ព្រះរាជាណាចព្ររម្ពជា ុ ជាតិ សាសនា ព្រះម្ហារសព្ត ព្របខ័ណ្ឌ រសាងផែនការសព្ាប់ជនជាតិដ ើម្ភាគតិច សព្ាប់ គដព្ាងដ ើ រម្ពសកា រ ់ គង់ទឹរសា ់ រែគតែ ា ត និងអនាម្័យ រនងព្បដទសរម្ព ុ ជា ុ សម្រាប់៖ ុ ធនាគារពភ ម្ររម ិ ពលោរ ១៨១៨ H STREET NW WASHINGTON, DC, USA ២០៤៣៣ លោយ៖ ិ សប ម្ររសួងឧសាហរមម នង ិ បរមម លេខ ៤៥ មហាវ ិថីម្រពះនលោត្តម ោជធានីភនំលពញ ១២២០៥ ិ ដរ ម្ររសួងសាធារណការ នង ឹ ជញ្ជូ ន ករងមហាវ ិថីម្រពះនលោត្តម និងផ្លូវលេខ១០៦ ោជធានីភនំលពញ ១២០០០ ន២ កខធនូ ឆ្ ំ ០១៨ ាត្កា ិ បញ្ជ ីអរសរកាត្់ ................................................................................................................................4 អារមភរថា ......................................................................................................................................6 ឹ សារសលងេប ...............................................................................................................................7 ខលម ី ផ្តីម ............................................................................................................................. 16 ១. លសចរតល ២. លគាេបំណងននម្ររបខ័ណឌ .......................................................................................................... 16 ិ ណ ៣. ការពព ី លម្រាង ........................................................................................................... 17 ៌ នាអំពគ ិ ឋភាពទូលៅននម្របជាជនជនជាត្ល ៤ . ទដ ិ លៅរនុងម្របលទសរមពុជា ................................................... 20 ិ ដីមភាគត្ច ៥. ម្ររបខ័ណឌ ចាប់នង តិ រ់់ព័នធ ........................................................................................... 24 ិ បទបបញ្ញត្ពា ិ បទបបញ្ញត្តិ របស់ម្របលទសរមពុជាអនុវត្តចំលពាះជនជាត្ល ៥.១ លគាេនលោបាយ ចាប់ វ ិធាន នង ិ ដីមភាគត្ច ិ ........................................................................................................................... 24 ិ ដេពារ់ព័នធនង ៥.២ រិចចម្រពមលម្រពៀងអនតរជាត្ក ឹ ម្របលទសរមពុជា .................................................... 26 ិ ត្តិរបស់ធនាគារពភ ៥.៣ លគាេនលោបាយម្របត្ប ិ ពលោរ( ជនជាត្ិលដីមភាគត្ិច :OP៤.១០) ......... 26 ី ា ៥.៤ ការវ ិភាគអំពគ ល ត្ ...................................................................................................27 ិ ត្ ៦. ការពន ិ ការវាយត្នមលសងគមបឋម .......................................................................................... 28 ិ យ នង ិ ត្ ៦.១ ការពន ិ យ ............................................................................................................... 28 ៦.២ េទធផ្េននការវាយត្នមលសងគមបឋម ............................................................................. 28 ៦.៣ ផ្េបះពាេ់កដេអាចលរីត្ានចំលពាះជនជាត្ិលដីមភាគត្ិច .............................................. 29 ៧. យនតការអនុវត្តការលរៀបចំ ការតាមោន និងបណតឹ ងសារទុរេ ................................................................ 30 ៧.១ ការលរៀបចំការអនុវត្ត្ ................................................................................................. 30 ី បាយការណ ៧.២ ការតាមោន ការចងម្ររងឯរសារ ការលធវរ ៍ សម្រាប់ WaSSIP .............................33 ៧.៣ ត្ាល ភាព និងយនតការបណតឹ ងសារទុរេ ...........................................................................34 ៧.៣ ការរសាងសមត្ថភាព ...............................................................................................37 2 ៧.៤ កាេវ ិភាគ ..............................................................................................................37 ៧.៤ ថវ ិកា .....................................................................................................................37 ៨. ការវាយត្នមលសងគមនិងការលរៀបចំកផ្នការជនជាត្ិលដីមភាគត្ិច ............................................................ 38 ី ស្រសតលម្របម្រ ៨.១ វ ិធសា ី បាស់សម្រាប់ការវាយត្នមលសងគម ................................................................ 38 ៨.២ ការពល ិ ម្រគាះលោបេ់លោយលសរន ី ង ំ ឹ ងជាមុន........................................................39 ិ ផ្តេ់ដណ ឧបសមព័នធទី ១ :លគាេការណ ិ ម្រគាះលោបេ់ នង ៍ កណនាំបលចចរលទសសម្រាប់ការពល ិ ឌ្ឍន៍ជន ិ ការលរៀបចំកផ្នការអភវ ិ ដីមភាគត្ច ជាត្ល ី វ ិ (IPP) ម្រពមទំងឯរសារសតព ី ិធានការការពារលផ្សងលទៀត្ ................................................ 42 ិ ត្ ឧបសមព័នធទី ២: ការពន ិ ដីមភាគត្ច ិ យឋមចំលពាះជនជាត្ល ិ ..................................................................... 50 3 បញ្ជ ីអរសរកាត្់ ARAP Abbreviated Resettlement Action Plan ី ំលៅជាថមី កផ្នការសរមមភាពសលងេបននការតាំងទេ ECOP Environmental Code of Practice ិ ត្តក ម្ររបម្របត្ប ិ ថន ិ ផ្នរបរសា EIA Environmental Impact Assessment ិ ថន ការវាយត្នមលលហត្ុបះពាេ់បរសា EMF Environmental Management Framework ម្ររបខ័ណ ិ ថន ឌ ម្រគប់ម្រគងបរសា EMP Environment Management Plan ិ ថន កផ្នការម្រគប់ម្រគងបរសា ESIA Environment and Social Impact Assessment ិ ថ ន នង ការវាយត្នមលលហត្ុបះពាេ់បរសា ិ សងគម ESMF Environmental and Social Management Framework ម្ររបខ័ណ ិ ថ ន នង ឌ ម្រគប់ម្រគងបរសា ិ សងគម ESMP Environmental and Social Management Plan ិ ថ ន នង កផ្នការម្រគប់ម្រគងបរសា ិ សងគម ESSAF Environmental and Social Screening and Assessment Framework ម្ររបខ័ណ ិ យនិងវាយត្នមលបរសា ឌ ពិនត្ ិ សងគម ិ ថ ន នង IDA International Development Association សាគមអភិវឌ្ឍន៍អនតរជាត្ិ IEIA Initial Environmental Impact Assessment ិ ថ នលដីមដំបូង ការវាយត្នមលលហត្ុបះពាេ់បរសា IPO Indigenous People Organization អងគការជនជាត្ិលដីមភាគត្ិច IPP Indigenous People Plan កផ្នការអភិវឌ្ឍជនជាត្ិលដីមភាគត្ិច IPPF Indigenous People Planning Framework ម្ររបខ័ណឌ រសាងកផ្នការជនជាត្ិលដីមភាគត្ិច 4 ISDS Integrated Safeguards Data Sheet ឹ ទន សនលរ ិ នន័យសាហរណរមមសតីពវ ី ិធានការការពារ MoE Ministry of Environment ិ ថន ម្ររសួងបរសា NGO Non-Government Organization អងគការមិនកមនរោឋ ភិបាេ PRA Participatory Rapid Assessment ការវាយត្នមលរហ័ សកដេានការចូេរួម RGC Royal Government of Cambodia ោជរោឋ ភិបាេរមពុជា RPF Resettlement Policy Framework ម្ររបខ័ណឌ លគាេនលោបាយសតីពីការតាំងទីេំលៅជាថមី ROW Right of Way ិ ញ្ច ីមផ្លូវ ចល SDG Sustainable Development Goals ិ ឌ្ឍន៍ម្របរបលោយចរ លគាេលៅអភវ ី ភាព SESA Strategic Environmental and Social Assessment ិ ថ ន នង ការវាយត្នមលជាយុទធសាស្រសតកផ្នរបរសា ិ សងគម TEGs Technical Environmental Guidelines ិ ថន លគាេការកណនាំបលចចរលទសកផ្នរបរសា WaSSIP Water Supply and Sanitation Improvement Project គលម្រាងលេរ ី រមពស់ការផ្គត្ផ្ ់ ងគ ់ ទរ ឹ សា ិ អនាម័យ ា ត្ នង WB World Bank ិ ពលោរ ធនាគារពភ 5 អារមភរថា ឯរសារវ ិធានការការពារផ្េបះពាេ់លនះានល្ម ះថា ម្ររបខ័ណ ិ ដីមភាគត្ច ឌ រសាងកផ្នការជនជាត្ល ិ (IPPF) ជាឯរសារកដេលរៀបចំល ង ី រមពស់ការផ្គត្់ផ្គង់ទរ ី សម្រាប់គលម្រាងលេរ ឹ សាា ត្ ិ អនាម័យលៅរមពុជា នង ូ បានបលងកត្ (WaSSIP)។ ឯរសារលនះម្រត្វ ី លេម ី ល ង ី ូ េោ ី រវាយត្នមលសងគម (SA)។ IPPF ជាកផ្នរ ឋ នននេទធផ្េពកា ិ ត្ មួយននេខ ិ ុបររណ ឺ របខ័ណ ៍ ការពារផ្េបះពាេ់ជារួម លពាេគម្រ ិ ថ ន នង ឌ ម្រគប់ម្រគងបរសា ិ សងគម (ESMF) សម្រាប់ គលម្រាង WaSSIP។ IPPF ឹ ម្រត្ូវអនុវត្តចំលពាះការវ ិនល លនះនង ិ ញ្ញបបទនលោយម្ររុម ិ ោគទំងអស់កដេផ្តេ់ហរ ិ ពលោរ (WB) សម្រាប់ការគាំម្រទបលចចរលទស នង ធនាគារពភ ិ ញ្ញវត្ថុពគ ិ /ឬហរ ី លម្រាងលនះ។ ជ រ់រុ ងកផ្ន គលម្រាងលនះានសាសភាគចំនួនពីរ ដូចបានបញ្ជ ន រទី ៣ ននឯរសារលនះ។ គលម្រាងលនះនឹងម្រត្ូវអនុវត្ត ិ សិបបរមម នង លោយម្ររសួងឧសាហរមម នង ិ ម្ររសួងសាធារណការ និងដឹរជញ្ជូ ន។ ការអនុវត្តវ ិធានការការពារផ្េ ី ម្រមបសម្រមួេកផ្នរគាំពារសងគម នង បះពាេ់លនះនឹងម្រត្ូវអនុវត្តលោយមស្រនតស ិ ថ នលៅម្ររសួងឧសាហរមម នង ិ បរសា ិ សិបបរមម និងម្ររសួងសាធារណការ និងដឹរជញ្ជូ ន។ ឯរសារលនះម្រត្ូវបានចាត្់ទុរជាឯរសាររស់ និងម្រត្ូវលធវីការករត្ម្រមូវ និងលធវីបចចុបបននភាពលៅតាមសាថ នភាព ំ នសរមមភាព។ ការពិលម្រគាះលោបេ់ជិត្សនិទធជាមួយធនាគារពិភពលោរ នង កម្របម្របួេ ឬលៅតាមទំហន ិ ការម្រពមលម្រពៀង ឺ ការចាំបាច់។ លៅលេី IPPF គជា 6 ឹ សារសលងេប ខលម ី ផ្តម លសចរតល ី 1> លគាេបំណងននការអភវ ិ ឌ្ឍគលម្រាង ( PDO) គឺលដីមបប ី េទធភាពផ្គត្់ផ្គង់ទរ ី លងកន ឹ សាា ត្ លសវារមមអនាម័យ ឹ ដំលណ និងពម្រងង ិ ត្តិរបស់អនរផ្តេ់លសវារមមលៅតាមទីម្ររុង ឬត្ំបន់កដេបានលម្រជីសលរស។ ី រការម្របត្ប ី 2> ឹ ានសាសភាគពីរ។ សាសភាគទី ១ សម្រាប់ការផ្គត្់ផ្គង់ទឹរលៅ សាសភាគគលម្រាង៖ គលម្រាងលនះនង លខត្តមណ ួ ម្រសុរលសា ឌ េគិរ ី ទីរម ិ ម្រសុរភនំម្រពឹរ រឯសាសភាគទ ោ ង នង ី ី ២ សម្រាប់លេីររមពស់អនាម័យលខត្ត លៅលខត្ដ លសៀមោបនិងលៅត្ំបន់លផ្សងៗលទៀត្។ 3> ម្ររបខ័ណ ិ ដីមភាគត្ច ឌ កផ្នការសម្រាប់ជនជាត្ល ិ ៖ លគាេនលោបាយម្របត្ិបត្ិតការរបស់ធនាគារពិភពលោរ ៤.១០ ី នជាត្ិលដីមភាគត្ិចម្រត្ូវបានផ្តួចលផ្តីមសម្រាប់គលម្រាងលនះលោយសារកត្ានជនជាត្ិលដីមភាគត្ច សតីពជ ិ រស់ លៅរនុងត្ំបន់អនុវត្តគលម្រាង។ លោយអនុលោមតាម OP ៤.១០ និងដំណារ់កាេមុនលពេវាយត្នមលគលម្រាង ម្ររបខ័ណឌ កផ្នការសម្រាប់ជនជនជាត្ិលដីមភាគត្ិច (IPPF) ម្រត្ូវបានលរៀបចំ ជំនស ួ ឱ្យកផ្នការអភិវឌ្ឍជនជាត្ិលដីម ភាគត្ិច ំ ជារ់ោរ់ននការវ ិនិលោគគលម្រាងអាចានផ្េបះពាេ់ លោយសារទីតាង ោ េ់ ឬផ្តេ់អត្ថម្របលោជន៍ផ្ទ ី េុះណាកត្្នដេ់ដំណារ់កាេអនុវត្ត។ ម្ររបខ័ណ សម្រាប់ជនជាត្ិលដីមភាគត្ិច លគលៅមិនទន់ដឹងលៅល យ ឌ ិ បង្ហ កផ្នការជនជាត្ិលដីមភាគត្ច ា ញពីអវីកដេត្ម្រមូវឱ្យានលៅរនុង OP ៤.១០ ទរ់ទងនឹងការលរៀបចំកផ្នការជន ជាត្ិលដីមភាគត្ិច រ៏ដូចជាធានាឱ្យានការពិលម្រគាះលោបេ់ឱ្យបានម្រគប់ម្រគាន់ ិ ម្របរបលោយខលម នង ឹ ម្រត្ូវ ឹ សារម្រត្ម ជាមួយជនជាត្ិលដីមភាគត្ិចលេីមូេោ ិ ជូនដំណ ឋ នននការពិលម្រគាះលោបេ់លោយលសរ ី នង ឹ ងជាមុន (FPIC) នាំឱ្យ ានការ ី ហគមន័ចំលពាះអនតោគមន៍របស់គលម្រាង កដេពួរលគនឹងានឱ្កាស គាំម្រទសហគមន៍ទូេំទូោយពស ទទួេបាននូវអត្ថម្របលោជន៍របស់គលម្រាង ម្រពមជាមួយនឹងការកាត្់បនថយផ្េបះពាេ់អវ ិជជានកដេអាចលរីត្ាន។ IPPF នឹងបលងកីត្ជាមូេោឋ នមួយសម្រាប់ការអនុវត្តគលម្រាង និងសម្រាប់ការម្រត្ួត្ពិនិត្យ និងវាយត្នមលអំពីរលបៀបកដេ ា ជាមួយជនជាត្ិលដីមភាគត្ិច។ លៅដំណារ់កាេអនុវត្តគលម្រាងកផ្នការជនជាត្ិលដីមភាគ គលម្រាងលោះម្រសាយបញ្ជ ី លោយកផ្ារលេី IPPF បនា ត្ិច (IPP) នឹងម្រត្ូវបានបលងកីត្ល ង ជ រ់ចាស់ោស់ពទ ោ ប់ពីានការបញ្ជ ំ វ ិនិលោគ ី ីតាង ោ េ់សម្រាប់ជនជាត្ិលដីមភាគត្ិច។ កដេទំនងជាានផ្េបះពាេ់ ឬផ្តេ់អត្ថម្របលោជន៍ផ្ទ ិ ម្ររបខ័ណ សាវតារ នង ឌ លគាេនលោបាយ 4> ី នជាត្ល លត្ជ ិ លគាេនលោបាយនានា រោ ិ ដីមជានរណា៖ លៅរនុងចាប់ នង ិ េរមពុជាបានកចង ជនជាត្ិ ឋ ភបា ិ ដីមភាគត្ច លដីមថាជា"ជនជាត្ល ិ ដីមភាគត្ច ិ "។ ជនជាត្ល ិ ម្រត្ូវបានលគសា ិ នា ដូច គ េ់ោច់លោយក រពីម្ររុមជនជាត្នា ិ វ កដេរស់លៅភាគឦសានតននម្របលទសរមពុជា ជាទូលៅមន ជា ជនជាត្ឡា ិ ដីម” លនាះ ិ ម្រត្ូវបានចាត្់ទុរថាជា “ជនជាត្ល លទ រឯជនជាត្ ី ិ វៀត្ណាម រ៏មន ិចាម ឬជនជាត្ល ិ ម្រត្ូវបានចាត្់ទុរថាជាជនជាត្ិលដីមកដរ។ លទះជាោងណារតី ទសសន: ិ ពុំានេរេណ:ចាស់ោស់ល យ អំពីជនជាត្ិលដីមភាគត្ច ី ី ជនជាត្ិកខមរ (ម្ររុមជនជាត្ិភាគលម្រចីន( រស់លៅ លហយ ណៈជាលម្រចីនជាជនជាត្ល រនុងត្ំបន់មួយចំនួន ានចរត្េរេ ិ ិ ។ ទរ់ទងលៅនឹងលគាេនលោបាយរបស់ ិ ដីមភាគត្ច 7 ធនាគារពិភពលោរសតីពីជនជាត្ិលដីមភាគត្ិច ណៈដូច អនរទំងលនាះម្រត្ូវបានចាត្់ទុរថាជាអនរកដេានចរត្េរេ ិ ខាងលម្រកាម: ញ ណរមមលោយខលួនឯងថាជាសាជិរននម្ររុមវបបធម៌ជនជាត្ល (រ( ការរំណត្់អត្តសញ្ជ ិ លោយ ិ ដីមភាគត្ច ី អត្តសញ្ជ ក រណាមួយ លហយ ញ ណលនះម្រត្ូវបានទទួេសាគ េ់ពីអនរដនទ។ ជ ប់ជាសមូហភាពលៅនឹងទជ (ខ( ានការផ្ាភា ិ ស្រសត ឬកដនដីដូនតាលៅរនុង ី ម្រមរចាស់ោស់តាមភូមសា ិ ចំលពាះធនធានធមមជាត្ល ត្ំបន់អនុវត្តគលម្រាង នង ី ម្រមរ នង ិ ៅរនុងទជ ំ នះ ិ កដនដីទង (គ( សាថ ប័នវបបធ៌មម្របនពណ ិ ច សងគម ឬនលោបាយ កដេោច់លោយក រពអ ី លសដឋរច ី នរានលម្របៀបកផ្នរ សងគម និងវបបធម៌ នង ិ ិ ដីម កដេលម្រចន (ឃ( ភាសាជនជាត្ល ី សាផ្លូវការរបស់ម្របលទស ឬត្ំបន់។ ី កត្ខុសពភា 5> ិ ដីមភាគត្ច ម្ររុមជនជាត្ល ិ ខមរានចំនន ិ ៖ រនុងចំលណាមម្របជាជនរមពុជាទំងអស់ ជនជាត្ក ួ ម្របាណ ៩០-៩៥ ិ នានា ដូចជា ចាមមូសម ភាគរយ។ ចំនួន ៥-១០ ភាគរយលផ្សងលទៀត្ រួមាន ជនជាត្ិភាគត្ច ិ និងលវៀត្ណាម នង លី ចន ិ ិ គត្ច ជនជាត្ភា ី រ៏ម្រត្ូវបានលគលៅថា "កខមរលេ" ិ ចំនួនដប់ម្របាំពរ នំ ជាជនជាត្ម ី ឬ "រុេសមព័នធភ" ិ កមនកខមរ។ ម្ររុមទំង ិ ន លនះម្រត្ូវបានលគបាន់សា ិ ានចំនួនម្របាណជា ១% ននចំនួនម្របជាជន ម នថាានចំនួនម្របកហេ ១២០.០០០ នារ់ នង ិ ដីមភាគត្ច រមពុជាសរុប។ ម្ររុមជនជាត្ល ី កដេានចាប់ពី ៣០០ នារ់លៅ ១៩០០០ នារ់ រួម ិ ចំនួនទំងដប់ម្របាំពរ ិ លម្រកាេ ថមន លខាញ ទំពួន ចាោយ ម្រគង ាន ពនង គួយ មេ ឹ កាលវត្ សាូច េុន កាចរ់ លម្រៅ សូយ(សាអុង( លសោៀង នង ិ 1 ិ ម្ររុមជនជាត្ភា កាលវត្ នង ិ ដនទលទៀត្ គល ិ គត្ច ឺ វៀត្ណាម ឡាវ នង ិ កខមរអុសា ិ ល ម ។ ម្ររុមជនជាត្ល ិ ភាគលម្រចន ិ ដីមភាគត្ច ី ិ ី (៦៧,៩ ភាគរយ( នង លៅលៅលខត្តរត្នគរ ិ មណ ិ ី (៥៩,៣ ភាគរយ( ។ សោង ឌ េគរ ិ ម្ររលចះរ៏ានអម្រតាខពស់ ឹ កម្រត្ង នង ិ ដីមភាគត្ច ននម្ររុមជនជាត្ល ិ រស់លៅផ្ងកដរ។ ិ បទបបញ្ញត្រ លគាេនលោបាយ ចាប់ វ ិធាន នង ំ ពាះជនជាត្ល តិ បស់ម្របលទសរមពុជាអនុវត្តចល ិ ដីមភាគត្ច ិ 6> ិ ព លគាេនលោបាយជាត្ស តី កា ី រអភវ ិ ឌ្ឍន៍ជនជាត្ល ិ ៖ លគាេនលោបាយលនះម្រត្ូវបាន ិ ដីមភាគត្ច អនុម័ត្ ន ំ ២០០៩ នង លោយទីសតីការគណៈរដឋមស្រនតីលៅនថៃទី ២៤ កខលមសាឆ្ ិ ោរ់លចញនូវលគាេនលោបាយរបស់រោឋ ភិបាេ ទរ់ទងនឹងជនជាត្ិលដីមភាគត្ិចលៅរនុងវ ិស័យវបបធម៌អប់រ ំ បណ ត េវ ិជា ុ ត ះបណា ិ ថ ន ដីធលី រសិរមម ជ ជីវៈ សុខភាព បរសា ធនធានទឹរ លហោ តិ ម៌ លទសចរណ ឋ រចនាសមព័នធ យុត្ធ ៍ និងឧសាហរមម ករ និងថាមពេ។ រួមជាមួយចាប់ភូមិបាេ ន ំ ២០០១) លគាេនលោបាយលនះផ្តេ់នូវការទទួេសា (ឆ្ ធិ នជាត្ិលដីមភាគត្ច គ េ់ចំលពាះសិទជ ិ ចំលពាះដីម្របនពណី វបបធម៌ និងទំលនៀមទាល ប់។ 1 ត ម៌៖ ការទទួេបានយុត្ិតធម៌លោយលផ្ទ ផ្លូវលៅររយុត្ិ ធ ត ម៌ យូអិនឌ្ីភី កខរញ្ជ ត ត្លេីស្រសតីម្ររីម្ររនិងជនជាត្ិលដីមភាគត្ិចម្ររសួងយុត្ិ ធ ន២ ញ ឆ្ ំ ០០៥ ័ ៥៩ ។ ទំពរ 8 7> ី កា លគាេនលោបាយសតព ី រចុះបញ្ជ ីនង ិ សទ ិ ល ធិ ម្របម្រ ិ ដីមភាគត្ច ី បាស់សហគមន៍ជនជាត្ល ិ លៅម្របលទសរមពុជាម្រត្ូវ ន ំ ២០០៩ និងអនុម្ររឹត្យសតីពីនីត្ិវ ិធីននការចុះបញ្ជ ីដី បានអនុម័ត្លោយទីសដីការគណៈរដឋមស្រនតីលៅនថៃទី ២៤ កខលមសាឆ្ ិ ម្រត្ូវបានចុះហត្ថលេខាលៅនថៃទី ៩ កខមថ ធលីរបស់សហគមន៍ជនជាត្ិលដីមភាគត្ច ន ំ ២០០៩ លោយ នាយររដឋម ិ ុនាឆ្ ស្រនតី។ លគាេនលោបាយលនះជាមូេោឋ នននការទទួេសា ន ំ ២០០១ នូវសិទធិរបស់សហគមន៍ គ េ់លៅរនុងចាប់ភូមិបាេឆ្ ិ លម្របីម្របាស់ដីជារមមសិទធិជាសមូហភាពរបស់ពួរលគ។ ជនជាត្ិលដីមភាគត្ិចរនុងការកាន់កាប់នង 8> ញ មពុជា (ឆ្ រដឋធមមនុញ្រ ី ន ចំលពាះចាប់និងាន ន ំ ១៩៩៣(៖ ាម្រតា ៣១.២ កចងថា "ពេរដឋកខមរានសិទធិលសមគា សិទធិលសរភាពន ី ិ ធិ លសរភាព ិងានសទ ី ិ ររណ នង ិ ចដូចៗគា ី រច ី ូជសាសន៍ ពណ ន លោយមិនគិត្ពព ៌ សមបុរ លភទ ភាសា ជំលនឿ សាសនា ទំលនាកផ្នរនលោបាយ រំលណី ត្ម្របភពលដីម សា ិ សា ថ នភាពសងគម ធនធាន នង ី "។ ជន ថ នភាពឯលទៀត្ល យ ជាត្ិលដីមភាគត្ិចគឺជាពេរដឋរមពុជា។ 9> ិ េឆ្ ចាប់ភូមបា ន ំ ២០០១ ទទួេសាគ េ់សិទធិរបស់សហគមន៍ជនជាត្ិលដីមភាគត្ិចលៅរនុងម្របលទសរមពុជា ជា ា ិ ិធសមូហភាព។ ាម្រតា ២៣ លៅរនុងចាប់រណ ច ស់អចេនវត្ថុ ជាដីរបស់ពួរលគ កដេានប័ណណរមមសទ ំ ត្់សហ គមន៍ជនជាត្ិលដីមភាគត្ិចថាជា:  ា ញពឯ ម្ររុមមនុសសកដេបង្ហ ិ ន ី រភាពជាត្ព ិ លសដឋរច ិ ុ ធ សងគម វបបធម៌ នង ិ ច  អនររស់លៅកបបម្របនពណី នង ិ  ី ីកដេពួរលគកាន់កាប់តាមទំលនៀមទា អនរោំដុះលេដ ី បាស់ជាសមូហភាព ល ប់ននការលម្របម្រ 10> តី ន ចាប់សព ី ម្រពល ឆ្ ី ន ំ ២០០២ (ាម្រតា ១១ ១៥ ១៦ ៤០( ធានានង ិ ទទួេសា ិ ធិរបស់ជនជាត្ល គ េ់សទ ិ ដីម ិ រនុងការបនតការលម្របម្រ ភាគត្ច ិ ចូេលៅកាន់ត្ំបន់នម្រពមួយចំនួនកដេម្ររុមទំងលនះលម្របម្រ ី បាស់ នង ី បាស់តាមកបបម្របនពណី ិ ការអនុវត្តរលបៀបរស់លៅរបស់ពួរលគរនុងការអាម្រស័យផ្េពន នង ី ម្រពល ។ ី ិ ម្រ រច ិ រ់ពន ច ពមលម្រពៀងអនតរជាត្ពា ធ ដេរមពុជាបានលធវី ័ ក 11> ិ កមនរោ លោងតាមលវទិកាអងគការមន ី ីរមពុជា ឋ ភិបាេសតព ី បររណ ម្របលទសរមពុជាគឺជាហត្ថលេខីលេឧ ៍ អនតរ 2 ិ ធិរបស់ជនជាត្ិលដីមភាគត្ិច ជាត្ិមួយចំនួនកដេការពារសទ ញ សដីពជ រ៏ដូចជាអនុសញ្ជ ី ីវៈចម្រមុះ (១៩៩២) កដេ ទទួេសា ួ ទីរបស់ជនជាត្ិលដីមភាគត្ិចរនុងការការពារជីវចម្រមុះ។ លៅឆ្ គ េ់ត្នា ន ំ ១៩៩២ រោឋ ភិបាេរមពុជាបានផ្តេ់ ច ប័នលេីរត្កា សចា ិ សញ្ជ ញ អនតរជាត្ិសតីពស ី ិទធិលសដឋរច ិ ច សងគមរិចច និង វបបធម៌។ ការណ ិ ធិរុ ងការ ៍ លនះរួមបញ្ចូ េទំងសទ ន ិ ធិទទួេបានមលធោបាយចញ្ អនុវត្តវបបធម៌ជារ់ោរ់ និងសទ ី បកាសរបស់អងគការសហម្របជាជាត្ស ិ ច ឹមជីវ ិត្។ លសចរតម្រ តី ី ិ ព ិ រ សទ ិ ដីមភាគត្ច ធិ បស់ជនជាត្ល ញ ឆ្ ិ ម្រត្ូវបានអនុម័ត្លោយមហាសននិបាត្អងគការសហម្របជាជាត្ិលៅកខរញ្ជ ន២ំ ០០៧។ ម្របលទស ជាលម្រចន ន ត្គាំម្រទលសចរតីម្របកាសកដេមិនជាប់់ ី រនុងពិភពលោរ រួមទំងម្របលទសរមពុជាផ្ងកដរ បានលបាះលឆ្ 2 ិ សញ្ជ រួមាន រត្កា ិ ព ញ អនតរជាត្ស ិ ល តី ីសទ ិ ច សទ ធិ សដឋរច ិ ធសងគម នង ិ សិទវ ធិ បបធម៌ (ICESCR) រត្កា ញ អនតរជាត្ស ិ សញ្ជ តី ស ិ ព ិ ធិពេរដឋ និងសទ ី ទ ិ ធិ ី បកាសរបស់អងគការសហម្របជាជាត្ស នលោបាយ (ICCPR) លសចរតម្រ តី ីសទ ិ ព ិ ជ ធិ នជាត្ល ិ ដីមភាគត្ិច នង ឺ សចរតម្រ ិ ជាទូលៅគល ី បកាសជាសរេសតី ពីសិទធិមនុសស។ 9 កាត្ពវរច ិ ។ ច អនុសញ្ជ ញ អនដរជាត្ស ិ ព ី រេុបបំបាត្់ោេ់ទម្រមង់ននការលរសលអ ដី កា ី ងី ពូជសាសន៍ (ICERD) ាម្រតា ៥ (e) ន នង ធានានូវភាពលសមីគា ម នការលរសលអ ិ គា ី ិ ធិលសដឋរិចច សទ ីងសទ ិ ធិសងគម និងសិទធិវបបធម៌ ជាពិលសសសិទធិទទួេការអប់រ ំ និងការបណ ត េ។ ុ ត ះបណា ិ ត្តកា លគាេនលោបាយម្របត្ប ិ ពលោរ: ជនជាត្ល ិ ររបស់ធនាគារពភ ិ (OP៤.១០) ិ ដីមភាគត្ច 12> ិ ត្តកា លគាេនលោបាយម្របត្ប ិ ពលោរ ៤.១០ (ជនជាត្ល ិ ររបស់ធនាគារពភ ិ ( ត្ម្រមូវឱ្យានវ ិធាន ិ ដីមភាគត្ច ការណ ិ សស ៍ រសាងកផ្នការពល ី រពារផ្េម្របលោជន៍របស់ជនជាត្ល លដីមបកា ិ កដេានអត្តសញ្ជ ិ ដីមភាគត្ច ញណ សងគម ិ វបបធម៌ខុសគា នង ន ពអ ី ត្តសញ្ជ ញ ណសងគម ិ វបបធម៌របស់សងគមភាគលម្រចន នង ី យពួរលគង្ហយរង ី កដេអាចលធវឱ្ លម្រគាះរនុងដំលណី រការអភវិ ឌ្ឍ។ បុលរេរេខណ ី ធវកា ឌ មួយសម្រាប់ការអនុម័ត្គលម្រាង OP ៤.១០ ត្ម្រមូវឱ្យអនរខចល ី រពលិ ម្រគាះ លោបេ់លោយលសរ ី នង ិ ផ្តេ់ដណំ ឹ ងជាមុន ដេ់ជនជនជាត្ល ិ ដីមភាគត្ច ិ កដេអាចរងផ្េបះពាេ់់ នង ី េំនា ំ ិ បលងកត្ ំ ូោយសម្រាប់គលម្រាងនង ននការគាំម្រទសហគមន៍ទូេទ ិ លគាេបំណងរបស់គលម្រាងលនះ។ ន ជាការសំខាន់ណាស់រុ ង ការរត្់សា ិ សហគមន៍នានា លពាេគព គ េ់ថា OP ៤.១០ សំលៅដេ់ម្ររុមសងគមនង គ ល យ ឺ ុំកមនសំលៅដេ់បុគេ ី ។ ី ា ការវ ិភាគអំពគ ន ល ត្/ភាពខុសគា 13> លទះបីជាម្របលទសរមពុជាានលគាេនលោបាយកដេទទួេសា ិ ិធរបស់ជនជាត្ិលដីមភាគត្ិចចំលពាះវបប គ េ់សទ ធម៌ ការអប់រ ំ ការបណ ត េវ ិជា ុ ត ះបណា ិ ថ ន ដីធលី រសិរមមធនធានទរ ជ ជីវៈ សុខភាព បរសា ឹ លហោឋ រចនាសមព័នធ យុត្តិធម៌ លទសចរណ ី ម្ររឹត្យ អនុម្ររឹត្យ ឬនីត្ិវ ិធត្ ៍ និងឧសាហរមម ករនិងថាមពេរតី លគលឃញ ី ិចត្ួចបុលណាណ ះកដេគាំពារ ឬ ការពារផ្េម្របលោជន៍ជាពិលសសរបស់ជនជាត្ិលដីមភាគត្ិច។ ជាទូលៅពួរលគម្រត្ូវបានលគចាត្់ទុរដូចពេរដឋកខមរកដរ។ ររណី លេីរកេងលនាះ ឺ ាប់ភូមិបាេរបស់រមពុជាបានទទួេសា គច គ េ់សិទធិរបស់សហគមន៍ជនជាត្ិលដីមភាគត្ិចលៅ ិ ធិលេអ រនុងម្របលទសរមពុជា រនុងការានរមមសទ ិ ធិដីធលីរបស់ពរ ី ចេនវត្ថុកដេជារមមសទ ី ុះ ួ លគ។ ជារ់កសតង នីត្ិវ ិធីលដីមបច ី ានសហគមន៍ជនជាត្ិលដីមភាគត្ិចត្ច បញ្ជ ីសមូហភាពម្រត្ូវចំណាយលពេោងយូរលហយ ិ ត្ួចបុលណាណ ះ (ម្របកហេ ិ ស ៥) បានទទួេប័ណណរមមសទ ំ ពីចាប់ភូមិបាេបានអនុម័ត្រនុងឆ្ ធិ មូហភាពចាប់តាង ន២ ន លនះ ំ ០០១ មរ។ ម្រសលដៀងគា កដរចាប់នម្រពល ី ៏ធានានង រ ិ ទទួេសា ី បាស់ នង គ េ់សិទធិរបស់ជនជាត្ិលដីមភាគត្ិចរនុងការបនតការលម្របម្រ ិ ការចូេលៅកាន់ ត្ំបន់នម្រពល ី ួយចំនន ម ួ កដេពួរលគលម្របីម្របាស់ និងអនុវត្តតាមកបបម្របនពណ ន ចមបងរវាង ី ។ ពុំលនាះលទៀត្លសាត្ ភាពខុសគា រិចចត្ម្រមូវរបស់ធនាគារពិភពលោរ និងលគាេនលោបាយរបស់ោជរោឋ ភិបាេរមពុជាជាប់ទរ់ទងនឹងអវត្តាននន ម្ររឹត្យ ី ិវ ិធីនិោមម្របត្ប ឬនត្ ិ ត្តិជារ់ោរ់តាមវ ិស័យ។ ចំណ ន ពីលគាេនលោបាយរបស់ធនាគារពភ ុ ចលនះផ្ោុយគា ិ ព ី វ លោរកដេទមទរឱ្យាននត្ ិ ិធី នង ិ កផ្នការេមាត្ ិ លដីមបកា ី រពារជនជាត្ល ិ ។ លហត្ុដូលចនះ IPPF នង ិ ដីមភាគត្ច ឹ ម្រត្ូវ ី លោយកផ្ារលេម បានលរៀបចំល ង ី ូេោ ិ ពលោរ លោយពចា ឋ ន OP៤.១០ របស់ធនាគារពភ ី គាេនលោបាយ ិ រណាលេល ិ បទបបញ្ញត្ពា នង ិ ម្រគាះលោបេ់លោយលសរន តិ រ់ព័នធរបស់ម្របលទសរមពុជា។ យនតការចាស់ោស់ សម្រាប់ការពល ិ ផ្តេ់ ី ង ដំណឹ ងជាមុន ី សវងររការគាំម្រទោងទូេទ លដីមបក ី ហគមន៍ជនជាត្ល ំ ូោយចំលពាះសរមមភាពគលម្រាងពស ិ ដីមភាគត្ច ិ ឹ ម្រត្ូវបានលម្របម្រ នង ន ី បាស់រុ ងអំ ុងលពេអនុវត្ត។ រនុងអំ ុងលពេននការអនុវត្ត យនតការលោះម្រសាយបណតឹ ងសារទុរេនង ឹ 10 ី លដីមបឱ្ ម្រត្ូវបលងកីត្ល ង ី យជនជាត្ិលដីមភាគត្ិចអាចបលញ្ច ញមត្ិតាមរយ:បណតឹ ងត្វា ឬការផ្តេ់លោបេ់ចំលពាះគលម្រាង លនះ។ ា សំខាន់ៗ នង បញ្ជ ី ានរនុងបញ្ជ ិ ផ្េបះពាេ់កដេអាចលរត្ ិ ដីមភាគត្ច ា ជនជាត្ល ិ ិ ត្ ការពន ី វត្តានននជនជាត្ល ិ យលមេ ិ នង ិ ដីមភាគត្ច ិ ម្រគាះលោបេ់បឋម ិ ការពល 14> ិ ិត្យដេ់ទីរកនលង ការចុះពន និងការម្រសាវម្រជាវឯរសារលោយអនរឯរលទសកផ្នរអភិវឌ្ឍន៍សងគមរបស់ធនាគារ ន ំ ២០១៨ បានររលឃញ ពិភពលោរលៅ កខមិថុនាឆ្ ី ថាជនជាត្ិលដីមភាគត្ិច ភាគលម្រចីនានវត្តានលៅរនងលខត្តរត្ន គិរ ី មណ ិ ត្ូចៗលផ្សងលទៀត្ ឌ េគិរ ី សោឹងកម្រត្ង និងលខត្តម្ររលចះ (ភាគឦសានននម្របលទសរមពុជា( ។ ម្ររុមជនជាត្ិភាគត្ច ់ ម (លសោៀង(លខត្ត រំពុងរស់លៅរនុងលខត្តម្រពះវ ិហារ (គួយ( លខត្តរំពង់សពឺ (សូយ( ម្រពះសីហនុ (សាូច( លខត្តរំពងចា រំពង់ធំ (គួយ( លខត្តបនា ោ យានជ័យ (គួយ( លខត្ត ឧត្តរានជ័យ (ចម្រមុះ(។ សហគមន៍ជនជាត្ិលដីមភាគត្ច ិ ទំង ំ សថិត្លៅត្ំបន់ោច់ម្រសោេននលខត្ដកដេពបា អស់ានទីតាង ម នផ្លូវេា( លហយ ិ រលៅដេ់ (គា ី មិនសូវានលហោឋ រចនា ធ លៅមណ សមព័ន។ ឌ េគិរការសា ី ី ោះមួយលៅផ្ោះមួយកដេលធវីល ង ភ សន៍ពផ្ ី លោយនាយរ ោ ត ញកចរចាយទឹរ ឋ នបណា បានបញ្ជ ម នការផ្គត្់ផ្គង់ទរ ជ រ់ថា ជនជាត្ិលដីមភាគត្ិច ភាគលម្រចីនគា ឹ សា ា ញពីឆនោៈរបស់ពរ ា ត្ និងបានបង្ហ ួ លគរនុងការ លម្របីម្របាស់ទឹរសាា ត្។ េទធផ្េបឋមននការវាយត្នមលសងគម 15> ិ ត្ ការពន ិ យលមេ ី បឋមលឃញ ី ថា ឹ សា គលម្រាងទរ ា ត្លៅមណ ី ី អាចានការបះពាេ់ដេ់សហគមជន ឌ េគរ ជាត្ល ិ ដីមភាគត្ច ំ ិ ។ លៅដណារ់កាេទី ១ ននគលម្រាង (ការពម្រងរ ី បណា ឹ សា ត ញទរ ា ត្រនុងម្ររុងកសនមលនារមយ( ី បណា លទះបជា ត ញត្ភា ជ ប់ទរ ឹ លៅរនុងម្ររុងកសនមលនារមយនង ឹ មន ិ ដីមភាគត្ច ិ លៅដេ់សហគមន៍ជនជាត្ល ិ រ៏លោយ ជន ជាត្ល ិ ដីមភាគត្ច ិ មួយចំនន ួ រំពុងរស់លៅតាមបលណា ត យផ្លូវបចចុបបនន កដេនង ឹ ានការត្លមលង ជ ប់បំពង់ទរ ី ត្ភា ឹ ថម។ ី ដំណារ់កាេទី ២ ននការង្ហរកដេម្រត្ូវផ្តេ់ហរ ឹ មន ិ ញ្ញបបទនលម្រកាមគលម្រាងលនះ នង ី ល ង ិ ម្រត្ូវបានបលងកត្ ី រហូត្ដេ់ គលម្រាងលនះសថត្ ិ លៅរនុងការអនុវត្ត គរ ន ំណារ់កាេលនះលហយ ឺ ុ ងដ ី កដេានការរ ំពង ឹ ថានង ឹ ពម្រងរ ត ញទឹរលៅទូទង ី បណា ំ ិ ដីមភាគត្ច សហគមន៍ជនជាត្ល ិ ។ ជារួម WaSSIP ានអត្ថម្របលោជន៍ដេ់សងគម។ សាសភាគអនុគលម្រាងម្រត្ូវ ឹ ថានង បានលគរ ំពង ី បាស់បលចចរវ ិទោសាមញ្ញ សមម្រសប នង ឹ លម្របម្រ ិ កដេមន ិ ចំណាយត្ច ី ដេ់សងគម ិ បងកផ្េវ ិបារលម្រចន ឹ សា លនាះលទ។ ការផ្តេ់ទរ ឹ ថានង ា ត្កដេានសុវត្ថិភាពម្រត្ូវបានរ ំពង ី លេកា ឹ ផ្តេ់ផ្េវ ិជជានោងលម្រចន ី ភាព ី រករេមាជវ ត ះអាសននមួយចំនួនត្ូចអាចលរីត្ានចំលពាះបរសា រស់លៅ។ ផ្េបះពាេ់អវ ិជជានបលណា ត េមរ ិ ថ នអាចលរីត្ានបណា ពីសរមមភាពសាងសង់។ ំ លនះអាចម្រគប់ម្រគងបានោងង្ហយលោយវ ិធានការកាត្់បនថយសតង់ោរ ផ្េបះពាេ់ទង សំណង់សុីវ ិេ ដូចជាការោរ់រម្រមិត្រំណត្់លេីលាងលធវីការ ការម្រគប់ម្រគងធូេីតាមរយៈការលម្រសាចទរ ឹ ិ ការ នង ិ រំណរដី។ ម្រគប់ម្រគងការហូរលម្រចាះ នង 11 ិ ត្ យនតការចាត្់កចងអនុវត្ត ម្រត្ួត្ពន ិ ោយការណ ិ យ សារទុរេ នង ៍ ការចាត្់កចងអនុវត្តន៍ 16> ធ នុវត្តគលម្រាង។ ម្ររសួងឧសាហរមម នង ការអនុវត្ដន៍ IPPF នឹងអនុវត្តតាមរចនាសមព័នអ ិ សិបបរមម នឹងបលងកត្ ី ី ម្ររសួងសាធារណៈការនង កផ្នរម្រគប់ម្រគងសាសភាគ ១ (CMU-១( សម្រាប់សាសភាគទី ១ លហយ ិ ដឹរជញ្ជូ ន នឹង ឹ ដឹរនាំការ បលងកីត្កផ្នរម្រគប់ម្រគងសាសភាគ ២ (CMU-២( សម្រាប់សាសភាគទី ២ ។ CMU-១ និង CMU-២ នង ី រម្រគប់ម្រគងហរ អនុវត្តគលម្រាងម្របចាំនថៃ ទទួេបនោុរលេកា ិ លធវី ិ ញ្ញវត្ថុ និងេទធរមម ពិនិត្យតាមោន វឌ្ឍនភាពគលម្រាង នង ិ យតាមោន នង ការម្រត្ួត្ពិនត្ ិ ថ នរបស់ ិ វាយត្នមល ធានានូវការអនុលោមជាមួយវ ិធានការការពារសងគម និង បរសា គលម្រាង លរៀបចំរបាយការណ៍ គលម្រាងម្រត្ួត្ពិនិត្យសំណង់សុីវ ិេ សំរបសំរេ ិ ម្របមូេធាត្ុចូេពីម្ររសួងពារ់ព័នធ ួ នង ទរ់ទងនឹងសាសភាគគលម្រាងលរៀងៗខលួន។ 17> ី ម្រមបសម្រមួេការគាំពារសងគមពរ មស្រនតស ិ សិបបរមមសម្រាប់ ី រូបម្រត្ូវបានកត្ងតាំងលោយម្ររសួងឧសាហរមម នង ី នង សាសភាគទ១ ី លដីមបទ ិ លោយម្ររសួងសាធារណៈការ និងដឹរជញ្ជូ ន សម្រាប់សាសភាគទ២ ី ទួេខុសម្រត្ូវលេី ិ IPP កដេអាចលធវីបាន។ ការទទួេខុសម្រត្ូវរួមានជាអាទិ៍ ការអនុលោមការពារតាម IPPF កដេបានអនុម័ត្ នង ី ធានាថាជនជាត្ិលដីមភាគត្ិច នង (រ( សរមមភាពអនុវត្តលៅតាម IPPF លហយ ិ ជនង្ហយរងលម្រគាះទទួេបានអត្ថ ី លម្រាង (ខ( - លរៀបចំរិចចម្របជុំពិលម្រគាះលោបេ់ជាសាធារណៈ នង ម្របលោជន៍ពគ ិ ការវាយត្នមលសងគមលៅរនុងសហគម ី ំណត្់ត្ម្រមូវការសម្រាប់ត្ប ន៍ជនជាត្ិលដីមភាគត្ិច លដីមបរ ំ ន់អនុវត្តគលម្រាងជារ់ោរ់ ផ្េបះពាេ់អវ ិជជានកដេ ត េមរពកា អាចលរីត្ានបណា ី រអនុវត្តរបស់គលម្រាងជារ់ោរ់លៅតាមត្ំបន់ និងអនតោគមន៍កដេអាចានចំលពាះ គលម្រាង (គ( ការលរៀបចំរណ ិ ចម្របជុំលោយលរៀបោប់េមាិត្អំពីការផ្សពវផ្ាយព័ត្៌ាន បញ្ជ ំ ត្់លហត្ុននរច ិ រា បញ្ជ ា ពភា ា ី ល ង រងវេ់ កដេលេរ ី រពិលម្រគាះលោបេ់ នង ី លោយ IP និងអនតោគមន៍របស់គលម្រាង និង (ឃ( លធវកា ិ ការលធវីបចចុបបនន ភាពចំលពាះការវាយត្នមលសងគម និងការលធវីរបាយការណ៍ ។ េទធផ្េនឹងម្រត្ូវសលងេបលៅរនុងរបាយការណ៍ មួយលហយ ី ម្រត្ូវបានបញ្ជូ នលៅ CMU លរៀងៗខលួនកដេនឹងចងម្ររងរបាយការណ៍ រួចបញ្ជូ នលៅធនាគារពិភពលោរ។ 18> ី ឧសាហរមម នង មនោរ ិ បរមមថា ិ សប ន រ់លខត្ត នង ិ រោ ឹ គជា ឋ ររទរ ឺ ការោេ័ ិ ន រ់លម្រកាមជាត្ិរបស់ MIH កដេជា យថា ំ ងរវាង MIH នង ទំនារ់ទន ា ធរមូេោ ិ សហគមន៍ / អាជា ឋ ន។ 19> ី បរ ទម្រ ឹ ាខាងគាំពារសងគម នង ឹ ម្រត្ូវបានបលងកីត្ល ង ី លដីមបគា ី ម្រ ំ រ់ទន ំ ទដេ់ការគាំពារមស្រនតីទនា ំ ងសំលៅធានាឱ្យ ការវាយត្នមលសងគមម្រត្ូវបានបំលពញ រួមជាមួយដំលណ ំ ឹ ងជា ី រការពិលម្រគាះលោបេ់លោយលសរ ី និងកដេានការផ្តេ់ដណ ី កដេកផ្នការជនជាត្ល មុន លហយ ិ ម្រត្ូវបានលរៀបចំ នង ិ ដីមភាគត្ច ិ អនុវត្ត។ ិ ការផ្សពវផ្ាយ ការតាមោន ការចងម្ររងឯរសារ នង 20> លោយសារវ ិសាេភាពននសំណង់សុវ ី ិេកដេម្រត្ូវអនុវត្តលៅតាមផ្លូវកដេានម្រសាប់លម្រកាមគលម្រាងលនះកដេ ំ ូចលហយ ានទំហត្ ី ការលម្រជីសលរសការវ ី ិ ោគជាអាទភា ិនល ិ ពនង ឹ អនុវត្តតាមរសាងកផ្នការ កដេានការចូេរួម នង ិ ដំលណ ិ ម្រគាះលោបេ់ កដេបានពព ី រការពល ិ ណ៌ នាលៅរនុងម្ររបខ័ណ ិ រ ំពង ឌ លនះ លគមន ឹ ានផ្េបះពាេ់អវ ិជជាន ឹ ថានង 12 ធំដុំ មរលេីដីធន ី ។ ដូលចនះគលម្រាងលនះម្រត្ូវខត្ លី ិងធនធានរបស់ជនជាត្ិលដីមភាគត្ិចល យ ឹ សមត្ថភាពរនុងការ ិ ខំពម្រងង ិ សមត្ថភាពលោះម្រសាយបញ្ជ តាមោនលោយខលួនឯងនង ា របស់សហគមន៍មូេោឋ ន ជាអាទិ៍ សហគមន៍ជនជាត្ិលដីម ិ វាយត្នមលលោយានការចូេរួម នឹងម្រត្ូវអនុវត្តន៍រុ ងរំ ភាគត្ិច។ ការតាមោន នង ន ី នុញ្ជ ុងលពេអនុវត្ត លដីមបអ ញ ត្ឱ្យ ធ ពរបស់គលម្រាង ម្របជាពេរដឋកដេរងផ្េបះពាេ់វាយត្នមលម្របសិទភា ិ រំណត្់វ ិធានការនានាលដីមបព នង ី អត្ថ ី ម្រងរ ម្របលោជន៍វ ិជជាននិងលោះម្រសាយផ្េបះពាេ់អវ ិជជាន។ ការណ៍ លនះនឹងានទម្រមង់ជាការម្របជុំលទៀងទត្់ (ម្របចាំម្រត្ី ន ល ការ នង ាស / ម្របចាំកខ( រវាងសហគមន៍អរ ិ នាយរោ ត ញ ទឹរ កដេជួយសម្រមួេលោយការពិលម្រគាះ ឋ នត្បណា ំ ស់កដេពារ់ព័នធនឹងម្ររុម លោបេ់ជាមួយម្របព័នធការពារសងគម ឬជាមួយមស្រនតីសម្រមបសម្រមួេ។ មោងលទៀត្ថាលត្ីទនា ី ល ង ជនជាត្ិភាគត្ិចបានលរត្ ី ម្រត្ូវបានលោះម្រសាយលោយអនុលោមតាមឯរសារលនះនឹងម្រត្ូវបានតាមោន និងោយ ការណ៍ លោយមស្រនតីសម្រមបសម្រមួេ/រុងសុេត្ង់ការពារសងគមកដរឬោងណា។ CMU-១ តាមរយៈមស្រនតីសម្រមប ល ឹងលធវកា សម្រមួេរបស់ខួ នន ន ី រតាមោន និងវាយត្នមលនផ្ោរុ ងលទៀងទត្់ ិ យល ង លេី IPPF / IPP រួមទំងការពិនត្ ី វ ិញនូវ របាយការណ៍ វឌ្ឍនភាពម្របចាំកខកដេបានបញ្ជូ នលោយវ ិសវររការោឋ ន។ យនតការត្ា ិ បណ ល ភាព នង តឹ ងសារទុរេ 21> លគាេនលោបាយជនជាត្ិលដីមភាគត្ិចរបស់ធនាគារពិភពលោរ ត្ម្រមូវឱ្យគលម្រាងវ ិនិលោគបលងកីត្យនត ការសម្រាប់លោះម្រសាយបណតឹ ងសារទុ រេ ី នាឱ្យានការលពញចិត្តរបស់ជនជាត្ិលដីមភាគត្ិចចំលពាះការអនុ លដីមបធា វត្តសរមមភាពពារ់ព័នធនឹង IPPF និងផ្តេ់ឱ្យជនជាត្ិលដីមភាគត្ិចនូ វលវទិការម្រសបចាប់សម្រាប់ការតាមោន និង ោយការណ៍ អំពីការអនុ វត្តសរមមភាពពារ់ព័នធនឹង IPPF ។ ជារ់កសតងលគាេបំណងននយនតការបណតឹ ងសារទុ រេលនះគឺ លដីមបអ ញ ត្ឱ្យជនជាត្ិលដីមភាគត្ិច និងអនរកដេលជឿថាពួរលគទទួេរងផ្េបះពាេ់ រនុងការកសវងររដំលណាះ ី នុ ញ្ជ ម្រសាយជាទីលពញចិត្តចំលពាះបណ ឹ េទធរមមដីធលី ការរំហត្ តឹ ងសារទុ រេកដេពួរលគអាចាន ទរ់ទងនង ិ លេីធនធាន ឬ អនតោគមន៍លផ្សងលទៀត្របស់គលម្រាង។ 22> លៅលពេចាប់លផ្តីមអនុវត្តគលម្រាង គណៈរមមការលោះម្រសាយបណ ឹ ម្រត្ូវបលងកីត្ល ង តឹ ងសារទុរេនង ន រ់ឃុំ ី លៅថា ក ត្់ ម្រសុរ នង សង្ហ ី ចនាសមព័នធកដេានម្រសាប់ កដេរួមាន នាយរោ ិ លខត្ត លេរ ឋ នអងគការលម្រៅរោ ិ េ អងគការ ឋ ភបា ិ ជនជាត្ភា សហគមន៍ ត្ំណាងស្រសតី នង ិ ម្របសន ិ គត្ច ី ន។ លៅតាមភូមិ យនតការបណ ិ លបា តឹ ងសារទុរេកដេានម្រសាប់ ិ / ឬលមដឹរនាំសាសនា នង កដេម្រត្ូវដឹរនាំលោយលមដឹរនាំចាស់ទុំ នង ិ លមរុេសមព័នធកដេមួយកផ្នរធំសហគមន៍មូេ ោឋ នអាចទទួេយរបាន លហយ ឹ ម្រត្ូវពម្រងឹងជាដំលណាះម្រសាយបណ ី នង ិ ទម តឹ ងសារទុរេរម្រមត្ ី ួយ។ ការលរៀបចំលនះជួយ ី ល ង ធានាថាម្របព័នធមួយម្រត្ូវបានបលងកត្ ី ួយលោះម្រសាយបណ ី លដីមបជ តឹ ងសារទុរេ ឬលោះម្រសាយពារយបណតឹ ងកដេអាច ី ល ង លរត្ ី បនា ោ ប់ពា ី នអនតោគមន៍របស់គលម្រាង។ យនតការបណ េ ង តឹ ងសារទុរន គ ឬម្ររុមកដេរង ឹ ម្រត្ូវអនុវត្តចំលពាះបុគេ ោ េ់ ឬលោយម្របលោេពគ ផ្េបះពាេ់លោយផ្ទ ិ /ឬ ី លម្រាង រ៏ដូចជាអនរកដេានផ្េម្របលោជន៍លៅរនុងគលម្រាង នង ី យានឥទធព ានេទធភាពលធវឱ្ ឹ ផ្តេ់ការប ិ េចំលពាះេទធផ្េរបស់គលម្រាងទំងវ ិជជាន ឬអវ ិជជាន។ គលម្រាងលនះនង ណ ត េ នង ុ ត ះបណា ិ ការគាំម្រទលដីមបព ី ម្រងង ឹ រចនាសមព័នធកដេានម្រសាប់សំលៅលោះម្រសាយម្របរបលោយម្របសទ ធ ព នង ិ ភា ិ ន ជាមួយបណ លោះម្រសាយរួមគា ី ល ង តឹ ងសារទុរេកដេ PAPs អាចលេរ ី រនុងរំ ុងវគគបណុ ត ះបណា ត េ នង ោ ប់ពកា ិ បនា ី រ ឹ ជនជាត្ល អនុវត្តសរមមភាពពារ់ព័នធនង ិ ។ ិ ដីមភាគត្ច 13 ការរសាងសមត្ថភាព 23> ការវាយត្នមលត្ម្រមូវការការបណ ត េ (TNA) នង ុ ត ះបណា ី រៀបចំឯរសារបណ ឹ ម្របម្រពឹត្តលៅលដីមបល ដ េពារ់ ុ ដ ះ បណា ឹ ត្ម្រមូវការលនាះ។ TNA នឹងលធវីល ង ព័នធ នង ី រនុងចំលណាម CMU ទីម្របឹរាខាងការគាំពារសងគម និងសហគមន៍។ ការ បណ ត េនង ុ ត ះបណា ឹ ម្រគបដណត ប់លេីលគាេនលោបាយការពារ និងអនុលោមភាពចំនួនបី លពាេគឺបរសាិ ថ ន ការតាំងទី េំលៅលោយបងេំ និងជនជាត្ល ិ ។ ជាមួយការបណ ិ ដីមភាគត្ច ត េ IPPF / IPP ជារ់ោរ់ រួមាន (រ( ុ ត ះបណា ទិដឋភាពទូលៅនន OP៤.១០ របស់ធនាគារ ិ ពលោរ និងចាប់ ម្រពមទំងបទបបញ្ញត្ពា ពភ តិ រ់ព័នធរបស់រមពុជា។ (ខ( ិ បញ្ជ ាត្ិកា នង ា អនុវត្ត IPPF / IPP (គ( ការលរៀបចំសាថ ប័នសម្រាប់ការអនុវត្តគលម្រាង រួមានត្ួនាទី និងការទទួេ ំ ឹង ខុសម្រត្ូវ (ឃ( រលបៀបពិលម្រគាះលោបេ់ជាសាធារណៈលោយលម្របីវ ិធីសាស្រសតពិលម្រគាះលោបេ់លោយលសរ ី និងផ្តេ់ដណ ា និងបណ ជាមុន (ង( នីត្ិវ ិធីលោះម្រសាយបញ្ជ តឹ ងសារទុរេ និង (f) ការត្ម្រមូវឱ្យានការតាមោន និងការោយការណ៍។ ថវ ិកា 24> ី គបដណ ថវ ិកាសំោប់ការអនុវត្ត IPPF គឺជាកផ្នរមួយននថវ ិកាគលម្រាង។ ថវ ិកាលនះនឹងលម្របីលដីមបម្រ ត ប់លេីការ ចំណាយម្របារ់ឧបត្ថមភបុគគេិរគលម្រាង និងចំណាយលេីរុងសុេត្ង់រុ ងការលរៀបចំ ន របាយការណ៍ អនុលោមភាព រួម ាន របាយការណ ិ នន័យ និងការលរៀបចំ IPP ជាលដីម។ ការបាន់សា ៍ ម្រត្ួត្ពិនិត្យនិងតាមោន ការម្របមូេទន ម នថវ ិកាាន លៅរនុងម្ររបខ័ណ ិ បរសា ឌ ម្រគប់ម្រគងសងគម នង ិ ថ ន(ESMF)។ ិ ម្រគាះលោបេ់ នង ការពល ិ ការផ្សពវផ្ាយជាសាធារណ: ី ស្រសល វ ិធសា ី បាស់សម្រាប់ការវាយត្នមលបឋម ត ម្របម្រ 25> ទីមួយ វ ិធីលនះម្រត្ូវបានលគលម្របរ ី ុ ងអំ ន ុងលពេរិចចម្របជុំពិលម្រគាះលោបេ់ជាមួយអាជាា ធរមូេោ ឋ ននិងសហគម ន៍រុ នងអំ ុងលពេ SA (ដណា ំ រ់កាេរសាងទសសនទនគលម្រាង( ។ លៅរនុងដណា ំ រ់កាេបនតបនាោ ប់វ ិធីសាស្រសតលនះ ី រៀបចំ IPP) ការអនុវត្តគលម្រាង និងការ នឹងម្រត្ូវបានលម្របីសម្រាប់ការម្រត្ួត្ពិនិត្យគលម្រាង ការវាយត្ំនេសងគម (លដីមបល ិ យ។ ដំលណ ម្រត្ួត្ពិនត្ ី រការ និងនីត្ិវ ិធីេមាិត្ពណ៌ នាលៅកផ្នរខាងលម្រកាម។ 26> ជ រ់ថាជនជាត្ិលដីមលៅរនុងត្ំបន់អនុវត្តគលម្រាង (ម្ររុងកសនមលនារមយ លខត្ត ការវាយត្នមលសងគមបឋមបានបញ្ជ មណ ី ជារួម នង ឌ េគិរ( ី លម្រាង បុកនតអាចរងផ្េបះពាេ់អវ ិជជានលោយសារការយរដី ឹ ទទួេផ្េវ ិជជានពគ សម្រាប់ការរសាងលហោឋ រចនាសមព័នផ្ គ ់ទឹរលៅម្របភពទឹរថមី ធ គត្់ផ្ង និងការសាងសង់សា ៍ ូមមួយចំនន ថ នីយប ួ លទៀត្ ំ សថត្ កដេអាចានទីតាង ួ លគ។ ិ លៅរនុងសហគមន៍របស់ពរ ការពល ិ ម្រគាះយលោបេ់លោយលសរ ី នង ំ ឹ ងជាមុន ិ បានផ្តេ់ដណ 27> ឹ អនុវត្តការពិលម្រគាះលោបេ់លពញលេញ នង គលម្រាងលនះនង ធ រនុងអំ ុងលពេពិនិត្យ ិ ការចូេរួមពីភាគីពារ់ព័ន។ ច គលម្រាង សហគមន៍ អនរភូមិ និងអាជា ពិច័យ ា ធរមូេោ ឹ ម្រត្ូវបានពិលម្រគាះលោបេ់អំពអ ឋ ន នង ិ ផ្េបះ ី ត្ថម្របលោជន៍ នង 14 ី ាន។ ពាេ់កដេអាចលរត្ លៅរនុងដំលណី រការលនះការពិលម្រគាះលោបេ់លោយលសរន ំ ឹ ងជាមុនមុននឹង ី ិងផ្តេ់ដណ ឹ តលៅលៅទីតាង ម្របម្រពឹត្តលៅជាភាសារបស់ជនជាត្ិលដីមភាគត្ិច និងម្របម្រពត្ ំ កដេានភាពង្ហយម្រសួេសម្រាប់ជនជាត្ិ ិ នង លដីមភាគត្ច ិ ជនជាត្ិលដីមភាគត្ិចកដេអាចរងផ្េបះពាេ់។ ី យរ ទសសនៈរបស់ជនជាត្ិលដីមភាគត្ិចម្រត្ូវលេរ មរពិចារណារនុងអំ ុងលពេអនុវត្តគលម្រាង ទនោឹមជាមួយការលគារពការអនុវត្តបចចុបបនន ការលគារពជំលនឿ និងចំណង់ ចំណូ េចិត្តកផ្នរវបបធម៌របស់ពួរលគ។ េទធផ្េននការពិលម្រគាះលោបេ់លនះនឹងម្រត្ូវចងម្ររងជាឯរសារ ជារបាយ ការណ ិ ោរ់ជូនធនាគារពភ ៍ តាមកាេរំណត្់ នង ី ត្ួត្ពន ិ ពលោរលដីមបម្រ ី រនុងអំ ុងលពេននការអនុវត្ត ិ ិត្យ សារជាថម។ គលម្រាង នឹងានការលធវីបចចុបបននភាពចំលពាះការវាយត្នមលសងគមផ្ងកដរ ី មោនផ្េបះពាេ់វ ិជជាន លដីមបតា នង ិ អវ ិជជានននគលម្រាង ី លម្រាង។ និងទទួេបានមត្ិលោបេ់ពីម្របជាពេរដឋកដេរងផ្េបះពាេ់ពគ លៅមុនលពេ ពិលម្រគាះលោបេ់ ឹ បញ្ជូ នលសចរតីជូនដំណ មនោីរលខត្តនីមួយៗនង ឹ ងដេ់សហគមន៍ ជម្រាបជូនដំណឹ ងដេ់លមដឹរនាំ ី ម្រមបសម្រមួេ នង របស់ពួរលគថា មស្រនតស ា ធរកដនដីនង ិ អាជា ី ការពិលម្រគាះលោបេ់នឹងម្របម្រពឹត្ត ឹ ចុះមរជួបពួរលគ លហយ ី សវងររការគាំម្រទពីអនតោគមន៍របស់គលម្រាង និងរំណត្់ររផ្េបះពាេ់អវ ិជជានរ៏ដូចជាការគាំម្រទពីគលម្រាង លៅលដីមបក លដីមបល ំ ឹ ងលនះនឹងលសនីសុំឱ្យសហគមន៍អលញ្ជ ីញ ី ោះម្រសាយផ្េបះពាេ់កដេអាចលរីត្ានផ្ងកដរ។ លសចរតី ជូនដណ ត្ំណាងរសរ ិ រ សាគមន៍ស្រសតី នង ិ លមភូមច ំ រនុងអំ ុងលពេទសសនរិចចលនះថា ិ ូេរួមម្របជុ។ ឹ នាំសហគមន៍ នង ន រ់ដរ ិ ឹ បង្ហ អនរចូេរួមដនទលទៀត្នង ឹ សរមមភាពកដេបានលសនល ា ញទសសនៈរបស់ពួរលគ ទរ់ទងនង ី ។ រនុងអំ ុងលពេ ី ង ិ ម្រគាះលោបេ់ នត្ ពល ី វ ី មាត្ ិ ិធេ ិ នង ឹ ម្រត្ូវរំណត្់លៅតាមភូមតា ិ មនម ី ណ ី ួយៗ លដីមបរ ី ាន ំ ត្់ផ្េបះពាេ់កដេអាចលរត្ ិ ការគាំម្រទកដេអាចលៅរួចលៅលម្រកាមគលម្រាងលនះ។ នង 28> ឹ ម្របម្រពត្ ការវាយត្នមលសងគមនង ឹ លត ៅលៅតាមត្ំបន់លគាេលៅកដេបានរំណត្់ថាអាចានផ្េបះពាេ់មរលេី ិ ដីមភាគត្ច ជនជាត្ល ី ីធលី នង ិ មរលេដ ី នធានលផ្សងលទៀត្។ ិ មរលេធ 29> ធ ោះម្រសាយជលា ម្របព័នល ល ះតាមរយៈយនតការបណតឹ ងសារទុរេកដេម្រត្ូវបានបលងកីត្ល ង ី ឹ ម្រត្ូវបានរំណត្់ នង ី នាឱ្យានការពចា លដីមបធា ិ សសចំលពាះេទធរមមដធ ិ រណាចំលពាះសលមលងរបស់ម្របជាជនរងផ្េបះពាេ់ (ជាពល លី ។ ី ( 15 ី ផ្តម ១. លសចរតល ី 1> ម្របលទសរមពុជាបានសលម្រមចលគាេលៅផ្គត្់ផ្គង់ទរ ិ ឌ្ឍន៍សហសសវត្សរ ៍ (MDGs) នង ឹ ននលគាេលៅអភវ ិ បានលធវី ព ះលៅររលគាេលៅអនាម័យ។ េទធភាពទទួេបានម្របភពទរ ឱ្យានវឌ្ឍនភាពលឆ្ ឹ សា ិ អនាម័យកាន់កត្ម្របលសរ ា ត្ នង ី ល ង ី ាន ៧៥ ភាគរយ នង ិ ៤៩ ភាគរយ។ េទធភាពទទួេបានទរ ិ គុណភាពននការផ្គត្់ផ្គង់ទរ ឹ នង ិ អនាម័យ លៅ ឹ នង កត្ានរម្រមត្ ិ ទបជាងបណា ត ម្របលទសរនុងត្ំបន់ លោយានម្របជាជនកត្ ២១% បុលណាណ ះកដេទទួេបានការផ្គត្់ផ្គង់ ឹ សា ទរ ឹ ាសុន ា ត្ (៣០% ននម្របជាជនានម្របភពទរ ិ េា នង ី ានគុណភាពមន ឹ ពី ិ ២០% ននម្របជាជនលម្របីម្របាស់ទរ ឹ លេដ ម្របភពទរ ី ( ី ។ ការសំលរចលគាេលៅកដេានមហច ិ តា ឆ ខពស់ននការអភវ ិ នតរភាពម្របរបលោយចរ ិ ឌ្ឍម្របរបលោយនរ ី ភាព (SDGs) សតព ី ទ ី រ ឹ សាា ត្ នង ិ អនាម័យ គជា ឺ បញ្ជ ា ម្រប មដ៏ធំមយ ា វ ិសម ួ ។ SDGs រួមបញ្ចូ េការលោះម្រសាយបញ្ជ ភាពជាបនតបនា ោ ប់ លដីមបស ី លម្រមចបាននូវការានទរ ី បាស់ជាសរេលៅម្រត្ម ឹ លម្របម្រ ឹ ឆ្ ន ំ ២០៣០ លហយ ន ចង់បាន ី រ៏ម្របាថា រំរត្ខព ិ ស់ជាងលសវាមូេោឋ នផ្ងកដរលពាេគកា ឺ រម្រគប់ម្រគងអនាម័យ ិ ការផ្គត្់ផ្គង់ទរ នង ឹ សា ិ ធ ា ត្កដេកាន់កត្ានម្របសទ ភាព។ ទរ ឹ កដេបានផ្តេ់លោយសុវត្ថភា ធ ំពង់ទរ ិ ពតាមម្របព័នប ន បំផ្ុត្លៅនង ឹ ានេរេណៈម្រសលដៀងគា ិ មន័យ SDG ឹ នយ ី កា សតព ឹ ម្របរបលោយសុវត្ថភា ី រម្រគប់ម្រគងលសវាទរ ិ ព។ ឹ ានសុវត្ថភា ការបលងកីនេទធភាពទទួេបានទរ ិ ពតាមម្របព័នធ បំពង់ទរ ឹ ជួយឱ្យរមពុជាររចលម្រម ឹ នង ី ន ព ះលៅររលគាេលៅរបស់ SDG ។ ផ្េបះពាេ់ននការលធវន ី លេឿនលឆ្ ី រមម ី គរូបនយ ី លោយការកម្របម្របួេអាកាសធាត្ុ ោងឆ្ប់រហ័សម្រត្ូវបានលធវីឱ្យកាន់កត្ធៃន់ធៃរល ង កដេលធវីឱ្យធនធានទឹរកាន់កត្ ខសត្់ កាន់កត្រខវរ់ និងពិបារពោររណ ី ំបន់កដេានម្របជាជនរស់លៅ ៍ ។ រនុងន័យលនះ ការម្រគប់ម្រគងទឹរសំអុយពត្ លម្រចីន បកនថមលេីការផ្គត្់ផ្គង់ទរ ិ បរសា ឹ ានសុវត្ថិភាពចំលពាះម្របជាជន អាចកាត្់បនថយការបំពុេដេ់ម្របភពទឹរនង ិ ថន បាន។ ២. លគាេបំណងននម្ររបខ័ណឌ 2> លគាេនលោបាយម្របត្ិបត្តិរបស់ធនាគារពិភពលោរ ៤.១០ ី ីជនជាត្ិលដីមភាគត្ិចជម្រមុញឱ្យាន សតព គលម្រាងលនះលោយសារកត្ានជនជាត្ិលដីមលៅរនុងត្ំបន់អនុវត្តគលម្រាង។ លោយអនុលោមតាម OP ៤.១០ និងមុន ដំណារ់កាេវាយត្នមល គលម្រាងកផ្នការអភិវឌ្ឍន៍ជនជាត្ិលដីមភាគត្ច ី លដីមបធា ិ (IPPF) ម្រត្ូវបានបលងកីត្ល ង ី នាថា ឹ ម្រត្ូវបានពិលម្រគាះលោបេ់ឱ្យបានម្រគប់ម្រគាន់ និងម្របរបលោយអត្ថន័យនាំលៅដេ់ការពិលម្រគាះ ជនជាត្ិលដីមភាគត្ិចនង ំ ឹ ងជាមុន (FPIC) ថាពួរលគនឹងានឱ្កាសលសមីគា លោបេ់លោយលសរ ី និងជូនដណ ន រនុងការកចររ ំកេរអត្ថម្របលោជន៍ ី ថាផ្េបះពាេ់អវ ិជជានកដេានសកា ននគលម្រាង លហយ ដ នុពេម្រត្ូវបានកាត្់បនថយឱ្យបានម្រត្ឹមម្រត្ូវ។ IPPF នឹង បលងកីត្ជាមូេោ ំ ីរលបៀបលោះម្រសាយរបស់គលម្រាងជាមួយ ឋ នសម្រាប់ការអនុវត្តគលម្រាង និងតាមោន និងវាយត្នមលអព បញ្ជ ំ ា ជនជាត្ិលដីមភាគត្ិច។ លៅដណា ឹ ម្រត្ូវ រ់កាេអនុវត្តន៍គលម្រាង កផ្នការម្របជាជន ជនជាត្ិលដីមភាគត្ិច (IPP) នង ី កផ្ារលេី IPPF លនះ បនា បានបលងកីត្ល ង ី ប ោ ប់ពត្ ី េទធផ្េននការ ំ ន់លគាេលៅម្រត្ូវបានរំណត្់ោងចាស់ោស់ លហយ ិ ត្ ម្រត្ួត្ពន ិ យម្របព័នស ធ ងគមបានបញ្ជ ជ រ់ពផ្ ី េបះពាេ់អវ ិជជានមរលេស ិ ដីមភាគត្ច ី ហគមន៍ជនជាត្ល ិ ។ 16 ិ ណ ៣. ការពព ី លម្រាង ៌ នាអំពគ 3> លគាេបំណងអភវ ិ ឌ្ឍន៍គលម្រាង (PDO) គល ី លងកីនេទធភាពផ្គត្់ផ្គង់ទរ ឺ ដីមបប ឹ សាា ត្ លសវារមមអនាម័យ នង ិ ពម្រងឹងដំលណ ិ ត្តរ ី រការម្របត្ប ី រុង ឬត្ំបន់កដេបានលម្រជីសលរស។ ិ បស់អនរផ្តេ់លសវារមមលៅតាមទម្រ ី 4> គលម្រាងកដេបានលសនា ី គឺ (១) គាំម្រទដេ់ការផ្គត្់ផ្គង់ទរ ី នសាសភាគពរ ិ ឃុ ំ ឹ លៅតាមលខត្ត លៅតាមម្ររុង នង ួ មួយចំនន ី រមពស់ម្របព័នធអនាម័យលខត្តលៅលខត្តលសៀមោបនង (ii) គាំម្រទការលេរ ិ ត្ំបន់លផ្សងលទៀត្។ សាសភាគ ី ួយៗម្រត្ូវបានកបងកចរបនតលៅជាអនុសាសភាគវ ិនល នម ី ហោ ិ ោគលេល ឋ រចនាសមព័នធ ិ អនុសាសភាគអនុវត្តការ នង ឹ សា ពម្រងង ិ អនុវត្តគលម្រាង។ ថ ប័ន អនុវត្តលគាេនលោបាយ នង សាសភាគទី ១: ការផ្គត្់ផ្ង ់ រ គ ទ ន រ់លខត្ត (IDA-៣០.៥ ោនដុោ ឹ លៅថា ិ ) ល រអាលមររ 5> សាសភាគលនះ ត ត្លេកា លផ្ទ ី លសវាផ្គត្់ផ្គង់ទរ ី រគាំម្រទដេ់ការពម្រងរ ី បជុំជនមួយចំនួន។ ឹ លៅកាន់ត្ំបន់ទម្រ ឹ ជួយដេ់អនរផ្គត្់ផ្គង់លសវាទរ គលម្រាងលនះនង ឹ សា ន រ់លខត្តលៅតាមទរ ា ត្សាធារណ:លៅថា ីម ី កនថម ួ លខត្តមួយចំនួន លដីមបប ិ ពម្រងរ នង ត ញកចរចាយទរ ី បណា ឹ បលម្រមឱ្ ី យអត្ថ ិ ជ ិ ទរ ិ នបកនថមលទៀត្ (រួមទំងការរសាងរកនលងផ្េត្ ឹ បកនថម តាមការ ចាំបាច់( ។ សាសភាគលនះរ៏គាម្រ ធ គត្់ផ្គង់ទរ ំ ទដេ់ការរសាងម្របព័នផ្ ី ខា ឹ ាសុន ត ឃុម ន ត្ត្ូចលៅតាមបណា ំ ួយចំនួនលៅ លម្រៅទរ ីមួ លខត្តសំខាន់ៗ កដេលៅមន ិ ទន់លសវារមមលៅល យ ី ិ ដង់សុល បុកនតម្របជាពេរដឋានចំនួន នង ី ត្សមម្រសប សម្រាប់ការផ្គត្់ផ្គង់ទឹរាសុីន។ ការផ្តេ់ហរ ិ ញ្ញបបទននិងម្របត្ិបត្តិការរបស់វ ិស័យឯរជនននម្របព័នផ្ គ ់ទឹរ ធ គត្់ផ្ង សាា ត្ខា ន ត្ត្ូចនង ិ យលមីេ និងជំរុញតាមរយៈេទធភាពបលចចរលទស លសដឋរច ឹ ម្រត្ូវបានពិនត្ ិ ញ្ញវត្ថុ។ គលម្រាងលនះ ិ ច និងហរ នឹងជួយអភិវឌ្ឍន៍យនតការមួយ លដីមបព ី ន គ ់ផ្គង់ទរ ិ ិត្យលមីេម្របព័នផ្ ធ ត្ ន ត្ត្ូចកដេបានលសនីសុំលៅតាមបណា ឹ ខា ំ នា ត ឃុនា ី លម្រមីសសម្រាប់ការផ្តេ់ហរ ពិចារណាលេជ ិ រ និងការម្រគប់ម្រគង ិ ញ្ញបបទនរបស់ឯរជន និង / ឬសាធារណៈ ម្របត្ិបត្ដកា ី បនា លហយ ី ចនាគលម្រាងឱ្យបានសមម្រសប។ លគរ ំពឹងថារមមវ ិធីរ ំរេ ោ ប់មរលដីមបរ ិ ននការគាំម្រទចំលពាះការលរៀបចំ និងការវ ិ គ ់ទឹរនង និលោគចំលពាះគលម្រាងផ្គត្់ផ្ង ឹ ម្រត្ូវបានអនុវត្ត។ ី ពីរមមវ ិធីអាទិភាពបឋមកដេម្រត្ូវ ការវ ិនិលោគនឹងចាប់លផ្តម ី រនុងអំ ុងលពេលរៀបចំគលម្រាង លដីមបសា បានលរៀបចំល ង ី រេបងនិងម្រត្ួសម្រតាយផ្លូវសម្រាប់រមមវ ិធីវ ិនិលោគទុនរ ំរិេ មួយលោយរេូន។ ជន ំ ួយបលចចរលទសលដីមបរ ំ ត្់ វាយត្នមល និងលរៀបចំបកនថមនូវររមមវ ិធីទីម្ររុង និងឃុក ី ណ ំ ដេបាន ី នង លម្រជីសលរស ន ។ លោយសារកត្បញ្ជ ឹ ចាប់លផ្តីមម្រសបគា ិ ុខ នង ា សនតស ិ ័យននការកម្រប ិ និរនតភាពទឹរទរ់ទងលៅនឹងហានភ ម្របួេអាកាសធាត្ុ ការរចនាដ៏េម្រ ធ ពថាមពេតាមរយៈការរំណត្់ទំហប ា បលសីរសម្រាប់ម្របសិទភា ំ រាណលម្រគឿងបរ ិ ិ េរ កា ិ លម្រគឿងចម្ររសមម្រសប ត្ម្រមូវឱ្យានការម្រគប់ម្រគងការអភិររសទឹរ ការអភិវឌ្ឍម្របភពទរ អគគិសនី នង ឹ ដនទលទៀត្ និងាន ការការពារម្របភព និងនិរនតរភាព។ 17 6> ជំនួយបលចចរលទសនឹងម្រត្ូវផ្តេ់លដីមបប ិ យ ី កនថម និងគាំម្រទដេ់ការម្រគប់ម្រគងគលម្រាង និងសមត្ថភាពម្រត្ួត្ពិនត្ របស់ទីភា ន រ់ង្ហរអនុវត្ត។ លេស ឹ រួមបញ្ចូ េផ្ងកដរនូវជំនួយបលចចរលទសលដីមបល ី ពីលនះលទៀត្ សាសភាគលនះរ៏នង ី េរ ី រមពស់េទធផ្េអនុវត្តន៍សម្រាប់អនរផ្តេ់លសវាផ្គត្់ផ្គង់ទឹរថា ន រ់លខត្តកដេបានលម្រជីសលរសសំ ី លៅម្រគប់ម្រគង និងដំលណីរ ំ លនះ ឱ្យធានាបាននូវនិរនតរភាពកផ្នរបលចចរលទស និងហរ ការម្របព័នធទង ិ ញ្ញវត្ថុ រួមបញ្ចូ េការពិចារណាអំពីហានិភ័យនន ការកម្របម្របួេអាកាសធាត្ុលៅរនុងម្របព័នធសលងកត្និងវាស់សោង់ (O&M) របស់ម្របព័នធលនះ និងលដីមបធា ី នាភាពត្ំណាង គ ់ទឹរ។ សាសភាគលនះនឹងផ្តេ់ជំនួយបលចចរលទសលដីមបស លយនឌ្័ររនុងការម្រគប់ម្រគងម្របព័នធផ្គត្់ផ្ង ី ិរា កណនាំ និង ត ញទឹរ (ោប់បញ្ចូ េទំងរមមវ ិធីកផ្ារលេីេទធផ្េតាមការចាំបាច់( កដេលផ្ទ បលងកីត្រមមវ ិធីត្បណា ី រជួយដេ់ ត ត្លេកា ា កផ្នរអាហារូបត្ថមភ (ឧទហរណ ម្រគួសារម្ររីម្ររកដេានបញ្ជ ន( ៍ ម្រគួសារកដេានរុារអាយុលម្រកាម ៥ ឆ្ ី ទួេ ំ លដីមបទ បានលសវាផ្គត្់ផ្គង់ទរ ឹ សាា ត្។ ភ ិងការលេីររមពស់ការម្រគប់ម្រគង / រមមវ ិធីននការម្របាម្រស័យទរ់ទងកផ្នរអាហាររូបត្ថមន ការសំអាត្ទឹរ និងឥរោបថសត ិ ីពីអនាម័យខលួនម្របាណលផ្សងលទៀត្ នឹងម្រត្ូវបានអនុវត្ត។ សារទំងអស់នឹងម្រត្ូវបានជូន ដំណ ី លងកីនអត្ថម្របលោជន៍របស់ស្រសតន ឹ ងតាមរយៈការវ ិភាគលយនឌ្័រលដីមបប ី រមមវ ិធីម្របាម្រស័យទរ់ទងលនះនង ី ិងលរមងម្រស។ ឹ ពោោមសហការ នង ិ ជំងឺម្ររន ិ សម្រមបសម្រមួេជាមួយរមមវ ិធីម្របាម្រស័យទរ់ទងនឹងអាហារូបត្ថមភ នង ិ ដនទលទៀត្ ដូចជា ការលេីររមពស់ នង ឹ ការបញ្ជូ នសារសុខភាព អាហារូបត្ថមភ និងអនាម័យខលួនម្របាណលៅតាមទីម្របជុំជននិងឃុ ំ ិ ពម្រងង នានា។ ី កនលងកដេគលម្រាងម្របសពវគា លៅទរ ន ជាមួយសំលណី គលម្រាងអាហារូបត្ថមភរមពុជា ំ ុងលរៀបចំ( (បចចុបបននរព សរមមភាពរួមគា ន នង ឹ តលៅតាមរយៈការជំរុញលវទកា ឹ ម្របម្រពត្ ិ ការតាមោនអនរទទួេផ្េកដេទទួេ ិ កចរចាយទូលៅ នង អនតោគមន៍រម ួ គា ន។ ំ យ ជន ួ បលចចរលទសមួយលដីមបគា ី ម្រ ិ សប ំ ទដេ់ម្ររសួងឧសាហរមមនង ិ ឌ្ឍយុទធ ិ បរមមរនងការអភវ សាស្រសតផ្គត្់ផ្គង់ទរ ី រុងនង ឹ លៅទម្រ ិ ោគរ៏ម្រត្ូវបានផ្តេ់ជូនផ្ងកដរ។ ិ កផ្នការវ ិនល សាសភាគទី ២: ការករលេរ ់់ ី រមពសម្របព័ ធ នាម័យម្ររង នអ ិ ត្ំបន់លផ្សងៗលទៀត្ (IDA – ២៤.៥ ោន ុ លសៀមោបនង ដុោល រអាលមររ( ិ 7> សាសភាគលនះលផ្ទ ី រគាំម្រទដេ់ការអភវ ត ត្លេកា ិ ការសាងសង់បណា ិ ឌ្ឍ នង ឹ សំអុយធំលៅកាន់បំពង់ ត ញេូទរ ី យម្រគួសារ នង េូកចរចាយចំបងកដេានម្រសាប់លៅម្ររុងលសៀមោប លដីមបឱ្ ជ ប់លោយផ្ទ ិ ម្ររុមហុនអាចត្ភា ោ េ់លៅនង ឹ ម្របព័នធេូបងាូររបស់ម្ររុង។ លោងចម្ររម្របម្រពត្ ឹ រត មមទរ ឹ សាា ត្ខា ិ កខសបញ្ជូ នចមបងម្រត្ូវបានសាងសង់ល ង ន ត្ធំនង នំ ី លៅឆ្ ២០០៨ លោយគា ម នេូរង នង ិ េូលជីងករាបល យី ។ បចចុបបននលនះានកត្សំណង់ធំៗលៅករបរទរ ឹ ធំ ៗ បុលណា ណ ះកដេ ម្រត្ូវបានត្ភា ជ ប់លហយី ម្រត្ូវពង ឹ កផ្ារលេេ ត ី ូសុ រសម្រាប់ សុ រទ ត រ ី ំពង់លម។ សមត្ថភាពសតុរត្ច ឹ សំអុយលចញពប ិ ត្ួចនង ិ ការ ខូចខាត្ចំលពាះបំពង់េូបញ្ជូ នលធវឱ្ ឹ សំអុយត្ច ី យទរ ិ ត្ួចបុលណា ឹ រ ណ ះកដេហូរលៅដេ់លោងចម្ររម្របម្រពត្ តិ មម។ លៅរកនលងកដេ ល ស់បូ រអាកាសធាត្ុ ការផ្ទ ត កដេបណា ដ េឱ្យានទរ ំ ន់លៅរនុងទម្រ ឹ ជន ី រុង ានការចមលងលោគោងខា លង ី ំនន់ទរ ំ ពជ ឹ ោមរបងកឱ្យានលម្រគាះថា ន រ់ដេ់សុខភាពលៅតាមត្ំបន់ជាលម្រចន ី រុង។ ការសាងសង់បណា ី រនុងទម្រ ឹ សំអុយធំ ត ញេូទរ ី ភា ជាមួយរមមវ ិធត្ ជ ប់ម្រគួសារនង ឹ លធវឱ្ ី យម្របលសរ ីល ង ី នូវការម្របមូេ ិ ការបញ្ជូ នោមរម្រគួសារលៅកាន់រកនលងម្របមូេ នង នង ិ រកនលងសាា ត្កដេកាត្់បនថយការចមលងលោគពោ ី មរលៅកាន់ម្របជាជនរនុងររណី ានទរ ំ ន់។ ឹ ជន សាសភាគ ំ ទការសា លនះរ៏គាម្រ ី ស ត រនត្ ិ មបទ នង ិ ការបលងកន ី បកនថមនូវម្របព័នធេូទរ ី េរ ឹ សំអុយកដេានម្រសាប់លដីមបល ិ ធ ី រមពស់ម្របសទ 18 ភាពដំលណ ធ ូ រួមជាមួយការសា ី រការរបស់ម្របព័នេ ី វ ិញ និងការលធវីឱ្យ ម្របលសីរល ង ត រល ង ី នូវសា ៍ ូមេូ និងម្របព័នធ ថ នីយប ិ ម្រគប់ម្រគងភរ់។ ទទួេ នង 8> ិ ថ ន និង / ឬការវ ិនិលោគលៅតាមបណា សាសភាគលនះនឹងជួយដេ់ការគាំម្រទការលេីររមពស់អនាម័យបរសា ត ំ ដេការផ្គត្់ផ្គង់ទឹរសថិត្លម្រកាមការគាំម្រទននសាសភាគទី ១ លដីមបល ឃុក ា ទឹរសំអុយកដេបានមរពី ី ោះម្រសាយបញ្ជ ី ននការផ្គត្់ផ្គង់ទរ ការលរីនល ង ឹ ។ លោយសារគលម្រាងផ្គត្់ផ្គង់ទឹរសា ំ ូច ា ត្ទំងលនះានទំហត្ ត ុរោរ់ ការយរចិត្ទ ទំនងជាលផ្ទ ិ ថ ន ម្រគួសារ និងការបងាូរទឹរសំអុយបានេាលៅជុំវ ិញម្រគួសារ។ តាម ត ត្លេីការលេីររមពស់អនាម័យបរសា ធ ំអាត្ទរ កដេអាចអនុវត្តបាន ម្របព័នស ន ត្ត្ូចនង ឹ សំអុយខា ី ល ង ឹ ម្រត្ូវបានបលងកត្ ី ។ 9> ជំនួយបលចចរលទសនឹងម្រត្ូវផ្តេ់លដីមបប ិ យ ី កនថម និងគាំម្រទដេ់ការម្រគប់ម្រគងគលម្រាង និងសមត្ថភាពម្រត្ួត្ពិនត្ របស់ភា ួ បញ្ចូ េផ្ងកដរនូវជំនយ ន រ់ង្ហរអនុវត្ត។ លេីសពីលនះលៅលទៀត្ សាសភាគលនះរ៏រម ី រមពស់ ួ បលចចរលទសលេរ ី យានដំលណ សមត្ថភាពបលចចរលទស និងេទធផ្េអនុវត្តដេ់លោងចម្ររម្របម្រពឹត្តរមមទឹរសំអុយលខត្ដលសៀមោប លដីមបឱ្ ីរ ដ ញេូបងាូរទរ ការ និងការកថទំឱ្យបានម្រគប់ម្រគាន់នូវបណា ឹ សំអុយ និងមូេោឋ នអនាម័យ ការម្រគប់ម្រគងលសវាម្របមូេ ភរ់ោមរ រួមទំងការការលធវម្រ ី បម្រពត្ ឹ តរមមលដីមបឱ្ ឹ សំអុយលឆលយ ី យទរ ឹ សតង់ោរបងាូរលចញ នង ី ត្បនង ី យានភាព ិ លដីមបឱ្ ត្ំណាងលយនឌ្័រកាន់កត្ម្របលសរ ីល ង ី រនុងការម្រគប់ម្រគងឧបររណ៍ លម្របម្រ ី បាស់។ ឧបររណ៍ ចាំបាច់សម្រាប់ដំលណី រការ នង ិ កថទំ រនង ឹ ម្រត្ូវផ្តេ់ឱ្យផ្ងកដរ។ រមមវ ិធស ី ព តី កា ំ ឹ ងលោយការវ ិភាគលយនឌ្័រ( នង ី រម្របាម្រស័យទរ់ទង (ម្រត្ូវជូនដណ ិ ី រមពស់នង ការលេរ ី េរ ឹ ម្រត្ូវបានអនុវត្តលដីមបល ី ទរ ឹ ចត្ ិ តដេ់ម្រគួសារ នង ិ អាជីវរមមនានា រនុងការភា ឹ សំអុ ជ ប់ម្របព័នធេូទរ យ។ ជន ំ ួយបលចចរលទសសម្រាប់គាម្រ ំ ទដេ់ម្ររសួងសាធារណ:ការ និងដឹរជញ្ជូ នរនុងការលធវក ី ផ្នការលរៀបចំយុទធសាស្រសត ី រុង នង អនាម័យទម្រ ិ ោគរ៏នង ិ កផ្នការវ ិនល ឹ ម្រត្ូវផ្តេ់ផ្ងកដរ។ 10> អនរទទួេផ្េពគ ី លម្រាង៖ អនរទទួេផ្េផ្ទ ី រុង នង ោ េ់គជា ឺ ម្របជាជនទម្រ គ ់ ទរ ិ ម្រសុរ កដេគលម្រាងផ្គត្់ផ្ង ឹ នង ិ / ឬអនាម័យ កដេនង ឹ ម្រត្ូវផ្តេ់ហរ ិ ញ្ញបបទនលោយគលម្រាងលនះ។ បចចុបបននលនះការវ ិនល ី រផ្គត្់ផ្គង់ទរ ិ ោគលេកា ឹ សាា ត្ ឹ ថានង ម្រត្ូវបានរ ំពង ោ េ់ដេ់ម្របជាពេរដឋ ១០៥.០០០ នារ់លៅតាមទម្រ ឹ ផ្តេ់អត្ថម្របលោជន៍ផ្ទ ិ ឃុនា ី រុង នង ំ នា។ រនុង ត ញអនាម័យតាមសហគមន៍រុ ងលខត្ត ចំលណាមម្របជាពេរដឋកដេរស់លៅរនុងត្ំបន់លសវាននបណា ន លសៀមោប ម្របជាជន ឹ ថានង ម្របាណជា ២២,០០០ នារ់ម្រត្ូវបានរ ំពង ិ លសវាអនាម័យខពស់ តាមរ ឹ ទទួេបានលសវាកដេានគុណភាព នង ជ ប់លៅបណា យៈការត្ភា ិ សំអាត្ភរ់លោយសុវត្ថភា ត ញេូ ឬការម្របមូេ នង ិ ព។ អនរទទួេផ្េបកនថមលទៀត្ រួមាន អនរ ល ស់បូ រឥរ ទទួេបានសារផ្ទ ត ោបថអនាម័ ិ យលៅរនុងទតា ី ងំ អនុវត្តគលម្រាង នង ី នះ បុគេ ិ លម្រៅពល គ រ ិ ស្រស( ិ (ទំងបុរសនង តី ននម្របត្ប ិ រផ្គត្់ផ្គង់ទរ ិ ត្តរ ិ អនាម័យ កដេទទួេបានការគាំម្រទលេកា ឹ នង ី លម្រាង។ ី ររសាងសមត្ថភាពពគ 11> ឹ ម្រត្ូវអនុវត្តនល ការចូេរួមរបស់ម្របជាពេរដឋនង ៍ ៅរនុងគលម្រាងទំងមូេ៖ រនុងអំ ុងលពេការអនុវត្តគលម្រាង ិ សាធារណៈរបស់ោជរោ លវទកា ិ េលៅទរ ឋ ភបា ី កនលងកដេលរត្ ី ានរតបា ី រមភលនាះ ិ ចលដីមបល ម្រត្ូវអនុវត្តន៍បនតជានច ី ឆលៀត្ឱ្ 19 ី លម្រាងឱ្យបានលម្រចីនលៅកាន់ម្របជាពេរដឋ កាសផ្តេ់ព័ត្៌ានអំពគ ី ទួេបានសំណ និងលដីមបទ ូ មពរសម្រាប់គលម្រាង។ ិ រទឹរសា ម្របត្ិបត្តរ ិ ត្តិររសា ា ត្ និងម្របត្ប ឹ តិរមមទឹររខវរ់កដេទទួេបានការគាំម្រទពីគលម្រាងលនះរ៏នឹងអនុវត្ត ថ នីយម្របម្រពត្ ន៍ម្ររបខ័ណ ី បជាពេរដឋ កដេទទួេបានផ្េម្របលោជន៍ពល ឌ គណលនយយភាពសងគមតាមរយៈការចូេរួមពម្រ ី សវារមម៖ (រ) យេ់ដឹងពប ី ទោឋ នលសវារមមផ្គត្់ផ្គង់ទរ ឹ សា ិ អនាម័យរនុងរម្រមត្ ា ត្ នង ិ ផ្តេ់លោបេ់ ិ អបបបរ (ខ( តាមោន នង ម្រត្ ប់ពីលសវាម្របត្ិបត្តិការផ្គត្់ផ្គង់ទឹរសា ិ ឯរភាពលេស ា ត្ និង (គ( រំណត្់ នង ី រមមភាពកដេអនរផ្តេ់លសវាយរលៅ ី រេមាគុណភាពននលសវារមម។ ម្ររសួងឧសាហរមម និងសប ម្របត្ិបត្តិ លដីមបក ិ បរមម រ៏ានយនតការបណតឹ ងមួយសម្រាប់ សាធារណជនោរ់ពារយបណតឹ ងលៅម្ររសួងឧសាហរមម និងសិបបរមម និងតាមោនពីរលបៀបលោះម្រសាយពារយបណតឹ ង ទរ់ទន ឹ ការផ្តេ់លសវាផ្គត្់ផ្គង់ទរ ិ នង ឹ សាា ត្លនាះ។ គលម្រាងលនះរ៏នង ឹ បលងកន ី វទកា ី អានុភាពលេល ិ លនះផ្ងកដរ តាមរយៈ ំ ូោយ នង ការផ្សពវផ្ាយយនតការលនះឱ្យសាធារណជនដឹងកាន់កត្ទូេទ ិ លោយគាំម្រទដេ់ម្ររសួងឧសាហរមម នង ិ សិបបរមម រនុងការលោះម្រសាយបណតឹ ងឱ្យទន់លពេលវោ។ ិ ភា ៤. ទដ ិ ដម ឋ ពទូលៅននម្របជាជនជនជាត្ល ិ លៅរនុងម្របលទសរមពុជា ី ភាគត្ច 12> លៅរនុងចាប់ និងលគាេនលោបាយនានា រោឋ ភិបាេរមពុជាបានកចង ជនជាត្ិលដីមថាជា"ជនជាត្ិលដីមភាគ ិ ម្រត្ូវបានលគសា ត្ិច" ។ ជនជាត្ិលដីមភាគត្ច ិ វ កដេរស់ គ េ់ោច់លោយក រពីម្ររុមជនជាត្ិនានា ដូចជា ជនជាត្ឡា ិ ម្រត្ូវបានចាត្់ទុរថាជា “ជនជាត្ិលដីម” លនាះលទ រឯជនជាត្ លៅភាគឦសានតននម្របលទសរមពុជា កដេជាទូលៅមន ី ិចាម ឬ ជនជាត្ិលវៀត្ណាម រ៏មិនម្រត្ូវបានចាត្់ទុរថាជាជនជាត្ិលដីមកដរ។ លទះជាោងណារតីទសសន:អំពីជនជាត្ិលដីមភាគ ត្ិចពុំានេរេណៈចាស់ោស់ល យ ី ី ជនជាត្ិកខមរ (ម្ររុមជនជាត្ិភាគលម្រចីន( រស់លៅរនុងត្ំបន់មួយចំនន លហយ ួ ានេរេណៈជាលម្រចីន ជាជនជាត្ិលដីមភាគត្ិច។ 13> រនុងចំណាមម្របជាជនរមពុជាទំងអស់ ាន៩០ ភាគរយលៅ ៩៥ ភាគរយជាជនជាត្ិកខមរ។ ចំនួន ៥-១០ ិ គត្ច ភាគរយលផ្សងលទៀត្ រួមាន ជនជាត្ភា ិ ដូចជា ចាមមូសម លី ចន ិ នង ិ លវៀត្ណាម នង ិ ដីមភាគត្ច ិ ម្ររុមជនជាត្ល ិ ី កដេលគលៅថា "កខមរលេ" ចំនួនដប់ម្របាំពរ ធ " ី ឬ "រុេសមព័នភ ិ គត្ច នំ ជាជនជាត្ភា ិ កមនកខមរ។ ម្ររុមទំងលនះម្រត្ូវបាន ិ មន បាន់សា ិ ម្របាណជា ១% ននចំនួនម្របជាជនរមពុជាសរុប។ ម្ររុមជន ម នថាានចំនួនម្របកហេ ១២០.០០០ នារ់ នង ិ ដីមភាគត្ច ជាត្ល ី ានចាប់ពី ៣០០ នារ់លៅ ១៩០០០ នារ់រម ិ ទំងដប់ម្របាំពរ ិ លម្រកាេ ថមន លខា ួ ាន ពនង គួយ មេ ឹ កាលវត្ សាូច េុន កាចរ់ លម្រៅ សូយ (សាអុង(លសោៀង, នង ញ ទំពួន ចាោយ ម្រគង ិ ដីមភាគ ិ កាលវត្ ។ ម្ររុមជនជាត្ល ិ ភាគលម្រចន ត្ច ី រស់លៅលខត្តរត្នគរ ិ ី (៦៧,៩ ភាគរយ( នង ិ មណ ិ ី (៥៩,៣ ភាគរយ( ។ សោង ឌ េគរ ិ ម្ររលចះរ៏ ឹ កម្រត្ង នង ួ ម្ររុមជនជាត្ល ានចំនន ី រស់លៅផ្ងកដរ។ ិ ដីមភាគលម្រចន 14> លៅមណ ិ ាន ឌ េគរ ី ១៣,២៥៧ ម្រគួសារ ានម្របជាជនសរុបចំនួន ៦២,២១៨ នារ់ (NCDD ២០១០) ។ ិ ដីមភាគត្ច រនុងលនាះ ៧០,៧០ ភាគរយត្ំណាងម្ររុមជនជាត្ល ួ ៩ នង ិ ចំនន ិ គត្ច ិ ម្ររុមជនជាត្ភា ួ ៣ គឺ ពនង ិ ចំនន 20 ឹ ៥៩,៤៦ ភាគរយ ននចំនន (៣៦,៩៩២ នារ់លសមីនង ួ ម្របជាជនសរុបលៅរនុងលខត្ត( គួយ (២៣ នារ់ លសមីនឹង ០,០៤ ភាគរយ( លសោៀង (៤៩២) (លសមីនឹង ០,៧៩%) មីេ (៣៥៥ នារ់លសមីនឹង ០,៥៧%) លម្រកាេ (១០៨១ នារ់លសមី ី ឹង ០,០៥% ), ជនជាត្ភា នឹង ១,៧៤%) ថមន (៤៩ នារ់លសមីនឹង ០,០៨%) ទំពួន (៣២ នារ់លសមន ិ (២២៥ ិ គត្ច ឹ ០,៣៦%), ម្រគឹង (៨០ នារ់លសមន នារ់លសមីនង ិ គត្ច ី ឹង ០,១៣%) និងម្ររុមជនជាត្ភា ិ លផ្សងលទៀត្គឺកខមរឥសាល ម (លសមី ី ឹង ៥,៥៤%) លវៀត្ណាម (៨៧ នារ់លសមីនង នឹង ៣,៤៥៥ នារ់លសមន ី ឹង ឹ ០,១៣%) និងឡាវ (១.១៣០ នារ់លសមន ១.៨២ ភាគរយ( ។ 15> ទរ់ទងនឹងទំនារ់ទំនងជនជាត្ិភាគត្ច ិ ម្របជាជនរមពុជាលៅលខត្តមណ ឌ េគិរចាត្់ ី ទុរខលួនលគថាជាអនរលេី ព ់ោប( សំលៅដេ់ម្របជាជនកដេរស់លៅត្ំបន់រសិរមម និងលធវីកម្រស និងដណា (អនររស់លៅត្ំបន់ខង ំ ំ ម្រាប់លម្របីម្របាស់ ស ផ្ទ ោ េ់ខួ ន ល ឬសំោប់េរ់ ។ រុេសមព័នធភនំ ឬកខមរលេីកដេលគសាគ េ់ជាទូលៅ រស់ម្របមូេផ្តុំលៅត្ំបន់ភនំភាគឦសាននន ម្របលទសរមពុជា។. ិ ដីមភាគត្ច រូបភាពទី ១: ជនជាត្ល ិ កផ្នទជ ិ នង ិ គត្ច ី នជាត្ភា ិ ោង ម្របភព: ផ្ទ ុ ភាសាជនជាត្ិភាគត្ិចលៅរមពុជា កខធនូឆ្ ំ រូបភាពអងគការយូលណសកូសតីពីម្ររម ន ំ ២០១១ 21 ុ ជនជាត្ល តាោងទី ១: ម្ររម ិ នង ិ ដីមភាគត្ច ិ គត្ច ិ ម្ររុមជនជាត្ភា ិ ោង ម្របភព: ផ្ទ ុ ភាសាជនជាត្ិភាគត្ិចលៅរមពុជា កខធនូឆ្ ំ រូបភាពអងគការយូលណសកូសតីពីម្ររម ន ំ ២០១១ 22 ិ ដីមភាគត្ច តាោងទី ២: វត្តានជនជាត្ល ត លខត្ត (២០០៦) ិ លៅរមពុជាលៅតាមបណា េរ ជាត្ព ិ ិនុ ធ រ.គិរ ី ម.គិរ ី ម្ររលចះ ម្រពះ ់ ំ រំពងធ សោង ឹ ឧមជ រំពង់ លពាធិ រំពង់ បមជ បប រព លសៀម លកាះរុ សរុប វ ិហារ កម្រត្ង ចាម សាត្់ សពឺ សហន ោប ង ១ រួយ ៥,៩៣ ១៦,៧ ១៣,០ ១,៦៤ ២,២០ ១,៧១ ៨ ៤១,២ ២ ពនង ២៦៧ ២៦,៨ ១២ ៩,៤ ២៤ ៣១ ៤៤ ៤៣០ ៤ ៦៩៩ ៣ ២ ៣ ៤០,៧ ៨១ ៣ ួ ទំពន ៣១,០ ៣៨៨ ៦៦ ៥៤ ៥ ៤ ២៨១ ១៦ ៣១ ៤៣,៧ ៤ ចាោយ ២០ ៨៨,១ ៨៤ ១២ ១៥៨ ១៤ ២០ ៨២,៤ ៥ ម្រគឹង ១៨ ៧០, ៤ ៥៧ ២៧៨ ១២៤ ១៨, ៣៨ ៩ ៦ លសោៀង ៤២ ៦៤៨ ១០,៥ ២៧ ២,៥៦ ១៣ ០១ ,៨ ៧ លម្រៅ ៧,៩៦ ៩៣ ៤៤៤ ៤ ៨, ៣២៤១ ៨ កាកវត្ ២៨,៣ ២,៧១ ១៨ ១០ ៥,២ ៩ លម្រកាេ ៧៩ ៦៥៩ ៣,៤១ ០ ២៩ ០៩ ៤,៧ ១០ មិេ ១៧ ៣,១ ១៧ ៣,៩ ១១ កាចរ់ ២,៨៨ ២ ១ ៥២ ២,២៩៤ ១២ ព័រ ៧ ១,៣២ ១,២០ ៥៣ ២,០ ១៣ លខាញ ១,៥២ ៩ ៧ ៤៣៣ ៩៦ ១,៦ ១៤ ចុង(សាអុង?( ៩ ៧៧៤ ១,០៦ ៨៣ ១,២ ១៥ សូយ ១,៨៣ ៤ ៨៣ ១,៨ ១៦ ថមូន ១៤៨ ៤៤៨ ៥ ៣ ៦០១ ៣ ១៧ េន ២៨៩ ២៥១ ៥៤០ ១៨ សាូច ១០៦ ១០៦ ១៩ រកដ ២ ១៦ ១៨ ២០ កររ ១៥ ១៥ ២១ រអុង ០ ២២ សោុង ០ ២៣ លេានី ០ ២៤ សំករ ០ សរុប ៨៣,៤ ២៨,៨ ៣៧,៥ ១៨,០ ១៣,០ ៥,៧៧ ៣,៦២ ២,៥៦ ១,៩៨ ១,៨៣ ១,៧១ ១,០៦ ២០០, ៤៧៤ ១០៦ ០ ៩២ ៥០ ៤៦ ៨៩ ៤៤ ៤ ៧ ៤ ១ ៣ ២ ៤ ១៥៦ ម្របភព: នាយរោឋ នអភិវឌ្ឍន៍ជនជាត្ិលដីមភាគត្ិច 23 ៥. ម្ររបខ័ណ ិ បទបបញ្ញត្ពា ឌ ចាប់នង ័ ធ តិ រ់ពន ិ បទបបញ្ញត្តិ របស់ម្របលទសរមពុជាអនុវត្តចល ៥.១ លគាេនលោបាយ ចាប់ វ ិធាន នង ិ ដីមភាគត្ច ំ ពាះជនជាត្ល ិ 16> ិ ព លគាេនលោបាយជាត្ស ី រអភវ តី កា ិ ដីមភាគត្ច ិ ឌ្ឍជនជាត្ល ិ : លគាេនលោបាយលនះម្រត្ូវបានអនុម័ត្លោយទី ន ំ ២០០៩ នង សតីការគណៈរដឋមស្រនតីលៅនថៃទី ២៤ កខលមសាឆ្ ិ ោរ់លចញនូវលគាេនលោបាយរបស់រោ ិ េទរ់ទង ឋ ភបា ិ រនុងវ ិស័យវបបធម៌ អប់រ ំ បណ នឹងជនជាត្ិលដីមភាគត្ច ត េវ ិជា ុ ត ះបណា ិ ថ ន ដីធលី រសិរមម ធនធានទរ ជ ជីវៈ សុខភាព បរសា ឹ លហោឋ រចនាសមព័នធ យុត្តិធម៌ លទសចរណ ិ ឧសាហរមម ករ និងថាមពេ។ រួមជាមួយចាប់ភូមិបាេ (ឆ្ ៍ នង ន ំ ២០០១) លគាេនលោបាយលនះផ្តេ់នូវការទទួេសា ិ ធិជនជាត្ិលដីមភាគត្ិចចំលពាះដីម្របនពណ គ េ់ចំលពាះសទ ី វបបធម៌ និងម្របនពណី។ 17> ី កា លគាេនលោបាយសតព ី រចុះបញ្ជ ីនង ិ សទ ិ ល ី បាស់របស់សហគមន៍ជនជាត្ល ធិ ម្របម្រ ិ ដីមលៅរមពុជាម្រត្ូវបានអនុម័ត្ ន ំ ២០០៩ លហយ លោយទីសដីការគណៈរដឋមស្រនតីលៅនថៃទី ២៤ កខលមសាឆ្ ឹ យសតព ី អនុម្ររត្ ី ិវ ិធីននការចុះបញ្ជ ីដីធលីរបស់ ី ីនត្ ិ ម្រត្ូវបានចុះហត្ថលេខាលៅនថៃទី ៩ កខមិថុនាឆ្ សហគមន៍ជនជាត្ិលដីមភាគត្ច តី ន ំ ២០០៩ លោយ នាយររដឋមស្រន។ លគាេនលោបាយលនះជាមូេោឋ នននការទទួេសា ិ េឆ្ គ េ់លៅរនុងចាប់ភូមបា ន ំ ២០០១ នូវសិទធិរបស់សហគមន៍ជន ួ គាត្់។ លគាេនលោបាយកចងថា ជាត្ិលដីមភាគត្ិចរនុងការកាន់កាប់ និងលម្របីម្របាស់ដីជារមមសិទធិសមូហភាពរបស់ពរ ិ ធិសមូហភាព ការចុះបញ្ជ ីសហគមន៍ជនជាត្ិលដីមភាគត្ិចជារមមសទ ន ពីការចុះបញ្ជ ីដីឯរជនរបស់បុគេ គឺខុសគា គ ាន រ់ៗ ំ អស់កដេជារមមសទ លោយសារកត្ការចុះបញ្ជ ីដីសហគមន៍ជនជាត្ិលដីមភាគត្ិច គឺជាការចុះបញ្ជ ីរាេដីទង ិ ធិរបស់ ំ មូេកដេរួមានទំងដីសាធារណ:របស់រដឋ និងដីឯរជនរបស់រដឋ ម្រសបតាមាម្រតា ២៥ ាម្រតា ២៦ សហគមន៍ទង ិ អនុម្ររឹត្យពារ់ព័ន។ និងាម្រតា ២២៩ ននចាប់ភូមិបាេ នង ំ លនះានទំហខ ធ រាេដីទង ន លហយ ំ ុសៗគា ី អាចសថិត្លៅ រនុងឃុ ំ / សង្ហ ន ។ ដូចលនះ ការចុះបញ្ជ ីរាេដីរបស់់សហគមន៍ជនជាត្ិលដីមភាគត្ិចត្ម្រមូវឱ្យាន ក ត្់កត្មួយ ឬលផ្សងគា អនុម្ររឹត្យលោយក រកដេបកនថមលេីនត្ លី ច់លោយដុំ និងការចុះបញ្ជ ីេរេណ: ី ិវ ិធីកដេានម្រសាប់ននការចុះបញ្ជ ីដីធោ ធ . ជាម្របព័ន។ 18> ញ មពុជា (ឆ្ រដឋធមមនុញ្រ ិ ធិរនងការទទួេបានការអប់រ ំ ការអប់រ ំសម្រាប់ទង ន ំ ១៩៩៣) គាំម្រទសទ ន និងការ ំ អស់គា អប់រ ំមូេោ ន ំ (ាម្រតា ៦៥,៦៦,៦៧ នង ឋ ន ៩ ឆ្ ិ ៦៨) ។ ាម្រតា ៤៨ កចងថា "រដឋម្រត្ូវការពារសិទធិរបស់រុារដូចាន កចងរនុងអនុសញ្ជ ី ុារ ជាពិលសស សិទធិរស់ោនានជីវ ិត្ការអប់រ ំ ការការពារ រនុងអំ ុងលពេសស្រង្ហ ញ សតីពរ គ ម និងការ ័ ផ្លូវលភទ" ។ ាម្រតា ៤៦ កចងថា "រដឋនង ័ លសដឋរិចច ឬការលរងម្របវញ្ច លរងម្របវញ្ច ិ សងគមម្រត្ូវផ្តេ់ឱ្កាសដេ់ស្រសតី ពិលសស ម នការគាំម្រទបានម្រគប់ម្រគាន់ពីសងគម លដីមបឱ្ ស្រសតីកដេរស់លៅត្ំបន់ជនបទកដេគា ី យពួរលគបានទទួេការង្ហរ ការកថទំ លវជជសាស្រសត និងបញ្ជូ នរូនលៅកាន់ត្ំបន់(សាោលរៀន?) ានជីវភាពសមរមយនិងានជីវភាពសមរមយ"។ ាម្រតា ន លៅចំលពាះមុខចាប់់ និងានសិទធិ លសរភាព ៣១.២ កចងថា "ម្របជាពេរដឋកខមរានភាពលសមីគា ី ររណ ន ី យរិចចដូចគា លោយមន ិ គត្ ិ ពព ី ូជសាសន៍ ពណ៌ សមបុរ លភទ ភាសា ជំលនឿ សាសនា ននា ិ ន ការនលោបាយ លដីមរំលណី ត្ លដីមរំលណី ត្ ិ សា ឋានៈសងគម ធនធាននង ី "។ ាម្រតា ៤៤ ធានានូវសទ ថ នភាពឯលទៀត្ល យ ិ ម្រ ធិ សបចាប់រុ ងការានស ន ិ ជា ទ ធិ ាច ស់ដី ី ោយលសមភា ធលល ី ពគា ន សំោប់ម្របជាពេរដឋកខមរម្រគប់រូប។ "បុគេ គ ទំងអស់ ជាបុគេ គ ឬជាសមូហភាពានសទ ធិ ា ិ ជា ច ស់រមម ិ ។ សទ ី ប ធិ ានកត្នត្ ិ ពេរដឋសញ្ជ ិ ុគគេកខមរ នង ជ ត្ក ិ ខមរបុលណា ិ ជា ណ ះកដេានសទ ធិ ា ី ធ ច ស់លេដ ី លី "។ 24 19> ី រអប់រ ំម្រត្ូវបានអនុម័ត្លោយរដឋសភាលៅនថៃទី ១៩ កខត្ុោឆ្ ចាប់សតីពកា ន ំ ២០០៧ ។ លគាេបំណងននចាប់ ី ភិវឌ្ឍន៍ធនធានមនុសសរបស់ជាត្តា លនះគឺលដីមបអ ិ មរយៈការផ្តេ់ការអប់រ ំលពញមួយជីវ ិត្ដេ់អនរសិរា ី ទួេ លដីមបទ បានចំលណះដឹង ជំនាញ សមត្ថភាព លសចរតីនថលថូ នរសីេធម៌េ ា ឥរោបទស ិ ី េីរ ីេធម៌ និងបុគគេិរេរេណ:េា លដីមបល ត េ់អរ ទឹរចិត្ដ ិ ាឱ្យលចះ ម្រសឡាញ់ នង ន សរ ញ ណ វបបធម៌នង ិ ការពារអត្តសញ្ជ ិ ភាសាជាត្។ ិ 20> ិ េឆ្ ចាប់ភូមបា ន ំ ២០០១ ទទួេសាគ េ់សិទធិរបស់សហគមន៍ជនជាត្ិលដីមភាគត្ិចលៅរនុងម្របលទសរមពុជាឱ្យ ី ចេនម្រទពយ - ដីធលីរបស់ពួរលគ - លោយានប័ណណរមមសិទស ានរមមសិទធិលេអ ិធ មូហភាព។ ាម្រតា ២៣ លៅរនុងចាប់ ិ ដីមភាគត្ច រំណត្់ថា សហគមន៍ជនជាត្ល ិ គឺជា:  ា ញពឯ ម្ររុមមនុសសកដេបង្ហ ិ ុ ធ សងគម វបបធម៌ និងលសដឋរិចច ី រភាពជាត្ិពន  ជាអនរអនុវត្តការរស់លៅកបបម្របនពណី និង  ជាអនរោំដុះដីធលីកដេពួរលគកាន់កាប់លៅតាមវ ិធានទំលនៀមទា ួ គា ល ប់ននការលម្របីម្របាស់រម ន 21> ិ នរំណត្់ដីសហគមន៍ជនជាត្ិលដីមភាគត្ិចថា: "ដីសហគមន៍ជនជាត្ិលដីមភាគ ាម្រតា ២៥ រនុងចាប់ភូមបា ត្ិចជាដីកដេសហគមន៍និោយថាបានបលងកីត្េំលៅោ ល ង ឋ នរបស់ខួ នន ិ ជារកនលងកដេពួរលគអនុវត្តរសិរមមតាមកបប ម្របនពណ ួ លគលហយ ី របស់ពរ ី ដីទង ំ លនះមន ិ ម្រត្ម ឹ កត្ជាដីោដ ំ ុះកត្បុលណាណ ះលទ" ួ បញ្ចូ េទំងការបំរុងទុរចាំបាច់ រ៏រម សម្រាប់ការោំដុះវ ិេជុំកដេម្រត្ូវបានទមទរលោយវ ិធសា ិ មមកដេពួរលគរំពុងអនុវត្ត "។ ាម្រតា ២៥ កចង ី ស្រសតរសរ ិ ការរំណត្់ម្រពំម្របទេ់ននអចេនវត្ថុរបស់សហគមន៍ជនជាត្ល ថា "ការវាស់កវងនង ិ នង ិ ដីមភាគត្ច ឹ ម្រត្ូវបានរំណត្់តាម សា ី នរជិត្ខាង" ។ ាម្រតា ២៦ កចង ថ នភាពជារ់កសតងកដេបានអះអាងលោយសហគមន៍លោយានការយេ់ម្រពមពអ ថា "ភាពជាា ិ ល ច ស់រមមសទ ី ចេនវត្ថុកដេានកចងរនុងាម្រតា ២៥ ម្រត្ូវបានផ្តេ់លោយរដឋដេ់សហគមន៍ជនជាត្ិ ធិ េអ ិ ជាម្រទពយសមូហភាព។ ម្រទពយសមបត្តស លដីមភាគត្ច ិ មូហភាពលនះរួមបញ្ចូ េទំងសទ ិ ន ធិ ង ិ ការការពាររមមសទ ធិ ង ិ ទ ំ អស់ ិ រ កដេជារមមសទ ធិ បស់ា ិ ដីមភាគត្ច ច ស់ឯរជនដីសហគមន៍ជនជាត្ល ិ គជា ំ ឡាយណាកដេសហគមន៍ទង ឺ ដីទង ំ ិ វសនោ លនាះបានលរៀបចំនល ិ ម្របរបរបររសរ ឋ ន នង ិ មមម្របនពណ ី ដីទង ី ” លហយ ំ លនាះពុំកមនានកត្ដីកដេបានោំដុះជារ់ ួ បញ្ចូ េផ្ងកដរនូវដីបម្រមុងកដេចាំបាច់់ សម្រាប់ការលធវីរសរ កសតងលនាះលទ បុកនតរ៏រម ិ មមពលនចរ កដេចាំបាច់ចំលពាះវ ិធី ី សរ លធវរ ិ រំណត្់ម្រពំម្របទេ់ននអចេនវត្ថុ ិ មមកដេពួរលគរំពុងអនុវត្ត។ ាម្រតា ២៥ រ៏កចងផ្ងកដរថា “ការវាស់កវង នង ិ ដីមភាគត្ច របស់សហគមន៍ជនជាត្ល ិ ម្រត្ូវរំណត្់លៅតាមសាថ នភាពជារ់កសតងដូចបានអះអាងលោយសហគមន៍ ី រ លោយានការម្រពមលម្រពៀងពអ ិ ន ន ជិត្ខាងរបស់ពួរលគ”។ ាម្រតា ២៦ កចងថា “រមមសទ ធិ នអចេនវត្ថុកដេានកចងរនុង ិ ដីមភាគត្ច ាម្រតា ២៥ ម្រត្ូវបានផ្តេ់លោយរដឋជាមួយសហគមន៍ជនជាត្ល ិ ធិសមូហភាព។ រមមសទ ិ ជារមមសទ ធិ មូហ ិ ស ិ ធិ នង ភាពលនះរួមានោេ់សទ ិ ដ ិ ការការពាររមមសទ ធិ ូចា ិ ឯ ច ស់រមមសទ ធិ រជនកដរ”។ 22> តី ន ចាប់សព ី ម្រពល ឆ្ ី ន ំ ២០០២ (ាម្រតា ១១ ១៥ ១៦ ៤០) ធានានង ិ ទទួេសា ិ រ គ េ់សទ ិ ដីម ធិ បស់ជនជាត្ល ិ រនុងការបនតការលម្របម្រ ភាគត្ច ី បាស់ ិ ការចូេលៅកាន់ត្ំបន់នម្រពមួយចំនួនកដេម្ររុមទំងលនះលម្របតា នង ី មកបបម្របនពណី ិ អនុវត្តវ ិធរ នង ួ លគរនុងការទទួេផ្េពន ី ស់លៅរបស់ពរ ី ម្រពល ។ ី 25 ិ ម្រ ៥.២ រច ិ ដេពារ់ព័នន ច ពមលម្រពៀងអនតរជាត្ក ឹ ម្របលទសរមពុជា ធ ង 23> ឺ ហត្ថេខល រមពុជាគជា ី បររណ ី េឧ ៍ អនតរជាត្ម ិ យ ួ ចំនន ួ កដេការពារសទ ធិ នជាត្ល ិ ជ ិ ដីមភាគត្ច ិ រ៏ដូចជាអនុ ញ សដព សញ្ជ ី ីវ:ចម្រមុះ (ឆ្ ី ជ ន ំ ១៩៩២) ដេទទួេសាគ េ់ត្នា ួ ទរ ិ ដីមភាគត្ច ី បស់ជនជាត្ល ិ រនុងការការពារជីវៈចម្រមុះ។ ន ំ ១៩៩២ រោ លៅឆ្ ិ េរមពុជាបានផ្តេ់សចា ឋ ភបា ិ សញ្ជ ច ប័នលេីរត្កា ញ អនតរជាត្ស ិ ព តី ស ិ ល ី ទ ិ ច សងគម នង ធិ សដឋរច ិ វបបធម៌។ ិ សញ្ជ រត្កា ិ រ ញ លនះរួមបញ្ចូ េទំងសទ ន ធិ ុ ងការោំ ដុះជារ់ោរ់ នង ិ សទ ិ ល ី លធោបាយចញ្ ធិ េម ិ អងគការមន ិ ច ឹមជីវ ិត្។ លវទកា ិ កមនរោ ិ េសតព ឋ ភបា ី មពុជា។ ី រ 24> ី បកាសរបស់អងគការសហម្របជាជាត្ស លសចរតម្រ ិ ព តី ស ី ទ ិ រ ិ ដីមភាគត្ច ធិ បស់ជនជាត្ល ិ ម្រត្ូវបានអនុម័ត្លោយមហា ិ ត្របស់អងគការសហម្របជាជាត្ល សននបា ញ ឆ្ ិ ៅកខរញ្ជ ី រនុងពភ ន ំ ២០០៧ ។ ម្របលទសជាលម្រចន ិ ពលោររួមទំងម្របលទសរមពុជា ន ត្គាំម្រទលសចរតម្រ បានលបាះលឆ្ ិ ជាប់កាត្ពវរច ី បកាស កដេមន ច នះ។ ិ ល 25> ាម្រតា ៥ (e) ននអនុសញ្ជ តី កា ញ អនតរជាត្ស ិ ព ី រេុបបំបាត្់ោេ់ទម្រមង់ននការលរសលអ ី ងី ពូជសាសន៍ ធានាឱ្យាន ី ន នង ភាពលសមគា ម នការលរសលអ ិ គា ី ី សទ ង ធិ សដឋរច ិ ល ិ ច នង ិ ច សងគមរច ិ សសសទ ិ វបបធម៌ ជាពល ធិ ទួេការអប់រ ំ នង ិ ទ ិ ការបណុត ះ ត េ។ ាម្រតា ១៣ ននរត្កា បណា ញ អនតរជាត្ស ិ សញ្ជ ិ ព តី ស ី ទ ិ ល ិ ច សងគមរច ធិ សដឋរច ិ វបបធម៌ (ICESCR) រួមបញ្ចូ េ ិ ច នង តិ ព ទំងបញ្ញត្ស តី កា ី រអប់រ ំបឋមសរ ិ ាលោយមន ិ គត្ ី ភទ ជនពិនុ ធ ឬចំណ ិ ពល ុ ចណាមួយលផ្សងលទៀត្។ ាម្រតា ១៣ បកនថម ិ អាចឱ្យសិសសទំងអសចូេលរៀនបាន រួមទំងតាមរយៈ លទៀត្ថារដឋភាគីម្រត្ូវលធវីឱ្យានការអប់រ ំមធយមសិរាទូលៅ នង ការបលងកីត្ឱ្យានការអប់រ ំលោយឥត្គត្ ោ ប់់ ិ នថលជាបនតបនា ី ទួេបានការអប់រ ំលសមភា និងលធវីការលដីមបទ ន លៅរម្រមត្ ី ពគា ិ ឧត្តមសិរា រួមទំងតាមរយ:ការផ្តេ់ការអប់រ ំរម្រមិត្មធយមសិរាលោយឥត្គិត្នថល។ រោ ច ប័ន ឋ ភិបាេរមពុជាបានផ្តេ់សចា ន ំ ១៩៩២ ។ ដេ់ ICESCR រនុងឆ្ 26> ញ អងគការសហម្របជាជាត្ស អនុសញ្ជ ិ ព តី ស ី ទ ិ រ ិ ទ ធិ ុារ (ាម្រតា ២៨ - សទ ច ប័ន ធិ ទួេបានការអប់រ ំ( បានផ្តេ់សចា លោយរោ ន ំ ១៩៩២: រុារម្រគប់រូបានសិទធិទទួេបានការអប់រ ំ។ ការអប់រ ំបឋមសិរាមិនត្ម្រមូវឱ្យ ឋ ភិបាេរមពុជាលៅឆ្ បង់នថល។ ម្រត្ូវានការអប់រ ំរម្រមត្ ន ិ មធយមសិរាសំោប់រុារម្រគប់រូប។ វ ិន័យរនុងត្ំបន់ម្រត្ូវកត្លគារពលសចរតីនថលថូ ររបស់ រុា ត ម្របលទសអនរានម្រត្ូវជួយម្របលទសកដេម្ររីម្ររលដីមបស រ។ បណា ី លម្រមចបាននូវចំណុ ចលនះ។ ៥.៣ លគាេនលោបាយម្របត្ប ិ ត្តរ ិ បស់ធនាគារពភ ិ ពលោរ: ជនជាត្ល ិ (OP៤.១០) ិ ដីមភាគត្ច 27> លគាេនលោបាយម្របត្ិបត្តិការរបស់ធនាគារពិភពលោរ ៤.១០ (ជនជាត្ិលដីមភាគត្ិច( ត្ម្រមូវឱ្យានវ ិធាន ី រពារផ្េម្របលោជន៍របស់ជនជាត្ិលដីមភាគត្ច ការលរៀបចំកផ្នការពិលសសលដីមបកា ញ ណសងគម និង ិ កដេានអត្តសញ្ជ វបបធម៌ ខុសគា ន ពស ី យពួរលគង្ហយរងលម្រគាះរនុងដំលណ ី ងគមភាពលម្រចីនកដេអាចលធវឱ្ ី រការអភិវឌ្ឍ។ 28> ិ ដីមភាគត្ច លគាេនលោបាយលនះរំណត្់ថាជនជាត្ល ញ ណលៅរនុងត្ំបន់ភូមិ ិ អាចម្រត្ូវបានលគរំណត្់អត្តសញ្ជ ិ សៗគា សាស្រសដជារ់ោរ់លោយានេរេណ:កម្របម្របួេរនុងរំរត្ខុ ន ដូចខាងលម្រកាម: 26 រ( ញ ណខលួនឯងថាជាសាជិរននម្ររុមវបបធម៌ជនជាត្ិលដីមភាគត្ិចណាមួយនិងានការ រំណត្់អត្តសញ្ជ ទទួេសា ញ ណលនះពអ គ េ់អត្តសញ្ជ ី នរដនទ។ ខ( ជ ប់ជាសមូហភាពលៅនឹងជម្រមរកដេានេរេណ:លោយក រលៅតាម ានការផ្ាភា ភូមិសាស្រសត ិ ផ្ារភា ឬកដនដីបុពវកាេលៅរនុងត្ំបន់អនុវត្តគលម្រាង នង ជ ប់ជាមួយធនធាន ិ ៅទជ ធមមជាត្ល ី ម្រមរនង ិ ំ លនះ។ កដនដីទង គ( សាថ ប័នវបបធ៌ម លសដឋរិចច សងគម ឬនលោបាយ ោច់លោយក រពីសងគម និងវបបធម៌ ពីសងគមភាគ ី នង លម្រចន ិ ឃ( ិ ជាលរឿយៗ ខុសពីភាសាផ្លូវការរបស់ម្របលទស ឬត្ំបន់លនាះ។ ភាសាជនជាត្ិលដីមភាគត្ច 29> ជាបុលរេរេខណឌ សម្រាប់ការអនុម័ត្សំលណ ី ធវកា ី គលម្រាង OP ៤.១០ ត្ម្រមូវឱ្យអនរខចល ិ ម្រគាះលោបេ់លោយ ី រពល លសរ ី នង ំ ឹ ងជាមុនជាមួយនង ិ ានការជូនដណ ិ ដីមភាគត្ច ឹ ម្របជាជនជនជាត្ល ិ កដេអាចរងផ្េបះពាេ់ ិ លដីមបី នង បលងកីត្គំរូននការគាំម្រទសហគមន៍ទូេំទូោយសម្រាប់គលម្រាង ិ លគាេបំណងរបស់គលម្រាង។ នង សំខាន់ម្រត្ូវរត្់ សា ី រុមសងគម នង គ េ់ថា OP ៤.១០ សំលៅលេម្រ គ ល យ ិ សហគមន៍ ពុំកមនសំលៅបុគេ ី ។ លគាេបំណងចមបងរបស់ OP ៤.១០ គ: ឺ  ី នាថាម្ររុមទំងលនាះានឱ្កាសដ៏ម្របលសរ លដីមបធា ី រនុងការចូេរួមលរៀបចំកផ្នការសរមមភាពគលម្រាងកដេបះ ពាេ់ដេ់ពួរលគ។  ី នាឱ្យានការពចា លដីមបធា ី យម្ររុមលនះបានទទួេអត្ថម្របលោជន៍កផ្នរវបបធម៌បានសមរមយ។ នង ិ រណាលដីមបឱ្ ិ  ី នាឱ្យានការបលញ្ច ៀសផ្េបះពាេ់អវ ិជជានណាមួយរបស់គលម្រាងចំលពាះពួរលគឬម្រត្ូវបានកាត្់ លដីមបធា ិ បំផ្ុត្ នង បនថយឱ្យលៅានត្ច ិ េ។ ិ កាត្់បនថយឥទធព ី ា ៥.៤ ការវ ិភាគអំពគ ល ត្ 30> ថវីលបីម្របលទសរមពុជាានលគាេនលោបាយមួយកដេទទួេសា ិ ធិរបស់ជនជាត្ិលដីមភាគត្ិចចំលពាះវបប គ េ់សទ ជ ជីវៈ សុខភាព បរសា ធម៌ ការអប់រ ំ ការអប់រ ំវ ិជា ិ មមធនធានទរ ិ ថ ន ដីធលី រសរ ឹ លហោ តិ ម៌ លទសចរណ ឋ រចនាសមព័នធ យុត្ធ ៍ ិ ថាមពេរតី រ៏ពុំានម្ររត្ និងឧសាហរមម ករ នង ី ម្រាប់ការពារជារ់ោរ់ ឬគាំពារផ្េ ឹ យ អនុម្ររឹត្យ ឬនីត្ិវ ិធស ម្របលោជន៍របស់ជនជាត្ិលដីមភាគត្ិច លម្រៅពីផ្េម្របលោជន៍ដីធលី និងនម្រពល ី នាះកដរ។ ចាប់ភូមិបាេននម្របលទសរមពុ ល ជាទទួេសាគ េ់សិទធិរបស់ សហគមន៍ជនជាត្ិលដីមភាគត្ិចលៅម្របលទសរមពុជារនុងការលធវីជាាច ស់់លេីអចេនវត្ថុ លពាេ ធិ មូហភាព។ ជារ់កសតងនីត្ិវ ិធីលដីមបច គឺដីរបស់ពួរលគ ជាមួយនឹងរមមសិទស ិ ស ី ុះបញ្ជ ីរមមសទ ធិ មូហភាពចំណាយលពេ ី ានសហគមន៍ជនជាត្ិលដីមភាគត្ច លវោយូរណាស់ លហយ ិ ត្ិចត្ួចបុលណាណ ះ (ម្របកហេ ៥) បានទទួេប័ណណរមម ំ ពីចាប់ភូមិបាេម្រត្ូវបានអនុម័ត្រនុងឆ្ សិទធិសមូហភាពចាប់តាង ន លនះកដរ ចាប់នម្រពល ន ំ ២០០១ មរ។ ម្រសលដៀងគា ី ៏ រ ធានា និងទទួេសា ិ ធិរបស់ជនជាត្ិលដីមភាគត្ិចរនុងការបនតការលម្របីម្របាស់ និងចូេលៅកាន់ត្ំបន់នម្រពល គ េ់សទ ី ដេ ក ិ អនុវត្តតាមកបបម្របនពណ ពួរលគលម្របីម្របាស់ នង ួ ី ។ ដូលចនះ លៅលពេកដេានការបំលពញបកនថមចាប់និងបទបបញ្ញត្តិមយ ឹ ជនជាត្ិលដីមភាគត្ិច និង OP៤.១០ របស់ធនាគរពិភពលោរ លគពុំលឃញ ចំនួនរបស់ រមពុជាទរ់ទងនង ី ានបទ 27 ី ិវ ិធេ បបញ្ញត្តិ ឬនត្ ី យ ី មាិត្ម្រគប់ម្រគាន់លដីមបជ ី ។ លហត្ុដូលចនះ IPPF នង ួ សម្រមួេដេ់ការអនុវត្តឱ្យបានលពញលេញល យ ឹ ី លោយកផ្ារលេីមូេោ ម្រត្ូវបានលរៀបចំល ង ឋន OP៤.១០ របស់ធនាគារពិភពលោរលោយពិចារណាលេីលគាេ នលោបាយ នង តិ រ់ព័នធរបស់រមពុជា។ IPPF បានោរ់់លចញនូវយនតការចាស់ោស់សម្រាប់ការពិលម្រគាះ ិ បទបបញ្ញត្ពា លោបេ់លោយលសរ ី នង ំ ឹ ងជាមុនលដីមបប ិ ានការជូនដណ ី លងកីត្ឱ្យានការគាំម្រទគលម្រាងលនះបានទូេំទូោយពី ី ិវ ិធីនានាសម្រាប់បលងកីត្ការវាយត្នមលសងគម និងការលរៀបចំ សំណារ់សហគមន៍ ជនជាត្ិលដីមភាគត្ិច ជាមួយនឹងនត្ ិ ។ រនុងអំ ុងលពេអនុវត្ត យនតការលោះម្រសាយវ ិវាទនឹងម្រត្ូវបានបលងកីត្ល ង កផ្នការជនជាត្ិលដីមភាគត្ច ី យជន ី លដីមបឱ្ ជាត្ិលដីមភាគត្ិចទំងអស់អាចសកមតងមត្ិ ោរ់បណ ី នូវការមិនលពញចិត្តណាមួយចំលពាះគលម្រាង។ តឹ ងត្វា ឬលេីរល ង ិ ត្ ៦. ការពន ិ ការវាយត្នមលសងគមបឋម ិ យ នង ិ ត្ ៦.១ ការពន ិ យ 31> ិ ិត្យដេ់មូេោ ការចុះពន ឋន ិ ាម្រសាវម្រជាវឯរសារបានររលឃញ និងការសរ ី ថាជនជាត្ិលដីមភាគត្ិចាន វត្តានភាគលចន ី រនុងខត្តរត្នៈគិរ ី មណ ឌ េគីរ ី សោឹងកម្រត្ង នង ិ ម្ររលចះ (ភាគឦសានរមពុជា( ។ ម្ររុមជនជាត្ភាិ គត្ច ិ លផ្សងលទៀត្រំពុងរស់លៅរនុងលខត្តម្រពះវ ិហារ លខត្តរំពងស ់ ពឺ (សូយ( លខត្ត ម្រពះសីហនុ (សាូច( រំពង់ចាម (លសោៀង( ោ យានជ័យ (គួយ( និងឧត្តរានជ័យ (ចម្រមុះ(។ សហគមន៍ជនជាត្ិលដីមភាគត្ិចភាគលម្រចន រំពង់ធំ (គួយ( បនា ី សថិត្រស់លៅលម្រៅម្ររុងបានេុងននលខត្តមណ ម នបណា ឌ េគិរកដេគា ី ដ ញទឹរ។ លហត្ុលនះ សហគមន៍មូេោឋ នរំពុង ម្រប ឹ ការេំបាររនុងការដងទឹរ ពិលសសលៅរដូវម្របាំង។ ខណៈលពេកដេបុរសភាគលម្រចីនរវេ់ជាមួយការង្ហរ មនង ិ រុារម្រត្ូវកសង ឬកររទរ ម្របចាំនថៃរបស់ពួរលគ ស្រសតី នង ៃ យពីផ្ោះ។ ឹ ឆ្ ៦.២ េទធផ្េននការវាយត្នមលសងគមបឋម 32> ិ ុនាឆ្ លៅរនុងកខមថ ី ទួេបនោុរ មរពម្រ ន ំ ២០១៨ ម្ររុមការង្ហរមួយ រួមាន មស្រនដទ ិ សប ី រសួងឧសាហរមម នង ិ ប ិ មស្រនតប រមម នង ត ញទរ ី ណា ឹ ថា ន រ់លខត្តបានលធវកា ី រវាយត្នមលជាបនតបនា ោ ប់លៅម្ររុងកសនមលនារមយលខត្តមណ ី ី ជាកផ្នរ ឌ េគរ មួយននការវាយត្នមលសងគម (SA) ។ វ ិធសា ី ស្រសតពល ិ ម្រគាះលោបេ់លោយានការចូេរួមម្រត្ូវបានលម្របម្រ ី បាស់រុ ងទម្រ ន មង់នន បលចចរលទសវាយត្នមលរហ័សកដេានការចូេរួម (PRA) ។ ការវាយត្នមលបឋមកដេានការចូេរួមលនះសំលៅ ឹ សា រំណត្់ត្ម្រមូវការទរ ា ត្លោយម្របជាពេរដឋមូេោ ិ ដីមភាគត្ច ឋ ន រួមាន សហគមន៍ជនជាត្ល ា សំខាន់ៗកដេ ិ បញ្ជ សហគមន៍របស់ពួរលគបានជួបម្របទះ នង ិ គាំម្រទដេ់ដំលណី រការពន ិ យលមេ ិ ត្ ិ ដីមភាគត្ច ី ជនជាត្ល ិ តាមរយៈការផ្តេ់ ិ នន័យបកនថម លដីមបរ ទន ំ ត្់សហគមន៍ជនជាត្ល ី ណ ិ លៅរនុងត្ំបន់អនុវត្តគលម្រាង លហយ ិ ដីមភាគត្ច ជ រ់ផ្ងកដរថា ី រ៏បញ្ជ ី បំពង់ថមី ការត្លមលង និងការរសាងលហោ គ ់ផ្គង់ទឹរលៅរនុងសហគមន៍របស់ពួរលគទទួេបានការគាំម្រទ ឋ រចនាសមព័នធផ្ត្ ំ ូោយ និងរងាំ ោងទូេទ ឹ ពសី ហគមន៍មូេោ ី ផ្តេ់អត្ថម្របលោជន៍ដេ់ពរលគ។ អនរចូេរួមរនុងការពិលម្រគាះ ឋ ន លហយ ំ លនះបានសំកដងការគាំម្រទបឋមរបស់ខួ ន លោបេ់ទង ល ចំលពាះគលម្រាងលនះ។ េទធផ្េននការវាយត្នមលលនាះម្រត្ូវបាន ី រៀបចំឯរសារគាំពារ (រួមាន IPPF និង ESMF លនះ(របស់គលម្រាង ។ លម្របីម្របាស់លដីមបល 28 ៦.៣ ផ្េបះពាេ់កដេអាចលរត្ ិ ដីមភាគត្ច ី ានចំលពាះជនជាត្ល ិ 33> ី រ់ព័នរ ទសសនៈដូចខាងលម្រកាមលនះម្រត្ូវបានភាគពា ធ ុ ងវ ន ិស័យផ្សងៗ ី លេរ កដេបានចុះមរលមេ ី ថាជា ី ល ង ផ្េបះពាេ់កដេអាចានេរេណ:វ ិជជាន៖  ទឹរនឹងជម្រមុញការអភិវឌ្ឍលសដឋរិចចមូេោឋន  ឹ សា ចំនួនអនរកដេានទរ ា ត្លម្របីម្របាស់បានលរីនល ង ី  ការកាត្់បនថយជំងឆ ឺ លងតាមទរ ឹ  ី មពស់សា លេរ ថ នភាពអាហារូបត្ថមភ  លេីររមពស់សនតិសុខលសបៀង  រម្រមិត្ននភាពង្ហយរងលម្រគាះម្រត្ូវបានកាត្់បនថយ  ិ ននភាពម្ររម្រ ការកាត្់បនថយរម្រមត្ ីរ  ិ ននភាពសា លេីររមពស់រម្រមត្ ិ ថ ន និងអនាម័យខលួនម្របាណ ា ត្ អនាម័យបរសា  ិ ចា ការកាត្់បនថយការង្ហរនង ន ៃ យផ្លូវរបស់ស្រសតីរុ ងការលៅដងទ ោឹ ឹរពីសង  លពេលវោកដេម្រត្ូវបានរ ំលោះពីការលៅដងទឹរចំលពាះស្រសតីម្រត្ូវបានលម្របីម្របាស់សម្រាប់គំនិត្ ផ្តួចលផ្តីមអភិវឌ្ឍ លផ្សងលទៀត្ 34> ី នូវផ្េបះពាេ់អវ ិជជានកដេ ម្របជាជនរនុងម្រសុររួមទំងជនជាត្ិលដីមភាគត្ិចកដេបានជួប បានលេីរល ង ី ពីគលម្រាង កដេអាចរួមានដូចជា: អាចលរីត្ល ង  ការបង់នថលទរ ឹ (កដេបចចុបបននលនះស្រសតីដងយរលោយឥត្គិត្នថល(  ិ ទ ម្រត្ូវកត្ានការយរចត្ ត ុរោរ់កថទំម្របភពទរ ឹ 35> លៅរនុងបរបទលនះ ិ IPPF ោរលចញនូវដំលណ ិ នត្ ី រការ នង ី វ ី ដេម្រត្ូវអនុវត្តលៅលពេពន ិ ិធក ិ ត្ ិ យ នង ិ អនុវត្ត គលម្រាង ី នាថាម្របជាជនជនជាត្ល លដីមបធា ិ ម្រគាះលោបេ់ឱ្យបានម្រគប់ម្រគាន់ជាមួយសរមមភាព ិ ដីមភាគត្ិចម្រត្ូវបានពល ី េរ គលម្រាង ានការផ្តេ់ឱ្កាសលដីមបល ី នូវរតរ ី ល ង ិ ចូេរួម ី ងវេ់ នង ី លម្រាង។ ម្រពមទំងទទួេបានអត្ថម្របលោជន៍ពគ កផ្នរខាងលម្រកាមលរៀបោប់អំពស ី រមមភាពកដេនង ឹ ម្រត្ូវលធវរ ី ុ ងអំ ន ី គត្់ផ្គង់ទរ ុងលពេលរៀបចំរមមវ ិធផ្ ឹ សាា ត្ ិ អនាម័យ នង តាមទម្រ ី បជុជំ នត្ូច នង ី ដេម្រត្ូវលធវរ ិ រមមវ ិធក ន ី ុ ងអំ ុងលពេអនុវត្ត។ 29 ិ បណ ៧. យនតការអនុវត្តការលរៀបចំ ការតាមោន នង តឹ ងសារទុរេ ៧.១ ការលរៀបចំការអនុវត្ត្ 36> ការអនុវត្ត IPPF នឹងអនុវត្តតាមការលរៀបចំអនុវត្តរបស់គលម្រាង។ MIH និង MPWT នឹងបលងកីត្កផ្នរម្រគប់ម្រគង ិ កផ្នរម្រគប់ម្រគងសាសភាគទី ២ (CMU-២) សម្រាប់ សាសភាគទី ១ (CMU-១) សម្រាប់សាសភាគទី ១ នង ិ CMU-២ នង សាសភាគទី ២ ។ CMU-១ នង ួ ៗរបស់ខួ នលេ ឹ អនុវត្តនូវការទទួេខុសម្រត្ូវចំលពាះសាសភាគនីមយ ល ី ិ ការទទួេខុសម្រត្ូវលេកា ការង្ហរម្របចាំនថៃ នង ិ ញ្ញវត្ថុ និងេទធរមម តាមោនវឌ្ឍនភាពរបស់ ី រង្ហរ ដូចជា ការម្រគប់ម្រគងហរ ិ វាយត្នមល ធានានូវការលគារពចំលពាះការគាំពារសងគម នង គលម្រាង និងលធវីការតាមោននង ិ ថ នគលម្រាង លរៀបចំរបាយ ិ បរសា ការណ ិ ចការសំណង់សុីវ ិេ សម្រមបសម្រមួេ នង ៍ គលម្រាង ម្រត្ួត្ពិនិត្យរច ធ រ់ទងនឹង ិ ម្របមូេធាត្ុចូេពីម្ររសួងពារ់ព័នទ ល សាសធាត្ុគលម្រាងរបស់ខួ ន។ អងគភាពម្រគប់ម្រគងសាសភាគទី ១ 37> CMU-១ ដឹរនាំលោយនាយរមួយរូប (CD-១( កដេកត្ងតាំងលោយ ម្ររសួងឧសាហរមម និងសិបបរមម ឹ ទទួេខុសម្រត្ូវោេ់ការង្ហរម្រគប់ម្រគងទូលៅ នង សម្រាប់សាសភាគទី ១ ននគលម្រាង នាយររូបលនះ នង ិ ម្រគប់ម្រគងកផ្នរ ិ ឌ្ឍគលម្រាង។ នាយកផ្នរមួយរូបសម្រាប់ រដឋបាេ រនុងសាសភាគទី ១លនះ ធានាថាសលម្រមចបានលគាេលៅននការអភវ សាសភាគទ១ ី ននគលម្រាង កត្ងតាំងលោយ ម្ររសួងឧសាហរមម នង ិ សប ិ បរមម មរពី អគគនាយរោឋ នផ្គត្់ផ្គង់ទរ ឹ សា ិ ចការម្របចាំនថៃ នង ា ត្ ទទួេបនោុរម្រគប់ម្រគងរច ិ រដឋបាេរបស់គលម្រាង។ ធានាការសលម្រមចបាននូវលគាេលៅអភិវឌ្ឍន៍ ិ ការចុះហត្ថលេខាលេីរិចស គលម្រាង រួមានការអនុម័ត្ នង ិ ឯរសារសំខាន់ៗដនទលទៀត្របស់គលម្រាង លធវីេទធ ច នោ នង ឹ សាសភាគទី ១ អនុម័ត្ការចំណាយរបស់កផ្នររបស់គលម្រាង ធានាការអនុវត្តទន់លពេលវោ នង រមមពារ់ព័នធនង ិ ិ ត្តតា ម្របត្ប ិ ម POM ធានាការអនុវត្តតាមត្ម្រមូវការការពារផ្េបះពាេ់ ោយការណ ត យរនុងម្ររសួងសតព ៍ តាមកខសបលណា ី ី ិ ការលរៀបចំរបាយការណ វឌ្ឍនភាពគលម្រាង នង ៍ នានាពារ់ព័នធនឹងគលម្រាងទន់លពេលវោ។ 38> នាយរោឋ នបលចចរលទស នង ិ ម្រគប់ម្រគងគលម្រាង របស់ម្ររសួងឧសាហរមម នង ិ សប ឹ ផ្តេ់នូវជំនយ ិ បរមម នង ួ បលចចរលទសដេ់ CMU-១ តាមោនដំលណ ិ គាំម្រទដេ់ការម្រគប់ម្រគងគលម្រាង CMU-១។ ី រការវឌ្ឍនភាពគលម្រាង នង នាយរោឋ នកផ្នការ នង ិ ម្រគប់ម្រគងទន ិ ន ន ័យ ឹ គាំម្រទដេ់ការតាមោននង នង ិ វាយត្នមលរបស់គលម្រាងលោយធានាថា ិ ព័ត្៌ានម្រត្ូវបានម្របមូេទន់លពេលវោសម្រាប់របាយការណ ទិននន័យ នង ៍ លៅរនុង CMU-១។ នាយរោឋ នទឹរសាា ត្ ិ ចគាម្រ នឹងផ្តេ់រច ី ការចូេរួមរបស់វ ិស័យឯរជនលៅរនុងគលម្រាង ំ ទពិនិត្យលមេ ិ ត្តតា ធានាឱ្យបាននូវការម្របត្ប ិ មលគាេ ិ បទបញ្ជ នលោបាយ នង ជ របស់ោជរោ ិ េ លរៀបចំរិចស ឋ ភបា ិ ការគាំម្រទដេ់ការអភិវឌ្ឍលគាេនលោបាយ ឬបទ ច នោ នង ិ បា បបញ្ញត្ចា ី យានការចូេរួមោងសរមមពវ ំ ច់ណាមួយ លដីមបឱ្ ី ិស័យឯរជន។ 30 39> នាយរោ ិ ហរ ឋ នគណលនយយ នង ិ ញ្ញវត្ថុ របស់ម្ររសួងឧសាហរមម និងសិបបរមម នឹងគាំម្រទ CMU-១ លៅរនុង ិ ឋភាពននការម្រគប់ម្រគងហរ ម្រគប់ទដ ី ។ អងគភាពេទធរមម របស់ម្ររសួងឧសាហរមម ិ ញ្ញវត្ថុរបស់គលម្រាងសាសភាគទ១ ិ សប នង ឹ គាំម្រទ CMU-១ នូវោេ់ទដ ិ បរមម នង ឋ ពេទធរមមននសាសភាគទ១ ិ ភា ី លនះ។ លោយសារកត្ម្ររសួងឧសាហរមម ិ សប នង ិ ានកផ្នរបរសា ិ បរមម មន ិ សងគម លៅរនុងម្ររសួង ដូលចនះម្ររសួងឧសាហរមម នង ិ ថ ន នង ិ បរមម កត្ងតាំងជន ិ សប គ េមួយរូបពី DTPM លដីមបគា បលង្ហ ំ ទ CMU-១ លដីមបព ី ម្រ ី ន ិ ត្ ិ យលមេ ិ ចការការពារផ្េបះពាេ់បរសា ី ត្ម្រមូវការរច ិ ថ ន នង ិ សងគម។ 40> ន រ់លខត្ត។ ម្ររុមការង្ហរលនះនង CMU-១ ទទួេបានការគាំម្រទពីម្ររុមគាំម្រទគលម្រាងទី ១ (PST-១) លៅថា ឹ ទទួេ ំ ពម្រ បានការចាត្់តាង ិ សប ី រសួងឧសាហរមម នង ិ បរមម មរពី មនោរ ី ឧសាហរមម នង ិ សប ិ រោ ិ បរមម តាមលខត្ត នង ឋ ររទរ ឹ កដេពារ់ព័នធផ្ទ ោ េ់នង ឹ គលម្រាង។ PST-១ នង ច រសាងសង់លៅ ឹ ផ្តេ់ការគាំម្រទដេ់ CMU-១ រនុងការម្រត្ួត្ពិនិត្យរិចកា ំ ឃ្ ដេ់ទីតាង លល ំ មេ ី សរមមភាពវឌ្ឍនភាព សម្រមបសម្រមួេលៅថា ន រ់លខត្ត ទរ់ទងរិចចពភា ី លម្រាង នង ិ រាលោបេ់អំពគ ិ ោយការណ៍ លៅនាយកផ្នរម្រគប់ម្រគង CMU-១។ អងគភាពម្រគប់ម្រគងសាសភាគទី ២ 41> ិ ដឹរជញ្ជូ ន CMU-២ ដឹរនាំលោយនាយរមួយរូប (CD-២) កដេកត្ងតាំងលោយ ម្ររសួងសាធារណការ នង ី គគនាយរោ ពអ ឹ ទទួេខុសម្រត្ូវ ឋ នសាធារណការ (GDPW) សម្រាប់សាសភាគទី ២ ននគលម្រាង នាយររូបលនះនង ិ ម្រគប់ម្រគងកផ្នររដឋបាេ រនុងសាសភាគទី ២លនះ ធានាថាសលម្រមចបានលគាេលៅននការ ោេ់ការង្ហរម្រគប់ម្រគងទូលៅ នង ិ ចុះហត្ថលេខាលេរ អភិវឌ្ឍគលម្រាង។ (CD-២) អនុម័ត្ នង ច នោ នង ី ិចស ិ ឯរសារសំខាន់ៗទំងឡាយរបស់គលម្រាង ី រចំណាយលេីកផ្នរគលម្រាង ធានាការអនុវត្តទន់លពេ ធានាឱ្យទន់លពេលវោនូវសរមមភាពេទធរមម អនុម័ត្លេកា ិ ម្របត្ប លវោ នង ិ ម POM ធានាការលម្របម្រ ិ ត្តតា ិ បស់គលម្រាងបានម្រត្ម ី បាស់សមបត្តរ ឹ ម្រត្ូវ លោយម្របារដថាម្ររុមការង្ហរលៅ រនុងគលម្រាងទទួេបានមលធោបាយសម្រាប់បំលពញភាររិចចលរៀងៗខលួន ោយការណ ត យរនុងម្ររសួង សតព ៍ តាមកខសបលណា ី ី ិ ដឹរជញ្ជូ ន វឌ្ឍនភាពគលម្រាង។ នាយកផ្នរម្រគប់ម្រគងសាសភាគ (CM-២) កត្ងតាំងលោយ ម្ររសួងសាធារណការ នង ី នាថាគលម្រាងរំពុងវ ិវឌ្ឍន៍តាម ពី GDPW នឹងទទួេខុសម្រត្ូវចំលពាះសរមមភាពម្របចាំនថៃននការអនុវត្តគលម្រាង លដីមបធា ឹ អនុវត្តសរមមភាពេទធរមម ធានាម្របត្ប កាេវ ិភាគរបស់សាសភាគទី ២ ។ CM-២ នង ិ មត្ម្រមូវការការពារផ្េបះ ិ ត្តតា ិ លរៀបចំរបាយការណ ពាេ់ នង ឹ គលម្រាងទន់លពេលវោ។ ៍ នានាពារ់ព័នធនង 42> នាយរោឋ នសំណង់ម្របព័នច ឹ រខវរ់ (SMCD) ននម្ររសួងសាធារណការ នង ធ លម្រាះទរ ឹ ទទួេ ិ ដឹរជញ្ជូ ន នង 31 ិ គុណភាពននសាសភាគទ២ ខុសម្រត្ូវចូេរួមកផ្នរបលចចរលទស នង ី តាមោនវឌ្ឍនភាពគលម្រាង គាំម្រទការម្រគប់ម្រគង ិ ការម្របមូេទន គលម្រាងរបស់ CMU-២ នង ិ ព័ត្៌ានសម្រាប់ការម្រត្ួត្ពន ិ នន័យ នង ិ ការលធវរ ិ ិត្យ និងវាយត្នមល នង ី បាយ ការណ៍ CMU-២។ នាយរោ ិ ញ្ញវត្ថុ របស់ម្ររសួងសាធារណការ នង ឋ នហរ ឹ គាំម្រទ CMU-២ លៅរនុងម្រគប់ ិ ដឹរជញ្ជូ ន នង ិ ឋភាពននការម្រគប់ម្រគងហរ ទដ ិ ដឹរជញ្ជូ ន នង ិ ញ្ញវត្ថុរបស់គលម្រាង។ អងគភាពេទធរមម របស់ម្ររសួងសាធារណការ នង ឹ គាំ ម្រទ CMU-២ លៅរនុងម្រគប់កផ្នរននេទធរមមននសាសភាគ២។ ការោេ័ ិ ិ ថ ន នង យបរសា ិ សងគម ននអគគនាយរោឋន ិ លគាេនលោបាយ របស់ម្ររសួងសាធារណការ នង កផ្នការ នង ឹ គាំម្រទ CMU-២ រនុងការម្រត្ួត្ពិនត្ ិ ដឹរជញ្ជូ ន នង ិ យលេី ិ ថ ន និងសងគម។ ត្ម្រមូវការការពារផ្េបះពាេ់បរសា 43> ី រុមគាំម្រទគលម្រាងទី ២ (PST-២) លៅថា CMU-២ ទទួេបានការគាំម្រទពម្រ ឹ ទទួេ ន រ់លខត្ត។ ម្ររុមការង្ហរលនះនង ំ ពីម្ររសួងសាធារណការ នង បានការចាត្់តាង ិ ដឹរជញ្ជូ នលខត្ត និងអងគភាពេូ ិ ដឹរជញ្ជូ ន មរពី មនោីរសាធារណការ នង ិ សា ទឹរនង ឹ រខវរ់លៅលសៀមោប។ PST-២ នង ថ នីយចលម្រាះទរ ិ ិត្យរច ឹ ផ្តេ់ការគាំម្រទដេ់ CMU-២ រនុងការម្រត្ួត្ពន ិ ចការ សាងសង់លៅដេ់ទីតាង ំ ឃ្ ំ មីេសរមមភាពវឌ្ឍនភាព សម្រមបសម្រមួេលៅថា លល ច ិភារាលោបេ់ ន រ់លខត្ត ទរ់ទងរិចព ី លម្រាង នង អំពគ ិ ោយការណ៍ លៅនាយកផ្នរម្រគប់ម្រគង CMU-២។ ួ គលម្រាង អងគភាពសម្រមបសម្រមេ 44> ី ល ង អងគភាពសម្រមបសម្រមួេគលម្រាង (PCU) នឹងម្រត្ូវបលងកត្ ី ម្រមបសម្រមេ ី លដីមបស ិ CMU-២ ។ ួ CMU-១ នង ិ ានការទទួេខុសម្រត្ូវម្រគប់ម្រគង CMU-១ នង PCU មន ួ ៗានទំនេ ិ CMU-២ លទ លម្រពាះ CMU នីមយ ួ ខុសម្រត្ូវម្រគប់ ិ ឋភាព ានការទុរចត្ ទដ ិ ត្ម្រមូវការការពារផ្េបះពាេ់។ លទះជាោងណារ៏លោយ PCU ទទួេខុសម្រត្ូវរនុងការ ិ ត នង ី បាយការណ សម្រមបសម្រមួេការអនុវត្តគលម្រាង លធវរ ី វ ៍ រួមសតព ិ លធវស ី ឌ្ឍនភាពរបស់គលម្រាង នង ី លម្រាងទំងមូ ី វនរមមលេគ ឹ ម្រត្ូវបានកត្ងតាំងលោយ ម្ររសួងសាធារណការ នង េ។ ម្របធាន PCU នង ិ ដឹរជញ្ជូ នជាអនរសម្រមបសម្រមួេគលម្រាង ី សាជិរ PCU គជា លហយ ិ នាយកផ្នរ CMU-១ នង ឺ នាយរកផ្នរសាសភាគ នង ឹ រួម ិ CMU-២។ គលម្រាងលនះនង ិ ត្តកា បញ្ចូ េការគាំម្រទដេ់ម្របត្ប ិ ររបស់ PCU។ គណ:រា ិ រដឹរនាំ ម ធកា 45> គណៈរាម ធិការដឹរនាំមយ ួ ( SC) នង ឹ ម្រត្ូវបលងកីត្ល ង ី លដីមបផ្ ិ ការសម្រមបសម្រមេ ី តេ់ការកណនាំនង ួ ជារួម។ គណៈរា ព ់មរពី MPWT, MIH, ម្ររសួងលសដឋរិចចនង ម ធិការដឹរនាំ រួមានត្ំណាងជាន់ខស ិ ញ្ញវត្ថុ (MEF) ម្ររសួង ិ ហរ ិ េ គណៈរា សុខាភបា ិ រជាត្ស ម ធកា ិ ម្រាប់លេខាធកា ិ រោឋ នននគណ:រា ិ រជាត្ិលដីមបអ ម ធកា ី ភិវឌ្ឍន៍តាមកបបម្របជាធប ិ ន រ់លម្រកាមជាត្ិ (NCDD-S) នង លត្យយលៅថា ិ MRD ។ គណៈរា ិ រដឹរនាំៗលោយ MPWT ។ គណៈរា ម ធកា ិ រ ម ធកា 32 ំ បចាំឆាស ដឹរនាំនឹងលរៀបចំរិចចម្របជុម្រ ជួយសម្រមបសម្រមួេអនតរម្ររសួង ិ ិត្យវឌ្ឍនភាពរបស់គលម្រាងជារួម ម្រត្ួត្ពន ិ រាលគាេនលោបាយ នង ដឹរនាំរិចចពភា ធ ស្រសត។ ម្ររសួងសុខាភបា ិ ផ្តេ់ការកណនាំជាយុទសា ឹ ចូេរួមជាមួយគ ិ េនង ណៈរា ិ រដឹរនាំ លដីមបផ្ ម ធកា ី េត ់ការកណនាំលេទ ី ដ ិ ភា ឹ ផ្តេ់ធាត្ុចូេ នង ឋ ពអាហារូបត្ថមភរបស់គលម្រាង។ NCDD-S នង ិ ី រអនុវត្តគណលនយយភាពសងគមលៅរនុងគលម្រាងនានា។ ម្ររសួងអភវ ការកណនាំអំពកា ឹ កណនាំការអនុវត្ត ិ ឌ្ឍន៍ជនបទនង ី នាម័យបរសា យុទធនាការម្របាម្រស័យទរ់ទងសងគម លដីមបអ ិ អនាម័យខលួនម្របាណ ខណៈលពេកដេម្ររសួងអភិវឌ្ឍ ិ ថ ន នង ន៍ជនបទគឺជាអនររសាងរញ្ច ប់ម្របាម្រស័យទរ់ទងចមបង។ 46> ី ឧសាហរមមនង មនោរ ិ បរមមថា ិ សប ន រ់លខត្ត នង ិ រោ ឹ គជា ឋ ររទរ ឺ ការោេ័ ិ ន រ់លម្រកាមជាត្ិរបស់ MIH កដេជា យថា ំ ងរវាង MIH នង ទំនារ់ទន ា ធរមូេោ ិ សហគមន៍ / អាជា ឋ ន។ 47> ី បរ ទម្រ ឹ ាខាងគាំពារសងគមនង ឹ ម្រត្ូវបានបលងកត្ ី ល ង ី ម្រ ី លដីមបគា ំ ទដេ់ការគាំពារមស្រនតីទំនារ់ទំនងសំលៅធានាឱ្យ ការវាយត្នមលសងគមម្រត្ូវបានបំលពញ រួមជាមួយដំលណី រការពិលម្រគាះលោបេ់លោយលសរ ី នង ំ ឹ ងជា ិ កដេានការផ្តេ់ដណ ី កដេកផ្នការជនជាត្ិលដីមភាគត្ិចម្រត្ូវបានលរៀបចំ នង មុន លហយ ៍ ិ អនុវត្តន។ ី បាយការណ ៧.២ ការតាមោន ការចងម្ររងឯរសារ ការលធវរ ៍ សម្រាប់ WaSSIP 48> ំ ូចននការង្ហរសំណង់សុីវ ិេ ម្រត្ូវបានអនុវត្ត លៅរនុងត្ំបន់លគាេលៅ ជាមួយនឹងវ ិសាេភាពកដេានទំហត្ កដេសថត្ ិ លៅលម្រកាម WaSSIP លហយ ី ការលម្រជីសលរសការវ ី ិនល ី មដំលណ ិ ោគអាទិភាពនឹងលធវតា ី រការលរៀបចំកផ្នការ នង ិ ិ ម្រគាះលោបេ់កដេានការចូេរួម ពល ិ ណ ដូចបានពព ៌ នាលៅរនុងលគាេនលោបាយលនះ ផ្េបះពាេ់អវ ិជជានជា ី ីរបស់ជនជាត្ិលដីមភាគត្ិច និងធនធានមិនម្រត្ូវបានរ ំពឹងថានឹងលរីត្ល ង លម្រចីនមរលេដ ី លនាះលទ។ ដូលចនះ WaSSIP ឹ សមត្ថភាពតាមោន និងបញ្ជ នឹងខិត្ខំពម្រងង ា សហគមន៍មូេោ ា លោះម្រសាយបញ្ជ ឋ នលោយខលួនឯង បុកនតមិនរំណត្់ ិ វាយត្នមលកដេានការចូេរួមនឹងម្រត្ូវអនុវត្តន៍ កត្ចំលពាះសហគមន៍ជនជាត្ិលដីមភាគត្ិចលនាះលទ។ ការតាមោន នង រនុងរំ ុងលពេអនុវត្តន៍ ី នុញ្ជ លដីមបអ ញ ត្ឱ្យម្របជាពេរដឋកដេរងផ្េបះពាេ់វាយត្នមលផ្េបះពាេ់គលម្រាង នង ិ ី ម្រងរ រំណត្់វ ិធានការលដីមបព ិ លោះម្រសាយផ្េបះពាេ់អវ ិជជាន។ មោងលទៀត្ពន ី អត្ថម្របលោជន៍វ ិជជាន នង ិ យលមេ ិ ត្ ី ថាលត្ីជលា ី ល ង ល ះទរ់ទងនឹងម្ររុមជនជាត្ិភាគត្ិចបានលរត្ ី និងម្រត្ូវបានលោះម្រសាយលោយអនុលោមតាមឯរសារ លនះកដរឬោងណា និងោយការណ៍ លោយមស្រនតីសម្រមប សម្រមួេ។ ការណ៍ លនះនង ិ ចម្របជុំលទៀងទត្់ (ម្របចាំកខ / ឹ ានរច ី ស( រវាងភូមិ មនោរ ម្រត្ា ត ញទរ ី ត្បណា ិ អនរល ការ កដេម្រត្ូវសម្រមបសម្រមួេលោយមស្រនតទ ឹ នង ី ំនារ់ទំនងកផ្នរការពារ ិ ម្រគាះលោបេ់កផ្នរការពារសងគម។ រិចចម្របជុំទង សងគម / រុងសុេត្ង់ពល ឹ ម្រត្ូវបានចងម្ររងជាឯរសារ លហយ ំ លនះនង ី មត្ិម្រត្ ប់នឹងម្រត្ូវបានកចររ ំកេរជាមួយ CMU លរៀងៗខលួន ។ 33 49> ល ង CMU តាមរយៈមស្រនតីសម្រមបសម្រមួេរបស់ខួ នន ន ឹ លធវីការតាមោននិងវាយត្នមលនផ្ោរុ ងជាលទៀងទត្់ លេី IPPF / ី វ ិញនូវរបាយការណ IPP រួមទំងការពិនិត្យល ង ៍ វឌ្ឍនភាពម្របចាំកខកដេបានោរ់ជូនលោយវ ិសវររការោឋ ន។ ការតាម ិ វាយត្នមលលនះានបំណងជួយធានាថា IPPF / IPP ម្រត្ូវបានលរៀបចំម្រសបតាម OP៤.១០ និងម្រសបតាមចាប់ ោន នង ធ នារបស់ោជរោ និងបទបបញ្ញត្តិពារ់ព័ននា ិ េ នង ឋ ភបា ន ង ិ ឱ្យអនុវត្តតាមការលម្រគាងទុរ។ ការតាមោននផ្ោរុ ងន ឹ ម្រត្ូវលធវី ី លរៀងោេ់ពីរកខមតងលោយ មស្រនតីសម្រមបសម្រមួេកផ្នរការពារសងគម។ ោេ់របរគំលហញ ល ង ន ី ននការតាមោននផ្ោរុ ងគបប ី ោរ់បញ្ចូ េលៅរនុងរបាយការណ៍ វឌ្ឍនភាពរបស់គលម្រាងកដេលផ្ាីលៅធនាគារពិភពលោរលរៀងោេ់ ៦ កខមតង។ លៅ ជ រ់ឱ្យបានចាស់ ។ រនុងឯរសារ IPP សូចនាររតាមោនម្រត្ូវកត្បញ្ជ 50> ំ ញកផ្នរការពារសងគមរបស់ធនាគារពភ អនរជនា ឹ ផ្តេ់ការគាំម្រទដេ់ការតាមោន និងការអនុវត្ត ិ ពលោរ នង ិ ការអនុលោម។ អនរជំនាញកផ្នរសងគមអាច (រ( លធវីទសសនរច IPPF / IPP នង ច ម្របចាំលៅតាមទីតាង ិ ជា ំ គលម្រាង ន( (ោងលហាចណាស់ពីរដងរនុងមួយឆ្ ី ិនិត្យលមេ ំ លដីមបព ា អនុលោមភាព។ (ខ( ី វឌ្ឍនភាព IPPF / IPP និងបញ្ជ ី ថាថាលត្ម ពិនិត្យលមេ ិ បានលធវកា ី ស្រនតីសម្រមបសម្រមួេរបស់ CMU បានលធវី ឬមន ិ ាន ី រពិលម្រគាះលោបេ់លោយលសរ ី នង ំ ឹ ងជាមុនជាមួយសហគមន៍ជនជាត្ិលដីមភាគត្ច ការជូនដណ ិ កដេរងផ្េបះពាេ់កដរ ឬោងណា។ (គ( ការ ឹ កាេវ ិភាគសាងសង់។ (ឃ( វាស់កវងរម្រមត្ សម្រមបសម្រមួេសរមមភាព IPPF / IPP ជាមួយនង ិ តរបស់ ិ ននការលពញចត្ ឹ បទបបញ្ញត្ន IPP ជាមួយនង ិ ការអនុវត្តសរមមភាពរបស់ IPPF / IPP ។ (ង( ពន តិ ង ិ ត្ ិ យលមេ ី យនតការនង ី វ ិ នត្ ី នការ ិ ិធន លោះម្រសាយបណ ិ (ច) លធវកា តឹ ងសារទុរេ។ នង ី របណ ត េអំពកា ុ ត ះបណា ិ MPWT។ ី រពារសងគមដេ់ MIH នង ៧.៣ ត្ា ិ យនតការបណ ល ភាព នង តឹ ងសារទុរេ 51> ី លងកីត្ លគាេនលោបាយការតាំងទីេំលៅថមីរបស់ធនាគារពិភពលោរត្ម្រមូវឱ្យានគលម្រាងវ ិនិលោគ លដីមបប យនតការសម្រាប់លោះម្រសាយបណ ី នាដេ់ ការលពញចិត្តរបស់ជនជាត្ិលដីមភាគត្ិចចំលពាះការអនុ វត្ត តឹ ងសារទុ រេ លដីមបធា សរមមភាពនានាកដេពារ់ព័នធនឹង IPPF និងផ្តេ់ឱ្យភាគីជនជាត្ិលដីមភាគត្ិចនូ វលវទិកាម្រសបចាប់ សម្រាប់ការ តាមោនជារ់កសតង និងោយការណ៍ អំពីការអនុ វត្ត សរមមភាពពារ់ព័នធរបស់ IPPF ។ ពិលសស លគាេបំណងននយនត ការបណ ញ ត្ឱ្យជនជាត្ិលដីមភាគត្ិច ឹត ងសារទុ រេលនះគឺអនុ ញ្ជ និងអនរកដេលជឿថាពួរលគរងផ្េបះពាេ់ កសវងររ ដំលណាះម្រសាយចំលពាះសារទុ រេកដេអាចានរបស់ពួរលគទរ់ទងនឹងេទធភាពទទួេបានដី ិ លេី ការោរ់រំហត្ ធនធាន ឬអនតោគមន៍លផ្សងលទៀត្របស់គលម្រាង។ លគាេការណ៍ គនលឹះននយនតការ បណ ី នាថា៖ ឹត ងសារទុ រេលនះគឺលដីមបធា (រ( សិទធិជាមូេោ ិ ម្រត្ូវបានការពារ ឋ ននិងផ្េម្របលោជន៍នានារបស់ជនជាត្ិលដីមភាគត្ច (ខ( ការម្រពួយបារមភរបស់ជនជាត្ិលដីមភាគត្ិចកដេលរីត្ល ង ី ំលណ ី ពដ ី រការននការអនុវត្តគលម្រាងម្រត្ូវ បានលោះម្រសាយឱ្យបានម្រគប់ម្រគាន់។ និង 34 (គ( សិទធិទទួេបានឬការគាំម្រទដេ់ជីវភាពរស់លៅរបស់ជនជាត្ិលដីមភាគត្ិចម្រត្ូវបានផ្តេ់ទន់លពេលវោ ិ ម្រសបតាមលគាេនលោបាយសតព នង ី រការពាររបស់រោ ី កា ឋ ភបា ិ េ នង ី កា ិ លគាេនលោបាយសតព ី រការពាររបស់ ជ រ់ពីខាងលេ។ ធនាគារពិភពលោរកដេបានបញ្ជ ី ី ិទធិរបស់ពួរលគរនុងការទទួេបាន និងម្រត្ូវានចំលពាះនត្ (ឃ( ជនជាត្ិលដីមភាគត្ិចយេ់ដឹងអំពស ី ណ ី ិវ ិធប តឹ ង សារទុរេ លោយឥត្បង់ម្របារ់សម្រាប់លគាេបំណងខាងលេល ី នះ។ (ង( នីត្ិវ ិធីបណ េ ឺជាកផ្នរមួយននគណៈរា តឹ ងសារទុរគ ិ រកផ្នការរួមរបស់ឃុំ / សង្ហ ម ធកា ក ត្់ លមឃុ ំ និង យនតការម្ររុមម្របរ ឹ ា លហយ ី បានជាកផ្នរមួយដ៏សំខាន់ននយនតការលោះម្រសាយវ ិវាទកដេានមូេោ ី បលងកត្ ឋន ធ ឹងត្ំណាងម្ររុមជនង្ហយរងលម្រគាះ កដេម្រត្ូវបានម្រគប់ម្រគងរួមគា លៅតាមកផ្ារលេីសហគមន៍ ពារ់ព័នន ន។ 52> លៅលពេចាប់លផ្តីមការអនុវត្តសតង់ោរ WaSSIP គណៈរមមការលោះម្រសាយបណតឹ ងសារទុ រេនឹងម្រត្ូវបាន បលងកីត្ល ី លៅតាមឃុ ំ ម្រសុរ និងថា ង ន រ់លខត្ដ ម្រត្ូវបានរសាងល ី លេីរចនាសមព័នធកដេានម្រសាប់ រួមានមនោីរពារ់ ង ព័នធ អងគការមិនកមនរោឋ ភិបាេ អងគការសហគមន៍ ត្ំណាងស្រសតី និងត្ំណាងជនជាត្ិភាគត្ិច ម្របសិនលបីាន។ អនរ ត ញទឹរគឺជាសាជិរគណៈរា បលម្រមីការលៅ មនោីរត្បណា ន រ់ម្រសុរ រឯមស្រនត ម ធិការមួយរូបលៅថា ី ីទំនារ់ទំនងការង្ហរ ន រ់ជាត្ិផ្ងកដរ។ ការពារសងគម រ៏ជាកផ្នរមួយននគណៈរមមការលោះម្រសាយវ ិវាទលៅថា លៅតាមភូ មិយនតការបណតឹ ង ័ កដេានម្រសាប់ម្រត្ូវបានដឹរនាំលោយអនរដឹរនាំវយចាស់ ោ ញ/លមរុ េសមព័នធ និង/ឬដឹរនាំលោយលមរស្រនា កដេ សហគមន៍មូេោឋ នមួយកផ្នរធំអាចទទួេយរបាន និងម្រត្ូវបានពម្រងឹងជាយនដការ លោះម្រសាយវ ិវាទលេីរដំបូង ំ សង្ហ របស់ម្ររុមម្របឹរាឃុ / ក ត្់។ ការលរៀបចំកបបលនះជួយធានាឱ្យម្របព័នធមួយម្រត្ូវបានបលងកីត្ល ី លដីមបជ ង ី ួយលោះ ម្រសាយសារទុ រេ ឬបណឹត ងកដេអាចលរីត្ល ី បនា ង ោ ប់ពីានអនតោគមន៍របស់គលម្រាង។ យនតការបណតឹ ងសារទុ រេនឹង ោ េ់ ឬលោយម្របលោេពីគលម្រាង រ៏ដូចជាអនរកដេ ម្រត្ូវអនុ វត្តចំលពាះបុ គគេ ឬម្ររុមកដេរងផ្េបះពាេ់លោយផ្ទ ានចំណាប់អារមមណ៍ ចំលពាះគលម្រាង និង/ឬានសមត្ថភាពជះឥទធិពេវ ិជជាន ឬអវ ិជជានលេីេទធផ្េរបស់ខួ លន ។ WaSSIP នឹងផ្តេ់ការបណ ត េ និងការគាំម្រទលដីមបព ុ ត ះបណា ំ លនះ លដីមបី ី ម្រងឹងរចនាសមព័នធ កដេានម្រសាប់ទង លោះម្រសាយម្របរបលោយម្របសិទធភាព ន ចំលពាះការម្រពួយបារមភកដេអាចម្រត្ូវបានលេីរល និងលោះម្រសាយរួមគា ង ី លោយ PAPs រនុងរំ ុ ងវគគ បណ ត េនិងបនា ុ ត ះបណា ោ ប់ពីការអនុវត្តសរមមភាពពារ់ព័នធនឹងជនជាត្ិលដីមភាគត្ិច។ 53> រនុងការអនុវត្តធមមតា ម្របសិនលបីគលម្រាងពារ់ព័នធនឹងការអនុ វត្តេទធរមមដីធលី គណៈរាម ធិការលោះម្រសាយ បណឹត ងសារទុ រេ (GRC) ម្រត្ូវបានបលងកីត្ល ី សម្រាប់ WaSSIP ។ GRC នឹងលោះម្រសាយម្រគប់ទិដឋភាពទំងអស់នន ង សំលណ ិ ថ ន ការតាំងទីេំលៅល ី អនុ គលម្រាង រួមាន បរសា ា ជនជាត្ិលដីមភាគត្ិច (ម្របសិនលបីាន( ីងវ ិញ និងបញ្ជ ន ជាឯរចឆនោ ។ MIH, MPWT ឬ IRC (ម្របសិនលបី IRC ពារ់ តាមរយ:ការចរចារនុងបំណង្នដេ់ ការមូ េមត្ិគា ព័នធរុ នងការអនុ វត្ត ARAP / RAP) លសនីសុំលៅអភិបាេលខត្តឱ្យបលងកីត្គណៈរាម ធិការលោះម្រសាយបណតឹ ងសារទុ រេ ន រ់មូេោ លៅថា ន រ់លខត្ត ម្រសុរ និងឃុ ( ឋ ន (ថា ំ កដេម្រត្ូវដឹរនាំលោយអភិបាេលខត្ត ឬអភិបាេរងលខត្ត ម្របធានម្រសុរ ំ សម្រាប់យនតការលោះម្រសាយបណ និងលមឃុ ។ តឹ ងសាទុ រេ (GRM( លៅរម្រមិត្ឃុ ំ សាជិរ GRM រ៏ានត្ំណាង AH ី ុ ងចំលណាម PAPs ឬរនុងចំលណាមសហគមន៍ IP) ។ គណៈ / IP (អនរត្ំណាងរបស់ AH / IP ម្រត្ូវបានលម្រជីសលរសរន 35 រាម ធិការទំងលនះនឹងទទួេ វាយត្នមល និងសម្រមបសម្រមួេដំលណាះម្រសាយបញ្ជ ា រងវេ់ បណឹត ង និងសារទុ រេរបស់ PAP /IP និងPAH ។ គណៈរាម ធិការលោះម្រសាយបណតឹ ងសារទុ រេនឹងដំលណ ី េម្របលោជន៍របស់ PAP ី រការ លដីមបផ្ / IP និង PAH រនុងរំ ុ ងលពេលពញមួយជីវ ិត្របស់ WaSSIP និងយូ រជាងលនះ។ 54> PAPs ឬជនជាត្ិលដីមភាគត្ិច ម្របសិនលបីមិនលពញចិត្ត ឬមិនចាស់អំពីការអនុវត្តសរមមភាពពារ់ព័នធនឹង ការតាំងទីេំលៅជាថមី / IPPF រួមទំងការផ្តេ់សំណង ឬការករេមាជីវភាព អាចបតឹងលៅម្ររុមម្របឹរាឃុ ំ កដេជា ន រ់ម្រសុរ និងលខត្តម្របសិនលបី PAP / IP មិនលពញចិត្ត រម្រមិត្ទបបំផ្ុត្នន GRC លៅសហគមន៍ និងអាចបញ្ជូ នលៅថា ជាមួយដំលណាះម្រសាយ ឬការពនយេ់បំភលឺ។ 55> ន រ់ឃុ: លៅថា ំ PAP / IP កដេរងផ្េបះពាេ់អាចោរ់ពារយបណ ោ េ់។ តឹ ងរបស់គាត្់លៅកាន់លមឃុ ំ លោយផ្ទ ី លម្រមចចិត្តអំពីដំលណ ំ ឹងលកាះម្របជុំម្ររុមលនាះលដីមបស លមឃុ ន ី រការននការលោះម្រសាយពារយបណតឹ ងរនុងរយៈលពេ ១៥ នថៃ បនា ោ ប់ពីការោរ់ពារយបណដឹ ងរបស់ PAP/IP ។ រិចចម្របជុំរបស់ម្ររុមលនះនឹងានលមឃុ ត្ ួ ំ ំណាងមរពីសហគមន៍រម ទំងលមដឹរនាំម្របនពណី ។ រិចចម្របជុំរបស់ម្ររុមលនះានលមឃុ ំ ត្ំណាងនានាមរពីសហគមន៍ រួមទំងលមដឹរនាំម្របនពណី។ ំ ទួេបនោុរចងម្ររងឯរសារ និងររាទុ រឯរសារបណ លមឃុ ទ តឹ ងទំងអស់កដេបញ្ជូ នឆលងកាត្់រូបគាត្់។ ម្របសិនលបី រយៈលពេ ១៥ នថៃកដេ PAP / IP កដេបានបតឹងសារទុ រេ មិនបានទទួេដំណឹ ងពីម្ររុមម្របឹរាឃុ ំ ឬម្របសិនលបី PAP / IP មិនលពញចិត្តជាមួយការសលម្រមចចិត្តលៅដំណារ់កាេដំបូងលនះ ពារយបណតឹ ងអាចម្រត្ូវបានបញ្ជូ នលៅ ការោេ័ ិ យម្រសុរជាោយេរេណ ោ េ់ាត្់។ ៍ អរសរ ឬលោយផ្ទ 56> ន រ់ម្រសុរ: ការោេ័ លៅថា ិ យម្រសុរានរយៈលពេ ១៥ នថៃរុ នងការលោះម្រសាយពារយបណ ី ំលពញចិត្ត តឹ ង លដីមបប អនរពារ់ព័នធទង ំ អស់។ ម្របសិនលបីពារយបណតឹ ងមិនអាចលោះម្រសាយបានរនុងដំណារ់ កាេលនះ ការោេ័ ិ យម្រសុរ នឹងបញ្ជូ នសំណុ ំ លរឿងលៅគណៈរា ន រ់លខត្ត។ ម ធិការលោះម្រសាយវ ិវាទសំលរចថា 57> ន រ់លខត្ត: គណៈរា លៅថា ម ធិការលោះម្រសាយបណ ន រ់លខត្តកដេានអភិបាេលខត្ត ឬអភិបាេ តឹ ងសារទុ រេថា លខត្តរងជាម្របធានគណៈរាម ធិការ ី ពារ់ព័នធជាសាជិរនឹងជួបជាមួយភាគីសារទុ រេ និងជាម្របធានមនោរ លហយ ី ពោោមលោះម្រសាយបណតឹ ង។ រនុងរយៈលពេ ៣០ នថៃននការោរ់បណតឹ ងសារទុ រេលៅកាន់គណៈរមមការលោះម្រសាយ បណតឹ ងសារទុ រេថា ន រ់លខត្តម្រត្ូវលធវីការសលម្រមចចិត្តជាោយេរេណ៍ អរសរ និងជូ នដំណឹ ងលៅកាន់ PAP / IP ជា ោយេរេណ៍ អរសរ។ 58> ត្ុោការលខត្ដ: ម្របសិនលបីភាគីបណតឹ ង PAP / IP មិនលពញចិត្តជាមួយនឹងដំលណាះម្រសាយរបស់គណៈរាម ធិការលោះម្រសាយបណ ន រ់លខត្ត កផ្ារលេីលគាេនលោបាយកដេបានម្រពមលម្រពៀងគា តឹ ងសារទុ រេថា ន រនុង RPF-RAP ឬ IPPF-IPP លនាះ PAP / IP អាចបញ្ជូ នររណ ី លនះលៅត្ុ ោការលខត្ត។ រនុងអំ ុ ងលពេវ ិវាទលរឿងរដី ោជរោឋ ភិបាេរមពុ ជានឹងលសនីត្ុោការឱ្យដំលណី រការរតីម្របម្រពឹត្តលៅលោយគា ម នការរ ំខានលៅលពេលធវីសវនាការ។ ម្របសិនលបីភាគីណាមួយ មិនលពញចិត្តនឹងលសចរតីសលម្រមចរបស់ត្ុោការលខត្ត លនាះភាគីលនាះអាចបញ្ជូ នលរឿងរតីលនាះលៅត្ុ ោការជាន់ខពស់បា ន។ ោជរោឋ ភិបាេរមពុជាម្រត្ូវអនុវត្តលសចរតីសំលរចរបស់ត្ុោការ។ 36 59> ោ េ់ លៅរនុងត្ំបន់លគាេលៅកដេជនជាត្ិលដីមភាគត្ិចទទួេរងផ្េបះពាេ់លោយផ្ទ ឬលោយម្របលោេ ពារយបណឹត ងទំងអស់នឹងម្រត្ូវពិភារាជាមួយអនរភូ មិលោយានវត្តានលមភូ មិ ឬចាស់ទុំ និងការចរចារម្រត្ូវបានអនុ វត្តលៅរនុងសហគមន៍ ឬរនុងភូ មិកដេាន PAP និង PAH រស់លៅ។ រនុងររណី ចាំបាច់ អនរគាំម្រទការសាងសង់នឹងផ្ត េ់ជំនួយលដីមបឱ្ ី យសិទធិរបស់ជនជាត្ិលដីមភាគត្ិចម្រត្ូវបានការពារ។ ៧.៣ ការរសាងសមត្ថភាព 60> ការវាយត្នមលត្ម្រមូវការរនុងការបណុ ត ះបណា ត េ (TNA) នង ឹ ម្របម្រពត្ ឹ តលៅលដីមបល ី រៀបចំឯរសារបណ ដ េ ុ ដ ះបណា ឹ ម្រត្ូវម្របម្រពត្ កដេពារ់ព័នធចំលពាះត្ម្រមូវ។ TNA នង ី បរ ឹ តលៅរនុងចំលណាម CMU ទម្រ ិ សហគមន៍។ ឹ ាខាងគាំពារសងគម នង ការបណ ត េនង ុ ត ះបណា ឹ ម្រគបដណ ី គាេនលោបាយការពារចំនួនបី នង ត ប់លេល ិ ថ ន ការតាំង ិ ការអនុលោម លពាេគឺ បរសា ី ំលៅលោយបងេំ នង ទេ ិ ជនជាត្លិ ដីមភាគត្ច ិ ។ ជាមួយនង ឹ ការបណ ត េជារ់ោរ់របស់ IPPF / IPP ការបណ ុ ត ះបណា ុត ះ ត េ រួមាន (រ( ទដ បណា ិ ពលោរ នង ិ ឋភាពទូលៅនន OP៤.១០ របស់ធនាគារពភ ិ បទបបញ្ញត្ពា ិ ចាប់នង តិ រ់ព័នធរបស់ ិ នន IPPF / IPP នង រមពុជា។ (ខ( ាត្កា ា អនុវត្ត (គ( ការលរៀបចំសា ិ បញ្ជ ថ ប័នសម្រាប់ការអនុវត្តគលម្រាងរួមានត្ួ ិ ការទទួេខុសម្រត្ូវ។ (ឃ( រលបៀបលធវកា នាទី នង ិ ម្រគាះលោបេ់ជាសាធារណៈលោយលម្របវ ី រពល ី ស្រសតពល ី ិធសា ិ ម្រគាះលោបេ់ ំ ឹ ងជាមុន។ (ង( នត្ លោយលសរ ី និងជូនដណ ិ បញ្ជ ី ិវ ិធី នង ា ននការលោះម្រសាយបណតឹ ង ិ (ច) រិចចត្ម្រមូវ សារទុរេ នង ិ ោយការណ រនុងការតាមោន នង ៍។ ៧.៤ កាេវ ិភាគ 61> ល មលៅលពេកដេទីតាង កផ្នការអភិវឌ្ឍជនជាត្ិលដីមភាគត្ិច (IPP( នឹងម្រត្ូវបានលរៀបចំភា ំ គលម្រាងជារ់ោរ់ ម្រត្ូវបានលម្រជីសលរស ី ី ហគមន៍ ជនជាត្ិលដីមភាគត្ិចម្រត្ូវបានរំណត្់ និងបញ្ជូ នលៅ និងផ្េបះពាេ់អវ ិជជានលេស ា ញ IPP លៅលេីលគហទំព័រ កាន់ធនាគារពិភពលោរ ជាកផ្នរមួយននកផ្នការអនុវត្ត។ មុនលពេចាប់លផ្តីមអនុវត្ត ម្រត្ូវបង្ហ របស់់ MIH នង ី ំព័រព័ត្៌ានInfoShop របស់ធនាគារពិភពលោរ។ ឯរសារ IPP មួយចាប់ ិ / ឬ MPWT និងលៅលេទ ំ នត្ំបន់លគាេលៅកដេជនជាត្ិលដីមភាគត្ិចអាចលៅដេ់។ ជាភាសារនុងម្រសុរនឹងម្រត្ូវត្មកេ់ទុរលៅរនុងម្ររុមម្របឹរាឃុន ៧.៤ ថវ ិកា 62> ថវ ិកាសម្រាប់ការអនុ វត្ត IPPF ជាកផ្នរមួយននថវ ិកាគលម្រាង។ ថវ ិកាលនះម្រគបដណត ប់លេីការចំណាយលេី ម្របារ់ឧបត្ថមភបុគគេិរគលម្រាង និងរុងសុ េត្ង់ លដីមបល ី រៀបចំរបាយការណ៍ អនុ លោមភាព រួមទំងរបាយការណ៍ ម្រត្ួត្ ពិនិត្យ និងតាមោនរបាយការណ៍ ការម្របមូ េទិននន័យ និងការលរៀបចំ IPP ជាលដីម។ ការបាន់សាម នថវ ិកាានលៅរនុង ម្ររបខ័ណ ិ ថ ន(ESMF)។ ឌ ម្រគប់ម្រគងសងគម និងបរសា 63> ី ច IPP នឹងរួមានព័ត្៌ានសតព ធិ ទួេបាននត្ ី ំណាយេមាិត្ននវ ិធានការកាត្់បនថយ និងសិទទ ី ិសមបទសម្រាប់ ិ ចំណាយ ជនជាត្ិលដីមភាគត្ិចលៅរនុងត្ំបន់រងផ្េបះពាេ់ និងចំណាយរដឋបាេ នង តាមោន។ ម្របភពថវ ិកា ិ កផ្នការហរ សម្រាប់សរមមភាពលផ្សងៗ នង ិ ញ្ញបបទនសម្រាប់ IPP ម្រត្ូវបាន ី លម្រកាយលពេកដេ IPP ម្រត្ូវបាន បលងកត្ 37 ី ។ ការចំណាយលេអ បលងកីត្ល ង ិ រ (ការរដរហូត្( ដីធលី ម្របសន ី សាមរ ឹ ម្រត្ូវទទួេការឧបត្ថមថ ិ លបីាន នង ភ វ ិកាពីមូេ និធិរបស់សមភាគី ចំកណរឯចំណាយលេីការបណ ត េ ុ ត ះបណា ិ ញ្ញបបទន និងការពិលម្រគាះលោបេ់នឹងម្រត្ូវផ្តេ់ហរ ិ ពលោរ (IDA) ។ លោយធនាគារពភ ិ ការលរៀបចំកផ្នការជនជាត្ល ៨. ការវាយត្នមលសងគមនង ី ភាគត្ច ិ ដម ិ ៨.១ វ ិធសា ត ម្របម្រ ី ស្រសល ី បាស់សម្រាប់ការវាយត្នមលសងគម 64> ំ ម្រត្ូវានវ ិធីម្រសាសតកដេានការចូេរួមលៅម្រគប់ដណារ់កាេទំងអស់នន WaSSIP ។ ដំបូងលគលម្របីវ ិធសា ី ស្រសតលនះរនុងអំ ុងលពេម្របជុំពល ិ ម្រគាះលោបេ់ជាមួយអាជា ា ធរមូេោ ឋ នជាមួយសហគមន៍ រនុងលពេវាយត្នមលសងគម បឋម(។ ំ លៅដណា រ់កាេបនតបនា ី ស្រសតលនះនឹងម្រត្ូវបានលម្របស ោ ប់វ ិធសា ី ម្រាប់ការម្រត្ួត្ពន ំ ិ ិត្យគលម្រាងលរៀបចំដណារ់ កាេវាយត្នមលសងគម (សម្រាប់ការលរៀបចំ IPP) និងការអនុវត្ត និងតាមោនគលម្រាង។ ដំលណ ី ិវ ិធីេមាិត្ ី រការនិងនត្ ម្រត្ូវបានពណ៌ នាលៅអនុកផ្នរខាងលម្រកាម។ 65> ជ រ់ថាជនជាត្ិលដីមលៅរនុងត្ំបន់អនុវត្តគលម្រាង ការវាយត្នមលបឋមបានបញ្ជ (រនុងម្ររុងកសនមលនារមយលខត្ត មណ ី ជារួម នង ឌ េគិរ( ឹ ទទួេបានផ្េវ ិជជានពីគលម្រាង បុកនតអាចរងផ្េបះពាេ់អវ ិជជានលោយសារត្ម្រមូវការ ដីស ម្រាប់សាងសង់លហោឋ រចនាសមព័នធផ្គត្់ផ្គង់ទរ ឹ លៅម្របភពទឹរថមី និងសា ៍ ូមទឹរកដេអាចសថិត្លៅរនុងសហគមន៍ ថ នីយប របស់ពួរលគ។ 66> រនុងរំ ុងលពេអនុវត្ត ជំហានខាងលម្រកាមនឹងម្រត្ូវអនុវត្តចំលពាះការពន ិ ការលរៀបចំ ិ ិត្យ ការវាយត្នមលសងគម នង ិ ។ ពត្៌ានេមាិត្ទរ់ទងនឹងការលធវីការពិលម្រគាះលោបេ់ ការលរៀបលរៀងកផ្នការអភិវឌ្ឍ កផ្នការជនជាត្ិលដីមភាគត្ច ិ ត្ ជនជាត្ិលដីមភាគត្ិច និងេខ ិ ុបររណ ី ីវ ិធានការណ ៍ សតព ួ លទៀត្ានលៅរនុងឧបសមព័នធទ១ ៍ ការពារមួយចំនន ី ។ ន លោយ MIH និងធនាគារពភ រ( ការពិនិត្យរួមគា ី ំណត្់ថាលត្ា ិ ពលោរលដីមបរ ី នជនជាត្ិលដីមកដរឬលទ ឬានការ ជាប់ពារព័នធជាសមូហភាពលៅនឹងត្ំបន់អនុវត្តគលម្រាង ត្ំបន់លគាេលៅកដរឬ ិ យទម្រមង់ ោងណា (សូមពិនត្ រនុងឧបសមព័នធ ២) ។ ួ ពីរុងសុេត្ង់កដេានម្របវត្តិលេីកផ្នរការពារសងគម ំ យ ខ( លធវីការវាយត្នមលសងគមលោយ MIH លោយានជន ិ លបកា ម្របសន ិ ត្ ី រម្រត្ួត្ពន ិ យសននោ ិ ឋ នថា ានជនជាត្ល ិ ដីមភាគត្ច ធ សមូហភាពលៅនង ិ ឬានការពារ់ព័នជា ឹ ត្ំបន់ អនុវត្តគលម្រាង។ ភាពទូេំទូោយ ី លម្រ ភាពសុជ និងម្របលភទននការវាយត្នមលសងគមានសាាម្រត្លៅនង ឹ ិ ទំហន សភាព នង ី លម្រាងកដេបានលសនី មរលេជ ំ នផ្េបះពាេ់កដេអាចលរីត្ានពគ ី នជាត្ិលដីមភាគត្ិច ថាលត្ី ំ លនាះានេរេណៈវ ិជជាន ឬអវ ិជជានកដរឬោងណា។ វ ិធសា ផ្េបះពាេ់ទង ិ ម្រគាះលោបេ់លោយលសរ ី ី ស្រសតពល ំ ឹ ងជាមុនម្រត្ូវបានលម្របីម្របាស់។ និងានការជូនដណ 38 គ( ិ ដីមភាគត្ច ការលរៀបចំកផ្នការជនជាត្ល ី ទធផ្េនការវាយត្នមលសងគម ិ កផ្ារលេេ ិ ការពិលម្រគាះលោបេ់ នង ជាមួយជនជាត្ិលដីមភាគត្ិចកដេរងលម្រគាះ។ IPP ឹ ធានឱ្យជនជាត្ិលដីមភាគត្ិចកដេរងផ្េបះពាេ់ នង ិ លសដឋរច លោយសារគលម្រាង ទទួេបានអត្ថម្របលោជន៍កផ្នរសងគម នង ិ (ខ( លៅ ិ ចសមម្រសបលៅតាមវបបធម៌ នង ី ថាានផ្េបះពាេ់អវ ិជជានមរលេជ លពេកដេររលឃញ ិ ផ្េបះពាេ់អវ ិជជានទំងលនាះ ី នជាត្ិលដីមភាគត្ច ំ ង និង ម្រត្ូវបានបលញ្ច ៀស កាត្បនថយឱ្យលៅត្ិចបំផ្ុត្ បនធូរបនថយ ឬទូទត្់សណ ា ញលសចរតម្រ ឃ( ការបង្ហ ិ ដីមភាគត្ច ី ពាងកផ្នការជនជាត្ល ី ពាង IPP នង ិ លៅកានសាធារណ:ជន។ លសចរតម្រ ឹ ម្រត្ូវ ា ះលៅរនុងលគហទំព័រ InfoShop របស់ធនាគារពភ បលង្ហ ិ ពលោរ នង ិ ពលោរព័ត្៌ានពភ ិ លគហទំព័ររបស់ MIH ិ MPWT លហយ នង ិ ររាទុរមួយចាប់លៅការោេ័ ី បរកម្របជាភាសារនុងម្រសុរ នង ិ ី មួយចាប់លទៀត្ យឃុ ំ លហយ ទុរលៅត្ំបន់កដេជនជាត្ិលដីមភាគត្ច ី ំលណ ិ អាចលធវដ ី រចូេលៅបាន ង( ការលធវីបចចុបបននភាពការវាយត្នមលសងគមរនុងរំ ុងលពេអនុវត្តគលម្រាងជាកផ្នរមួយននដំលណ ិ យ ី រការម្រត្ួត្ពិនត្ ី ំណត្់ផ្េបះពាេ់អវ ិជជានកដេមិនម្រត្ូវបានរ ំពឹងទុរ និងលដីមបល លដីមបរ ី សនីនូវវ ិធានការកាត្់បនថយផ្េបះពាេ់។ ំ ំ IPP រ៏នឹងម្រត្ូវលធវីបចចុបបននភាពផ្ងកដរ លដីមបម្រ ម្របសិនលបីផ្េបះពាេ់ានទំហធ ី គបដណ ី េបះពាេ់បចចុបបនន។ ត ប់លេផ្ វ ិធសា ី ស្រសតពល ិ ម្រគាះលោបេ់លោយលសរន ី ង ំ ឹ ងជាមុនទំនងជាម្រត្ូវបានលម្របីម្របាស់។ ិ ជូនដណ ៨.២ ការពល ិ ម្រគាះលោបេ់លោយលសរន ី ង ំ ឹ ងជាមុន ិ ផ្តេ់ដណ 67> ឺ ដំលណ ការចូេរួមគជា ី រការមួយកដេតាមរយ:លនាះភាគពា ី រ់ព័នធលធវឱ្ ី យានឥទធព ិ េ ិ កបងកចរការ នង ិ ផ្តួចលផ្តីមអភវ ម្រគប់ម្រគងចំលពាះគំនត្ ិ ត នង ិ ឌ្ឍន៍ ការសលម្រមចចត្ ួ លគ។ ការសលម្រមចចត្ ិ ធនធានកដេបះពាេ់ដេ់ពរ ិ តចូេ ឺ ការចាប់លផ្តីមននដំលណ រួមគជា ិ ពលោរ ី រការចូេរួមទំងមូេលៅរនុងវដតននគលម្រាង។ OP / BP៤.១២ របស់ធនាគារពភ ិ ចាប់របស់ោជរោ នង ិ េសតព ឋ ភបា ី ីអសាមរ ិ រ នង ិ នត្ ី វ ី នុវត្តន៍រុ ងការតាំ ិ ិធអ ន ី ំលៅជាថមីរបស់ IRC ផ្តេ់នូវការ ងទេ ិ ទស កណនាំនង ិ ឯរជនអំពត្ ិ លៅចាស់ោស់ដេ់អនរគាំម្រទគលម្រាងទំងរនុងវ ិស័យសាធារណៈនង ិ ម្រគាះ ី ម្រមូវរនងការពល លោបេ់ នង ិ ការចូេរួមជាសាធារណៈ នង ិ គូសបញ្ជ ំ ឹ ងដេ PAPs អំពគ ជ រ់សារៈសំខាន់ននការជូនដណ ី លម្រាងលនះ ី សំខាន់ជាងលនះលៅលទៀត្លនាះ គកា លហយ ួ លគលៅរនុងការលធវក ឺ រចូេរួមោងសរមមរបស់ពរ ិ ការអនុវត្ត។ ី ផ្នការនង 68> ឺ ដំលណ ការចូេរួមគជា ន ដ៏សរមម នង ី រការននការម្របាម្រស័យទរ់ទងគា ោ ប់រុ ងចំ ិ ជាបនតបនា ន លណាមអនរពារ់ព័នធសំ ោ េ់ (លទះបវ ខាន់ៗ រួមាន សហគមន៍កដេរងផ្េបះពាេ់លោយផ្ទ ី ទភា ី ិជជាន ឬអវ ិជជានរត( ី ន រ់ង្ហរជាត្ិ នង ិ ម្ររសួងពារ់ព័នធ រុងសុេត្ង់គលម្រាងសងគមសុវ ី ិេ នង ិ ទភា ី ន រ់ង្ហរាច ស់ជំនួយអនតរជាត្។ ិ ការចូេរួមគឺជាពារយទូលៅ លកា ត ប វ ិសាេភាពពរ ឺ រផ្ទ ី ផ្សងគា ន គកា ល ស់បូ រព័ ត ត្៌ាន (លពាេគឺ ការផ្សពវផ្ាយ នង ិ ការពល ិ ទម្រមង់លផ្សងៗ ិ ម្រគាះលោបេ់( នង ន ននការលធវល គា ី លម្រមចរួមគា ី សចរតស ឺ រសហការ ឬការចូេរួម(: ន (លពាេគកា 39 69> ឹ ទទួេយរការពិលម្រគាះលោបេ់លពញលេញនង WaSSIP នង ិ ការចូេរួមរបស់ភាគីពារ់ព័នធសម្រាប់សាស ភាគទី ១ និងទី ២ ។ រនុងអំ ុងលពេននការពិនិត្យគលម្រាង (ដំលណ ី បន់អនុវត្តគលម្រាង( សហគមន៍ ី រការលម្រជីសលរសត្ំ ា ធរមូេោ ម្រគូបលម្រងៀន ាតាបិតា និងអាជា ឋ នម្រត្ូវបានពិលម្រគាះលោបេ់លពញលេញអំពីអត្ថម្របលោជន៍ និងផ្េបះពាេ់ ី ងគមនឹងម្រត្ូវបានរំណត្់លៅលៅត្ំបន់លគាេលៅ កដេអាចានផ្េបះពាេ់ កដេអាចលរីត្ាន។ ការវាយត្នមលអំពស លេីជនជាត្ិលដីម ភាគត្ិច រ៏ដូចជាលេីដីធលី និងធនធានលផ្សងលទៀត្។ រិចចម្របជុំពិលម្រគាះលោបេ់ជាសាធារណៈចំនន ួ ឹ តលៅ។ សរមមភាព WaSSIP ផ្េបះពាេ់គលម្រាង និងវ ិធានការកាត្់បនថយផ្េបះពាេ់នឹងម្រត្ូវបាន ពីរនឹងម្របម្រពត្ ា ញលៅរនុងរិចចម្របជុំលេរ បង្ហ ំ ូ ង។ ី ដប បនា ោ ប់មររច ំ ិលម្រគាះលោបេ់ជាសាធារណៈលេីរទព ិ ចម្របជុព ី ីរនឹងម្របម្រពឹត្តលៅ ី ណ លដីមបរ ំ ត្់ថាលត្ីានការគាំម្រទសម្រាប់សរមមភាពគលម្រាងនិងកផ្នការកាត្់បនថយផ្េបះពាេ់កដរឬោងណា។ 70> មុនលពេពិលម្រគាះលោបេ់ CMU នឹងបញ្ជូ នលសចរតជ ំ ឹ ងដេ់សហគមន៍ ម្របាប់លមដឹរនាំរបស់ពរ ី ូនដណ ួ លគថា ំ នឹងានការចុះមរលធវីទសសនរិចចពីសណា ី ជា រ់មស្រនតីសម្រមបសម្រមេ និងពអា ា ធរមូេោ ី ការពិលម្រគាះលោបេ់ ឋ ន លហយ ី លដីមបក លនះនឹងម្រត្ូវបានលធវីល ង ី សវងររការគាំម្រទពីអនតោគមន៍របស់គលម្រាង ិ លដីមបរ នង ំ ត្់ផ្េបះពាេ់អវ ិជជាន ី ណ ី នលដីមបល កដេអាចលរីត្ាន រ៏ដូចជាការគាំម្រទកដេគលម្រាងអាចលធវបា ី ាន។ ី ោះម្រសាយផ្េបះពាេ់កដេអាចលរត្ លសចរតជ ំ ឹ ងលនះនង ី ូនដណ ឹ លសនស ី ុំឱ្យសហគមន៍អលញ្ជ ីញត្ំណាងរសរ ិ រ សាគមន៍ស្រសតី នង ំ រនុង ិ លមភូមិចូេរួមម្របជុ។ អំ ុងលពេននដល ំណី រទសសនរច ិ ចលនះ លមដឹរនាំសហគមន៍ នងិ អនរចូេរួមដនទលទៀត្ នង ា ញទសសនៈរបស់ពួរលគ ឹ បង្ហ ឹ សរមមភាពកដេបានលសនស ទរ់ទងលៅនង ី ុំ។ 71> ី មាត្ រនុងរំ ុងលពេពិលម្រគាះលោបេ់នីត្ិវ ិធេ ួ ៗ លដីមបរ ិ នឹងម្រត្ូវបានរំណត្់លៅតាមភូមិនីមយ ំ ត្់ផ្េបះ ី ណ ី ាន និងការគាំម្រទកដេអាចាន លៅលម្រកាម WaSSIP ។ លេស ពាេ់កដេអាចលរត្ ី ពីលនះលទៀត្ ម្របព័នធលោះម្រសាយ ជលា ី ល ង ល ះតាមរយៈយនតការសារទុរេ កដេបានបលងកត្ ឹ ម្រត្ូវបានរំណត្់លដីមបធា ី នង ច ង ី នាឱ្យានការឆលុះបញ្ជ ំ សលមលង ី ហគមន៍ទទួេផ្េរួមបញ្ចូ េ របស់ម្របជាជនកដេរងផ្េបះពាេ់ (ជាពិលសសចំលពាះេទធរមមដី( ។ ម្របសិនលបស ី ននសហគមន៍ សហគមន៍ជនជាត្ិភាគត្ិចកដេមិនកមនជាសាជិរននម្ររុមជនជាត្ិភាគត្ិចភាគលម្រចន លនាះអនរ ួ លគនង ត្ំណាងរបស់ពរ ឹ ម្រត្ូវបានបញ្ចូ េលៅរនុងយនតការលោះម្រសាយជលាល ះ។ ការណ៍ លនះធានាបាននូវភាពសមម្រសប កផ្នរវបបធម៌ និងការចូេរួមរបស់សហគមន៍ជាពិលសសម្ររុមជនជាត្ិភាគត្ិចលៅរនុងដំលណី រការលធវីលសចរតីសលម្រមចចិត្ត។ 72> លៅរនុងដំលណី រការលនះការពិលម្រគាះលោបេ់លោយលសរ ី នង ំ ឹ ងជាមុននឹងម្របម្រពឹត្តលៅលោយលម្របី ិ ការផ្តេ់ដណ ឹ តលៅទីតាង ភាសាកដេនិោយ និងម្របម្រពត្ ំ កដេង្ហយម្រសួេសម្រាប់ជនជាត្ិលដីមភាគត្ិចកដេអាចរងផ្េបះពាេ់។ ទសសនៈរបស់ជនជាត្ិលដីមភាគត្ិចម្រត្ូវយរមរពិចារណារនុងអំ ុងលពេអនុវត្តន៍ WaSSIPs ទនោឹមនឹងការអនុវត្ត ំ នឿ នង ជារ់កសតងនូវជល ់ ំណ ិ ចំណងច ូ េចិត្តកផ្នរវបបធម៌របស់ពួរលគ។ េទធផ្េននការពិលម្រគាះលោបេ់លនះនឹងម្រត្ូវបាន ចងម្ររងជាឯរសារលៅរនុងរបាយការណ ិ ោរ់ជូនធនាគារពិភពលោរម្រត្ួត្ពិនត្ ៍ តាមកាេរំណត្់នង ិ យ។ 40 73> រនុងរំ ុងលពេអនុវត្ត WaSSIP ការវាយត្នមលសងគមកដេម្រត្ូវបានលធវីបចចុបបននភាពរ៏ម្រត្ូវបានអនុវត្តផ្ងកដរ ី មោនផ្េវ ិជជាន នង លដីមបតា ិ ផ្េបះពាេ់អវ ិជជានននគលម្រាង និងទទួេបានមត្ិលោបេ់ពីម្របជាជនកដេទទួេ រងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាង។ កផ្ារលេីេទធផ្េននការវាយត្នមលសងគម ម្រត្ូវចាត្់វ ិធានការបកនថម ី នាផ្េ លដីមបធា ី លមេ ម្របលោជន៍លពញលេញ និងកាត្់បនថយផ្េបះពាេ់អវ ិជជានកដេបានម្របលមេ ំ ច់ម្រត្ូវអនុវត្ត ី ។ ម្របសិនលបីចាបា សរមមភាពបកនថមសម្រាប់ការពម្រងឹងសា ិ ការរសាងសមត្ថភាពរបស់ សហគមន៍ជនជាត្ិលដីមភាគត្ិចកដេ ថ ប័ន នង ិ លបីផ្េបះពាេ់មន រស់លៅរនុងត្ំបន់អនុវត្តគលម្រាង។ ម្របសន ំ ំ ម្រត្ូវលធវីបចចបបននភាព IPP និង / ិ បានរ ំពឹងទុរានទំហធ ឬ RAP។ 41 ័ ទ ឧបសមពន ធ ី ១: លគាេការណ ិ ម្រគាះលោបេ់ នង ៍ កណនាំបលចចរលទសសម្រាប់ការពល ិ ការលរៀបចំ ិ ឌ្ឍន៍ជនជាត្ល កផ្នការអភវ ី ភាគត្ច ិ ដម ី វ ិ (IPP( ម្រពមទំងឯរសារសតព ី ិធានការការពារ លផ្សងលទៀត្ ិ ម្រគាះលោបេ់ ការពល 1> ម្ររបខ័ណឌ ពិលម្រគាះលោបេ់ម្រត្ូវបានលរៀបចំល ង ី លដីមបជ ំ ឹ ង ការពិលម្រគាះលោបេ់ ី ួយធានាឱ្យានការជូនដណ និងការលរៀគរជនជាត្ិលដីមភាគត្ិច ឱ្យចូេរួមរនុងការវ ិនិលោគ កដេគាំម្រទលោយ WaSSIP ។ ការចូេរួមរបស់ពួរ ិ ម្រត្ឹមកត្លធវីឱ្យការម្រគប់ម្រគងទរ លគនឹងមន ឹ សាា ត្ាននិរនតភាពបុលណាណ ះលទ បុកនតកថមទំងផ្តេ់អត្ថម្របលោជន៍កាន់កត្ ិ ញ្ញបបទនលោយគ ចាស់កថមលទៀត្ ឬផ្តេ់ការការពារពួរលគពីផ្េបះពាេ់អវ ិជជានននការវ ិនិលោគ កដេផ្តេ់ហរ ំ ន់ៗននម្ររបខ័ណ លម្រាង។ េរេណៈពិលសស / នីត្ិវ ិធីសខា ិ ម្រគាះលោបេ់ រួមាន ការវាយត្នមលផ្េបះពាេ់បរសា ឌ ពល ិ ថ ី ណ ន និងសងគម លដីមបរ ិ និងសភាពននផ្េបះពាេ់កដេគាំម្រទលោយគលម្រាង។ កផ្នការអភិវឌ្ឍជនជាត្ិលដីម ំ ត្់រំរត្ ី ម្របសិនលបីសហគមន៍ជនជាត្ិលដីមភាគត្ច ភាគត្ិច (IPP) នឹងម្រត្ូវបានបលងកីត្ល ង ី ថាានវត្តាន ិ ម្រត្ូវបានររលឃញ ជ ប់ជាសមូហភាពលៅនឹងត្ំបន់កដេរងផ្េបះពាេ់លម្រកាមកផ្នការអនុវត្តគលម្រាងនីមយ លៅរនុង ឬានការផ្ាភា ួ ៗ។ ិ ការចូេរួមរបស់ជនជាត្ិលដីម ការពិលម្រគាះលោបេ់ជាមួយ នង ួ លគ នង ភាគត្ិច រ៏ដូចជាជាមួយលមដឹរនាំរបស់ពរ ិ ជាមួយមស្រនតីរោឋ ភិបាេមូេោ ួ ជាមួយរបាយការណ ឋ នគឺជាកផ្នរសំខាន់នន IPP ទំងមូេកដេគួរកត្ម្រត្ូវបានលរៀបចំរម ៍ គលម្រាងចាំបាច់លផ្សងលទៀត្។ 2> ី បន់លគាេលៅនឹងម្របម្រពឹត្តលៅរនុងលពេពន ការលម្រជីសលរសត្ំ ី រេណៈវ ិនច ិ ិត្យគលម្រាងលោយលម្របេ ឆ ដូចខាងលម្រកាម: ិ ័យ ា ញនូវការលបតជា (i) ត្ំបន់កដេបង្ហ ិ តោងមុត្ាំចំលពាះទសសនទនននគលម្រាងលហយ ា ចត្ ី ានឆនោៈបំលពញតាម បុលរេរេខណឌ របស់គលម្រាងសម្រាប់ការលម្រជីសលរស។ ី នង ិ គ ់ ទរ (ii) ត្ំបន់កដេានត្ម្រមូវការផ្គត្់ផ្ង ឹ ខពស់។ 3> ដំលណី រការពល ិ ផ្តេ់ដំណ ិ ម្រគាះលោបេ់លោយលសរន ី ង ឹ ម្ររុមជនជាត្ល ឹ ងជាមុនទរ់ទងនង ិ នង ិ ដីមភាគត្ច ឹ ផ្តេ់ ិ នន័យលគាេទូេំទូោយមួយលេីទដ ទន ិ ភា ឋ ពសងគម លសដឋរច ិ ច នង ិ បលចចរលទសននការវ ិនល ី ួយៗ ជាពល ិ ោគនម ិ សស ិ ត្ ចំលពាះត្ំបន់កដេបានពន ី ថាានម្ររុមជនជាត្ភា ិ យលឃញ ិ រស់លៅរនុងអំ ុងលពេពន ិ គត្ច ិ យ (លរៀបចំ( គលម្រាង។ ិ ត្ ការណ ី ោយានការចូេរួម លដីមបរ ៍ លនះរ៏ោប់បញ្ចូ េផ្ងកដរនូវការរសាងកផ្នទល ី ណ ំ ត្់ទតា ី ង ិ ម្របារដននការោ ំ ពត្ ឋន សំណង់ រ៏ដូចជាត្ម្រមូវការទំហដ ិ ទតា ំ ី នង ី ងំ របស់សហគមន៍ជនជាត្ល ិ ដីមផ្ងកដរ។ បញ្ជ ីលផ្ោៀងផ្ទ ិ ត្ ោ ត្់សម្រាប់ពន ិ យជន ិ ដីម ជាត្ល ភាគត្ច ិ នង ឹ បង្ហ ា ញថាលត្ីាន ឬគា ិ ដីមភាគត្ច ម នជនជាត្ល ិ ានលៅរនុងត្ំបន់អនុវត្តគលម្រាងកដរឬោង ិ រំណត្់ពប ណា នង ា សងគមកដេអាចលរត្ ី ញ្ជ ី ានមរលេជ ី នជាត្ល ិ ដីមភាគត្ច ត េមរពកា ិ បណា ិ ោគ។ ម្ររសួង ី រវ ិនល ិ សប ឧសាហរមម នង ិ ដឹរជញ្ជូ ន នង ិ បរមម / ម្ររសួងសាធារណ:ការ នង ី ល ឹ អនុវត្តវ ិធានការជារ់ោរ់លដីមបព ិ ម្រគាះ 42 លោបេ់ជាមួយជនជាត្ិលដីមភាគត្ិច និងផ្តេ់ឱ្កាសឱ្យពួរគាត្់ចូេរួមរនុងការសលម្រមចចិត្តទរ់ទងនឹងការវ ិនិលោ គម្របសិនលបីពួរគាត្់ចង់ចូេរួម។ 4> ត្ំបន់លគាេលៅទំងអស់កដេានសហគមន៍ជនជាត្ិលដីមភាគត្ិច និងជាលបរេភាពសម្រាប់ការគាំម្រទរបស់ គលម្រាងនឹងម្រត្ូវបានលធវទ ី សសនរិចច ី ដំបូងជាមួយសហគមន៍( (រនុងលពេពិលម្រគាះលោបេ់លេរ លោយម្ររុមការង្ហរ ា ធរមូេោ របស់ CMU រួមានមស្រនតីសម្រមបសម្រមួេកផ្នរការពារសងគម និងអាជា ឋ នពារ់ព័នធ រួមានបុគគេិរកដេាន ការបណ ត េឬានបទពិលសាធន៍កផ្នរវ ិទោសាស្រសតសងគម ។ មុនលពេលធវទ ុ ត ះបណា ី សសនរច ិ ច CMU នីមយ ួ ៗនឹងជូន ំ ឹ ងដេ់សហគមន៍ ម្របាប់លមដឹរនាំរបស់ពួរលគថាមស្រនតស ដណ ី ម្រមបសម្រមួេ និងអាជាា ធរមូេោ ឋ ននឹងចុះមរជួបពួរ ី នឹងានការពិលម្រគាះលោបេ់ លដីមបក គាត្់ លហយ ី សវងររការគាំម្រទពីអនតោគមន៍របស់គលម្រាង និងរំណត្់ផ្េបះពាេ់ អវ ិជជាន រ៏ដូចជាការគាំម្រទពគ ី លម្រាងលដីមបល ី ោះម្រសាយផ្េបះពាេ់កដេអាចលរីត្ានផ្ងកដរ។ លសចរតជ ំ ឹង ី ូនដណ លនះនឹងលសនឱ្ ី យសហគមន៍អលញ្ជ ីញត្ំណាងរសរ ិ រ សាគមន៍នារ ី និងលមភូមិ ចូេរួមម្របជុំ។ រនុងអំ ុងលពេននការ លធវីទសសនរិចចលនះលមដឹរនាំសហគមន៍ ឹ បង្ហ និងអនរចូេរួមដនទលទៀត្នង ា ញទសសនៈរបស់ពួរលគទរ់ទងលៅនង ឹ សរមមភាពកដេបានលសន។ ី 5> WaSSIP ឹ រំណត្់ នង ិ លម្របម្រ នង ី បាស់យនតការបណតឹ ងសារទុរេរបស់សហគមន៍កដេានម្រសាប់លដីមបី ិ រណាអំពអ ពចា ញ ណវបបធម៌ជារ់ោរ់ ី ត្តសញ្ជ រ៏ដូចជាយនតការវបបធម៌ម្របនពណី លដីមបល ី េរ ី នង ី ល ង ិ លោះម្រសាយ ា នានា បញ្ជ សំលៅទទួេបាន ិ លោះម្រសាយការម្រពួយបារមភរបស់ម្ររុមជនជាត្ភា នង ិ រនុងរំ ុងលពេលរៀបចំ ិ គត្ច ិ លម្រកាយពកា គលម្រាង ការអនុវត្តគលម្រាង នង ី លម្រមចបានកបបលនះ គលម្រាងនង ី របញ្ច ប់គលម្រាង។ លដីមបស ឹ (រ( រះររ ិ ិ រំណត្់វ ិធក នង ី ោះម្រសាយបណ ី ដេអាចទទួេយរបានតាមកបបវបបធម៌ លដីមបល តឹ ងសារទុរេចំលពាះម្ររុមជនជាត្ិភាគ ិ កដេានេរេណ:ខុសគា ត្ច លង ន ជាខា ិ ុ ធ ឬម្ររុមកដេ ំ លៅរនុងសហគមន៍កដេរងផ្េបះពាេ់ រួមទំងម្ររុមជនជាត្ិពន ន លៅរនុងត្ំបន់កដេរងផ្េបះពាេ់ពគ ានវបបធម៌លផ្សងគា ំ អ ី លម្រាង។ (ខ( យេ់អព ញ ណវបបធម៌ ម្របនពណ ី ត្តសញ្ជ ី ិ ទំលនៀមទា នង ិ េ ឬោោ ំងដេ់សមត្ថភាពរបស់ពួរលគ រនុងការបង្ហ ល ប់ កដេអាចជះឥទធព ួ លគ ោប់ ា ញសារទុរេរបស់ពរ ន អំពត្ បញ្ចូ េទំងភាពខុសគា ួ ទី នង ី នា ិ ការទទួេខុសម្រត្ូវរបស់ អនុម្ររុម (ជាពល ិ សសស្រសត( ិ ចំណ ី នង ី ការ ុ ចរលសប ិ (គ( យេ់ម្រសបលេីវ ិធម្រ ហាមម្របាមកផ្នរវបបធម៌។ នង ី បំផ្ុត្លដីមបទ ី បលសរ ី ទួេបានយនតការបណតឹ ងសារទុរេ លោយ ពចា ិ រណាអំពវ ី ិធក ី ដេសហគមន៍ ិ ររដំលណាះម្រសាយចំលពាះសារទុរ។ សកមតងមត្ិ នង េ 6> រនុងលពេទសសនរច ី រ់ព័នធកដេានជនា ិ ចលនះ មស្រនតស ី ម្រមបសម្រមួេរបស់ CMU ឬមស្រនតពា ំ ញសងគមនង ី រពន ឹ លធវកា ិ ិ ត្យជនជាត្លិ ដីមភាគត្ច ិ លោយានជន ំ យួ ពល ី មដឹរនាំជនជាត្ល ិ ដីមភាគត្ច ិ នង ិ ា ធរមូេោ អាជា ឋ ន។ ការពន ិ យនង ិ ត្ ឹ ត ត្លេច លផ្ទ ំ ុ ចដូចខាងលម្រកាម: ី ណ រ( ល្ ិ ៅតាមភូមិ / ឃុក ម ះម្ររុមជនជាត្ល ំ ដេរងផ្េបះពាេ់។ ិ គត្ច ខ( ចំនួនម្ររុមជនជាត្ភា ំ ដេរងផ្េបះពាេ់។ ិ លៅរនុងភូមិ / ឃុក ិ ដីមលៅតាមភូមិ / ឃុក គ( ភាគរយជនជាត្ល ំ ដេរងផ្េបះពាេ់ នង ិ 43 ិ ភាគរយននម្រគួសារជនជាត្ិភាគត្ិចរនុងត្ំបន់កដេងឥទធិពេពស ឃ( ចំនួននង ី ំលណី វ ិនិលោគ។ (ត្ំបន់រងឥទធិ ី យានផ្េបះពាេ់ ពេម្រត្ូវរួមបញ្ចូ េម្រគប់រកនលងទំងអស់កដេការវ ិនិលោគទំនងជាផ្តេ់អត្ថម្របលោជន៍ និងលធវឱ្ អវ ិជជាន។ ( 7> ិ សិបបរមម / ម្ររសួងសាធារណការ នង លៅលពេកដេម្ររសួងឧសាហរមម នង ិ ដឹរជញ្ជូ ន បានលម្រជីសលរស ី ត្ំបន់លគាេលៅរួចលហយ ី តាមរយៈដំលណ ិ ិត្យ និងផ្េបះពាេ់កដេអាចលរីត្ានចំលពាះជនជាត្ិលដីមភាគ ី រការពន ឹ ានការវាយត្នមលផ្េបះពាេ់សងគម លោយលម្របីម្របាស់បញ្ជ ីសារលពីភ័ណ ត្ិច លនាះនង ឌ លេីម្រទពយសមបត្តិកដេរងផ្េ ិ វ ិធីសាស្រសតវាយត្នមលរហ័ សកដេានការចូេរួម (PRA( ។ សាវតាសងគម និង បះពាេ់ អលងកត្លសដឋរិចចសងគមរិចច នង ន ទទួេផ្េ ឬអនររងផ្េបះពាេ់ពីគលម្រាងនឹងម្រត្ូវបានបកម្រមម្របមូេ។ ការពិលម្រគាះលោបេ់លោយ លសដឋរិចចរបស់អរ ំ ឹ ងជាមុននង លសរ ី និងផ្តេ់ដណ ិ ឃុនា ឹ ម្រត្ូវអនុវត្តចំលពាះអនរទទួេផ្េ / សហគមន៍ / ភូមិកដេរងផ្េបះពាេ់ នង ំ នា ជ រ់ពីការ គាំម្រទសហគមន៍ទូេំទូោយរបស់ពួរលគ និងរំណត្់ផ្េបះពាេ់កដេអាចលរីត្ាននិងការគាំ លោយបញ្ជ ម្រទកដេអាចទទួេបានពីគលម្រាង។ េទធផ្េននដំលណី រការលនះគឺជា មូេោ ី លងកីត្ឯរសារការពារ ជាកផ្នរ ឋ នលដីមបប មួយននកផ្នការអនុវត្តគលម្រាងកដេរួមាន:  កផ្នការម្របជាជនជនជាត្ិលដីមភាគត្ិច (IPP) ម្រត្ូវបានបលងកត្ ី លម្រកាមរមមវ ិធី WaSSIP ។ ទម្រមង់នន IPP ី ល ង ិ ណ ម្រត្ូវបានពព ៌ នាលម្រកាមអនុកផ្នរននឯរសារលនះ។  ំ ៅជាថមី (RAP) ម្រត្ូវបានបលងកីត្ល ង កផ្នការសរមមភាពតាំងទីេល ិ លបា ី ម្របសន លី ទម្រមង់នន ី នេទធរមមដីធ។ RAP ិ លគាេការណ នង ិ ណ ៍ កណនាំសម្រាប់លរៀបចំានពព ៌ នាលៅរនុងម្ររបខ័ណឌ លគាេនលោបាយការតាំង េំលៅជាថមី (RPF) ។ ឬ  ម្រត្ូវលរៀបចំរបាយការណ៍ ម្រត្ត្ ួ ពិនិត្យម្របសន ី ម នេទធរមមដធ ិ លបគា ី លី ឬគា ី នជាត្ល ម នផ្េបះពាេ់លៅលេជ ិ ដីមភាគ ិ ។ ត្ច 8> ិ លបផ្ ម្របសន ិ បានរ ំពង ី េបះពាេ់កដេមន ឹ ទុរ (ទំងលេជ ី នជាត្ល ិ ដីមភាគត្ច ី ( ិ ឬទំងេទធរមមដធ លី លរត្ ី ានល ង ី រនុងរំ ុងលពេអនុវត្តគលម្រាង (ជាពល ិ សសអំ ុងលពេសាងសង់( ចាំបាច់ម្រត្ូវលធវប ី ចចុបបននភាព IPP នង ិ RAP ។ IPP នង ិ RAP ម្រត្ូវអនុវត្តមុនលពេចាប់លផ្តីមសាងសង់។ 44 តាោង ១A: តាោងាម្រទស ំ ី ននដណា ិ ឯរសារការពារកដេម្រត្ូវាន រ់កាេគលម្រាង នង ំ ដណារ់កាេ ការលម្រជស ី លរស ី ី លរសត្ំ ការលម្រជស ី បន់លគាេ ត្ំបន់លគាេលៅ ការសាងសង់ ស គលម្រាង ត្ំបន់លគាេ លៅ កដេបានលម្រជស ី គ ់ទរ មបទផ្គត្់ផ្ង ឹ លៅជាមុន ី នង លរស ិ ផ្េបះ ពាេ់កដេអាចលរត្ ី ាន (ទសសនាទន (ការពិនិត្យគលម្រាង( (ការអនុម័ត្ត្ំបន់ (ការអនុវត្តគលម្រាង( គលម្រាង( លគាេលៅ( ការវាយត្នមល ការវាយត្នមល ិ ត្ ការពន ិ យការការពារ ការវាយត្នមលសងគម ការវាយត្នមលសងគម សងគម កដេបានលធវីបចចុបបនន ភាព ការការពារ ការលរៀបចំ  បញ្ជ ីត្ំបន់លគាេលៅ  លរៀបចំ IPP  បចចុបបននភាពនិង ូ កដេត្ម្រមវ ធាត្ុចូេ កដេអាចរងផ្េបះ  លរៀបចំ RAP ការអនុវត្ត IPP ឱ្យាន IPPF និង ពាេ់ ី ន ម្របសិនលបបា និង RAP RPF លដីមបី  លរៀបចំ DDR សម្រាប់ លធវីេទធរមមដី  របាយការណ៍ ម នផ្េ ត្ំបន់កដេគា តាមោន ោរ់បញ្ចូ េ បះពាេ់ លៅរនុង  ចងម្ររងឯរសារនន ESMF រច ំ ល ិ ចម្របជុព ិ ម្រគាះ លោបេ់ ការវាយត្នមលសងគម 9> ី រវាយត្នមលសងគមកដេបានអនុវត្តលៅលពេលម្រជីសលរសត្ំ បកនថមលេកា ី បន់លគាេលៅជាមុនការវាយត្នមលសងគម ឹ ម្របម្រពត្ នង ី កដេម្រត្ូវបានលម្រជីសលរស។ ឹ តលៅរនុងចំលណាមត្ំបន់លគាេលៅកដេអាចរងផ្េបះពាេ់លហយ ី ការវាយត្នមល ឹ ដឹរនាំលោយអនរឯរលទស សងគមនង ិ ឌ្ឍន៍សងគមកដេានគុណវុឌ្ឍា អភវ ី បបធម៌របស់ជនជាត្ិ ិ នចំលណះដឹងអំពវ 45 ភាគត្ិចកដេពារ់ព័ន។ ធ លៅដំណារ់កាេលនះការវាយត្នមលសងគមមិនម្រត្ម ឹ កត្ម្របមូេព័ត្៌ានកដេទរ់ទងលៅនង ឹ ទិននន័យម្របជាសាស្រសត សាថ នភាពសងគម វបបធម៌ និងលសដឋរិចចបុលណា ី េបះពាេ់ ណ ះលទ បុកនតរ៏ម្របមូេព័ត្៌ានអំពផ្ ិ ឋភាពសងគម និងលសដឋរិចច រួមទំងផ្េវ ិជជាន ឬអវ ិជជានផ្ងកដរ។ វ ិសាេភាព ជលម្រ របស់គលម្រាង និងទដ និង ម្របលភទននការវ ិភាគកដេត្ម្រមូវឱ្យានការវាយត្នមលសងគមានេរេណ:សាាម្រត្ ំ នផ្េ លៅនឹងសភាព និងទំហន ី ំលណ បះពាេ់កដេអាចលរីត្ានពស ី គលម្រាងមរលេីជនជាត្ិលដីមភាគត្ិច។ េទធផ្េននការវាយត្នមលលនះនឹងម្រត្ូវ ី រៀបចំ IPP ។ បានលម្របីលដីមបល 10> ការវាយត្នមលសងគមរួមានធាត្ុមួយចំនួនដូចខាងលម្រកាម តាមការចាំបាច់: ី វ ិញកដេានទំហស រ ការពិនិត្យល ង ំ មម្រសបលៅនឹងគលម្រាង អំពីម្ររបខ័ណ ិ សា ឌ ចាប់នង ថ ប័នកដេអនុវត្ត ចំលពាះជនជាត្ិលដីមភាគត្ិច។ ី រេណៈម្របជាសាស្រសត សងគម វបបធម៌ នង ខ ការម្របមូេព័ត្៌ានលគាេអំពេ ិ នលោបាយរបស់ សហគមន៍ជន ល ប់ាន ឬ លម្របីម្របាស់លម្របីម្របាស់ជា ជាត្ិលដីមភាគត្ិចកដេរងផ្េបះពាេ់ ដីធលី និងកដនដីកដេពួរលគធា េរេណ:ម្របនពណ ិ ធនធានធមមជាត្ក ី នង ឹ អាម្រស័យ។ ិ ដេពួរលគពង គ ការពិនិត្យល ង ី វ ិញនូវព័ត្៌ានលគាេ នង ិ អត្តសញ្ជ ញ ណរមមភាគីពារ់ព័នស ំ ន់ៗ និងការបលងកីត្ដំលណ ធ ខា ី រការ សមម្រសបកផ្នរវបបធម៌ លដីមបព ី ល ិ ម្រគាះលោបេ់ជាមួយជនជាត្ល ិ ដីមភាគត្ច ំ ិ លៅដណារ់កាេនីមួយៗននការ ិ ការអនុវត្តគលម្រាង។ លរៀបចំនង ឃ ការវាយត្នមលកផ្ារលេីការពិលម្រគាះលោបេ់លោយលសរ ី នង ំ ឹ ងជាមុន ជាមួយសហគមន៍ជនជាត្ិលដីម ិ ផ្តេ់ដណ ិ កដេរងផ្េបះពាេ់ អំពផ្ ភាគត្ច ិ ផ្េវ ិជជាននន ី េបះពាេ់អវ ិជជាន នង ី ព គលម្រាង។ ការវ ិភាគពភា ិ កដេទទួេរងផ្េបះពាេ់រុ ងកាេៈ ង្ហយរងលម្រគាះ និងហានិភ័យចំលពាះសហគមន៍ជនជាត្ិលដីមភាគត្ច ន ិ ានសមព័នធភាពជិត្សនទ លទសៈលោយក រ នង ិ ធលៅនង ឹ ិ ធនធានធមមជាត្ិ រ៏ដូចជារងវះេទធភាព ដីធលី នង ទទួេបានឱ្កាសនានាលធៀបនឹងម្ររុមសងគមលផ្សងលទៀត្លៅរនុងសហគមន៍ លៅរនុងត្ំបន់ ឬលៅរនុងសងគម ជាត្ិកដេពួរលគរស់លៅ។ ង ការរំណត្់អត្តសញ្ជ ញ ណនង ិ ការវាយត្នមលលោយកផ្ារលេកា ី រពល ិ ម្រគាះលោបេ់លោយលសរ ី នង ិ ំ ឹង ផ្តេ់ដណ ិ ដីមភាគត្ច ជាមុនដេ់សហគមន៍ជនជាត្ល ិ កដេរងផ្េបះពាេ់ ី លញ្ច ៀសឥទធិ អំពីវ ិធានការចាំបាច់លដីមបប ី ិធានការទំងលនាះមន ពេអវ ិជជាន ឬម្របសិនលបវ ី ៅបាន ការរំណត្់អត្តសញ្ជ ិ អាចលធវល ញ ណវ ិធានការនានា ី ត្់បនថយ សម្រាេ ឬទូទត្់សងចំលពាះផ្េបះពាេ់កបបលនះ និងនេោងណាឱ្យជនជាត្ិលដីមភាគ លដីមបកា ី លម្រាង។ ត្ិចទទួេបានអត្ថម្របលោជន៍កផ្នរវបបធម៌សមម្រសបពគ 11> ី ង ិ ម្រគាះលោបេ់លោយលសរន ការពល ំ ឹ ងជាមុននង ិ ផ្តេ់ដណ ំ បនតបនា ឹ ម្របម្រពឹត្តលៅតាមរយៈការម្របជុជា ោ ប់ រួមាន ការម្របជុំម្ររុមលោយក រ គម្រ ិ នជាត្ភា ឺ បធានភូមជ ិ គត្ច ិ បុរសជនជាត្ភា ិ គត្ច ិ ; នង ិ គត្ច ិ ស្រសតី ជនជាត្ភា ិ សស ិ ពល ិ េពស ម្របជាជនកដេរស់លៅរនុងត្ំបន់រងឥទធព ី ំលណ ំ អស់ ី គលម្រាងលៅរនុងត្ំបន់លគាេលៅ។ ការពិលម្រគាះលោបេ់ទង 46 ី កនលងកដេង្ហយលៅដេ់។ ម្របម្រពឹត្តលៅលៅទរ ំ អស់ម្រត្ូវលធវីជាភាសាលៅមូេោ ការពិលម្រគាះលោបេ់ទង ធ ឋ នពារ់ព័ន។ ឹ លផ្ទ ការពិភារានង ត ត្លៅលេីផ្េបះពាេ់ននការវ ិនិលោគ ទំងវ ិជជាន និងអវ ិជជាន ត ត្លេីអនុសាសន៍ និងលផ្ទ ិ ចម្របជុំពភា សម្រាប់លរៀបចំបលង់ននការវ ិនិលោគ។ លៅរនុងរច ោ ប់ ម្របសិនលបស ិ រាជាបនតបនា ី ហគមន៍ម្រចានលចាេសំលណី ី ិធានការទំងអស់រុ ងកាត្់ លម្រកាយពវ ន បនថយផ្េបះពាេ់អវ ិជជានម្រត្ូវបានពិចារណា ិ ម្រត្ូវ ការវ ិនិលោគលនាះនឹងមន ិ ត្ម្រមូវឱ្យានសរមមភាពបកនថមលទៀត្ល យ បានអនុម័ត្លទ (ដូលចនះមន ី )។ 12> ការវាយត្នមលសងគមកដេបានលធវីបចចុបបននភាពរ៏នឹងម្រត្ូវអនុវត្តតាមកាេលវោ រនុងអំ ុងលពេការអនុវត្ត ំណ គលម្រាងកដេជាកផ្នរមួយននដល ឹ ទុរ និងរនុងការ ី រការតាមោន រនុងការរំណត្់ររផ្េបះពាេ់អវ ិជជានមិនរ ំពង ា ញពីផ្េបះពាេ់អវ ិជជានមិន លសនីឱ្យានវ ិធានការកាត្់បនថយផ្េបះពាេ់។ បទពិលសាធន៍ពីគលម្រាងមុនៗ បង្ហ បានរ ំពឹងទុរកដេបានលរត្ ី រំ ុងលពេសាងសង់ ឬ ី ល ង ត េមរពីបញ្ជ បណា ា កដេម្រត្ូវបានលមីេរ ំេង រនុងរំ ុង ី េបះពាេ់ានទំហធ ពិនិត្យគលម្រាង។ ម្របសិនលបផ្ ំ ំ IPP នឹងម្រត្ូវលធវីបចចុបបននភាពលោយកផ្ារលេី េទធផ្េននការ ី ចចុបបននភាព។ វាយត្នមលសងគមកដេបានលធវប ដំលណី រការពល ិ ម្រគាះលោបេ់លោយលសរន ី ង ំ ឹ ងជាមុនទំនងជា ិ ផ្តេដណ ម្រត្ូវបានអនុវត្ត។ ិ ឌ្ឍន៍ជនជាត្ល កផ្នការអភវ ិ (IPP) ិ ដីមភាគត្ច 13> កផ្ារលេីមូេោឋ នននការវាយត្នមលសងគម និងការពិលម្រគាះលោបេ់ជាមួយសហគមន៍ជនជាត្ិលដីមភាគត្ិច ិ (IPP( កដេោរ់លចញនូវវ ិធានការនានាកដេ កដេរងផ្េបះពាេ់ CMU នឹងលរៀបចំកផ្នការជនជាត្ិលដីមភាគត្ច ឹ ធានាថា (រ( ជនជាត្ិលដីមភាគត្ិចកដេរងផ្េបះពាេ់លោយសារគលម្រាងលនះ ទទួេ តាមរយ:លនាះ WaSSIP នង ច មរមយកផ្នរវបបធម៌ នង បានអត្ថម្របលោជន៍កផ្នរសងគម និងលសដឋរិចស ី ផ្េបះពាេ់ ិ (ខ( លៅលពេកដេបានររលឃញ ី នជាត្ិលដីមភាគត្ិច ផ្េបះពាេ់អវ ិជជានទំងលនាះម្រត្ូវបានបលញ្ច ៀស បម្រងួមឱ្យលៅត្ិចបំផ្ុត្ បនធូរ អវ ិជជានមរលេជ ំ ង។ IPP ម្រត្ូវបានលរៀបចំល ង បនថយ ឬទូទត្់សណ ី រម្រមត្ ី រនុងេរេណៈកដេអាចបត្់កបននិងជារ់កសតង លហយ ិ េមាត្ ិ ី លម្រាងជារ់ោរ់ នង របស់វាកម្របម្របួេ អាម្រស័យលេគ ិ សភាពននផ្េបះពាេ់កដេម្រត្ូវ លោះម្រសាយ។ អនរខចីោរ់ បញ្ចូ េ IPP លៅរនុងការរចនាគលម្រាង។ លៅលពេជនជាត្ិលដីមភាគត្ិចជាអនរទទួេផ្េកត្មួយគត្់ ឬភាគលម្រចីន ី លម្រាងលោយផ្ទ លេីសេុបននជនជាត្ិលដីមភាគត្ិចននអនរទទួេផ្េពគ ោ េ់ លនាះធាត្ុផ្សំនានានន IPP គួរកត្ោរ់ ី មិនចាំបាច់ាន IPP ោច់លោយក រល យ បញ្ចូ េរនុងការរចនាគលម្រាងទំងមូេលហយ ី ។ រនុងររណី ទំងលនះ ឯរ សារវាយត្នមលគលម្រាង (PAD) រួមបញ្ចូ េនូវលសចរដីសលងេបខលីៗអំពីរលបៀបកដេគលម្រាងអនុវត្តតាមលគាេនលោបាយ ជាពិលសសតាមត្ម្រមូវការរបស់ IPP ។ 14> តាមការចាំបាច់ IPP រួមានធាត្ុផ្សំដូចខាងលម្រកាម: (a) ខលឹមសារសលងេបននព័ត្៌ានអំពី (រ( ម្ររបខ័ណឌ ចាប់និងសាថ ប័នអនុវត្តចំលពាះជនជាត្ិលដីមភាគត្ិច នង ិ ី រេណៈម្របជាសាស្រសត សងគម វបបធម៌ និងនលោបាយ របស់សហគមន៍ជនជាត្ិលដីម (ខ( ព័ត្៌ានលគាេអំពេ ល ប់ាន រមមសិទធិ ឬលម្របីម្របាស់តាមកបបម្របនពណ ភាគត្ិចកដេរងផ្េបះពាេ់ ដីធលី និងកដនដីកដេពួរលគធា ី 47 ិ ធនធានធមមជាត្ិកដេពួរលគពឹងអាម្រស័យ។ ឬកដេបានកាន់កាប់ នង ី លងេបននការវាយត្នមលសងគម (b) លសចរតស (c) ខលម ឺ សារសលងេបេទធផ្េននការពល ិ ម្រគាះលោបេ់លោយលសរន ី ង ំ ឹ ងជាមុន ជាមួយ ិ ផ្តេ់ដណ សហគមន៍ជន ិ ដីមភាគត្ច ជាត្ល ន ិ កដេរងផ្េបះពាេ់ ម្រត្ូវបានអនុវត្តរុ ងអំ ិ កដេនាំឱ្យាន ុងលពេលរៀបចំគលម្រាង នង ី ហគមន៍ោងទូេំទូោយចំលពាះគលម្រាង។ ការគាំម្រទពស (d) ម្ររបខ័ណឌ មួយកដេធានាឱ្យានការពល ិ ម្រគាះលោបេ់លោយលសរន ី ង ំ ឹ ងជាមុនជាមួយសហគមន៍ ិ ផ្តេ់ដណ ន ជនជាត្ិលដីមភាគត្ិចកដេទទួេរងផ្េបះពាេ់រុ ងអំ ុងលពេអនុវត្តន៍គលម្រាង។ ី នាឱ្យជនជាត្ិលដីមភាគត្ិចទទួេបានអត្ថម្របលោជន៍សងគម (e) កផ្នការសរមមភាពននវ ិធានការលដីមបធា និង លសដឋរិចច កដេម្រសបតាមវបបធម៌ ី េីររំពស់សមត្ថភាពរបស់ទភា រួមទំងវ ិធានការលដីមបល ី ន រ់ង្ហរអនុវត្តន៍ ំ ច់។ គលម្រាង ម្របសិនលបីចាបា ី ថាានផ្េបះពាេ់អវ ិជជានលេជ (f) លៅលពេកដេររលឃញ ី នជាត្ិលដីមភាគត្ច ិ លនាះកផ្នការសរមមភាព ់ ំណងចំលពាះផ្េ សមម្រសបអំពីវ ិធានការបលញ្ច ៀស បម្រងួមផ្េបះពាេ់ឱ្យលៅត្ូចបំផ្ុត្ បនធូរបនថយ ឬផ្តេស បះពាេ់អវ ិជជានទំងលនះ។ (g) ការបាន់សា ិ កផ្នការហរ ម នការចំណាយនង ិ ញ្ញបបទនសម្រាប់ IPP ។ (h) នីត្ិវ ិធីកដេអាចលម្របីម្របាស់សមម្រសបលៅនឹងគលម្រាងរនុងការលោះម្រសាយបណ ី ំណារ់សហគម តឹ ងសារទុរេពស ន៍ជនជាត្ិលដីមភាគត្ិចកដេរងផ្េបះពាេ់កដេលរីត្លចញមរពីការអនុវត្តគលម្រាង។ លៅលពេកដេលរៀបចំ នីត្ិវ ិធីបណតឹ ងសារទុរេ រោ ិ េម្រត្ូវគត្ ឋ ភបា ី ត្ថភា ិ ពិចារណាអំពអ ិ ពននយនតការឧបាម្រស័យតាមផ្លូវត្ុោការ និង យនតការលោះម្រសាយវ ិវាទតាមទា ន លណាមជនជាត្ិលដីមភាគត្ច ល ប់រុ ងចំ ិ ។ ិ លគាេខា (i) យនតការនង ឹ គលម្រាងសម្រាប់ការតាមោន ន ត្កដេសមម្រសបលៅនង ការវាយត្នមល ិ ការោយ នង ការណ ី រអនុវត្ត IPP ។ យនដការតាមោន នង ៍ អំពកា ីម ិ វាយត្នមលគបបរ ិ ម្រគាះ ួ បញ្ចូ េការលរៀបចំឱ្យានការពល លោបេ់លោយលសរន ី ង ំ ឹ ងជាមុនជាមួយសហគមន៍ជនជាត្ល ិ ផ្តេ់ដណ ិ កដេរងផ្េបះពាេ់។ ិ ដីមភាគត្ច 15> ី រៀបចំ IPP ចាំបាច់់ម្រត្ូវានព័ត្៌ានខាងលម្រកាម: លដីមបល  ការជំលរឿនជាមូេោ ិ ចសងគមរិចច និងបញ្ជ ីសារលពីភណ ឋ ន ទិននន័យលសដឋរច ឌ ននម្រទពយសមបត្តិកដេរងផ្េបះពា េ់។  ធ ពរបស់ម្រគួសារលេីម្រទពយសមបត្តិលសដឋរិចច នង រមមសិទភា ិ មលធោបាយផ្េិត្  ំ ូ េម្របចាំឆ្ ម្របារ់ចណ នព ី កាសការង្ហរបឋម នង ំ ឱ្ ោ ប់បនសំ ិ ពីឱ្កាសការង្ហរបនា  ិ ចរបស់សហគមន៍ (ឧទហរណ ព័ត្៌ានលសដឋរច ី នធានលសដឋរិចច ធនធានធមមជាត្ិ ៍ ព័ត្៌ានសលងេបសតីពធ ម្របព័នធផ្េិត្រមមនិងការចិញ្ចឹមជីវ ិត្ ម្របព័នធរមមសិទធិ(  ពត្៌ានសងគមរបស់សហគមន៍ (ឧទហរណ៍ ការពព ិ ណ៌ នាអំពីទំនារ់ទំនងសាច់ញាត្ិ ម្របព័នធត្នមល ម្របលភទ អងគការសងគមននម្ររុមរនុងម្របព័នធ និងលម្រៅម្របព័នធ( 48  ី មរលេីលសវារមមសងគមមូេោ ផ្េបះពាេ់កដេអាចលរីត្ានននសរមមភាពគលម្រាងកដេបានលសនីល ង ឋន (ឧទហរណ៍ ការផ្គត្់ផ្គង់ទរ ឹ មនោីរពោបាេ និងសាោលរៀន(  ច ផ្េបះពាេ់កដេអាចលរីត្ានននសរមមភាពគលម្រាងមរលេីជីវភាពសងគមនិងលសដឋរិច។ 49 ័ ទ ឧបសមពន ិ ត្ ធ ី ២: ការពន ិ ដម ិ យឋមចំលពាះជនជាត្ល ី ភាគត្ច ិ លពេណាម្រត្វ ូ ពន ិ ត្ ិ យ? លពេពល ិ ម្រគាះលោបេ់លេរ ំ ូងជាមួយឃុ ំ / ភូមិ ី ដប ី ត្វ លត្ម្រ ៌ នអវ? ូ ម្របមូេព័ត្ា ី ទិននន័យម្របជាសាស្រសតរបស់ជនជាត្ិលដីមភាគត្ិចកដេរស់លៅ រនុងត្ំបន់អនុវត្តគលម្រាង ី ត្វ លត្ម្រ ៌ នោងដូចលមតច? ូ ម្របមូេព័ត្ា អាចទទួេព័ត្៌ានពីលមដឹរនាំជនជាត្ិ លមភូមិ និងលមឃុ ំ លត្ន ី រណាជាអនរពន ិ ត្ ិ យ? រុងសុេត្ង់ ឬ CMU ុ : ___________ ឃុ: លខត្ត: __________ ម្រសរ ំ ___________ ល្ ិ ៅរនុងត្ំបន់ ម ះភូមល ល្ម ះម្ររុមជនជាត្ិលដីមលៅ ចំនួនម្រគួសាររបស់ ចំនួនជនជាត្ិលដីម អនុវត្តគលម្រាង រនុងត្ំបន់អនុវត្តគលម្រាង ជនជាត្ិលដីមភាគ ភាគត្ិច ត្ិច សរុប ស្រសតី 50