ°á»?ng/tác Ä‘á»™ng của các nguồn tài nguyên rừng. Các qui định này chủ yếu chỉ Ä‘a dạng sinh há»?c khi sá»­ dụng rừng và phản ánh trong các mục tiêu của há»?, chứ không phải trong các đất; biện pháp thá»±c hiện. Luật Ä‘a dạng Luật quy định các tổ chức, cá nhân Khung pháp lý cung cấp ít quy định thúc đẩy sinh kế thay thế sinh há»?c 2008 được hưởng lợi từ khai thác Ä‘a dạng trong quản lý rừng. sinh há»?c phải chia sẻ lợi ích của há»? vá»›i Ä?iá»?u 75. Bồi thÆ°á»?ng thiệt hại cho Ä‘a dạng sinh há»?c: bao gồm các bên có liên quan, bảo đảm hài hoà má»™t số quy định chung liên quan đến trách nhiệm bồi thÆ°á»?ng giữa lợi ích của Nhà nÆ°á»›c, các tổ chức thiệt hại Ä‘a dạng sinh há»?c, tuy nhiên, các quy định không rõ và cá nhân ràng Chính sách này không khuyến khích Tiá»?n thuế tài nguyên cao đối vá»›i gá»— từ rừng tá»± nhiên và các nguồn tài nguyên thiên nhiên khác mà ngÆ°á»?i dân địa phÆ°Æ¡ngcác công ty và đặc biệt là há»™ gia đình Luật Thuế tài trong rừng tá»± nhiên và phát triển RPH có ít hoặc không có há»— trợ, không có lãi suất Æ°u đãi đối vá»›i tín nguyên 2009 và khuyến khích khai thác và vận dụng (hoặc thuế khác) và kiểm soát chặt chẽ việc vận chuyển - vấn Ä‘á»? trong KfW 6 chuyển gá»— bất hợp pháp và trốn thuế. Ä?ịnh nghÄ©a dịch vụ hệ sinh thái bao gồm (i) bảo vệ đất, chống xói mòn đất, kiểm soát bồi lắng hồ chứa, (ii) Ä‘iá»?u tiết và duy trì tài nguyên nÆ°á»›c phục vụ sản Nghị định xuất và Ä‘á»?i sống; (iii) cố định và lÆ°u 99/2010/NÄ?-CP trữ các-bon, REDD+ (iv); cảnh quan vá»? PFES thiên nhiên và bảo tồn Ä‘a dạng sinh há»?c cho các hệ sinh thái rừng phục vụ du lịch (v) dịch vụ cho nghá»? cá sá»­ dụng nÆ°á»›c rừng. LÆ°u ý bảng: Không có cố gắng để hoàn thành ở đây; chỉ là cung cấp dấu hiệu của má»™t vài trong số những vấn Ä‘á»? lá»›n liên quan REDD+ phát sinh từ các khuôn khổ PLR, đánh giá chi tiết của PLR sẽ được thá»±c hiện trong SESA giai Ä‘oạn 2 và phân tích hiện nay chi tiết, nhÆ°ng hÆ¡i lạc hậu có sẵn trong Lá»™ trình xây dá»±ng các biện pháp đảm bảo an toàn của ChÆ°Æ¡ng trình hành Ä‘á»™ng REDD+ của Việt Nam tháng 11 năm 2013, bản 2.0. 3.9.5 CÆ¡ chế phản hồi và giải quyết khiếu nại Các BSM Ä‘á»? xuất sẽ được Ä‘Æ°a vào cÆ¡ cấu quản lý hợp tác nÆ¡i mối quan hệ không đối xứng giữa các chủ rừng, các nhà quản lý và cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng giảm đáng kể và sá»± thành công của BSM dá»±a trên các cấu trúc có sá»± tham gia tạo ra các kết quả cùng thắng. Việt Nam đã thành lập cÆ¡ chế để nhận và giải quyết khiếu nại tố cáo và trong khi cÆ¡ chế đó mang lại hiệu quả lá»›n nếu sá»­ dụng đúng cách, há»? lại áp dụng nhiá»?u hÆ¡n đối vá»›i các bên li ên quan phải di 112 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx dá»?i vật chất hay kinh tế do đầu tÆ° cÆ¡ sở hạ tầng và sẽ kích hoạt các biện pháp đảm bảo an toàn xã há»™i không tá»± nguyện và, ở má»™t mức Ä‘á»™ thấp hÆ¡n, các biện pháp đảm bảo an toàn môi trÆ°á»?ng. Khung phÆ°Æ¡ng pháp luận của Quỹ các-bon đòi há»?i tiêu chuẩn để nhận chi trả từ Quỹ các-bon là tất cả các hình thức phản hồi và má»?i hình thức khiếu nại liên quan đến chÆ°Æ¡ng trình phải cho thấy: tính hợp pháp, có thể tiếp cận, công bằng, tính tÆ°Æ¡ng thích các quyá»?n, minh bạch và khả năng được lấy làm mẫu trong các quá trình để được làm theo nhằm tiếp nhận, sàng lá»?c, giải quyết, theo dõi và báo cáo phản hồi vá»? khiếu nại hoặc lo ngại do các bên liên quan bị ảnh hưởng trình lên. Danh mục các bên liên quan bị ảnh hưởng được giả định không chỉ bao gồm các thôn bản, mà cÅ©ng bao gồm cả các BQLRPH, BQLRÄ? và các SFC nÆ¡i mà những quyết định của các tổ chức đồng quản lý tác Ä‘á»™ng tiêu cá»±c đến nhóm sau. Ä?ể hiểu lý do tại sao các FGRM (cÆ¡ chế phản hồi và giải quyết khiếu nại) là cần thiết và làm thế nào cÆ¡ chế này sẽ làm việc, má»™t loạt các ví dụ105 liên quan đến dá»± án cần được minh há»?a ở đây. Kịch bản 1: Có thể có trÆ°á»?ng hợp má»™t thôn bản (nÆ¡i cÆ° ngụ của má»™t nhóm dân tá»™c thiểu số đặc biệt bị cách li) hoặc há»™ gia đình trong má»™t thôn bản đặc biệt (có thể các há»™ gia đình nghèo hÆ¡n và dá»… bị tổn thÆ°Æ¡ng hÆ¡n nhÆ° những ngÆ°á»?i già hÆ¡n hoặc bị suy giảm vá»? thể chất hoặc từ má»™t nhóm dân tá»™c thiểu số yếu thế hÆ¡n ở cùng thôn bản vá»›i các nhóm dân tá»™c thiểu số khác) đã không được tham vấn cÅ©ng không được má»?i tham gia vào các hoạt Ä‘á»™ng đã thoả thuận tại cuá»™c há»?p của Ban ACMA nÆ¡i má»™t đại diện được "bầu" của thôn bản mạo nhận là đại diện cho cả bản (ông / bà ban đầu được bầu bởi thôn bản hoặc dá»±a trên tập quán truyá»?n thống chá»?n mà tất cả dân bản chấp nhận). Nếu Ä‘iá»?u này xảy ra thì đây là má»™t trÆ°á»?ng hợp Ä‘iển hình vá»? “thu nạp ngÆ°á»?i Æ°u túâ€?, Ä‘iá»?u mà chÆ°Æ¡ng trình Ä‘ang cố hạn chế đến mức có thể. Bá»? ngoài việc công bố thông tin cần được phổ biến đầy đủ và theo cách thức và Ä‘iá»?u kiện thích hợp vá»? mặt văn hóa. Bị loại trừ có thể dẫn đến việc từ chối lợi ích nhÆ° chi trả cho các dịch vụ bảo vệ rừng, thiết lập má»™t hạn ngạch thoả thuận để thu hái lâm sản ngoài gá»—, quyá»?n khai thác gá»— cho mục đích xây dá»±ng nhà ở, đất rừng được giao cho các mục đích phòng há»™ hoặc sản xuất, hoặc thậm chí là má»™t yêu cầu rằng đất Ä‘ang được sá»­ dụng cho các mục đích không liên quan đến rừng nhÆ° trồng cây lÆ°Æ¡ng thá»±c bị từ bá»? nhÆ°á»?ng chá»— cho mục đích quản lý rừng bá»?n vững. Từ chối và loại trừ trong những trÆ°á»?ng hợp nhÆ° vậy có khả năng tác Ä‘á»™ng tá»›i hệ thống sinh kế tổng thể của các há»™ gia đình này. Kịch bản 2: Trong má»™t ví dụ khác đó cÅ©ng có thể là tranh chấp giữa ranh giá»›i mà má»™t ban quản lý hiện nay tuyên bố là ranh giá»›i đất rừng há»? sở hữu hoặc quản lý và các vùng đệm bao quanh đất rừng mà má»™t bản, nhiá»?u bản hay thậm chí là các há»™ gia đình trong má»™t thôn bản hay các bản tuyên bố là của há»?. CÅ©ng có thể ban quản lý hiện nay đã dùng bản đồ địa chính hay các toạ Ä‘á»™ GPS mà Ä‘á»™ chính xác của chúng không được các bên liên quan khác thừa nhận. Ä?ể khắc phục tình trạng bế tắc này, Ban đồng quản lý được bầu bao gồm má»™t đại diện từ má»—i làng, quyết định cần có má»™t tập bản đồ thiết thá»±c hÆ¡n. Việc này tạo lợi thế cho Ban quản lý hiện nay và dân làng được thông báo há»? phải chấm dứt sá»­ dụng đất này hoặc trong trÆ°á»?ng hợp xấu nhất dá»?n ra khá»?i nÆ¡i cÆ° trú hiện tại của há»? trong rừng. Tuy nhiên, dân làng bị ảnh hưởng tuyên bố rằng há»? có thể chứng minh thông qua kiến thức riêng của mình vá»? những khu rừng mà theo truyá»?n thống há»? chiếm đóng vùng đất này hay đất ở gần đó và phản ánh hoạt Ä‘á»™ng sá»­ dụng đất nÆ°Æ¡ng rẫy du canh trong quá khứ nhÆ° vậy há»? là những ngÆ°á»?i cÆ° ngụ hợp pháp của mảnh đất này dù há»? chÆ°a được giao GCNQSDÄ?. Kịch bản 3: Má»™t kịch bản khác có thể là vì lợi ích của má»™t cách tiếp cận bá»?n vững hÆ¡n để quản lý rừng ban đồng quản lý được bầu có thể đồng ý rằng đất rừng ban đầu cho đến nay đã được chuyển đổi để sá»­ dụng cho cây nông nghiệp có, hoặc không có sá»± chấp thuận của chính quyá»?n địa phÆ°Æ¡ng, cần phải trồng lại rừng. Các há»™ gia đình, thôn bản, hay thậm chí chính quyá»?n địa phÆ°Æ¡ng có thể đã đồng ý chính thức hoặc nhiá»?u khả năng không chính thức phản đối hành Ä‘á»™ng này bởi vì há»? tin rằng sinh kế hiện có sẽ bị Ä‘e dá»?a và quyết định đã ban hành không phản ánh thá»±c tế ở địa phÆ°Æ¡ng: con ngÆ°á»?i và dạ dày của há»? có trÆ°á»›c khi rừng và khí thải các -bon được giảm. Ä?iá»?u này có thể xảy ra mặc dù các tiêu chí cho các BSM không bao gồm các hoạt Ä‘á»™ng nhÆ° vậy. Do đó đây là má»™t ví dụ nÆ¡i má»™t nhóm các bên liên quan không chấp nhận quyết định của ban đồng quản lý được bầu và Ä‘ang tìm cách lật đổ Những ví dụ được chÆ°Æ¡ng trình lấy từ các thôn bản đến thăm trong quá trình tham vấn có sá»± tham gia và trong khi thá»±c tế 105 phức tạp hÆ¡n những gì đã được trình bày ở đây những ví dụ tóm lược các loại vấn Ä‘á»? có thể cần phải được giải quyết bằng các FGRM. 113 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx sá»± thống trị của ban. Ngược lại Ä‘a số có thể quyết định cần nhiá»?u đất rừng cho mục đích trồng trá»?t nông nghiệp hÆ¡n vì lợi ích ngắn hạn từ canh tác nông nghiệp lá»›n hÆ¡n lợi ích từ việc cố định khí thải các-bon lâu dài. Kịch bản 4: Má»™t kịch bản khác, rất chính đáng cho việc đầu tÆ° vào các dá»± án thủy Ä‘iện trong khu vá»±c chÆ°Æ¡ng trình là ACMA đồng ý vá»›i các nhà đầu tÆ° ủng há»™ ngập lụt tại má»™t số khu vá»±c có rừng và Ä‘Æ°á»?ng giao thông ngay cả khi các há»™ không tá»± nguyện di dá»?i. Má»™t số thôn bản cùng vá»›i UBND xã và huyện có thể ủng há»™ đầu tÆ° nhÆ° vậy bởi vì há»? nghÄ© rằng có cÅ©ng có thể có những lợi ích (bao gồm cả trong Ä‘á»? án PFES) trong khi các thôn bản khác thậm chí còn trá»±c tiếp bị ảnh hưởng hÆ¡n lại phản đối việc đầu tÆ° này vì ảnh hưởng đến sinh kế của há»?. Trong khi các thôn bản khác có thể phản đối việc đầu tÆ° vì há»? xem những con Ä‘Æ°á»?ng vào tạo ra cÆ¡ há»™i để ngÆ°á»?i ngoài đến khai thác gá»— bất hợp pháp và khai thác quá mức các lâm sản ngoài gá»—. Do đó không có tổng lợi ích ròng mà chỉ có chi phí mất mát nhÆ°ng các bên liên quan ở đây thấy khó để làm cho ý kiến của mình được tiếp nhận. Kịch bản 5: Trong trÆ°á»?ng hợp khác, các nhà đầu tÆ° bên ngoài nhÆ° các nhà đầu tÆ° du lịch sinh thái có thể tranh thủ sá»± ủng há»™ của UBND tỉnh có liên quan (thÆ°á»?ng há»? có thể làm được nhÆ° vậy) yêu cầu tiếp cận đất rừng nguyên sinh để xây dá»±ng những khu "du lịch sinh thái" giá trị cao. Tất cả các thành viên của ACMA có thể phản đối việc đầu tÆ° này vì há»? không thấy lợi thế tiá»?n bạc cho bản thân và cÅ©ng quan trá»?ng là không nhìn thấy đầu tÆ° nhÆ° vậy có thể dẫn đến việc quản lý bá»?n vững tài nguyên rừng hiện có. CÅ©ng có thể là các thôn bản địa phÆ°Æ¡ng (mặc dù có thể chỉ là các há»™ gia đình trong các thôn bản ủng há»™) không ủng há»™ má»™t khoản đầu tÆ° nhÆ° vậy vì tác Ä‘á»™ng nhận thức đối vá»›i môi trÆ°á»?ng hiện có bao gồm có lẽ cả khu vá»±c đầu nguồn.Tình hình tồn tại trong kịch bản này là UBND tỉnh trong quá khứ đã và nay vẫn có khả năng không nghe chính quyá»?n địa phÆ°Æ¡ng và cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng vì sức mạnh chính trị và kinh tế của UBND. Chính phủ Việt Nam Ä‘ang tìm cách đón đầu tÆ° ở cấp địa phÆ°Æ¡ng, nhÆ°ng không gây thiệt hại cho môi trÆ°á»?ng và xã há»™i của các cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng. Ngoài ra, Chính phủ Việt Nam nhận thấy rằng UBND các tỉnh có cách tiếp cận khác nhau đến các vấn Ä‘á»? nhÆ° vậy nhÆ°ng cÅ©ng nhận thấy nhu cầu phải được chủ Ä‘á»™ng và vì vậy cần phải có má»™t cÆ¡ chế phản hồi và giải quyết khiếu nại (FGRM) hoàn toàn khả thi. Liên quan đến tranh chấp và khiếu nại106 ở Việt Nam có những cÆ¡ chế được thiết lập ban đầu ở cấp thôn bản nông thôn hoặc khu đô thị, theo đó tất cả các khiếu nại bất cứ đâu có thể giải quyết được theo tình cảm trên cÆ¡ sở không chính thức. Nếu các bên bị thiệt hại không thể giải quyết (các) khiếu nại của há»? trên cÆ¡ sở hoà giải thì há»? có thể khiếu nại lên Uá»· ban nhân dân cấp xã. UBND cấp xã có 15 ngày để trả lá»?i và nếu cấp xã không thể giải quyết các khiếu nại (các) bên bị thiệt hại tiếp tục Ä‘Æ°a khiếu nại lên Ủy ban nhân dân cấp huyện. CÅ©ng nhÆ° vá»›i UBND cấp xã, UBND cấp huyện được yêu cầu trả lá»?i trong vòng 15 ngày. Nếu khiếu nại không được giải quyết thì có thể ná»™p lên Uá»· ban nhân dân cấp tỉnh nÆ¡i có 30 ngày để trả lá»?i. Nếu khiếu nại không được UBND cấp tỉnh giải quyết (các) bên bị thiệt hại có thể kiện ra tòa. Toà phải ra phán quyết trong vòng 60 ngày kể từ ngày ná»™p hồ sÆ¡. Tùy thuá»™c vào khối lượng công việc ở tất cả các cấp giải quyết GRM thá»?i gian giải quyết có thể bị đẩy lùi nhÆ°ng theo hÆ°á»›ng dẫn tất cả các khiếu nại phải được giải quyết trong vòng 180 ngày kể từ ngày đầu ná»™p Ä‘Æ¡n khiếu nại cho UBND cấp xã. Trong trÆ°á»?ng hợp đầu tÆ° nhà nÆ°á»›c được há»— trợ bởi vốn ODA nhà đầu tÆ° dù công hay tÆ° hoặc có quan hệ đối tác giữa công và tÆ° có nghÄ©a vụ thanh toán các chi phí liên quan đến giải quyết khiếu nại. Trong các kịch bản trình bày ở trên chỉ Kịch bản 4 có thể sẽ kích hoạt các quá trình mô tả ở đây. Bốn kịch bản khác khó khăn hÆ¡n nhiá»?u để Ä‘Æ°a vào các quá trình giải quyết khiếu nại thÆ°á»?ng được sá»­ dụng cho các dá»± án đầu tÆ°. Trong khi chÆ°Æ¡ng trình này được đặt tiá»?n Ä‘á»? cố gắng tránh việc chi trả há»— trợ bằng tiá»?n mặt cho các há»™ gia đình cá nhân vì má»—i Ä‘Æ¡n vị ACMA sẽ chuẩn bị BSP và có thể quyết định sẽ chi trả cho cá nhân, nhóm hay cá»™ng đồng cho các hoạt Ä‘á»™ng đã xác định hoặc kết quả của các FGRM cÅ©ng cần đón trÆ°á»›c khả năng này. Khi những nghiên cứu 106 Có má»™t sá»± khác biệt giữa các tranh chấp và khiếu nại. Các tranh chấp thÆ°á»?ng liên quan đến má»™t hoặc nhiá»?u bên không đồng ý vá»›i má»™t hoặc nhiá»?u bên liên quan vá»? má»™t số hoạt Ä‘á»™ng, chẳng hạn nhÆ° tiếp cận và sá»­ dụng đất thuá»™c quyá»?n kiểm soát của xã (ở Việt Nam thÆ°á»?ng UBND xã có trên 5% đất dá»± trữ để giao cho các há»™ "không có đất" và "ít đất" mà không được cấp GCNQSDÄ?), có thể và cần được giải quyết ở cấp địa phÆ°Æ¡ng. Văn hóa chính trị của Việt Nam ủng há»™ việc giải quyết các tranh chấp đó tại địa phÆ°Æ¡ng và phù hợp vá»›i khái niệm "dân chủ cÆ¡ sở" ở Việt Nam. Những tranh chấp này thÆ°á»?ng k hông có cÆ¡ sở trong pháp luật Việt Nam. Khiếu nại, mặt khác có liên quan đến quyá»?n, thá»±c sá»± hoặc cảm nhận, bởi má»™t bên bị thiệt hại và Ä‘Æ°á»?ng cùng nếu khiếu nại không được giải quyết tại địa phÆ°Æ¡ng và qua hoà giải có thể bị kiện ra tòa án theo pháp luật, thÆ°á»?ng là ở cấp huyện, và có phán quyết ràng buá»™c pháp lý. CÆ¡ chế giải quyết khiếu nại (GRM) thÆ°á»?ng được sá»­ dụng trong trÆ°á»?ng hợp các vấn Ä‘á»? vá»? tái định cÆ° không tá»± nguyện khi bên bị thiệt hại lập luận rằng há»? không được Ä‘á»?n bù theo biên bản Khảo sát Ä‘o đạc chi tiết hoặc tÆ°Æ¡ng tá»±. Các GRM cÅ©ng được sá»­ dụng khi ngÆ°á»?i dân bị ảnh hưởng đã bị từ chối bồi thÆ°á»?ng đối vá»›i tài sản bị thu hồi, phụ cấp sinh sống khi di dá»?i và các biện pháp khôi phục sinh kế. 114 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx thá»±c địa được há»— trợ của chÆ°Æ¡ng trình và các phát hiện của há»? được Chính phủ Việt Nam chấp nhận cần phải nhận ra rằng không phải tất cả các bên liên quan ở cấp thôn bản có thể được hưởng lợi tiá»?n chi trả cho các dịch vụ. Do đó, để phù hợp vá»›i chÆ°Æ¡ng trình chung FCPF/UN-REDD+ ở Việt Nam và tính đến các quá trình FGRM thÆ°á»?ng được hiểu trong bối cảnh Việt Nam, Ä‘á»? xuất nên có bốn bÆ°á»›c Ä‘Æ¡n giản nhÆ° sau: 4. Tiếp nhận và đăng ký khiếu nại: do đại diện thôn bản được bầu từ bên bị hại nÆ¡i cá»­ tri cấp thôn bản tìm kiếm giải quyết khiếu nại đối vá»›i những khiếu nại có thể được gắn vá»›i hoạt Ä‘á»™ng của chÆ°Æ¡ng trình. Ä?iá»?u này có thể được thá»±c hiện tại các cuá»™c há»?p được Ä‘á»? nghị hàng tháng hoặc trên cÆ¡ sở không chính thức và tại đó má»™t Ä‘Æ¡n khiếu nại được chuẩn bị, ngÆ°á»?i đại diện thôn bản được bầu hoặc má»™t thành viên có há»?c của má»™t tổ chức cấp thôn bản sẽ giúp bên bị hại nếu bên bị hại này cần có Ä‘Æ¡n khiếu nại để ná»™p. Tuy nhiên, tốt nhất là tất cả các khiếu nại nếu có thể nên được giải quyết ở cấp thôn bản nhÆ°ng vì những lý do đã nêu ở trên việc này có thể không thá»±c hiện được. 4. Trả lá»?i đã tiếp nhận, đánh giá và phân công liên quan đến việc Ä‘Æ¡n vị ACMA trả lá»?i đã tiếp nhận Ä‘Æ¡n (Ä‘iá»?u này giả định khiếu nại không thể giải quyết được ở cấp thôn bản) và đó là trách nhiệm của ngÆ°á»?i đại diện thôn bản được bầu để đảm bảo tổ chức này đã tiếp nhận khiếu nại. Mặc dù cho rằng đại diện của Ä‘Æ¡n vị ACMA từ BQLRPH, BQL rừng đặc dụng và công ty lâm nghiệp nhà nÆ°á»›c chủ Ä‘á»™ng tá»›i má»—i thôn bản ít nhất má»—i tháng má»™t lần, bên bị hại ở cấp thôn bản cÅ©ng có thể chuyển khiếu nại của há»? trong chuyến thăm này. Trong quá trình tiếp nhận khiếu nại Ä‘Æ¡n vị ACMA phải nêu rõ cách thức khiếu nại sẽ được xá»­ lý, đánh giá tính hợp lệ của bên bị hại để ná»™p khiếu nại (mặc dù trÆ°á»›c tiên Ä‘iá»?u này cần được được thá»±c hiện bởi đại diện thôn bản được bầu), và phân công trách nhiệm tổ chức Ä‘á»? xuất trả lá»?i. Ví dụ, nếu khiếu nại liên quan đến vấn Ä‘á»? giao đất và liên quan tiếp theo là vấn Ä‘á»? cấp GCNQSDÄ? thì Ä‘Æ¡n vị ACMA phải phân công trách nhiệm có tổ chức cho chính quyá»?n địa phÆ°Æ¡ng. TÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° vậy, nếu khiếu nại xoay quanh chuyển đổi đất Ä‘ai thì cÆ¡ quan chức năng liên quan (cụ thể là Sở Tài nguyên và Môi trÆ°á»?ng phải xem xét khiếu nại vì Ä‘iá»?u này nằm ngoài quyá»?n hạn của Ä‘Æ¡n vị ACMA107. 4. Ä?á»? xuất trả lá»?i sẽ liên quan đến má»™t trong bốn hành Ä‘á»™ng sau: (i) phản hồi hoặc hành Ä‘á»™ng có tổ chức trá»±c tiếp, có thể đến UBND cấp xã, UBND cấp huyện hoặc cÆ¡ quan chuyên môn nhÆ° Sở NN & PTNT hay Sở TN&MT; (ii) đánh giá và sá»± tham gia của các bên liên quan, trong đó sẽ bao gồm việc đánh giá hiệu quả việc khiếu nại của bên bị hại và sau đó tham gia vá»›i các bên liên quan; (iii) nếu không thể giải quyết được bằng BSM hiện có, chẳng hạn nhÆ° khi tác Ä‘á»™ng tái định cÆ° không tá»± nguyện được kích hoạt bởi các dá»± án cÆ¡ sở hạ tầng là nguyên nhân của khiếu nại hãy sá»­ dụng GRM của chÆ°Æ¡ng trình cụ thể; hoặc (iv) dá»±a trên các tiêu chí đã đồng thuận của BSM quyết định xem các khiếu nại có không đủ Ä‘iá»?u kiện hay không. 4. Nhất trí vá»›i trả lá»?i hoặc đồng ý vá»›i bên khiếu nại và thá»±c hiện các phản hồi đã đồng ý dẫn đến hoặc là khiếu nại được giải quyết thành công và đóng vụ việc vá»›i sá»± hài lòng của các bên liên quan đến xung Ä‘á»™t, hoặc khiếu nại không được giải quyết. Trong trÆ°á»?ng hợp không được giải quyết, ngÆ°á»?i khiếu nại sẽ được yêu cầu xem xét liệu (các) bên bị hại có sá»­a cách tiếp cận của há»? để khiếu nại được xét lại hoặc đóng vụ khiếu nại mà không có thêm hành Ä‘á»™ng nào nữa. Chá»?n cách thứ hai sẽ dẫn đến kết quả (các) bên bị hại có khả năng Ä‘Æ°a khiếu nại của há»?, nếu nó được xem là rất quan trá»?ng vá»›i há»?, lên xét xá»­ ở tòa án cấp huyện, nÆ¡i có thể phán quyết ràng buá»™c pháp lý vá»›i tất cả các bên tham gia tranh chấp hoặc khiếu nại. Cần lÆ°u ý rằng FRGM phải dá»… dàng tiếp cận cho tất cả các bên liên quan kể cả ngÆ°á»?i già dân tá»™c thiểu số, những ngÆ°á»?i không dá»… dàng sá»­ dụng ngôn ngữ tiếng Việt, ngÆ°á»?i dân thôn bản nghèo hÆ¡n, những ngÆ°á»?i không đủ khả năng trả chi phí liên quan tá»›i tìm kiếm giải quyết khiếu nại kể cả kiện ra tòa theo pháp luật, trên cÆ¡ sở của má»™t cá nhân, nhóm hoặc tập thể thôn bản. Ä?ể đảm bảo rằng ngÆ°á»?i đại diện thôn bản được bầu không được Ä‘Æ¡n vị ACMA đồng chá»?n gây thiệt hại cho các cá»­ tri cấp thôn bản mà bà/ông được bầu làm đại diện nếu các cá»­ tri cấp thôn bản cho là đại diện của há»? làm việc yếu há»? sẽ có quyá»?n thay đại diện này. Cách ngÆ°á»?i đại diện này giải quyết khiếu nại sẽ là má»™t phép thá»­ quan trá»?ng đối vá»›i bà/ông hoặc đối vá»›i hiệu quả làm việc của há»? vá»›i tÆ° cách là ngÆ°á»?i đại diện được bầu. Tuy nhiên, đại diện dân cá»­ phải được trao cÆ¡ há»™i để đánh giá xem liệu các cá»­ tri tìm kiếm giải quyết khiếu nại thá»±c sá»± có khiếu nại chính đáng hay không. 107 Ä?ây cÅ©ng là má»™t lý do quan trá»?ng tại sao Phòng TN&MT thuá»™c UBND huyện nên có đại diện trong các Ä‘Æ¡n vị đồng quản lý. 115 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx 3.9.6 CÆ¡ chế phản hồi, giải quyết khiếu nại của UN-REDD ChÆ°Æ¡ng trình UN-REDD Ä‘ang soạn thảo má»™t FGRM quốc gia vá»›i sá»± hợp tác từ dá»± án FCPF. Hệ thống Ä‘á»? xuất vẫn Ä‘ang được xây dá»±ng nhÆ°ng được dá»±a trên Pháp lệnh hòa giải cÆ¡ sở năm 2013 hiện hành, và giá»›i thiệu má»™t tổ hòa giải cÆ¡ sở, được Nhóm Há»— trợ kỹ thuật (TSG) giúp và hiện ChÆ°Æ¡ng trình UN-REDD Ä‘ang thí Ä‘iểm TSG tại 18 địa Ä‘iểm trong ChÆ°Æ¡ng trình UN-REDD và Ä‘ang cung cấp các khóa đào tạo vá»? hòa giải và làm thế nào hai nhóm có thể cùng làm việc từ tháng bảy/tám năm 2016, vá»›i má»™t đánh giá và báo cáo sẽ hoàn thành vào tháng 12/2016 (xem Hình 3.40 dÆ°á»›i đây). Bá»™ NN&PTNT cần đảm bảo rằng quá trình Ä‘á»? xuất phù hợp vá»›i FGRM hiện Ä‘ang được sá»­ dụng tại Việt Nam và rằng nó bao gồm nhu cầu vá»? tham vấn tá»± nguyện, được thông báo đầy đủ trÆ°á»›c (FPIC) không chỉ đối vá»›i đồng bào dân tá»™c thiểu số mà còn cả vá»›i ngÆ°á»?i Kinh bị ảnh hưởng. Cần lÆ°u ý rằng tại thá»?i Ä‘iểm này bất kỳ ngÆ°á»?i nào bị ảnh hưởng Ä‘i khiếu nại Ä‘á»?u có quyá»?n pháp lý đầy đủ mà không cần tá»± bá»? chi phí để theo Ä‘uổi khiếu kiện ra toà và đã có những cÆ¡ chế khiếu nại chi tiết trong má»™t số luật, ví dụ, Luật Ä?ất Ä‘ai năm 2013. CÅ©ng cần lÆ°u ý rằng nếu khiếu nại yêu cầu phán quyết của tòa thì phải được hoàn thành trong vòng 6 tháng từ khi ngÆ°á»?i bị hại ná»™p khiếu nại của há»? ở cấp hành chính thấp nhất ở Việt Nam (Ủy ban nhân dân cấp xã). Tuy nhiên, tốt nhất là tất cả các khiếu nại nên được giải quyết ở cấp địa phÆ°Æ¡ng (và thÆ°á»?ng được giải quyết, ví dụ, ở cấp xã và cấp huyện) và hầu hết những ngÆ°á»?i bị ảnh hưởng muốn giải quyết khiếu nại ở cấp địa phÆ°Æ¡ng hÆ¡n. Hình 3.26 Tổng quan vá»? Ä‘á»? xuất quá trình dá»± thảo FGRM nhÆ° Ä‘á»? xuất thông qua UN-REDD Cá»™ng đồng và các cá nhân những ngÆ°á»?i tin rằng há»? Ä‘ang bị ảnh hưởng xấu bởi dá»± án do Ngân hàng Thế giá»›i há»— trợ có thể gá»­i Ä‘Æ¡n khiếu nại đến các cÆ¡ chế giải quyết khiếu nại cấp dá»± án hiện có hoặc Dịch vụ Giải quyết Khiếu nại của Ngân hàng Thế giá»›i (DGK). Các DGK đảm bảo rằng những khiếu nại nhận được sẽ nhanh chóng được xem xét giải quyết những mối quan ngại liên quan đến dá»± án. Cá»™ng đồng và cá nhân ảnh hưởng bởi dá»± án có thể trình khiếu nại của mình lên Ban Thanh tra Ä‘á»™c lập của WB, xác định thiệt hại có xảy ra không, hoặc có thể xảy ra, là kết quả của việc WB không tuân thủ các chính sách và thủ tục của mình. Khiếu nại có thể được ná»™p bất cứ lúc nào sau khi mối quan ngại đã được Ä‘Æ°a trá»±c tiếp đến Ngân hàng Thế giá»›i, và lãnh đạo Ngân hàng đã được trao cÆ¡ há»™i để trả lá»?i. Ä?ể biết thông tin vá»? làm thế nào để gá»­i Ä‘Æ¡n khiếu nại đến Dịch vụ giải quyết khiếu nại của WB, hãy truy cập http://www.worldbank.org/GRS. 116 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx a) Tranh chấp đất Ä‘ai Tổng thể mức Ä‘á»™ tranh chấp đất Ä‘ai chính thức khá hạn chế. NgÆ°á»?i sá»­ dụng đất, ngÆ°á»?i được hưởng quyá»?n lợi và nghÄ©a vụ liên quan đến sá»­ dụng đất có quyá»?n khiếu nại, khởi kiện đối vá»›i quyết định hành chính hoặc hành vi hành chính trong quản lý đất Ä‘ai. Các thủ tục, qui định giải quyết khiếu nại đối vá»›i quyết định hành chính, hành vi hành chính vá»? đất Ä‘ai được thá»±c hiện theo quy định của pháp luật vá»? khiếu nại. Các thủ tục giải quyết khiếu nại quyết định hành chính, hành vi hành chính vá»? đất Ä‘ai được thá»±c hiện theo quy định của pháp luật vá»? tố tụng hành chính. Các trÆ°á»?ng hợp khiếu nại, tranh chấp, tố cáo vá»? đất Ä‘ai đã được tổng kết và báo cáo của Bá»™ Tài nguyên và Môi trÆ°á»?ng 2004-2015 nhÆ° sau trong Bảng 3.49. Bảng 3.49 Các trÆ°á»?ng hợp khiếu nại, tranh chấp, tố cáo vá»? đất Ä‘ai Số vụ theo tính chất Thuá»™c Số trÆ°á»?ng Khiếu nại hành chính Khiếu nại vá»? thẩm hợp liên Năm đất trÆ°á»›c đây quyá»?n giải quan đến Tranh Tố cáo Tá»· lệ bồi thÆ°á»?ng và có quyá»?n sá»­ chấp quyết của đất Ä‘ai Số vụ giải phóng mặt bằng dụng MONRE 2004 3124 1764 0,32 781 469 110 252 2005 5772 3148 0,31 1154 1154 316 100 2006 6330 3146 0,32 1329 1298 557 140 2007 4623 2547 0,32 592 1294 190 92 2008 3820 2620 0,37 458 680 62 81 2009 2806 2018 0,37 303 474 11 52 2010 2850 2047 0,40 248 479 76 62 2011 1910 1282 0,35 180 355 93 36 2012 3466 3332 0,30 32 71 31 8 2013 1727 1593 0,30 32 71 31 8 2014 1494 1360 0,30 32 71 31 8 2015 1182 1048 0,30 32 71 31 8 Tổng 39104 25905 0,38 5173 6487 1539 847 Việt Nam đã có thống kê các tranh chấp đất Ä‘ai nhÆ°ng thÆ°á»?ng không đầy đủ và chỉ ghi lại các tranh chấp nghiêm trá»?ng hoặc kéo dài không được giải quyết tại địa phÆ°Æ¡ng. Ä?ánh giá vá»? vấn Ä‘á»? đất Ä‘ai thông qua các PRAP, và đánh giá vá»? quyá»?n sá»­ dụng đất và tài nguyên đất vùng duyên hải Bắc Trung bá»™ đã xác định những nguyên nhân xung Ä‘á»™t chính, kể cả những rủi ro liên quan đến đất Ä‘ai mà ChÆ°Æ¡ng trình ER sẽ cần phải giải quyết. Ä?ánh giá chi tiết hÆ¡n sẽ được thá»±c hiện thông qua Ä?ánh giá nhu cầu REDD+ và Báo cáo sàng lá»?c xã há»™i, ở đó sẽ xác định các vấn Ä‘á»? quan trá»?ng ở cấp Ä‘á»™ địa bàn. Cho đến nay các hình thức phổ biến nhất của xung Ä‘á»™t liên quan đến đất Ä‘ai ở duyên hải Bắc Trung Bá»™ là các tranh chấp liên quan đến tiếp cận đất rừng do các tổ chức lâm nghiệp nhà nÆ°á»›c quản lý. Tại má»™t số khu vá»±c trong vùng duyên hải Bắc Trung Bá»™ có những tranh chấp lịch sá»­ và Ä‘ang diá»…n ra liên quan đến tiếp cận vào rừng và xâm lấn liên quan đến nông nghiệp hay tranh chấp ranh giá»›i đất. NhÆ° đã nói ở trên, các BQL và công ty lâm nghiệp nhà nÆ°á»›c chính thức kiểm soát hÆ¡n má»™t ná»­a diện tích đất rừng trong vùng duyên hải Bắc Trung Bá»™. Dân số nông thôn địa phÆ°Æ¡ng tăng (báo cáo tại Nghệ An) và sá»± phụ thuá»™c của địa phÆ°Æ¡ng vào tài nguyên rừng, kết hợp vá»›i ranh giá»›i không rõ ràng và tình hình tá»± do vào rừng thÆ°á»?ng khuyến khích việc xâm lấn để khai thác gá»— quy mô nhá»?, thu hái lâm sản ngoài gá»—, hoặc chuyển đổi thành đất nông nghiệp. 117 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Trong hầu hết các trÆ°á»?ng hợp, những vấn Ä‘á»? tiếp cận/xâm lấn thÆ°á»?ng được giải quyết tại địa phÆ°Æ¡ng vá»›i má»™t sá»± thá»?a hiệp, và trong nhiá»?u trÆ°á»?ng hợp, các BQLR đặc dụng đã đánh thuế nặng diện tích đất bị xâm lấn vì giá trị Ä‘a dạng sinh há»?c và bảo tồn bị tổn thÆ°Æ¡ng. Các BQLR đặc dụng Ä‘ang ở thế đặc biệt bất lợi vì Luật bảo vệ và phát triển rừng nghiêm cấm má»?i thu hái hoặc huá»· hoại các nguồn tài nguyên rừng, và rừng đặc dụng thÆ°á»?ng được xem là hàng hoá công. Tuy nhiên, trong nhiá»?u trÆ°á»?ng hợp các BQLRÄ?D cÅ©ng không thể tránh khá»?i phải chấp nhận rằng há»? không thể ngăn chặn tất cả hoạt Ä‘á»™ng thu hái LSNG. Do đó, BQL sẽ thÆ°á»?ng cố gắng để Ä‘i đến má»™t giải pháp thiết thá»±c vá»›i cá»™ng đồng bằng cách đồng ý rằng không được thu hái số lượng lá»›n để bán108 hoặc không tiếp tục xâm lấn để đổi lấy việc thu hái lâm sản ngoài gá»—. Các BQLRPH và công ty lâm nghiệp nhà nÆ°á»›c phải đối mặt vá»›i các vấn Ä‘á»? tÆ°Æ¡ng tá»±, nhÆ°ng không được lÆ°u hồ sÆ¡ tốt nhÆ° vậy và các BQLRPH và công ty lâm nghiệp nhà nÆ°á»›c có lợi thế là việc thu thập lâm sản ngoài gá»— không bị cấm. Cạnh tranh vá»? tài nguyên và xung Ä‘á»™t có thể liên quan tá»›i việc di cÆ° tại chá»— do sá»± phát triển cÆ¡ sở hạ tầng. Trong khi xu hÆ°á»›ng chung trong vùng duyên hải Bắc Trung Bá»™ là di dân từ nông thôn ra thành thị, trong má»™t số trÆ°á»?ng hợp phát triển Ä‘Æ°á»?ng bá»™ có thể thu hút các khu định cÆ° má»›i. Mặt khác, phát triển thủy Ä‘iện đã dẫn đến việc di dân tá»›i những khu vá»±c nÆ¡i há»? có thể xung Ä‘á»™t vá»›i ngÆ°á»?i dân địa phÆ°Æ¡ng. Bồi thÆ°á»?ng không đủ cho tái định cÆ° hoặc mất rừng là má»™t nguyên nhân tiá»?m ẩn của tranh chấp, và cá»™ng đồng có thể thuá»™c diện đặc biệt khó khăn, há»? không có quyá»?n hợp pháp vá»? đất Ä‘ai của mình. Phát triển cÆ¡ sở hạ tầng, và có lẽ đặc biệt là thủy Ä‘iện, thÆ°á»?ng đòi há»?i thu hồi đất nông nghiệp và đất rừng và tái định cÆ° dân thôn bản. Trong má»™t số trÆ°á»?ng hợp, ngÆ°á»?i bị ảnh hưởng rất thất vá»?ng vá»›i các phÆ°Æ¡ng án bồi thÆ°á»?ng và tái định cÆ°. TrÆ°á»?ng hợp đất bị bao chiếm không chính thức, ngÆ°á»?i dân địa phÆ°Æ¡ng khó có thể nhận được Ä‘á»?n bù thá»?a đáng. Ví dụ, má»™t thôn bản ở huyện Phong Ä?iá»?n bị nhà nÆ°á»›c đòi lại và cấp cho má»™t công ty khai thác cát. Việc Ä‘á»?n bù cho những cây keo dân thôn bản trồng được Æ°á»›c tính ít hÆ¡n 40% số tiá»?n phải bồi thÆ°á»?ng đầy đủ mà đáng lẽ những ngÆ°á»?i dân thôn bản được nhận nếu há»? có quyá»?n sá»­ dụng rừng hợp pháp109. Hoạt Ä‘á»™ng thá»±c thi pháp luật và hạn chế sá»­ dụng tài nguyên rừng có thể tác Ä‘á»™ng tiêu cá»±c đến cá»™ng đồng, đặc biệt là các há»™ nghèo và phụ thuá»™c vào rừng. Tài nguyên rừng, nhÆ° gá»—, lâm sản ngoài gá»— và Ä‘á»™ng vật hoang dã là má»™t nguồn tiêu dùng gia đình quan trá»?ng đối vá»›i những ngÆ°á»?i sống phụ thuá»™c nhiá»?u vào rừng. Ä?ó cÅ©ng là má»™t nguồn tiá»?n mặt quan trá»?ng khi mà cÆ¡ há»™i thu nhập từ các nguồn khác rất hạn chế. Vì lý do này, các phÆ°Æ¡ng pháp chia sẻ lợi ích, phát triển sinh kế thay thế, PFES, và phÆ°Æ¡ng pháp tiếp cận có sá»± tham gia rất quan trá»?ng để giải quyết những rủi ro đối vá»›i các cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng và giúp giảm thiểu những vấn Ä‘á»? há»? phải đối mặt; và ở những nÆ¡i cần thiết nên liên kết vá»›i các BQL rừng. 3.10 Các biện pháp đảm bảo an toàn và chính sách hoạt Ä‘á»™ng của WB ChÆ°Æ¡ng trình dá»± kiến sẽ kích hoạt các Chính sách hoạt Ä‘á»™ng sau đây (OP): liên quan đến biện pháp đảm bảo an toàn môi trÆ°á»?ng OP 4.01, và OP 4.04; liên quan đến ngÆ°á»?i dân bản địa (Việt Nam gá»?i là dân tá»™c thiểu số), OP 4.10 và BP 4.10; liên quan đến tài nguyên văn hóa vật thể OP 4.11; liên quan đến tái định cÆ° không tá»± nguyện OP 4.12 và liên quan đến rừng OP 4.36. Các chính sách hoạt Ä‘á»™ng, đặc biệt là có liên quan đến giá»›i tính và phát triển (OP 4.20) bản thân không phải là chính sách đảm bảo an toàn mà là vấn Ä‘á»? xuyên suốt để đảm bảo tính toàn diện xã há»™i của dá»± án, được Ngân hàng Thế giá»›i tài trợ toàn bá»™ hoặc má»™t phần. Ngoài ra, các biện pháp đảm bảo an toàn Cancun cÅ©ng áp dụng cho chÆ°Æ¡ng trình này và khuyến khích và ủng há»™ các biện pháp đảm bảo an toàn không gắn kết má»™t cách rõ ràng thông qua các OP nói trên của Ngân hàng Thế giá»›i cÅ©ng sẽ được sá»­ dụng cho phù hợp. Các biện pháp đảm bảo an toàn áp dụng trong ChÆ°Æ¡ng trình này được trình bày trong Bảng 3.52. Các dá»± án cÆ¡ sở hạ tầng do Ngân hàng Thế giá»›i tài trợ trong má»™t số tỉnh thuá»™c sáu tỉnh, đặc biệt là hai dá»± án thủy Ä‘iện ở vùng cao, nhÆ°ng cÅ©ng có những dá»± án giao thông bao gồm Ä‘Æ°á»?ng cao tốc ná»™i tỉnh (ở vùng đồng bằng ven biển). Các dá»± án thủy Ä‘iện kích hoạt các biện pháp đảm bảo an toàn môi trÆ°á»?ng và xã há»™i hÆ¡n so vá»›i các dá»± án cÆ¡ 108Vấn Ä‘á»? phát sinh khi áp lá»±c đất ở địa phÆ°Æ¡ng tiếp tục gia tăng, nghÄ©a là không có đủ đất thích hợp cho sản xuất lÆ°Æ¡ng thá»±c và có sá»± gia tăng dân số địa phÆ°Æ¡ng; hoặc nÆ¡i mà ranh giá»›i được khảo sát để lập bản đồ địa chính (hoặc tái khảo sát vá»›i “quan Ä‘iểmâ€?); có quy định là các ranh giá»›i phải được nhất trí thông qua sá»­ dụng các quá trình có sá»± tham gia 109 Tuy nhiên, cần phải ghi nhận trong các dá»± án cÆ¡ sở hạ tầng tài trợ má»™t phần hoặc toàn phần bởi các nhà cung cấp kể cả Ngân hàng Thế giá»›i (ví dụ thủy Ä‘iện Trung SÆ¡n, tỉnh Thanh Hóa) tác Ä‘á»™ng tái định cÆ° không tá»± nguyện được bồi thÆ°á»?ng dá»±a trên các chính sách của nhà cung cấp của ODA. 118 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx sở hạ tầng giao thông vận tải, vì các dá»± án này Ä‘á»?u nằm gần vùng đầu nguồn mà trÆ°á»›c đó có rừng và nằm rất gần vá»›i các khu bảo tồn dá»± trữ thiên nhiên có Ä‘a dạng sinh há»?c ở mức Ä‘á»™ quốc tế. SESA giai Ä‘oạn 1 đã xem xét và thảo luận những tác Ä‘á»™ng (xã há»™i và môi trÆ°á»?ng) của các công trình thuá»· Ä‘iện110, Ä‘Æ°á»?ng giao thông và các cÆ¡ sở hạ tầng khác trong khu vá»±c ER-P và má»™t bản báo cáo vá»? nguyên nhân mất rừng và suy thoái rừng, trong đó có má»™t số chi tiết và Ä‘á»? xuất cụ thể để tiếp tục nghiên cứu v.v... vá»? các thuá»· Ä‘iện Trung SÆ¡n và Hồi Xuân nếu cần thiết – có các Ä‘á»? xuất này là do các thuá»· Ä‘iện Trung SÆ¡n và Hồi Xuân là má»™t phần của chuá»—i năm thuá»· Ä‘iện bậc thang và hai thuá»· Ä‘iện Ä‘Æ¡n lẻ111 và dá»± kiến sẽ có tác Ä‘á»™ng đáng kể112 đến ba khu bảo tồn, hai trong số đó được ghi nhận có Ä‘a dạng sinh há»?c ở cấp Ä‘á»™ quốc tế và đến khu vá»±c rừng ở đầu nguồn vùng cao của tỉnh Thanh Hóa và cùng chia sẻ vá»›i ER-P. Nhóm tÆ° vấn SESA giai Ä‘oạn 1 lÆ°u ý rằng hai công trình thuá»· Ä‘iện có tiá»?m năng Ä‘Æ°a thêm nguy cÆ¡ phát thải vào khu vá»±c ER-P của chÆ°Æ¡ng trình FCPF, nhÆ°ng vì các dá»± án có đánh giá tác Ä‘á»™ng của mình, các ESMF và má»™t ESIA, nên chúng được cho là có đủ cÆ¡ chế quản lý các biện pháp đảm bảo an toàn và giám sát. Nghe nói thủy Ä‘iện Trung SÆ¡n Ä‘ang tài trợ "má»™t phần" nghiên cứu tác Ä‘á»™ng tích lÅ©y. Nhóm dá»± án FCPF không được yêu cầu xem xét thủy Ä‘iện Trung SÆ¡n và không cần phải thiết lập má»™t hoạt Ä‘á»™ng giám sát đối vá»›i nhà máy thủy Ä‘iện Trung SÆ¡n hay thuá»· Ä‘iện Hồi Xuân thông qua ESMF của ER-P - nhÆ° đã nói ở trên việc này thá»±c tế sẽ lặp lại những gì Ä‘ang làm và tÆ°Æ¡ng tá»± cÅ©ng nhÆ° vậy đối vá»›i thuá»· Ä‘iện Hồi Xuân. Nhóm tÆ° vấn dá»± án FCPF không được yêu cầu xem xét hoặc giám sát các dá»± án phát triển khác vá»? các tác Ä‘á»™ng và biện pháp đảm bảo an toàn tuân thủ ESMF của khu vá»±c ER-P (có má»™t số dá»± án phát triển vá»›i sá»± tài trợ, ví dụ, từ JICA, ADB, WB, LuxDev, IFAD, KfW, BMUB v.v... trong khu vá»±c); giả thiết là các dá»± án này sẽ được yêu cầu làm theo các biện pháp đảm bảo an toàn riêng của há»?. (Xem Bảng 3.50 dÆ°á»›i đây vá»? tóm tắt các biện pháp đảm bảo an toàn trùng lặp và các dá»± án tài trợ quan trá»?ng khác tại Bảng 3.52 trong khu vá»±c Bắc Trung Bá»™). Bảng 3.50 Chồng chéo giữa ESMF và ESIA vá»›i các dá»± án lá»›n khác của WB trong khu vá»±c Bắc Trung Bá»™ Khó khăn cho Những phát hiện của báo cáo Ä?á»? xuất các biện pháp Dá»± án Vấn Ä‘á»? đảm bảo an toàn FCPF SESA cho đến nay Thuá»· Ä‘iện Chồng lấn Dá»± án dá»± kiến sẽ có biện Trung SÆ¡n Chồng lấn các xã Thuá»· Ä‘iện nằm trong vùng đệm dùng vốn các xã vùng dá»± án. của khu bảo tồn thiên nhiên Pù pháp đảm bảo an toàn vùng dá»± riêng của mình, được tuân vay của Hu và Pù Luông. WB án thủ và giám sát. Nhận thức được những thách Các vấn Ä‘á»? của thức xã há»™i và môi trÆ°á»?ng; bao SESA (và ESMF), gồm sá»± xâm lấn và suy thoái đất làm thế nào để giải rừng và có thể thiếu sản phẩm quyết các rủi ro xã nông nghiệp thay thế và đất rừng Trùng lặp há»™i và môi trÆ°á»?ng: Thuá»· Ä‘iện Trung Son giải do địa hình trong vùng. ESMF 1) Các vấn Ä‘á»? kinh quyết. Tình trạng của Kế hoạch quản lý tế-xã há»™i; 2) mất môi trÆ°á»?ng (EMP) liên quan đến rừng và suy thoái hai khu bảo tồn được giả thiết sẽ rừng; và 3) tác có tác Ä‘á»™ng nghiêm trá»?ng không Ä‘á»™ng đến các khu rõ ràng vì không thấy nhắc đến bảo tồn. EMP. Thuá»· Ä‘iện Chồng lấn Chồng lấn các xã Gần (~ 34km) hạ lÆ°u thủy Ä‘iện Dá»± án dá»± kiến sẽ có biện Hồi Xuân các xã vùng dá»± án. Trung SÆ¡n; thuá»· Ä‘iện trong vùng pháp đảm bảo an toàn 110 Ä?áng chú ý là hai dá»± án thuá»· Ä‘iện lá»›n Ä‘ang được xây dá»±ng do Ngân hàng Thế giá»›i tài trợ hoặc bảo lãnh là thủy Ä‘iện Trung SÆ¡n 260MW (vốn vay WB) và thuá»· Ä‘iện Hồi Xuân 102 MW (WB MIGA) và những dá»± án này dá»± kiến sẽ là má»™t phần của chuá»—i 05 thuá»· Ä‘iện bậc thang. Có những thuá»· Ä‘iện lá»›n khác, ví dụ thuá»· Ä‘iện Bản Vẽ tại Nghệ An, (~ 320MW) nhÆ°ng phần xây dá»±ng đã được hoàn thành vào năm 2010. 111 112 Các đánh giá tác Ä‘á»™ng của dá»± án thuá»· Ä‘iện Hồi Xuân và Trung SÆ¡n. 119 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Khó khăn cho Những phát hiện của báo cáo Ä?á»? xuất các biện pháp Dá»± án Vấn Ä‘á»? đảm bảo an toàn FCPF SESA cho đến nay dùng tiá»?n vùng dá»± đệm của KBT thiên nhiên Pù Hu riêng của mình, được tuân MIGA của án. và Pù Luông. thủ và giám sát (Loại A WB của MIGA và WB). Nhận thức được những thách thức xã há»™i và môi trÆ°á»?ng; bao Trùng lặp Thuá»· Ä‘iện Trung Son giải gồm sá»± xâm lấn và suy thoái đất vá»›i ESIA quyết. rừng và có thể thiếu sản phẩm thuá»· Ä‘iện nông nghiệp thay thế và đất lâm Hồi Xuân. do địa hình trong vùng. Loại trừ các xã ở các nhà Chồng chéo của máy thủy Ä‘iện Hồi Xuân CÆ¡ chế BSM và chi trả và thủy Ä‘iện Trung SÆ¡n Cả hai dá»± chia sẻ lợi dịch vụ môi trÆ°á»?ng Chi trả dịch vụ môi trÆ°á»?ng rừng khá»?i BSM của ER-P vì há»? án ích rừng (PFES) – các - thÆ°á»?ng đòi há»?i quyá»?n sở hữu cuối cùng sẽ nhận được (BSM). cách tiếp cận khác rừng rõ ràng. PFES từ hai dá»± án thuá»· nhau Ä‘iện. Chồng chéo các cÆ¡ CÆ¡ chế chế phản hồi và phản hồi Loại trừ các xã ở các nhà Cả hai dá»± giải quyết khiếu nại Ä?ang xây dá»±ng FGRM quốc gia và giải máy thủy Ä‘iện Hồi Xuân án (FGRM). và cấp tỉnh; tiá»?m năng cho trùng quyết và thủy Ä‘iện Trung SÆ¡n lặp các khiếu nại. khiếu nại. khá»?i FGRM của ER-P. Việc áp dụng các Các dá»± án biện pháp đảm bảo khác bao an toàn của Tiá»?m năng mất đất, mất quyá»?n Các dá»± án khác dá»± kiến sẽ gồm cả cÆ¡ REDD+ ở khu vá»±c tiếp cận, và những thách thức vá»? có các biện pháp đảm bảo sở hạ tầng chÆ°Æ¡ng trình ER môi trÆ°á»?ng bao gồm xây dá»±ng an toàn riêng của há»?, được (thuá»· Ä‘iện, vá»›i các can thiệp Ä‘Æ°á»?ng được quy hoạch trong khu thá»±c hiện và giám sát. Ä‘Æ°á»?ng ER khác nhau trong rừng đặc dụng. giao thông, tÆ°Æ¡ng lai Ä‘ang thủy lợi) được thá»±c hiện từ nhiá»?u nguồn tài trợ. Bởi vì chÆ°Æ¡ng trình Ä‘ang được Ngân hàng Thế giá»›i tài trợ nên má»™t Khung quản lý xã há»™i và môi trÆ°á»?ng (ESMF) Ä‘ang trong quá trình hoàn thiện. Ä?iá»?u này để đảm bảo các hoạt Ä‘á»™ng cụ thể của chÆ°Æ¡ng trình khi thá»±c hiện sẽ tuân thủ EMSF. Bên cạnh những phần khác, ESMF bao gồm các phần sau đây và phù hợp vá»›i ESMF theo yêu cầu của Ngân hàng Thế giá»›i: • Bối cảnh và Mô tả chÆ°Æ¡ng trình (bao gồm các hợp phần); • Mục đích và qui trình xây dá»±ng ESMF (mục đích và lý do cần ESMF, thể chế và tổ chức thá»±c hiện); • PhÆ°Æ¡ng pháp luận được sá»­ dụng (nghiên cứu tài liệu chuyên sâu cụ thể, thảo luận tÆ°Æ¡ng tác, Ä‘i hiện trÆ°á»?ng, và chuẩn bị ESMF); • Dữ liệu xã há»™i và môi trÆ°á»?ng cÆ¡ bản (vị trí, đặc Ä‘iểm vật lý, và bối cảnh kinh tế-xã há»™i); • Khung pháp lý và chính sách (bao gồm cả chính sách của WB và Chính phủ Việt Nam, góp phần vào khung pháp lý); 120 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx • Các chính sách đảm bảo an toàn của WB và Chính phủ Việt Nam (bao gồm xác định các khoảng trống và Ä‘á»? xuất các biện pháp lấp khoảng trống giữa chính sách của WB và Chính phủ Việt Nam); • Các tác Ä‘á»™ng tiá»?m năng tích cá»±c và tiêu cá»±c (tác Ä‘á»™ng tích cá»±c, tác Ä‘á»™ng tiêu cá»±c tiá»?m ẩn vá»? môi trÆ°á»?ng, tác Ä‘á»™ng xã há»™i, quy trình quản lý môi trÆ°á»?ng và xã há»™i, sàng lá»?c vá»? môi trÆ°á»?ng và xã há»™i của chÆ°Æ¡ng trình, giám sát các kế hoạch và các chỉ số, vai trò giám sát và trách nhiệm); • Phối hợp và thá»±c hiện (rà soát REDD+, sàng lá»?c môi trÆ°á»?ng và xã há»™i, tuân thủ và báo cáo); và • Xây dá»±ng năng lá»±c và há»— trợ kỹ thuật (năng lá»±c thá»±c hiện và quản lý để xây dá»±ng đánh giá tác Ä‘á»™ng môi trÆ°á»?ng và xã há»™i – ESIA và ESMP); và tham vấn và công bố thông tin (công bố ESMF, tham vấn công chúng, cÆ¡ chế phản hồi và giải quyết khiếu nại, và thành lập Ban bồi thÆ°á»?ng khiếu nại). Bảng 3.51 Tóm tắt các chính sách hoạt Ä‘á»™ng được kích hoạt của WB113 Cập nhật tình Chính sách hoạt trạng (Kết Ä?á»? xuất cách tiếp cận Ä‘á»™ng của WB quả Ä‘iá»?u tra của SESA) ESMF sẽ thiết lập phÆ°Æ¡ng thức và thủ tục để giải quyết các tác Ä?ánh giá môi trÆ°á»?ng Ä‘á»™ng môi trÆ°á»?ng và xã há»™i tiêu cá»±c tiá»?m ẩn từ thá»±c hiện các hoạt OP 4.01 Kích hoạt Ä‘á»™ng được xác định trong PRAP, bao gồm các tiêu chí sàng lá»?c, thủ tục và trách nhiệm của tổ chức. Các PRAP có các hoạt Ä‘á»™ng trong rừng đặc dụng, và rừng có giá Sinh cảnh tá»± nhiên trị bảo tồn cao (sinh cảnh và sinh cảnh quan trá»?ng). Má»?i vấn Ä‘á»? OP 4.04 Kích hoạt quan trá»?ng liên quan đến sinh cảnh và sinh cảnh quan trá»?ng phát sinh từ PRAP được Ä‘á»? cập trong SESA và các tác Ä‘á»™ng tiêu cá»±c tiá»?m ẩn được Ä‘á»? cập trong ESMF. Các PRAP có các hoạt Ä‘á»™ng ảnh hưởng đến quản lý, bảo vệ, hoặc Rừng sá»­ dụng rừng tá»± nhiên và / hoặc rừng trồng. Bất kỳ vấn Ä‘á»? quan OP 4.36 Kích hoạt trá»?ng nào liên quan đến rừng trong PRAP được giải quyết trong SESA và các tác Ä‘á»™ng tiêu cá»±c tiá»?m năng giải quyết trong ESMF. Không chắc nhìn thấy nhiá»?u sá»± gia tăng trong việc tăng sá»­ dụng Quản lý sâu bệnh thuốc trừ sâu trong thâm canh nông nghiệp, không phải là má»™t Kích hoạt OP 4.09 hoạt Ä‘á»™ng của chÆ°Æ¡ng trình nhÆ°ng chÆ°Æ¡ng trình có thể thấy sá»± gia tăng trong việc sá»­ dụng. Thấy rằng ngÆ°á»?i dân tá»™c thiểu số thÆ°á»?ng có mối liên hệ chặt chẽ Tài nguyên văn hoá vá»›i các khu rừng, có thể là trong trÆ°á»?ng hợp cá biệt các hoạt Ä‘á»™ng vật thể Kích hoạt REDD+ có thể xâm phạm vào địa Ä‘iểm mà dân bản xác định là OP 4.11 linh thiêng nhÆ° những khoảnh rừng đặc biệt. Dá»± kiến sẽ không xảy ra bất cứ Ä‘iá»?u gì nhÆ°ng xét từng trÆ°á»?ng hợp cụ thể. Việc thá»±c hiện các PRAP vá»›i sá»± tham gia của các BQLRPH và BQLRÄ?D dá»± kiến có thể sẽ ảnh hưởng đến các dân tá»™c thiểu số và các cá»™ng đồng phụ thuá»™c vào rừng khác, thá»±c hiện PRAP cÅ©ng có thể xúc tác cho quá trình khoanh vùng đất bị hạn chế tiếp cận Dân bản địa trong toàn khu vá»±c và do đó có thể tạo ra má»™t số rủi ro cho Ä‘á»?i (dân tá»™c thiểu số) Kích hoạt sống của đồng bào dân tá»™c thiểu số. Khung quản lí xã há»™i và môi OP/BP 4.10 trÆ°á»?ng bao gồm cả Khung qui hoạch DTTS (EMPF). Các cÆ¡ chế Ä‘á»? xuất sẽ giúp giải quyết các vấn Ä‘á»? cÆ¡ bản vá»? tham vấn đầy đủ vá»›i cá»™ng đồng cụ thể tại các địa Ä‘iểm cụ thể vá»? các can thiệp được Ä‘á»? xuất thông qua nhiá»?u kế hoạch trong cả quá trình (Ä?ánh giá nhu cầu REDD+, kế hoạch quản lý và báo cáo sàng lá»?c xã há»™i) đòi Bảng này được WB cập nhật năm 2012 “Trang dữ liệu các biện pháp đảm bảo an toàn tổng hợpâ€? dùng cho há»— trợ của 113 FCPF. 121 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Cập nhật tình Chính sách hoạt trạng (Kết Ä?á»? xuất cách tiếp cận Ä‘á»™ng của WB quả Ä‘iá»?u tra của SESA) há»?i phải xác định tác Ä‘á»™ng và biện pháp giảm thiểu cÅ©ng nhÆ° để tránh hoặc giải quyết các tác Ä‘á»™ng không mong muốn tiá»?m ẩn. Không chắc rằng tái định cÆ° không tá»± nguyện hay thu hồi đất sẽ xảy ra trong các khu vá»±c ER-P (ví dụ nhÆ° ra khá»?i khu rừng đặc dụng hoặc RPH), nhÆ°ng có nhiá»?u khả năng cao hÆ¡n vá»? việc không tá»± nguyện hạn chế vào các khu rừng (ví dụ, để thu hái lâm sản ngoài gá»— / củi) được phân loại má»™t cách hợp pháp là rừng sản xuất, phòng há»™, và khu bảo tồn gây ảnh hưởng tiêu cá»±c đến Ä‘á»?i Tái định cÆ° không tá»± sống của ngÆ°á»?i bị ảnh hưởng. ESMF, kể cả Khung chính sách và nguyện Kích hoạt quy trình chi tiết đã được chuẩn bị phù hợp và bao gồm các cÆ¡ chế OP/BP 4.12 nêu trên cho các quy trình đảm bảo tham vấn đầy đủ vá»›i các cá»™ng đồng cụ thể tại các địa Ä‘iểm cụ thể cho các can thiệp Ä‘á»? xuất thông qua việc chuẩn bị các kế hoạch trong quá trình (Ä?ánh giá nhu cầu REDD+, kế hoạch quản lý và báo cáo sàng lá»?c xã há»™i) khi làm việc vá»›i các Ban quản lý rừng và vá»›i má»™t cÆ¡ chế thá»?a thuận chia sẻ lợi ích cho việc sá»­ dụng tài nguyên thiên nhiên. Ngành lâm nghiệp đã có kinh nghiệm vá»? loại qui trình và thá»?a thuận này. An toàn đập Không kích OP 4.37 hoạt Ä?Æ°á»?ng thủy Quốc tế Không kích OP 7.50 hoạt Khu vá»±c tranh chấp Không kích OP 7.60 hoạt Thí Ä‘iểm việc sá»­ dụng hệ thống vay để giải quyết vấn Ä‘á»? đảm bảo Không kích an toàn môi trÆ°á»?ng và hoạt hay áp xã há»™i trong các dá»± án dụng do Ngân hàng há»— trợ OP 4.00 Theo Khung phÆ°Æ¡ng pháp luận của Quỹ các-bon các biện pháp đảm bảo an toàn của Ngân hàng Thế giá»›i (Các OP - xem Bảng 3.1 ở trên) phải được gắn trong ER-P, nhÆ°ng các biện pháp đảm bảo an toàn của UNFCCC cÅ©ng nên được "khuyến khích"114. Ä?iá»?u này cÅ©ng đã được nhắc lại trong Ã? tưởng Ä‘á»? xuất chÆ°Æ¡ng trình giảm phát thải (ER- PIN). Bảy biện pháp đảm bảo an toàn của UNFCCC được Há»™i nghị các bên tham gia (CP) quyết định tại Cancun (CP 16) bao gồm: a) phù hợp vá»›i các chÆ°Æ¡ng trình lâm nghiệp của quốc gia và mục tiêu của công Æ°á»›c / thá»?a thuận quốc tế liên quan, b) Quản trị minh bạch và hiệu quả, c) Kiến thức và quyá»?n của ngÆ°á»?i dân bản địa và cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng, d) Tham gia đầy đủ và hiệu quả, e) Tăng cÆ°á»?ng lợi ích vá»? môi trÆ°á»?ng và xã há»™i, f) và g) Rủi ro của đảo ngược phát thải, rủi ro của dịch chuyển phát thải. Mặc dù không có biện pháp đảm bảo an toàn vá»? "giá»›i" song cả hai Quỹ các-bon/Ngân hàng Thế giá»›i và UNFCCC Ä‘á»?u coi đó là má»™t chủ Ä‘á»? xuyên suốt quan trá»?ng. Vì có má»™t số can thiệp (hoạt Ä‘á»™ng) của chÆ°Æ¡ng trình tại các địa Ä‘iểm phân tán khác nhau và dá»± kiến sẽ liê n quan đến việc quản lý tốt hÆ¡n của các BQLRPH, BQL rừng đặc dụng, công ty lâm nghiệp Nhà nÆ°á»›c có thể tạo cÆ¡ há»™i cho ngÆ°á»?i dân địa phÆ°Æ¡ng thông qua việc quản lý những nguồn lá»±c địa phÆ°Æ¡ng và các khoản đầu tÆ° rừng má»™t cách bá»?n vững và có sá»± tham gia, nhÆ°ng các can thiệp đó cÅ©ng có thể hạn chế sá»± tiếp cận của ngÆ°á»?i dân địa phÆ°Æ¡ng đối 114 Xem Khung phÆ°Æ¡ng pháp luận của Quỹ các bon (2013), Ä‘iểm 4.1 vá»? các biện pháp đảm bảo an toàn: "Vá»›i Ngân hàng Thế giá»›i hoạt Ä‘á»™ng vá»›i tÆ° cách là cả Uá»· viên quản trị và Ä?ối tác giải ngân của Quỹ Carbon, tất cả các chÆ°Æ¡ng trình ER sẽ phải đáp ứng các chính sách và thủ tục của Ngân hàng thế giá»›i Ä‘ang áp dụng. Các chÆ°Æ¡ng trình ER cÅ©ng cần thúc đẩy và há»— trợ các biện pháp đảm bảo an toàn ghi trong hÆ°á»›ng dẫn của UNFCCC vá»? REDD+." 122 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx vá»›i lâm sản và đất Ä‘ai hoặc các can thiệp của chÆ°Æ¡ng trình có thể xây dá»±ng cÆ¡ sở hạ tầng nhá»? nhÆ° Ä‘Æ°á»?ng nhá»? hoặc cÆ¡ sở hạ tầng qui mô thôn bản. Má»™t kế hoạch tái định cÆ° hoặc má»™t kế hoạch vắn tắt không thể lập được ở giai Ä‘oạn này vì số ngÆ°á»?i và vị trí tái định cÆ° chÆ°a được biết. Thay vào đó, má»™t Khung chính sách tái định cÆ° (RPF) là cần thiết để giải quyết các hình thức thu hồi đất và tái định cÆ° khác nhau có thể xảy ra trong suốt chÆ°Æ¡ng trình. Khung chính sách tái định cÆ° Ä‘Æ°a ra các nguyên tắc và mục tiêu, tiêu chí của ngÆ°á»?i phải di dá»?i, phÆ°Æ¡ng thức bồi thÆ°á»?ng và khôi phục, chức năng tham gia và thủ tục khiếu nại, hÆ°á»›ng dẫn việc bồi thÆ°á»?ng và tái định cÆ° tiá»?m năng của những ngÆ°á»?i này. Khung chính sách tiếp tục mô tả các yêu cầu quy hoạch và tài liệu hÆ°á»›ng dẫn cho các hoạt Ä‘á»™ng theo chÆ°Æ¡ng trình. Khung chính sách này sẽ trình bày các yêu cầu lập kế hoạch và tÆ° liệu hoá đối vá»›i các hoạt Ä‘á»™ng của chÆ°Æ¡ng trình. Ä?ối vá»›i tái định cÆ°, Khung chính sách tái định cÆ° dá»± kiến Ä‘Æ°a ra má»™t Khung qui trình. Khung qui trình đặc biệt sẽ giúp đánh giá và giải quyết việc hạn chế tiếp cận các nguồn tài nguyên thiên nhiên và có các biện pháp khắc phục những hạn chế này trên cÆ¡ sở từng trÆ°á»?ng hợp cụ thể. Nó Ä‘á»? cập đến hai chính sách đảm bảo an toàn của Ngân hàng Thế giá»›i: OP 4.12 vá»? tái định cÆ° không tá»± nguyện và OP 4.10 vá»? các dân tá»™c bản địa (trong bối cảnh Việt Nam là các dân tá»™c thiểu số). Trong ER-P sáu nhóm dân tá»™c thiểu số lá»›n chiếm khoảng 11,5% tổng dân số). EMPF đã được chuẩn bị và má»™t loạt tác Ä‘á»™ng tích cá»±c được Ä‘á»? xuất nhÆ° sau: • Bảo vệ và phát triển rừng tá»± nhiên để đảm bảo tính bá»?n vững của nguồn nÆ°á»›c được sá»­ dụng bởi các cá»™ng đồng dân tá»™c thiểu số địa phÆ°Æ¡ng; • Luân kỳ khai thác dài hÆ¡n để tăng giá trị sản phẩm rừng sản xuất thông qua sản xuất lâm sản có giá trị cao hÆ¡n; • Lợi ích bằng tiá»?n và phi tiá»?n mặt dá»±a trên việc nâng cao trữ lượng các-bon rừng để cải thiện cả vá»? mức sống của các nhóm dân tá»™c thiểu số và tạo Ä‘iá»?u kiện cho há»? tham gia nhiá»?u hÆ¡n nữa; • Nâng cao năng lá»±c của các nhóm dân tá»™c thiểu số để quản lý bá»?n vững đất rừng đã giao cho há»?. Tác Ä‘á»™ng tiêu cá»±c phải được giảm thiểu bao gồm những Ä‘iá»?u sau đây: • Hạn chế quyá»?n vào rừng sẽ được khắc phục vá»›i các khóa há»?c đào tạo vá»? cách tăng sản lượng trên đất rừng còn lại; chậm có nguồn thu nhập nhÆ°ng chi phí của sá»± chậm trá»… có thể được khắc phục thông qua tài chính vi mô; • Luân kỳ khai thác dài hÆ¡n cÅ©ng tác Ä‘á»™ng tiêu cá»±c đến việc làm công ăn lÆ°Æ¡ng ở địa phÆ°Æ¡ng và giảm t hu nhập, nhÆ°ng các biện pháp cụ thể để bù đắp những tác Ä‘á»™ng này sẽ được giá»›i thiệu vá»›i sá»± đồng thuận của nhóm dân tá»™c thiểu số; và • Các há»™ dân tá»™c thiểu số không phải là chủ rừng sẽ không được hưởng lợi từ các khoản chi trả bằng tiá»?n mặt cho các chủ rừng nhÆ°ng sẽ được hưởng lợi từ những lợi ích phi tiá»?n mặt theo nhu cầu để cải thiện sinh kế. Sá»± hiện diện của các dân tá»™c thiểu số trong khu vá»±c ER-P là rõ ràng, nhÆ°ng vị trí, sá»± tham gia và hoàn cảnh đối vá»›i má»—i can thiệp được Ä‘á»? xuất chÆ°a thể xác định được cho đến khi chÆ°Æ¡ng trình / tiểu dá»± án can thiệp được xác lập trong quá trình thá»±c hiện chÆ°Æ¡ng trình để chuẩn bị Khung chính sách dân tá»™c thiểu số (EMPF). EMPF này hÆ°á»›ng dẫn cách xây dá»±ng Khung phát triển DTTS (EMDP) cho các chÆ°Æ¡ng trình / tiểu dá»± án nhằm đảm bảo tham vấn vá»›i các dân tá»™c thiểu số bị ảnh hưởng trong khu vá»±c tiểu dá»± án và giúp ngÆ°á»?i DTTS bị ảnh hưởng được nhận trợ cấp xã há»™i và kinh tế phù hợp vá»›i văn hóa, và khi các ảnh hưởng xấu tiá»?m năng, các tác Ä‘á»™ng được xác định, tránh, giảm thiểu, hạn chế, hay Ä‘á»?n bù. Trong khi không trù tính có tái định cÆ° nhÆ°ng cÅ©ng có thể có trÆ°á»?ng hợp hạn chế sá»­ dụng đối vá»›i đất rừng hiện có sẽ dẫn tá»›i tái định cÆ° má»™t số ít các cá»™ng đồng sống trong rừng hoặc do Ä‘á»? nghị từ các BQLRPH hay BQL rừng đặc dụng và việc tái định cÆ° nhÆ° vậy là không đủ Ä‘iá»?u kiện để được nhận tài trợ cho chÆ°Æ¡ng trình, Ä‘iá»?u này đã được các Nghị định của chính phủ qui định. Chi phí bồi thÆ°á»?ng và các khoản phụ cấp khác sẽ do Chính phủ Việt Nam chi trả chứ không phải ChÆ°Æ¡ng trình này. TÆ°Æ¡ng tá»±, việc trồng lại rừng hoặc trồng má»›i rừng có thể dẫn đến việc 123 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx mất đất sản xuất nông nghiệp hiện có. Bồi thÆ°á»?ng cho các hoạt Ä‘á»™ng này sẽ do Chính phủ Việt Nam chi trả chứ không phải ChÆ°Æ¡ng trình. 3.10.1 Giá»›i trong khu vá»±c chÆ°Æ¡ng trình giảm phát thải Hiến pháp năm 2013 của Việt Nam Ä‘á»? cao sá»± bình đẳng của phụ nữ, và có Luật Bình đẳng giá»›i năm 2006, và năm 2013 Luật Ä?ất Ä‘ai củng cố thêm rằng tên của phụ nữ cÅ©ng được Ä‘Æ°a vào sổ Ä‘á»? chứ không phải chỉ Ä‘Æ¡n giản là "ngÆ°á»?i chủ gia đình." Ngoài ra, có những chiến lược quốc gia và tỉnh đến năm 2020 để thúc đẩy quyá»?n của phụ nữ. Trong số các tổ chức Ä‘oàn thể, Há»™i Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam thúc đẩy bình đẳng giá»›i và sá»± tham gia của phụ nữ trong phát triển. Tuy nhiên, mặc dù vậy nhÆ°ng bình đẳng giá»›i vẫn chÆ°a được lồng ghép trong thá»±c tế. Mối quan tâm của phụ nữ nông thôn, cho dù là ngÆ°á»?i Kinh hay dân tá»™c thiểu số, vẫn chÆ°a được thá»±c hiện nghiêm túc, đầy đủ trong nhiá»?u lÄ©nh vá»±c có tác Ä‘á»™ng rất lá»›n đến sinh kế của há»?: đất Ä‘ai, nông nghiệp và lâm nghiệp. Vẫn tồn tại những nghá»? nam giá»›i thống trị, ở đó lồng ghép giá»›i vẫn chÆ°a diá»…n ra và lấy ví dụ, ở má»™t số Sở NN & PTNT, hay chi cục kiểm lâm, chỉ có những ngÆ°á»?i phụ nữ làm kế toán. Cán bá»™ địa chính nói chung thÆ°á»?ng là nam giá»›i. Các tài liệu tham khảo pháp lý đầu tiên liên quan đến quyá»?n bình đẳng của chồng và vợ vá»? tài sản là Nghị định 70/2001/NÄ?-CP quy định chi tiết thi hành Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2000. Nghị định qui định rằng tất cả các văn bản đăng ký tài sản gia đình và quyá»?n sá»­ dụng đất phải ghi tên của cả vợ và chồng. Luật Ä?ất Ä‘ai năm 2013 cÅ©ng ghi nhận quyá»?n hoa lợi của phụ nữ vá»›i tất cả các loại đất. Tuy nhiên, quyá»?n của phụ nữ vẫn ít hÆ¡n so vá»›i nam giá»›i. Ở đây có má»™t vài nguyên nhân. Hệ thống đăng ký há»™ khẩu của Việt Nam xác định "chủ há»™." Ä?iá»?u này không may dù ít hay nhiá»?u dẫn tá»›i việc nam giá»›i sẽ tá»± Ä‘á»™ng được chá»?n là "chủ" của các há»™ gia đình, trừ trÆ°á»?ng hợp có những phụ nữ làm chủ há»™ (thÆ°á»?ng do góa bụa, bị bá»? rÆ¡i và/hoặc ly dị). Trong quá khứ, việc tá»± chá»?n má»™t ngÆ°á»?i chủ há»™ dẫn đến hàng ngàn sổ Ä‘á»? được cấp vá»›i tên duy nhất của ngÆ°á»?i đàn ông; những cuốn sổ đó chÆ°a bao giá»? được cập nhật để Ä‘Æ°a tên của phụ nữ vào115. Ví dụ trong khu vá»±c ER-P, rất nhiá»?u sổ Ä‘á»? cấp trÆ°á»›c khoảng năm 2005 không có tên ngÆ°á»?i vợ trong đó, trái vá»›i Nghị định 70 bởi vì chính quyá»?n địa phÆ°Æ¡ng thiếu cả nhận thức và năng lá»±c để thá»±c hiện các quy định tại Nghị định này. Má»™t vấn Ä‘á»? khác liên quan đến quyá»?n sá»­ dụng đất của phụ nữ là khi há»? đã được giao đất nông nghiệp hay đất lâm nghiệp há»? thÆ°á»?ng được nhận ít hÆ¡n diện tích mà những ngÆ°á»?i đàn ông được giao vì há»™ gia đình phụ nữ làm chủ há»™ thÆ°á»?ng có ít lao Ä‘á»™ng hÆ¡n so vá»›i má»™t há»™ gia đình nam giá»›i là chủ há»™116. Ä?iá»?u này là do ở má»™t số địa phÆ°Æ¡ng đất được phân bổ dá»±a trên lao Ä‘á»™ng sẵn có trong các há»™ gia đình tại thá»?i Ä‘iểm giao. Ã?t có lao Ä‘á»™ng có thể dẫn đến ít đất, đất sẽ được giao cho há»™ gia đình vá»›i nhiá»?u lao Ä‘á»™ng hÆ¡n để thâm canh lúa nÆ°á»›c. NhÆ° đã Ä‘á»? cập ở trên, các quyá»?n đối vá»›i tài sản chung không được chính thức công nhận tại Việt Nam vá»›i sá»± chú trá»?ng tá»›i quyá»?n sở hữu cá nhân và há»™ gia đình phù hợp vá»›i ngÆ°á»?i Kinh, nhÆ°ng không phù hợp vá»›i rất nhiá»?u cá»™ng đồng dân tá»™c thiểu số. Ä?iá»?u này cÅ©ng có tác Ä‘á»™ng tiêu cá»±c đối vá»›i phụ nữ, vì vá»›i quyá»?n sá»­ dụng đất vẫn còn ít, há»? dá»±a vào quyá»?n tài sản chung nhiá»?u hÆ¡n nam giá»›i để đáp ứng nhu cầu sinh kế cho bản thân và gia đình của há»?. Ví dụ, phụ nữ quan tâm nhiá»?u hÆ¡n đến rừng nếu nói vá»? lâm sản ngoài gá»—. Nhiá»?u phụ nữ vào rừng để tìm kiếm các lâm sản ngoài gá»— hÆ¡n nam giá»›i, dù để bán hoặc sá»­ dụng trong gia đình. Phụ nữ dân tá»™c thiểu số có nhiá»?u khả năng có kiến thức vá»? các loại thá»±c phẩm rừng khác nhau so vá»›i nam giá»›i hoặc phụ nữ ngÆ°á»?i Kinh. Vì vậy, phụ nữ có nhiá»?u quan ngại vá»? việc giảm khả năng tồn tại của cả lâm sản ngoài gá»— và củi trong khu vá»±c của há»?. Trong khi thu hái lâm sản ngoài gá»— là công việc khá khó khăn, và không mang lại thu nhập lá»›n, nhÆ° đã Ä‘á»? cập phụ nữ yêu cầu có nguồn thu nhập ổn định có sẵn, vì canh tác thÆ°á»?ng được thá»±c hiện trên cÆ¡ sở má»™t năm má»™t vụ, và hầu hết chăn nuôi nhá»? nhÆ° gia cầm không được nêu ra nhằm mục đích tạo thu nhập. Bất bình đẳng giá»›i vá»? quyá»?n sá»­ dụng đất, bao gồm cả quyá»?n sá»­ dụng đất lâm nghiệp, có khả năng tác Ä‘á»™ng tiêu cá»±c nghiêm trá»?ng đối vá»›i khả năng của phụ nữ được hưởng lợi theo REDD+ vá»›i mức Ä‘á»™ tÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° nam giá»›i. Theo Ä‘á»? án kiểu nhÆ° PFES yêu cầu phải có các quyá»?n sá»­ dụng đất hợp pháp, phụ nữ chắc chắn sẽ bị thiệt thòi. Thêm vào đó, các há»™ gia đình phụ nữ làm chủ há»™ có thể bị loại ra khá»?i hợp đồng bảo vệ rừng vì thiếu lao Ä‘á»™ng trong gia đình (hoặc thá»±c sá»± không sẵn lòng / không có ngÆ°á»?i để Ä‘i tuần tra bảo vệ rừng). Khi phụ nữ đại diện ở má»™t mức Ä‘á»™ thấp hÆ¡n nhiá»?u vá»? quyá»?n sá»­ dụng đất, thì cÅ©ng có thể có nghÄ©a là giảm khả năng tiếp cận tín dụng để đầu tÆ° sản xuất 115 Trong má»™t số các dân tá»™c đặc biệt gia trưởng trong định hÆ°á»›ng của mình (H’Mông và Dao là những ví dụ), kết quả này gây bất lợi gấp đôi cho phụ nữ ở chá»— há»? không có tục lệ hay quyá»?n thừa kế vá»›i đất và cÅ©ng không có quyá»?n hợp pháp nếu há»? không có tên trong sổ Ä‘á»?. 116 Xem USAID (2013) Hồ sÆ¡ vá»? VN. Quyá»?n sở hữu và quản trị tài nguyên, Việt Nam , p. 11. 124 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx (Ä‘iá»?u này không áp dụng đối vá»›i vay vốn của Ngân hàng chính sách xã há»™i, cho vay dá»±a trên trách nhiệm liên Ä‘á»›i nhóm). Nếu khoản thanh toán của REDD+ quá chậm (dá»±a trên hiệu quả), thì gần nhÆ° không có cách nào để chủ há»™ nữ, hoặc há»™ gia đình nghèo nói chung, tham gia bình đẳng vá»›i các há»™ gia đình có thể đủ khả năng để chá»? đợi thanh toán chậm cho công lao Ä‘á»™ng. Ở cấp địa phÆ°Æ¡ng, cần lÆ°u ý rằng phụ nữ có xu hÆ°á»›ng ít phát biểu hÆ¡n trong nhóm có cả nam và nữ so vá»›i khi há»? ở trong nhóm chỉ toàn phụ nữ. Xu hÆ°á»›ng này ít thấy trong nhóm ngÆ°á»?i Kinh hÆ¡n những ngÆ°á»?i phụ nữ dân tá»™c thiểu số do yếu tố ngôn ngữ - ít phụ nữ dân tá»™c thiểu số ở Ä‘á»™ tuổi lao Ä‘á»™ng có cÆ¡ há»™i Ä‘i há»?c trên tiểu há»?c (nếu có) so vá»›i ngÆ°á»?i Kinh. Vì vậy, phụ nữ dân tá»™c thiểu số rụt rè hÆ¡n khi phát biểu, má»™t phần vì các mối quan hệ và kỳ vá»?ng vá»? giá»›i và má»™t phần là do tiếng Kinh của há»? chÆ°a sõi. Tuy nhiên, tiếng Kinh hầu nhÆ° luôn được dùng trong các cuá»™c há»?p chính thức. HÆ¡n nữa, vẫn còn xu hÆ°á»›ng má»?i "chủ há»™" Ä‘i há»?p thôn bản. Nếu phụ nữ phải tham dá»±, thì cần phải nói rõ ràng. Ở má»™t phÆ°Æ¡ng diện khác, ví dụ nếu thông tin bằng văn bản được cung cấp trên bảng thông báo ở UBND xã, thì thông tin đó gần nhÆ° là luôn luôn bằng tiếng Kinh. Rào cản ngôn ngữ này có nhiá»?u ý nghÄ©a đối vá»›i việc tiếp cận của phụ nữ dân tá»™c thiểu số đến các thông tin, dịch vụ và khả năng của há»? tham gia tích cá»±c trong các buổi tham vấn. Nó cÅ©ng có tác Ä‘á»™ng đối vá»›i sá»± tham gia tích cá»±c của há»? trong lập kế hoạch ở địa phÆ°Æ¡ng, và các cuá»™c thảo luận khác, có thể có những tác Ä‘á»™ng mạnh mẽ đến sinh kế của há»?. Há»? có thể tham dá»± các cuá»™c há»?p thôn, nhÆ°ng không thể Ä‘Æ°a ra ý kiến (mà chẳng có bất cứ ai thá»±c sá»± để ý tá»›i bởi nam giá»›i lên tiếng nhiá»?u hÆ¡n phụ nữ là Ä‘iá»?u bình thÆ°á»?ng). Thiếu tá»± tin trong việc sá»­ dụng tiếng Kinh cÅ©ng sẽ ảnh hưởng đến việc Ä‘i lại của phụ nữ dân tá»™c thiểu số và việc há»? sẵn sàng tham dá»±, chẳng hạn, các cuá»™c há»?p hoặc các khóa đào tạo cấp xã. Ä?iá»?u này có ý nghÄ©a đặc biệt nghiêm trá»?ng đối vá»›i các chủ há»™ là phụ nữ, đã được nhóm tÆ° vấn SESA xác định là má»™t trong số những ngÆ°á»?i nghèo nhất trong các thôn bản nhóm đã đến. Mục tiêu của Kế hoạch hành Ä‘á»™ng vá»? giá»›i (GAP) là thúc đẩy sá»± tham gia của phụ nữ trong chÆ°Æ¡ng trình và chia sẻ lợi ích, phát huy tối Ä‘a tác Ä‘á»™ng tích cá»±c vá»? bình đẳng giá»›i cÅ©ng nhÆ° giảm thiểu rủi ro và tác Ä‘á»™ng tiêu cá»±c có thể xảy ra. GAP có ba cách tiếp cận: (1) cung cấp cÆ¡ há»™i và tăng cÆ°á»?ng vai trò của phụ nữ trong các hoạt Ä‘á»™ng kinh tế của địa phÆ°Æ¡ng; (2) phổ biến đến nam giá»›i và phụ nữ thông tin vá»? sá»± bá»?n vững môi trÆ°á»?ng và rủi ro xã há»™i; và (3) tăng diện diện của nữ giá»›i trong ngành và ở các vị trí ra quyết định. Những chiến lược này giải quyết các hạn chế vá»? sinh kế bá»?n vững và bình đẳng giá»›i trong các cÆ¡ há»™i sinh kế, tác Ä‘á»™ng không đồng Ä‘á»?u từ vệ sinh môi trÆ°á»?ng kém do phụ nữ tiếp xúc vá»›i môi trÆ°á»?ng đó nhiá»?u hÆ¡n và do trách nhiệm của giá»›i đã xác định, nữ đại diện thấp trong các tổ chức chính phủ và các quá trình ra quyết định. 3.10.12 Các biện pháp đảm bảo an toàn môi trÆ°á»?ng Ä?ánh giá môi trÆ°á»?ng đã được thá»±c hiện và EMSF đã được soạn thảo tập trung vào các Ä‘á»? xuất trong PRAP và các hoạt Ä‘á»™ng trong chÆ°Æ¡ng trình ER (xem các Bảng 3.10 và 3.11). Trong chÆ°Æ¡ng trình không có việc mua sắm thuốc trừ sâu, và ESMF có hÆ°á»›ng dẫn bảo vệ môi trÆ°á»?ng và sẽ đảm bảo rằng sinh cảnh tá»± nhiên quan trá»?ng và các địa Ä‘iểm có ý nghÄ©a văn hóa sẽ được sàng lá»?c trong quá trình lá»±a chá»?n địa Ä‘iểm. Toàn bá»™ chÆ°Æ¡ng trình chú ý phát triển lâm nghiệp bá»?n vững, và các hoạt Ä‘á»™ng trong rừng đặc dụng và RPH sẽ có các biện pháp cụ thể để cải thiện sinh cảnh tá»± nhiên (trong trÆ°á»?ng hợp hầu hết các khu rừng đặc dụng vá»›i Ä‘a dạng sinh há»?c tầm quốc tế quan trá»?ng. Xem Phụ lục 1.7). Các hoạt Ä‘á»™ng của chÆ°Æ¡ng trình sẽ được thá»±c hiện theo EMSF. 3.10.13 Các biện pháp đảm bảo an toàn xã há»™i Dá»± kiến sẽ không tái định cÆ° và không thu hồi đất trong chÆ°Æ¡ng trình . Do không thể xác định trÆ°á»›c các tác Ä‘á»™ng chính xác, má»™t dá»± thảo Khung chính sách tái định cÆ° đã được chuẩn bị để giải quyết bất kỳ tác Ä‘á»™ng nào có thể nảy sinh nhÆ° Ä‘á»? cập ở trên phù hợp vá»›i các quy định của OP 4.12 tái định cÆ° không tá»± nguyện. Khung chính sách tái định cÆ° bao gồm má»™t khung qui trình cho công việc Ä‘á»? xuất vá»›i các BQL rừng đặc dụng, BQLRPH và công ty lâm nghiệp Nhà nÆ°á»›c. Khung qui trình sẽ đánh giá và giải quyết má»?i hạn chế tiếp cận các nguồn tài nguyên thiên nhiên mà các cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng sẽ gặp phải, và Ä‘Æ°a ra các biện pháp giải quyết những hạn chế trên cÆ¡ sở từng trÆ°á»?ng hợp cụ thể. Khung qui trình kết hợp chính sách đảm bảo an toàn xã há»™i khác được áp dụng cho dá»± án này, nghÄ©a là OP 4.20 vá»? các dân tá»™c thiểu số. Các hoạt Ä‘á»™ng của chÆ°Æ¡ng trình sẽ được thá»±c hiện theo Khung chính sách tái định cÆ°. Dân bản địa (dân tá»™c thiểu số) ở vùng dá»± án sẽ được hưởng lợi từ chÆ°Æ¡ng trình. Tuy nhiên, há»? có thể cần được há»— trợ thêm để tuân thủ đầy đủ các quy định của dá»± án. Những ngÆ°á»?i dân tá»™c thiểu số sinh sống trong và xung quanh 125 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx hầu hết các khu rừng đặc dụng và rừng phòng há»™ có đủ Ä‘iá»?u kiện để tham gia chÆ°Æ¡ng trình. Ä?ể đảm bảo rằng các cá»™ng đồng dân tá»™c thiểu số được hưởng lợi từ chÆ°Æ¡ng trình và không bị ảnh hưởng bất lợi, má»™t dá»± thảo Khung phát triển dân tá»™c thiểu số đã được soạn thảo và các hoạt Ä‘á»™ng của ChÆ°Æ¡ng trình sẽ được thá»±c hiện theo Khung phát triển dân tá»™c thiểu số. 3.11. Các biện pháp đảm bảo an toàn của các dá»± án và chÆ°Æ¡ng trình khác Xem Bảng 3.52 cho các dá»± án và các chÆ°Æ¡ng trình quan trá»?ng khác ở khu vá»±c Bắc Trung Bá»™. 126 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Bảng 3.52 Các dá»± án quan trá»?ng có tài trợ nÆ°á»›c ngoài trong vùng ER-P duyên hải Bắc Trung Bá»™ Dá»± án/Chuong Tóm tắt tác Ä‘á»™ng môi Tỉnh Các biện pháp đảm bảo an toàn Tình trạng Trùng lắp Các vấn Ä‘á»? tiá»?m năng trình trÆ°á»?ng và xã há»™i Những yêu cầu của USAID, Kế hoạch ChÆ°Æ¡ng trình Thanh Hóa và giám sát và giảm thiểu môi trÆ°á»?ng Thá»±c hiện Có Không đáng kể Không có VFD Nghệ An hàng năm (EMMP) Các biện pháp đảm bảo an toàn của JICA 2 Tất cả các tỉnh Thá»±c hiện Có Không đáng kể Không có JICA được áp dụng Tình trạng thiếu đất rừng và đất Ngân hàng Thế giá»›i nông nghiệp cho tái định cÆ°; tác Ä?ánh giá tác Ä‘á»™ng môi trÆ°á»?ng (EIA) Dòng ngÆ°á»?i Ä‘i theo; Ä‘á»™ng mất rừng và suy thoái rừng; Các kế hoạch tái định cÆ° tái định cÆ°; và tác Thuá»· Ä‘iện Ä?ang xây Thá»±c hiện kém những biện pháp Thanh Hóa Các kế hoạch bảo vệ môi trÆ°á»?ng Có Ä‘á»™ng nghiêm trá»?ng Trung Son dá»±ng giảm nhẹ ngắn hạn và tác Ä‘á»™ng lâu (EMP) đến KBTTN Pù Hu và dài không giảm bá»›t lên các KBTTN Giám sát Ä‘á»™c lập Pù Luông quan trá»?ng; Tác Ä‘á»™ng tích lÅ©y chỉ má»›i bắt đầu Tình trạng thiếu đất rừng và đất Ngân hàng Thế giá»›i nông nghiệp cho tái định cÆ°; tác Tóm tắt đánh giá xã há»™i môi trÆ°á»?ng Dòng ngÆ°á»?i Ä‘i theo; Ä‘á»™ng mất rừng và suy thoái rừng; (ESRS) của CÆ¡ quan bảo lãnh đầu tÆ° tái định cÆ°; và tác Thá»±c hiện kém những biện pháp Ä‘a phÆ°Æ¡ng (MIGA); Ä?ang xây Hồi Xuân Thanh Hóa Có Ä‘á»™ng nghiêm trá»?ng giảm nhẹ ngắn hạn và tác Ä‘á»™ng lâu Kế hoạch phát triển DTTS và sinh kế dá»±ng đến KBTTN Pù Hu và dài không giảm bá»›t lên các KBTTN tái định cÆ° (RLEMDP); Pù Luông quan trá»?ng; Ä?ánh giá tác Ä‘á»™ng môi trÆ°á»?ng và xã Tác Ä‘á»™ng tích lÅ©y cho là được Ä‘Æ°a há»™i (ESIA) vào nghiên cứu trên; chỉ má»›i bắt đầu Má»›i bắt đầu giai Ä‘oạn 1 Vấn Ä‘á»? tái định cÆ° qui Ngân hàng Thế giá»›i Thanh Hóa mô nhá»? ở cả bốn địa Ä?ánh giá tác Ä‘á»™ng môi trÆ°á»?ng và xã - Dong Be; Ä‘iểm của giai Ä‘oạn 1; há»™i (ESIA) Nghệ An – Vì những con đập là Khung an toàn đập Thanh Hóa; Khe Gang, khôi phục lại (không Dá»± án cải thiện Khung chính sách tái định cÆ° Khôi phục các đập thủy lợi vá»›i các Nghệ An; Khe San xây dá»±ng má»›i) nên các an toàn và khôi Khung chính sách dân tá»™c thiểu số rủi ro vá»? an toàn; dân ở hạ lÆ°u chịu Quảng Bình; Quảng vấn Ä‘á»? xã há»™i và môi phục đập Kế hoạch quản lý môi trÆ°á»?ng và xã há»™i rủi ro đáng kể Hà TÄ©nh Bình- Phú trÆ°á»?ng được dá»± kiến (ESMP) Vinh sẽ là khá hạn chế; an Hà TÄ©nh - toàn đập là má»™t vấn Ä‘á»? Dịch vụ giải quyết khiếu nại Khe Nhay ở tất cả các địa Ä‘iểm (không giai được chá»?n Ä‘oạn 1) Bá ThÆ°á»›c 1 Thanh Hóa Ä?TM đã được phê duyệt bởi chính Hoàn thành Không có 127 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx quyá»?n địa phÆ°Æ¡ng có liên quan, UBND hoặc gần tỉnh Thanh Hoá vào 25/05/2009 hoàn thành Dá»± án CDM Bá ThÆ°á»›c 2 Thanh Hóa NhÆ° trên NhÆ° trên Không có Quảng Trị và Ä?ang thá»±c BCC Thừa Thiên ADB Có Không có hiện Huế UN-REDD Hà TÄ©nh UNFCCC Thủ tục sàng lá»?c các vấn Ä‘á»? môi Ä?á»? xuất tài trÆ°á»?ng và xã há»™i của UNDP (SESP); trợ để: tái 4.000 ha rừng ngập Cải thiện khả tham khảo Các tiêu chuẩn môi trÆ°á»?ng sinh 4.000 mặn sẽ được phục hồi năng chống chịu và xã há»™i của UNDP (SES); ha rừng và / hoặc trồng má»›i của cá»™ng đồng Không Quỹ Khí hậu xanh (GCF) Phụ lục III, ngập mặn vá»›i chức năng không ven biển dá»… bị Thanh Hóa, đáng kể các biện pháp đảm bảo an toàn môi ven biển chỉ là vùng đệm chống Do Tổng cục Thuá»· lợi, Bá»™ NNPTNT tổn thÆ°Æ¡ng do Thừa Thiên trong hai trÆ°á»?ng và xã há»™i tạm thá»?i của Quỹ làm vùng bão, mà cÅ©ng để cung thá»±c hiện tác Ä‘á»™ng của Huế tỉnh vùng (GCF/B.07/11, tr. 36-38); Phụ lục XIII, đệm chắn cấp các nguồn tài biến đổi khí hậu ER-P Chính sách giá»›i trong GCF sóng biển nguyên hệ sinh thái có UNDP Quỹ Khí (GCF/B.09/23, tr. 84- 91): Kết quả là dâng do bão thể há»— trợ sinh kế ven hậu Xanh má»™t kế hoạch quản lý môi trÆ°á»?ng và xã (Khoảng biển. há»™i 2016-2021) 3.12. Tóm tắt các vấn Ä‘á»? xã há»™i và môi trÆ°á»?ng tiá»?m ẩn trong vùng chÆ°Æ¡ng trình ER tiá»?m năng và các biện pháp giảm thiểu Má»™t số những khó khăn đặc biệt là đối vá»›i sá»± tham gia tích cá»±c của đồng bào dân tá»™c thiểu số (và tiá»?m năng được hưởng lợi) trong REDD+ liên quan đến toàn bá»™ sinh kế của há»? và số lượng hạn chế các lá»±a chá»?n khả thi há»? phải cải thiện tại chá»—. REDD được xem là má»™t cách tiếp cận rủi ro. Bản thân cách tiếp cận tổng thể của REDD+ làm cho việc tham vấn và FPIC khó khăn – vì REDD được xem là má»™t chÆ°Æ¡ng trình PFES - mà có thể hoặc không thể thanh toán sau nhiá»?u năm hoạt Ä‘á»™ng. Ä?ây không phải là má»™t cách thá»±c tế đáng tin cậy để thuyết phục nông dân của bất kỳ dân tá»™c hay giá»›i nào tham gia. Các dữ liệu thu thập được cho SESA cho thấy rằng dÄ© nhiên ngÆ°á»?i dân tá»™c thiểu số hiện nay có ít lá»±a chá»?n hÆ¡n để cải thiện và / hoặc Ä‘a dạng hóa sinh kế của há»? so vá»›i ngÆ°á»?i Kinh, má»™t ví dụ vá»? thay đổi nông nghiệp ứng phó vá»›i thị trÆ°á»?ng và lao Ä‘á»™ng di cÆ° là má»™t phần câu trả lá»?i của các dân tá»™c thiểu số khi phải đối mặt vá»›i nhiá»?u thách thức. Ä?iá»?u này má»™t phần là do giáo dục thấp hÆ¡n, nhÆ°ng có rất nhiá»?u biến số khác cÅ©ng có vai trò, kể cả chất lượng của đất sẵn có dành cho những ngÆ°á»?i có quyá»?n sá»­ dụng là các dân tá»™c thiểu số và sá»± há»™i nhập của há»? vá»›i thị trÆ°á»?ng. Những sá»± thật này chỉ ra má»™t số thách thức đối vá»›i chÆ°Æ¡ng trình REDD+ tại các tỉnh có chÆ°Æ¡ng trình ER, nếu chỉ hoàn toàn dá»±a vào ngành lâm nghiệp. 128 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Các bảng sau cho thấy má»™t cái nhìn tổng quan vá»? các vấn Ä‘á»? được nêu ra trong các bảng tóm tắt tại mục 3.4 -3.6. Bảng 3.53 dÆ°á»›i đây cung cấp má»™t số giải pháp tiá»?m năng, nhÆ°ng phải được lÆ°u ý, tuy nhiên, là má»™t số các giải pháp Ä‘á»? xuất sẽ khó thá»±c hiện trong thá»±c tế; các giải pháp này yêu cầu há»— trợ ODA lá»›n và cam kết thá»±c hiện của chính phủ ở tất cả các cấp khác nhau Nhiá»?u trong số các giải pháp này Ä‘á»?u liên quan chặt chẽ và yêu cầu các hành Ä‘á»™ng được thá»±c hiện trên nhiá»?u mặt trận cùng má»™t lúc. Ví dụ, sẽ không giúp gì nhiá»?u để thay đổi chính sách, luật lệ và qui định (PLR), nếu các hệ thống và cÆ¡ chế thá»±c hiện chúng không làm chức năng há»— trợ sá»± thay đổi. REDD+ không thể và không nên được xem nhÆ° phÆ°Æ¡ng thuốc chữa bách bệnh sẽ giải quyết những thách thức lá»›n trong ngành lâm nghiệp ở Việt Nam; tuy nhiên, đồng thá»?i nếu không có má»™t số thay đổi cÆ¡ bản trong khuôn khổ PLR và thể chế - toàn bá»™ hệ thống quản trị rừng – ít nhiá»?u REDD+ có khả năng mang lại lợi ích mong đợi, không nói đến nhiá»?u lợi ích cho ngÆ°á»?i nghèo, phụ thuá»™c vào rừng, và cá»™ng đồng dân tá»™c thiểu số. Bảng 3.53 Tóm tắt những phát hiện của SESA giai Ä‘oạn 1 vá»? những thách thức và giải pháp tiá»?m năng trong khu vá»±c chÆ°Æ¡ng trình ở duyên hải BTB Chủ Ä‘á»? Rủi ro hay/và thách thức Giải pháp/giảm thiểu tiá»?m năng Ã?t hoặc không có sá»± công nhận luật tục Thay đổi PLR quản trị rừng và đất; Há»— trợ cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng Ä?ất hay quyá»?n sở hữu cá»™ng đồng đối vá»›i đất thành lập các há»™i lâm nghiệp hoặc hợp tác xã nông nghiệp hoặc đất rừng; Thay đổi PLR để công nhận quyá»?n sở hữu và sá»± quản lý tài sản chung của cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng; Tăng tốc hoặc xúc tác việc giao đất giao rừng (nhÆ°ng cÆ¡ chế để Ä?ất (rừng) chÆ°a được giao vẫn do làm Ä‘iá»?u này cho đến nay còn hạn chế và có xu hÆ°á»›ng được thá»±c UBND xã quản lý; hiện rá»?i rạc); Giao đất “saiâ€? vá»›i qui trình không đầy FLA (việc này không chỉ sẽ giúp đảm bảo chất lượng FLA tốt hÆ¡n, đủ ở má»™t số tỉnh; mà cÅ©ng sẽ làm giảm các tranh chấp); Chậm giao lại đất từ các chủ rừng lá»›n Giao đất lâm nghiệp (FLA) cho cá»™ng đồng, cá nhân, há»™ gia đình; Thiếu đất sản xuất ở vùng cao (giảm vá»›i Cải thiện việc lập kế hoạch sá»­ dụng đất có sá»± tham gia và quản lý việc thá»±c hiện khoanh vùng nông nghiệp rừng bá»?n vững (SFM) và rừng xung quanh các thôn bản); Không lập kế hoạch sá»­ dụng đất có sá»± Cải thiện việc lập kế hoạch sá»­ dụng đất có sá»± tham gia; tham gia; Tranh chấp đất Ä‘ai giữa các bên khác Há»— trợ hoà giải, FGRM nhau; Cung cấp nguồn lá»±c há»— trợ Thông tÆ° 38 để Ä?ất rừng tá»± nhiên không còn được phép đánh giá lại công tác khoanh vùng nông nghiệp và đất rừng ở vùng giao cho bất kỳ bên nào trừ các tổ chức; cao để nông dân có đất nông nghiệp thích hợp và đủ chất lượng; An ninh lÆ°Æ¡ng thá»±c (gạo) trở thành vấn Sinh kế và Ä‘á»?; sá»± phụ Yêu cầu hệ thống khuyến nông lâm cần được cải tiến nhiá»?u hÆ¡n Song việc chính phủ cung cấp gạo cho thuá»™c vào nữa (nhÆ°ng cÆ¡ chế và năng lá»±c hạn chế); các há»™ DTTS tạo ra thụ Ä‘á»™ng và phụ rừng thuá»™c Mô hình phù hợp cho các hệ thống canh tác vùng cao cần phải Sinh kế của DTTS phụ thuá»™c vào đất được xây dá»±ng cùng vá»›i nông dân, đặc biệt là nông dân các dân cao; tá»™c thiểu số; Vùng núi xa xôi vá»›i ít lá»±a chá»?n thay thế Nghiên cứu hành Ä‘á»™ng vá»? phát triển chuá»—i giá trị, tập trung vào đối vá»›i các hoạt Ä‘á»™ng sinh kế hiện tại vùng cao; còn hạn chế; Hạn chế quyá»?n tiếp cận vào tài nguyên Tăng cÆ°á»?ng há»— trợ các mô hình đồng quản lý rừng để nông há»™ nhá»? đất rừng; tiếp tục có quyá»?n tiếp cận đầy đủ đến các khu vá»±c có rừng; Các biện pháp đảm bảo an toàn tái định cÆ° cÅ©ng phải bao gồm bồi Không có hệ thống Ä‘á»?n bù cho việc hạn thÆ°á»?ng cho việc hạn chế quyá»?n tiếp cận đến tài nguyên rừng (tức chế hoặc cắt đứt không cho ngÆ°á»?i dân là, LSNG, chăn thả gia súc, v.v...); tiếp cận các nguồn tài nguyên đất lâm Cần xác định các hoạt Ä‘á»™ng tạo thu nhập bá»?n vững cho phép ngÆ°á»?i nghiệp; bị ảnh hưởng ít nhất là không nghèo hÆ¡n do kết quả của việc hạn 129 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Chủ Ä‘á»? Rủi ro hay/và thách thức Giải pháp/giảm thiểu tiá»?m năng chế quyá»?n tiếp cận đến tài nguyên rừng và tốt nhất là phải khá hÆ¡n trÆ°á»›c; Nên thay đổi PLR để há»— trợ cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng có quyá»?n khiếu nại chủ rừng và những ngÆ°á»?i khác làm hạn chế khả năng tiếp cận vá»›i các nguồn lá»±c cần thiết của há»?; Nông há»™ nhá»? bán tá»± cung tá»± cấp thiếu Thiếu tiá»?n mặt là vấn Ä‘á»? nan giải trong ngắn hạn. tiá»?n mặt; Khắp nông thôn (và vùng giáp ranh nông Khuyến khích phát triển vÆ°á»?n cây cá»™ng đồng vá»›i các loài thích thôn-thành thị) Việt Nam phụ thuá»™c hợp, khuyến khích các nguồn năng lượng thay thế, bếp tiết kiệm nhiá»?u vào củi; nhiên liệu; Nhận thức của SFC / LLC cần được nâng cao hÆ¡n để há»? đảm bảo Ä‘a dạng sinh há»?c trong khu vá»±c của há»? đối vá»›i các há»™ gia đình; Tiá»?m năng Lá»±a chá»?n đầu tÆ° đối vá»›i đất rừng được Thay đổi quy định vá»? giao lại đất của chủ rừng lá»›n cho cá»™ng đồng được giao còn hạn chế; (nếu chất lượng kém, há»? phải hợp tác đầu tÆ° vá»›i các chủ rừng nhá»?, hưởng lợi Ä?ất rừng được giao có chất lượng rừng hoặc phải đảm bảo chất lượng tối thiểu nhất định trÆ°á»›c khi bàn từ đất thấp; giao); rừng Cây giống chất lượng tốt phải có xác nhận của cÆ¡ quan cấp giấy chứng nhận hạt giống có thẩm quyá»?n cấp nhÆ° Trung tâm giống Chỉ có sẵn đầu vào hạn chế, chất lượng cây trồng quốc gia hoặc Phòng trồng trá»?t của Sở NN & PTNT ở kém (ví dụ thiếu cây giống chất lượng cấp tỉnh và Bảo vệ thá»±c vật ở cấp huyện theo Pháp lệnh giống cây tốt và vật tÆ° nông nghiệp khác); trồng số 15/2004/PL-UTBVQHH ngày 24/03/2004. Hợp tác xã dá»±a vào cá»™ng đồng có thể tạo ra sức mua nhiá»?u hÆ¡n (hợp tác xã được khuyến khích trong chÆ°Æ¡ng trình ER và các PRAP); Trồng rừng ở vùng cao thÆ°á»?ng cho kết Phát triển nhiá»?u mô hình nông-lâm vá»›i địa diểm cụ thể ở vùng cao quả kém, và ngÆ°á»?i nông dân có thu nhập vá»›i sá»± tham gia của nông dân (cÆ¡ chế cần phải được phát triển cho ít á»?i; việc này); PLR (xem dÆ°á»›i đây) không thúc đẩy các Cải tiến các PLR chủ rừng nhá»? hưởng lợi từ rừng; Khai thác gá»— chỉ cho phép trong má»™t số Phát triển các mô hình quản lý rừng bá»?n vững dá»±a vào lâm nghiệp ít các trÆ°á»?ng hợp; cá»™ng đồng dá»±a trên các quy định được Ä‘Æ¡n giản hóa; Loại trừ Phụ nữ chịu thiệt thòi vá»? quyá»?n tiếp cận Bất kỳ giải pháp nào cÅ©ng phải mang tính lâu dài, được xã há»™i giá»›i/xã và sá»­ dụng đất Ä‘ai; mong muốn và được chính phủ thúc đẩy (thách thức chủ yếu); há»™i Sổ Ä‘á»? cần được cập nhật để phản ánh các quyá»?n của phụ nữ đối Quyá»?n của phụ nữ vá»›i đất Ä‘ai kém được vá»›i đất Ä‘ai (nên được thá»±c hiện nhÆ° má»™t phần của việc sá»­a đăng đảm bảo hÆ¡n so vá»›i nam giá»›i; ký quyá»?n sá»­ dụng đất), rõ ràng là má»™t giải pháp lâu dài Ä?ảm bảo thông tin có sẵn trong các ngôn ngữ địa phÆ°Æ¡ng và truyá»?n miệng (sá»­ dụng các đài phát thanh và truyá»?n hình bằng Phụ nữ dân tá»™c thiểu số có nhu cầu lá»›n tiếng địa phÆ°Æ¡ng) nếu có thể và thiết thá»±c. Má»™t số ngôn ngữ nói hÆ¡n vá»? quyá»?n sở hữu chung, đặc biệt là Môn-Khmer của các nhóm dân tá»™c thiểu số ở Quảng Bình, Quảng liên quan đến rừng; Trị và Thừa Thiên Huế và các ngôn ngữ H´Mông chÆ°a có thể dịch bằng chữ viết. Nên quan tâm đến phụ nữ hÆ¡n bằng cách tạo Ä‘iá»?u kiện nếu thấy Phụ nữ ít được tiếp cận đến thông tin cần thiết phải tham vấn riêng biệt vá»›i phụ nữ thôn bản được há»— trợ bằng nam giá»›i; bởi má»™t ngÆ°á»?i phụ nữ bằng ngôn ngữ mà phụ nữ lá»±a chá»?n; Sá»± tham gia tích cá»±c của phụ nữ trong Nên quan tâm đến thá»?i Ä‘iểm của các cuá»™c há»?p các buổi tham vấn ít hÆ¡n nam giá»›i; Nên quan tâm đến mục tiêu và tập trung vào sá»± tham gia của các NgÆ°á»?i nghèo (nam và nữ) ít có khả năng há»™ gia đình nghèo sá»­ dụng các dữ liệu được Sở LÄ?TB & XH cung nhận được đầy đủ thông tin; cấp và các kết quả khảo sát của SESA; Khung thể ChÆ°Æ¡ng trình dài hạn để xem xét lại hệ thống khuyến nông lâm chế Dịch vụ khuyến lâm và khuyến nông nhằm vÆ°Æ¡n đến các khu vá»±c vùng cao được dẫn dắt có bằng chứng 130 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Chủ Ä‘á»? Rủi ro hay/và thách thức Giải pháp/giảm thiểu tiá»?m năng nghiệp vùng cao rất yếu; và dá»±a trên nhu cầu cụ thể của các địa phÆ°Æ¡ng khác nhau; Cần ODA để phổ biến kỹ thuật/cách tiếp cận có sá»± tham gia và/hoặc làm việc vá»›i các viện nghiên cứu xã há»™i ứng dụng tại địa Tiếp xúc hạn chế vá»›i các phÆ°Æ¡ng pháp phÆ°Æ¡ng, nÆ¡i có thể có má»™t hồ sÆ¡ theo dõi đã chứng minh vá»? cách có sá»± tham gia; tiếp cận có sá»± tham gia đã báo hiệu khả năng và sá»± sẵn sàng của há»? để được tham gia vá»›i các cách tiếp cận nhÆ° vậy; Nhân sá»± và ngân sách má»™t vấn Ä‘á»? nan giải (liên quan đến cải cách Nhân sá»± và ngân sách hạn chế; dịch vụ dân sá»± lá»›n hÆ¡n, hạn ngạch, v.v); Nghiên cứu hành Ä‘á»™ng của các trung tâm đại há»?c vá»? phát triển mô Mô hình sai cho khu vá»±c sai; hình có sá»± tham gia ở vùng cao; Tái cÆ¡ cấu chính cần thiết của hệ thống giám sát và đánh giá để cải Thiếu minh bạch trong việc ra quyết thiện việc thu thập dữ liệu, phân tích và báo cáo cÅ©ng phải rất định và ít trách nhiệm hÆ°á»›ng xuống (tá»›i nhạy cảm vá»›i sá»± phân tách kỳ hạn theo giá»›i tính, dân tá»™c và nghèo dân); khổ; Thay đổi hành vi hành chính để nắm được các khái niệm vá»? tính Dữ liệu chính xác, giám sát đầy đủ và minh bạch và trách nhiệm giải trình hÆ°á»›ng xuống (tá»›i ngÆ°á»?i dân) quy trình đánh giá còn hạn chế (tác Ä‘á»™ng đòi há»?i chủ yếu sẽ được cải tổ má»™t phần của Chính phủ Việt Nam tiêu cá»±c vá»? tiếp tục ra quyết định cho (ví dụ, không chỉ Bá»™ NN & PTNT và Sở NN & PTNT) và bao soạn thảo chÆ°Æ¡ng trình); gồm cả UBND tỉnh (và UBND huyện). UBND tỉnh đóng vai trò quan trá»?ng và Ä‘iá»?u phối. Lập kế hoạch ở địa phÆ°Æ¡ng có thể thúc Xây dá»±ng nhận thức cho các nhà hoạch định phát triển để hiểu đẩy phát triển kinh tế má»™t chiá»?u mà được ý nghÄ©a của các quyết định lập kế hoạch của há»? đối vá»›i môi không xem xét đầy đủ các khía cạnh môi trÆ°á»?ng (nên được thá»±c hiện theo Chiến lược Tăng trưởng xanh: trÆ°á»?ng (tăng trưởng xanh trên giấy); 1393/2012 / QÄ?-TTg). Làm thế nào để tiến hành FPIC vá»›i đầy đủ các cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng, đặc biệt là Ä?ào tạo và sá»± lôi cuốn sinh viên và thanh niên (đặc biệt là từ các Tham vấn vá»›i những ngÆ°á»?i dân tá»™c thiểu số (không nhóm dân tá»™c thiểu số và đặc biệt là phụ nữ trẻ) để giúp cung cấp có quy định pháp lý vá»? FPIC trong thông tin và thá»±c hiện ít nhất má»™t số buổi tham vấn; PLR); Luôn luôn đảm bảo có phiên dịch tại các cuá»™c há»?p vá»›i các nhóm dân tá»™c thiểu số không nói tiếng Kinh REDD được xem nhÆ° má»™t cách tiếp cận rủi ro. Bản thân cách tiếp cận tổng thể Má»™t BSM trong cách tiếp cận quản lý hợp tác thích ứng đã được của REDD+ làm cho việc tham vấn và Ä‘á»? xuất. Trong khi BSM sẽ tìm kiếm để tận dụng REDD+ có rất FPIC khó khăn - được xem nhÆ° má»™t nhiá»?u hoạt Ä‘á»™ng nhÆ° giảm xung Ä‘á»™t và chia sẻ thông tin giữa các chÆ°Æ¡ng trình PFES - có thể hoặc không chủ rừng và quản lý rừng và các cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng không thể chi trả sau nhiá»?u năm hoạt Ä‘á»™ng. thuá»™c REDD+. ACMA Ä‘ang tìm cách giảm thanh toán bằng tiá»?n Ä?ây không phải là má»™t cách thá»±c tế hợp mặt có thể có hoặc không có thể do Quỹ các -bon chi trả. lý để thuyết phục nông dân của bất kỳ Vấn Ä‘á»? cố hữu vá»›i REDD+ dân tá»™c hay giá»›i tính nào tham gia; ACMA là tiá»?n Ä‘á»? vá»? kết quả há»?c tập chung. SESA không thể nắm bắt được những kết quả nhÆ° vậy trong các cuá»™c Ä‘iá»?u tra định lượng thá»±c tế, nhÆ°ng các cuá»™c tham vấn cấp thôn đã chỉ ra rằng Cung cấp loại thông tin nào vá»? chi phí thông tin cần phải được chia sẻ: khoa há»?c và kỹ thuật so vá»›i phong cÆ¡ há»™i không rõ ràng (xu hÆ°á»›ng thông tục và truyá»?n thống và rằng thá»±c tế các cÆ¡ sở thông tin nhÆ° vậy tin sai lệch má»™t chiá»?u "tất cả má»?i thứ sẽ không loại trừ lẫn nhau. được hoàn hảo"); Tăng cÆ°á»?ng thông tin; nhÆ°ng cÅ©ng là má»™t vấn Ä‘á»? thiết kế vốn có vá»›i REDD+ có thể có các lá»±a chá»?n tốt hÆ¡n có sẵn nhÆ°ng khó để đẩy mạnh. Có rất ít CSO ở Việt Nam, ít và hiếm khi Mặc dù qui mô nhá»? và ít vá»? số lượng, các CSO nên được tạo Ä‘iá»?u có ngÆ°á»?i dân tá»™c thiểu số trong số nhân kiện để tham gia vào REDD+ (bao gồm cả xây dá»±ng năng lá»±c cho viên của há»?; há»?), nhÆ°ng chỉ ở má»™t số lÄ©nh vá»±c hạn chế (ví dụ giảng viên cho há»?c viên làm tham vấn); Huấn luyện Há»™i phụ nữ để giúp đỡ tạo Ä‘iá»?u kiện cho các cuá»™c há»?p 131 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Chủ Ä‘á»? Rủi ro hay/và thách thức Giải pháp/giảm thiểu tiá»?m năng chỉ có phụ nữ trong thôn; Ä?ào tạo đã có hiện nay cÅ©ng tốt, nhÆ°ng chất lượng là má»™t vấn Ä‘á»?. Không có định nghÄ©a thá»±c sá»± vá»? phong tục; Không công nhận quyá»?n theo luật Khuôn Cần rà soát lại PLR chính và đảm bảo thá»±c hiện đầy đủ các thông tục ở bất cứ văn bản nào của PLR và khổ PLR tÆ° được ban hành; công nhận hạn chế vá»? quyá»?n của cá»™ng đồng; Ã?t công nhận bất kỳ đặc quyá»?n nào cho Việt Nam là thành viên của Công Æ°á»›c quốc tế vá»? xóa bá»? phân biệt ngÆ°á»?i dân tá»™c thiểu số và các mối quan chủng tá»™c; do đó pháp luật trong nÆ°á»›c phải được Ä‘Æ°a ra phù hợp hệ văn hóa-xã há»™i khác đối vá»›i vấn Ä‘á»? vá»›i công Æ°á»›c quốc tế, tuy nhiên, Hiến pháp của Việt Nam nói quản lý đất và rừng; Luật Ä?ất Ä‘ai má»›i có chung được coi là má»™t trong các hiến pháp tiến bá»™ hÆ¡n trong khu những tiến bá»™ tốt trong việc công nhận vá»±c khi nói đến dân tá»™c thiểu số; các phong tục; Có sá»± phân tán, thiếu nhất quán trong khuôn khổ PLR: rất nhiá»?u văn bản quy Khung PLR phức tạp và phân tán không thể dá»… cải cách theo hệ phạm pháp luật do cấp trung Æ°Æ¡ng ban thống hiện tại (ngoài khuôn khổ ngành lâm nghiệp và REDD+). hành cần phải được “giải thích lại" ở các Chỉ có thể đảm bảo những Ä‘iá»?u quan trá»?ng nhất tỉnh để thá»±c hiện; Chồng chéo và khả năng không rõ ràng Các PLR được phản ánh đầy đủ trong tỉnh; (mở ra các lá»— hổng) trong quy định pháp Lá»— hổng liên quan đến chuyển đổi rừng, ví dụ, nên được "bịt lại". luật; Quyá»?n các-bon vấn chÆ°a được Ä‘Æ°a vào Yêu cầu có quyá»?n các-bon; PLR; Quyá»?n các-bon có thể là má»™t quyá»?n cá Các quyá»?n cá nhân nhân gắn liá»?n vá»›i đất 3.12.1 Rủi ro của chÆ°Æ¡ng trình Bá»?n vững thể chế Ä‘ang được giải quyết thông qua việc sá»­ dụng và tăng cÆ°á»?ng các dịch vụ hiện có, cÆ¡ chế cung cấp tài chính và không tạo ra các cấu trúc song song má»›i. Ä?iá»?u này cÅ©ng sẽ thúc đẩy tính tá»± chủ của những ngÆ°á»?i thá»±c hiện. Tổ chức đào tạo rá»™ng rãi để xây dá»±ng năng lá»±c đào tạo và khuyến nông/lâm và tăng cÆ°á»?ng năng lá»±c quản lý của các nhà quản lý rừng kể cả các chủ rừng nhá»?. Tính bá»?n vững tài chính của các hoạt Ä‘á»™ng trồng rừng sẽ được đảm bảo bằng cách thúc đẩy trồng cây dá»± kiến sẽ được lợi vá»? tài chính, cho phép thu hồi chi phí và trả nợ của các khoản tín dụng. ChÆ°Æ¡ng trình Ä‘á»? cập đến tính bá»?n vững tài chính và thể chế của rừng đặc dụng và RPH thông qua việc cung cấp tài chính nhá»?, thá»±c tế cho hoạt Ä‘á»™ng cốt lõi quản lý và bảo vệ, và có thể được duy trì vá»›i há»— trợ hạn chế từ bên ngoài và xây dá»±ng năng lá»±c. Dá»± kiến kinh phí sẽ được bổ sung thông qua tài trợ của REDD+ nếu các mô hình chứng minh thành công (xem Bảng 3.54 cho má»™t bản tóm tắt của các rủi ro quan trá»?ng). Tính bá»?n vững vá»? môi trÆ°á»?ng và xã há»™i sẽ được đảm bảo thông qua cải thiện việc lập kế hoạch sá»­ dụng đất, đảm bảo quyá»?n sá»­ dụng đất và công nhận hệ thống quản lý đất Ä‘ai truyá»?n thống, tăng cÆ°á»?ng bảo vệ các khu rừng đặc dụng và RPH, thúc đẩy quản lý rừng phù hợp vá»›i môi trÆ°á»?ng, áp dụng các hÆ°á»›ng dẫn phát triển rừng trồng kinh tế- xã há»™i, và sá»± tham gia của tất cả các các bên liên quan bao gồm các nhóm dân tá»™c và phụ nữ trong quy hoạch và quản lý rừng. ChÆ°Æ¡ng trình này được hình thành theo chiến lược phát triển lâm nghiệp quốc gia để chứng minh tiá»?m năng phát triển rừng trồng rá»™ng lá»›n hÆ¡n và của các chủ rừng nhá»? và má»™t cÆ¡ chế tài chính má»›i để há»— trợ các ná»— lá»±c bảo tồn ở Việt Nam. Bảng 3.54 Tóm tắt các rủi ro chÆ°Æ¡ng trình liên quan đến cÆ¡ sở hạ tầng Xếp Rủi ro Giảm thiểu hạng Tiếp tục các dá»± án cÆ¡ sở hạ tầng (thuá»· Ä‘iện và Cải thiện đánh giá tác Ä‘á»™ng, sá»­ dụng các kế Trung Ä‘Æ°á»?ng bá»™) dẫn đến tá»· lệ mất rừng cục bá»™ và hoạch quản lý hoạt Ä‘á»™ng trong các khu rừng bình suy thoái rừng lâu dài cao trong khu vá»±c đặc dụng gần đó, ESMF và EMP được các nhà 132 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Xếp Rủi ro Giảm thiểu hạng chÆ°Æ¡ng trình ER. tài trợ quản lý đúng đắn. Các công trình thuá»· Ä‘iện: đặc biệt lÆ°u ý đến Qui hoạch và giám sát cẩn thận các nhà máy Ä‘á»? xuất thuá»· Ä‘iện bậc thang tại tỉnh Thanh thuá»· Ä‘iện Ä‘Æ¡n lẻ; Hóa và các Ä‘á»? xuất thuá»· Ä‘iện nhá»? khác. Thá»±c hiện sá»›m và cẩn thận việc đánh giá các Nguy cÆ¡ chính từ các dá»± án thuá»· Ä‘iện lá»›n đặc tác Ä‘á»™ng tích lÅ©y; biệt là nÆ¡i có thuá»· Ä‘iện bậc thang và các Nghiêm Thiết kế cẩn thận ESMF và EMP nhất quán vá»›i nguồn tài trợ và các nhà tài trợ khác nhau hiện trá»?ng các sáng kiến khác có liên quan và có tính đến nay là tác Ä‘á»™ng lá»›n và tạo thêm khó khăn bởi tác Ä‘á»™ng lâu dài, hiện có và bổ sung của các dá»± số lượng lá»›n những ngÆ°á»?i đến theo - Ä‘iá»?u này án nhÆ° vậy, đặc biệt tái định cÆ° là má»™t vấn Ä‘á»? dẫn đến những tác Ä‘á»™ng liên quan đến suy (thÆ°á»?ng má»?i ngÆ°á»?i bị di dá»?i đến nÆ¡i đất xấu thoái rừng lá»›n hÆ¡n. hay không đủ) khi xem xét dá»± án bậc thang. Ä?Æ°á»?ng xá: Trong khi các khoản đầu tÆ° chính vào những con Ä‘Æ°á»?ng lá»›n chủ yếu đã được hoàn thành hoặc Ä‘ang diá»…n ra tại khu vá»±c đồng Trung bằng ven biển, má»™t số tuyến Ä‘Æ°á»?ng trung bình đển Phụ thuá»™c nhiá»?u vào tuyến Ä‘Æ°á»?ng, má»™t số chuyển loại nhá»? và Ä‘Æ°á»?ng khu vá»±c biên giá»›i nghiêm Ä‘Æ°á»?ng có thể ít có ảnh hưởng. được lên kế hoạch và có xu hÆ°á»›ng được xây trá»?ng dá»±ng trong các khu vá»±c có nhiá»?u rừng. 3.13. Ä?á»? xuất lá»™ trình chiến lược can thiệp trong khu vá»±c chÆ°Æ¡ng trình ER FCPF đã nhận được tài trợ bổ sung 5 triệu USD để tiếp tục há»— trợ Văn phòng REDD Việt Nam vá»? sẵn sàng thá»±c hiện REDD+. Nguồn tài trợ bổ sung này sẽ thá»±c hiện trong giai Ä‘oạn từ năm 2016 đến năm 2018. Căn cứ vào tình trạng hiện tại của SESA và việc sẵn sàng thá»±c hiện REDD+, có má»™t số biện pháp can thiệp Æ°u tiên cần được FCPF xem xét theo các hợp phần đã có (xem Bảng 3.55 dÆ°á»›i đây). Bảng 3.55 Những hành Ä‘á»™ng tiếp theo vá»›i nguồn tài chính bổ sung cho việc chuẩn bị sẵn sàng Hợp phần tài trợ của Lá»±a chá»?n các can thiệp Æ°u tiên cho Những việc cần hoàn thành FCPF FCPF 1. Nghiên cứu phân tích Tiếp tục há»— trợ PRAP sá»­a đổi ở các và xây dá»±ng năng lá»±c Cải thiện chất lượng của các PRAP và rút kinh tỉnh thuá»™c chÆ°Æ¡ng trình ER vì dá»± thảo cho việc thá»±c hiện nghiệm cho soạn thảo các PRAP tiếp theo trong hiện nay có lẽ đã được soạn thảo mà REDD+ có hiệu quả ở chÆ°Æ¡ng trình REDD+ không có sá»± hiểu biết kỹ vá»? REDD+ cấp quốc gia và cấp tỉnh. Những ngÆ°á»?i soạn thảo PRAP phải cải thiện kiến Há»— trợ quyá»?n tá»± chủ nhiá»?u hÆ¡n nữa thức vá»? tập trung lập kế hoạch nhiá»?u hÆ¡n cho của chính quyá»?n cấp tỉnh và huyện khi REDD+: các biện pháp giảm thiểu nguyên nhân soạn thảo PRAP. và bảo đảm lợi ích nhiá»?u mặt cho cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng. Xây dá»±ng năng lá»±c và nhận thức vá»? Cán bá»™ huyện và tỉnh cần phát triển sá»± hiểu biết nguyên nhân và lợi ích nhiá»?u mặt ở vá»? những khó khăn và tiá»?m năng trong canh tác cấp tỉnh và huyện; trên vùng cao và hệ thống rừng Xây dá»±ng năng lá»±c và nhận thức vá»? canh tác trên vùng cao và hệ thống rừng Ngoài ra, nghiên cứu sâu vá»? tiếp cận, sá»­ dụng và kiểm soát cả đất nông nghiệp và đất rừng của ngÆ°á»?i dân tá»™c thiểu số; Nghiên cứu hành Ä‘á»™ng há»— trợ khả năng được hưởng lợi từ đất rừng, trong đó có cả các rừng trồng của mình của ngÆ°á»?i DTTS; 133 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Hợp phần tài trợ của Lá»±a chá»?n các can thiệp Æ°u tiên cho Những việc cần hoàn thành FCPF FCPF 2. Các chính sách và há»— Ä?ánh giá tác Ä‘á»™ng của khoanh vùng trợ kỹ thuật vá»? cải cách đất nông nghiệp và lâm nghiệp tại các Tăng nhận thức của tỉnh và huyện vá»? tác Ä‘á»™ng SFC để cung cấp dịch vụ huyện có chá»?n lá»?c của khu vá»±c tiêu cá»±c của việc ra quyết định từ trên xuống liên REDD+, sá»± tham gia của chÆ°Æ¡ng trình ER để thúc đẩy quy quan đến sá»­ dụng đất của địa phÆ°Æ¡ng, và các tác khu vá»±c tÆ° nhân và há»— hoạch sá»­ dụng đất có sá»± tham gia Ä‘á»™ng tích cá»±c tiá»?m năng của PLUP. trợ cho FLEGT (PLUP); CÆ¡ chế được phát hiện có thể tiếp tục được thá»­ Nghiên cứu vá»? việc thúc đẩy các há»™i ở nghiệm hoặc khuyến khích cho phép cá»™ng đồng cấp cá»™ng đồng và hợp tác xã. là "ngÆ°á»?i phán xét" theo Bá»™ luật Dân sá»±. Rà soát má»?i xung Ä‘á»™t hiện có giữa 3. Há»— trợ kỹ thuật và SFC và cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng vá»? đất chính sách vá»? cải cách nông nghiệp và đất rừng. SFC để cung cấp dịch vụ Rút ra bài há»?c vá»? giải quyết xung Ä‘á»™t được áp Tìm hiểu khả năng thá»±c hiện phÆ°Æ¡png REDD+, sá»± tham gia của dụng ở Việt Nam và cung cấp đầu vào cho các cÆ¡ thức đồng quản lý / hợp tác giữa BQL khu vá»±c tÆ° nhân và há»— chế giải quyết xung Ä‘á»™t; rừng đặc dụng, RPH và SFC vá»›i cá»™ng trợ cho FLEGT đồng địa phÆ°Æ¡ng. Vấn Ä‘á»? là hình thức này chÆ°a được chính thức hoá. Ä?iá»?u tra ảnh hưởng của lệnh cấm khai thác gá»— rừng tá»± nhiên đối vá»›i các SFC Ä?ảm bảo, càng nhiá»?u càng tốt, rằng các cá»™ng bị ảnh hưởng (tất cả ngoại trừ Công ty đồng địa phÆ°Æ¡ng tiếp tục có quyá»?n tiếp cận tá»›i tài Long Ä?ại tại khu vá»±c chÆ°Æ¡ng trình nguyên rừng cần thiết cho cuá»™c sống của há»?; ER). Ä?iá»?u tra tiá»?m năng đối vá»›i việc Ä‘iá»?u chỉnh ranh giá»›i của SFC / RPH đặc Há»— trợ quá trình hợp lý hóa đất hÆ¡n nữa cho cả biệt ở nÆ¡i các khu vá»±c không liá»?n ká»? SFC và RPH; (tăng diện tích đất để giao lại). Liên quan đến FLEGT (vá»›i dá»± án FLEGT): đánh giá chuá»—i lÆ°u kho của Chú ý nhiá»?u hÆ¡n nữa đến các biện pháp đảm bảo các bãi lá»›n gá»— trong khu vá»±c chÆ°Æ¡ng an toàn REDD+ tránh di dá»?i, và đóng góp cho trình ER (Quảng Trị và Nghệ An), nÆ¡i Hiệp định đối tác tá»± nguyện (VPA) FLEGT ; Ä‘ang trữ rất nhiá»?u gá»— tròn. 4. Soạn thảo SESA quốc Há»— trợ thí Ä‘iểm tham vấn cấp địa gia và các tùy chá»?n chiến phÆ°Æ¡ng vá»›i má»™t loạt các cÆ¡ chế. lược REDD+ cấp tỉnh; Khuyến khích cÆ¡ chế tham vấn hiệu quả hÆ¡n, rút Há»— trợ cải thiện cÆ¡ chế phổ biến thông tham vấn các bên liên ra các bài há»?c kinh nghiệm. tin / cÆ¡ chế thông tin liên lạc đến vá»›i quan và có sá»± tham gia cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng ở các tỉnh khác nhau. CÆ¡ chế há»— trợ sá»± tham gia của các tổ Tăng cÆ°á»?ng năng lá»±c cho các CSO để há»— trợ nhÆ° chức xã há»™i dân sá»± (CSO) trong các giảng viên tham vấn REDD+ có hiệu quả; REDD+. Vá»›i UN-REDD, phân tích PLR (PLR quan trá»?ng), đặc biệt là vá»? đất rừng, Cần có những can thiệp quan trá»?ng để thay đổi quản lý rừng cá»™ng, các biện pháp đảm Khuôn khổ PLR được xác định (ví dụ: đất rừng, bảo an toàn. quản lý rừng cá»™ng đồng, các biện pháp đảm bảo Há»— trợ phổ biến thông tin rá»™ng rãi hÆ¡n an toàn). vá»? các biện pháp đảm bảo an toàn xã há»™i và môi trÆ°á»?ng. Há»— trợ nhóm công tác kỹ thuật vá»? các biện pháp đảm bảo an toàn (STWG) Các cÆ¡ chế để thá»±c hiện, giám sát và báo cáo vá»? vá»? thúc đẩy cÆ¡ chế tham vấn, báo cáo các biện pháp đảm bảo an toàn được xác định vá»? tham vấn và vá»? các yếu tố đối vá»›i (vá»›i UN-REDD và các bên khác, cÅ©ng liên quan hệ thống thông tin các biện pháp đảm đến những yêu cầu báo cáo chính thức cho bảo an toàn (SIS). FCCC); Xây dá»±ng chiến lược truyá»?n thông vá»? Cải thiện báo cáo để thúc đẩy giám sát và đánh các biện pháp đảm bảo an toàn và giá đối vá»›i SIS, má»™t yêu cầu của UNFCCC. chÆ°Æ¡ng trình xây dá»±ng năng lá»±c cho 134 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Hợp phần tài trợ của Lá»±a chá»?n các can thiệp Æ°u tiên cho Những việc cần hoàn thành FCPF FCPF các bên liên quan khác nhau ở tất cả các cấp (vá»›i UN-REDD). Quản lý dá»± án và giám sát và đánh giá. Ghi chú bảng: Các hợp phần được nhÆ° được Ä‘Æ°a ra theo nhÆ° ghi trong Há»— trợ của FCPF Grant. 135 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx 4. Kết luận và khuyến nghị Các PRAP của sáu tỉnh trình bày chung vá»? chÆ°Æ¡ng trình lâm nghiệp tÆ°Æ¡ng ứng ở má»™t mức Ä‘á»™ nhất định vá»›i các nguyên nhân mất rừng và suy thoái được xác định trong khu vá»±c chÆ°Æ¡ng trình ER. Tuy nhiên, giải quyết vấn Ä‘á»? suy thoái tại các tỉnh thuá»™c chÆ°Æ¡ng trình ER là rất khó khăn. Không phải tất cả các PRAP Ä‘á»?u thấu hiểu thá»±c tế rằng má»™t số các nguyên nhân chính của mất rừng và đặc biệt là suy thoái rừng không bắt nguồn từ lÄ©nh vá»±c lâm nghiệp và cần phải cải tiến quy hoạch sá»­ dụng đất. Nếu các dá»± án cÆ¡ sở hạ tầng lá»›n tiếp tục được xây dá»±ng, kể cả làm Ä‘Æ°á»?ng khu vá»±c biên giá»›i và thủy Ä‘iện, hoặc hợp nhất phần lá»›n và chuyển đổi đất rừng bị suy thoái vá»›i các loại đất nông nghiệp, hay khu kinh tế đặc biệt vẫn tiếp diá»…n, thì việc tập trung giá»›i hạn hẹp vào các hoạt Ä‘á»™ng phát triển và bảo vệ rừng sẽ có ít tác Ä‘á»™ng hÆ¡n so vá»›i dá»± kiến để bảo vệ tài nguyên rừng. Dá»± thảo má»›i ChÆ°Æ¡ng trình hành Ä‘á»™ng REDD+ quốc gia hiện Ä‘ang được soạn thảo dá»± kiến sẽ được hoàn thành trong năm tá»›i và tìm cách cải thiện quy hoạch sá»­ dụng đất và tạo Ä‘iá»?u kiện quy hoạch Ä‘a ngành. Quyết định NRAP dá»± kiến sẽ được Thủ tÆ°á»›ng Chính phủ ban hành và Ä‘á»? xuất SESA / ESMF quốc gia sẽ được chuẩn bị / hoàn tất, và khi cần thiết, văn kiện chÆ°Æ¡ng trình ER và các biện pháp đảm bảo an toàn liên quan sẽ được cập nhật / bổ sung vá»›i các chính sách và biện pháp bổ sung và kết quả là những tác Ä‘á»™ng xã há»™i / môi trÆ°á»?ng tiá»?m ẩn và các biện pháp giảm thiểu tác Ä‘á»™ng sẽ là má»™t phần của SESA quốc gia giai Ä‘oạn 2. Cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng cÅ©ng cần phải đóng má»™t vai trò tích cá»±c trong việc bảo vệ và phát triển rừng để hưởng lợi từ rừng và phát triển và thể chế hóa cÆ¡ chế đảm bảo an toàn của REDD+ hÆ¡n nữa. Những Ä‘iá»?u này và các vấn Ä‘á»? khác sẽ tiếp tục được giải quyết trong SESA quốc gia giai Ä‘oạn 2 (hoàn thành vào năm 2017), ESMF (dá»± thảo cuối cùng là vào năm 2017), và dá»± kiến sẽ bao gồm các kết quả từ hệ thống thông tin quốc gia vá»? các biện pháp đảm bảo an toàn (SIS), và tiếp tục các sáng kiến tăng cÆ°á»?ng năng lá»±c REDD+ cho cá»™ng đồng, đặc biệt là đồng bào dân tá»™c thiểu số và các nhóm dá»… bị tổn thÆ°Æ¡ng. 136 1. Phụ lục 1 1.1 Ä?á»? cÆ°Æ¡ng SESA Tóm tắt sÆ¡ đồ SESA sẽ được bổ sung117. 1.2 Thiết kế bảng câu há»?i a) Bảng câu há»?i cho há»™ gia đình Bảng câu há»?i cho há»™ gia đình có các phần sau: 0. Trang bìa - Phần này bao gồm tất cả các thông tin nhận dạng để quản lý dữ liệu. Thông tin hữu ích khác, gồm bảng câu há»?i có nên được trình bày bằng má»™t ngôn ngữ dân tá»™c thiểu số vá»›i má»™t thông dịch viên; giá»›i tính của ngÆ°á»?i trả lá»?i; há»™ gia đình nên lấy từ danh sách mẫu chính hoặc danh sách thay thế. Giá»›i thiệu ngắn gá»?n vá»? dá»± án và cuá»™c khảo sát cÅ©ng được trình 1. Thông tin cÆ¡ bản vá»? há»™ gia đình – Phần này bao gồm các thông tin chung của tất cả các thành viên trong gia đình, bao gồm tên, tuổi, giá»›i tính, dân tá»™c, cÅ©ng nhÆ° trình Ä‘á»™ văn hoá và ngôn ngữ thÆ°á»?ng dùng của chủ há»™. Ä?ể thu thập thông tin vá»? di cÆ°, danh sách các thành viên há»™ gia đình ở các huyện, tỉnh/thành hoặc quốc gia khác cÅ©ng được cung cấp vá»›i thông tin (i) đóng góp vào thu nhập há»™ gia đình trong 12 tháng qua, (ii) năm nào há»? di cÆ° đến nÆ¡i khác, (iii) lý do cho việc di chuyển của há»?, và (iv) công việc hiện tại của há»?. Ngoài ra, việc làm của các thành viên há»™ gia đình từ 6 tuổi trở lên cÅ©ng được thu thập ở phần này. Cụ thể, công việc (chính) tiêu tốn hầu hết thá»?i gian của má»—i thành viên trong 12 tháng qua được ghi lại theo loại ngành nghá»?, chủ sá»­ dụng lao Ä‘á»™ng, loại hợp đồng, và số ngày làm việc trong tháng. Má»™t số chỉ tiêu liên quan đến sinh kế cÅ©ng được quan tâm: loại nhà ở, nguồn nÆ°á»›c, Ä‘iện, loại nhà vệ sinh, và hàng hóa lâu bá»?n (trang thiết bị nông/lâm nghiệp). 2. Tình hình sá»­ dụng đất, quyá»?n sá»­ dụng đất và chuyển đổi đất Ä‘ai - Phần này bao gồm má»™t trong những trá»?ng tâm chính của cuá»™c Ä‘iá»?u tra vá»? các vấn Ä‘á»? liên quan đến đất Ä‘ai và tập trung vào các khía cạnh lâm nghiệp cụ thể nhÆ° giao đất cho các há»™ gia đình sau những cải cách lâm trÆ°á»?ng quốc doanh và lấn chiếm đất vì mục đích nông nghiệp. Vì má»™t số vấn Ä‘á»? nhÆ° tranh chấp đất Ä‘ai, tranh chấp giao đất, v.v ... có thể được má»™t số cá»™ng đồng có ý kiến gây tranh cãi và nhạy cảm, các câu há»?i có liên quan đã được tích hợp nhẹ nhàng vá»›i các vấn Ä‘á»? khác và đã được thá»­ nghiệm cẩn thận trong lần thí Ä‘iểm ở hiện trÆ°á»?ng. Phần này khá rá»™ng và do đó cần tiếp tục thá»­ nghiệm tại hiện trÆ°á»?ng này để rút ngắn lại, hoặc cân bằng chiá»?u dài của phần này vá»›i các ná»™i dung khác của bảng câu há»?i. Sá»­ dụng đất Các há»™ gia đình được yêu cầu liệt kê tất cả các thá»­a đất có quyá»?n sá»­ dụng và / hoặc sá»­ dụng bởi các thành viên há»™ gia đình, bất kể tình trạng có quyá»?n sá»­ dụng hợp pháp hay không. Ä?ối vá»›i má»—i thá»­a đất, các thông tin sau đây được thu thập: • Mục đích của các thá»­a đất: đất thổ cÆ°, trồng cây hàng năm, trồng cây lâu năm, lâm nghiệp, v.v ... Vì dá»± kiến các há»™ gia đình sẽ có nhiá»?u thá»­a đất manh mún, để tránh việc có quá nhiá»?u thá»­a đất trên dữ liệu, đất lâm nghiệp được Æ°u tiên, thông tin vá»? các thá»­a đất khác cÅ©ng được thu thập. • Ä?ối vá»›i đất sản xuất: cây trồng cụ thể được canh tác trên đất sản xuất đã được ghi lại. Má»™t danh mục các loài cây được quan tâm (sắn, ngô, cây keo, v.v...) đã được xây dá»±ng và được nhắc đến trong suốt bảng câu há»?i. NgÆ°á»?i trả lá»?i cÅ©ng được yêu cầu đánh giá chất lượng đất Ä‘ai của mình. 117 CÅ©ng có các phụ lục liên quan đến Biên bản tham vấn cá»™ng đồng và các cuá»™c há»?p; danh mục kiểm tra sàng lá»?c, ma trận hoạt Ä‘á»™ng tích cá»±c và tiêu cá»±c; Mẫu danh mục kiểm tra ESMP; Ná»™i dung tối thiểu của ESIA; Mẫu các Ä‘iá»?u khoản E & S để thu hồi đất; và Mô tả chi tiết vá»? chÆ°Æ¡ng trình. 137 • Diện tích thá»­a đất và khoảng cách đến nhà. • Hình thức tiếp nhận: xã / nhà nÆ°á»›c hay các SFC giao để bảo vệ rừng theo hợp đồng, giao bởi tÆ° nhân, thừa kế, khai hoang, v.v... • Giao đất giao rừng: nếu há»™ gia đình được nhà nÆ°á»›c giao đất, há»™ gia đình có hài lòng vá»›i việc giao đất hay không; nếu không, tại sao (không công bằng, quá ít, v.v...) • Khi nào há»™ gia đình khai thác / sá»­ dụng lô đất này lần đầu tiên • Bất kỳ tranh chấp hay xung Ä‘á»™t nào liên quan đến thá»­a đất: từ khi nào, vá»›i ai, các giải pháp. Quyá»?n sở hữu đất Ä?ối vá»›i má»—i thá»­a đất, má»™t câu há»?i được há»?i xem thá»­a đất có giấy chứng nhận quyá»?n sá»­ dụng đất (GCNQSDÄ?) hoặc "sổ Ä‘á»?" không. Ä?ối vá»›i những lô đất có GCNQSDÄ?, các câu há»?i tiếp theo liên quan đến mục đích sá»­ dụng đất được đăng ký, tên ngÆ°á»?i sá»­ dụng đất được đăng ký (tên của phụ nữ có được ghi vào sổ Ä‘á»? không), há»™ gia đình có hài lòng vá»›i dịch vụ cấp GCNQSDÄ? không (Ä‘á»™ chính xác của Ä‘o đất, công bố thông tin, tình trạng quan liêu, v.v...). Ä?ối vá»›i những lô đất không có GCNQSDÄ?, các câu há»?i tiếp theo bao gồm lý do tại sao các há»™ gia đình không được cấp GCNQSDÄ?. Há»™ gia đình được há»?i xem: Ä?ã có bất kỳ sá»± thay đổi nào trong việc sá»­ dụ ng thá»­a đất chÆ°a (ví dụ, đối vá»›i đất rừng chuyển thành đất nông nghiệp) trong 5 - 10 năm vừa qua, và cung cấp thông tin vá»? mục đích của đất trÆ°á»›c khi chuyển đổi, việc chuyển đổi được chính thức Ä‘Æ°a vào hồ sÆ¡ (bằng cách sá»­a đổi GCNQSDÄ? tại chính quyá»?n địa phÆ°Æ¡ng). Có sá»± bất kỳ chuyển nhượng GCNQSDÄ? nào hay không và liệu việc chuyển nhượng đã chính thức được ghi nhận trong hồ sÆ¡ hay chÆ°a, và đã có bất kỳ việc thu hồi đất nào chÆ°a và lý do cho việc thu hồi, cÅ©ng nhÆ° liệu há»™ gia đình có hài lòng vá»›i việc thu hồi đất nhÆ° vậy hay không. 3. Thu nhập và chi phí - phần này kiểm tra các nguồn thu nhập khác nhau của há»™ gia đình, trong đó tập trung chủ yếu vào thu nhập từ rừng và các nguồn liên quan đến rừng. Mục tiêu cuối cùng là đánh giá mức Ä‘á»™ phụ thuá»™c của thu nhập há»™ gia đình và tiêu thụ các nguồn tài nguyên. Mức Ä‘á»™ phụ thuá»™c theo giá»›i cÅ©ng được quan tâm118. Nhìn chung, phần này của câu há»?i có chứa thông tin cụ thể vá»? sáu loại thu nhập há»™ gia đình, bao gồm: Thu nhập từ tiá»?n lÆ°Æ¡ng, thu nhập từ nông nghiệp, lâm nghiệp từ các nguồn khác v.v.... LÆ°u ý rằng đối vá»›i các phần vá»? nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản và lâm nghiệp, tá»· lệ sản phẩm để bán (phần còn lại để tiêu thụ hoặc nhÆ° thá»±c phẩm, vật liệu xây dá»±ng hoặc sá»­ dụng khác) đã được báo cáo. Trong tất cả các phần, ngÆ°á»?i được phá»?ng vấn đã được yêu cầu cho biết thành viên chính trong há»™ gia đình liên quan đến từng nguồn thu nhập. Thu nhập của loại hình này bao gồm các khoản phụ cấp cho việc trồng và chăm sóc rừng của nhà nÆ°á»›c giao cÅ©ng nhÆ° từ cung cấp DVMTR (PFES). 4. Tiếp cận đến tài nguyên rừng - Phần đầu tiên vá»? gá»— bao gồm các câu há»?i vá»? khai thác gá»— để sá»­ dụng trong gia đình, cả khai thác hợp pháp và bất hợp pháp. Trong phần này, khai thác gá»— cho thÆ°Æ¡ng nhân bên ngoài cÅ©ng đã được ghi nhận. Phần thứ hai vá»? lâm sản ngoài gá»— có giá trị hữu hình và giá trị văn hóa. Bất kỳ sá»± thay đổi nào vá»? sá»± tồn tại và sản lượng cÅ©ng đã được ghi nhận. Phần này cung cấp thông tin vá»? lợi nhuận từ rừng và các hoạt Ä‘á»™ng kinh tế liên quan đến rừng của các há»™ gia đình được phá»?ng vấn. Cụ thể sản phẩm lâm nghiệp có thể được chia thành gá»—, củi và lâm sản ngoài gá»—. Ä?ặc biệt, thông tin vá»? bán hàng và tiêu thụ sản phẩm gá»— cụ thể nhÆ° keo, lim, còn, dó cÅ©ng nhÆ° Ä‘á»™ tuổi của những cây này tại thá»?i Ä‘iểm chặt cÅ©ng được thu thập. Bảng câu há»?i bao gồm má»™t danh mục sản phẩm. Ä?ối vá»›i má»—i sản phẩm trong danh mục lâm sản ngoài gá»—, những câu há»?i sau đây đã được há»?i: 1. Bạn có thu hái sản phẩm này không và nếu có, giá trên thị trÆ°á»?ng là bao nhiêu? 118 Thu nhập từ tiá»?n lÆ°Æ¡ng lÆ°u ý, phần này tìm thông tin vá»? tiá»?n lÆ°Æ¡ng phát sinh từ cả công việc liên quan rừng (ví dụ: từ làm việc cho các công ty lâm nghiệp nhà nÆ°á»›c hay công ty tÆ° nhân hoạt Ä‘á»™ng trong lÄ©nh vá»±c quan tâm), và mức lÆ°Æ¡ng khác không liên quan đến công việc lâm nghiệp. Trong má»™t nghiên cứu trÆ°á»›c đó của Nguyá»…n & Jakobsen (2003), các tác giả há»?i tá»· lệ nam / nữ tham gia vào từng hoạt Ä‘á»™ng kinh tế, có thể dá»… dàng hÆ¡n cho những ngÆ°á»?i trả lá»?i để báo cáo trong trÆ°á»?ng hợp có nhiá»?u hÆ¡n má»™t thành viên há»™ gia đình tham gia má»™t cách bình đẳng. 138 2. Ai trong gia đình thu hái sản phẩm này? 3. Trong thá»?i gian (5 - 10 năm tham chiếu) bạn có nhận thấy sản lượng của sản phẩm này suy giảm? 4. Trong thá»?i gian (5 - 10 năm tham chiếu) bạn có phải Ä‘i lâu hÆ¡n / xa hÆ¡n để thu hái sản phẩm? 5. Trong thá»?i gian (5 - 10 năm tham chiếu) bạn có nhận thấy sá»± cạnh tranh từ "ngÆ°á»?i ngoài" ở các xã, huyện khác nhau? 6. Có bất kỳ hạn chế nào vá»? thu hái lâm sản ngoài gá»— hay không? Nếu có, ai là ngÆ°á»?i áp đặt hạn chế hoặc thá»±c thi việc hạn chế này? Danh mục lâm sản ngoài gá»— bao gồm: củi, mật ong, măng, rau, nấm, cây dược liệu, ốc, cá/cua, săn bắn để tiêu thụ trong gia đình, nứa, giang, rau thÆ¡m (nếu Ä‘iá»?u này được áp dụng, ngÆ°á»?i tham gia được yêu cầu lập danh mục các lâm sản ngoài gá»—), lá cá»?/dừa để xây dá»±ng nhà. Các giá trị văn hóa: tiểu mục cuối cùng vá»? rừng thiêng có các câu há»?i vá»? việc liệu những ngÆ°á»?i tham gia có biết được những khu rừng thiêng trong khu vá»±c của há»? và các khu rừng này có Ä‘ang bị thoái hóa hay không. Bảng câu há»?i cÅ©ng há»?i có những nghi lá»… được tổ chức thÆ°á»?ng xuyên hay không và giá trị văn hóa có được bảo tồn hoặc giảm giá trị và tần suất hay không. 5. Tiếp cận đến má»™t số dịch vụ được lá»±a chá»?n - Phần này thu thập thông tin vá»? khả năng tiếp cận của ngÆ°á»?i dân đối vá»›i má»™t số dịch vụ vá»›i trá»?ng tâm là khuyến lâm/nông và tín dụng. Bốn khía cạnh chính của má»—i dịch vụ được Ä‘á»? cập: sá»± tồn tại của các dịch vụ, tần suất sá»­ dụng dịch vụ, các nhà cung cấp dịch vụ và mức Ä‘á»™ hài lòng của ngÆ°á»?i dân vá»›i các dịch vụ. • Khuyến nông/lâm; • Dịch vụ liên quan đến đất Ä‘ai: địa chính, cấp giấy chứng nhận quyá»?n sá»­ dụng đất, giao đất, và giải quyết tranh chấp đất Ä‘ai; • Tín dụng: nguồn không chính thức và chính thức tập trung vào tín dụng từ: (i) chủ cá»­a hàng, thÆ°Æ¡ng nhân, và (ii) ngân hàng chính sách xã há»™i, ngân hàng NN&PTNT. Số tiá»?n cho vay gần đây nhất / lá»›n nhất và lãi suất liên quan đã được há»?i; • Thị trÆ°á»?ng: tập trung đặc biệt vào thị trÆ°á»?ng gá»— và lâm sản ngoài gá»—; và • CÆ¡ sở hạ tầng: Ä‘Æ°á»?ng vào các khu rừng, đến trung tâm cá»™ng đồng, đến Uá»· ban nhân dân vì các dịch vụ hành chính. b) Bảng câu há»?i cho xã Bảng câu há»?i cho xã nắm bắt các thông tin không thể thu thập được ở cấp há»™ gia đình. Tại má»—i xã, ngÆ°á»?i trả lá»?i là má»™t đại diện của UBND xã. Anh / cô ấy cÅ©ng được khuyến khích thảo luận câu trả lá»?i vá»›i các cán bá»™ có liên quan khác nhÆ° Trưởng ban bảo vệ rừng xã. Bảng câu há»?i sẽ bao gồm các phần sau: 1. Ä?ặc Ä‘iểm nhân khẩu há»?c chính của xã: tổng số dân và dân số theo dân tá»™c; số há»™ nghèo và không nghèo; tình trạng di cÆ° (thay đổi thÆ°á»?ng trú và tạm trú); sinh kế kinh tế chính của ngÆ°á»?i dân. 2. Sá»­ dụng đất: diện tích đất theo các mục đích sá»­ dụng đất khác nhau; tình hình chuyển đổi / thay đổi mục đích sá»­ dụng đất trong 5-10 năm qua; quyá»?n sá»­ dụng đất (diện tích đất có / không có GCNQSDÄ?); giao đất (tá»· lệ đất được giao, đất trống hiện có) theo ngÆ°á»?i sá»­ dụng đất (há»™ gia đình, SFC, khu vá»±c tÆ° nhân, UBND xã). 3. Tình hình rừng: diện tích rừng của ba loại rừng chính, diện tích đất rừng còn trống, sá»± thay đổi vá»? diện tích, sá»­ dụng và chất lượng rừng trong 5-10 năm qua. 4. Quản lý rừng: tổ chức và thành phần (số nhân viên) của ban quản lý rừng cá»™ng đồng hoặc ban bảo vệ rừng xã cÅ©ng nhÆ° các hoạt Ä‘á»™ng của há»?; tổ chức và thành phần (số nhân viên) của bá»™ phận bảo vệ rừng, lá»±c lượng kiểm lâm của rừng đặc dụng, RPH hoặc SFC. Phần này cÅ©ng sẽ ghi lại bất kỳ hạn chế nào vá»? thu hái lâm sản ngoài gá»—. 139 5. Thá»±c hiện hợp đồng bảo vệ rừng (khoán bảo vệ rừng) và PFES: có bao nhiêu hợp đồng khoán bảo vệ rừng, vá»›i ai, tiá»?n trả hàng năm; sá»± hiện diện của bất kỳ PFES hiện tại hoặc Ä‘á»? xuất và cách xã dá»± kiến phân phối lợi ích PFES. 6. Tranh chấp đất Ä‘ai: số trÆ°á»?ng hợp liên quan đến tranh chấp ranh giá»›i và lấn chiếm; công nhận bất kỳ quyá»?n tiếp cận đất Ä‘ai không chính thức / theo luật tục. c) Khảo sát hiện trÆ°á»?ng Nghiên cứu thá»±c địa, thí Ä‘iểm các câu há»?i và đào tạo các Ä‘iá»?u tra viên. Sau khi dá»± thảo bảng câu há»?i lần đầu đã được xây dá»±ng và thống nhất, má»™t chuyến thí Ä‘iểm thá»±c địa đã được thá»±c hiện. Nghiên cứu thá»­ nghiệm đã giúp phát hiện lá»—i và các câu há»?i khó hiểu trong bảng câu há»?i, Ä‘iá»?u chỉnh Ä‘á»™ dài của bảng câu há»?i, trau chuốt từ ngữ và cấu trúc của các câu há»?i và đào tạo các Ä‘iá»?u tra viên, há»? cÅ©ng được cung cấp hÆ°á»›ng dẫn thá»±c hiện ở hiện trÆ°á»?ng, và được đào tạo trong việc sá»­ dụng máy tính bảng trong đó ghi lại các địa Ä‘iểm bằng GPS và cÅ©ng ghi lại các cuá»™c phá»?ng vấn. Công việc hiện trÆ°á»?ng đã diá»…n ra trong khoảng thá»?i gian hai tuần. 140 1.3 Các xã tham gia cuá»™c khảo sát định lượng Bảng 1.1 Danh sách 102 xã tham gia vào cuá»™c khảo sát định lượng 141 Bảng (tiếp). 142 1.4 Sá»­ dụng rừng và quyá»?n sá»­ dụng đất Các đồ thị sau đây được dá»±a trên Niên giám thống kê nông nghiệp tỉnh của các tỉnh thuá»™c chÆ°Æ¡ng trình ER 2010- 2014. 1.4.1 Khai thác gá»— rừng trồng và rừng tá»± nhiên Các đồ thị sau vá»? khai thác gá»— hợp pháp cho thấy sá»± tăng trưởng nhanh chóng vá»? khối lượng gá»— rừng trồng được khai thác má»™t cách hợp pháp và sá»± suy giảm nhanh chóng vá»? gá»— khai thác từ rừng tá»± nhiên giai Ä‘oạn 2010-2013 do lệnh cấm khai thác gá»—, nhÆ°ng dữ liệu cÅ©ng cho thấy má»™t sá»± gia tăng nhanh chóng đáng ngạc nhiên từ năm 2013, có thể liên quan đến các dá»± án cÆ¡ sở hạ tầng và hầu hết các khai thác gá»— rừng tá»± nhiên đã được thá»±c hiện ở hai tỉnh Nghệ An và Hà TÄ©nh. Hình 1.1 Gá»— rừng trồng được khai thác hợp pháp Khối lượng gá»— rừng trồng khai thác hợp pháp tại các tỉnh thuá»™c chÆ°Æ¡ng trình ER vùng duyên hải BTB 1,820,000 1,620,000 Cubmic meter (m3) 1,420,000 1,220,000 1,020,000 820,000 Vol plantations 620,000 logged 420,000 220,000 20,000 2010 2011 2012 2013 2014 Hình 1.2 Gá»— rừng tá»± nhiên được khai thác hợp pháp – cấm khai thác gá»— bắt đầu từ cuối 2014 Tổng số gá»— rừng tá»± nhiên được báo cáo là khai thác hợp pháp tại các tỉnh thuá»™c chÆ°Æ¡ng trình ER vùng duyên hải BTB 65,000 60,000 Cubic meters (m3) 55,000 50,000 Vol of natrual forest 45,000 logged 40,000 35,000 30,000 2010 2011 2012 2013 2014 143 Các đồ thị của tỉnh vá»? gá»— rừng tá»± nhiên được khai thác hợp pháp tại Nghệ An và Hà TÄ©nh cho thấy mối quan hệ có thể xảy ra của việc khai thác gá»— để xây dá»±ng liên quan đến cÆ¡ sở hạ tầng - má»™t số nhà máy thủy Ä‘iện Ä‘ang được xây dá»±ng vào thá»?i Ä‘iểm đó, vẫn chÆ°a rõ tại sao rừng tá»± nhiên lại bị khai thác nhiá»?u nhÆ° vậy tại Quảng Bình 2010-2011. Ä?áng chú ý là khai thác gá»— rừng tá»± nhiên nhanh chóng tăng lên trong năm 2013 và số liệu đầu năm 2014 trÆ°á»›c khi ban hành lệnh cấm khai thác gá»—, các Niên giám thống kê không có dữ liệu sau quý 3 năm 2014. Vì ở Thanh Hóa, Quảng Trị và Thừa Thiên Huế lượng gá»— khai thác từ rừng tá»± nhiên vẫn ở mức thấp và thậm chí giảm trong giai Ä‘oạn này. Hình 1.3 Khối lượng gá»— khai thác hợp pháp từ rừng tá»± nhiên theo tỉnh trong vùng chÆ°Æ¡ng trình ER Khối lượng gá»— rừng tá»± nhiên được báo cáo khai thác hợp pháp theo tỉnh thuá»™c chÆ°Æ¡ng trình ER vùng duyên hải BTB 30,000 25,000 Vulume cubic meters (m3) 20,000 TH NA 15,000 HT QB QT 10,000 TTH 5,000 0 2010 2011 2012 2013 2014 1.5 Giá»›i đóng má»™t vai trò quan trá»?ng trong việc khai thác các nguồn tài nguyên rừng Bảng 1.2 Sá»­ dụng rừng và tầm quan trá»?ng của giá»›i Nam Nữ Cả hai Sá»­ dụng Sá»­ dụng rừng Công việc khác Công việc khác rừng Gá»—, lợn rừng, Ä‘á»™ng vật gặm nhấm, cá, Lao Ä‘á»™ng nông nghiệp Măng tre, đót mây, thú lá»›n nhÆ° hÆ°Æ¡u nai, khỉ, cầy công nhật (đặc biệt là Cạo mủ làm chổi, rau Măng, hÆ°Æ¡ng, hoa lan, chim; Ä?àn ông thÆ°á»?ng sẽ lao Ä‘á»™ng trẻ không có cao su; lao rừng, thảo mật ong, thu hái mật ong; hoa lan, thảo quả (thu hái đất); khai thác vàng tận Ä‘á»™ng nông dược, mật ốc, mây, và chế biến thảo quả có thể là má»™t nhiệm thu; tuần rừng, khai nghiệp ong, ốc; thu cá vụ chủ yếu của nam giá»›i vì nó đòi há»?i thác gá»— bất hợp pháp công nhật hái củi, nấm phải ở trong rừng má»™t thá»?i gian) cho ngÆ°á»?i ngoài 144 Bảng 1.3 Mối lo ngại liên quan đến sá»­ dụng rừng theo giá»›i tính và dân tá»™c Những mối lo Những mối lo ngại của nữ ngại của nam Mất quyá»?n tiếp Mất lâm sản ngoài gá»—, khai thác quá mức LSNG dẫn đến cần thêm thá»?i gian để thu cận vào rừng để hái các sản phẩm Ä‘ang giảm dần; lấy gá»— (để làm Khai thác gá»— bất hợp pháp và gây ra các vấn Ä‘á»? vá»›i phụ nữ; nhà) NgÆ°á»?i ngoài đến sá»­ dụng nguồn lá»±c của cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng. Sá»­ dụng củi rừng Mâu thuẫn vá»›i lá»±c lượng bảo vệ rừng – thu hái củi và lâm sản ngoài gá»—, đặc biệt là làm than vấn Ä‘á»? đối vá»›i các há»™ nghèo Mất đất chăn thả Thông thÆ°á»?ng không nghÄ© lá»±c lượng bảo vệ rừng sẽ bắt vì thu hái LSNG hoặc củi; gia súc Thông thÆ°á»?ng há»? cÅ©ng muốn được giao diện tích đất lâm nghiệp. Diện tích đất Có sẵn tiá»?n để trả tiá»?n há»?c phí nông nghiệp Tác Ä‘á»™ng đến các dân tá»™c thiểu số khác nhau (và theo giá»›i) Những mối lo Những mối lo ngại của nữ ngại của nam TÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° trên Má»™t số khác biệt được ghi nhận trong SSR, thÆ°á»?ng liên quan đến các loại LSNG khác nhau được thu hái bao gồm mối quan tâm khác nhau vá»? cây thuốc, chế Ä‘á»™ ăn (cá nhiá»?u hÆ¡n hoặc ít hÆ¡n). CÅ©ng phụ thuá»™c vào các khu rừng đặc dụng, việc bắt cá hoặc Ä‘á»™ng vật có vá»? trong các rừng đặc dụng ven biển, việc thu hái (và trồng) thảo quả trong các rừng đặc dụng phía bắc Chung cho tất cả là việc thu hái củi và lâm sản ngoài gá»— Ä‘iển hình, ví dụ mây, măng, nấm, củ Bảng 1.4 Tóm tắt các vấn Ä‘á»? chung giữa lá»±c lượng bảo vệ rừng và cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng Mối quan hệ vá»›i lá»±c lượng bảo vệ rừng và Ban quản lý Nam Nữ Má»™t số xung Ä‘á»™t Các há»™ gia đình biết những tác Ä‘á»™ng tiêu cá»±c mà há»? gây ra đối vá»›i rừng, nhÆ°ng do thu hái LSNG; há»? buá»™c phải khai thác rừng vì sinh kế khó khăn của há»? xung Ä‘á»™t do làm Thu hái củi có thể gây ra vấn Ä‘á»? ví dụ ở VQG Núi Chúa chủ yếu là do phụ nữ và than đôi khi há»? bị bắt. Những tác Ä‘á»™ng dá»± kiến từ việc tăng cÆ°á»?ng năng lá»±c cho các BQL rừng và lá»±c lượng bảo vệ rừng Ã?t mong đợi?? Tác Ä‘á»™ng trá»±c tiếp đến thu nhập của há»™ gia đình và an ninh lÆ°Æ¡ng thá»±c Tác Ä‘á»™ng trá»±c tiếp Tiếp cận đến gá»— củi đến thu nhập Thêm đất nông Giao thêm đất rừng nghiệp và đất rừng Giảm tiếp cận vá»›i chăn thả ở rừng (thÆ°á»?ng là công việc của má»™t bé gái hay bé trai) 145 Hình 1.4 Công việc liên quan đến lâm nghiệp tốn nhiá»?u thá»?i gian nhất theo dân tá»™c Most Time Consuming Forestry Related Job by Ethnicity 80 70 60 50 40 30 Planting/protecting forest (%) 20 Harvesting timber/NTFPs (%) 10 Forestry services (%) 0 Processing timber/NTFPs (%) a) Thu nhập từ lÆ°Æ¡ng Bảng 1.5 Thu nhập từ công việc liên quan đến lâm nghiệp tốn nhiá»?u thá»?i gian nhất Thu nhập từ công việc liên LÆ°Æ¡ng/tiá»?n công bình Tỉ lệ % tiá»?n công liên quan đến lâm nghiệp tốn quân trong 12 tháng quan đến lâm nghiệp nhiá»?u thá»?i gian nhất qua (1000 VND) trong tổng số tiá»?n công Tổng (n=13,398) 8.132,7 76,4 Dân tá»™c của cá nhân Kinh (n=3547) 10.294,2 73,9 Thái (n=3448) 10.141,1 77,1 Bru-Vân Kiá»?u (n=2328) 5.008,3 86,9 MÆ°á»?ng (n=1163) 4.614,2 75,5 Tà Ôi- Pa Cô (n=1210) 9.343,1 88,4 Cá»? Tu (n=507) 7.040,6 81,7 H´Mông (n=662) 1.074,5 80,0 Các DTTS khác (n=533) 3.991,4 77,8 Dân tá»™c của cá nhân (Kinh-DTTS) 1. Kinh (n=3547) 10.294,2 73,9 2. DTTS (n=9851) 6.259,0 78,7 Ä?iá»?u kiện kinh tế hiện nay 146 Thu nhập từ công việc liên LÆ°Æ¡ng/tiá»?n công bình Tỉ lệ % tiá»?n công liên quan đến lâm nghiệp tốn quân trong 12 tháng quan đến lâm nghiệp nhiá»?u thá»?i gian nhất qua (1000 VND) trong tổng số tiá»?n công 1. Nghèo (n=4239) 3.691,5 72,3 2. Cận nghèo (n=2711) 9.795,7 76,6 3. Không nghèo (n=6448) 10.536,7 79,3 Tỉnh Hà TÄ©nh (n=736) 795,4 64,0 Nghệ An (n=3519) 2.975,8 74,5 Quảng Bình (n=1601) 10.990,1 93,5 Quảng Trị (n=2331) 12.362,1 72,1 Thanh Hóa (n=3236) 9.311,7 72,5 Thừa Thiên Huế (n=1975) 16.333,8 71,8 Giá»›i tính của cá nhân 1. Nam (n=6703) 8.646,9 78,0 2. Nữ (n=6695) 6.754,5 71,6 Bảng 1.6 dÆ°á»›i đây cho thấy thu nhập từ má»™t số loại gá»— chính. Keo có vẻ là cây trồng có lợi nhất, tiếp theo là xoan (Melia azedarach). Tuy nhiên, khi nhìn vào sá»± đóng góp của từng loại gá»— cho tổng thu nhập từ các há»™ gia đình trong khu vá»±c, keo lai có vẻ là cây trồng quan trá»?ng nhất, nhÆ° chứng minh bằng Hình 1.5 dÆ°á»›i đây. Hình 1.5 Ä?óng góp vá»? thu nhập của các loại cây gá»— chính Acacia Other timbers 24% 27% Melia azedarach 13% Hybrid acacia 36% Bảng 1.6 Thu nhập từ các loại gá»— 147 Xoan (Melia Các loại gá»— Thu nhập từ các loại gá»— Keo (Acacia) Keo lai azedarach) khác Tổng (n=3060) 8545,3 892,4 1.934,8 123,7 Dân tá»™c của chủ há»™ Kinh (n=948) 13.516,1 2.370,9 6.366,6 276,4 Thái (n=802) 7.374,1 120,0 224,4 74,5 Bru-Vân Kiá»?u (n=449) 3.949,6 8,7 660,3 0.0 MÆ°á»?ng (n=265) 6.418,6 1.164,7 145,7 108,8 Tà Ôi- Pa Cô (n=251) 3.979,7 320,0 533,1 89,3 Cá»? Tu (n=113) 10.649,4 3.757,1 524,7 0.0 H´Mông (n=116) 2.498,8 0.0 0.0 0.0 Các dân tá»™c khác (n=116) 9.659,5 0.0 0.0 5,1 Dân tá»™c của chủ há»™ (Kinh-DTTS) 1. Kinh (n=948) 13.516,1 2.370,9 6.366,6 276,4 2. DTTS (n=2112) 6.626,0 321,5 223,6 64,8 Ä?iá»?u kiện kinh tế hiện nay 1. Nghèo (n=921) 6.121,7 683,1 195,1 1.57,7 2. Cận nghèo (n=615) 9.708,4 2,1 2.542,6 2,8 3. Không nghèo (n=1524) 9.999,6 1.626,9 3118,5 167,6 b) Thu nhập từ dịch vụ lâm nghiệp NhÆ° đã thảo luận trong phần nói vá»? sinh kế liên quan đến rừng, dịch vụ lâm nghiệp, chẳng hạn nhÆ° chặt cây và vận chuyển sau khai thác, chỉ chiếm má»™t khu vá»±c nhá»? so vá»›i trồng rừng/khai thác rừng. Thu nhập từ các dịch vụ lâm nghiệp của các há»™ gia đình trong khu vá»±c chÆ°Æ¡ng trình ER được chứng minh trong Bảng 5.5 dÆ°á»›i đây. Các nhà cung cấp dịch vụ lâm nghiệp tá»± làm nói chung kiếm được nhiá»?u hÆ¡n so vá»›i công nhân được trả công nhật và xu hÆ°á»›ng lại má»™t lần nữa được quan sát, theo đó các há»™ gia đình ngÆ°á»?i Kinh có lợi thế hÆ¡n vá»? thu nhập so vá»›i các đối tác DTTS của há»?. Bảng 1.7 Thu nhập từ các dịch vụ lâm nghiệp Thu nhập từ các dịch vụ lâm nghiệp Tiá»?n công Tá»± làm Tổng(n=3060) 667,4 780,9 Dân tá»™c của chủ há»™ Kinh (n=948) 991,3 1002,7 Thái (n=802) 315 725,1 Bru-Vân Kiá»?u (n=449) 755 107,3 148 MÆ°á»?ng (n=265) 475,9 705,2 Tà Ôi- Pa Cô (n=251) 107,6 89,8 Cá»? Tu (n=113) 535 198,7 H´Mông (n=116) 0 0 DTTS khác (n=116) 182,5 3,6 Dân tá»™c của chủ há»™ (Kinh-DTTS) 1. Kinh (n=948) 991,3 1002,7 2. DTTS (n=2112) 340,6 557,3 Ä?iá»?u kiện kinh tế hiện nay 1. Nghèo (n=921) 351,2 195,7 2. Cận nghèo (n=615) 736,5 514,9 3. Không nghèo (n=1524) 808,2 1227,4 149 c) Quản lý rừng Bảng 1.8 Các đối tượng được cho là có khả năng nhất trong việc quản lý rừng Các đối tượng được cho là Cá»™ng đồng Há»™ gia BQL Cá»™ng đồng và Há»™ gia đình, có khả năng nhất trong UBND thôn bản đình rừng BQL rừng BQL rừng việc quản lý rừng Tổng (n=3060) 24,1 16,8 60,6 19,2 12,1 18,4 Dân tá»™c của chủ há»™ (Kinh-DTTS) 1. Kinh (n=948) 18,0 15,2 59,2 17,5 9,1 18,7 2. DTTS khác (n=2112) 30,1 18,4 62,1 20,9 15,2 18,0 Ä?iá»?u kiện kinh tế hiện nay 1. Nghèo (n=921) 31,8 24,5 61,3 25,4 19,3 21,7 2. Cận nghèo (n=615) 21,6 15,4 57,2 21,5 9,7 17,9 3. Không nghèo (n=1524) 21,0 13,2 61,9 14,7 9,4 16,7 Vá»? mặt quản lý rừng, các câu trả lá»?i có khác nhau giữa các nhóm nhÆ°ng Ä‘a số (60,6%) số há»™ đồng ý rằng các Ä‘Æ¡n vị há»™ gia đình có khả năng nhất trong việc quản lý rừng. NhÆ° minh há»?a trong Bảng 1.8 ở trên, gần má»™t phần tÆ° (24,1%) số ngÆ°á»?i được há»?i cảm thấy rằng các cá»™ng đồng thôn bản có khả năng quản lý rừng nhất, vá»›i các Ban quản lý rừng, các há»™ gia đình và các ban quản lý rừng, Uá»· ban nhân dân và các cá»™ng đồng và các ban quản lý rừng là lá»±a chá»?n phù hợp tiếp theo. NgÆ°á»?i nghèo có nhiá»?u khả năng hÆ¡n so vá»›i ngÆ°á»?i không nghèo để tin rằng các đối tượng ngoài há»™ gia đình sẽ có khả năng nhất trong việc quản lý rừng. Các kết quả có nghÄ©a là các há»™ gia đình có niá»?m tin lá»›n nhất vào khả năng quản lý rừng của mình, nhÆ°ng cÅ©ng mở ra hÆ°á»›ng hợp tác vá»›i các nhóm khác 1.5.2 Rừng và quyá»?n sở hữu đất trong các dá»± án khác Trong má»™t cuá»™c khảo sát 73 khu rừng đặc dụng đã nhận được má»™t khoản trợ cấp nhá»? từ VCF, 42 báo cáo quyá»?n sá»­ dụng đất và giao đất có vấn Ä‘á»?. Các cá»™ng đồng tham gia chủ yếu là đồng bào dân tá»™c thiểu số tÆ°Æ¡ng đối bị cô lập. Những vấn Ä‘á»? chính bao gồm không có giấy chứng nhận quyá»?n sá»­ dụng đất (hoặc rừng), không đủ đất cho những ngÆ°á»?i trẻ tuổi. Tình trạng nhiá»?u cá»™ng đồng (chủ yếu là đồng bào dân tá»™c thiểu số) ở bên trong các khu rừng đặc dụng là khó khăn đặc biệt và có nghÄ©a là há»? thÆ°á»?ng sẽ có rất ít cho đến không có cÆ¡ há»™i có giấy chứng nhận quyá»?n sá»­ dụng đất. Ä?iá»?u này đặc biệt được thấy trong các khu rừng đặc dụng ở phía bắc, nÆ¡i những cá»™ng đồng sống trong rừng nhiá»?u nhất, nhÆ°ng việc này cÅ©ng xảy ra ở phía nam, nÆ¡i cho là có nhiá»?u áp lá»±c đất hÆ¡n. Việc thá»±c hiện các khoản tài trợ nhá»? đã khuyến khích và lôi cuốn các BQL rừng đóng má»™t vai trò phát triển xã há»™i chủ Ä‘á»™ng hÆ¡n và dần dần làm việc nhiá»?u hÆ¡n và chặt chẽ hÆ¡n và hợp tác vá»›i các cá»™ng đồng dân tá»™c thiểu số nÆ¡i quyá»?n sở hữu đất Ä‘ai thÆ°á»?ng được tổ chức theo qui tắc truyá»?n thống. Các BQL rừng đã gặp phải má»™t số cá»™ng đồng dân tá»™c thiểu số nÆ¡i há»? báo cáo có việc bán hay "thế chấp" đất đôi khi thậm chí có thể bao gồm cả đất trong rừng đặc dụng, đặc biệt là nếu cá»™ng đồng hay há»™ gia đình sống trong rừng đặc dụng và Ä‘ang phải đối mặt vá»›i vấn Ä‘á»? an ninh lÆ°Æ¡ng thá»±c hàng năm. Khó khăn trong việc lập kế hoạch sá»­ dụng đất và cắt bá»? má»™t cá»™ng đồng sống trong rừng vá»›i giấy chứng nhận quyá»?n sá»­ dụng đất phù hợp từ bên trong má»™t khu rừng đặc dụng không nên bị đánh giá thấp, và không ngạc nhiên, rất ít nếu có, các trÆ°á»?ng hợp đã được báo cáo nÆ¡i đã xảy ra. Tuy nhiên, các khoản tài trợ nhá»? của VCF đã há»— trợ các quy trình ban đầu ở phía bắc và có má»™t số tiến bá»™ đã được thá»±c hiện trong việc xây dá»±ng các thá»?a thuận sá»­ dụng đất bá»?n vững để hạn chế việc mở rá»™ng và các loại cây trồng giữa các BQL rừng và các cá»™ng đồng sống trong rừng. Hiện còn thiếu sá»± thâm nhập Ä‘Æ¡n giản của các hoạt Ä‘á»™ng giao đất, giao rừng chính thức vào nhiá»?u cá»™ng đồng ở vùng xa xôi và trong khi má»™t số mức Ä‘á»™ linh hoạt trong các giao dịch đất Ä‘ai thÆ°á»?ng làm lợi cho cá»™ng đồng, đặc 150 biệt là nếu có thêm đất, tuy nhiên, khi giao dịch vá»›i các khu bảo tồn, thÆ°á»?ng là mục tiêu để "đóng băng" các quyá»?n sở hữu và ranh giá»›i đất xung quanh các khu rừng đặc dụng, vì vậy hy vá»?ng sẽ hạn chế di dân tá»± phát hay kinh tế tá»›i các khu vá»±c này, và có thể tạo thêm áp lá»±c lấn chiếm các khu rừng đặc dụng. Giao đất rừng Ä‘Æ¡n giản theo ChÆ°Æ¡ng trình 661 phải đối mặt vá»›i những khó khăn thâm nhập tÆ°Æ¡ng tá»± được áp dụng thiếu nhất quán ở các cá»™ng đồng vùng xa, Ä‘i lại khó khăn, tuy nhiên, nhiá»?u cá»™ng đồng đã nghe nói vá»? chÆ°Æ¡ng trình 661 và nhiá»?u nÆ¡i đã t ham gia, dù chỉ trong má»™t thá»?i gian ngắn. Má»™t chủ Ä‘á»? thÆ°á»?ng được tìm thấy trong rất nhiá»?u cá»™ng đồng nÆ¡i SSR chi tiết đã được hoàn thành, là yêu cầu để tiếp cận đến các nguồn tài nguyên rừng của địa phÆ°Æ¡ng (có giá»›i hạn) phải được chính thức hoá, và trong nhiá»?u trÆ°á»?ng hợp, Ä‘iá»?u này thÆ°á»?ng Ä‘i đôi vá»›i khiếu nại vá»? "ngÆ°á»?i ngoài" đến các cá»™ng đồng để sá»­ dụng tài nguyên rừng "của cá»™ng đồng" và đó cÅ©ng là má»™t hiện thá»±c rằng các nguồn tài nguyên rừng và lâm sản ngoài gá»— Ä‘ang chịu áp lá»±c vì hiện nay cần phải thêm thá»?i gian và ná»— lá»±c để thu hái các lâm sản này. Má»™t phần của giải pháp tiếp cận và "quyá»?n" đối vá»›i các tài nguyên được xây dá»±ng thông qua dá»± án là để khuyến khích cách tiếp cận hợp tác giữa BQL rừng đặc dụng và các cá»™ng đồng sẽ được soạn thảo. Ä?iá»?u này bao gồm việc giá»›i thiệu các cÆ¡ chế chia sẻ lợi ích không chính thức và chính thức trong đó công nhận vai trò và khả năng quản lý và cá»™ng tác vá»›i các BQL rừng của cá»™ng đồng để đảm bảo má»™t số tính bá»?n vững của rừng và lâm sản ngoài gá»—. CÆ¡ chế chia sẻ lợi ích được xây dá»±ng giá»›i thiệu má»™t công cụ linh hoạt, có thể tái tạ o, cho phép sá»± tiếp nối nhÆ°ng được quản lý, tiếp cận vào các khu rừng đặc dụng, và hạn chế việc thu hái LSNG, duy trì có ý nghÄ©a lợi ích cho cá»™ng đồng, và trao quyá»?n cho cá»™ng đồng chống lại ngÆ°á»?i bên ngoài, trong khi BQL rừng đặc dụng có sá»± hợp tác nhiá»?u hÆ¡n, cải thiện thông tin phản hồi trá»±c tiếp từ cá»™ng đồng và há»— trợ cá»™ng đồng nhiá»?u hÆ¡n trong việc kiểm soát, quản lý và bảo vệ các khu rừng đặc dụng. 1.6 Tham vấn các bên liên quan 151 1.7 Dữ liệu Ä‘a dạng sinh há»?c Trong năm 2014 Chính phủ đã ban hành hai quyết định liên quan đến hệ thống rừng đặc dụng Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030: Quyết định số 218/QÄ?-TTg là má»™t chiến lược quản lý hệ thống rừng đặc dụng, khu bảo tồn biển và các khu vá»±c bảo tồn ná»™i địa, và Quyết định số 1976/QÄ?-TTg qui hoạch hệ thống rừng đặc dụng trong cả nÆ°á»›c. Ngoài ra, vào đầu năm 2014 Chính phủ đã ban hành Quyết định số 45/QÄ? -TTg phê duyệt quy hoạch tổng thể bảo tồn Ä‘a dạng sinh há»?c của cả nÆ°á»›c đến năm 2020 và định hÆ°á»›ng đến năm 2030. Trong cả hai Quyết định số 45 và Quyết định số 1976 hệ thống rừng đặc dụng đã được tái xác định và má»™t số khu bảo tồn sinh há»?c quan trá»?ng trong khu vá»±c chÆ°Æ¡ng trình ER được thể hiện trong Bảng 1.9 dÆ°á»›i đây. Theo Quyết định số 45, má»™t trong những mục tiêu cụ thể đến năm 2020 của quy hoạch tổng thể là hoàn thiện quy hoạch khu bảo tồn; Ä‘á»? xuất Ä‘iá»?u chỉnh quy hoạch sá»­ dụng đất giai Ä‘oạn 2016 -2020 sao cho sẽ có đất để thành lập và Ä‘Æ°a vào hoạt Ä‘á»™ng 46 khu bảo tồn má»›i vá»›i tổng diện tích khoảng 567.000ha, nâng tổng diện tích hệ thống các khu bảo tồn trong cả nÆ°á»›c đến 2.940.000 ha. Má»™t trong những mục tiêu cụ thể trong khu vá»±c duyên hải BTB bao gồm bảo vệ hệ sinh thái rừng nguyên sinh ở Nghệ An và Hà TÄ©nh; rừng tá»± nhiên ở các lÆ°u vá»±c sông Mã, sông Cả và sông Gianh; rừng ngập mặn ven biển tại Nghệ An, Hà TÄ©nh và Thanh Hóa; hệ sinh thái núi đá vôi ở Thanh Hóa và Quảng Bình; và hệ sinh thái đầm phá Tam Giang - Cầu Hai ở Thừa Thiên Huế. Bảng 1.9 Khu bảo tồn trong vùng duyên hải BTB vá»›i số lượng lá»›n nhất các loài nguy cấp và có nguy cÆ¡ tuyệt chủng Tên khu bảo tồn Cá»±c kỳ nguy Nguy cấp Dá»… bị Ä‘e doạ (VU) và gần bị Ä‘e Tổng cấp (CR) (EN) dá»?a (NT) VQG Pù Mát 7 18 34 58 VQG Bạch Mã 4 13 28 45 KBT thiên nhiên Pù Huống 5 14 20 39 VQG Vụ Quang 8 14 16 38 VQG Phong Nha Kẻ Bàng 12 19 2 33 KBT thiên nhiên Kẻ Gá»— 3 14 17 33 KBT thiên nhiên Ä?ăk Rông 3 9 11 23 KBT thiên nhiên Phong Ä?iá»?n 2 9 7 18 Sao La Thừa Thiên Huế 1 1 2 4+ Chỉ có VQG Vụ Quang là rừng đặc dụng nÆ¡i có tất cả 8 loài cá»±c kỳ nguy cấp trong khi VQG Pù Mát chỉ có 7, và KBTTN Pù Huống có 5 loài. VQG Vụ Quang tiếp giáp vá»›i các KBT của Lào, có thể có nhiá»?u bất ngá»? vá»? Ä‘a dạng sinh há»?c và đây chính là nÆ¡i mang Sao La đã được phát hiện và đó là loài thú lá»›n má»›i nhất trên thế giá»›i, Bảng 1.10 cho thấy nÆ¡i các loài thú lá»›n vẫn còn xuất hiện. Bảng 1.10 Các loài thú cá»±c kỳ nguy cấp Các loài thú cá»±c kỳ nguy cấp và nÆ¡i tìm thấy trong các khu rừng đặc dụng Rừng đặc dụng vá»›i xác nhận sá»± hiện diện thuá»™c vùng chÆ°Æ¡ng trình ER 152 Các loài thú cá»±c kỳ nguy cấp và nÆ¡i tìm thấy trong các khu rừng đặc dụng Rừng đặc dụng vá»›i xác nhận sá»± hiện diện thuá»™c vùng chÆ°Æ¡ng trình ER Voi châu Ã? (3) Pù Huống, Pù Mát, Vụ Quang Hổ (7) (má»™t số dữ liệu còn nghi ngá»?, tuy Ä?ăk Rông, Kẻ Gá»—, Phong Ä?iá»?n, Pù Huống, Pù Mát, Vụ Quang, nhiên, đôi khi má»™t số có thể từ khu bảo Phong Nha Kẻ Bàng tồn ở Lào vượt biên giá»›i sang Báo (6) Bạch Mã, Ä?ăk Rông, Kẻ Gá»—, Pù Huống, Pù Mát, Vụ Quang Lợn rừng Ä?ông DÆ°Æ¡ng (2) Pù Mát, Vụ Quang Sao La (8) Bạch Mã, Ä?ăk Rông, Phong Ä?iá»?n, Pù Huống, Pù Mát, Vụ Quang, Phong Nha Kẻ Bàng, khu dá»± trữ TN Sao La TTHuế Mang lá»›n Muntjac (5) Bạch Mã, Kẻ Gá»—, Pù Huống, Pù Mát, Vụ Quang Mang TrÆ°á»?ng SÆ¡n (3) Bạch Mã, Pù Mát, Vụ Quang Nai Sika (1) Vụ Quang Các loài thú lá»›n nguy cấp và số lượng Rừng đặc dụng vá»›i xác nhận sá»± hiện diện các khu rừng đặc dụng Bò tót (6) Bạch Mã, Ä?ăk Rông, Kẻ Gá»—, Pù Huống, Pù Mát, Vụ Quang Bò rừng (1) Pù Mát SÆ¡n dÆ°Æ¡ng Trung Quốc (7) Bạch Mã, Ä?ăk Rông, Kẻ Gá»—, Phong Ä?iá»?n, Pù Huống, Pù Mát, Vụ Quang, Báo gấm (6) Bạch Mã, Kẻ Gá»—, Phong Ä?iá»?n, Pù Huống, Pù Mát, Vụ Quang Vượn bạc má bắc nam (1) Pù Mát; Phong Nha Kẻ Bàng, KBT TN Kẻ Gá»—; VQG Vụ Quang; KBT Bắc HÆ°á»›ng Hóa Vượn má vàng phía bắc Ä?ăk Rông; Phong Ä?iá»?n Bảng 1.11 Ví dụ vá»? Ä‘a dạng sinh há»?c được bảo tồn má»›i đây được các Ban quản lý rừng đặc dụng xác nhận (xem xét các hồ sÆ¡ lá»±a chá»?n 2012-16 Ä‘ang thu thập) Các loài chính Tên rừng đặc dụng xác nhận sá»± hiện diện của Tình trạng loài trong khu vá»±c chÆ°Æ¡ng trình ER Thá»±c vật 1 Aquilaria crassna Nguy cấp (CR) KBT TN Xuân Liên 2 Castanopsis hystrix ChÆ°a biết KBT TN Pù Hu 3 Dalbergia tonkinensis VN KBT TN Kẻ Gá»— 4 Disporopsis longifolia ChÆ°a biết KBT TN Phong Quang 5 Dalbergia bariensis EN Bạch Mã 6 Madhuca pasquieri VU VQG Vụ Quang 153 Các loài chính Tên rừng đặc dụng xác nhận sá»± hiện diện của Tình trạng loài trong khu vá»±c chÆ°Æ¡ng trình ER 7 Podocarpus neriifolius LC VQG Vụ Quang 8 Sindora tonkinensis VU KBT TN Kẻ Gá»—; KBT TN Xuân Liên; VQG Vụ Quang 9 Coscinium fenestratum VU Bạch Mã 10 Ardisia silvestris VU Bạch Mã 11 Smilax glabra VU Bạch Mã 12 Hopea pierrei EN Bạch Mã 13 Nageia fleuryi NT Pù Hu Thú 1 Gấu Ä‘en châu Ã? EN? KBT TN Pù Hu; KBT TN Pù LÆ°Æ¡ng 2 Mèo vàng NR VQG Vụ Quang 3 Cầy vằn VU KBT TN Kẻ Gá»— 4 Báo gấm VU KBT TN Kẻ Gá»— 5 Báo EN? KBT TN Kẻ Gá»— 6 Voá»?c mông trắng CR Pù LÆ°Æ¡ng? 7 Vượn Ä‘en má vàng phía bắc ChÆ°a biết Ä?ăk Rông; Phong Ä?iá»?n; Khu dá»± trữ Sao La TTHuế; Bạch Mã 8 Vượn bạc má phía bắc CR Pù Mát; Pu Hu? Xuân Liên; Pù Hoa; Vụ Quang; KBT TN Kẻ Gá»—? 9 Vượn bạc má phía nam VU KBT TN Kẻ Gá»—; VQG Vụ Quang; PNKB, Bắc HÆ°á»›ng Hóa 10 Nai Sambar VU VQG Vụ Quang 11 Nai Sika VU? VQG Vụ Quang 12 Mang lá»›n EN KBT TN Kẻ Gá»— 13 SÆ¡n dÆ°Æ¡ng Trung Quốc NT KBT TN Pù LÆ°Æ¡ng 14 Sao La CR Phong Nha Kẻ Bàng; Khu dá»± trữ Sao La TTHuế 15 Voá»?c chà vá chân xám EN Khu dá»± trữ Sao La TTHuế 16 Mang Ä‘en Annam EN Rừng Khe NÆ°á»›c Trong 17 Thá»? vằn Anamite EN NhÆ° trên Chim 1 Gà lôi NT Bạch Mã 154 Các loài chính Tên rừng đặc dụng xác nhận sá»± hiện diện của Tình trạng loài trong khu vá»±c chÆ°Æ¡ng trình ER 2 TrÄ© sao NT Khu dá»± trữ Sao La TTHuế 3 Công xanh EN VQG Vụ Quang 4 Chích chòe lá»­a LC VQG Vụ Quang 5 Gà lôi Edward CR KBT TN Kẻ Gá»—, Rừng Khe NÆ°á»›c Trong 6 Gà lôi bạc LC Bạch Mã 7 KhÆ°á»›u má»? dài NT Bạch Mã, Kẻ Gá»—, VQG Vụ Quang Bò sát 1 Rùa há»™p Bourret CR Rừng Khe NÆ°á»›c Trong 2 Thằn lằn NT Rừng Khe NÆ°á»›c Trong 3 Rắn mèo đầu vuông NT Rừng Khe NÆ°á»›c Trong 4 Ếch gai NT Rừng Khe NÆ°á»›c Trong Côn trùng Bá»? cánh vẩy 2=EN, 4=VU Có 12 loài bị Ä‘e dá»?a và hiếm ở VQG Bạch Mã Ä?ánh giá các báo cáo từ hợp phần Quỹ bảo tồn Việt Nam (VCF) của dá»± án FSDP ở các khu bảo tồn của Thanh Hóa, Nghệ An, Hà TÄ©nh và Thừa Thiên Huế đã xác định các mối Ä‘e dá»?a chính đối vá»›i rừng đặc dụng, nhÆ°: • Săn bắt, bẫy Ä‘á»™ng vật hoang dã trái phép; • Khai thác gá»— bất hợp pháp; • Khai thác lâm sản ngoài gá»— quá mức; • Lấn chiếm đất trái phép; • Phát triển cÆ¡ sở hạ tầng (cáp treo, nhà máy, dá»± án thủy Ä‘iện, thủy lợi, Ä‘Æ°á»?ng, v.v...); • Trang trại chăn nuôi và chăn thả gia súc; • Khai thác huá»· diệt thuá»· sản. Tùy thuá»™c vào khu bảo tồn, những hoạt Ä‘á»™ng sau cÅ©ng là mối Ä‘e dá»?a: • Khai khoáng (vàng, đá); • Làm nhà ở và khu định cÆ° của ngÆ°á»?i dân địa phÆ°Æ¡ng; • Hạn hán, nhiệt Ä‘á»™ cao và bão cá»±c Ä‘oan; và • Cháy rừng. 1.8 Báo cáo tham vấn Biên bản các cuá»™c tham vấn Tên: Tham vấn vá»? đánh giá chiến lược môi trÆ°á»?ng và xã há»™i 155 Thá»?i gian: 05 đến 08/10/2014 Ä?ịa Ä‘iểm: Tỉnh Quảng Bình TÆ° vấn: 1) Bà Nguyá»…n Thanh Hằng (TÆ° vấn trong nÆ°á»›c vá»? các bên liên quan) 2) Ông Lê Trung Thông (TÆ° vấn trong nÆ°á»›c vá»? các biện pháp đảm bảo an toàn xã há»™i) Danh sách ngÆ°á»?i tham gia Số Há»? tên Chức danh Tổ chức Số Ä?T/email TT Thá»?i gian: 06/10/2014 Ä?ịa Ä‘iểm: Phòng há»?p chi cục kiểm lâm Quảng Bình Phòng Dân tá»™c huyện 0985 479 707 1 DÆ°Æ¡ng Viết Tuấn Cán bá»™ Quảng Ninh Viettuan77@gmail.com Phòng TNMT huyện 0169 707 7524 2 Hoàng Văn Trung Cán bá»™ Quảng Ninh hoangtrungqld@gmail.com 3 Phạm Mậu Tài Giám đốc RDPR phammautai@yahoo.com 01688 707 889 4 Phan Ä?ức Hạnh Cán bá»™ RDPR Duchanh701@gmail.com haigtzqbinh@yahoo.com.v 5 Nguyá»…n TrÆ°á»?ng Hải Cán bá»™ Long Ä?ại SEC n 0122 865 9801 6 Maximilian Roth Chuyên gia GIZ Maximilian.roth@giz.de Nguyá»…n Thị Quỳnh 7 Giáo viên Ä?ại há»?c Quảng Bình 0935 226 626 PhÆ°Æ¡ng Hạt Kiểm lâm huyện 8 Trần Quang BÆ°u Kiểm lâm viên 0917 481 568 Quảng Ninh 9 Nguyá»…n Văn Hợp Cán bá»™ dá»± án GIZ nguyenvanhop@gmail.com 10 Nguyá»…n Hông Thảo Phiên dịch GIZ Hongthao1987@gmail.com 11 Phùng văn Kiên Cán bá»™ hiện trÆ°á»?ng FCPF, Ä?ăk Nông 12 Ä?á»— Văn Ä?ạt Cán bá»™ truyá»?n thông FCPF, Ä?ăk Nông 18 Lê Huy Báo cáo viên Truyá»?n hình Quảng Bình 19 Quang Ngá»?c Báo cáo viên Truyá»?n hình Quảng Bình 20 TrÆ°Æ¡ng Văn Minh Báo cáo viên Báo Quảng Bình Thá»?i gian: 07/10/201 Ä?ịa Ä‘iểm: Phòng há»?p UBND xã Lâm Thủy 156 Số Há»? tên Chức danh Tổ chức Số Ä?T/email TT 0905 885 535 Hạt Kiểm lâm huyện 1 Phan Văn Chức Kỹ thuật viên phanvanchucln@gmail.co Lệ Thủy m 0917 252 467 Hạt Kiểm lâm huyện 2 Hoàng Văn Lá»™c Kiểm lâm Hoanglocqb255@gmail.co Lệ Thủy m 0985 087 178 3 Nguyá»…n Hồng Thảo Phiên dịch GIZ Hongthao1987 @gmail.com 0122 865 9801 4 Maximilium Roth Chuyên gia GIZ Mmaximilian.roth @giz.de 5 Nguyá»…n Văn Dần Cán bá»™ địa chính UBND xã Lâm Thuá»· 6 Phạm Văn Thảo Cán bá»™ nông nghiệp UBND xã Lâm Thuá»· 0915 30 858 7 Hồ Văn Bày Bí thÆ° Ä‘oàn thanh niên UBND xã Lâm Thuá»· 8 Hồ Thị Lan Há»™i trưởng phụ nữ UBND xã Lâm Thuá»· 0127 202 1200 9 Hoàng Lý Chủ tịch UBND xã UBND xã Lâm Thuá»· 0125 740 1016 10 Hồ Thanh Mùi Chủ tịch Mặt trân Tổ quốc UBND xã Lâm Thuá»· 11 Hoàng Kim Bí thÆ° chi bá»™ UBND xã UBND xã Lâm Thuá»· 0912 631 297 12 Hồ Văn Thăng Trưởng bản Bản Má»›i 13 Hoàng CÆ°á»?ng Bí thÆ° chi bá»™ bản Bản Má»›i 14 Hồ Văn Lứa Trưởng bản Bản Xà Khía UBND xã 15 Hồ Văn Dá»± Há»™i trưởng Há»™i Nông dân 0948 139 327 Lâm Thuá»· 0935 226 626 Nguyá»…n Thị Quỳnh Ä?ại há»?c 16 Giảng viên PhÆ°Æ¡ng Quảng Bình Quynhphuong304@gmail.c om 17 Phạm Mậu Tài Giám đốc RDPR Phòng Dân tá»™c huyện Lệ Hannguyenhuu75@gmail.c 18 Nguyá»…n Hữu Hán Trưởng phòng Thủy om 157 Số Há»? tên Chức danh Tổ chức Số Ä?T/email TT 19 Nguyá»…n Văn Hợp Cán bá»™ dá»± án GIZ Hop.nguyen@giz.de 20 Ä?á»— Văn Ä?ạt Cán bá»™ truyá»?n thông FCPF, Ä?ăk Nông Chi cục Kiểm lâm 26 Phạm Văn Bút Trưởng phòng Quảng Bình Số Há»? tên Giá»›i tính Tuổi Dân tá»™c Ä?ịa chỉ TT Time: 07/10/2014 Location: Phòng há»?p thôn Xa Khía 1 Hoàng Thị Quyết Nữ 30 Vân Kiá»?u Há»™i trưởng Phụ nữ, bản Xa Khía 2 Hoàng Biên Nam 70 Vân Kiá»?u Bí thÆ° chi bá»™, bản Xa Khía 3 Hồ Y Bàn Nam 75 Vân Kiá»?u Dân bản Xa Khía 4 Hồ Văn Lứa Nam 36 Vân Kiá»?u Trưởng bản Xa Khía 5 Nguyá»…n Thị Toa Nữ 63 Vân Kiá»?u Dân bản Xa Khía 6 Hoàng Bắc Nam 46 Vân Kiá»?u Dân bản Xa Khía 7 Hồ Văn Do Nam 30 Vân Kiá»?u Cán bá»™ lâm nghiệp xã 8 Hoàng Ky Nam 26 Vân Kiá»?u Dân bản Xa Khía 9 Hồ Miệt Nam 58 Vân Kiá»?u Dân bản Xa Khía 10 Hồ Văn Biên Nam 20 Vân Kiá»?u Bản Má»›i 11 Hồ Văn Thăng Nam 27 Vân Kiá»?u Trưởng Bản Má»›i 12 Hoàng Bảo Nam 70 Vân Kiá»?u Há»™i trưởng há»™i ngÆ°á»?i cao tuổi bản Xa Khía 13 Hoàng Thị Quế Nữ 25 Vân Kiá»?u Bản Má»›i 14 Hoàng Thị Dung Nữ 37 Vân Kiá»?u Bản Má»›i 15 Hồ Thị Thoa Nữ 41 Vân Kiá»?u Bản Má»›i 16 Hoàng Thị Xay Nữ 27 Vân Kiá»?u Phó Há»™i trưởng Phụ nữ, Bản Má»›i 17 Hồ Thị Thanh Nữ 35 Vân Kiá»?u Dân bản Má»›i 18 Hồ Văn Triển Nam 27 Vân Kiá»?u Dân bản Xa Khía 19 Hồ Văn Thuần Nam 35 Vân Kiá»?u Bản Má»›i 158 Số Há»? tên Giá»›i tính Tuổi Dân tá»™c Ä?ịa chỉ TT 20 Hồ Thị Má»›i Nữ 28 Vân Kiá»?u Bản Má»›i Tên: Tham vấn vá»? đánh giá chiến lược môi trÆ°á»?ng và xã há»™i Thá»?i gian: 28/10 đến 01/10/2014 Ä?ịa Ä‘iểm: Tỉnh Quảng Bình TÆ° vấn: 3) Bà Nguyá»…n Thanh Hằng (TÆ° vấn trong nÆ°á»›c vá»? các bên liên quan) 1) Ông Kim Ngá»?c Quang (TÆ° vấn trong nÆ°á»›c vá»? kiểm kê rừng) 2) Ông Ngô Huy Toàn (TÆ° vấn trong nÆ°á»›c vá»? các biện pháp đảm bảo an toàn REDD) 3) Ông Lê Trung Thông (TÆ° vấn trong nÆ°á»›c vá»? các biện pháp đảm bảo an toàn xã há»™i) Danh sách ngÆ°á»?i tham gia Số Giá»›i tính Tên Dân tá»™c Chức danh và địa chỉ TT Nam Nữ 1. Bản Cổ Tràng, xã TrÆ°á»?ng SÆ¡n, huyện Quảng Ninh (30/11/2014) 1 Hồ Thị Lôm Nữ Vân Kiá»?u Dân bản Cổ Tràng 2 Nguyá»…n Thị Muôn Nữ Vân Kiá»?u Dân bản Cổ Tràng 3 Hồ Thị Khe Nữ Vân Kiá»?u Dân bản Cổ Tràng 4 Nguyá»…n Thị Hà Nữ Vân Kiá»?u Dân bản Cổ Tràng 5 Hồ Thị Kết Nữ Vân Kiá»?u Dân bản Cổ Tràng 6 Nguyá»…n Thị Yến Nữ Vân Kiá»?u Dân bản Cổ Tràng 7 Nguyá»…n Văn Lành Nam Vân Kiá»?u Ä?ảng viên bản 8 Hồ Ä?á»™i Nam Vân Kiá»?u Bản Cổ Tràng 9 Nguyá»…n Văn BÆ°Æ¡m Nam Vân Kiá»?u Bản Cổ Tràng 10 Hồ Chon Nam Vân Kiá»?u Gìa bản Cổ Tràng 11 Hồ Sỹ Nam Vân Kiá»?u Dân bản Cổ Tràng 12 Hồ Nguyệt Nam Vân Kiá»?u Dân bản Cổ Tràng 13 Hồ Văn Linh Nam Vân Kiá»?u Dân bản Cổ Tràng 159 Số Giá»›i tính Tên Dân tá»™c Chức danh và địa chỉ TT Nam Nữ 14 Hồ Thị Phòn Nữ Vân Kiá»?u Dân bản Cổ Tràng 15 Nguyá»…n Thi Lan Nữ Vân Kiá»?u Dân bản Cổ Tràng 16 Hồ Thị Thảo Nữ Vân Kiá»?u Dân bản Cổ Tràng 17 Hồ Thị Phong Nữ Vân Kiá»?u Dân bản Cổ Tràng 18 Hồ Thị Mến Nữ Vân Kiá»?u Dân bản Cổ Tràng 19 Nguyá»…n Thị Muôn Nữ Vân Kiá»?u Dân bản Cổ Tràng 20 Hồ Thị PhÆ°Æ¡ng Nữ Vân Kiá»?u Dân bản Cổ Tràng 21 Hồ Thị Nhé Nữ Vân Kiá»?u Dân bản Cổ Tràng 22 Hồ Thị Thế Nữ Vân Kiá»?u Dân bản Cổ Tràng 23 Hồ Thị Phò Nữ Vân Kiá»?u Cán bá»™ y tế bản 24 Hồ Thị Vành Nữ Vân Kiá»?u Dân bản Cổ Tràng 25 Nguyá»…n Thị Tầm Nữ Vân Kiá»?u Dân bản Cổ Tràng 26 Hồ Thị Vân (Ä?oàn) Nữ Vân Kiá»?u Dân bản Cổ Tràng 27 Hồ Thị Vân (Thâng) Nữ Vân Kiá»?u Dân bản Cổ Tràng 28 Nguyá»…n Thị Bé Nữ Vân Kiá»?u Dân bản Cổ Tràng 29 Nguyá»…n Thị Bình Nữ Vân Kiá»?u Dân bản Cổ Tràng 30 Nguyá»…n Văn SÆ¡n Nam Vân Kiá»?u Dân bản Cổ Tràng 31 Hồ Cung Nam Vân Kiá»?u Dân bản Cổ Tràng 32 H ồ Khun Nam Vân Kiá»?u Dân bản Cổ Tràng 33 Hồ Thị Bé Nữ Vân Kiá»?u Dân bản Cổ Tràng 34 Hồ Thung Nam Vân Kiá»?u Dân bản Cổ Tràng 35 Hồ Thị Côn Nữ Vân Kiá»?u Dân bản Cổ Tràng 36 Hồ Thị Ven Nữ Vân Kiá»?u Dân bản Cổ Tràng 37 Hồ Thị Giáo Nữ Vân Kiá»?u Dân bản Cổ Tràng 38 Hồ Thị Thoả Nữ Vân Kiá»?u Dân bản Cổ Tràng 160 Số Giá»›i tính Tên Dân tá»™c Chức danh và địa chỉ TT Nam Nữ 39 Hồ Thị Chủ Nữ Vân Kiá»?u Dân bản Cổ Tràng 40 Hồ Nhu (Ya pu) Nam Vân Kiá»?u Dân bản Cổ Tràng 41 Hồ Kà Nam Vân Kiá»?u Dân bản Cổ Tràng 42 Hồ Khăm Mun Nam Vân Kiá»?u Dân bản Cổ Tràng 43 Hồ Thị Ngãi Nữ Vân Kiá»?u Dân bản Cổ Tràng 44 Hồ Thị Tim Nữ Vân Kiá»?u Dân bản Cổ Tràng 45 Hồ Thị Nở Nữ Vân Kiá»?u Dân bản Cổ Tràng 46 Hồ Thị Diên Nữ Vân Kiá»?u Dân bản Dân bản Cổ Tràng 47 Nguyá»…n Văn Bá»?n Nam Vân Kiá»?u Trưởng bản Cổ Tràng 48 Hồ Thị Bình Nữ Vân Kiá»?u Dân bản Cổ Tràng Bản Khe Cát, xã TrÆ°á»?ng SÆ¡n, huyện Quảng Ninh (31/11/2014) 1 Hồ Thị PhÆ°Æ¡ng Nữ Vân Kiá»?u Dân bản Khe Cát 2 Nguyá»…n Thị VÆ¡n Nữ Vân Kiá»?u Dân bản Khe Cát 3 Hồ Thị PhÆ°Æ¡ng Thao Nữ Vân Kiá»?u Dân bản Khe Cát 4 Nguyá»…n Thị Huế Nữ Vân Kiá»?u Dân bản Khe Cát 5 Hồ Thị Sung Nữ Vân Kiá»?u Dân bản Khe Cát 6 Nguyá»…n Thị á»?c Nữ Vân Kiá»?u Dân bản Khe Cát 7 Hồ Thị Liá»…u Nữ Vân Kiá»?u Dân bản Khe Cát 8 Hồ Thị Hồng Nữ Vân Kiá»?u Há»™i trưởng Phụ nữ bản 9 Hồ Thị Thạch Nữ Vân Kiá»?u Chủ tịch Mặt trận Tổ quốc bản 10 Hồ Thị Phi Nữ Vân Kiá»?u Phó Há»™i trưởng Há»™i Phụ nữ bản 11 Hồ Thị Ã?c Nữ Vân Kiá»?u Dân bản Khe Cát 12 Hồ Thi Nữ Vân Kiá»?u Dân bản Khe Cát 13 Nguyá»…n Thị Há»? Nữ Vân Kiá»?u Dân bản Khe Cát 14 Hồ Thị Mun Nữ Vân Kiá»?u Dân bản Khe Cát 15 Hồ Ä?ài Nam Vân Kiá»?u Dân bản Khe Cát 161 Số Giá»›i tính Tên Dân tá»™c Chức danh và địa chỉ TT Nam Nữ 16 Trần Văn Sỹ Nam Vân Kiá»?u Dân bản Khe Cát 17 Trần Phúc Nam Vân Kiá»?u Cán bá»™ dá»± án PLAN 18 Hồ Văn Ai Nam Vân Kiá»?u Già bản 19 Trần Văn Vui Nam Vân Kiá»?u Bí thÆ° thanh niên bản 20 Nguyá»…n Văn Hùng Nam Vân Kiá»?u Phó Bí thÆ° thanh niên bản 21 Hồ Văn Thiết Nam Vân Kiá»?u Ä?ảng viên xã 22 Trần Văn Dá»± Nam Vân Kiá»?u Dân bản Khe Cát 23 Hồ Văn Việt Nam Vân Kiá»?u Ä?oàn thanh niên bản 24 Nguyá»…n Văn Phích Nam Vân Kiá»?u Dân bản Khe Cát 25 Hồ Văn Nang Nam Vân Kiá»?u Dân bản Khe Cát 26 Hồ Thị Tiêu Nữ Vân Kiá»?u Dân bản Khe Cát 27 Nguyá»…n Văn Tráng Nam Kinh Chủ tịch Mặt trận Tổ quốc xã 28 Nguyá»…n Văn Thái Nam Kinh Cán bá»™ tÆ° pháp xã 29 Trần Văn Vỹ Nam Vân Kiá»?u Dân bản Khe Cát 30 Hồ Thị Ven Nữ Vân Kiá»?u Dân bản Khe Cát 31 Nguyá»…n Thị Ä?an Nữ Vân Kiá»?u Dân bản Khe Cát 32 TrÆ°Æ¡ng Thị May Nữ Vân Kiá»?u Dân bản Khe Cát 162 Tên: Tham vấn đánh giá đất Thá»?i gian: 06 -17/10/2015 Ä?ịa Ä‘iểm: Thừa Thiên Huế, Quảng Trị và Hà TÄ©nh TÆ° vấn: 2 Ông Lê Gia Chinh (TÆ° vấn trong nÆ°á»›c vá»? Luật Ä?ất Ä‘ai) 3 Ông Lê Trung Thông (TÆ° vấn trong nÆ°á»›c vá»? các biện pháp đảm bảo an toàn xã há»™i) Danh sách ngÆ°á»?i tham gia Giá»›i tính Số Tên Dân tá»™c Chức danh và địa chỉ TT Nam Nữ I. Thừa Thiên Huế 1. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Chi cục phát triển lâm nghiệp 1 Võ Văn Dá»± X Kinh Phó Giám đốc Sở NN&PTNT 2 Phạm Ngá»?c DÅ©ng X Kinh Chi cục trưởng Chi cục Phát triển Lâm nghiệp 3 Nguyá»…n Hữu Huy X Kinh Trưởng phòng Kỹ thuật Chi cục Phát triển Lâm nghiệp 4 Trần VÅ© Ngá»?c Hùng X Kinh Cán bá»™, Chi cục Phát triển Lâm nghiệp 2. Sở Tài nguyên & Môi trÆ°á»?ng 1 Hồ Ä?ắc TrÆ°á»?ng X Kinh Phó Giám đốc Sở TN&MT 2 Nguyá»…n Thanh Vinh X Kinh Phó phòng Ä‘o đạc và bản đồ 3 Nguyá»…n Quang Nhật X Kinh Cán bá»™ văn phòng đăng ký đất Ä‘ai Châu 4 TrÆ°Æ¡ng Thị Thu Trang X Kinh Thanh tra Sở TN&MT 5 Nguyá»…n Thế Lân X Kinh Cán bá»™ phòng quản lý đất Ä‘ai 6 Nguyá»…n Lê Quốc Bá»­u Kinh Cán bá»™ phòng quản lý đất Ä‘ai 3. Huyện Nam Ä?ông và xã Nhật Thượng 1 Phạm Tấn SÆ¡n X Kinh Trưởng phòng NN&PTNT 2 Nguyá»…n Hà Nhân X Kinh Cán bá»™ phòng NN&PTNT 3 Nguyá»…n Ä?ình CÆ°á»?ng X Kinh Hạt phó Hạt Kiểm lâm 163 Giá»›i tính Số Tên Dân tá»™c Chức danh và địa chỉ TT Nam Nữ 4 Nguyá»…n Văn Nhạc X Kinh Cán bá»™ phòng TN&MT 5 Trần VÅ© Ngá»?c Hùng X Kinh Cán bá»™ Chi cục Kiểm lâm 6 Nguyá»…n Văn Ất X CÆ¡ Tu Trưởng bản 4 xã Nhật Thượng 7 Hồ Văn Biết X CÆ¡ Tu Trưởng bản 5 xã Nhật Thượng II. Quảng Trị 1. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Chi cục Kiểm lâm 1 Phó Giám đốc Sở NN&PTNT, Chi cục Khổng Trung X Kinh trưởng Chi cục Kiểm lâm 2 Lê Thị Thanh HÆ°Æ¡ng X Kinh Cán bá»™ Sở NN&PTNT 3 Trưởng phòng quản lý bảo vệ rừng, Chi cục Nguyá»…n Văn VÄ©nh X Kinh Kiểm lâm 4 Trưởng trạm quản lý bảo vệ rừng, Chi cục Lê Thanh Tuyá»?n X Kinh Kiểm lâm 5 Trần Hiệp X Kinh Trưởng phòng tổng hợp, Chi cục Kiểm lâm 6 Ä?ặng Nam X Kinh Trưởng phòng kế hoạch, Chi cục Kiểm lâm 2. Sở TN&MT 1 Ä?ặng Trá»?ng Vân X Kinh Phó Giám đốc Sở TN&MT 2 Phạm Quang Ä?ạt X Kinh Trưởng phòng quản lý đất Ä‘ai và bản đồ 3 Lê Văn Ä?iá»?u X Kinh Phó phòng quản lý đất Ä‘ai và bản đồ 4 Ä?oàn Xuân Tính X Kinh Phó phòng quản lý đất Ä‘ai và bản đồ 5 Võ Nguyên X Kinh Cán bá»™ phòng quản lý đất Ä‘ai và bản đồ 6 Trần Văn Nam X Kinh Cán bá»™ phòng quản lý đất Ä‘ai và bản đồ 3. Huyện Ä?ắk Rông và các xã 1 Tống PhÆ°á»›c Châu X Kinh Hạt trưởng kiểm lâm huyện 2 Lê Tiến Phú X Kinh Cán bá»™ hạt kiểm lâm huyện 3 Ä?inh Thiên Hoàng X Kinh Trưởng trạm kiểm lâm 4 Lê Thị An X Kinh Cán bá»™ phòng TN&MT 164 Giá»›i tính Số Tên Dân tá»™c Chức danh và địa chỉ TT Nam Nữ 5 Trần Ä?ức Tâm X Kinh Cán bá»™, Chi cục Phát triển Lâm nghiệp 6 Hồ Ai Bút X Vân Kiá»?u Trưởng bản Tà Lêng xã Ä?ắk Rông 7 Hồ Văn Ä?eng X Vân Kiá»?u BQL rừng bản Tà Lêng xã Ä?ắk Rông III. Hà TÄ©nh 1. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Chi cục Kiểm lâm Phó Giám đốc Sở NN&PTNT, Chi cục 1 Nguyá»…n Huy Lợi X Kinh trưởng Chi cục Kiểm lâm Trưởng phòng quản lý bảo vệ rừng, Chi cục 2 Phan Thanh Tùng X Kinh Kiểm lâm Kiểm lâm viên phòng quản lý bảo vệ rừng, 3 Nguyá»…n Thị Thu Hằng X Kinh Chi cục Kiểm lâm Kiểm lâm viên phòng quản lý bảo vệ rừng, 4 Nguyá»…n Xuân Linh X Kinh Chi cục Kiểm lâm 5 Lê Anh Tuấn X Kinh Trưởng phòng Pháp chế,Chi cục Kiểm lâm 2. Sở Tài nguyên & Môi trÆ°á»?ng 1 Nguyá»…n Hùng Mạnh X Kinh Phó Giám đốc Sở TN&MT 2 Hồ Nhật Lệ X Kinh Trưởng phòng kế hoạch 3 Võ Văn Tùng X Kinh Phó phòng đăng ký đất đâi 4 Lê Văn Hòa X Kinh Phó phòng quản lý đất Ä‘ai và bản đồ 5 Nguyá»…n Thị Mỹ Hạnh X Kinh Phó Chánh Thanh tra đất Ä‘ai, Bá»™ TN&MT Tên: Tham vấn vá»? đánh giá chiến lược môi trÆ°á»?ng và xã há»™i Thá»?i gian: 4-12/11/2015 Location: Thừa Thiên Huế và Quảng Trị Consultants: 1) Dr. Rita Gebert (TÆ° vấn quốc tế vá»? các biện pháp đảm bảo an toàn xã há»™i) 2) Dr. Hà Hữu Nga (TÆ° vấn trong nÆ°á»›c vá»? xã há»™i há»?c) 3) Ông Lê Trung Thông (TÆ° vấn trong nÆ°á»›c vá»? các biện pháp đảm bảo an toàn xã há»™i) 165 Danh sách ngÆ°á»?i tham gia Giá»›i tính Số Tên Dân tá»™c Chức vụ và địa chỉ TT Nam Nữ I. Thừa Thiên Huế 1. Chi cục phát triển lâm nghiệp (4/11/2015) 1 Ä?inh Ä?ại Bính X Kinh Phó giám đốc 2 Trần VÅ© Ngá»?c Hùng X Kinh Cán bá»™, thành viên nhóm công tác PRAP tỉnh 3 Cán bá»™, Phó giám đốc quỹ VFF, thành viên Trần Cảnh Quốc X Kinh nhóm công tác PRAP tỉnh 2. Ban Dân tá»™c tỉnh (4/11/2015) 1 Lê Văn Minh X Kinh Trưởng phòng chính sách dân tá»™c II. Quảng Trị 1. BQL dá»± án FCPF tỉnh (13/11/2015) 1 Trần Hiệp X Kinh Ä?iá»?u phối viên, BQL dá»± án tỉnh (PPMU) 2 Trưởng phòng kỹ thuật, Chi cục Phát triển Lâm Hồ Sỹ Huy X Kinh nghiệp 3 Khổng Hữu Hùng X Kinh Cán bá»™, PPMU 2. Ban Dân tá»™c tỉnh (13/11/2015) 1 Trần Văn Quảng X Kinh Phó Ban 2 Lê Hữu Tiến X Kinh Trưởng phòng chính sách dân tá»™c 3 Nguyá»…n Thị ThÆ°Æ¡ng X Kinh Phó phòng chính sách dân tá»™c 3. Huyện HÆ°á»›ng Hóa, tại Hạt Kiểm lâm huyện (9/11/2015) 1 Võ Văn Sá»­ X Kinh Hạt trưởng Kiểm lâm huyện 2 Lê Hữu Tuấn X Kinh Phó Phòng Dân tá»™c huyện 3 Lê Thoại Tuấn X Kinh Cán bá»™, Phòng quản lý tài nguyên rừng 4. Huyện HÆ°á»›ng Hóa – BQL RPH Ä?ăk Rông (9/11/2015) 1 Nguyá»…n Công Tuấn X Kinh Phó Giám đốc BQL RPH 2 Bùi Văn Thình X Kinh Trưởng phòng kế hoạch - kỹ thuật 166 Giá»›i tính Số Tên Dân tá»™c Chức vụ và địa chỉ TT Nam Nữ 3 Võ Ä?ình Tuấn X Kinh Phó phòng quản lý bảo vệ rừng, 5. Hạt Kiểm lâm huyện Ä?ăk Rông (10/11/ 2015) 1 Tống PhÆ°á»›c Châu X Kinh Hạt trưởng Kiểm lâm huyện 2 Lê Thị An X Kinh Cán bá»™ phòng TN&MT 3 Hồ Văn Ä?ang X Kinh Phó phòng NN&PTNT 4 Nguyá»…n Ã?i Lợi X Kinh Phó Phòng Dân tá»™c huyện 5 Trần Quang Phục S Kinh Phó giám đốc Khu dá»± trữ tá»± nhiên Ä?ăk Rông 6. Khu dá»± trữ tá»± nhiên Bắc HÆ°á»›ng Hóa (10/11/2015) 1 Phó giám đốc Khu dá»± trữ tá»± nhiên Bắc HÆ°á»›ng Hà Văn Hoan X Kinh Hóa 2 Trần Thị Việt NhÆ° X Kinh Phó phòng Khoa há»?c - kỹ thuật 3 Nguyá»…n Mạnh Hà X Kinh Cán bá»™ kỹ thuật 4 Trần Văn Hùng X Kinh Cán bá»™ kỹ thuật 7. UBND xã HÆ°á»›ng Linh, Huyện HÆ°á»›ng Hóa (6/11/2015) 1 Hồ Văn Khéo X Vân Kiá»?u Chủ tịch xã 2 Hồ Văn Giang X Vân Kiá»?u Phó Chủ tịch xã 3 Hồ Quốc Việt X Kinh Kiểm lâm viên 4 Ôn Quốc SÆ¡n X Kinh Cán bá»™ địa chính xã 5 Nguyá»…n Văn Hiếu X Kinh Cán bá»™ văn hoá-xã há»™i xã 6 Hồ Văn TÆ°á»?ng X Vân Kiá»?u Cán bá»™ địa chính xã 7 Hồ Thị Nguyệt X Vân Kiá»?u Chủ tịch Há»™i Phụ nữ xã 8 Hồ Văn Thết X Vân Kiá»?u Phó Bí thÆ° thanh niên xã 8. UBND xã Tà Rụt, huyện Ä?ăk Rông (11/ 11/2015) 1 Hồ Văn Quằm X Pa Cô Phó chủ tịch xã 2 Hồ Thị Ngan X Pa Cô Cán bá»™ địa chính xã 3 Khổng Hữu Nhi X Kinh Kiểm lâm viên 167 Giá»›i tính Số Tên Dân tá»™c Chức vụ và địa chỉ TT Nam Nữ 4 Hồ Thị Lan X Pa Cô Chủ tịch Há»™i Phụ nữ xã 9. UBND xã Ä?ăk Rông, huyện Ä?ăk Rông (11/ 11/2015) 1 Hồ Nha X Vân Kiá»?u Phó chủ tịch xã 2 Trần Thị An X Kinh Cán bá»™ phụ trách giảm nghèo 3 Nguyá»…n Thị Thạnh X Kinh Cán bá»™ phụ trách Plan 600 4 Hồ Văn Thuần X Vân Kiá»?u Cán bá»™ phụ trách Nông nghiệp 5 Ä?á»— Văn Năm X Kinh Cán bá»™ địa chính xã 10. Bản Hoong, Xã HÆ°á»›ng Linh, Huyện HÆ°á»›ng Hóa (6/11/2015) 1 Hồ Văn Vân X Vân Kiá»?u Trưởng bản 2 Hồ Pỉ HÆ°n g X Vân Kiá»?u Dân bản 11. Bản A Dang, xã Tà Rụt, huyện Ä?ăk Rông (7/11/2015) 1 Hồ Văn Quằm X Pa Cô Phó chủ tịch xã 2 Hồ Văn LÆ°Æ¡ng X Pa Cô Trưởng bản 3 Khổng Hữu Nhi X Kinh Kiểm lâm viên 4 Hồ Văn LÆ°Æ¡ng X Pa Cô Dân bản 5 Hồ Văn Phong X Pa Cô Dân bản 6 Hồ Văn Cân X Pa Cô Dân bản 7 Hồ Văn TÆ°i X Pa Cô Dân bản 8 Hồ Thị Lêm X Pa Cô Dân bản 9 Hồ Thị Hiết X Pa Cô Dân bản 10 Căn Cân X Pa Cô Dân bản 11 Hồ Thị Phiêng X Pa Cô Dân bản 12 Hồ Văn Hếp X Pa Cô Dân bản 13 La Lay A RÆ¡u X Pa Cô Dân bản 14 Hồ Văn Cai X Pa Cô Dân bản 168 Giá»›i tính Số Tên Dân tá»™c Chức vụ và địa chỉ TT Nam Nữ 15 Hồ Văn Hàm X Pa Cô Dân bản 16 Hồ Văn Há»›i X Pa Cô Dân bản 17 Hồ Văn HÆ°u X Pa Cô Dân bản 18 Hồ Cu Dắc X Pa Cô Dân bản 12. Bản A VÆ°Æ¡ng, xã Tà Rụt, huyện Ä?ăk Rông (7/11/2015) 1 Hồ Văn Bênh X Pa Cô Trưởng bản 2 Hồ Văn Thên X Pa Cô Dân bản 3 Hồ Văn Ngói X Pa Cô Dân bản 4 Hồ Văn Hắt X Pa Cô Dân bản 5 Hồ Văn Hoạt X Pa Cô Dân bản 6 Hồ Văn Hở X Pa Cô Dân bản 7 Hồ Văn Hợp X Pa Cô Dân bản 8 Hồ Văn Ä?iá»?u X Pa Cô Dân bản 9 Hồ Văn Bán X Pa Cô Dân bản 10 Hồ Xuân Niên X Pa Cô Dân bản 11 Hồ Thị Lý X Pa Cô Dân bản 12 Hồ Thị Lao X Pa Cô Dân bản 13 Hồ Thị Doan X Pa Cô Dân bản 14 Hồ Thị XÆ°m X Pa Cô Dân bản 15 Y Ngá»?c X Pa Cô Dân bản 16 Hồ Văn Tuấn X Pa Cô Dân bản 17 Hồ Văn Thái X Pa Cô Dân bản 13. Bản Ta Len, xã Ä?ăk Rông, huyện Ä?ăk Rông (12/11/2015) 1 Hồ Văn Bút X Vân Kiá»?u Trưởng bản 2 Hồ Văn Hiá»?n X Vân Kiá»?u Công an xã 169 Giá»›i tính Số Tên Dân tá»™c Chức vụ và địa chỉ TT Nam Nữ 3 Hồ Văn HÆ°Æ¡ng X Vân Kiá»?u Há»™i nông dân bản 4 Hồ A Dia X Vân Kiá»?u Dân bản 5 Hồ Ta Rang X Vân Kiá»?u Dân bản 6 Hồ Lượt X Vân Kiá»?u Già làng 7 Hồ Văn Buân X Vân Kiá»?u Dân bản 8 Hồ Buôn Tha X Vân Kiá»?u Dân bản 9 Hồ Thị HÆ°Æ¡i X Vân Kiá»?u Dân bản 10 Hồ Thị Ta Æ n X Vân Kiá»?u Dân bản 11 DÆ°Æ¡ng Thị Nga X Vân Kiá»?u Dân bản 12 Hồ Thị Khảm X Vân Kiá»?u Dân bản 13 Hồ Vinh Quang X Vân Kiá»?u Dân bản 14 Hồ Thị DÆ¡n X Vân Kiá»?u Dân bản 15 Hồ Thị Xa X Vân Kiá»?u Dân bản 16 Hồ Thị RÆ¡i X Vân Kiá»?u Dân bản 17 Hồ Thị Biên X Vân Kiá»?u Dân bản 18 Hồ Thị Phing X Vân Kiá»?u Dân bản 19 Hồ Văn Hải X Vân Kiá»?u Cán bá»™ sinh kế bản 14. Bản Cát, xã Ä?ăk Rông, huyện Ä?ăk Rông (12/11/2015) 1 Hồ Văn Long X Vân Kiá»?u Trưởng bản 2 Hồ Văn Hiếu X Vân Kiá»?u Dân bản 3 Hồ Văn Lôi X Vân Kiá»?u Dân bản 4 Hồ Văn Yên X Vân Kiá»?u Dân bản 5 Hồ Văn Cha X Vân Kiá»?u Dân bản 6 Hồ Văn HÆ°á»?ng X Vân Kiá»?u Già bản 7 Hồ Văn Ing X Vân Kiá»?u Dân bản 170 Giá»›i tính Số Tên Dân tá»™c Chức vụ và địa chỉ TT Nam Nữ 8 Hồ Văn Kiá»?m X Vân Kiá»?u Dân bản 9 Hồ Văn Phăn X Vân Kiá»?u Dân bản 10 Hồ Văn A Riêm X Vân Kiá»?u Dân bản 11 Hồ Thị Cam X Vân Kiá»?u Dân bản 12 Hồ Thị TrÆ°á»?ng X Vân Kiá»?u Dân bản 13 Hồ Thị Ven X Vân Kiá»?u Dân bản 14 Hồ Thị Ä?ục X Vân Kiá»?u Dân bản 15 Hồ Thị Măn X Vân Kiá»?u Dân bản 16 Hồ Thị Ä?ình X Vân Kiá»?u Dân bản 17 Hồ Thị Mia X Vân Kiá»?u Dân bản 18 Hồ Thị Cúc X Vân Kiá»?u Dân bản 19 Hồ Thị Mai X Vân Kiá»?u Dân bản 20 Hồ Thị Xa Âm X Vân Kiá»?u Dân bản 21 Hồ Thị Của X Vân Kiá»?u Dân bản 22 Hồ Văn Lu X Vân Kiá»?u Dân bản III. Các tổ chức phi chính phủ 1. Trung tâm nghiên cứu xã há»™i và phát triển (CSRD) (4/11/2015) 1 Lâm Thị Thu Sá»­u X Kinh Giám đốc 2 Cô My X Kinh Phó Giám đốc 2. Trung tâm Phát triển Nông thôn miá»?n Trung Việt Nam (CRD) (5/11/2015) 1 Phạm Nguyá»…n Thành X Kinh 3. Trung tâm TÆ° vấn và Nghiên cứu Quản lý Tài nguyên (CORENAM) (5/11/2015) 1 Ngô Trí DÅ©ng X Kinh Chủ tịch Ban chấp hành Tên: CÆ¡ chế chia sẻ lợi ích và tham vấn SESA 171 Thá»?i gian: 02 – 11/11/2015 Ä?ịa Ä‘iểm: Thừa Thiên Huế và Quảng Bình TÆ° vấn: 1) Dr. Shane Tarr (TÆ° vấn quốc tế CÆ¡ chế chia sẻ lợi ích) 2) Dr. Phạm Xuân PhÆ°Æ¡ng (TÆ° vấn trong nÆ°á»›c CÆ¡ chế chia sẻ lợi ích) Danh sách những ngÆ°á»?i tham gia Giá»›i tính Số Tên Dân tá»™c Chức vụ và địa chỉ TT Nam Nữ I. Thừa Thiên Huế 1. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (ngày 02 tháng 11 2015) 1 Võ Văn Dá»± X Kinh Phó Giám đốc Sở NN & PTNT Trưởng phòng kỹ thuật, Chi cục phát triển 2 Nguyá»…n Hữu Huy X Kinh lâm nghiệp 3 Trần VÅ© Ngá»?c Hùng X Kinh Cán bá»™, Chi cục phát triển lâm nghiệp 2. Há»™i Nông dân tỉnh (ngày 03 tháng 11 2015) 1 Phạm Lê Minh Văn Thị X Huệ Minh Kinh Trưởng phòng X chính sách Kinh Phó Chủ tịch Há»™i Nông dân huyện 2 Hoàng NhÆ° Phát X Kinh Nhân viên của Há»™i nông dân huyện 3. Khoa Lâm nghiệp, Ä?ại há»?c Nông Lâm Huế (03 tháng 11 năm 2015) Nguyá»…n Thị PhÆ°Æ¡ng Giảng viên 1 X Kinh Anh 2 Lê Quang VÄ©nh X Kinh Giảng viên 3 Hoàng Huy Tuấn X Kinh Giảng viên 4. UBND huyện A LÆ°á»›i (04/11/2015) 1 Lê Minh SÆ¡n X CÆ¡ Tu Phó trưởng phòng Tài nguyên&Môi trÆ°á»?ng 2 Trần Ngá»?c Chinh X Kinh Phó trưởng NN& PTNT Nguyá»…n HÆ°Æ¡ng Huy 3 X Kinh Hạt trưởng kiểm lâm huyện CÆ°á»?ng 4 Lê Hoàng VÅ© Quang X Kinh Cán bá»™ Văn phòng UBND huyện 5 Hồ Văn Sao X Pa cô Hạt phó kiểm lâm huyện 5. UBND xã Hồng Bắc, huyện A LÆ°á»›i (05/11/2015) 172 Giá»›i tính Số Tên Dân tá»™c Chức vụ và địa chỉ TT Nam Nữ 1 Lê Văn Thuận X Pa cô Chủ tịch 2 Lê Văn Buông X Pa cô Cán bá»™ địa chính-môi trÆ°á»?ng xã 3 Hồ Văn Vây X Pa cô Quyá»?n Chủ tịch Mặt trận Tổ quốc xã 4 Hồ Văn Thiá»?u X Pa cô Chủ tịch há»™i nông dân xã 5 Nguyá»…n Văn Châu X Pa cô Cán bá»™ địa chính xã 6 Nguyá»…n Huy CÆ°á»?ng X Kinh Kiểm lâm xã 7 Lê Thị PhÆ°Æ¡ng X Pa cô Chủ tịch Há»™i Phụ nữ xã 8 Lê Viết Xuân X Pa cô Trưởng công an xã 9 Lê Văn Qua X Pa cô Chủ tịch Há»™i Cá»±u chiến binh xã 10 Lê Văn Thú X Pa cô Bí thÆ° Ä?oàn thanh niên xã 6. Bản Tân Hối, xã Hồng Bắc, Huyện A LÆ°á»›i (5 tháng 11 năm 2015) 1 Lê Văn Bức X Pa cô Dân bản 2 Nguyá»…n Văn Anh Tuấn X Pa cô Dân bản 3 Lê Văn Buông X Pa cô Dân bản 4 Nguyá»…n Huy CÆ°á»?ng X Pa cô Dân bản 5 Lê Thị Hoàn X Pa cô Dân bản 7. Bản A Ä?en, xã Hồng Thượng, huyện A LÆ°á»›i (ngày 06 tháng 11 năm 2015) 1 Lê Quang Vinh X Pa cô Phó trưởng bản 2 Lê Ä?inh Minh Chiến X Kinh 3 A Viết Huy X Pa cô Trưởng bản A Sáp 4 Nguyá»…n Thị Viết Lâm X Pa cô Trưởng bản A Ä?ên 5 Hồ Văn KhÆ°Æ¡i X Pa cô Dân bản 6 Hồ Văn Thắng X Pa cô Cán bá»™ địa chính xã – kiểm lâm viên 7 Hồ Văn Lia X Pa cô Dân bản 8 Hồ Văn DÆ°Æ¡ng X Pa cô Dân bản 173 Giá»›i tính Số Tên Dân tá»™c Chức vụ và địa chỉ TT Nam Nữ 9 Hồ Ä?ắc Bàng X Pa cô Dân bản 8. Thôn 4, xã Hồng Minh, huyện A LÆ°á»›i (ngày 06 tháng 11 năm 2015) 1 Hồ Thị Nga X Pa cô Phó Chủ tịch UBND xã Hồng Minh 2 TrÆ°á»?ng Ä?ức Nguyên X Kinh Cán bá»™ Hạt kiểm lâm A lÆ°á»›i 3 Hồ Văn Rô Han X Pa cô Dân bản 4 Hồ Văn Chiến X Pa cô Dân bản 5 Trần Văn Hon X Pa cô Dân bản 6 Hồ Văn Cốc X Pa cô Cán bá»™ địa chính lâm nghiệp II. Quảng Bình 1. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (09 tháng 11 năm 2015) 1 Nguyá»…n Văn Long X Kinh Trưởng phòng phát triển lâm nghiệp 2 Nguyá»…n Văn Huệ X Kinh Cán bá»™ phòng phát triển lâm nghiệp 3 Phạm Văn Bút X Kinh Cán bá»™ phòng phát triển lâm nghiệp 4 Lê VÅ© Khánh Hòa X Kinh FCPF-REDD+ PPMU Cán bá»™ Kế hoạch - Tài chính, Sở NN & 5 Phạm Thanh Trang X Kinh PTNT 6 Phan Xuân Ngá»?c X Kinh Cán bá»™ FCPF-REDD+ PPMU 7 Nguyá»…n Tuấn Anh X Kinh Cán bá»™ Phòng bảo vệ rừng Phó giám đốc Sở NN & PTNT, Chi cục 8 Phạm Hồng Thái X Kinh trưởng kiểm lâm 2. UBND huyện Quảng Ninh (09/11/2015) 1 Phạm Công Khanh X Kinh Phó Chủ tịch UBND huyện 2 Nguyá»…n Văn Trá»?ng X Kinh Cán bá»™ phòng Tài nguyên và Môi trÆ°á»?ng 3 Nguyá»…n Thị HÆ°Æ¡ng X Kinh Cán bá»™ văn phòng UBND huyện 4 Trần Ä?ức Thuận X Kinh Phó giám đốc dá»± án Phong Nha Kẻ Bàng Cán bá»™ phòng Nông nghiệp và Phát triển 5 Châu Văn Minh X Kinh nông thôn 174 Giá»›i tính Số Tên Dân tá»™c Chức vụ và địa chỉ TT Nam Nữ 6 Ä?á»— Minh Quỹ X Kinh Phó Chủ tịch Há»™i Nông dân huyện 7 Ngô Thị Tâm X Kinh Cán bá»™ Há»™i Liên hiệp Phụ nữ huyện 8 Nguyá»…n Thị Hằng X Kinh Cán bá»™ văn phòng UBND huyện 9 DÆ°Æ¡ng Thất Tuấn X Kinh Cán bá»™ Ban Dân tá»™c huyện 3. UBND xãTrÆ°á»?ng SÆ¡n, huyện Quảng Ninh (10 tháng 11 2015) 1 Nguyá»…n Tiến DÅ©ng X Kinh Cán bá»™ 2 TrÆ°Æ¡ng Thị Hiển X Kinh Cán bá»™ 3 VÅ© Ngá»?c Cảnh X Kinh Cán bá»™ 4 Hoàng Trá»?ng Ä?ức X Kinh Cán bá»™ 5 Ä?ào Xuân Hùng X Kinh Cán bá»™ 6 Trần Thị Thúy Hà X Kinh Cán bá»™ 7 Lệ Thị Huyá»?n X Kinh Cán bá»™ 8 Nguyá»…n Thế HIệu X Kinh Trạm trưởng kiểm lâm 9 Nguyá»…n Văn Cảnh X Vân Kiá»?u Cán bá»™ 10 Nguyá»…n Văn Nam X Kinh Cán bá»™ 4. Bản Khe Cát, xã TrÆ°á»?ng SÆ¡n, huyện Quảng Ninh (10 tháng 11 2015) 1 Hồ Thị PhÆ°Æ¡ng X Vân Kiá»?u Dân bản 2 Trần Thị Hiá»?n X Vân Kiá»?u Dân bản 3 Nguyá»…n Thị Số X Vân Kiá»?u Dân bản 4 Hồ Thị La X Vân Kiá»?u Dân bản 5 Trần Thị Côi X Vân Kiá»?u Dân bản 6 Hồ Thị Hòa X Vân Kiá»?u Dân bản 7 Hồ Thị Phúc X Vân Kiá»?u Dân bản 8 Trần Thị Mai X Vân Kiá»?u Dân bản 9 Hồ Thị Ca X Vân Kiá»?u Dân bản 175 Giá»›i tính Số Tên Dân tá»™c Chức vụ và địa chỉ TT Nam Nữ 10 Hồ Thị Na X Vân Kiá»?u Dân bản 11 Hồ Thị Vân X Vân Kiá»?u Dân bản 12 Hồ Thị Sen X Vân Kiá»?u Dân bản 13 Hồ Thị Vui X Vân Kiá»?u Dân bản 14 Hồ Thị Hồng X Vân Kiá»?u Dân bản 15 Hồ Văn DÅ©ng X Vân Kiá»?u Dân bản 16 Hoàng Sỹ Ngá»?t X Vân Kiá»?u Dân bản 17 Nguyá»…n Văn Thuần X Vân Kiá»?u Dân bản 18 Hồ Văn Long X Vân Kiá»?u Dân bản 19 Hồ Văn Chu X Vân Kiá»?u Dân bản 20 Há»— Văn Tịch X Vân Kiá»?u Dân bản 21 Há»— Thị Mo X Vân Kiá»?u Dân bản 22 Hà Thị Há»? X Vân Kiá»?u Dân bản 23 Nguyá»…n Thị Tuyết X Vân Kiá»?u Dân bản 24 Hồ Thị HÆ°Æ¡ng X Vân Kiá»?u Dân bản 25 Nguyá»…n Thị Tuyết X Vân Kiá»?u Dân bản 26 Hồ Thị Yên X Vân Kiá»?u Dân bản 27 Hồ Thị Loan X Vân Kiá»?u Dân bản 28 Trần Thị Sung X Vân Kiá»?u Dân bản 29 Nguyá»…n Thị Hinh X Vân Kiá»?u Dân bản 30 Trần Phúc X Vân Kiá»?u Dân bản 31 Hồ Văn Tiêu X Vân Kiá»?u Dân bản 32 Trần Văn Sỹ X Vân Kiá»?u Dân bản 33 Nguyá»…n Văn Tào X Vân Kiá»?u Dân bản 34 Trần Văn Sang X Vân Kiá»?u Dân bản 176 Giá»›i tính Số Tên Dân tá»™c Chức vụ và địa chỉ TT Nam Nữ 35 Hồ Văn Thiên X Vân Kiá»?u Dân bản 36 Hồ Văn Thao X Vân Kiá»?u Dân bản 37 Nguyá»…n Thị á»?c X Vân Kiá»?u Dân bản 38 Hồ Văn Dai X Vân Kiá»?u Dân bản 39 Trần Thị Son X Vân Kiá»?u Dân bản 40 Hồ Thị Tuân X Vân Kiá»?u Dân bản 5. Bản Cổ Tràng, xã TrÆ°á»?ng SÆ¡n, huyện Quảng Ninh (11/11/2015) 1 Nguyá»…n Văn Cách X Vân Kiá»?u Dân bản 2 Nguyá»…n Văn SÆ¡n X Vân Kiá»?u Dân bản 3 Hồ Ä?ôi X Vân Kiá»?u Dân bản 4 Hồ Thai X Vân Kiá»?u Dân bản 5 Hồ SÆ°Æ¡ng X Vân Kiá»?u Dân bản 6 Hồ Thông May X Vân Kiá»?u Dân bản 7 Hồ Quý X Vân Kiá»?u Dân bản 8 Nguyá»…n Văn Tuấn X Vân Kiá»?u Dân bản 9 Hồ Ä?inh X Vân Kiá»?u Dân bản 10 Hồ Muôn X Vân Kiá»?u Dân bản 11 Hồ Mỹ X Vân Kiá»?u Dân bản 12 Hồ Côn X Vân Kiá»?u Dân bản 13 Hồ Say X Vân Kiá»?u Dân bản 14 Hồ Ä?i X Vân Kiá»?u Dân bản 15 Hồ Thị Vân X Vân Kiá»?u Dân bản 16 Hồ Thị Thảo X Vân Kiá»?u Dân bản 17 Hồ Thị Lo X Vân Kiá»?u Dân bản 18 Hồ Thị Phú X Vân Kiá»?u Dân bản 177 Giá»›i tính Số Tên Dân tá»™c Chức vụ và địa chỉ TT Nam Nữ 19 Hồ Thị Gió X Vân Kiá»?u Dân bản 20 Hồ Thị Phông X Vân Kiá»?u Dân bản 21 Hồ Thị Chúc X Vân Kiá»?u Dân bản 22 Hồ Thị Mai X Vân Kiá»?u Dân bản 23 Hồ Sỹ X X Vân Kiá»?u Dân bản 24 Nguyá»…n văn Quá X X Vân Kiá»?u Dân bản 25 Nguyá»…n Văn Bá»?n X X Vân Kiá»?u Dân bản 6. Thôn Lạng SÆ¡n, xã TrÆ°á»?ng SÆ¡n, huyện Quảng Ninh (11 tháng 11 2015)) 1 Nguyá»…n Văn Cảnh X Kinh Dân bản 2 Trần Thị Thật X Kinh Dân bản 3 VÅ© Ngá»?c Ä?ức X Kinh Dân bản 4 Lê Thị Thông X Kinh Dân bản 5 Phạm Văn Hoài X Kinh Dân bản 6 Trần Văn An X Kinh Dân bản 7 Trần Văn Phú X Kinh Dân bản 8 Trần Thị Vui X Kinh Dân bản 9 Nguyá»…n Thị Thuấn X Kinh Dân bản 10 Nguyá»…n Thị Vẽ X Kinh Dân bản 11 Bùi Văn DÅ©ng X Kinh Dân bản 12 Trần Văn Hùng X Kinh Dân bản 13 Nguyá»…n Ä?ức Quý X Kinh Dân bản 14 Võ Ngá»?c Tuyến X Kinh Dân bản 15 Diệu Thị Thúy X Kinh Dân bản 16 Phan Thị Cánh X Kinh Dân bản 17 Trần Văn Tuấn X Kinh Dân bản 178 Giá»›i tính Số Tên Dân tá»™c Chức vụ và địa chỉ TT Nam Nữ 18 Nguyá»…n Văn Nhân X Kinh Dân bản 19 Trần Thanh Ä?ạt X Kinh Dân bản 20 Nguyá»…n Thị Ở X Kinh Dân bản 21 Nguyá»…n Văn Bằng X Kinh Dân bản 22 Nguyá»…n Ä?ức Tuân X Kinh Dân bản 23 Nguyá»…n Văn Hà X Kinh Dân bản 24 Phạm Văn Tú X Kinh Dân bản 25 Nguyá»…n Tiến Biên X Kinh Dân bản 26 Lê Thế Viá»…n X Kinh Dân bản 27 Trần Văn Bút X Kinh Dân bản 28 Ngô Thị Hoạch X Kinh Dân bản 29 Nguyá»…n Thị Minh X Kinh Dân bản 30 Nguyá»…n Văn Lá»™c X Kinh Dân bản 31 Ngô Quốc Trị X Kinh Dân bản 32 Nguyá»…n Thị Luyến X Kinh Dân bản 33 Ngô Thanh SÆ¡n X Kinh Dân bản Tên: Tham vấn đánh giá chiến lược môi trÆ°á»?ng và xã há»™i Thá»?i gian: 3 – 18/11/2015 Ä?ịa Ä‘iểm: Thanh Hóa TÆ° vấn: - Dr. Rita Gebert (TÆ° vấn quốc tế vá»? các biện pháp đảm bảo an toàn xã há»™i) - Dr. Hà Hữu Nga (TÆ° vấn trong nÆ°á»›c vá»? xã há»™i há»?c) - Bà Trần Nguyên Anh ThÆ° (TÆ° vấn trong nÆ°á»›c vá»? các biện pháp đảm bảo an toàn môi trÆ°á»?ng) Danh sách những ngÆ°á»?i tham gia 179 Số Giá»›i tính Chức vụ và địa chỉ Tên TT Nam Nữ 1. UBND xã Thanh Xuân, Huyện Quan Hóa (18/11/2015) 1 Phạm Hồng Tia X Thái Chủ tịch 2 Phạm Thị Kim X Thái Phó Chủ tịch Há»™i Phụ nữ xã 3 Phạm Thị Thu PhÆ°Æ¡ng X Thái Cán bá»™ Dân tá»™c-Văn hóa xã 4 Phạm Văn Thông X Thái Cán bá»™ nông nghiệp-khuyến nông xã 5 Cao Văn Hoanh X Thái Cán bá»™ nông nghiệp xã 6 Cao Văn Ä?ịnh X Thái Cán bá»™ địa chính xã 2. UBND huyện Lang Chánh (19/11/2015) 1 LÆ°Æ¡ng Ä?ức Thuận X Thái Trưởng phòng dân tá»™c huyện 2 Mai Văn Nguyên X Kinh Cán bá»™ phòng bảo vệ rừng 3 Lê Quang Tùng X Thái Cán bá»™ phòng NN&PTNT 4 Nguyá»…n Viết Thắng X Kinh Phó phòng NN&PTNT 5 Nguyá»…n Văn Long X Kinh Phó phòngTài nguyên và Môi trÆ°á»?ng 3. BQLRPH huyện Lang Chánh (19/11/2015) 1 Lê Quang Tùng X Thái Cán bá»™ phòng NN&PTNT 2 Hoàng Thị Tuyết X Kinh Trưởng phòng hành chính 3 Mai Bá Ä?ính X Kinh Phó trưởng phòng kế hoạch 4. UBND xã Tân Phúc, huyện Lang Chánh (20/11/2015) 1 Lê Trung Chá»›ng X Thái Chủ tịch 2 Lê Văn Hoàng X Thái Phó Chủ tịch 3 Lê Văn Thắng X Thái Cán bá»™ văn hoá xã 4 Lê Văn Phúc X Thái Cán bá»™ địa chính xã 5 Mai Xuân Thao X Kinh Cán bá»™ địa chính và xây dá»±ng xã 5. Bản Tân SÆ¡n, xã Tân Phúc, huyện Lang Chánh (20/11/2015) 1 Lê Văn Ứng X MÆ°á»?ng Trưởng bản 180 Số Giá»›i tính Chức vụ và địa chỉ Tên TT Nam Nữ 2 Lê Văn Ún X MÆ°á»?ng Công an thôn 3 Lê Phi Quyết X MÆ°á»?ng Chủ tịch há»™i nông dân 4 Lê Văn NghÄ©a X MÆ°á»?ng Dân bản 5 Lê Thị Nga X MÆ°á»?ng Dân bản 6 Hà Thị Lý X MÆ°á»?ng Dân bản 7 Lê Xuân Vinh X MÆ°á»?ng Dân bản 8 Lê Văn Thí X MÆ°á»?ng Già bản 9 Hà Thị Diá»…n X MÆ°á»?ng Dân bản 10 Lê Thị Khâm X MÆ°á»?ng Dân bản 11 Lê Thị LÆ°u X MÆ°á»?ng Dân bản 12 Lê Phi SÆ¡ X MÆ°á»?ng Dân bản 13 Lê Thị Quỳnh X MÆ°á»?ng Dân bản 14 Lê Thị Mùi X MÆ°á»?ng Dân bản 15 Lê Ngá»?c Hình X MÆ°á»?ng Dân bản 16 Lê Phi Nguyên X MÆ°á»?ng Dân bản 17 Lê Văn Hoành X MÆ°á»?ng Dân bản 18 Lê Văn Quỳnh X MÆ°á»?ng Dân bản Tên: Tham vấn cÆ¡ chế chia sẻ lợi ích Thá»?i gian: 18 – 23/12/2015 Ä?ịa Ä‘iểm: Tỉnh Nghệ An TÆ° vấn: - Dr. Shane Tarr (TÆ° vấn quốc tế CÆ¡ chế chia sẻ lợi ích) - Dr. Phạm Xuân PhÆ°Æ¡ng (TÆ° vấn trong nÆ°á»›c CÆ¡ chế chia sẻ lợi ích) Danh sách những ngÆ°á»?i tham gia 181 Giá»›i tính Số Tên Dân tá»™c Chức vụ và địa chỉ Nam Nữ 1. Tam Quang CPC, TÆ°Æ¡ng DÆ°Æ¡ng district (December 18, 1015) 1 Kha Thị Hiá»?n X Thái Phó Chủ tịch 2 Hồ Viết Minh X Kinh Chủ tịch há»™i nông dân xã 3 LÆ°Æ¡ng Thị Hoa X Thái Chủ tịch há»™i phụ nữ xã 4 Lê Ä?ình Quang X Thái Phó Chủ tịch há»™i cá»±u chiến binh 5 Nguyá»…n Thị Yến X Kinh Cán bá»™ nông nghiệp xã 6 Vi Thị Ngá»?c x Thái Phó Chủ tịch MTTQ xã 7 Nguyá»…n Quốc Bảo X Kinh Kiểm lâm xã 2. Bản Tùng HÆ°Æ¡ng, xã Tam Quang, huyện TÆ°Æ¡ng DÆ°Æ¡ng (19/12/2015) 1 La Quang Ä?ảo X Ä?an Lai Bí thÆ° chi bá»™ bản 2 Lô Văn Thâm X Thái Dân bản 3 Lô Văn Cao X Thái Cán bá»™ công an bản 4 La văn Măn X Ä?an Lai Bí thÆ° thanh niên bản 5 Vi Văn Phần X Thái Già bản 6 Vi Văn Hoàng X Thái Chủ tịch há»™i cá»±u chiến binh bản 7 Viêng Thị Vui X Thái Cán bá»™ Ä‘á»™i sản xuất 8 Vi Thị Thúy X Thái Dân bản 9 Lô Thị Hồng X Thái Cán bá»™ Ä‘á»™i sản xuất 10 Lô THị Thu X Thái Dân bản 11 Vi Văn Hữu X Thái Dân bản 12 La văn Hoàng X Ä?an Lai Dân bản 13 Vi Văn Tuấn X Thái Dân bản 14 La văn Cáng X Ä?an Lai Dân bản 15 Lô Văn Ba X Thái Dân bản 16 Vi Xuân Thủy X Thái Dân bản 182 Giá»›i tính Số Tên Dân tá»™c Chức vụ và địa chỉ Nam Nữ 17 Lô Văn Khang X Thái Dân bản 18 Lô Quốc Tuấn X Thái Dân bản 19 Vi Thanh Tùng X Thái Dân bản 20 Lô Hữu Doanh X Thái Dân bản 21 Lê Thị HÆ°Æ¡ng X Thái Dân bản 22 Quang Văn Mão X Thái Cán bá»™ công an bản 23 Quang Thị Hom X Thái Cán bá»™ địa chính xã 24 Lô Quốc Tế X Thái Dân bản 25 Lô Thị Luông X Thái Dân bản 26 Vi Thị Tim X Thái Dân bản 27 Lô Thị SÆ¡n X Thái Dân bản 28 Nguyá»…n Thị Yến X Thái Trưởng ban nông nghiệp xã 3. Bản Bãi Xa, xã Tam Quang, huyện TÆ°Æ¡ng DÆ°Æ¡ng (20-21/12/2015) 1 Quang Thị Hom X Thái Cán bá»™ địa chính xã 2 Vi Thị Dần X Thái Há»™i trưởng phụ nữ bản 3 Nguyá»…n Thị Yến X Thái Trưởng ban nông nghiệp xã 4 LÆ°Æ¡ng Thị Thêm X Thái Dân bản 5 Quang Thị Tuyết X Thái Dân bản 6 Vi Thị Thuận X Thái Dân bản 7 Vi Thị Bình X Thái Dân bản 8 Vi Thị Hồng X Thái Dân bản 9 Lô Thị Lầm X Thái Dân bản 10 Vi Văn Thìn X Thái Dân bản 11 Lô Văn Hùng X Thái Dân bản 12 Lô Văn Tá»›i X Thái Bí thÆ° chi bá»™ bản 183 Giá»›i tính Số Tên Dân tá»™c Chức vụ và địa chỉ Nam Nữ 13 Lô Quang Vinh X Thái Trưởng bản 14 Quang Ä?ình Huân X Thái Chủ tịch há»™i nông dân xã 4. Sở NN&PTNT (22/12/2015) 1 Nguyá»…n Tiến Lâm X Kinh Phó giám đốc Sở NN&PTNT 2 Chi cục trưởng Chi cục phát triển lâm Nguyá»…n Văn Minh X Kinh nghiệp 3 Phạm Văn Toàn X Kinh Cán bá»™ văn phòng chi cục 5. Các bản Quảng và Khiết, xã Nam SÆ¡n, huyện Quỳ Hợp (22 – 23/12/2015) 1 Lô Văn Thành X Thái Dân bản 2 Lô Văn Tham X Thái Dân bản 3 Lô Thị Hồng X Thái Dân bản 4 Lô Thị Hà X Thái Dân bản 5 Lô Văn Ba X Thái Dân bản 8 Lô Văn Kha X Thái Dân bản 9 Lô Thị Luông X Thái Dân bản 1 Lô Thị Ba X Thái Dân bản 2 Lô Văn Thanh X Thái Dân bản 6. Bản Lâm nghiệp, BQLRPH Nghi Lá»™c, huyện Nghi Lá»™c (22 – 23/12/2015) 1 Lê Thị Hiệp X Kinh Dân bản 2 Phạm Thị Ä?ào X Kinh Dân bản 3 Nguyá»…n Văn Phú X Kinh Dân bản 4 Nguyá»…n Thị Na X Kinh Dân bản 5 Nguyá»…n Thị ThÆ° X Kinh Dân bản 6 Lê Hồng Phong X Kinh Dân bản Tên: Tham vấn đánh giá chiến lược môi trÆ°á»?ng và xã há»™i 184 Thá»?i gian: 13-20/1/2016 Ä?ịa Ä‘iểm: Tỉnh Nghệ An TÆ° vấn: 1) Dr. Rita Gebert (TÆ° vấn quốc tế vá»? các biện pháp đảm bảo an toàn xã há»™i) 2) Bà Trần Nguyên Anh ThÆ° (TÆ° vấn trong nÆ°á»›c vá»? các biện pháp đảm bảo an toàn môi trÆ°á»?ng) 4) Bà Nguyá»…n Thanh Hằng (TÆ° vấn trong nÆ°á»›c vá»? các bên liên quan) 3) Ông Lê Trung Thông (TÆ° vấn trong nÆ°á»›c vá»? các biện pháp đảm bảo an toàn xã há»™i) Danh sách những ngÆ°á»?i tham gia Giá»›i tính Số Tên Dân tá»™c Chức vụ và địa chỉ Nam Nữ 1. Chi cục kiểm lâm (13/1/2016) 1 Nguyá»…n Thanh Hoàng X Kinh Chi cục phó 2 Nguyá»…n Hải Âu X Kinh Phó phòng quản lý bảo vệ rừng 2. UBND huyện Con Cuông (14/01/2016) 1 Hoàng Ngá»?c Thịnh X Kinh Hạt trưởng kiểm lâm huyện 2 Phan Thanh Hùng X Kinh Quyá»?n trưởng phòng TN&MT huyện 3 Vi Thị Nguyệt X Thái Trưởng phòng dân tá»™c huyện 4 Lang Văn HÆ°ng X Thái Phó trưởng Phòng NN&PTNT huyện 5 Nguyá»…n Xuân Kiên X Kinh Cán bá»™ phòng dân tá»™c huyện 3. BQL VQG Pù Mát (14/01/2016) 1 Nguyá»…n Văn Sinh X Kinh Phó giám đốc 2 LÆ°u Trung Kiên X Kinh Trưởng phòng Khoa há»?c và HTQT 3 Nguyá»…n Tiến Quang X Kinh Phó trưởng phòng bảo vệ VQG 4 Nguyá»…n Công Anh Tuấn X Kinh Phó trưởng phòng Khoa há»?c và HTQT 4. BQL RPH Con Cuông (14/01/2016) 1 Hồ Văn Hải X Kinh Giám đốc BQLRPH 2 Nguyá»…n Khắc Hùng X Kinh Phó Giám đốc BQLRPH 3 Ä?ặng Hồng Thanh X Kinh Trưởng Phó phòng quản lý bảo vệ rừng 185 Giá»›i tính Số Tên Dân tá»™c Chức vụ và địa chỉ Nam Nữ 5. Công ty lâm nghiệp nhà nÆ°á»›c Con Cuông (14/01/2016) 1 Nguyá»…n Ngá»?c Lam X Kinh Giám đốc 2 TrÆ°Æ¡ng Thế Ninh X Kinh Trưởng phòng kế hoạch kỹ thuật 6. Huyện Tân Kỳ (14/01/2016) 1 Ä?inh Văn Hải X Kinh Phó Giám đốc BQLRPH Tân Kỳ Cán bá»™ lâm nghiệp xã Ä?ồng Văn, huyện Tân 2 Nguyá»…n Hồng Hải X Kinh Kỳ Nông dân, dá»± án FSDP/WB3 ở xã Ä?ồng Văn, 3 Bùi Bá Hợi X Kinh huyện Tân Kỳ 7. Chi cục phát triển lâm nghiệp Nghệ An (20/01/2016) Chi cục trưởng phát triển lâm nghiệp Nghệ 1 Ä?ặng Xuân Minh X Kinh An 8. UBND huyện TÆ°Æ¡ng DÆ°Æ¡ng (18/01/2016) 1 Vi Vinh SÆ¡n X Thái Phó chủ tịch 2 LÆ°Æ¡ng Văn Viện X Thái Trưởng phòng dân tá»™c huyện 3 Võ SÄ© Lâm X Kinh Hạt trưởng kiểm lâm huyện 4 Nguyá»…n Bùi Hùng X Kinh Phó phòng TN&MT huyện 5 Lô Văn Thanh X Thái Phó phòng NN&PTNT huyện 9. BQLRPH TÆ°Æ¡ng DÆ°Æ¡ng (18/01/2016) 1 NgÅ© Văn Trị X Kinh Giám đốc 2 Nguyá»…n Công Mậu X Kinh Phó giám đốc 3 Phan Thạnh Thành X Kinh Trưởng phòng kế hoạch và kỹ thuật 4 Lê Ä?ình Tuấn X Kinh Trưởng phòng Kế toán 10. UBND xã Châu Khê, huyện Con Cuông (14/01/2016) 1 Nguyá»…n Ngá»?c Luyến X Kinh Chủ tịch xã 2 Ngô Thanh Tài X Kinh Cán bá»™ địa chính và môi trÆ°á»?ng xã 186 Giá»›i tính Số Tên Dân tá»™c Chức vụ và địa chỉ Nam Nữ 3 LÆ°Æ¡ng Văn Ã? X Kinh Cán bá»™ nông nghiệp xã 4 Nguyá»…n Xuân Kiên X Kinh Cán bá»™, phòng dân tá»™c huyện 5 La Văn Nam X Thái Cán bá»™, phòng dân tá»™c huyện 6 Nguyá»…n Thế Anh X Kinh Cán bá»™ văn hoá-xã há»™i xã 7 Phan Thị Hiá»?n X Kinh Cán bá»™ địa chính xã 11. UBND xã Tam Hợp, huyện TÆ°Æ¡ng DÆ°Æ¡ng (15/01/2016) 1 Nguyá»…n Anh Minh X Kinh Chủ tịch xã 2 Vi Mạnh Cầm X Thái Phó chủ tịch xã 3 Vi Thị Ä?ăm Thúy X Thái Cán bá»™ địa chính và xây dá»±ng xã 12. UBND xã Lượng Minh, huyệnTÆ°Æ¡ng DÆ°Æ¡ng (19/01/2016) 1 Vi Ä?ình Phúc X Thái Chủ tịch xã 2 Nguyá»…n Văn Là X Thái Cán bá»™ địa chính xã 3 La Thị Thu X Thái Cán bá»™ thống kê xã 4 Lê Thanh Liêm X Kinh Cán bá»™ nông nghiệp xã 5 Lô Văn Hùng X Thái Phó chủ tịch xã 13. Bản Châu SÆ¡n, xã Châu Khê, huyện Con Cuông (14/01/2016) 1 La Văn Thành X Ä?an Lai Trưởng bản 2 La Văn Châu X Ä?an Lai Dân bản 14. Cụm Thìn, bản Má»?i, xã Lục Giả, huyện Con Cuông (16/01/2016) 1 La Thị HÆ°Æ¡ng X Ä?an Lai Dân bản 2 Vi Văn HÆ°ng X Thái Dân bản 3 Viá»?ng Văn Chiến X Ä?an Lai Dân bản 4 Vi Văn Tiên X Ä?an Lai Trưởng cụm 5 LÆ°Æ¡ng Thị Ba X Thái Dân bản 6 La Thị Hồng X Ä?an Lai Dân bản 187 Giá»›i tính Số Tên Dân tá»™c Chức vụ và địa chỉ Nam Nữ 7 La Thị Hằng X Ä?an Lai Dân bản 8 Vi Thị Phượng X Ä?an Lai Dân bản 9 Vi Văn Ngá»? X Thái Dân bản 10 La Văn CÆ°Æ¡ng X Ä?an Lai Dân bản 15. Bản Huổi SÆ¡n, xã Tam Hợp, huyện TÆ°Æ¡ng DÆ°Æ¡ng (17/01/2016) 1 Vừ Tồng Lông X H’Mông Trưởng bản 2 Vừ Chia Lông X H’Mông Dân bản 3 Vừ Nhia Thông X H’Mông Dân bản 4 Xồng Buôn Giá»? X H’Mông Dân bản 5 Xồng Bá KhÆ° X H’Mông Dân bản 6 Xồng Bá Chi X H’Mông Dân bản 7 Xồng Bá Mùa X H’Mông Dân bản 8 Vừ Y Há»? X H’Mông Dân bản 9 Há»? Y Mái X H’Mông Dân bản 10 Già Y Pà X H’Mông Dân bản 11 Vừ Bá Rê X H’Mông Dân bản 12 Xồng Bá ChÆ° X H’Mông Dân bản III. Các tổ chức xã há»™i dân sá»± (CSO) ở Nghệ An (20/01/2016) Trung tâm Môi trÆ°á»?ng và Phát triển Nông 1 Cao Tiến Trung X Kinh thôn, TrÆ°á»?ng đại há»?c Vinh Trung tâm Môi trÆ°á»?ng và Phát triển Nông 2 Cao Cá»± Thành X Kinh thôn, TrÆ°á»?ng đại há»?c Vinh Trung tâm Môi trÆ°á»?ng và Phát triển Nông 3 Cao Tiến DÅ©ng X Kinh thôn, TrÆ°á»?ng đại há»?c Vinh 4 Trần Quang Trung X Kinh Trung tâm phát triển môi trÆ°á»?ng và Bá»?n vững 5 Lê Ä?ại Thắng X Kinh Chi cục Lâm nghiệp Nghệ An 6 Phan Quang Tiến X Kinh Trung tâm TÆ° vấn phát triển Lâm nghiệp 188 Giá»›i tính Số Tên Dân tá»™c Chức vụ và địa chỉ Nam Nữ Nghệ An Há»™i Khoa há»?c và Kỹ thuật Nông nghiệp 7 Trần Minh Doãn X Kinh Nghệ An 8 Nguyá»…n Khắc Lâm X Kinh Quỹ Bảo vệ và PT rừng Nghệ An 9 Nguyá»…n Tiến Lâm X Kinh Phó giám đốc Sở NN&PTNT Phó phòng kế hoạch tài chính, Sở 10 Nguyá»…n Quốc Toàn X Kinh NN&PTNT 11 Nguyá»…n Văn Há»™i X Kinh Trung tâm bảo vệ rừng 12 Nguyá»…n Viết Nghị X Kinh Dá»± án VFD Tên: Tham vấn vá»? cÆ¡ chế chia sẻ lợi ích và SESA Thá»?i gian: 6-11/3/2015 Ä?ịa Ä‘iểm: Hà TÄ©nh TÆ° vấn: 1. Dr. Shane Tarr (TÆ° vấn quốc tế vá»? cÆ¡ chế chia sẻ lợi ích) 2. Dr. Phạm Xuân PhÆ°Æ¡ng (TÆ° vấn trong nÆ°á»›c vá»? cÆ¡ chế chia sẻ lợi ích) 3. Dr. Hà Hữu Nga (TÆ° vấn trong nÆ°á»›c vá»? xã há»™i há»?c) 4. Ông Lê Trung Thông (TÆ° vấn trong nÆ°á»›c vá»? các biện pháp đảm bảo an toàn xã há»™i) Danh sách những ngÆ°á»?i tham gia Giá»›i tính Số Tên Dân tá»™c Chức vụ và địa chỉ TT Nam Nữ 1. UBND xã HÆ°Æ¡ng Liên, huyện HÆ°Æ¡ng Khê (ngày 07 tháng 3 2016) 1 Ä?inh Xuân ThÆ°á»?ng X Kinh Xã HÆ°Æ¡ng Liên 2 Ä?inh Văn Sanh X Kinh Chủ tịch xã 3 Phan Thanh Lê X Kinh Phó chủ tịch xã Nguyá»…n 4 Lê Văn X Văn Minh X phòng chính sách Kinh Linh Kinh Trưởng Phó chủ tịch HÄ?ND xã 5 Nguyá»…n Thị HÆ°Æ¡ng X Kinh Cán bá»™ xã 6 Phan Thanh DÅ©ng X Kinh Bí thÆ° chi bá»™ xã 189 Giá»›i tính Số Tên Dân tá»™c Chức vụ và địa chỉ TT Nam Nữ 7 Nguyá»…n Sỹ Hùng X Kinh Cán bá»™ xã 8 Trần Thị HÆ°Æ¡ng X Kinh Cán bá»™ địa chính xã 9 Nguyá»…n Văn Nhân X Kinh Mặt trận Tổ quốc xã 10 DÆ°Æ¡ng Thanh Tịnh X Kinh Biên phòng Rào Tre 11 Nguyá»…n Hải Ä?Æ°á»?ng X Kinh Chủ tịch há»™i cá»±u chiến binh xã 12 Nguyá»…n Thị Ä?Ä©nh X Kinh Chủ tịch há»™i phụ nữ xã 2. Bản Rào Tre, xã HÆ°Æ¡ng Liên, huyện HÆ°Æ¡ng Khê (8/3/2016) 1 Hồ Thị Nam X Chứt Trưởng thôn 2 Hồ Bái X Chứt Dân bản 3 Hồ Kính X Chứt Dân bản 4 Hồ Hải X Chứt Dân bản 5 Hồ LÆ°Æ¡ng X Chứt Dân bản 6 Hồ Nhá»? X Chứt Dân bản 7 Hồ Kiên X Chứt Chủ tịch há»™i phụ nữ thôn 8 Hồ Hoài X Chứt Dân bản 9 Há»™ Thị Thành X Chứt Dân bản 10 Hồ Thị Bình X Chứt Dân bản 11 Hồ Thị Hợi X Chứt Dân bản 12 Hồ Nhài X Chứt Dân bản 13 Hồ Công X Kinh Dân bản 14 Nguyá»…n Văn Nhân X Kinh Dân bản 15 DÆ°Æ¡ng Thanh Tịnh X Kinh Biên phòng Rào Tre 16 Hồ PhÆ°Æ¡ng X Kinh Dân bản 17 Hồ Hà X Chứt Dân bản 3. Thôn 1, xã HÆ°Æ¡ng Liên, huyện HÆ°Æ¡ng Khê (9/3/2016) 190 Giá»›i tính Số Tên Dân tá»™c Chức vụ và địa chỉ TT Nam Nữ 1 Nguyá»…n Văn Hiếu X Kinh Dân thôn 2 Ä?á»— Trá»?ng Kiên X Kinh Dân thôn 3 Trần Văn PhÆ°Æ¡ng X Kinh Dân thôn 4 Cao Sỹ Bắc X Kinh Dân thôn 5 Trần Văn TrÆ°á»?ng X Kinh Dân thôn 6 Hoàng Văn Thao X Kinh Dân thôn 7 Nguyá»…n Xuân Hoàng X Kinh Dân thôn 8 Ä?oàn Văn Mạo X Kinh Dân thôn 9 Trần Ngá»?c Thuận X Kinh Dân thôn 10 Ä?ào Xuân Hùng X Kinh Dân thôn 11 DÆ°Æ¡ng Danh Xuân X Kinh Dân thôn 12 DÆ°Æ¡ng Danh Huyá»?n X Kinh Dân thôn 13 Trần Văn Thân X Kinh Dân thôn 14 Hồ Viết Hòa X Kinh Dân thôn 15 Trần Văn Hiểu X Kinh Dân thôn 16 Hoàng Viết Huân X Kinh Dân thôn 17 Ä?inh Văn Song X Kinh Dân thôn 18 Ä?oàn Thị Thá»?a X Kinh Dân thôn 19 Phạm Thị Lành X Kinh Dân thôn 20 Ä?inh Thị Mận X Kinh Dân thôn 21 Hồ Thị Hiển X Kinh Dân thôn 22 Ä?inh Thị Tâm X Kinh Dân thôn 23 Ä?oàn Thị Hiá»?n X Kinh Dân thôn 24 Nguyá»…n Thị Hân X Kinh Dân thôn 25 Nguyá»…n Thị Thuận X Kinh Dân thôn 191 Giá»›i tính Số Tên Dân tá»™c Chức vụ và địa chỉ TT Nam Nữ 26 DÆ°Æ¡ng Thị Tình X Kinh Dân thôn 27 Nguyá»…n Thị Sen X Kinh Dân thôn 28 Ä?ịnh Thị ThÆ°Æ¡ng X Kinh Dân thôn 29 Nguyá»…n Thị Thảo X Kinh Dân thôn 30 Nguyá»…n Tuấn ChÆ°Æ¡ng X Kinh Dân thôn 31 Nguyá»…n Hải Ä?Æ°á»?ng X Kinh Dân thôn 32 Hoàng Viết Nhung X Kinh Dân thôn 33 Phan Thị Huyá»?n X Kinh Dân thôn 34 Ä?inh Hữu Sáng X Kinh Dân thôn 4. UBND huyện HÆ°Æ¡ng Khê (10/3/2016) 1 Hoàng Công Lý X Kinh Chủ tịch huyện 2 Lê Hữu Ä?ồng X Kinh Chánh văn phòng huyện 3 Nguyá»…n Ä?ình LÆ°u X Kinh Hạt phó kiểm lâm huyện 4 Nguyá»…n Thị Huế X Kinh Phó chủ tịch há»™i phụ nữ huyện 5 Nguyá»…n Thừa Lá»™c X Kinh Cán bá»™ phòng NN&PTNT huyện 5. Sở NN&PTNT Hà TÄ©nh (10/3/2016) 1 Nguyá»…n Huy Lợi X Kinh Phó Giám đốc Sở NN&PTNT 2 LÆ°Æ¡ng Xuân Nam X Kinh Cán bá»™ Sở NN&PTNT 3 PhÆ°Æ¡ng Khả Thế X Kinh Cán bá»™ Ä‘á»™i kiểm kê rừng của tỉnh 4 Nguyá»…n Xuân Hoan X Kinh Cán bá»™ UN-REDD 5 Nguyá»…n Xuân Vỹ X Kinh Cán bá»™ UN-REDD 6 Lê Thị Hoa X Kinh Cán bá»™ UN-REDD 7 Lê Văn Thông Cán bá»™ UN-REDD 8 Nguyá»…n Thanh Trúc X Kinh Cán bá»™ Chi cục Kiểm lâm 9 Nguyá»…n Tuấn Hiá»?n X Kinh Ä?iá»?u phối viên hiện trÆ°á»?ng của UN-REDD 192 Giá»›i tính Số Tên Dân tá»™c Chức vụ và địa chỉ TT Nam Nữ 10 Lê Hữu Tuấn X Kinh Cán bá»™ Chi cục Kiểm lâm 1.9 Ví dụ tham vấn của PRAP Biên bản há»?p Tham vấn đầu tiên vá»? xây dá»±ng kế hoạch hành Ä‘á»™ng REDD+ cho tỉnh Thừa Thiên Huế Thành phố Huế, 04/12/2015 Do Nguyá»…n Quang Tân và VÅ© Hữu Thân, RECOFTC VCP ghi Ä?ịa Ä‘iểm: Khách sạn Festival, Thành phố Huế, Tỉnh Thừa Thiên Huế, Việt Nam Những ngÆ°á»?i tham gia: Há»™i thảo có sá»± tham dá»± của 31 đại diện từ các tổ chức khác nhau, bao gồm Chi cục Kiểm lâm, các Ä‘Æ¡n vị bảo vệ rừng, Ban quản lý rừng phòng há»™, Ban quản lý các khu bảo tồn, các công ty lâm nghiệp, Ä?ại há»?c Nông Lâm, và Ä?ại diện ủy ban nhân dân các xã có liên quan. Ä?ể biết thêm chi tiết xin vui lòng xem "Danh sách ngÆ°á»?i tham gia" tại Phụ lục 1 Thúc đẩy viên: Há»™i thảo được thúc đẩy bởi ba thành viên của Nhóm công tác vá»? tài liệu của chÆ°Æ¡ng trình Giảm phát thải (ERPD WG), có sá»± há»— trợ của hai nhân viên RECOFTC Việt Nam: • Trần VÅ© Ngá»?c Hùng, Chi cục kiểm lâm Thừa Thiên Huế • Mai Quang Huy, Chi cục kiểm lâm Thừa Thiên Huế • Trần Quốc Cảnh, Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng Thừa Thiên Huế • Nguyá»…n Quang Tân, ChÆ°Æ¡ng trình Quốc gia RECOFTC Việt Nam • VÅ© Hữu Thân, ChÆ°Æ¡ng trình Quốc gia RECOFTC Việt Nam Các hoạt Ä‘á»™ng chính của há»™i thảo: Sau khi ông Trần VÅ© Ngá»?c Hùng, Chi cục Kiểm lâm giá»›i thiệu những ngÆ°á»?i tham gia, ông DÅ©ng, Phó Chi cục trưởng Kiểm lâm, và trưởng ERPD-WG Ä‘á»?c lá»?i khai mạc và ông Phong Ngá»?c Thông, JICA giá»›i thiệu các mục tiêu há»™i thảo, các hoạt Ä‘á»™ng chính của há»™i thảo được liệt kê dÆ°á»›i đây: Buổi sáng: • Thành viên ERPD WG trình bày kết quả phân tích sá»± thay đổi rừng giai Ä‘oạn 2010-2015, tiếp theo là thảo luận chung • Thành viên ERPD WG trình bày kết quả đánh giá nguyên nhân mất rừng, suy thoái rừng, và tăng trưởng rừng trong giai Ä‘oạn 2010-2015, tiếp theo là thảo luận chung • Tóm tắt cuá»™c thảo luận chính trong buổi sáng Buổi chiá»?u: - Ba thảo luận theo nhóm nhá»? và chia sẻ các kết quả vá»?: • Các biện pháp đối phó tiá»?m năng trÆ°á»›c những nguyên nhân làm thay đổi rừng được xác định • Danh mục các hoạt Ä‘á»™ng tiá»?m năng để hạn chế mất rừng và suy thoái rừng và thúc đẩy tái sinh rừng và trồng/tái trồng rừng Há»™i thảo kết thúc vá»›i thông báo vá»? kế hoạch tham vấn cấp huyện và xã. 193 Ä?ể biết thêm chi tiết vá»? các hoạt Ä‘á»™ng há»™i thảo xin xem Phụ lục 2. Kết quả Há»™i thảo: 1. Ông Cảnh, Phó trưởng ERPD-WG trình bày vá»? phân tích sá»± thay đổi rừng giai Ä‘oạn 2010-2015 Ông Cảnh bắt đầu bài thuyết trình của mình vá»›i giá»›i thiệu vá»? mục tiêu, phÆ°Æ¡ng pháp luận sau đó ông Ä‘i vào các chi tiết của ná»™i dung và Ä‘i đến kết luận rằng: • Giải thích dữ liệu làm cÆ¡ sở ban đầu để chuẩn bị cho PRAP của tỉnh; • Vị trí của khu vá»±c và suy thoái rừng, phá rừng, tăng chất lượng rừng, tăng diện tích rừng đã được xác định; • Kết quả giải Ä‘oán ảnh vệ tinh Landsat không giúp phân biệt giữa các khu vá»±c rừng trồng còn non, đất trống vá»›i cây bụi, cây phân tán làm ảnh hưởng đến các phân tích nguyên nhân thay đổi của rừng. Ä?ể biết thêm chi tiết xin vui lòng xem Phụ lục 3 Câu há»?i / ý kiến bình luận: Ä?ại diện của má»™t hạt kiểm lâm: Kết quả khảo sát cho xã Hồng Thủy (huyện A LÆ°á»›i) cần phải được sá»­a đổi. Ä?ại diện của má»™t công ty lâm nghiệp Nhà nÆ°á»›c: Chất lượng của các bản đồ sao chụp rất nghèo làm cho ngÆ°á»?i xem không thể Ä‘á»?c bản đồ được. Ngoài ra, không nhìn thấy bức tranh tổng thể từ các cuá»™c khảo sát vì dữ liệu khôn g rõ ràng Ä?ại diện Ban quản lý rừng: Chất lượng ảnh/hình ảnh, cần phải được kiểm tra lại, nghèo ảnh hưởng đến chất lượng phân tích. Hình ảnh / ảnh cần được so sánh trÆ°á»›c khi đến hiện trÆ°á»?ng Ä?ại diện Chi cục Kiểm lâm tỉnh: Ghi tên các xã trong huyện sai. Ví dụ, các xã Lá»™c Ä?iá»?n, Lá»™c Phú, HÆ°Æ¡ng Lá»™c không thuá»™c huyện Nam Ä?ông. Ä?iá»?u quan trá»?ng là nên có số liệu thống kê hàng năm của Chi cục Kiểm lâm cho 5 năm tham khảo để đánh giá chất lượng của ảnh / hình ảnh. Ä?ể đánh giá ảnh / hình ảnh, cần nghiên cứu / đánh g iá thá»±c địa. Ä?ại diện của má»™t hạt kiểm lâm: Ä?iá»?u quan trá»?ng là làm rõ khái niệm vá»? mất rừng. Ví dụ, đó là bị mất vÄ©nh viá»…n (chuyển mục đích sá»­ dụng đất) hoặc mất tạm thá»?i (tái sinh / tái trồng rừng). Ngoài ra, nếu có nghi ngá»? sau khi phân tích ảnh / hình ảnh, cần phải kiểm tra lại ngoài hiện trÆ°á»?ng Ä?ại diện của má»™t Khu bảo tồn Thiên nhiên: Dùng Thông tÆ° 34 hay Thông tÆ° 35? Kết quả khảo sát 1% và 2% diện tích mất rừng và suy thoái rừng của Phong Ä?iá»?n có đúng không? Ä?ại diện của Ä?ại há»?c Nông Lâm Huế: Trong bài thuyết trình, các dữ liệu của rừng đặc dụng (rừng giàu) không thay đổi; báo cáo viên không quan tâm đến loại rừng này. Ä?iá»?u này có thể không đúng vì REDD+ là để bảo vệ trữ lượng rừng, vì vậy Ä‘iá»?u quan trá»?ng là phải tính toán hoặc tính đến các diện tích rừng giàu và nhÆ° thế rừng này đã tăng ra sao. Ä?ại diện của má»™t công ty lâm nghiệp Nhà nÆ°á»›c: Dữ liệu tạo ra cần được xem xét và sá»­a đổi. Khi trình bày kết quả khảo sát, các nguồn khác nhau nên có sẵn để so sánh. Ä?ại diện của má»™t Khu bảo tồn Thiên nhiên: Khái niệm vá»? REDD+, mất rừng và suy thoái rừng cần được cung cấp cho ngÆ°á»?i tham gia để đóng góp ý kiến hay đóng góp ý tưởng cho cuá»™c há»?p. Cần tính toán diện tích rừng tá»± nhiên đã bị mất Phản hồi từ ông Cảnh: • Dữ liệu được tạo ra từ ba nguồn: • Việc tham vấn được thá»±c hiện vá»›i 123 ngÆ°á»?i 194 • Chất lượng của dữ liệu thu thập được (sau khi đã kiểm tra tại hiện trÆ°á»?ng, thá»±c tế ban đầu các khu rừng giàu; chất lượng rừng bị ảnh hưởng bởi cây mây) • Nhóm công tác sẽ gá»­i kết quả khảo sát cho ngÆ°á»?i tham gia để kiểm tra • Rừng trồng: không thể phân biệt giữa rừng non và đất trống. Má»™t Ä‘iá»?u chỉnh có thể được thá»±c hiện trong báo cáo khảo sát là thêm má»™t cá»™t có tên là rừng trồng non • Suy thoái rừng: • Thông tÆ° 34: Không có đủ thá»?i gian để kiểm tra lại lÆ°u trữ rừng (Ä‘o đạc rất mất thá»?i gian). • Vá»? thu thập thông tin trữ lượng gá»— bị mất để tính toán rừng bị mất, mất gá»— chỉ phản ánh sá»± suy thoái rừng, không phải là mất rừng. • Rừng giàu không có nghÄ©a là sẽ không thay đổ • Suy thoái rừng được đánh giá dá»±a trên hình ảnh vệ tinh; sau đó kiểm tra lại tại hiện trÆ°á»?ng. 2. Ông Cảnh trình bày vá»? phân tích các nguyên nhân mất rừng và suy thoái rừng Sau khi giá»›i thiệu các mục tiêu và phÆ°Æ¡ng pháp luận, ngÆ°á»?i trình bày Ä‘á»? cập đến các chi tiết của ná»™i dung và kết luận nhÆ° sau: • Kết quả đánh giá diá»…n biến rừng trong giai Ä‘oạn 2010-2015 của 28 xã Æ°u tiên trong 55 xã trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế được dùng làm cÆ¡ sở khoa há»?c sÆ¡ bá»™ để xác định nguyên nhân thay đổi của rừng nhằm Ä‘á»? xuất các giải pháp cho PRAP. • Diện tích rừng tá»± nhiên bị mất trong giai Ä‘oạn 2010-2015 là do làm Ä‘Æ°á»?ng, xây dá»±ng các hồ thủy Ä‘iện và thủy lợi. • Kinh tế khó khăn của ngÆ°á»?i dân, tá»· lệ thất nghiệp cÅ©ng là những nguyên nhân của suy thoái và mất rừng. • Thá»?i kỳ 2010-2015 là thá»?i kỳ có nhiá»?u dá»± án phát triển lâm nghiệp trong tỉnh, diện tích rừng trồng thay đổi nhanh; giá trị kinh tế của rừng trồng được khẳng định, làm cho phong trào trồng rừng má»›i xảy ra không chỉ ở các Ä‘Æ¡n vị lâm nghiệp nhà nÆ°á»›c mà cả trong khu vá»±c tÆ° nhân. • Thay đổi lá»›n vá»? diện tích rừng trồng ở các xã cÅ©ng là những nguyên nhân tăng Ä‘á»™ che phủ rừng và mất rừng trong giai Ä‘oạn tiến hành phân tích. Ä?ể biết thêm chi tiết xin vui lòng xem Phụ lục 4 Các câu há»?i và nhận xét: Ä?ại diện Chi cục Kiểm lâm tỉnh: Kết quả của mất rừng từ các cuá»™c khảo sát phụ thuá»™c vào cách các câu há»?i đã được đặt cho ngÆ°á»?i dân. Cần thêm câu há»?i vá»? nguyên nhân kinh tế xã há»™i. Suy thoái rừng: quy trình thá»±c hiện Nghị định số 24 chÆ°a được tuân thủ (đặc biệt trong khai thác rừng). Kế hoạch và khai thác rừng chỉ tập trung vào việc làm thế nào để khai thác gá»— nhiá»?u hÆ¡n mà không chú ý bảo vệ diện tích rừng còn lại. Kết quả khảo sát đã không Ä‘á»? cập đến vai trò bảo vệ rừng tốt trong việc phát triển các rừng tái sinh Ä?ại diện của má»™t Khu bảo tồn Thiên nhiên: Những tác Ä‘á»™ng của xây dá»±ng cÆ¡ sở hạ tầng cần phải được nhấn mạnh Ä?ại diện Ban quản lý rừng: Ä?iá»?u kiện thá»?i tiết (nhÆ° bão, lụt) cÅ©ng là những nguyên nhân dẫn đến mất rừng. Rác thải cÅ©ng Ä‘ang gây mất rừng đối vá»›i tái sinh rừng ở đèo Hải Vân. Ä?ại diện của má»™t hạt kiểm lâm huyện: khai thác cát trái phép cÅ©ng gây mất rừng. Ä?ại diện của má»™t công ty lâm nghiệp: nguyên nhân xã há»™i: tá»· lệ thất nghiệp đã dẫn đến phá rừng. Bảo vệ rừng tốt / kém cÅ©ng ảnh hưởng, cÅ©ng nhÆ° nhận thức và thái Ä‘á»™ đối vá»›i việc bảo vệ rừng. Ä?ại diện của má»™t xã: việc làm của ngÆ°á»?i dân là má»™t nguyên nhân. Không chỉ có ngÆ°á»?i nghèo mà ngÆ°á»?i giàu vÅ©ng Ä‘ang khai thác gá»—. Ä?ại diện của má»™t xã: thứ tá»± trình bày của nguyên nhân mất rừng và suy thoái rừng sẽ có lẽ nên được sắp xếp lại. Nữ đại diện (từ hạt kiểm lâm huyện): nhận thức ngÆ°á»?i dân địa phÆ°Æ¡ng đóng vai trò quan trá»?ng trong việc thay đổi tài nguyên rừng. 195 3. Chia sẻ kết quả thảo luận nhóm vào buổi chiá»?u: Nhóm 1: Mất rừng (huyện A LÆ°á»›i và các cán bá»™ của Chi cục Kiểm lâm, xem danh sách ngÆ°á»?i tham gia ở Phụ lục 1) Kết quả thảo luận: Khu Nguyên Ưu vá»±c Biện pháp đối phó Rủi ro nhân tiên Æ°u tiên 1. Khai thác Có chế Ä‘á»™ quản lý đất Ä‘ai sau Tham gia của các bên liên trái phép khi mất rừng quan khác nhau 2. Xây dá»±ng Xác định đất hiện có tại các công Trồng rừng thá»?i Ä‘iểm thiết kế các dá»± trình hạ án tầng Quy hoạch các khu dân cÆ° Xá»­ lý nghiêm các hành vi vi phạm Có thể không thu được tiá»?n 3. Cháy rừng Tăng cÆ°á»?ng bảo vệ và quản lý phạt rừng Nâng cao nhận thức 4. Khai thác Xây dá»±ng các công trình phòng khoáng sản chống cháy rừng 5. Thiên tai Trồng rừng 6. Thiếu đất Quy hoạch đất thích hợp cho canh tác / Thiếu vốn canh tác / sản xuất sản xuất 7. Rừng trồng Tăng năng suất (thay vì diện Có nguy cÆ¡ cao vá»? mất có giá trị tích) rừng trồng rừng cao 8. Thói quen Giáo dục pháp luật để nâng cao canh tác nhận thức Ä?ảm bảo các hoạt Ä‘á»™ng khuyến nông/lâm tốt Công nhân / nhân viên Há»— trợ sinh kế chÆ°a đáp ứng được yêu cầu công việc 9. Tăng dân Tạo công ăn việc làm số 10. Thá»±c hành bảo vệ và Tăng cÆ°á»?ng quản lý và bảo vệ quản lý rừng rừng không đúng Có cÆ¡ chế hưởng lợi phù hợp Thiếu nguồn nhân lá»±c 196 Nhóm 2: suy thoái rừng (các huyện HÆ°Æ¡ng Trà, HÆ°Æ¡ng Thủy và Nam Ä?ông - xem danh sách ngÆ°á»?i tham gia ở Phụ lục 1) Ưu Khu vá»±c Nguyên nhân Biện pháp đối phó Rủi ro tiên Æ°u tiên Ã?t hiệu quả do thiếu các nguồn lá»±c; Tăng cÆ°á»?ng quản lý 1 Thiệt hại vá»? tài sản của con ngÆ°á»?i do rừng và tuần tra mâu thuẫn trong việc thá»±c hiện Tăng cÆ°á»?ng thá»±c thi Xung Ä‘á»™t có thể xảy ra giữa ngÆ°á»?i dân 2 pháp luật địa phÆ°Æ¡ng và cán bá»™ Khai thác quá NgÆ°á»?i dân địa phÆ°Æ¡ng có thể không mức; Phổ biến pháp luật 3 thá»±c hiện hoặc tuân thủ pháp luật vì há»? Khai thác trái Nam Ä?ông không hiểu pháp luật phép; và A LÆ°á»›i Tranh chấp đất không công công bằng Thúc đẩy giao đất 4 Khai thác cây gá»— và tham nhÅ©ng có thể xảy ra quý Trao quyá»?n cho những ngÆ°á»?i tham Năng lá»±c hạn chế của ngÆ°á»?i dân có thể 5 gia quản lý và bảo vệ gây ra mất rừng rừng Tạo việc làm cho ngÆ°á»?i phụ thuá»™c vào 6 NgÆ°á»?i dân không có đủ tiá»?n nên sá»­ rừng dụng sai mục đích tài chính há»— trợ Tăng cÆ°á»?ng phổ biến Nhận thức của 1 pháp luật Tất cả các ngÆ°á»?i dân kém; Ä?ẩy mạnh tuyên huyện Công tác phổ biến truyá»?n phù hợp vá»? 2 trong tỉnh yếu ná»™i dung và hình thức Tất cả các Tăng cÆ°á»?ng kiểm tra 1 huyện Thiệt hại hoặc mất mát vá»? ngÆ°á»?i và tài và phòng chống trong tỉnh sản có thể xảy ra; Cháy rừng Mua thêm các thiết bị Tất cả các Thiết bị phòng cháy chữa cháy rừng có và công cụ phòng 2 huyện thể chất lượng kém hoặc không phù hợp chữa cháy rừng trong tỉnh trong hoạt Ä‘á»™ng ở hiện trÆ°á»?ng Hoạt Ä‘á»™ng phát Thúc đẩy tái sinh Tất cả các triển rừng đã rừng để làm giàu huyện Tai nạn lao Ä‘á»™ng (rắn Ä‘á»™c cắn) không được thá»±c rừng trong tỉnh hiện có hiệu quả Kiến thức, kỹ năng được đào tạo có Tất cả các Năng lá»±c và thể không phù hợp vá»›i các há»?c viên Xây dá»±ng năng lá»±c 1 huyện quyá»?n lá»±c của Ä‘á»™i vì vậy, có thể há»?c viên không có khả trong tỉnh ngÅ© quản lý và năng thích ứng bảo vệ rừng hạn Tất cả các Chính sách có thể không được áp dụng Tạo ra má»™t khung chế 2 huyện máy móc vì có thể không phù hợp vá»›i pháp lý trong tỉnh thá»±c tế. Tất cả các Các tổ chức khác Thiếu vốn 1 huyện Thiếu minh bạch nhau há»— trợ tài chính trong tỉnh Thảo luận bổ sung: 197 1. Giải pháp góp phần hạn chế suy thoái rừng, nhÆ°ng đồng thá»?i có thể giúp tăng trữ lượng rừng. 2. Rủi ro có thể là yếu tố bên ngoài. Nhóm 3: Tăng diện tích rừng (các huyện Phú Lá»™c và Phong Ä?iá»?n - xem danh sách ngÆ°á»?i tham gia ở Phụ lục 1.) Nguyên Ưu Khu vá»±c Æ°u Biện pháp đối phó Rủi ro nhân tiên tiên Chính sách Quy hoạch sá»­ dụng đất Tìm kiếm đất Lợi dụng Æ°u thế Ã?p dụng khoa há»?c và công nghệ trong lâm nghiệp Thúc đẩy phát triển nhanh Tốn thá»?i gian và tài chóng cây con và thay thế chính giống cÅ© bằng giống má»›i Kêu gá»?i các dá»± án trồng rừng Giao rừng tá»± nhiên cho cá»™ng Má»™t số ngÆ°á»?i có thể sá»­ đồng dụng rừng sai mục đích Thủy Yên Sau khi rừng được giao, các Thủy dá»± án có sẵn DÆ°Æ¡ng, và Phong Ä?iá»?n Há»— trợ vốn để trồng rừng Trồng cây phân tán Trao giấy chứng nhận rừng Trồng rừng lấy gá»— lá»›n Thiên tai có thể xảy ra; Hiệu quả kinh tế có thể Khai thác rừng phù hợp là má»™t vấn Ä‘á»? (vì sẽ mất thá»?i gian) Bảo vệ nghiêm ngặt Xây dá»±ng kế hoạch trồng lại rừng, bảo vệ rừng và phòng chống cháy rừng Phục hồi rừng theo Thông tÆ° Rừng tá»± nhiên có thể bị 23 chặt để trồng lại rừng Phúc Lá»™c và Loại bá»? cây xâm lấn Chi phí cao đèo Hải Vân Cải thiện hoạt Ä‘á»™ng truyá»?n thông Nâng cấp công trình cÆ¡ sở hạ Mất rừng có thể xảy ra tầng, (Ä‘Æ°á»?ng) Phong Mỹ, Phong SÆ¡n, Ä?ầu tÆ° vào mô hình du lịch Ô nhiá»…m không khí có Bàu Nghệ, sinh thái thể xảy ra Suối Voi, Hải My Mỹ Xuyên và Thật khó để tìm thị Phát triển tiểu thủ công nghiệp Bao La trÆ°á»?ng cho đầu ra 198 Danh sách đại biểu Số Giá»›i Há»? tên Chức vụ CÆ¡ quan Dân tá»™c Nhóm TT tính 1 Tran Dinh Khoi Chủ tịch UBND xã Thuong Nhat Nam Co tu 2 2 Tran Van Dang Cán bá»™ lâm nghiệp UBND xã Thuong Nhat Nam Co tu 2 3 Tran Dac Anh Chuyên gia nông nghiệp UBND xã Phong My Nam Kinh 3 4 Van Minh Tuan Cán bá»™ địa chính UBND xã Huong Nguyen Nam Co tu 1 5 Ngo Huu Phuoc Hạt trưởng Hạt kiểm lâm Huong Tra Nam Kinh 2 6 Nguyen Van Cuong Kiểm lâm viên Hạt kiểm lâm Phu Loc Nam Kinh 3 7 Phan The Son Hạt trưởng Công ty Tien Phong Nam Kinh 2 8 Le Thi Bich Luan Kiểm lâm viên Hạt kiểm lâm Huong Tra Nữ Kinh 2 9 Ho Thi Nhu Trong Chuyên gia Chi cục kiểm lâm Nữ Kinh 1 10 Nguyen Van Viet Phó giám đốc BQL RPH Huong Thuy Nam Kinh 2 11 Nguyen Dinh Cuong Hạt phó Hạt kiểm lâm Nam Dong Nam Kinh 2 12 Nguyen Quang Toan Cán bá»™ BQL RPH A Luoi Nam Kinh 1 13 Nguyen Van Hung Hạt phó Hạt kiểm lâm Phu Loc Nam Kinh 3 14 Luong Van Ã? Ban quản lý khu bảo tồn Sao La Trưởng phòng Khoa há»?c và Kỹ thuật Nam Kinh 2 15 Ngo Van Minh Kiểm lâm viên Hạt kiểm lâm Nam Dong Nam Kinh 2 16 Dinh Cong Binh Kiểm lâm viên Hạt kiểm lâm Phong Dien Nam Kinh 3 17 Nguyen Ba Thao Hạt phó Hạt kiểm lâm Phong Dien Nam Kinh 3 18 Bui Van Tu Hạt phó Phòng khoa há»?c kỹ thuật, Công Nam Kinh 3 ty lâm nghiệp Nam Hoa 199 Số Giá»›i Há»? tên Chức vụ CÆ¡ quan Dân tá»™c Nhóm TT tính 19 Tran Van Loi Giám đốc Ban quản lý và bảo vệ rừng Nam Kinh 3 Bắc Hải Vân 20 Mai Van Tam Hạt trưởng Hạt kiểm lâm Nam Kinh 1 21 Tran Dinh Thien Hạt phó Hạt kiểm lâm A Luoi Nam Kinh 1 22 Le Van Huong Phó giám đốc KBT thiên nhiên Phong Dien Nam Kinh 3 23 Cao Van Nhat Long Kiểm lâm viên Hạt kiểm lâm A Luoi Nam Kinh 1 24 Pham Ngoc Dung Hạt phó Hạt kiểm lâm Nam Kinh 1 25 Tran Huu Dai Giám đốc Công ty lâm nghiệp Phong Dien Nam Kinh 3 26 Dang Thai Duong Hạt trưởng Khoa lâm nghiệp, Ä?ại há»?c Nông Nam Kinh n/a Lâm Huế 27 Tran Dac Anh UBND xã Phong My Nam Kinh 3 28 Nguyen Huu Duc Chủ tịch UBND xã Phong My Nam Kinh 3 29 To Hoang Cán bá»™ địa chính UBND xã Xuan Loc Nam Kinh 3 30 Ho Van Tam Chủ tịch UBND xã Huong Nghia Nam Kinh 2 31 Tran Nam Thang Phó khoa Khoa Nông Lâm, Ä?ại há»?c Nông Nam Kinh 2 Lâm Huế Thúc đẩy viên 1 Tran Vu Ngoc Hung Chuyên gia Chi cục kiểm lâm Nam Kinh 2 2 Mai Quang Huy Chuyên gia Chi cục kiểm lâm Hue Nam Kinh 3 3 Tran Quoc Canh Phó giám đốc Quỹ bảo vệ và phát triển rừng Nam Kinh 1 4 Vu Huu Than Ä?iá»?u phối viên đào tạo RECOFTC Viet Nam Nam Kinh 2 200 Số Giá»›i Há»? tên Chức vụ CÆ¡ quan Dân tá»™c Nhóm TT tính 5 Nguyen Quang Tan Ä?iá»?u phối viên chÆ°Æ¡ng trình RECOFTC Viet Nam Nam Kinh 3 quốc gia 6 Phong Ngoc Thong Cán bá»™ JICA Nam Kinh 201 Phụ lục 2: ChÆ°Æ¡ng trình há»™i thảo Há»™i thảo tham vấn để xây dá»±ng Kế hoạch hành Ä‘á»™ng REDD+ của tỉnh Thừa Thiên Huế tại huyện Nam Ä?ông Ä?ịa Ä‘iểm: Huyện Nam Ä?ông, tỉnh Thừa Thiên Huế, Việt Nam Thá»?i gian: Sáng ngày 11 tháng 12 năm 2015 Những ngÆ°á»?i tham gia: Cuá»™c há»?p có sá»± tham dá»± của 29 đại diện từ các Ä‘Æ¡n vị khác nhau, bao gồm Ban quản lý rừng phòng há»™, UBND huyện, hạt kiểm lâm, Sở Tài nguyên và Môi trÆ°á»?ng, Sở NN & PTNT, Há»™i Liên hiệp phụ nữ huyện, UBND xã, và dân bản. Má»™t bản tóm tắt những ngÆ°á»?i tham gia được cung cấp dÆ°á»›i đây. NgÆ°á»?i NgÆ°á»?i dân Cấp Tổng Nam Nữ Cấp xã Cấp bản Kinh tá»™c huyện 29 27 2 21 8 14 8 7 Thúc đẩy viên: Hai thành viên của Nhóm công tác tài liệu ChÆ°Æ¡ng trình Giảm phát thải tỉnh (WG-ERPD) và hai nhân viên RECOFTC Việt Nam đã tạo Ä‘iá»?u kiện thúc đẩy há»™i thảo là: • Trần VÅ© Ngá»?c Hùng, Chi cục Kiểm lâm Thừa Thiên Huế • Trần Quốc Cảnh, Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh Thừa Thiên Huế • Nguyá»…n Quang Tân, ChÆ°Æ¡ng trình Quốc gia RECOFTC Việt Nam • VÅ© Hữu Thân, ChÆ°Æ¡ng trình Quốc gia RECOFTC Việt Nam Các hoạt Ä‘á»™ng chính của há»™i thảo: Sau khi Phó Chủ tịch UBND huyện giá»›i thiệu đại biểu và phát biểu khai mạc, các hoạt Ä‘á»™ng chính của há»™i thảo được liệt kê dÆ°á»›i đây: • Giá»›i thiệu vá»? biến đổi khí hậu, REDD+ và tiến trình PRAP • Trình bày vá»? thay đổi của Ä‘iá»?u kiện rừng trong huyện giai Ä‘oạn 2010-2015 và nguyên nhân sau đó là thông tin phản hồi từ những ngÆ°á»?i tham gia. • Trình bày vá»? định hÆ°á»›ng để giải quyết tình trạng mất rừng, suy thoái rừng và tái sinh / trồng rừng. • Thảo luận nhóm để xác định các biện pháp để giải quyết nạn mất rừng, suy thoái rừng và thúc đẩy tái sinh / trồng rừng, chia sẻ kết quả và thảo luận chung. Kết quả Há»™i thảo: 202 1. Giá»›i thiệu vá»? biến đổi khí hậu, REDD+ và PRAP Khái niệm cÆ¡ bản vá»? REDD+ được Tiến sÄ© Nguyá»…n Quang Tân, RECOFTC giải thích để chắc chắn rằng tất cả những ngÆ°á»?i tham gia có má»™t sá»± hiểu biết rõ ràng vá»? khái niệm và mối liên hệ giữa biến đổi khí hậu, rừng và năm hành Ä‘á»™ng của REDD+. Những ngÆ°á»?i tham gia được giá»›i thiệu quá trình xây dá»±ng PRAP ở Thừa Thiên Huế và tầm quan trá»?ng của những đóng góp của há»? vào quá trình PRAP. 2. Trình bày vá»? thay đổi Ä‘iá»?u kiện rừng ở huyện 2010-2015 Ông Cảnh trình bày vá»? thay đổi Ä‘iá»?u kiện rừng ở huyện giai Ä‘oạn 2010-2015 và nguyên nhân thay đổi, tiếp theo là thông tin phản hồi từ những ngÆ°á»?i tham gia. Sau khi giá»›i thiệu các mục tiêu và phÆ°Æ¡ng pháp luận, ngÆ°á»?i trình bày Ä‘á»? cập đến các chi tiết của ná»™i dung và kết luận nhÆ° sau: Kết quả của việc đánh giá các thay đổi rừng trong giai Ä‘oạn 2010-2015 của 28 xã trong 55 xã trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế làm cÆ¡ sở khoa há»?c sÆ¡ bá»™ xác định nguyên nhân để Ä‘á»? xuất các giải pháp cho PRAP. • Diện tích rừng tá»± nhiên bị mất trong giai Ä‘oạn 2010-2015 là do làm Ä‘Æ°á»?ng, xây dá»±ng các hồ thủy Ä‘iện và thủy lợi. • Kinh tế khó khăn của ngÆ°á»?i dân, tá»· lệ thất nghiệp cÅ©ng là những nguyên nhân của suy thoái và mất rừng. • Thá»?i kỳ 2010-2015 là thá»?i kỳ có nhiá»?u dá»± án phát triển lâm nghiệp trong tỉnh, diện tích rừng trồng thay đổi nhanh; giá trị kinh tế của rừng trồng được khẳng định, làm cho phong trào trồng rừng má»›i xảy ra không chỉ ở các Ä‘Æ¡n vị lâm nghiệp nhà nÆ°á»›c mà cả trong khu vá»±c tÆ° nhân. • Thay đổi lá»›n vá»? diện tích rừng trồng ở các xã cÅ©ng là những nguyên nhân tăng Ä‘á»™ che phủ rừng và mất rừng trong giai Ä‘oạn tiến hành phân tích. • Kết quả giải Ä‘oán ảnh vệ tinh Landsat không giúp phân biệt giữa các khu vá»±c rừng trồng non, đất trống vá»›i cây bụi, cây phân tán làm ảnh hưởng đến phân tích các nguyên nhân của biến đổi rừng. Bình luận và câu há»?i từ những ngÆ°á»?i tham gia: Má»™t đại diện từ Hạt kiểm lâm huyện: Thị trấn Khe Tre không có rừng tá»± nhiên nhÆ°ng 20 ha đất trống (Ic) Má»™t đại diện từ Sở TN & MT: diện tích rừng tá»± nhiên trong báo cáo khảo sát không phù hợp vá»›i dữ liệu của Sở TN & MT, cần dữ liệu nhất quán. Rừng trồng: thay đổi nhá»? giữa 2010-2015. Các dữ liệu từ Sở TN & MT cho biết diện tích rừng trồng khoảng 6.000 ha. Rừng trồng nhÆ° má»™t bể chứa các-bon: rừng non, chÆ°a khép tán (2.000 ha) nên được Ä‘Æ°a vào số liệu thống kê. Nguyên nhân căn bản của nạn phá rừng là thiếu việc làm và Ä‘iá»?u kiện sống khó khăn, là nhu cầu cấp bách cần giải quyết. Má»™t đại diện từ xã: Chính quyá»?n địa phÆ°Æ¡ng nên cam kết cao và há»— trợ càng nhiá»?u càng tốt cho ngÆ°á»?i dân địa phÆ°Æ¡ng. Rừng trồng 3-5 năm thu hoạch để bán. Cần phải xác định chăn nuôi để phát triển sinh kế. Má»™t đại diện từ Sở NN & PTNT: Mất rừng do các nguyên nhân đã được xác định. Diện tích rừng tăng nhá»? há»— trợ từ các dá»± án Má»™t đại diện nữ từ xã: Mất rừng và suy thoái rừng là bởi Ä‘iá»?u kiện sống khó khăn của ngÆ°á»?i dân địa phÆ°Æ¡ng (gián tiếp dẫn đến khai thác gá»— bất hợp pháp để có thu nhập khá hÆ¡n), nhÆ° vậy, cần thúc đẩy sá»± hiểu biết của ngÆ°á»?i dân địa phÆ°Æ¡ng. 203 1. Ä?ịnh hÆ°á»›ng để giải quyết tình trạng mất rừng, suy thoái rừng và tái sinh / trồng rừng Tiến sÄ© Tân, từ RECOFTC VCP trình bày vá»? định hÆ°á»›ng để giải quyết tình trạng mất rừng, suy thoái rừng và tái sinh / trồng rừng dá»±a trên các cuá»™c thảo luận từ há»™i thảo cấp tỉnh. Các định hÆ°á»›ng chia làm sáu lÄ©nh vá»±c bao gồm chính sách, thá»±c thi pháp luật, tuyên truyá»?n và nâng cao nhận thức, khoa há»?c và công nghệ, phát triển kinh doanh rừng, và đẩy mạnh các biện pháp sinh kế. Ä?ể biết thêm chi tiết, xin vui lòng xem Phụ lục 4 1. Thảo luận nhóm Thảo luận nhóm để xác định các biện pháp giải quyết tình trạng mất rừng, suy thoái rừng và thúc đẩy tái sinh / trồng rừng, chia sẻ các kết quả và thảo luận toàn thể được thá»±c hiện. Những ngÆ°á»?i tham gia được chia thành các nhóm theo cấp hành chính là huyện, xã và thôn. Tiếp theo vận dụng trí tuệ tập thể để ra ý tưởng là thảo luận giữa các thành viên trong nhóm để đảm bảo những ý kiến được tất cả má»?i ngÆ°á»?i thống nhất. Các kết quả làm việc nhóm được liệt kê trong bảng dÆ°á»›i đây: Nhóm 1: Nhóm huyện (xem danh sách ngÆ°á»?i tham gia trong Phụ lục 1) Ưu Nguyên nhân Biện pháp đối phó tiê Vùng Æ°u tiên Rủi ro n HÆ°Æ¡ng Phú, HÆ°Æ¡ng SÆ¡n, Thượng Quyết liệt chống 1 lại cán bá»™ thá»±c thi Nhật, Khai thác gá»— trái 1) Thá»±c thi pháp luật pháp luật Thượng phép, lấn chiếm 1) Nâng cao nhận thức Long, Hiểu biết hạn chế 1 Thượng Lá»™, (của ngÆ°á»?i dân) Thượng Quảng Thiếu đất (dẫn đến HÆ°Æ¡ng Phú, xung Ä‘á»™t sá»­ dụng Xây dá»±ng cÆ¡ sở HÆ°Æ¡ng Lá»™c, đất) 5) Trồng thay thế 5 thủy Ä‘iện HÆ°Æ¡ng SÆ¡n, Thượng Lá»™ Rừng trồng không trở thành rừng 2) Tăng cÆ°á»?ng tuần tra rừng, bảo vệ rừng và phòng chống 2 Cháy rừng, thiên tai cháy & ứng phó HÆ°Æ¡ng Phú Thiệt hại tài sản và tính mạng của 5) Lá»±a chá»?n các loài cây 5 ngÆ°á»?i dân 5) Cải thiện và phát triển rừng 204 Ưu Nguyên nhân Biện pháp đối phó tiê Vùng Æ°u tiên Rủi ro n trồng bá»?n vững 4) Há»— trợ chính sách và ngân Các cá»™ng đồng, há»™ sách được phân bổ cho chủ HÆ°Æ¡ng Phú. gia đình và chủ rừng để tuần tra và bảo vệ rừng 4 HÆ°Æ¡ng SÆ¡n, Thiếu tiá»?n rừng khác quản lý tốt hÆ¡n. Thượng Nhật rừng yếu kém 5) Hợp đồng vá»›i ngÆ°á»?i dân địa phÆ°Æ¡ng để bảo vệ rừng 5 5) Phát triển lâm sản ngoài gá»— Thiếu việc làm, Ä‘iá»?u và dạy nghá»? (vá»? thủ công mỹ Thượng Lá»™, kiện sống khó khăn, nghệ) 5 Thượng phụ thuá»™c nhiá»?u Long, HÆ°Æ¡ng vào rừng 5) Há»— trợ ngân sách và tạo việc Hữu làm cho ngÆ°á»?i dân địa phÆ°Æ¡ng 5 HÆ°Æ¡ng Phú, HÆ°Æ¡ng SÆ¡n. Thượng Hiểu biết hạn chế Hiểu biết hạn chế Nhật, của ngÆ°á»?i dân địa 3) Nâng cao nhận thức của má»™t số ngÆ°á»?i 3 Thượng phÆ°Æ¡ng dân địa phÆ°Æ¡ng Long, Thượng Quảng ChÆ°a phù hợp vá»›i Trồng rừng 4) Chính sách 4 Ä‘iá»?u kiện địa phÆ°Æ¡ng Hạt giống / cây Biến Ä‘á»™ng thị 5) Ã?p dụng kỹ thuật 5 giống trÆ°á»?ng Ghi chú: các con số trong cá»™t "biện pháp đối phó" hiển thị Æ°u tiên của biện pháp đối phó / hoạt Ä‘á»™ng Nhóm 2: nhóm xã Biện pháp đối Ưu Nguyên nhân tiên Vùng Æ°u tiên Rủi ro phó Phân phối đất lấn 1. Phát triển chiếm cho những Thượng Lá»™, HÆ°Æ¡ng rừng trồng bất ngÆ°á»?i thiếu đất Hữu hợp pháp để canh tác Xá»­ lý tốt các vụ vi 205 Biện pháp đối Ưu Nguyên nhân tiên Vùng Æ°u tiên Rủi ro phó phạm Giải pháp cho quản lý rừng trồng bất hợp pháp 2. Phát triển cÆ¡ Trồng rừng thay Thiếu đất sở hạ tấng thế Khó khăn trong việc huy Xây dá»±ng phòng Ä‘á»™ng ngÆ°á»?i dân địa chống cháy rừng 3. Cháy rừng phÆ°Æ¡ng trong công tác và ứng phó hàng phòng chống cháy rừng năm và ứng phó. Khó khăn trong việc huy Ä‘á»™ng ngÆ°á»?i dân địa 4. Khai thác gá»— Tăng cÆ°á»?ng tuần phÆ°Æ¡ng trong công tác bất hợp pháp tra rừng phòng chống cháy rừng và ứng phó. Mục tiêu Æ°u tiên: há»™ Thiên tai, Ä‘Æ°á»?ng xá xa nghèo của các xã xôi giữa các chợ và các 5. Ä?iá»?u kiện Phát triển sinh kế Thượng nhật, HÆ°Æ¡ng khu vá»±c dân cÆ° sống khó khăn và tạo việc làm SÆ¡n, Thượng Lá»™, Thượng Quảng, Thiếu kinh phí thá»±c hiện củ Thượng Long ngÆ°á»?i dân địa phÆ°Æ¡ng Khó khăn trong việc huy 6. Các cÆ¡ quan Tăng cÆ°á»?ng sá»± Tăng cÆ°á»?ng sá»± phối Ä‘á»™ng ngÆ°á»?i dân địa chức năng của phối hợp giữa các hợp giữa các bên phÆ°Æ¡ng trong công tác chính phủ quản bên liên quan liên quan phòng chống cháy rừng lý rừng yếu và ứng phó. Nâng cao nhận thức (HÆ°Æ¡ng Phú, HÆ°Æ¡ng 7. Ã?t sá»± há»— trợ từ Tăng cÆ°á»?ng các Lá»™c, Thượng Lá»™, ngÆ°á»?i dân địa hoạt Ä‘á»™ng nâng HÆ°Æ¡ng Nguyên, phÆ°Æ¡ng vá»? quản cao nhận thức HÆ°Æ¡ng Hữu, Thượng lý rừng Quảng, Thượng Nhật) 8. Quản lý rừng Xá»­ lý tốt các hành Hành vi sai trái khi xá»­ lý yếu kém của vi vi phạm của vi phạm do mối quan hệ các chủ rừng các chủ rừng giữa hai bên hoặc không 206 Biện pháp đối Ưu Nguyên nhân tiên Vùng Æ°u tiên Rủi ro phó có khả năng ná»™p phạt của ngÆ°á»?i vi phạm Nhóm 3: nhóm thôn Ưu Vùng Nguyên Biện pháp đối phó tiên Æ°u Rủi ro nhân tiên Tạo việc làm cho ngÆ°á»?i dân địa phÆ°Æ¡ng Ä?iá»?u kiện Há»— trợ sinh kế (giống Ä‘á»™ng vật, Má»?i địa Bệnh tật, thiếu vốn quay vòng sống khó 1 vật tÆ°, kỹ thuật, kinh phí, v.v...) Ä‘iểm để chăn nuôi khăn Chi trả PFES cho ngÆ°á»?i dân địa phÆ°Æ¡ng Canh tác có thể được phép vào rừng nghèo kiệt Thiếu đất Má»?i địa Ä?ào tạo nghá»? (việc làm phi nông 2 Tỉ lệ thất nghiệp sau đào tạo canh tác Ä‘iểm nghiệp) Xá»­ lý tốt các hành vi vi phạm Minh bạch trong việc thá»±c hiện Các cÆ¡ hoạt Ä‘á»™ng và cho ngÆ°á»?i dân địa quan chính phÆ°Æ¡ng được biết; Má»?i địa phủ quản lý 3 Làm việc vá»›i ngÆ°á»?i dân địa Ä‘iểm lá»?ng lẻo phÆ°Æ¡ng trong quản lý rừng; (kém) Giáo dục pháp luật Hạn chế hiểu biết vá»? các quy Nâng cao nhận thức Má»?i địa định pháp lý (ngÆ°á»?i địa Du canh 4 Xá»­ lý tốt các hành vi vi phạm Ä‘iểm phÆ°Æ¡ng), thiếu thá»?a thuậndẫn đến xung Ä‘á»™t Kế hoạch hoá gia đình và sá»­ Tăng dân Má»?i địa dụng các biện pháp kiểm soát 5 số Ä‘iểm sinh đẻ Giải thích các quy định để có Khai thác hiểu biết chung Má»?i địa Xung Ä‘á»™t, tai nạn, ngÆ°á»?i bị 6 trái phép Ä‘iểm thÆ°Æ¡ng/ chết Xá»­ lý tốt các hành vi vi phạm 207 Ưu Vùng Nguyên Biện pháp đối phó tiên Æ°u Rủi ro nhân tiên Nâng cao nhận thức Má»?i địa Sá»­ dụng ngân sách không Cháy rừng Cung cấp thiết bị, há»— trợ đào tạo, 7 Ä‘iểm đúng hÆ°á»›ng dẫn Xây dá»±ng Má»?i địa cÆ¡ sở hạ 8 Ä‘iểm tầng Thiên tai, Má»?i địa 9 sạt lở đất Ä‘iểm 208 Danh sách ngÆ°á»?i tham gia Số Há»? tên Chức vụ NÆ¡i công tác Giá»›i tính Dân tá»™c Nhóm TT 1 Hồ Thị Thá»?i Phó chủ tịch UBND xã HÆ°Æ¡ng SÆ¡n Nữ CÆ¡ Tu 2 2 Trần Xuân Chiến Kiểm lâm UBND xã HÆ°Æ¡ng SÆ¡n Nam CÆ¡ Tu 2 3 Hồ Văn Tiến Phó chủ tịch UBND xã Thượng Lá»™ Nam CÆ¡ Tu 2 4 Lê Sỹ Ä?ổi Cán bá»™ lâm nghiệp UBND xã Thượng Lá»™ Nam CÆ¡ Tu 2 7 Trần Hữu Mùng Trưởng phòng khoa há»?c kỹ BQL rừng phòng há»™ Nam Ä?ông Nam Kinh 1 thuật 8 Trần Toán Giám đốc BQL rừng phòng há»™ Nam Ä?ông Nam Kinh 1 9 Trần Quốc Phụng Phó chủ tịch UBND huyện Nam Ä?ông Nam Kinh 1 10 Bùi Khắc VÅ© Giám đốc BQL rừng cá»™ng đồng xã HÆ°Æ¡ng Phú Nam Kinh 1 11 Trần Văn Ä?ang Cán bá»™ lâm nghiệp xã UBND xã Thượng Nhật Nam CÆ¡ Tu 2 12 Hoàng Quốc VÅ© Kiểm lâm Hạt kiểm lâm Nam Ä?ông Nam Kinh 1 13 Nguyá»…n Ä?ình Hạt phó Hạt kiểm lâm Nam Ä?ông Nam Kinh 1 CÆ°á»?ng 14 Nguyá»…n Hữu Phúc Kiểm lâm Hạt kiểm lâm Nam Ä?ông Nam Kinh 1 15 Hoàng Trá»?ng Duy Kiểm lâm Hạt kiểm lâm Nam Ä?ông Nam Kinh 1 209 Số Há»? tên Chức vụ NÆ¡i công tác Giá»›i tính Dân tá»™c Nhóm TT 16 Nguyá»…n Nghiêm Kiểm lâm Hạt kiểm lâm Nam Ä?ông Nam Kinh 1 17 Nguyá»…n Văn Thoại Kiểm lâm Hạt kiểm lâm Nam Ä?ông Nam Kinh 1 18 Ngô Văn Minh Kiểm lâm Hạt kiểm lâm Nam Ä?ông Nam Kinh 1 19 Phan Thanh Lý Chuyên viên Phòng TN&MT Nam Kinh 1 20 Huỳnh Thanh Phó chủ tịch UBND xã HÆ°Æ¡ng Phú Nam Kinh 2 21 Phạm Tấn Son Trưởng phòng Phòng NN&PTNT huyện Nam Kinh 1 22 Nguyá»…n Ká»· Cán bá»™ lâm nghiệp UBND xã HÆ°Æ¡ng Phú Nam Kinh 2 23 Hoàng Trai Trưởng thôn Thôn 3, xã HÆ°Æ¡ng Lá»™c Nam Kinh 3 24 Trần Ä?ình Cho Trưởng thôn Thôn 2, xã HÆ°Æ¡ng Lá»™c Nam Kinh 3 25 Phan Văn Ä?ệ Trưởng thôn Thôn Xuân Phú, xã HÆ°Æ¡ng Phú Nam Kinh 2 26 Nguyá»…n Văn Mẫn Chuyên viên UBND huyện Nam Ä?ông Nam Kinh 1 27 Trần Văn BrÆ°Æ¡ng Trưởng thôn Thôn 6, xã Thượng Nhật Nam CÆ¡ Tu 3 28 Nguyá»…n Thị Hoài Phó chủ tịch Há»™i phụ nữ huyện Nữ Kinh 1 Thanh 29 Trần Hùng Trưởng thôn Thôn Hà, xã HÆ°Æ¡ng Phú Nam Kinh 3 210 Há»™i thảo tham vấn xây dá»±ng Kế hoạch hành Ä‘á»™ng REDD+ của tỉnh Thừa Thiên Huế tại xã Thượng Nhật Ä?ịa Ä‘iểm: Xã Thượng Nhật, huyện Nam Ä?ông, tỉnh Thừa Thiên Huế, Việt Nam Thá»?i gian: Buổi sáng của ngày 12 Tháng 12 2015 Thành phần tham dá»±: Cuá»™c há»?p có sá»± tham dá»± của 34 đại biểu đến từ các thôn bản và các Ä‘Æ¡n vị khác nhau trong xã, bao gồm UBND, Ä?ảng Cá»™ng sản, Há»™i Liên hiệp phụ nữ, Ä?oàn Thanh niên, Mặt trận. Tóm tắt những ngÆ°á»?i tham gia được cung cấp dÆ°á»›i đây - Xin vui lòng xem danh sách đầy đủ của những ngÆ°á»?i tham gia trong Phụ lục 1. Cấp Cấp thôn Tổng Nam Nữ Kinh DTTS Cấp xã huyện bản 34 25 9 2 32 0 15 19 Thúc đẩy viên: Hai thành viên của Nhóm công tác tài liệu ChÆ°Æ¡ng trình Giảm phát thải tỉnh (WG-ERPD) và hai nhân viên RECOFTC Việt Nam đã tạo Ä‘iá»?u kiện thúc đẩy há»™i thảo là: • Trần VÅ© Ngá»?c Hùng, Chi cục Kiểm lâm Thừa Thiên Huế • Trần Quốc Cảnh, Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh Thừa Thiên Huế • Nguyá»…n Quang Tân, ChÆ°Æ¡ng trình Quốc gia RECOFTC Việt Nam • VÅ© Hữu Thân, ChÆ°Æ¡ng trình Quốc gia RECOFTC Việt Nam Ngoài ra, ông Trần Văn Ä?ang từ xã Thượng Nhật cÅ©ng là đồng thúc đẩy viên giúp cho các cuá»™c thảo luận trong nhóm nhá»?. Các hoạt Ä‘á»™ng chính của há»™i thảo: Sau khi Chủ tịch UBND xã giá»›i thiệu đại biểu và phát biểu khai mạc, há»™i thảo Ä‘i vào các hoạt Ä‘á»™ng chính được liệt kê dÆ°á»›i đây: • Giá»›i thiệu vá»? biến đổi khí hậu, REDD+ và tiến trình PRAP • Trình bày vá»? thay đổi của Ä‘iá»?u kiện rừng trong huyện giai Ä‘oạn 2010-2015 và nguyên nhân sau đó là thông tin phản hồi từ những ngÆ°á»?i tham gia. • Trình bày vá»? định hÆ°á»›ng để giải quyết tình trạng mất rừng, suy thoái rừng và tái sinh / trồng rừng. • Thảo luận nhóm để xác định các biện pháp để giải quyết nạn mất rừng, suy thoái rừng và thúc đẩy tái sinh / trồng rừng, chia sẻ kết quả và thảo luận chung. Ä?ể biết thêm chi tiết vá»? các hoạt Ä‘á»™ng há»™i thảo xin vui lòng xem chÆ°Æ¡ng trình há»™i thảo tại Phụ lục 2. Kết quả Há»™i thảo: 211 1. Giá»›i thiệu vá»? biến đổi khí hậu, REDD+ và PRAP Khái niệm cÆ¡ bản vá»? REDD+ được Tiến sÄ© Nguyá»…n Quang Tân, RECOFTC giải thích để chắc chắn rằng tất cả những ngÆ°á»?i tham gia có má»™t sá»± hiểu biết rõ ràng vá»? khái niệm và mối liên hệ giữa biến đổi khí hậu, rừng và năm hành Ä‘á»™ng của REDD+. Những ngÆ°á»?i tham gia được giá»›i thiệu quá trình xây dá»±ng PRAP ở Thừa Thiên Huế và tầm quan trá»?ng của những đóng góp của há»? vào quá trình PRAP. 2. Trình bày vá»? thay đổi Ä‘iá»?u kiện rừng ở huyện 2010-2015 Ông Cảnh trình bày vá»? thay đổi Ä‘iá»?u kiện rừng ở huyện giai Ä‘oạn 2010-2015 và nguyên nhân thay đổi, tiếp theo là thông tin phản hồi từ những ngÆ°á»?i tham gia. Sau khi giá»›i thiệu các mục tiêu và phÆ°Æ¡ng pháp luận, ngÆ°á»?i trình bày Ä‘á»? cập đến các chi tiết của ná»™i dung và kết luận nhÆ° sau: • Kết quả của việc đánh giá các thay đổi rừng trong giai Ä‘oạn 2010 -2015 của 28 xã trong 55 xã trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế làm cÆ¡ sở khoa há»?c sÆ¡ bá»™ xác định nguyên nhân để Ä‘á»? xuất các giải pháp cho PRAP. • Diện tích rừng tá»± nhiên bị mất trong giai Ä‘oạn 2010-2015 là do làm Ä‘Æ°á»?ng, xây dá»±ng các hồ thủy Ä‘iện và thủy lợi. • Kinh tế khó khăn của ngÆ°á»?i dân, tá»· lệ thất nghiệp cÅ©ng là những nguyên nhân của suy thoái và mất rừng. • Thá»?i kỳ 2010-2015 là thá»?i kỳ có nhiá»?u dá»± án phát triển lâm nghiệp trong tỉnh, diện tích rừng trồng thay đổi nhanh; giá trị kinh tế của rừng trồng được khẳng định, làm cho phong trào trồng rừng má»›i xảy ra không chỉ ở các Ä‘Æ¡n vị lâm nghiệp nhà nÆ°á»›c mà cả trong khu vá»±c tÆ° nhân. • Thay đổi lá»›n vá»? diện tích rừng trồng ở các xã cÅ©ng là những nguyên nhân tăng Ä‘á»™ che phủ rừng và mất rừng trong giai Ä‘oạn tiến hành phân tích. • Kết quả giải Ä‘oán ảnh vệ tinh Landsat không giúp phân biệt giữa các khu vá»±c rừng trồng non, đất trống vá»›i cây bụi, cây phân tán làm ảnh hưởng đến phân tích các nguyên nhân của biến đổi rừng. Ä?ể cụ thể hÆ¡n, xin xem Phụ lục 3: "Ä?ánh giá các nguyên nhân biến đổi rừng giai Ä‘oạn 2010 - 2015 ở Nam Ä?ông, tỉnh Thừa Thiên Huế" PRAP Thừa Thiên Huế. Bình luận từ những ngÆ°á»?i tham gia: Bổ sung nguyên nhân mất rừng: • Thiên tai, bão / lÅ© lụt • Du canh • Phát triển cÆ¡ sở hạ tầng: xây dá»±ng Ä‘Æ°á»?ng, xây dá»±ng thủy Ä‘iện • Khai thác gá»— bất hợp pháp • Khai thác quá mức 2. Ä?ịnh hÆ°á»›ng để giải quyết tình trạng mất rừng, suy thoái rừng và tái sinh / trồng rừng 212 Tiến sÄ© Tân, từ RECOFTC VCP trình bày vá»? định hÆ°á»›ng để giải quyết tình trạng mất rừng, suy thoái rừng và tái sinh / trồng rừng dá»±a trên các cuá»™c thảo luận từ há»™i thảo cấp tỉnh. Các định hÆ°á»›ng chia làm sáu lÄ©nh vá»±c bao gồm chính sách, thá»±c thi pháp luật, tuyên truyá»?n và nâng cao nhận thức, khoa há»?c và công nghệ, phát triển kinh doanh rừng, và đẩy mạnh các biện pháp sinh kế. Ä?ể biết thêm chi tiết, xin vui lòng xem Phụ lục 4. 3. Thảo luận nhóm Thảo luận nhóm để xác định các biện pháp giải quyết tình trạng mất rừng, suy thoái rừng và thúc đẩy tái sinh / trồng rừng, chia sẻ các kết quả và thảo luận toàn thể được thá»±c hiện. Những ngÆ°á»?i tham gia được chia thành ba nhóm: nhóm cán bá»™ xã, nhóm đại diện nam giá»›i trong thôn, và nhóm đại diện nữ giá»›i trong thôn. Ä?iá»?u này là để đảm bảo rằng phụ nữ có thể đóng góp có hiệu quả vào quá trình này. Cách tiếp cận có sá»± tham gia được áp dụng: vận dụng trí tuệ tập thể để ra ý tưởng sau đó là thảo luận giữa các thành viên trong nhóm để đảm bảo những ý kiến được tất cả má»?i ngÆ°á»?i thống nhất. Các kết quả làm việc nhóm được liệt kê trong bảng dÆ°á»›i đây 213 Kết quả của cuá»™c thảo luận nhóm Nhóm 1: Nhóm xã Nguyên Ưu Vùng Æ°u Biện pháp đối phó tiên Rủi ro / khả thi nhân tiên Thiếu thá»?i gian và ngân Khai thác gá»— sách; dá»… bị tổn thÆ°Æ¡ng bất hợp 3) Tăng cÆ°á»?ng quản lý bảo đến tai nạn pháp của vệ rừng, xá»­ lý tốt các hành vi 3 Toàn xã ngÆ°á»?i dân vi phạm Hành Ä‘á»™ng mạnh mẽ địa phÆ°Æ¡ng chống lại cán bá»™ thá»±c thi pháp luật 3 Xâm lấn 3) Nâng cao nhận thức để Hiểu biết hạn chế của rừng của ngăn chặn sá»± xâm lấn rừng ngÆ°á»?i dân địa phÆ°Æ¡ng Toàn xã ngÆ°á»?i dân Bệnh, thiếu thông tin thị địa phÆ°Æ¡ng 1) Phát triển sinh kế trÆ°á»?ng 1 Thiên tai 2 Các thôn # 2) Trồng cây bản địa Chậm phát triển (bão) 1-6 Tá»· lệ thất 2) Ä?ào tạo nghá»?, phát triển 2 Thiếu kinh phí nghiệp của tiểu thủ công nghiệp Các thôn # Không có thị trÆ°á»?ng ngÆ°á»?i dân 2) Há»— trợ xây dá»±ng các vÆ°á»?n 1-6 địa phÆ°Æ¡ng Æ°Æ¡m cây giống 2 Bệnh tật Ä?iá»?u kiện Các há»™ 1) Há»— trợ kinh phí cho sản Bệnh, sá»­ dụng không hiệu sống khó nghèo và xuất 1 quả các nguồn tài trợ khăn cận nghèo 3 3) Hoàn chỉnh các Ban quản lý rừng ở cấp thôn Quản lý rừng 3 Các thôn # yếu 3) Tăng cÆ°á»?ng bảo vệ rừng 1-6 3) Há»— trợ kinh phí 3 Các thôn # Lở đất 6) Xây đê Thiếu kinh phí 6 1, 2, 3, 6 214 Nguyên Ưu Vùng Æ°u Biện pháp đối phó tiên Rủi ro / khả thi nhân tiên Há»™ gia Xây nhà 4) Khai thác thích hợp đình có 4 nhà ở tạm Gia tăng giá Ma Rai, 4) Xây dá»±ng Ä‘Æ°á»?ng cho sản 4 trị kinh tế Cha Lai, Thiếu kinh phí xuất của rừng Cha Nang Trồng các Rừng cá»™ng 3) Tăng cÆ°á»?ng năng lá»±c loài cây bản đồng của Tai nạn chăm sóc và quản lý rừng 3 địa thôn bản Rừng cá»™ng Tái sinh rừng 5) Giao đúng mục tiêu 5 đồng của thôn bản Ghi chú: các con số trong cá»™t "biện pháp đối phó" hiển thị Æ°u tiên của biện pháp đối phó / hoạt Ä‘á»™ng. Nhóm 2: Nhóm thôn bản (nam giá»›i) Nguyên nhân Biện pháp đối phó Ưu tiên Vùng Æ°u tiên Rủi ro / khả thi 1) Nâng cao nhận thức vá»? bảo vệ rừng 1 Lấn chiếm 2) Xá»­ lý tốt các Mất Ä‘oàn kết rừng tá»± nhiên hành vi vi phạm, Toàn xã trong cá»™ng đồng để trồng keo phù hợp vá»›i quy 2 định của nhà nÆ°á»›c và thôn bản Phát triển cÆ¡ sở hạ tầng 11) Trồng thay thế, Thiếu đất trồng (xây dá»±ng 11 trồng bù rừng Ä‘Æ°á»?ng cho sản xuất) Tá»· lệ thất 8) Dạy nghá»? (may Lá»±a chá»?n các Thiếu kinh phí nghiệp trong quần áo, sá»­a chữa 8 mục tiêu Æ°u tiên Thất nghiệp dân xe máy, hàn, v.v....) 3) Tăng cÆ°á»?ng tuần tra và bảo vệ rừng 3 Khai thác gá»— Các thôn # 1, 2, Bất công dẫn đến trái phép 10) Xá»­ lý tốt vi 3, 6 mất Ä‘oàn kết phạm theo quy định 10 nhà nÆ°á»›c 215 Nguyên nhân Biện pháp đối phó Ưu tiên Vùng Æ°u tiên Rủi ro / khả thi Bệnh tật; chất Ä?iá»?u kiện sống 7) Há»— trợ cây giống, Các thôn # 1, 2, lượng cây giống, 7 khó khăn giống Ä‘á»™ng vật 3, 6 giống Ä‘á»™ng vật thấp 9) Bảo vệ và quản lý 9 rừng tốt Các thôn # 1, 2, Thiên tai (bão) 5) Trồng bổ sung 4, 5, và 6 các loài bản địa 5 Phát triển rừng Trồng cây keo 12) Chăm sóc và Các thôn # 1, 6, Thiên tai, thị (sau thu bón phân cho thu 12 7 trÆ°á»?ng biến Ä‘á»™ng hoạch) hoạch lâu dài 6) Giao tiếp rừng tá»± nhiên cho các nhóm 6 Tai nạn trong tuần Giao cho cá»™ng há»™ Các thôn # 1, 2, tra, đồng quản lý 4) Há»— trợ kinh phí 3, 4, 5, 6 Không có bảo cho công tác tuần 4 hiểm tra rừng Ghi chú: các con số trong cá»™t "biện pháp đối phó" hiển thị Æ°u tiên của biện pháp đối phó / hoạt Ä‘á»™ng. Nhóm 3: Nhóm nữ Ưu Vùng Nguyên Rủi ro / khả Biện pháp đối phó tiê Æ°u nhân thi n tiên 1) Tạo việc làm 1 Gà, vịt chết 2) Tái phân bổ đất nông nghiệp cho ngÆ°á»?i dân địa phÆ°Æ¡ng 2 Biến Ä‘á»™ng giá Thiếu 3) Trồng bổ sung các loài bản địa 3 Kinh tế không Toàn đất sản bá»?n vững 4) Mở rá»™ng / nhân rá»™ng dá»± án CABI 4 xã xuất Sạt lở đất do 5) Giao đất rừng cho ngÆ°á»?i dân địa phÆ°Æ¡ng (thá»?i 5 xây dá»±ng hạn sá»­ dụng là 50 năm) 6 Ä‘Æ°á»?ng 6) Xây dá»±ng Ä‘Æ°á»?ng cho sản xuất lâm nghiệp 1) Phát triển nghá»? thủ công (dệt, làm chổi) 1 Thất Toàn 2) Há»— trợ kinh phí cho sản xuất 2 Bệnh tật nghiệp xã 3) Há»— trợ thiết lập vÆ°á»?n Æ°Æ¡m cây giống (cây keo, 3 216 Ưu Vùng Nguyên Rủi ro / khả Biện pháp đối phó tiê Æ°u nhân thi n tiên loài địa phÆ°Æ¡ng) 4) Những ná»— lá»±c của chính phủ trung Æ°Æ¡ng để 4 bình ổn giá cả thị trÆ°á»?ng Bất đồng giữa ngÆ°á»?i Giải 1) Giao rừng tá»± nhiên cho ngÆ°á»?i dân địa phÆ°Æ¡ng dân địa phóng bảo vệ 1 phÆ°Æ¡ng vá»? mặt bảo vệ rừng 2) Trồng bổ sung trong rừng (tá»± nhiên) cÅ© (đảm 2 bằng bảo để giữ cho cây quý hiện có) Nhà nÆ°á»›c Toàn các khu giảm lãi suất xã rừng tá»± 3) Trồng rừng má»›i / tái trồng rừng cho vay (bảo nhiên 3 4) Kêu gá»?i há»— trợ từ Dá»± án CABI hiểm cho sản để trồng 4 xuất) trong rừng trÆ°á»?ng hợp cây chết (keo, cao su) 1) Không xâm lấn rừng hÆ¡n nữa, giữ đất lấn hiện 1 tại cho trồng cây của lợi nhuận cao Du 2) Bảo vệ và duy trì diện tích rừng hiện có Toàn 2 canh 3) Trồng các loại cây trồng có lợi nhuận cao xã 3 4) Huy Ä‘á»™ng ngÆ°á»?i dân địa phÆ°Æ¡ng để há»— trợ thêm 4 1) Phối hợp giữa lá»±c lượng kiểm lâm và ngÆ°á»?i 1 dân địa phÆ°Æ¡ng Khai thác 2 Toàn 2) Há»— trợ kinh phí quá xã mức 3) Giáo dục pháp luật 3 Khai thác phù hợp để sá»­ dụng trong tÆ°Æ¡ng lai Bá»? đập/hồ bị vỡ 1) Bất đồng vá»? xây dá»±ng thủy Ä‘iện 1 Phát Mất đất và Toàn triển hạ 2) Bồi thÆ°á»?ng cao cho ngÆ°á»?i dân địa phÆ°Æ¡ng 2 rừng do xây xã tầng dá»±ng các nhà 3) Trồng rừng thay thế 3 máy thủy Ä‘iện 217 Ưu Vùng Nguyên Rủi ro / khả Biện pháp đối phó tiê Æ°u nhân thi n tiên 1 1) Huy Ä‘á»™ng ngÆ°á»?i dân địa phÆ°Æ¡ng phòng chống và ứng phó cháy rừng 2) Nâng cao nhận thức để ngăn chặn cháy rừng 2 và hút thuốc trong rừng Cháy Toàn 3) Phòng chống cháy&ứng phó cháy rừng rừng 3 xã 4) Há»— trợ thiết bị phòng chống & ứng phó cháy rừng 4 5) Kiến thức tốt hÆ¡n vá»? phòng ngừa và ứng phó vá»›i cháy rừng của ngÆ°á»?i dân địa phÆ°Æ¡ng 5 Thiên Toàn tai, 1) Bảo vệ môi trÆ°á»?ng để phòng chống hạn hán 1 xã bệnh tật Ghi chú: các con số trong cá»™t "biện pháp đối phó" hiển thị Æ°u tiên của biện pháp đối phó / hoạt Ä‘á»™ng. Danh sách ngÆ°á»?i tham gia S Giá»›i Dân Nhó Há»? tên Chức vụ Ä?ịa chỉ ố tính tá»™c m Bí thÆ° chi bá»™ bản Bản 2, xã Thượng CÆ¡ Tu 2 1 Trần Văn Trí Nam Nhật Bí thÆ° chi bá»™ bản Bản 1, xã Thượng CÆ¡ Tu 2 2 Lê Văn HÆ¡m Nam Nhật Cán bá»™ há»™ phụ nữ Bản 2, xã Thượng CÆ¡ Tu 3 3 Lê Thị VÆ° Nữ thôn Nhật Cán bá»™ há»™ phụ nữ Bản 1, xã Thượng Nữ CÆ¡ Tu 3 4 Hồ Thị Y thôn Nhật Nguyá»…n Thị Cán bá»™ há»™ phụ nữ Bản 5, xã Thượng Nữ CÆ¡ Tu 3 5 Sữa thôn Nhật 6 Hồ Văn Giết Cán bá»™ tÆ° pháp xã Xã Thượng Nhật Nam CÆ¡ Tu 1 Trần Văn Xã Thượng Nhật Nam CÆ¡ Tu 1 7 Thanh niên xã Hoàn Trần Văn Cán bá»™ lâm nghiệp Xã Thượng Nhật Nam CÆ¡ Tu 1 8 Ä?ang xã 9 Nguyá»…n Văn Trưởng bản Bản 4, xã Thượng Nam CÆ¡ Tu 2 218 S Giá»›i Dân Nhó Há»? tên Chức vụ Ä?ịa chỉ ố tính tá»™c m Ất Nhật 1 Hồ Thành Lợi Cán bá»™ xã Xã Thượng Nhật Nam CÆ¡ Tu 1 0 1 Bản 3, xã Thượng Nam CÆ¡ Tu 2 Hồ Văn Cay Bí thÆ° chi bá»™ bản 1 Nhật 1 Xã Thượng Nhật Nam CÆ¡ Tu 1 Hồ Tru Cán bá»™ văn hoá xã 2 1 Cán bá»™ xã Xã Thượng Nhật Nam CÆ¡ Tu 1 Lê Thanh Há»?t 3 1 Cán bá»™ xã Xã Thượng Nhật CÆ¡ Tu 3 Hồ Thị DÆ°a Nữ 4 1 Trần Ä?ình Xã Thượng Nhật CÆ¡ Tu 1 Chủ tịch UBND xã Nam 5 Khởi 1 Bạch Thị Cán bá»™ xã Xã Thượng Nhật CÆ¡ Tu 3 6 Thành Nữ 1 Cán bá»™ xã Xã Thượng Nhật Nam CÆ¡ Tu 1 Hồ Văn VÆ°Æ¡ng 7 1 Bản 5, xã Thượng Nam CÆ¡ Tu 2 Trần Văn Lúa Bí thÆ° chi bá»™ bản 8 Nhật 1 Nguyá»…n Ngá»?c Xã Thượng Nhật Nam CÆ¡ Tu 1 Cán bá»™ xã 9 Tuấn 2 Nguyá»…n Ngá»?c Xã Thượng Nhật Nam CÆ¡ Tu 1 Cán bá»™ MTTQ 0 Nam 2 Xã Thượng Nhật Nam CÆ¡ Tu 1 Trần Văn Biển Bí thÆ° chi bá»™ bản 1 2 Nguyá»…n Văn Xã Thượng Nhật Nam CÆ¡ Tu 1 Cán bá»™ xã 2 Bấp 2 Trần Kim Cán bá»™ há»™ phụ nữ Bản 3, xã Thượng CÆ¡ Tu 3 3 Phượng bản Nhật Nữ 2 Bản 3, xã Thượng Nam CÆ¡ Tu 2 Hồ Ä?ức Kiệu Trưởng bản 4 Nhật 2 Nguyá»…n Ngá»?c Nam CÆ¡ Tu 1 Cán bá»™ xã Xã Thượng Nhật 5 MÆ°á»?i 2 Hồ PhÆ°Æ¡ng Bản 7, xã Thượng Nam CÆ¡ Tu 2 Cán bá»™ MTTQ 6 Nguy Nhật 219 S Giá»›i Dân Nhó Há»? tên Chức vụ Ä?ịa chỉ ố tính tá»™c m 2 Trần Văn Trưởng bản Bản 1, xã Thượng Nam CÆ¡ Tu 2 7 Hoành Nhật 2 Bạch Văn Trưởng bản Bản 7, xã Thượng Nam 2 8 Soạn Nhật Kinh 2 Cán bá»™ há»™ phụ nữ Bản 6, xã Thượng CÆ¡ Tu 3 Trần Thị Liá»…u Nữ 9 bản Nhật 3 Nguyá»…n Thanh Bản 6, xã Thượng CÆ¡ Tu 2 Bí thÆ° chi bá»™ thôn Nam 0 Phia Nhật 3 Cán bá»™ há»™ phụ nữ Bản 7, xã Thượng Nữ CÆ¡ Tu 3 Hồ Thị Cót 1 bản Nhật 3 Cán bá»™ há»™ phụ nữ Bản 4, xã Thượng Nữ CÆ¡ Tu 3 Hồ Thị Ä?ầm 2 bản Nhật 3 Hồ PhÆ°Æ¡ng Bản 7, xã Thượng Nam CÆ¡ Tu 2 Bí thÆ° chi bá»™ bản 3 Din Nhật 3 Trần Xuân Bản 6, xã Thượng Nam 2 Trưởng bản CÆ¡ Tu 4 BrÆ°Æ¡ng Nhật Há»™i thảo tham vấn xây dá»±ng Kế hoạch hành Ä‘á»™ng REDD+ của tỉnh Thừa Thiên Huế tại huyện A LÆ°á»›i Ä?ịa diểm: Huyện A LÆ°á»›i, tỉnh Thừa Thiên Huế, Việt Nam Thá»?i gian: Chiá»?u 14/12/2015 Thành phần đại biểu: Cuá»™c há»?p có sá»± tham dá»± của 28 ngÆ°á»?i từ các Ä‘Æ¡n vị khác nhau bao gồm các thôn bản, UBND xã, UBND huyện, Há»™i Liên hiệp Phụ nữ, hạt kiểm lâm, Ban quản lý rừng. Má»™t bản tóm tắt danh sách những ngÆ°á»?i tham gia được cung cấp dÆ°á»›i đây, để biết thêm chi tiết xin vui lòng xem danh sách đầy đủ của những ngÆ°á»?i tham gia trong Phụ lục 1. NgÆ°á»?i Cấp Tổng số Nam Nữ DTTS Cấp xã Cấp thôn Kinh huyện 28 24 4 12 16 11 9 8 Thúc đẩy viên: Hai thành viên của Nhóm công tác tài liệu ChÆ°Æ¡ng trình Giảm phát thải tỉnh (WG-ERPD) và hai nhân viên RECOFTC Việt Nam đã tạo Ä‘iá»?u kiện thúc đẩy há»™i thảo là: • Trần VÅ© Ngá»?c Hùng, Chi cục Kiểm lâm Thừa Thiên Huế • Trần Quốc Cảnh, Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh Thừa Thiên Huế 220 • Nguyá»…n Quang Tân, ChÆ°Æ¡ng trình Quốc gia RECOFTC Việt Nam • VÅ© Hữu Thân, ChÆ°Æ¡ng trình Quốc gia RECOFTC Việt Nam Các hoạt Ä‘á»™ng chính của há»™i thảo: Sau khi Phó Chủ tịch UBND huyện giá»›i thiệu đại biểu và phát biểu khai mạc, các hoạt Ä‘á»™ng chính của há»™i thảo được liệt kê dÆ°á»›i đây: • Giá»›i thiệu vá»? biến đổi khí hậu, REDD+ và tiến trình PRAP • Trình bày vá»? thay đổi của Ä‘iá»?u kiện rừng trong huyện giai Ä‘oạn 2010-2015 và nguyên nhân sau đó là thông tin phản hồi từ những ngÆ°á»?i tham gia. • Trình bày vá»? định hÆ°á»›ng để giải quyết tình trạng mất rừng, suy thoái rừng và tái sinh / trồng rừng. • Thảo luận nhóm để xác định các biện pháp để giải quyết nạn mất rừng, suy thoái rừng và thúc đẩy tái sinh / trồng rừng, chia sẻ kết quả và thảo luận chung. Ä?ể biết thêm chi tiết vá»? há»™i thảo Ä‘á»? nghị xem Phụ lục 2. Kết quả há»™i thảo: • Giá»›i thiệu vá»? biến đổi khí hậu, REDD+ và PRAP Khái niệm cÆ¡ bản vá»? REDD+ được Tiến sÄ© Nguyá»…n Quang Tân, RECOFTC giải thích để chắc chắn rằng tất cả những ngÆ°á»?i tham gia có má»™t sá»± hiểu biết rõ ràng vá»? khái niệm và mối liên hệ giữa biến đổi khí hậu, rừng và năm hành Ä‘á»™ng của REDD+. Những ngÆ°á»?i tham gia được giá»›i thiệu quá trình xây dá»±ng PRAP ở Thừa Thiên Huế và tầm quan trá»?ng của những đóng góp của há»? vào quá trình PRAP. 1. Trình bày vá»? thay đổi Ä‘iá»?u kiện rừng ở huyện 2010-2015 Ông Cảnh trình bày vá»? thay đổi Ä‘iá»?u kiện rừng ở huyện giai Ä‘oạn 2010-2015 và nguyên nhân thay đổi, tiếp theo là thông tin phản hồi từ những ngÆ°á»?i tham gia. Sau khi giá»›i thiệu các mục tiêu và phÆ°Æ¡ng pháp luận, ngÆ°á»?i trình bày Ä‘á»? cập đến các chi tiết của ná»™i dung và kết luận nhÆ° sau: • Kết quả của việc đánh giá các thay đổi rừng trong giai Ä‘oạn 2010 -2015 của 28 xã trong 55 xã trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế làm cÆ¡ sở khoa há»?c sÆ¡ bá»™ xác định nguyên nhân để Ä‘á»? xuất các giải pháp cho PRAP. • Diện tích rừng tá»± nhiên bị mất trong giai Ä‘oạn 2010-2015 là do làm Ä‘Æ°á»?ng, xây dá»±ng các hồ thủy Ä‘iện và thủy lợi. • Kinh tế khó khăn của ngÆ°á»?i dân, tá»· lệ thất nghiệp cÅ©ng là những nguyên nhân của suy thoái và mất rừng. 221 • Thá»?i kỳ 2010-2015 là thá»?i kỳ có nhiá»?u dá»± án phát triển lâm nghiệp trong tỉnh, diện tích rừng trồng thay đổi nhanh; giá trị kinh tế của rừng trồng được khẳng định, làm cho phong trào trồng rừng má»›i xảy ra không chỉ ở các Ä‘Æ¡n vị lâm nghiệp nhà nÆ°á»›c mà cả trong khu vá»±c tÆ° nhân. • Thay đổi lá»›n vá»? diện tích rừng trồng ở các xã cÅ©ng là những nguyên nhân tăng Ä‘á»™ che phủ rừng và mất rừng trong giai Ä‘oạn tiến hành phân tích. • Kết quả giải Ä‘oán ảnh vệ tinh Landsat không giúp phân biệt giữa các khu vá»±c rừng trồng non, đất trống vá»›i cây bụi, cây phân tán làm ảnh hưởng đến phân tích các nguyên nhân của biến đổi rừng. Phản hồi từ những ngÆ°á»?i tham gia: Không có câu há»?i từ khán giả nhÆ° các đại biểu nhất trí vá»›i ná»™i dung của các bài thuyết trình. 2. Ä?ịnh hÆ°á»›ng để giải quyết tình trạng mất rừng, suy thoái rừng và tái sinh / trồng rừng Tiến sÄ© Tân, từ RECOFTC VCP trình bày vá»? định hÆ°á»›ng để giải quyết tình trạng mất rừng, suy thoái rừng và tái sinh / trồng rừng dá»±a trên các cuá»™c thảo luận từ há»™i thảo cấp tỉnh. Các định hÆ°á»›ng chia làm sáu lÄ©nh vá»±c bao gồm chính sách, thá»±c thi pháp luật, tuyên truyá»?n và nâng cao nhận thức, khoa há»?c và công nghệ, phát triển kinh doanh rừng, và đẩy mạnh các biện pháp sinh kế. Ä?ể biết thêm chi tiết vá»? há»™i thảo Ä‘á»? nghị xem Phụ lục 4. 3. Thảo luận nhóm Thảo luận nhóm để xác định các biện pháp giải quyết tình trạng mất rừng, suy thoái rừng và thúc đẩy tái sinh / trồng rừng, chia sẻ các kết quả và thảo luận toàn thể được thá»±c hiện. Những ngÆ°á»?i tham gia được chia thành các nhóm theo cấp hành chính là huyện, xã và thôn. Tiếp theo vận dụng trí tuệ tập thể để ra ý tưởng là thảo luận giữa các thành viên trong nhóm để đảm bảo những ý kiến được tất cả má»?i ngÆ°á»?i thống nhất. Các kết quả làm việc nhóm được liệt kê trong bảng dÆ°á»›i đây: Kết quả làm việc nhóm: Nhóm 1: Nhóm huyện Ưu Nguyên nhân Biện pháp đối phó Vùng Æ°u tiên Rủi ro / khả thi tiên 1) Nâng cao nhận 1 Hiểu biết hạn chế Hồng Thượng, thức cho ngÆ°á»?i dân Hồng Thủy, Ngôn ngữ Du canh địa phÆ°Æ¡ng HÆ°Æ¡ng Phong, 9) Há»— trợ chính Hồng Hạ, HÆ°Æ¡ng Nâng cao nhận thức cho Nguyên các nhóm mục tiêu không sách 9 phù hợp Thiếu đất sản 2) Quy hoạch sá»­ Hồng Thượng, 2 Quỹ đất xuất dụng đất phù hợp Hồng Thủy, 2) Thá»±c thi pháp 2 HÆ°Æ¡ng Phong, Mâu thuẫn trong thá»±c thi Khai thác gá»— trái Hồng Thái, Hồng pháp luật luật phép Thượng, A Ä?á»›t, 5) Cho phép khai Hồng Thủy, Ä?ông Chồng chéo giữa các văn 222 Ưu Nguyên nhân Biện pháp đối phó Vùng Æ°u tiên Rủi ro / khả thi tiên thác cho mục đích 5 SÆ¡n bản quy phạm pháp luật sản xuất đồ ná»™i thất Trữ lượng gá»— thấp Thất bại trong việc thá»±c hiện các quyết định xá»­ lý vi phạm Thay đổi mục 2) Quy hoạch sá»­ Hồng Trung, A đích sá»­ dụng 2 dụng đất phù hợp Roàng đất 3) Tăng cÆ°á»?ng công tác phòng 3 chống cháy rừng và phản ứng Cháy rừng Toàn huyện Thiếu kinh phí 3) Thành lập các Ä‘á»™i phòng chống và ứng phó chữa cháy 3 rừng Nhâm, Hồng Thái, Xây dá»±ng cÆ¡ sở 4) Trồng thay thế 4 Hồng Bắc, A Thiếu đất và cây giống hạ tầng Roàng Phong tục 1) Nâng cao nhận truyá»?n thống (du thức của ngÆ°á»?i dân 1 Toàn huyện Nhận thức, ngôn ngữ canh, đốt rừng) địa phÆ°Æ¡ng Sá»­ dụng sai mục đích Nhâm, A Roàng, 1) Phát triển sinh Nghèo 1 Hồng Thái, A Ä?á»›t, Mục tiêu không phù hợp kế Ä?ông SÆ¡n Thiếu há»— trợ kinh phí Thiếu việc làm sau khi Hồng Thủy, A Thất nghiệp 2) Tạo việc làm 2 đào tạo (ít cÆ¡ há»™i làmviệc Roàng tại công ty, v.v....) Quản lý rừng 3) Tăng cÆ°á»?ng 3 Toàn huyện Thể chế không phù hợp yếu quản lý rừng Thiên tai Không Ä‘á»? xuất giải pháp Ghi chú: các con số trong cá»™t "biện pháp đối phó" hiển thị Æ°u tiên của biện pháp đối phó / hoạt Ä‘á»™ng. Nhóm 2: Nhóm xã 223 Nguyên Ưu Rủi ro / khả Biện pháp đối phó Vùng Æ°u tiên nhân tiên thi 1 1. Tăng cÆ°á»?ng nâng cao nhận thức Hồng Thái, Hồng Quyết liệt Khai thác Thượng, HÆ°Æ¡ng phong, chống lại cán gá»— trái 3. Xá»­ lý nghiêm các hoạt Ä‘á»™ng 3 Hồng Thủy, HÆ°Æ¡ng bá»™ thá»±c thi phép phá rừng bất hợp pháp Nguyên pháp luật 2. Tạo việc làm 2 11. Phòng chống cháy rừng và 11 ứng phó Cháy Hồng Hạ, HÆ°Æ¡ng Nguyên Tai nạn, bị rừng 7. Giao rừng kịp thá»?i cho cá»™ng 7 và Hồng Kim thÆ°Æ¡ng đồng và các nhóm há»™ gia đình để quản lý Sạt lở đất 14 Hồng Hạ, Hồng Thái, (khó khăn Thiên tai 14. Trồng rừng phòng há»™ Hồng Kim, HÆ°Æ¡ng Phong cho việc thá»±c hiện) Xây dá»±ng 13 Hồng Thái, HÆ°Æ¡ng [ChÆ°a có cÆ¡ sở hạ 13. Trồng thay thế Phong đất] tầng 6 Chuyển 6. Rút đất Ä‘ai (của các Ä‘Æ¡n vị lâm đổi trái nghiệp) Hồng Hạ, Hồng Kim, [Tính khả thi phép mục Hồng Quảng, Hồng thấp, bất đích sá»­ 2. Giao đất cho ngÆ°á»?i dân địa 2 Thủy, Hồng Vân công] dụng đất phÆ°Æ¡ng 4 HÆ°Æ¡ng Nguyên, Hồng Quản lý 4. Chính sách (Dá»± án / chÆ°Æ¡ng [Thiếu kinh Hạ, Hồng Thủy, HÆ°Æ¡ng rừng yếu trình) há»— trợ quản lý rừng phí] Phong 3 Vấn Ä‘á»? 3. Há»— trợ kinh phí cho quản lý Toàn huyện Sá»­ dụng sai giao rừng 12 224 Nguyên Ưu Rủi ro / khả Biện pháp đối phó Vùng Æ°u tiên nhân tiên thi 8 Trồng 8. Cải thiện việc chăm sóc Hồng Kim, Hồng Thủy, Mối và côn keo 9. Trồng các loài địa phÆ°Æ¡ng Hồng Hạ, HÆ°Æ¡ng Nguyên trùng có hại 9 10 10. Trồng các loài bản địa Thú rừng Hồng Hạ, Hồng Vân, thÆ°á»?ng Tái sinh 5. Há»— trợ kinh phí cho quản lý 5 Hồng Trung, HÆ°Æ¡ng xuyên phá rừng Nguyên hoại Ghi chú: các con số trong cá»™t "biện pháp đối phó" hiển thị Æ°u tiên của biện pháp đối phó / hoạt Ä‘á»™ng. Nhóm 3: Nhóm thôn Ưu Vùn Nguyên Biện pháp đối phó tiê g Æ°u Rủi ro / khả thi nhân n tiên 1.1 Tạo việc làm cho dân địa 1.1 Nếu không có việc làm phÆ°Æ¡ng -> phá rừng 1.2 Giao rừng / hợp đồng 1.2 Những ngÆ°á»?i không 1. Khai thác quản lý rừng vá»›i ngÆ°á»?i dân 1 Toàn được giao rừng thá»±c hiện gá»— trái phép địa phÆ°Æ¡ng xã phá rừng, cháy rừng 1.3 Tăng cÆ°á»?ng nâng cao 1.2 Bệnh nhận thức 1.4 Các tai nạn trong khi 1.4 Xá»­ lý nghiêm lâm tặc làm việc 2.1 Tạo việc làm cho ngÆ°á»?i dân địa phÆ°Æ¡ng 2. Ä?iá»?u kiện sống khó 2.2 Trồng rừng sản xuất (Sao 2 Toàn ChÆ°a có thị trÆ°á»?ng, khăn của Ä‘en, Bá»?i lá»?i) xã thÆ°Æ¡ng nhân ép giá ngÆ°á»?i dân địa phÆ°Æ¡ng 2.3 Trồng các loài có giá trị kinh tế cao (vÆ°á»?n và trồng rừng) Ä?ào tạo thÆ°á»?ng xuyên vá»? bảo 3 Toàn 3. Ä?ốt rừng vệ rừng cho ngÆ°á»?i dân địa xã phÆ°Æ¡ng 4.1 Phòng chống kịp thá»?i phá 4 Toàn Mâu thuẫn giữa những 4. Du canh rừng làm nông nghiệp xã ngÆ°á»?i được giao rừng và 225 Ưu Vùn Nguyên Biện pháp đối phó tiê g Æ°u Rủi ro / khả thi nhân n tiên 4.2 Quy hoạch sá»­ dụng đất những ngÆ°á»?i không được phù hợp giao rừng. 4.3 Giao rừng cho ngÆ°á»?i dân địa phÆ°Æ¡ng (thá»?i hạn sá»­ dụng là 50 năm) Mất vốn dẫn đến đói nghèo. 5.1 Há»— trợ kinh phí cho sản 5. Thiếu đất xuất 5 Toàn Không có khả năng làm canh tác xã những công việc nhÆ° đào 5.2 Ä?ào tạo nghá»? tạo do thiếu ngân sách -> nghèo 6. Phát triển cÆ¡ sở hạ 6. Bồi thÆ°á»?ng thích hợp cho 6 Toàn Sá»­ dụng sai tiá»?n bồi tầng, các nhà những ngÆ°á»?i bị ảnh hưởng xã thÆ°á»?ng dẫn đến đói nghèo. máy thủy Ä‘iện 7. Trồng rừng tại khu vá»±c đầu Toàn 7. Thiên tai nguồn để ngăn chặn sạt lở 7 xã đất Ghi chú: các con số trong cá»™t "biện pháp đối phó" hiển thị Æ°u tiên của biện pháp đối phó / hoạt Ä‘á»™ng. Danh sách ngÆ°á»?i tham gia S Giá»›i Dân Nhó Há»? tên Chức vụ Ä?ịa chỉ ố tính tá»™c m Chủ tịch UBND 2 1 Lê Văn Lành UBND xã Hồng Thái Nam Tà Ôi huyện 2 Hồ Thị Hậu Cán bá»™ địa chính UBND xã Hồng Thái Nữ Tà Ôi 2 Trưởng bản Bản Brach, xã Hồng Nam 3 3 Hồ Văn Hàm Tà Ôi Thái Trưởng bản Bản A Dong, xã Hồng Nam 3 4 Hồ Văn Treo Tà Ôi Thái 226 S Giá»›i Dân Nhó Há»? tên Chức vụ Ä?ịa chỉ ố tính tá»™c m Cán bá»™ địa chính- Nam 2 5 Hồ Văn Cốc UBND xã Hồng Kim Pa Cô MTTQ 6 Hồ Văn Hiệp Phó trưởng bản Bản 6, xã Hồng Kim Nam Pa Cô 3 Hoàng Thanh Nam 3 7 Phó trưởng bản Bản 3, xã Hồng Kim Pa Cô Xuân Nguyá»…n Ngá»?c UBND xã HÆ°Æ¡ng Nam 2 8 Cán bá»™ địa chính Kinh Duy Phong Ä?oàn Thanh Thôn HÆ°Æ¡ng Phú, xã Nam 3 9 Há»™i chữ thập Ä‘á»? Kinh Hòa HÆ°Æ¡ng Phong Chủ tịch há»™i ngÆ°á»?i Thôn HÆ°Æ¡ng Phú, xã Nam 3 10 Mai Ä?ô Kinh cao tuổi HÆ°Æ¡ng Phong UBND xã Hồng Nam 2 11 Hồ Văn Thắng Cán bá»™ địa chính Pa Cô HÆ°Æ¡ng Phó chủ tịch UBND Nam 2 12 Lê Văn Hợi UBND xã Hồng Hà Ka Tu xã Nguyá»…n Ä?ịnh Hạt kiểm lâm A LÆ°á»›i Nam 1 13 Kiểm lâm Kinh Dã Nguyá»…n Ä?ăng Hạt kiểm lâm A LÆ°á»›i Nam 1 14 Cán bá»™ Kinh Huy CÆ°á»?ng Nguyá»…n Văn Chủ tịch UBND xã UBND xã Hồng Nam 2 15 Pa Cô Ä?á»?i ThÆ°Æ¡ng 16 Hồ Viết LÆ°Æ¡ng Chủ tịch UBND xã UBND xã Hồng Hà Nam Pa Cô 2 Phó chủ tịch UBND 2 17 Hồ Thị Nga UBND xã Hồng Kim Nữ Pa Cô xã TrÆ°Æ¡ng Ä?ức Hạt kiểm lâm A LÆ°á»›i Nam 1 18 Kiểm lâm Kinh Nguyên Lê Ä?ình Minh Hạt kiểm lâm A LÆ°á»›i Nam 1 19 Kiểm lâm Kinh Chiên Lê Thị Kim Há»™i LHPN huyện A 1 20 Cán bá»™ Nữ Pa Cô Thoa LÆ°á»›i 21 Hồ Văn NgÆ°m Phó chủ tịch huyện UBND huyện A LÆ°á»›i Nam Tà Ôi 1 Lê Hoàng VÅ© Nam 1 22 Chuyên viên UBND huyện A LÆ°á»›i Kinh Thái Quang 23 Nguyá»…n Thị Chủ tịch há»™i nông Thôn HÆ°Æ¡ng Phú, xã Nữ Kinh 3 227 S Giá»›i Dân Nhó Há»? tên Chức vụ Ä?ịa chỉ ố tính tá»™c m Loan dân HÆ°Æ¡ng Phong Bản Con Sam, xã Nam 3 24 Hoài Văn Hào Trưởng bản Pa Cô Hồng Hà Nguyá»…n Quang Nam 1 25 Phó trưởng BQL BQL RPH A LÆ°á»›i Kinh Toàn Trần Quốc Cán bá»™ bảo vệ và Nam 1 26 BQL RPH A LÆ°á»›i Kinh DÅ©ng phát triển rừng 27 Hồ Văn Sao Hạt phó kiểm lâm Hạt kiểm lâm A LÆ°á»›i Nam Pa Cô 1 28 Trần Quốc Bảo Kiểm lâm Hạt kiểm lâm A LÆ°á»›i Nam Kinh 1 228 Há»™i thảo tham vấn xây dá»±ng Kế hoạch hành Ä‘á»™ng REDD+ của tỉnh Thừa Thiên Huế tại xã HÆ°Æ¡ng Nguyên Ä?ịa Ä‘iểm: xã HÆ°Æ¡ng Nguyên huyện A LÆ°á»›i, Tỉnh Thừa Thiên Huế, Việt Nam Thá»?i gian: Sáng 15/12/2015 NgÆ°á»?i tham gia: Cuá»™c há»?p có sá»± tham dá»± của 24 đại biểu đến từ các thôn bản và các Ä‘Æ¡n vị khác nhau trong xã, bao gồm UBND xã, chi bá»™, Há»™i phụ nữ, Ä?oàn Thanh niên, Mặt trận Tổ quốc. Tóm tắt những ngÆ°á»?i tham gia được cung cấp dÆ°á»›i đây - Xin vui lòng xem danh sách đầy đủ những ngÆ°á»?i tham gia trong Phụ lục 1. NgÆ°á»?i Cấp Tổng Nam Nữ DTTS Cấp xã Cấp thôn Kinh huyện 24 15 9 2 22 1 10 13 Thúc đẩy viên: Hai thành viên của Nhóm công tác tài liệu ChÆ°Æ¡ng trình Giảm phát thải tỉnh (WG-ERPD) và hai nhân viên RECOFTC Việt Nam đã tạo Ä‘iá»?u kiện thúc đẩy há»™i thảo là: • Trần VÅ© Ngá»?c Hùng, Chi cục Kiểm lâm Thừa Thiên Huế • Trần Quốc Cảnh, Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh Thừa Thiên Huế • Nguyá»…n Quang Tân, ChÆ°Æ¡ng trình Quốc gia RECOFTC Việt Nam • VÅ© Hữu Thân, ChÆ°Æ¡ng trình Quốc gia RECOFTC Việt Nam Ngoài ra, ông Văn Minh Tuấn từ xã HÆ°Æ¡ng Nguyên cÅ©ng đồng tạo Ä‘iá»?u kiện cho các cuá»™c thảo luận trong nhóm nhá»?. Các hoạt Ä‘á»™ng chính của há»™i thảo: Sau khi Chủ tịch UBND xã giá»›i thiệu đại biểu và phát biểu khai mạc, các hoạt Ä‘á»™ng chính của há»™i thảo được liệt kê dÆ°á»›i đây: • Giá»›i thiệu vá»? biến đổi khí hậu, REDD+ và tiến trình PRAP • Trình bày vá»? thay đổi của Ä‘iá»?u kiện rừng trong huyện giai Ä‘oạn 2010-2015 và nguyên nhân sau đó là thông tin phản hồi từ những ngÆ°á»?i tham gia. • Trình bày vá»? định hÆ°á»›ng để giải quyết tình trạng mất rừng, suy thoái rừng và tái sinh / trồng rừng. • Thảo luận nhóm để xác định các biện pháp để giải quyết nạn mất rừng, suy thoái rừng và thúc đẩy tái sinh / trồng rừng, chia sẻ kết quả và thảo luận chung. Ä?ể biết thêm chi tiết vá»? các hoạt Ä‘á»™ng há»™i thảo xin vui lòng xem chÆ°Æ¡ng trình há»™i thảo tại Phụ lục 2. Doc No DocNo Rev: RevNo Date: DateFooter 229 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Kết quả Há»™i thảo: • Giá»›i thiệu vá»? biến đổi khí hậu, REDD+ và PRAP Khái niệm cÆ¡ bản vá»? REDD+ được Tiến sÄ© Nguyá»…n Quang Tân, RECOFTC giải thích để chắc chắn rằng tất cả những ngÆ°á»?i tham gia có má»™t sá»± hiểu biết rõ ràng vá»? khái niệm và mối liên hệ giữa biến đổi khí hậu, rừng và năm hành Ä‘á»™ng của REDD+. Những ngÆ°á»?i tham gia được giá»›i thiệu quá trình xây dá»±ng PRAP ở Thừa Thiên Huế và tầm quan trá»?ng của những đóng góp của há»? vào quá trình PRAP. 3. Trình bày vá»? thay đổi Ä‘iá»?u kiện rừng ở huyện 2010-2015 Ông Cảnh trình bày vá»? thay đổi Ä‘iá»?u kiện rừng ở huyện giai Ä‘oạn 2010-2015 và nguyên nhân thay đổi, tiếp theo là thông tin phản hồi từ những ngÆ°á»?i tham gia. Sau khi giá»›i thiệu các mục tiêu và phÆ°Æ¡ng pháp luận, ngÆ°á»?i trình bày Ä‘á»? cập đến các chi tiết của ná»™i dung và kết luận nhÆ° sau: Kết quả của việc đánh giá các thay đổi rừng trong giai Ä‘oạn 2010-2015 của 28 xã trong 55 xã trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế làm cÆ¡ sở khoa há»?c sÆ¡ bá»™ xác định nguyên nhân để Ä‘á»? xuất các giải pháp cho PRAP. • Diện tích rừng tá»± nhiên bị mất trong giai Ä‘oạn 2010-2015 là do làm Ä‘Æ°á»?ng, xây dá»±ng các hồ thủy Ä‘iện và thủy lợi. • Kinh tế khó khăn của ngÆ°á»?i dân, tá»· lệ thất nghiệp cÅ©ng là những nguyên nhân của suy thoái và mất rừng. • Thá»?i kỳ 2010-2015 là thá»?i kỳ có nhiá»?u dá»± án phát triển lâm nghiệp trong tỉnh, diện tích rừng trồng thay đổi nhanh; giá trị kinh tế của rừng trồng được khẳng định, làm cho phong trào trồng rừng má»›i xảy ra không chỉ ở các Ä‘Æ¡n vị lâm nghiệp nhà nÆ°á»›c mà cả trong khu vá»±c tÆ° nhân. • Thay đổi lá»›n vá»? diện tích rừng trồng ở các xã cÅ©ng là những nguyên nhân tăng Ä‘á»™ che phủ rừng và mất rừng trong giai Ä‘oạn tiến hành phân tích. • Kết quả giải Ä‘oán ảnh vệ tinh Landsat không giúp phân biệt giữa các khu vá»±c rừng trồng non, đất trống vá»›i cây bụi, cây phân tán làm ảnh hưởng đến phân tích các nguyên nhân của biến đổi rừng. Phản hồi từ những ngÆ°á»?i tham gia: ngÆ°á»?i tham gia nhất trí vá»›i kết quả khảo sát và không nêu câu há»?i nào. 4. Ä?ịnh hÆ°á»›ng để giải quyết tình trạng mất rừng, suy thoái rừng và tái sinh / trồng rừng Tiến sÄ© Tân, từ RECOFTC VCP trình bày vá»? định hÆ°á»›ng để giải quyết tình trạng mất rừng, suy thoái rừng và tái sinh / trồng rừng dá»±a trên các cuá»™c thảo luận từ há»™i thảo cấp tỉnh. Các định hÆ°á»›ng chia làm sáu lÄ©nh vá»±c bao gồm chính sách, thá»±c thi pháp luật, tuyên truyá»?n và nâng cao nhận thức, khoa há»?c và công nghệ, phát triển kinh doanh rừng, và đẩy mạnh các biện pháp sinh kế. Ä?ể biết thêm chi tiết, xin vui lòng xem Phụ lục 4. Doc No DocNo Rev: RevNo Date: DateFooter 230 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Thảo luận nhóm để xác định các biện pháp giải quyết tình trạng mất rừng, suy thoái rừng và thúc đẩy tái sinh / trồng rừng, chia sẻ các kết quả và thảo luận toàn thể đã được tiến hành. Những ngÆ°á»?i tham gia được chia thành hai nhóm nam và nữ. Ä?iá»?u này là để đảm bảo rằng phụ nữ có thể đóng góp có hiệu quả vào quá trình này. Tiếp theo vận dụng trí tuệ tập thể để ra ý tưởng là thảo luận giữa các thành viên trong nhóm để đảm bảo những ý kiến được tất cả má»?i ngÆ°á»?i thống nhất. Các kết quả làm việc nhóm được liệt kê trong bảng dÆ°á»›i đây: Kết quả thảo luận nhóm Thảo luận nhóm: Nhóm 1: Nữ giá»›i Ưu Vùng Nguyên Æ°u Biện pháp đối phó tiê Rủi ro / khả thi nhân n tiên 1.1 Giao đất SFC Ä‘ang quản lý cho ngÆ°á»?i dân địa phÆ°Æ¡ng Tất cả 1 Ä?iá»?u 1.2 Há»— trợ kinh phí cho sản xuất để có thu các kiện sống nhập tốt hÆ¡n thôn Mất kinh phí do 1 khó khăn, bản bệnh. thiếu đất 1.3 Phát triển các hoạt Ä‘á»™ng chăn nuôi trong xã 1.4 Trồng cây keo và cao su trên đất được giao. Thất nghiệp Tất cả (không thể cung 2.1 Tạo việc làm, đào tạo nghá»? (may quần các cấp đủ việc làm), 2 Thiếu áo) thôn thiếu kinh phí 2 việc làm bản 2.2 Ä?i làm việc ở nÆ°á»›c ngoài trong Cần tiá»?n ná»™p ban xã đầu lá»›n, đôi khi bị lừa 3.1 Ä?ào tạo vá»? quản lý rừng và lợi ích của Tất cả 3 Nhận rừng các thức vá»? thôn 3.2 Ä?ào tạo vá»? kỹ thuật chăm sóc rừng trồng bảo vệ bản rừng thấp 3.3 Giáo dục pháp luật thÆ°á»?ng xuyên vá»? luật 3 trong bảo vệ rừng cho ngÆ°á»?i dân địa phÆ°Æ¡ng xã 4.1 Tạo việc làm cho thu nhập ổn định Tất cả các 4 Du 4.2 Há»— trợ kinh phí thôn Bệnh tật canh bản 4.3 Nâng cao nhận thức vá»? tác Ä‘á»™ng tiêu cá»±c trong của việc phá rừng để trồng trá»?t 4 xã 5 Chặt Tất cả Thiếu đất canh trắng 5.1 Bảo vệ rừng hiện có, trồng rừng má»›i các tác, gây nhiá»?u rừng già (Sao Ä‘en, Bá»?i lá»?i, mây) 5 thôn khó khăn hÆ¡n cho để trồng bản ngÆ°á»?i dân địa Doc No DocNo Rev: RevNo Date: DateFooter 231 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Ưu Vùng Nguyên Æ°u Biện pháp đối phó tiê Rủi ro / khả thi nhân n tiên rừng má»›i 5.2 Tái sinh tá»± nhiên trong phÆ°Æ¡ng xã 6.1 Há»— trợ cho xây dá»±ng nhà ở Tất cả Xung Ä‘á»™t giữa các 6 Khai ngÆ°á»?i dân địa 6.2 Cấm khai thác gá»— thôn thác gá»— phÆ°Æ¡ng và cán 6 bản trái phép 6.3 Xá»­ lý nghiêm các trÆ°á»?ng hợp khai thác bá»™ thá»±c thi pháp trong gá»— bất hợp pháp luật xã Ghi chú: các con số trong cá»™t "biện pháp đối phó" hiển thị Æ°u tiên của biện pháp đối phó / hoạt Ä‘á»™ng. Nhóm 2: Nam giá»›i Ưu Nguyên nhân Biện pháp đối phó Vùng Æ°u tiên Rủi ro / khả thi tiên Chống cá»± mạnh mẽ 4 Tuần tra rừng 4 của ngÆ°á»?i vi phạm Khai thác gá»— Tiểu khu # 4 Xá»­ lý vi phạm 4 bất hợp pháp 318 Thiếu kinh phí 5 Nâng cao nhận thức 5 Tai nạn 2 Tạo việc làm 2 1 Giao đất cho ngÆ°á»?i dân địa phÆ°Æ¡ng Ä?ất chÆ°a được trả lại Du canh 1 Kã Tôn, Ta Ve 1 BQL rừng Nhân Hòa, A Giao đất công bằng LÆ°á»›i trả lại đất cho ngÆ°á»?i dân địa phÆ°Æ¡ng 1 Ta Ra (trÆ°á»›c Không nghe phản hồi Nạn phá rừng 4 Cần can thiệp của 4 đây là HÆ°Æ¡ng từ ngÆ°á»?i dân địa của công ty Chính phủ Nguyên) phÆ°Æ¡ng. 2 Tạo việc làm (làm chổi, NghÄ©a, Mu Nú, dệt, chăn nuôi) 2 Cha Ä?u (các ChÆ°a có thị trÆ°á»?ng Thất nghiệp 2 Há»— trợ kinh phí cho 2 thôn khó Bệnh tật trồng rừng và chăn nuôi khăn) Xây dá»±ng nhà 5 A Pó, Kăn máy thủy Ä‘iện 5 Trồng thay thế 2 Tôn Mâu thuẫn, xung Ä‘á»™t 2 Bồi thÆ°á»?ng công bằng Không có quỹ đất Xây dá»±ng tuyến Ä‘Æ°á»?ng Doc No DocNo Rev: RevNo Date: DateFooter 232 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Ưu Nguyên nhân Biện pháp đối phó Vùng Æ°u tiên Rủi ro / khả thi tiên 74 Ä?Æ°á»?ng dây Ä‘iện Thiếu kinh phí, cây 4 Bảo vệ rừng, trồng các Kăn Tôn, A giống Thiên tai loài cây bản địa 4 Ró Không có thị trÆ°á»?ng Chống trả quyết liệt Khai thác vàng My Hây (Tiểu 4 Can thiệp kịp thá»?i 4 cán bá»™ thá»±c thi pháp trái phép khu 351, 350) luật 3 Trồng các loài cây bản 3 Thiếu kinh phí, cây địa Phát triển rừng giống 3 Tất cả các xã trồng 3 Há»— trợ cây giống 3 Biến Ä‘á»™ng thị trÆ°á»?ng 3 Xác định thị trÆ°á»?ng Ghi chú: các con số trong cá»™t "biện pháp đối phó" hiển thị Æ°u tiên của biện pháp đối phó / hoạt Ä‘á»™ng. Danh sách những ngÆ°á»?i tham gia S Giá»›i Dân Nhó Há»? tên Chức vụ Ä?ịa chỉ ố tính tá»™c m 1 Bản Nghia, xã HÆ°Æ¡ng Ä?ặng Văn TÆ° Truá»?ng bản Nam CÆ¡ Tu 2 Nguyên 2 Bản Mu Nu, xã HÆ°Æ¡ng Lê Thị ThÆ¡ Dân bản Nữ CÆ¡ Tu 1 Nguyên 3 Phạm Việt Male Hạt trưởng Hạt kiểm lâm A LÆ°á»›i Nam Pa Cô 2 4 Nguyá»…n Ä?ình Bản Mu Nu, xã HÆ°Æ¡ng Truá»?ng bản Nam CÆ¡ Tu 2 Biên Nguyên 5 Nguyá»…n Ä?ình Công an xã Xã HÆ°Æ¡ng Nguyên Nam CÆ¡ Tu 2 Chân UBND xã HÆ°Æ¡ng 6 Trần Thị Phiếu Thủ quỹ Nữ CÆ¡ Tu 1 Nguyên Cán bá»™ ban kinh Chi bá»™ xã HÆ°Æ¡ng 7 Hồ Thị Há»?i Nữ CÆ¡ Tu 1 tế Nguyên Nguyá»…n Thị Kiá»?u Bản A Ry, xã HÆ°Æ¡ng 8 Dân bản Nữ CÆ¡ Tu 1 Mỵ Nguyên Doc No DocNo Rev: RevNo Date: DateFooter 233 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx S Giá»›i Dân Nhó Há»? tên Chức vụ Ä?ịa chỉ ố tính tá»™c m UBND xã HÆ°Æ¡ng 9 Hồ Văn Tâm Chủ tịch UBND xã Nam CÆ¡ Tu 2 Nguyên 1 Hồ Thị Hồng Bản Mu Nu, xã HÆ°Æ¡ng Dân bản Nữ CÆ¡ Tu 1 0 Sách Nguyên 1 Bản Cha Du, xã HÆ°Æ¡ng Trần Văn Hồ Truá»?ng bản Nam CÆ¡ Tu 2 1 Nguyên 1 Bản Cha Du, xã HÆ°Æ¡ng Hồ Thị Hành Dân bản Nữ CÆ¡ Tu 1 2 Nguyên 1 Cán bá»™ nông Văn Minh Tuấn Xã HÆ°Æ¡ng Nguyên Nam Kinh 2 3 nghiệp 1 Bản A Rý, xã HÆ°Æ¡ng Nguyá»…n Văn Tú Truá»?ng bản Nam CÆ¡ Tu 2 4 Nguyên 1 Bản Giong, xã HÆ°Æ¡ng Lê Văn Hâng Công an xã Nam CÆ¡ Tu 2 5 Nguyên 1 Bản Giong, xã HÆ°Æ¡ng Hồ Xuân Văng Cán bá»™ MTTQ Nam CÆ¡ Tu 2 6 Nguyên 1 Hồ Văn Vanh Truá»?ng bản Bản Ta Ra Nam CÆ¡ Tu 2 7 1 Trần Thị Thanh Bản Giong, xã HÆ°Æ¡ng Dân bản Nữ CÆ¡ Tu 1 8 Tâm Nguyên 1 Nguyá»…n Thị Bạch Phó Chủ tịch UBND xã HÆ°Æ¡ng Nữ CÆ¡ Tu 1 9 Tuyết UBND xã Nguyên 2 Nguyá»…n Thị UBND xã HÆ°Æ¡ng Cán bá»™ VP Nữ CÆ¡ Tu 1 0 PhÆ°Æ¡ng Nguyên 2 Nguyá»…n Ngá»?c UBND xã HÆ°Æ¡ng Cán bá»™ VP Nam Kinh 2 1 Thuận Nguyên 2 UBND xã HÆ°Æ¡ng Hồ Xuân Hữu Cán bá»™ địa chính Nam CÆ¡ Tu 2 2 Nguyên 2 Bản NghÄ©a, xã HÆ°Æ¡ng Nguyá»…n Văn Xô Bí thÆ° chi bá»™ bản Nam CÆ¡ Tu 2 3 Nguyên 2 UBND xã HÆ°Æ¡ng Lê Ä?ình Dá»?t Cán bá»™ VP Nam Pa Cô 2 4 Nguyên Há»™i thảo tham vấn xây dá»±ng Kế hoạch hành Ä‘á»™ng REDD+ của tỉnh Thừa Thiên Huế tại huyện Phong Ä?iá»?n Doc No DocNo Rev: RevNo Date: DateFooter 234 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Ä?ịa Ä‘iểm: Huyện Phong Ä?iá»?n, tỉnh Thừa Thiên Huế, Việt Nam Thá»?i gian: Sáng 16/12/2015 Những ngÆ°á»?i tham dá»± Cuá»™c há»?p có sá»± tham dá»± của 18 ngÆ°á»?i từ các Ä‘Æ¡n vị khác nhau bao gồm các thôn, UBND xã, UBND huyện, Há»™i Liên hiệp Phụ nữ, hạt kiểm lâm, Ban quản lý rừng. Má»™t bản tóm tắt những ngÆ°á»?i tham gia được cung cấp dÆ°á»›i đây, để biết thêm chi tiết xin vui lòng xem danh sách đầy đủ những ngÆ°á»?i tham gia trong Phụ lục 1. NgÆ°á»?i Cấp Tổng Nam Nữ DTTS Cấp xã Cấp thôn Kinh huyện 18 16 2 18 0 9 5 4 Thúc đẩy viên: Hai thành viên của Nhóm công tác tài liệu ChÆ°Æ¡ng trình Giảm phát thải tỉnh (WG-ERPD) và hai nhân viên RECOFTC Việt Nam đã tạo Ä‘iá»?u kiện thúc đẩy há»™i thảo là: • Trần VÅ© Ngá»?c Hùng, Chi cục Kiểm lâm Thừa Thiên Huế • Trần Quốc Cảnh, Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh Thừa Thiên Huế • Nguyá»…n Quang Tân, ChÆ°Æ¡ng trình Quốc gia RECOFTC Việt Nam • VÅ© Hữu Thân, ChÆ°Æ¡ng trình Quốc gia RECOFTC Việt Nam Các hoạt Ä‘á»™ng chính của há»™i thảo: Sau khi đại diện phòng nông nghiệp huyện giá»›i thiệu đại biểu và phát biểu khai mạc, các hoạt Ä‘á»™ng chính của há»™i thảo được liệt kê dÆ°á»›i đây: • Giá»›i thiệu vá»? biến đổi khí hậu, REDD+ và tiến trình PRAP • Trình bày vá»? thay đổi của Ä‘iá»?u kiện rừng trong huyện giai Ä‘oạn 2010-2015 và nguyên nhân sau đó là thông tin phản hồi từ những ngÆ°á»?i tham gia. • Trình bày vá»? định hÆ°á»›ng để giải quyết tình trạng mất rừng, suy thoái rừng và tái sinh / trồng rừng. • Thảo luận nhóm để xác định các biện pháp để giải quyết nạn mất rừng, suy thoái rừng và thúc đẩy tái sinh / trồng rừng, chia sẻ kết quả và thảo luận chung. Kết quả Há»™i thảo: • Giá»›i thiệu vá»? biến đổi khí hậu, REDD+ và PRAP Doc No DocNo Rev: RevNo Date: DateFooter 235 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Khái niệm cÆ¡ bản vá»? REDD+ được Tiến sÄ© Nguyá»…n Quang Tân, RECOFTC giải thích để chắc chắn rằng tất cả những ngÆ°á»?i tham gia có má»™t sá»± hiểu biết rõ ràng vá»? khái niệm và mối liên hệ giữa biến đổi khí hậu, rừng và năm hành Ä‘á»™ng của REDD+. Những ngÆ°á»?i tham gia được giá»›i thiệu quá trình xây dá»±ng PRAP ở Thừa Thiên Huế và tầm quan trá»?ng của những đóng góp của há»? vào quá trình PRAP. 4. Trình bày vá»? thay đổi Ä‘iá»?u kiện rừng ở huyện 2010-2015 Ông Cảnh trình bày vá»? thay đổi Ä‘iá»?u kiện rừng ở huyện giai Ä‘oạn 2010-2015 và nguyên nhân thay đổi, tiếp theo là thông tin phản hồi từ những ngÆ°á»?i tham gia. Sau khi giá»›i thiệu các mục tiêu và phÆ°Æ¡ng pháp luận, ngÆ°á»?i trình bày Ä‘á»? cập đến các chi tiết của ná»™i dung và kết luận nhÆ° sau: Kết quả của việc đánh giá các thay đổi rừng trong giai Ä‘oạn 2010-2015 của 28 xã trong 55 xã trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế làm cÆ¡ sở khoa há»?c sÆ¡ bá»™ xác định nguyên nhân để Ä‘á»? xuất các giải pháp cho PRAP. • Diện tích rừng tá»± nhiên bị mất trong giai Ä‘oạn 2010-2015 là do làm Ä‘Æ°á»?ng, xây dá»±ng các hồ thủy Ä‘iện và thủy lợi. • Kinh tế khó khăn của ngÆ°á»?i dân, tá»· lệ thất nghiệp cÅ©ng là những nguyên nhân của suy thoái và mất rừng. • Thá»?i kỳ 2010-2015 là thá»?i kỳ có nhiá»?u dá»± án phát triển lâm nghiệp trong tỉnh, diện tích rừng trồng thay đổi nhanh; giá trị kinh tế của rừng trồng được khẳng định, làm cho phong trào trồng rừng má»›i xảy ra không chỉ ở các Ä‘Æ¡n vị lâm nghiệp nhà nÆ°á»›c mà cả trong khu vá»±c tÆ° nhân. • Thay đổi lá»›n vá»? diện tích rừng trồng ở các xã cÅ©ng là những nguyên nhân tăng Ä‘á»™ che phủ rừng và mất rừng trong giai Ä‘oạn tiến hành phân tích. • Kết quả giải Ä‘oán ảnh vệ tinh Landsat không giúp phân biệt giữa các khu vá»±c rừng trồng non, đất trống vá»›i cây bụi, cây phân tán làm ảnh hưởng đến phân tích các nguyên nhân của biến đổi rừng. Bình luận và câu há»?i từ những ngÆ°á»?i tham gia: Má»™t đại diện từ Hạt kiểm lâm huyện: Nguyên nhân mất rừng và suy thoái rừng bao gồm cả thất nghiệp của ngÆ°á»?i dân địa phÆ°Æ¡ng Má»™t đại diện từ xã: Thiếu đất canh tác, và thói quen vào rừng, gặp khó khăn khi không được vào rừng thÆ°á»?ng xuyên Má»™t đại diện từ xã: thống kê Ä‘iá»?u tra không giống vá»›i các dữ liệu từ UBND xã, cần phải được kiểm tra. Câu há»?i từ Baku (cho đại diện Phòng nông nghiệp huyện): Làm rõ các dữ liệu được cung cấp trong bài phát biểu khai mạc và kết quả khảo sát trên diện tích rừng Doc No DocNo Rev: RevNo Date: DateFooter 236 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Trả lá»?i: Má»™t số đất nông nghiệp đã được chuyển đổi thành đất rừng vài năm trÆ°á»›c do lợi nhuận của rừng lá»›n hÆ¡n. Sá»± khác biệt giữa các dữ liệu có thể phụ thuá»™c vào thá»?i gian chụp ảnh (trÆ°á»›c hoặc sau khi khai thác rừng trồng) Câu há»?i từ Baku : Các ma trận biến đổi rừng không hiển thị các chuyển đổi rừng tá»± nhiên thành rừng trồng. Tu y nhiên, má»™t trong những nguyên nhân mất rừng nêu trong báo cáo là phát triển rừng trồng. Trả lá»?i: Thá»±c tế là ngÆ°á»?i dân địa phÆ°Æ¡ng trồng rừng trên đất trống, nÆ¡i từng là rừng. Ä?ó là lý do tại sao ngÆ°á»?i được phá»?ng vấn nói phát triển rừng trồng là má»™t trong những nguyên nhân. Xác nhận sá»± hiểu lầm! Má»™t đại diện từ Hạt kiểm lâm huyện: Ä?á»™ che phủ rừng lý tưởng là bao nhiêu, 50% hoặc thấp hÆ¡n hoặc cao hÆ¡n? Ä?iá»?u này phụ thuá»™c. Cao hÆ¡n, tốt hÆ¡n nếu nhìn từ góc Ä‘á»™ tính toán lượ ng các-bon, nhÆ°ng rừng nên phụ thuá»™c vào Ä‘iá»?u kiện địa phÆ°Æ¡ng. Những gì có thể là má»™t trong những Æ°u tiên hàng đầu là bảo vệ rừng hiện có và cải thiện sinh kế của ngÆ°á»?i dân địa phÆ°Æ¡ng. 5. Ä?ịnh hÆ°á»›ng để giải quyết tình trạng mất rừng, suy thoái rừng và tái sinh / trồng rừng Tiến sÄ© Tân, từ RECOFTC VCP trình bày vá»? định hÆ°á»›ng để giải quyết tình trạng mất rừng, suy thoái rừng và tái sinh / trồng rừng dá»±a trên các cuá»™c thảo luận từ há»™i thảo cấp tỉnh. Các định hÆ°á»›ng chia làm sáu lÄ©nh vá»±c bao gồm chính sách, thá»±c thi pháp luật, tuyên truyá»?n và nâng cao nhận thức, khoa há»?c và công nghệ, phát triển kinh doanh rừng, và đẩy mạnh các biện pháp sinh kế. 6. Thảo luận nhóm Thảo luận nhóm để xác định các biện pháp giải quyết tình trạng mất rừng, suy thoái rừng và thúc đẩy tái sinh / trồng rừng, chia sẻ các kết quả và thảo luận toàn thể được thá»±c hiện. Những ngÆ°á»?i tham gia được chia thành các nhóm theo cấp hành chính là huyện, xã và thôn. Tiếp theo vận dụng trí tuệ tập thể để ra ý tưởng là thảo luận giữa các thành viên trong nhóm để đảm bảo những ý kiến được tất cả má»?i ngÆ°á»?i thống nhất. Các kết quả làm việc nhóm được liệt kê trong bảng dÆ°á»›i đây: Kết quả thảo luận nhóm: Nhóm 1: Nhóm huyện Ưu Vùng Æ°u Nguyên nhân Biện pháp đối phó Rủi ro / khả thi tiên tiên Xây dá»±ng nhà máy thủy Ä?ụn cát Chất lượng rừng Ä‘iện (HÆ°Æ¡ng Ä?iá»?n (hoàn Phong trồng thấp; chÆ°a thành), Rào Trăng 3, 4 9 Trồng thay thế Bình, có đất dẫn đến (Ä‘ang diá»…n ra)) 9 Phong tính khả thi của ChÆ°Æ¡ng, các biện pháp này Thi công Ä‘Æ°á»?ng 71 thấp các xã ven Doc No DocNo Rev: RevNo Date: DateFooter 237 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Ưu Vùng Æ°u Nguyên nhân Biện pháp đối phó Rủi ro / khả thi tiên tiên Ä?Æ°á»?ng dây Ä‘iện biển 2 Thá»±c thi pháp luật 1 Nâng cao nhận 2 Phong SÆ¡n, Xâm lấn rừng tá»± nhiên để thức Phong 1 trồng rừng Xuân, 3 Quy hoạch sá»­ Phong Mỹ 3 dụng đất và giao đất cho sản xuất 2 Thá»±c thi pháp luật 1 Nâng cao nhận 2 Phong SÆ¡n, thức Phong Khai thác gá»— trái phép 1 Xuân, 6 Tăng cÆ°á»?ng lá»±c Phong Mỹ 6 lượng kiểm lâm và há»— trợ kinh phí • 12 ha đất rừng đã được trả lại cho các mục đích quốc phòng, vá»›i việc trồng rừng thay thế đã được thá»±c hiện. • 145,5 ha giao cho ngÆ°á»?i dân địa phÆ°Æ¡ng để giải quyết nhà ở do xây dá»±ng thủy Ä‘iện. Ô. Hùng (Trưởng phòng kỹ thuật và kế hoạch, Ban quản lý rừng phòng há»™ Nam Ä?ồng): • Những thay đổi rừng thuá»™c BQLRPH Nam Ä?ông, bao gồm việc tái phân bổ má»™t số đất rừng cho Ban quản lý khu dá»± trữ Sao La và những thay đổi trong mục đích sá»­ dụng đất để xây dá»±ng Ä‘Æ°á»?ng 74. • Ä?ồng ý vá»›i số liệu thống kê nhÆ° trình bày. Ô. Tri (Công ty lâm nghiệp Nam Hòa): Ä?ồng ý vá»›i số liệu thống kê vá»? mất rừng, suy thoái rừng và tăng diện tích rừng trong khu vá»±c quản lý. Ô. Thiên (Phó Hạt trưởng Kiểm lâm huyện A LÆ°á»›i): • Suy thoái ở xã HÆ°Æ¡ng Nguyên, huyện A LÆ°á»›i là do Công ty Lâm nghiệp Nam Hòa khai thác rừng tá»± nhiên. • Khu vá»±c suy thoái rừng ở xã Hồng Thủy nên được xem xét lại vì đây không phải là má»™t Ä‘iểm nóng của mất rừng và suy thoái. • Ná»™i dung vá»? phát triển cÆ¡ sở hạ tầng nhÆ° má»™t nguyên nhân mất rừng nên được cập nhật (việc xây dá»±ng Ä‘Æ°á»?ng đến các mốc biên giá»›i hay xây dá»±ng các nhà máy thủy Ä‘iện Bình Ä?iá»?n đã được Ä‘Æ°a vào hay chÆ°a?) Ô. Thao (Phó Trưởng Hạt Kiểm lâm huyện Phong Ä?iá»?n): số liệu thống kê không thống nhất vá»? tài nguyên rừng giữa Hạt Kiểm lâm huyện Phong Ä?iá»?n và nhóm ERPD. Ô. CÆ°á»?ng (Phó Trưởng Hạt Kiểm lâm huyện Nam Ä?ông): • Diện tích rừng trồng thÆ°á»?ng tăng và thay đổi. • Việc mất rừng trồng và rừng tá»± nhiên nên được tách ra để tinh giản của các can thiệp trong PRAP. Ô. DÅ©ng (Trung tâm TÆ° vấn và Nghiên cứu Quản lý Tài nguyên thiên nhiên - CORENARM): Doc No DocNo Rev: RevNo Date: DateFooter 238 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx • Dữ liệu Ä‘iá»?u tra và kiểm kê rừng toàn quốc đã được phản ánh trong việc phân tích các dữ liệu thay đổi rừng (2010-2015)? • Diện tích mất rừng là con số gá»™p, bao gồm cả rừng tá»± nhiên và rừng trồng? • Làm thế nào khối lượng gá»— giảm được tính theo suy thoái rừng? Ô. Nguyá»…n Ä?ại Anh Tuấn (Chi cục trưởng Kiểm lâm TTH): • PhÆ°Æ¡ng pháp tính diện tích suy thoái rừng và tăng chất lượng rừng được tính nhÆ° thế nào (bao gồm cả khoảng thá»?i gian đánh giá) cần được làm rõ. • Trồng lại rừng thÆ°á»?ng được tiến hành sau khi khai thác. Cần được thể hiện rõ ràng khi nào rừng trồng sẽ được phân loại là rừng (sau 3 năm trồng?). • Dữ liệu má»›i nhất vá»? rà soát ba loại rừng có được dùng để phân tích? • Lấn chiếm rừng là má»™t vấn Ä‘á»? phổ biến, • Mất rừng do thiên tai đã được tính trong báo cáo vì thÆ°á»?ng làm giảm Ä‘á»™ che phủ rừng? • Có giải pháp nào nếu các dữ liệu (nhÆ° trình bày hôm nay) không phù hợp vá»›i các dữ liệu Ä‘iá»?u tra & kiểm kê rừng toàn quốc (NFI & S) sẽ có trong tÆ°Æ¡ng lai hay không? Ô. Trần Quốc Cảnh (ERPD team) giải thích: • Nguồn 02 dữ liệu vá»? giám sát tài nguyên rừng chỉ bao gồm số kiểm kê. Do đó, việc sá»­ dụng các hình ảnh vệ tinh là rất quan trá»?ng để phân tích không gian xác định trạng thái rừng trong năm 2010, năm 2015 và thay đổi rừng trong giai Ä‘oạn này. Cần lÆ°u ý rằng không có sá»± khác biệt giữa rừng trồng chÆ°a khép tán (non) và đất trống trên hình ảnh vệ tinh. • BQLRPH Sông Bồ hiểu lầm giảm diện tích rừng (mất rừng) và mất đất. • Ban quản lý khu bảo tồn thiên nhiên Phong Ä?iá»?n a) Sá»± suy giảm là do khai thác gá»— bất hợp pháp hoặc khai thác chá»?n • Nam Ä?ông: Tính toán diện tích mất rừng bao gồm cả rừng tá»± nhiên và rừng trồng theo yêu cầ u của REDD+. Mất rừng chủ yếu xảy ra ở diện tích rừng trồng (nghÄ©a là khai thác), không phải rừng tá»± nhiên. (i) Các phân tích được dá»±a trên (1) giám sát rừng hàng năm, (2) các hình ảnh vệ tinh vì các dữ liệu Ä?iá»?u tra và kiểm kê rừng toàn quốc vẫn chÆ°a có. (ii) Ä?iá»?u gì và làm thế nào để Ä‘iá»?u chỉnh sau khi dữ liệu NFI & S được công bố ? 6. Trình bày vá»? ná»™i dung dá»± thảo PRAP của ông Baku Takahashi • Ông Baku có bài thuyết trình vá»? dá»± thảo PRAP cho tỉnh Thừa Thiên-Huế. 7. Phản hồi vá»? dá»± thảo PRAP Ô. Du: • Tại sao các hoạt Ä‘á»™ng cải tạo rừng và làm giàu rừng nhÆ° trồng bổ sung của mây và lâm sản ngoài gá»— dÆ°á»›i tán rừng không được Ä‘Æ°a vào? • Vì các huyện mục tiêu của PRAP là A LÆ°á»›i, Nam Ä?ông, Phong Ä?iá»?n, nÆ¡i du canh trong dân địa phÆ°Æ¡ng là khá phổ biến, phục hồi rừng trên diện tích canh tác được phân loại là đất rừng phòng há»™ nên được Ä‘Æ°a vào nhÆ° má»™t hoạt Ä‘á»™ng. • Ngân sách nhà nÆ°á»›c theo Nghị định 75/CP cÅ©ng nên tính vào PRAP. • Thông tÆ° liên bá»™ số 100/2013/TTLT-BTC-BNNPTNT của Bá»™ Tài chính - Bá»™ NN & PTNT ngày 26/7/2013 vá»? há»— trợ phát triển sinh kế. Ô. Hoàng: Doc No DocNo Rev: RevNo Date: DateFooter 239 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx • Phát triển rừng trồng bá»?n vững đòi há»?i phải có sá»± tham gia của các công ty lâm nghiệp nhà nÆ°á»›c, các doanh nghiệp, há»™ gia đình và cần có má»™t cÆ¡ chế để giảm thiểu rủi ro trong kinh doanh gá»— và cung cấp bảo hiểm cho rừng trồng. • Ä?ối vá»›i phát triển rừng sản xuất, ngÆ°á»?i dân địa phÆ°Æ¡ng cÅ©ng sẽ được tham gia vào vì các nhóm đối tượng khác nhau sẽ đòi há»?i cách tiếp cận khác nhau? • Sinh kế: cần chú ý để đủ phân bổ ngân sách cho phát triển sinh kế của ngÆ°á»?i dân địa phÆ°Æ¡ng vì đây là việc rất quan trá»?ng để quản lý rừng bá»?n vững. Ô. Till: Các mô hình kinh doanh trồng rừng có hiệu quả cần được thúc đẩy. Ô. DÅ©ng (Phó Chi cục trưởng kiểm lâm): • Ná»™i dung PRAP ít nhiá»?u Ä‘á»?u chuẩn bị đầy đủ vá»›i các hoạt Ä‘á»™ng đã được liệt kê để đối phó vá»›i nạn mất rừng và suy thoái rừng. • Hoạt Ä‘á»™ng lâm sinh (phát triển cÆ¡ sở hạ tầng) nên được thêm vào vì đây là cÆ¡ sở cho các hoạt Ä‘á»™ng khác nhÆ° trồng và chăm sóc rừng (Phong Ä?iá»?n, Bạch Mã). • Bố trí ná»™i dung phải phù hợp vá»›i hÆ°á»›ng dẫn PRAP của Bá»™ NN & PTNT. Ô. Nguyá»…n Ä?ại Anh Tuấn (Chi cục trưởng kiểm lâm Thừa Thiên-Huế): • Phát triển gá»— lá»›n liên kết vá»›i chứng chỉ FSC. • Bảo tồn Ä‘a dạng sinh há»?c phải đảm bảo đạt được hai chỉ số, nghÄ©a là giảm chia cắt rừng và bảo tồn loài thành công. Vấn Ä‘á»? của chia cắt rừng đặc dụng cÅ©ng cần được giải quyết. • Liên kết vá»›i dữ liệu FORMIS cÅ©ng nên được quy định trong PRAP. Ô. Nguyá»…n Hữu Huy (Chi cục kiểm lâm Thừa Thiên-Huế): • Nghị định số 75 và Kế hoạch phát triển và bảo vệ rừng nên được lồng ghép vào. • Chia sẻ kế hoạch trồng gá»— lá»›n và mây nên được tích hợp vá»›i PRAP. • Mục tiêu trồng lại rừng cần được xem xét vì FPDP tập trung vào trồng rừng phòng há»™, trong khi dá»± thảo PRAP hiện tại tập trung vào trồng rừng sản xuất. • Mục tiêu đặt ra cho quản lý bảo vệ rừng là rất thấp so vá»›i kế hoạch/mục tiêu của tỉnh. Ô. Hùng (Hạt kiểm lâm Phú Lá»™c): • Cải thiện sinh kế của ngÆ°á»?i dân địa phÆ°Æ¡ng nên được quan tâm nhiá»?u để gián tiếp cải thiện quản lý bảo vệ rừng. • Khôi phục các công việc truyá»?n thống và giá»›i thiệu việc làm má»›i. • Trồng cây gá»— lá»›n nên lôi cuốn ngÆ°á»?i dân địa phÆ°Æ¡ng tham gia và thúc đẩy sá»± hiểu biết của há»? vá»? vấn Ä‘á»? này. Ô. DÅ©ng (giá»›i thiệu các thông tin phản hồi từ ông VÅ© Xuân Thôn): • Mục tiêu trồng lại rừng nên ở cả baoloiaj rừng sản xuất, phòng há»™ và đặc dụng. Giải thích của ông Baku Takahashi (Chuyên gia JICA tại / SNRM dá»± án): • Chúng ta có nên thêm các hoạt Ä‘á»™ng làm giàu rừng hoặc tích hợp hoạt Ä‘á»™ng này trong hợp phần phát triển sinh kế? • Chỉ các hoạt Ä‘á»™ng chính được Ä‘Æ°a vào dá»± thảo PRAP để bảo đảm tính khả thi của PRAP. • Giao đất giao rừng sẽ được bổ sung thêm nhiá»?u chi tiết. • Thiết lập các Æ°u tiên cho trồng lại rừng và các hoạt Ä‘á»™ng khác theo PRAP. • PRAP cho TTH chắc chắn sẽ được xây dá»±ng phù hợp vá»›i hÆ°á»›ng dẫn của Bá»™ NN & PTNT. Doc No DocNo Rev: RevNo Date: DateFooter 240 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx 8. Các bÆ°á»›c tiếp theo: Ông Baku Takahashi đã trình bày kế hoạch. 9. Phát biểu của ông Hiro Miyazono (Cố vấn trưởng kỹ thuật của JICA / SNRM dá»± án) • Tá»± tin cao vá»? sá»± hợp tác vá»›i nhóm ERPD. • Cần tham vấn vá»›i FCPF trÆ°á»›c khi UBND tỉnh phê duyệt PRAP. • Há»™i thảo đạt được mục tiêu ban đầu Ä‘á»? ra. 10. Tổng kết • Dá»± thảo PRAP nói chung đáp ứng các yêu cầu vá»›i má»™t số ná»™i dung cần được hoàn chỉnh, tính đến các mốc thá»?i gian có hạn cho việc chuẩn bị. • Giải thích của nhóm ERPD và các tÆ° vấn rõ ràng và thá»?a đáng. • Nhóm ERPD phải ná»— lá»±c để hoàn chỉnh PRAP vì việc phê duyệt PRAP sẽ mất hai tháng và sau đó để ná»™p cho Ngân hàng Thế giá»›i. Doc No DocNo Rev: RevNo Date: DateFooter 241 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx 2. Danh sách ngÆ°á»?i tham gia Giá»›i Số Há»? tên Chức vụ CÆ¡ quan Dân tá»™c tính 1 Hiroki Miyazono Cố vấn trưởng Dá»± án JICA-SNRM Nam Nhật 2 Cố ván kỹ thuật - Dá»± án JICA-SNRM Nam Nhật Baku Takahashi REDD+ Ä?iá»?u phối viên JICA-SNRM Project Nữ Kinh 3 Ä?á»— Thị Thu Thuá»· chÆ°Æ¡ng trình Cố vấn cao cấp UNIQUE Lâm nghiệp và sá»­ dụng Nam Ä?ức 4 Till Pistorious đất Cố vấn UNIQUE Lâm nghiệp và sá»­ dụng Nam Ä?ức 5 Maximlian Roth đất 6 Nguyá»…n Hồng Linh Cán bá»™ UBND tỉnh Nam Kinh 7 Võ Văn Du Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Nam Kinh Nguyá»…n Ä?ại Anh Giám đốc Chi cục kiểm lâm Nam Kinh 8 Tuấn Chi cục kiểm lâm (trưởng nhóm Nam Kinh 9 Phạm Ngá»?c DÅ©ng Phó Giám đốc công tác ERPD) Quỹ bảo vệ và phát triển rừng Nam Kinh 10 Trần Quốc Cảnh Phó Giám đốc tỉnh (thành viên nhóm công tác ERPD) 11 Trần VÅ© Ngá»?c Hùng Phòng sá»­ dụng và phát triển rừng, Nam Kinh Chi cục kiểm lâm (thành viên Nam Kinh 12 Nguyá»…n Hữu Huy Trưởng phòng nhóm công tác ERPD) Nguyá»…n Thị Thanh Chi cục bảo vệ môi trÆ°á»?ng (Sở Nữ Kinh 13 Chuyên viên Thủy TN&MT) Hoàng Xuân Anh Phòng Kế hoạch tài chính (Sở đầu Nam Kinh 14 Tuấn tÆ°) 15 Ngô Quang Thịnh Chuyên viên Sở xây dá»±ng Nam Kinh 16 Lê Thị Mỹ Nhung Chuyên viên Sở xây dá»±ng Nữ Kinh 17 Trần Quang Tuyến Phó giám đốc sở Sở giao thông vận tải Nam Kinh TrÆ°Æ¡ng Thi Kim Sở tài chính Nữ Kinh 18 Chuyên viên Quyên 19 Trần Thi Thu HÆ°Æ¡ng PA81, Công an tỉnh Nữ Kinh 20 Nguyá»…n Bá Thao Hạt phó kiểm lâm Hạt kiểm lâm Phong Ä?iá»?n Nam Kinh 21 Ä?inh Công Bình Hạt phó kiểm lâm Hạt kiểm lâm Phong Ä?iá»?n Nam Kinh Doc No DocNo Rev: RevNo Date: DateFooter 242 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx Giá»›i Số Há»? tên Chức vụ CÆ¡ quan Dân tá»™c tính 22 Nguyá»…n Văn Hùng Hạt phó kiểm lâm Hạt kiểm lâm Phú Lá»™c Nam Kinh 23 Nguyá»…n Ä?ình CÆ°Æ¡ng Hạt phó kiểm lâm Hạt kiểm lâm Nam Ä?ông Nam Kinh 24 Lê Quốc Huy Kiểm lâm Hạt kiểm lâm Nam Ä?ông Nam Kinh 25 Trần Ä?ình Thiên Hạt phó kiểm lâm Hạt kiểm lâm A LÆ°á»›i Nam Kinh 26 Cao Văn Nhật Long Hạt kiểm lâm A LÆ°á»›i Nam Kinh Phó chủ tịch UBND UBND xã HÆ°Æ¡ng Nguyên Nam Katu 27 Hồ Văn Hồng xã Phó chủ tịch UBND UBND xã Thượng Nhật Nữ CÆ¡ Tu 28 Hồ Thị Hoa xã 29 Lê Tiến Hùng Cán bá»™ UBND xã Phong Mỹ Nam Kinh PHòng kế hoạch và HTQT, VQG Nam Kinh 30 Phan Quốc DÅ©ng Bạch Mã 31 Lê Văn HÆ°Æ¡ng Phó giám đốc Khu dá»± trữ tá»± nhiên Phong Ä?iá»?n Nam Kinh Phòng QLBVR, BQLRPH A Nam Kinh 32 Nguyá»…n Quang Toàn LÆ°á»›i Phòng kế hoạch và kỹ thuật, Nam Kinh 33 Trần Hữu Hùng Trưởng phòng BQLRPH Nam Ä?ông 34 Nguyá»…n Mỹ BQLRPH Sông Bồ Nam Kinh Phòng kế hoạch và kỹ thuật, Nam Kinh 35 Bùi Văn Tri Phó Trưởng phòng Công ty lâm nghiệp Nam Hòa TrÆ°Æ¡ng Quang Trung tâm Phát triển Nông thôn Nam Kinh 36 Giám đốc Hoàng miá»?n Trung, Ä?ại há»?c Huế Trung tâm Phát triển Nông thôn Nam Kinh 37 Phan Trá»?ng Tri Cán bá»™ miá»?n Trung, Ä?ại há»?c Huế 38 Ngô Trí DÅ©ng Giám đốc CORENARM Nam Kinh Trung tâm nghiên cứu và phát Nữ Kinh 39 Phan Thị Diệu My Phó Giám đốc triển xã há»™i Doc No DocNo Rev: RevNo Date: DateFooter 243 00nh0gi00chi0n00i0tr00ng0v00x00h0i.docx